De AMD Radeon RX 480 is een goede poging om een betaalbare grafische kaart te maken die uiteindelijk ook virtual reality-applicaties kan draaien. Twee van deze GPU's bij elkaar zijn namelijk net zo snel als een GTX 1080 van Nvidia, maar dan voor de helft van de prijs. Een ambitieus doel, maar wel één dat verrassend goed wordt gehaald. We mochten vast met de kaart aan de slag, en dit is onze eerste indruk.

Dit is niet onze review van de AMD Radeon RX 480. Die volgt later deze week.

AMD wil met de nieuwe Radeon RX 480 een VR-ready grafische kaart aanbieden voor zo'n € 220,-. Dat is een aantrekkelijke prijs, aangezien de kaart zich moet kunnen meten met de GTX 970 van Nvidia. Voor een 970 betaal je op dit moment nog € 290,-.

Uiterlijk

De RX 480 ziet er in ieder geval een stuk minder stoer uit dan zijn vermeende Nvidia-tegenhanger. De kaart is omsloten door een zwarte behuizing, met uiteraard een kleine uitsparing voor de fan om warmte af te voeren. De gesloten behuizing en enkele fan lijken een recept voor een oververhitte kaart, maar onder de meest extreme benchmarks die we hebben uitgevoerd, hebben we geen temperatuur hoger dan 85 graden Celsius gemeten.

©PXimport

©PXimport

Het simpele design gaat geen schoonheidswedstrijden winnen, maar het zijn natuurlijk de prestaties die tellen.

©PXimport

Benchmark RX 480

We hebben de kaart gebenchmarkt in Heaven Unigine. Met alle opties op ultra liep de RX 480 tegen zijn limieten aan en draaide een gemiddelde frame rate van 50 fps in1080p. Ter vergelijking: De GTX 970 draait met dezelfde opties een gemiddelde van 67 fps. Uit de algemene prestaties van Heaven wordt duidelijk dat de RX 480 (score 1282) toch niet helemaal kan concurreren met de GTX 970 (score 1704).

©PXimport

We hebben voor deze preview alleen gekeken naar de prestaties van de kaart zelf, en die niet officieel afgezet tegen andere kaarten. Dat volgt in een latere review. Laten we eerst eens kijken hoe de RX 480 zich staande houdt tijdens het gamen.

©PXimport

Total War Warhammer

De nieuwe titel van The Creative Assembly staat sinds de release al bekend om de fikse pc-eisen om het spel soepel te draaien. We testten Total War Warhammer op ultra settings met twee grote legers en waren aangenaam verrast.

De frame rate bleef netjes tussen de 40 en 60 fps hangen tijdens het hele gevecht. Op het moment dat we vier grote legers het veld lieten betreden kreeg de AMD-kaart het toch wel erg zwaar en moesten we de grafische opties naar beneden schalen. Op high was de fps wel acceptabel, wat geen slechte prestatie is voor een kaart in deze prijsklasse.

©PXimport

Overigens heb je voor dergelijke gevechten ook een stevige processor nodig, dus op de meeste budget- en mid-range-game-pc’s moet de grootte van de legers sowieso naar beneden geschaald worden.

Star Wars Battlefront

We testten de Radeon-kaart ook in een galaxy far far away, en ook in Star Wars: Battlefront leverde de RX 480 prima prestaties. Met alle grafische toeters en bellen (en de instellingen op ultra, draaide de kaart RX 480 op 100 frames per seconde, ook tijdens de grotere veldslagen tussen 40 spelers.

Conclusie

We hebben de Radeon RX 480 nog niet kunnen testen met VR-apparatuur, maar als gewone videokaart voor het gamen houdt de kaart zich goed ten opzichte van andere 3D-kaarten in zijn prijsklasse. De meeste titels die op dit moment voor pc uit zijn kun je op hoog of zelfs ultra in 1080p spelen met een frame rate van 60 fps.

©PXimport

Met een prijs van 220 euro is de RX 480 misschien wel de meest aantrekkelijke budgetkaart van dit moment (er is ook een 8 GB-kaart beschikbaar voor € 260,-). Voor de iets betere GTX 970 van Nvidia betaal je namelijk dik 70 euro meer.

©PXimport

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom speuren we een paar keer per week binnen een bepaald thema naar zulke deals. Werk je vaak thuis en moet je met regelmaat documenten afdrukken? Dan is een alles-in-een-printer handig:

Met een all-in-printer kun je naast het afdrukken van je documenten ook kopiëren en scannen. Faxen is zelfs nog mogelijk bij een aantal van dit soort apparaten, maar deze functionaliteit zie je steeds minder terug. Wij vonden een vijftal moderne all-in-one-printers voor thuis- en zakelijk gebruik.

HP OfficeJet Pro 9730e

Dit model is aan de forse kant en kan meer dan alleen de standaard A4-pagina’s aan. Handig als je ook weleens posters, schema’s of bouwtekeningen wilt afdrukken. Hij kan dubbelzijdig printen en heeft een invoerlade die zelf stapels papier doorvoert om te kopiëren of te scannen. Daardoor hoef je niet steeds blad voor blad te werken. De inktpatronen zijn niet heel groot, waardoor je bij veel gebruik regelmatig moet vervangen. Voor iemand die vooral documenten afdrukt en af en toe groter papier nodig heeft, is dit een praktische oplossing die veel werk uit handen neemt.

papierformaten: A3 / A4
aantal vellen: 500
netwerkaansluiting: Wifi / Ethernet

Canon PIXMA TS7450I

Dit is een compacte alles-in-één voor thuisgebruik. Je kunt er documenten en foto’s mee printen, scannen en kopiëren. Automatische invoer is niet mogelijk, waardoor je bij grotere print- of scanopdrachten soms wat meer handmatig werk hebt. De cartridges zijn klein, waardoor je ze sneller moet vervangen, zeker als je regelmatig print. Daar staat tegenover dat het apparaat eenvoudig is in gebruik en niet veel ruimte inneemt. Ideaal voor iemand die af en toe een schoolverslag, een recept of een kopie nodig heeft, zonder dat er een groot en ingewikkeld apparaat op het bureau hoeft te staan.

Papierformaten: A4 / A5
Aantal vellen: 20
Netwerkaansluiting: Wifi / Ethernet

Epson EcoTank ET-2876

In plaats van losse cartridges werkt de Epson EcoTank ET-2876 met hervulbare inktreservoirs. Dat betekent dat je een fles in de tank giet en daarna duizenden pagina’s kunt printen. Daarmee liggen de kosten per pagina erg laag. Dubbelzijdig printen of een automatische invoer ontbreken bij dit model. Voor wie regelmatig print en het vervelend vindt om vaak cartridges te kopen, is dit een prettige oplossing. Je hoeft nauwelijks te letten op je inktvoorraad en hebt de zekerheid dat een grote stapel printjes niet meteen de helft van je inktvoorraad opslokt.

Papierformaten: A4 / A5 / Enveloppe
Aantal vellen: 100
Netwerkaansluiting: Wifi

Brother DCP-J1800DW

Deze Brother kan precies wat de meeste mensen thuis nodig hebben: printen, scannen en kopiëren. De snelheid is prima voor dagelijks gebruik en hij werkt ook draadloos, zodat je niet per se een kabel nodig hebt. Luxe opties zoals dubbelzijdig printen of een automatische invoer zijn er niet, dus grote scan- of kopieerklussen kosten wat meer tijd. De cartridges zijn klein, maar er zijn grotere varianten die iets langer meegaan. Daarmee is het vooral een geschikte printer voor huis-tuin-en-keukengebruik, zoals schoolopdrachten, facturen of een kopie van een brief die je even snel wilt bewaren.

Papierformaten: A4
Aantal vellen: 150
Netwerkaansluiting: Wifi / Ethernet

HP Smart Tank 7605

Met deze HP-printer kun je lang vooruit, want de meegeleverde inktflejes zijn genoeg voor duizenden pagina’s. Dat maakt de kosten per print heel laag en je hoeft niet steeds aan nieuwe cartridges te denken. Het apparaat kan dubbelzijdig printen en heeft een automatische invoer voor het scannen van documenten. Qua formaat is hij wat groter dan de gemiddelde thuisprinter, maar daar staat tegenover dat hij erg zuinig werkt. Vooral voor huishoudens of kleine kantoren die veel documenten afdrukken is dit een goede keuze.

Papierformaten: A4
Aantal vellen: 250
Netwerkaansluiting: Wifi / Ethernet

Met de komst van ChatGPT-5 voelt AI een stuk minder aan als technologie en meer als iemand die echt met je meedenkt. Deze nieuwste versie van OpenAI schakelt moeiteloos tussen snelle feitjes en uitgebreide analyses, begrijpt tekst, beeld én audio, en past zich aan jouw stijl en voorkeuren aan. In dit artikel ontdek je hoe GPT-5 verschilt van zijn voorgangers, welke nieuwe functies het model biedt en waarom dit misschien meer is dan alleen een update.

Eerder deze maand presenteerde OpenAI ChatGPT-5, de nieuwste generatie van het taalmodel. Waar eerdere versies vooral draaiden om betere nauwkeurigheid en snellere reacties, moest deze update een echte doorbraak worden. ChatGPT-5 is niet langer zomaar een chatbot, maar een digitale assistent die schakelt tussen bliksemsnelle antwoorden en diepgaande analyses, die beeld en geluid begrijpt, en die bovendien steeds persoonlijker aanvoelt.

Schakelen tussen snelheid en diepgang

Een opvallende vernieuwing is dat ChatGPT-5 geen vast model meer is, maar dynamisch kiest welke modus bij jouw vraag past. Wie een kort en bondig antwoord zoekt, krijgt dat onmiddellijk. Wie een complexe analyse nodig heeft, ziet hoe het model overschakelt naar een uitgebreidere denkmodus. In die stand kan GPT-5 tot wel 196.000 tokens meenemen, waardoor zelfs hele lange documenten of ingewikkelde contexten overzichtelijk blijven.

In GPT-4 werden al voorzichtig de eerste stapjes richting beeldherkenning gezet, maar ChatGPT-5 gaat een stuk verder. Tekst, beeld, audio en zelfs video vloeien moeiteloos samen. Je kunt nu een foto uploaden en vragen stellen over wat er te zien is, een schermafbeelding met code bespreken of zelfs audiofragmenten analyseren. Dankzij koppelingen met diensten als Gmail en Google Agenda verschuift GPT-5 bovendien van adviseur naar een volledig bruikbare collega die je direct kan ondersteunen bij allerlei werkzaamheden.

©ER | ID.nl

Persoonlijk tintje in stijl en interface

Met ChatGPT-5 kun je voortaan een toon kiezen die beter bij je past. In plaats van één neutrale stem zijn er nu vijf stijlen beschikbaar: Standaard (vrolijk en flexibel), Cynisch (kritisch en sarcastisch), Robot (efficiënt en bot), Luisteraar (attent en ondersteunen) en Whizzkid (onderzoekend en enthousiast). Deze stijl blijft consequent tijdens het al jouw gesprekken. Dat zorgt ervoor dat de AI anders aanvoelt: soms relativerend en humoristisch, soms juist strak en efficiënt, of juist meelevend en speels.

Je kunt zo'n persoonlijkheid instellen via Instellingen > Personalisatie > ChatGPT aanpassen en kies daar bij Persoonlijkheid de stijl die je wilt. Let wel: jouw keuze geldt alleen voor nieuwe gesprekken, lopende chats behouden hun oorspronkelijke toon. Overigens is zo'n persoonlijkheid alleen van invloed op de sfeer van de gesprekken. Vraag je bijvoorbeeld om code of een zakelijke e-mail, dan krijg je nog steeds een helder en technisch antwoord, ook als je de empathische Luisteraar hebt ingesteld.

Betrouwbaarder en veiliger dan voorheen, maar...

Een veelgehoord punt van kritiek op AI-modellen zijn de zogenoemde hallucinaties: antwoorden die feitelijk niet kloppen. OpenAI belooft dat GPT-5 hier aanzienlijk minder last van heeft. Vooral in gevoelige domeinen, zoals medische en juridische vragen, zijn de antwoorden consistenter en zorgvuldiger. Tegelijkertijd zijn de veiligheidsfilters aangescherpt, zodat schadelijke of misleidende verzoeken vaker worden geweigerd.

In de praktijk merken veel gebruikers dat GPT-5 minder vaak de fout in gaat en betrouwbaarder aanvoelt, vooral bij complexe vragen waar eerdere versies nog weleens ontspoorden. Toch klinkt er ook de nodige scepsis: incidentele fouten en subtiele vooroordelen blijven voorkomen, waardoor kritische controle nodig blijft.

Meer dan een update...?

GPT-5 wordt wel omschreven als een verfijning, en geen echte revolutie. Toch zorgt juist die verfijning voor het verschil: de interactie voelt nu soepeler aan, de mogelijkheden zijn veelzijdiger en de ervaring is persoonlijker dan ooit. Je hoeft immers niet meer te wisselen tussen 4o, o3, o3-mini, 4.1 of 4.5 – het gebruik van al die verschillende modellen voelde op een gegeven moment toch een beetje rommelig aan. Het samengestelde model combineert snelheid met diepgang, denkt multimodaal, biedt personalisatie en levert bovendien (iets) betrouwbaardere antwoorden dan zijn voorgangers. Dus nee, misschien geen revolutionaire update, maar wel een heel prettige.