Van een adembenemend vergezicht blijft op een foto doorgaans weinig méér over dan een teleurstellende uitsnede. Deze beperking kunt u echter verhelpen, door de breedte in te gaan met uw afdrukken. Tegenwoordig is het een koud kunstje om panoramafoto's samen te stellen.

1. Terug naar de bron

In feite gaat het bij panorama's om het vastleggen van een veel grotere beeldhoek dan normaal. In het analoge tijdperk waren panoramafoto's uitsluitend weggelegd voor fotografen die over speciale (lees: peperdure) panoramacamera's beschikten. Nog steeds kunt u van het Japanse Widelux, het Duitse Noblex of het Russische Horizon camera's kopen waarvan de lens ronddraait. In dit digitale tijdperk is het echter heel gemakkelijk om tot goede panoramische resultaten te komen zonder dat u een speciaal toestel hoeft aan te schaffen. In feite wordt daarbij teruggegrepen op de oorsprong van de panoramafotografie; er worden opnamen gecombineerd die op elkaar aansluiten. Daar zijn slechts twee dingen voor nodig: specifieke software en een aantal foto's die met zorg zijn gemaakt. Daarbij kan een enkele slordige opname het resultaat al verknoeien. We gaan in dit artikel eerst in op manieren om tot een snel resultaat te komen. Daarna storten we ons op het fijnere werk.

©PXimport

Bij de panoramische camera van Noblex draait de lens rond.

2. Let op het licht

Het aantal beelden dat u kunt combineren lijkt onbeperkt, maar hoe meer opnamen u samenvoegt, hoe meer rekenkracht dit van uw computer vraagt. U moet ervoor zorgen dat de opnamen elkaar ongeveer dertig procent overlappen, zodat de software de puzzel vloeiend kan samenstellen. Let er bij het maken van panorama-opnamen op dat de zon niet te fel schijnt. Bij fel zonlicht ontstaan grote belichtingsverschillen tussen de foto's die worden samengevoegd. Fotografeer op zomerdagen het liefst in de vroege ochtend of in de late namiddag. Het beste resultaat krijgt u daarbij wanneer u de automatische belichting voor ieder kiekje uitzet. Gebruik dus de manuele instelling, de M-stand. Wanneer u bijvoorbeeld zeven opnamen wilt combineren, stemt u de belichting af voor de middelste opname en gebruikt u dezelfde instellingen (diafragma, focuslengte, sluitertijd, ISO) ook voor alle andere opnamen. Op die manier vermijdt u dat de automatische instelling zorgt voor opnamen met onderlinge belichtingverschillen. Houd de camera goed horizontaal en schiet foto's die steeds in dezelfde lijn liggen als de eerste opname.

©PXimport

Foto's moeten onderling voldoende overlapping hebben, en mogen geen grote lichtverschillen tonen.

3. De juiste draai

Probeer, wanneer u zonder statief werkt, zoveel mogelijk op één punt te blijven staan. Draai tijdens het fotograferen niet met uw hele lichaam, maar beweeg alleen het toestel. Werkt u met een spiegelreflexcamera, dan houdt u het toestel vast in het midden van de lens en gebruikt u die plek als draaipunt. Op die manier benadert u ongeveer het 'nodal point'. We komen zo meteen nog op deze term terug. Door het midden van de lens dus als as te gebruiken waar u de camera omheen roteert, hebt u de beste handmatige basis voor panoramafoto's. Een nadeel van handmatig genomen panorama's is dat u achteraf nog veel aan de randen moet wegsnijden.

©PXimport

Gebruik het midden van het objectief als draaipunt.

4. Parallax

Als u zich op de betere panoramafotografie wilt storten, kunt u niet zonder statief. Schaf daar een panoramabeugel bij aan. Met zo'n beugel kunt u het ideale draaipunt vasthouden, zodat er geen parallax-fouten ontstaan. Parallax is een optisch fenomeen dat in de tekening hieronder wordt uitgebeeld. Als u naar een landschap kijkt, daarbij één gestrekte vinger vlak voor uw gezicht houdt en vervolgens afwisselend met het ene en het andere oog kijkt, zult u zien dat het beeld niet helemaal hetzelfde blijft. Voorwerpen op de voorgrond blijven niet op dezelfde plaats staan ten opzichte van de achtergrond. In zulke gevallen wordt gesproken over parallax-fouten. Bij panoramafotografie hebt u er weinig last van wanneer alles in beeld ongeveer even ver van u is verwijderd. Staan sommige voorwerpen dichtbij en andere veraf, dan zullen parallax-fouten duidelijker zichtbaar zijn en wordt het moeilijk om de foto's op elkaar uit te lijnen. Als u wil weten hoe u zelf een beugel maakt, verwijzen wij u door naar het artikel: Uw eigen panoramabeugel.

©PXimport

Een voorbeeld van een parallaxfout, die wordt veroorzaakt door een verschil in waarneming tussen het linker- en het rechteroog.

5. Nodal

Op internet staan allerlei technische beschouwingen die interessant zijn voor mensen die van optica houden. Als dit onderwerp u niet zo interesseert, is het voor nu voldoende om te onthouden dat het ideale draaipunt het zogenaamde 'nodal point' is. Bij gebruik van dit draaipunt worden parallaxfouten vermeden. Het nodal point ligt binnen in het objectief van de camera, het is de plaats waar de lichtstralen elkaar kruisen voordat ze uittreden en op de sensor worden geprojecteerd. Met een panoramabeugel kunt u het draaipunt van het statief precies boven het nodal point (of no-parallax point) instellen. Op het beeld hieronder is dit punt oranje. Op Panotools Wiki vindt u de verschillende waarden waarmee u de camera op de panoramabeugel kunt bevestigen om zo het ideale draaipunt te krijgen. Vaak is zo'n beugel voorzien van een kleine waterpas, waarmee u kunt voorkomen dat u de camera tijdens het roteren buiten het horizontaal vlak richt.

©PXimport

Als u een panoramabeugel gebruikt, roteert de camera precies om het nodal point.

6. Rechtopstaand

Wanneer u de camera in de liggende stand houdt (landschap) hebt u uiteraard minder beelden nodig voor een breedbeeldmontage. Maar zoals een bekend voetbaltrainer ooit al zei: 'elk voordeel heb zijn nadeel'. Het rechthoekige beeld dat de sensor registreert is een uitsnede van de beeldcirkel die de lens projecteert. Helemaal aan de rand van de beeldcirkel neemt de scherpte af en is de 'lensvervorming' het grootst. In de liggende stand liggen de linker- en rechterkant dichter bij de rand van de beeldcirkel dan de boven- en onderkant. Voor de beste kwaliteit schiet u dus verticaal of rechtopstaand in plaats van liggend. U hebt hierdoor meer beelden nodig, maar krijgt tegelijkertijd wel veel meer ruimte boven en onder.

©PXimport

Het bovenste panorama is gemaakt van liggende opnamen, het onderste van rechtopstaande opnamen.

7. Projectiemethoden

De volgende stap bestaat eruit dat de foto's die u rondom met de camera hebt geschoten, worden geprojecteerd op een plat vlak. Deze projectie kan op drie verschillende manieren plaatsvinden: rectilineair, cilindrisch, equirectangulair of sferisch. De rectilineare (of rechtlijnige) methode is uitstekend geschikt voor architectuurfoto's, omdat rechte lijnen hierbij recht blijven. In de cilindrische projectie krijgt u de beelden zoals die als het ware tegen de binnenkant van een buis zijn geplakt. Met deze projectie kunt u bijvoorbeeld een panorama maken van 360 graden. De sferische projectie biedt de mogelijkheid om helemaal rond te kijken: 360 graden horizontaal en 180 graden verticaal. Deze projectiemethode wordt vaak gebruikt op websites of bij presentaties waarbij bijvoorbeeld in virtuele museumzalen kan worden rondgekeken.

8. Photoshop

Adobe Photoshop Elements beschikt over een uitstekende functie om panorama's mee samen te stellen. Er zijn twee manieren om de bestanden te selecteren die u aan elkaar wilt koppelen. Bij de eerste methode selecteert u in de Editor van Photoshop Elements eerst de betreffende afbeeldingen, en vervolgens kiest u Nieuw, Photomerge-panorama. In het venster Photomerge klikt u op de knop Geopende bestanden toevoegen. Vergist u zich en staat er een bestand in de lijst dat u niet gebruikt, dan klikt u op het betreffende bestand en vervolgens op Verwijderen. Bij de tweede methode kiest u gewoon de opdracht Nieuw, Photomerge-panorama en daarna selecteert u via de knop Bladeren de bestanden die u nodig hebt. Met de Shift-toets ingedrukt kunt u verschillende bestanden tegelijk selecteren. Kies in het vak Lay-out voor de optie Automatisch. Dat geeft in de meeste gevallen het beste resultaat.

©PXimport

Maak bij de opmaak gebruik van de automatische instelling.

Klik op OK om de automatische piloot te starten. Photoshop Elements maakt zelf een montage waarbij ieder onderdeel op een afzonderlijke laag terechtkomt, en het programma zoekt zelf de beste plaatsen voor de overlapping. In het palet Lagen merkt u hoe het programma maskers gebruikt om overtollige beeldgegevens te verbergen. Als u tevreden bent, voegt u alle lagen samen via Laag, Eén laag maken.

©PXimport

De vier afbeeldingen van het panorama staan op vier afzonderlijke lagen.

Helaas zult u aan de randen van het panorama een schaakbordpatroon of de achtergrondkleur zien. U kunt deze rand het beste wegsnijden met het gereedschap Uitsnijden. Sleep met deze tool een rechthoek over de foto en klik op het groene V-symbool onderaan de selectie. Eventueel kunt u kleine 'gaten' ook vullen met behulp van de Kloonstempel. Dat laatste gereedschap wordt vaak gebruikt om een stukje lucht, gras of rots toe te voegen op een panoramisch beeld waarin anders teveel moet worden weggesneden.

©PXimport

Wanneer alle lagen zijn samengevoegd, kunt u de belichting corrigeren.

9. Perspectief en Cilindrisch

Tot nog toe gebruikten we bij de Compositie-instelling van het dialoogvenster Photomerge de optie Automatisch. Dit venster ziet er in de professionele versie van Photoshop vrijwel hetzelfde uit. Alleen kunt u in Photoshop CS de optie 'Afbeeldingen laten overvloeien' uitzetten, wat niet verstandig zou zijn. De optie Perspectief verricht goed werk bij het vervormen van afbeeldingen, zodat de compositie goed aansluit. Helaas riskeert u door het gebruik van deze mogelijkheid dat de uiteindelijke compositie 'vlinderdasvervorming' toont. Het selectievakje Cilindrische toewijzing corrigeert dit door de meer extreme hoeken van de compositie naar het midden terug te buigen.

©PXimport

Het Photomerge-dialoogvenster van Photoshop lijkt als twee druppels water op dat van Photoshop Elements.

10. AutoStitch

Behalve met Paint Shop Pro, Photoshop of Elements kunt u panoramische montages maken zonder ook maar een enkele eurocent uit te geven. U moet daarbij niet alleen denken aan het monteren van vergezichten. Ook gebouwen, zelfs torens waar u niet ver genoeg bij achteruit kon stappen, zijn voer voor montagesoftware zoals AutoStitch. Om het programma te downloaden, drukt u op de blauwe knop Download Free demo version (Windows) now!. Er staat inderdaad 'demo' op de knop, maar het gaat wel degelijk om de volledige freeware. De makers van het programma hebben hun technologie ook verwerkt in andere, commerciële pakketten, vandaar dat ze deze losse toepassing een 'demo' noemen. De freeware-versie heeft twee beperkingen. In tegenstelling tot de commerciële versie kunt u geen 360 graden sferische (bolvorm) projecties samenstellen, en bovendien wordt uitsluitend het jpg-formaat ondersteund. Als u bijvoorbeeld tif-afbeeldingen aan elkaar wilt lassen, moet u ze eerst even converteren naar jpg.

©PXimport

Hoewel er 'demo' bij staat, is dit toch echt de knop voor het downloaden van de freeware-versie.

Ook bij AutoStitch moeten gebruikte foto's voldoende overlapping hebben. Bovendien kunnen er (net als bij alle andere pakketten) problemen optreden wanneer er personen op de overlappende gedeelten staan. AutoStitch heeft immers geen flauw idee of het daarbij om personen of om lantaarnpalen gaat. Het gevolg is dat u wellicht een eindresultaat krijgt waar een voetganger op staat met drie armen en vier benen. Dat is misschien grappig, maar toch zeker niet de bedoeling. Voor u aan de slag gaat met het programma, moet u eerst bij Edit, Options de configuratie-instellingen even aanpassen. De lijst met mogelijkheden lijkt overdonderend, maar u hoeft niet alles te wijzigen. Bij Output Size bepaalt u hoe groot het panorama mag worden. Wanneer het gaat om een montage van afbeeldingen met een hoge resolutie zou zo'n panoramische montage wel eens een monsterbestand kunnen worden. Wilt u dat de plaat bij het monteren niet wordt verkleind, dan vinkt u de optie Scale aan en stelt u deze in op 100%. Bij Other Options bepaalt u de kwaliteit van de jpeg-compressie. Jpeg-bestanden zijn gecomprimeerde bestanden en tijdens het 'samendrukken' gaat vaak een fractie van de beeldinformatie verloren. Om de beste beeldkwaliteit te garanderen, houdt u JPEG Quality op 100%. Verder zet u de Crop Settings op Auto Crop, zodat overtollig beeldmateriaal wordt weggesneden. Controleer tot slot of Auto Straighten actief is. Deze functie zet de afbeeldingen netjes rechtop. Laat de andere instellingen ongewijzigd en bevestig middels een klik op OK.

©PXimport

Let bij de instellingen vooral op de opties Scale en JPEG Quality.

Tijd om het programma in actie te laten komen. Gebruik File, Open om alle foto's te selecteren die u wilt samenvoegen. Hebt u alle foto's in één map gestopt, dan drukt u op Ctrl+A om de hele inhoud van de map te selecteren. Klik daarna nog eens op de knop Open. Het programma heeft weliswaar geen blitse uitstraling, maar het werkt enorm snel. Het kan in een paar minuten gemakkelijk vijftig afbeeldingen verwerken. Wanneer AutoStitch klaar is, verschijnt het panorama automatisch in beeld. Het afgewerkte bestand vindt u in de map waar ook de losse opnamen inzitten. AutoStitch heeft zelf de overlappingen geplaatst en het heeft daarbij rekening gehouden met eventuele kleurverschillen. Er blijven echter altijd gedeelten over die AutoStitch niet kan opvullen. Dit 'overschot' blijft zwart. Helaas beschikt het programma niet over een functie om deze probleemgebieden weg te snijden. Er zijn twee mogelijkheden om de zwarte vlakken te verwijderen: u kunt de randen wegknippen in een ander fotobewerkingsprogramma, of u opent de montage in Paint en maakt daar een rechthoekige selectie in die u kopieert en in een nieuw document plakt.

©PXimport

Dit gebouw kan door een fotograaf onmogelijk in één keer worden vastgelegd. AutoStitch maakt een montage van 8 foto's.

11. Panografie

Met dezelfde techniek als waarmee u panoramische foto's maakt, kunt u panografische afbeeldingen samenstellen. Bij panografie worden meerdere foto's gemonteerd, maar blijven de individuele kiekjes herkenbaar. Doordat de foto's halftransparant over elkaar liggen, krijgt het geheel een interessant effect. Op Flickr is een erg actieve panografiegroep te vinden.

©PXimport

Op Flickr kunt u veel inspiratie opdoen.

Er bestaan verschillende panografiestijlen. We tonen hoe u met Photoshop Elements of Photoshop snel en eenvoudig zo'n collage maakt. Zorg ervoor dat u voldoende foto's met overlappingen schiet, steeds met dezelfde instelling en vanuit exact hetzelfde oogpunt. Kies dus voor de manuele instelling van het fototoestel om de witbalans, scherpte, sluitersnelheid en f-stop op het centrale punt van het object juist in te stellen. Roteer de camera ook af en toe, dat geeft straks het beste resultaat in de hoeken. Schiet systematisch kiekjes van ieder punt van het object. Wanneer u één bepaalde zone in het centrale deel van het onderwerp vergeet, kunt u achteraf onmogelijk een goede panografische samenstelling maken.

©PXimport

Deze 18 delen zullen straks één panografische montage vormen.

Het is verstandig om de opnamen te verkleinen, anders wordt het eindresultaat een veel te groot bestand. Doordat iedere foto op een afzonderlijke laag komt te staan, zal de bestandsgrootte tijdens de bewerking snel oplopen. Als voorbeeld gaan we uit van Photoshop Elements 8 en gebruiken we de opdracht Meerdere bestanden verwerken. Selecteer bij Bron de map met opnamen die u zojuist hebt ingeladen en bij Doel een nieuwe map op het bureaublad. In het vak Afbeeldingsgrootte geeft u aan dat de afbeeldingen moeten worden verkleind tot ze een breedte hebben van 800 pixels. Klik nu op OK. Het programma verkleint in een razend tempo alle foto's en schrijft de verkleinde versies weg in de aangegeven map op het bureaublad.

©PXimport

Het verkleinen van de 18 afbeeldingen doen we in één keer.

Wie over engelengeduld beschikt, kan proberen de foto's één voor één op de juiste plaats te plakken. Het gaat echter veel sneller met de opdracht Nieuw, Photomerge-panorama. In het Photomerge-venster selecteert u, zoals we hebben uitgelegd, de verkleinde bestanden en vervolgens klikt u op OK. Als er voldoende overlapping is, zal Photoshop Elements geen enkel probleem hebben met deze collage van afbeeldingen. In het palet Lagen volgt u hoe Elements de montage opbouwt. In hetzelfde palet sleept u de maskers van iedere laag één voor één naar het vuilnisbakje. Het programma zal vragen of een masker op de laag moet worden toegepast voordat het masker wordt verwijderd. Klik daarbij op Verwijderen. Daarna verlaagt u de dekking van iedere afzonderlijke laag tot 60%. De afwerking komt van een nieuwe laag, helemaal onderaan, die u zwart of wit invult. Is alles klaar, dan voegt u de lagen samen via Laag, Eén laag maken en u bewaart de afbeelding.

©PXimport

Na het verwijderen van de maskers vermindert u de dekking van iedere laag.

©PXimport

Het resultaat: een panografie!

Gebruik je tijdens een autorit als passagier graag je smartphone of tablet, maar ben je erachter gekomen dat je dan misselijk wordt? Wagenziekte is knap vervelend. Een oplossing is het mobieltje opbergen of een app gebruiken die wagenziekte voorkomt.

Stap 1: iOS Bewegingsaanwijzing voertuig

De ene persoon ervaart wagenziekte als een licht ongemak, de andere wordt letterlijk kotsmisselijk. Terwijl je onderweg naar een scherm zit te kijken, registreert je lichaam dat je beweegt. Omdat je aandacht gevestigd is op een statisch scherm, weten je hersenen dat niet. Die tegenstrijdigheid tussen de hersenen en het lichaam veroorzaakt de misselijkheid.

Voor iPhones en iPads zit er in iOS/iPadOS 18, het recentste besturingssysteem, een instelling om het reizen met je telefoon een stuk comfortabeler te maken. De Apple-oplossing heet Bewegingsaanwijzing voertuig. Deze instelling synchroniseert bewegingen op het scherm met het bochtenwerk, de stops en starts, de versnelling en vertraging van het voertuig. Hierdoor vermindert het zogenoemde sensorische conflict bij de gebruiker. Er verschijnen een aantal geanimeerde stippen bij de rand van het scherm die reageren op de bewegingen van het voertuig. Om de optie Bewegingsaanwijzing voertuig op te roepen, ga je naar Instellingen / Toegankelijkheid en daar kun je de optie Beweging selecteren.

De stippen reageren op de beweging van het voertuig.

Stap 2: Bewegingsaanwijzing voertuig instellen

Zo kom je bij de optie Toon bewegingsaanwijzingen voertuig. Je kunt die aan- en uitzetten of instellen op Automatisch in voertuig, zodat de geanimeerde stippen vanzelf op het scherm verschijnen wanneer de iPhone/iPad detecteert dat je in de auto zit.

Je kunt ook vanaf de rechterkant van het iPhone-scherm naar beneden vegen om het bedieningspaneel te openen. Houd dan een lege ruimte in het bedieningspaneel ingedrukt om de widgets aan te passen. Daarna kun je Bewegingsaanwijzing voertuig als widget toevoegen.

Je kunt de app automatisch laten starten wanneer je in een bewegend voertuig zit.

Stap 3: Voor Android

Voor Android bestaat de app MotionEase, die eigenlijk op dezelfde manier werkt. Ook hier verschijnen er stippen op het scherm die de beweging volgen. In tegenstelling tot bij de iPhone zie je hier de stippen wel in screenshots die je op dat moment maakt.

Een ander alternatief in Google Play is KineStop van Urbandroid. Wanneer je deze app start, zal deze toestemming vragen om over de andere apps heen te verschijnen. En ook hier kun je instellen dat KineStop automatisch start wanneer je in een bewegend voertuig zit.

KineStop toont ook altijd een horizonlijn.

Een televisie in de slaapkamer is allang geen luxe meer. Het is een manier om je dag ontspannen af te sluiten met een serie of film, of juist rustig op te starten met het nieuws of een ontbijtprogramma. Maar waar moet je op letten als je een tv zoekt voor deze plek in huis?

Lees ook: Zo kies je de ideale televisie voor jouw woonkamer

Een van de belangrijkste keuzes bij een slaapkamertelevisie is het schermformaat. Daarbij kijk je niet alleen naar hoeveel ruimte je hebt, maar vooral naar de afstand tussen je bed en de plek waar de tv komt. Een handige vuistregel is dat de kijkafstand ongeveer 1,5 tot 2,5 keer de schermdiagonaal in inches moet zijn. De schermdiagonaal is de schuine afstand tussen de hoeken van het scherm en staat vrijwel altijd in de modelnaam vermeld.

Voor de meest gangbare schermformaten kun je de volgende afstanden aanhouden:

➡️ 32 inch (81 cm): 1,2 tot 2 meter
➡️ 43 inch (109 cm): 1,6 tot 2,75 meter
➡️ 49 inch (125 cm): 1,85 tot 3,1 meter
➡️ 55 inch (140 cm): 2,1 tot 3,5 meter
➡️ 65 inch (165 cm): 2,5 tot 4,1 meter*

Natuurlijk blijft dit persoonlijk. Sommige mensen kijken liever van wat dichterbij, anderen houden juist meer afstand. Probeer eventueel in je slaapkamer een paar afstanden uit met een meetlint en een karton op de muur ter grootte van een televisiescherm. Zo ontdek je snel wat prettig aanvoelt en niet te opdringerig is in de ruimte.

*Grotere schermformaten laten we hier bewust buiten beschouwing. Die zijn vooral geschikt voor grotere ruimtes, zoals een woonkamer, en zijn in de meeste slaapkamers simpelweg te aanwezig. Een te groot scherm kan overweldigend aanvoelen, zeker als je er dicht op ligt en de kamer verder donker is. Bovendien draait het in de slaapkamer zelden om het grootste of meest indrukwekkende beeld – comfort staat voorop.

4K is de norm – ook in de slaapkamer

Vrijwel alle nieuwe televisies hebben tegenwoordig een 4K Ultra HD-resolutie, ook de kleinere modellen. Het oude verschil tussen full HD en 4K is inmiddels achterhaald – niet alleen qua prijs, maar ook qua aanbod. Streamingdiensten zoals Netflix, Disney+ en Amazon Prime bieden veel content aan in 4K. Daardoor loont het ook in de slaapkamer om voor een 4K-model te kiezen, zelfs bij een formaat van 32 of 43 inch.

Een hogere resolutie betekent ook dat je dichterbij kunt zitten zonder dat het beeld onscherp of korrelig oogt. Bij 4K kun je tot 30 procent dichter op het scherm zitten dan bij een full HD-model van hetzelfde formaat. Kijk je naar een 55 inch 4K-tv, dan kun je comfortabel op 2 meter afstand zitten zonder verlies van scherpte. Bij 8K, dat op dit moment vooral voorkomt bij schermen van 65 inch en groter, mag je zelfs nog dichterbij zitten. Toch is 8K in de slaapkamer zelden nodig. Het verschil met 4K zie je pas bij heel grote formaten of professioneel gebruik.

Kijkcomfort blijft altijd een kwestie van gevoel. Een scherm dat technisch 'mag' op een meter afstand, voelt soms toch prettiger vanaf twee meter. Probeer verschillende afstanden en lichtomstandigheden om te bepalen wat bij jouw ruimte past.

Niet luid, wel duidelijk

In tegenstelling tot de woonkamer hoeft het geluid in de slaapkamer geen kamer te vullen. In veel gevallen zijn de ingebouwde speakers van een moderne televisie prima. Kijk je vaak series of films met veel dialogen? Let dan op functies als dialoogversterking of een nachtmodus, waarbij harde geluiden worden afgevlakt en stemmen beter hoorbaar blijven. Een compacte soundbar kan een goede toevoeging zijn als je net wat meer helderheid wilt, maar het is zeker geen must. Voor wie 's avonds laat kijkt zonder anderen te storen, is een draadloze hoofdtelefoon een handige optie. Sommige tv's bieden zelfs de mogelijkheid om tegelijk het geluid via hoofdtelefoon én speakers af te spelen.

Lees ook: Dialogen op televisie slecht te verstaan? Deze tips helpen echt

©Pavell

Slimme functies voor slim gebruik

In de slaapkamer wil je snel en makkelijk toegang tot je favoriete apps. De meeste televisies zijn tegenwoordig smart-tv's, met ingebouwde apps zoals Netflix, YouTube en Videoland. Extra handig is ondersteuning voor Chromecast of AirPlay, zodat je eenvoudig vanaf je smartphone iets kunt streamen. Ook de bediening speelt een rol. Sommige modellen kun je met je stem aansturen via Google Assistant of Alexa. Anderen werken goed samen met een app op je telefoon. Dat is handig als je de afstandsbediening weer eens kwijt bent tussen de dekens.

Praktisch ophangen en installeren

Een televisie in de slaapkamer staat vaak niet op een kastje, maar hangt aan de muur. Daarmee bespaar je ruimte en creëer je een rustige uitstraling. Let wel op de kijkhoek. Een kantelbare muurbeugel zorgt ervoor dat je het scherm iets naar beneden kunt richten, zodat je comfortabel vanuit bed kijkt. Denk ook aan het wegwerken van kabels. Dat oogt niet alleen netter, maar voorkomt ook dat je in het donker struikelt over snoeren die langs de muur bungelen.

Handige extra's voor een ontspannen sfeer

Omdat je tv in de slaapkamer vaak 's avonds laat of 's ochtends vroeg gebruikt, zijn rustgevende instellingen belangrijk. Denk aan een blauwlichtfilter of nachtmodus, waarmee je de felheid van het scherm vermindert en je ogen minder belast. Automatisch uitschakelen is ook handig. Sommige modellen hebben een slaaptimer of schakelen zichzelf uit als er geen activiteit wordt gedetecteerd. Zo voorkom je dat je tv onnodig aan blijft staan als je in slaap valt. En let bij je keuze ook op het energieverbruik. Een zuinige televisie in standby-modus is prettig als je energie wilt besparen zonder steeds stekkers uit het stopcontact te moeten halen.

Kies voor rust en comfort, niet voor groot-groter-grootst

Een slaapkamer-tv hoeft niet alles te kunnen. Het draait niet om indrukwekkende specificaties, maar om hoe prettig hij is in het dagelijks gebruik. Kies een formaat dat past bij de ruimte, let op goed beeld in het donker en zorg voor eenvoudige bediening. Zo wordt je televisie een ontspannen verlengstuk van je avondroutine, zonder dat het scherm de sfeer in je slaapkamer overneemt.