Als je de processor het brein van een computer mag noemen, dan is het moederbord het ruggenmerg. Hier worden alle signalen van de verschillende componenten naar de juiste locaties gebracht. Tevens zorgt het moederbord voor de stroomregulatie van je processor en wordt ook het geluid door deze grote PCB geregeld.

Het belangrijkste bij het kiezen van een moederbord is dat hij past bij je processor en geheugen. Natuurlijk passen processoren van AMD niet op een moederbord met een socket voor Intel, maar zelfs binnen één merk passen niet alle processoren op alle moederborden. De AMD Ryzen 3/5/7-processoren maken bijvoorbeeld gebruik van het AM4-socket, terwijl de AMD Ryzen Threadripper-processoren een TR4-socket nodig hebben.

Naast het socket is ook de chipset van belang voor een goede werking van je systeem, want als een processor op een moederbord past, is dat nog geen garantie dat het ook werkt. Bij AMD zit je bij de moderne processoren gelukkig veilig: past de processor op het moederbord, dan kun je er redelijk zeker van zijn dat het werkt. Bij Intel is dat weer totaal anders. Bij elke nieuwe generatie processoren komt ook een nieuwe generatie chipsets die alleen met elkaar werken. In het overzicht hieronder kun je heel makkelijk zien welk socket en chipset past bij jouw processor.

©PXimport

Verschillende chipsets

Zoals je in de tabel kunt zien zijn er per processorserie een hele reeks aan chipsets beschikbaar, maar welke moet jij nou hebben? Dit hangt af van jouw persoonlijke eisen en natuurlijk je budget. Zo heb je bij Intel een Z-serie chipset nodig als je wilt overklokken, maar omdat dit ook de meest complete en duurste chipset is, past het misschien niet binnen je budget.

©PXimport

In de tabel is te zien dat het betalen van meer geld altijd betere specificaties oplevert, maar lang niet iedereen heeft de hoogste specificaties nodig. De AMD A320- en Intel H310-chipsets zijn bedoeld voor hele goedkope computers of bijvoorbeeld een media-pc. Alle andere chipsets zijn geschikt voor gamers. Het is dus absoluut niet nodig om veel geld neer te leggen voor een moederbord als je die extra functies toch niet gebruikt. Eén ding staat vast: een duurder moederbord betekent niet altijd betere prestaties (overklokken laten we dan even buiten beschouwing).

Overklokkers opgelet

Overklokken is een leuke hobby die je wat extra frames per seconde kan opleveren, maar let daarbij wel goed op wat je koopt. Hoewel een Intel Z-chipset of AMD X- en B-chipset betekent dat je kunt overklokken, betekent dat niet altijd dat het een goed idee is. Voor overklokken is, vooral bij de high-end processoren, namelijk een goede stroomvoorziening vereist.

Het aantal fasen van de vrm’s (kleine chips die de stroom naar je processor regelen) speelt hierbij een rol, maar ook de koeling van deze kleine chips is belangrijk. Ga dus geen 8-core-processor overklokken op een moederbord met maar vier stroom-fasen zonder koelblok, maar pak er liever eentje met minimaal zes fasen en een koelblokje. Meer fasen is in dit geval (bijna) altijd beter, maar ook de kwaliteit van de vrm’s speelt een rol. Maak het niet te gek, want voor de gemidddelde overklokker is het zinloos om extra te betalen voor een moederbord met twaalf fasen of meer.

©PXimport

Andere extra functies

Naast de functies van de chipset, kunnen fabrikanten zoals MSI en ASUS ook extra features toevoegen. Zo zijn ze volledig vrij in de implementatie van de geluidschips en versterkers, maar kunnen ze met behulp van speciale controllers ook extra USB-poorten toevoegen.

Voor het gebruik van M.2-SSD’s voegen de fabrikanten de daarvoor benodigde sloten toe, maar de implementatie daarvan kan invloed hebben op de rest van je systeem. Een M.2-slot maakt namelijk gebruik van PCIe-banen, welke je ook nodig hebt voor bijvoorbeeld je grafische kaart en/of andere PCIe-componenten. Hierdoor kan het zijn dat een M.2-slot de banen deelt met een PCIe-slot, waardoor je dus niet zomaar meerdere videokaarten én een M.2-SSD kunt gebruiken. Check voor deze zaken altijd de specificaties of download de handleiding.

©PXimport

Andere features zijn bijvoorbeeld rgb-leds, rgb-controllers en extra aansluitingen voor ventilatoren. Sommige moederborden hebben zelfs speciale aansluitingen voor een pomp voor waterkoeling, een handige functionaliteit als jij je eigen waterkoeling gaat aanleggen. WiFi-functionaliteit is ook niet standaard. let daar goeL op als er geen internetaansluiting in de buurt is.

Form Factor

Niet alle moederborden zijn even groot en dat betekent ook dat niet alle moederborden in alle behuizingen passen. Gelukkig zijn er verschillende standaarden om het leven wat makkelijker te maken. Van klein naar groot zijn de meest gangbare formaten Mini-ITX, Micro-ATX, ATX en E-ATX (Extended ATX).

Een groter moederbord is niet per definitie beter, maar geeft natuurlijk wel meer ruimte voor extra functies. Toch bestaan er ATX-moederborden met minder functies dan een Mini-ITX-moederbord, maar dit zie je vaak terug in de prijs. Een Mini-ITX-moederbord is wel gelimiteerd tot maximaal twee DDR4-sloten, terwijl bij Micro-ATX en ATX vier DDR4-sloten de standaard is. E-ATX vind je vooral bij de meest high-end moederborden en past vaak niet in een standaard behuizing, maar heeft wel de ruimte voor maximaal acht DDR4-sloten (mits de processor dit ondersteunt).

Koopadvies juni 2018

Het koopadvies pakken we dit keer iets anders aan. Normaal gesproken geven we je de beste opties per budget, maar omdat er voor verschillende processoren verschillende moederborden zijn, zou dat een gigantische lijst worden. In plaats daarvan gebruiken we het processor- en geheugenadvies van een voorgaande koopgids van onze collega's van Gamer.nl en zoeken we daar een passend moederbord bij.

Intel Core i3-8300: MSI B360 Pro-VH (75 euro)

©PXimport

Bij een budget-georiënteerde processor hoort een goedkoop moederbord. Dit Micro-ATX-moederbord heeft ruimte voor maximaal twee DDR4-modules, maar het is nog steeds mogelijk om er tot 32GB RAM-geheugen in te prikken. Er is ruimte voor een M.2-SSD (via SATA3) en ook de 1Gbps netwerkaansluiting moet meer dan genoeg zijn. Verder vinden we aan de achterkant twee USB 2.0-poorten en vier USB 3.1-poorten, evenals HDMI- en VGA-aansluitingen. Intern (voor je behuizing) kun je nog eens twee USB 3.1-poorten aansluiten en vier USB 2.0-poorten. Audio wordt verzorgd door een Realtek ALC887-chip, dus verwacht geen perfecte overdracht, maar in de meeste gevallen is het goed genoeg.

AMD Ryzen 5 2600: MSI X470 Gaming Plus (140 euro)

©PXimport

De volgende stap is gelijk een grote. Dit X470-chipset moederbord heeft een hoop extra features en geeft je daarnaast de mogelijkheid om aardig te overklokken. Aan de achterkant zijn twee USB 3.1 Gen2-poorten, vier USB 3.2 Gen1-poorten en twee USB 2.0-poorten. Tevens vind je daar een 1Gbps-aansluiting en twee aansluitingen voor je monitor. De audiopoorten worden van signaal voorzien door een degelijke Realtek ALC892-chip. De rgb-verlichting (7 kleuren) maakt het plaatje natuurlijk helemaal af. Het is een moederbord met ATX-format, dus check de specificaties goed voordat je er een compacte behuizing bij koopt.

Intel Core i7-8700K: ASRock Z370 Extreme4 (155 euro)

©PXimport

Weer een ATX-moederbord, maar nu wel eentje boordevol features. Aan de achterkant zijn alle nodige USB-aansluitingen te vinden, inclusief een USB 3.1 gen2 type-C. Ook is daar de voorbereiding voor een WiFi-chip en bijbehorende antennes te vinden, al zul je die nog wel apart moeten aanschaffen. Intern hebben we ook niks te klagen met aansluitingen voor in totaal tien harde schijven of SSD’s! Audio is ook goed geregeld, met componenten van zeer hoge kwaliteit en daarnaast ook nog DTS Connect.

Overklokkers kunnen uitgebreid aan de slag, want de vrm’s zijn dik in orde en ook de koeling daarvan is voldoende. Omdat rgb-verlichting je overklok nog sneller laat gaan, heeft ASRock ook daar aan gedacht.

Intel Core i9-7980XE: Asus ROG Rampage VI Extreme (600 euro)

©PXimport

Bij een extreme processor hoort een extreem moederbord. Dit moederbord van Asus heeft alle features die men zich maar kan wensen. Er zitten zelfs een aantal functies bij waarvan je je af vraagt wie dat ooit gaat gebruiken, maar als jij een van de weinigen bent met een 802.11ad WiFi-router, dan is dit het moederbord voor jou. Zoals bij elke generatie Asus ROG Rampage Extreme-moederborden, is ook dit weer een droom voor overklokkers. De stroomvoorziening lijkt met acht fasen misschien wat beperkt, maar het gebruik van Digi+ vrm’s maakt dit het beste overklokkersmoederbord op de markt.

Audio wordt verzorgd door een Realtek ALC1220, wat Asus SupremeFX noemt. Gebruikers van een high-end hoofdtelefoon zullen blij zijn met de ESS Sabre 9018Q2C-DAC. Gek genoeg ontbreekt wel DTS Connect, maar dat is eigenlijk de enige concessie die er bij dit bord is gedaan. Dan is er nog één klein detail waarmee Asus zich weet te onderscheiden van de rest: er is geen enkel moederbord met zulke uitgebreide rgb-verlichting. Zelfs mensen die niet houden van al die poespas, moeten toegeven dat dit toch wel de beste implementatie op de markt is. Daarnaast heeft Asus ook nog eens een OLED-schermpje toegevoegd waar je nuttige systeeminformatie op weer kunt geven. Een high-end moederbord voor een high-end prijs dus.

Lees ook eens de vorige koopgidsen. Wanneer alle onderdelen van de computer zijn besproken, komt er ook een advies voor volledige systemen en laptops.

De Samsung Galaxy S25-lijn is de eerste smartphonereeks die beschikt over versie 7 van One UI, de Samsung-softwareschil die je aantreft op de Android-apparaten van het bedrijf. In dit artikel lees je wat je allemaal verwachten kunt van One UI 7.

Lees ook: Review Samsung Galaxy S25 Ultra – Slimme AI of slimme marketing?

De rek is inmiddels wel uit de smartphoneontwikkeling. Fabrikanten kunnen nauwelijks nog innovatieve onderdelen toevoegen, omdat de slimme telefoon inmiddels zo goed als alles kan. Vooral op hardwaregebied valt er weinig nieuws meer te verwachten. Natuurlijk zullen we nog verbeteringen zien in camera's, processors en accu's, maar in grote lijnen is de smartphone uitontwikkeld. Daardoor zijn ze tegenwoordig net zo spannend als wasmachines: ze doen wat ze moeten doen.

Dat betekent echter niet dat er geen nieuwe functies worden ontwikkeld. Die zitten vooral in software. De Google Pixel 9-reeks zette die trend medio 2024 in met een verrassend snelle opvolger van de Pixel 8-serie. OnePlus, Asus en Samsung volgen die lijn en leggen de nadruk op software. One UI 7 is daar het beste voorbeeld van. Zonder die softwareschil had Samsung net zo goed een jaar aan smartphonelanceringen kunnen overslaan.

Systeemaanpassingen

Maar wat maakt One UI 7 dan zo bijzonder? We hebben de afgelopen weken de drie verschillende Samsung Galaxy S25-toestellen getest en zijn tot de onderstaande observaties gekomen. Zo is het onder meer mogelijk om een verticale applade in te stellen. Daarmee bedoelen we dat je al je apps in de applade kunt bekijken door omhoog en omlaag te vegen (in plaats van naar links en rechts). Dat regel je door de lade te openen, onderin op de drie puntjes te tikken en dan Sorteren > Alfabetische volgorde te selecteren.

Daarnaast valt op dat de animaties in One UI 7 veel soepeler zijn dan voorheen. Ze ogen en voelen gestroomlijnd, wat het hele systeem een verfijnde en samenhangende uitstraling geeft. In eerste instantie merk je dit misschien niet direct, maar na een paar uur gebruik valt de soepelheid steeds meer op. Ook de vernieuwde systeemiconen dragen bij aan de prettige bediening op de S25-modellen. One UI 7 voelt daardoor even modern als afgewerkt aan – en dat is een groot compliment.

©Wesley Akkerman

Hier zie je de menu-opties staan voor het opnieuw rangschrikken van de applade.

Now Bar en Now Brief

Ook biedt One UI 7 ruimte aan twee nieuwe onderdelen, de Now Bar en Now Brief. Hoewel ze enkele overeenkomsten hebben, gebruik je ze allebei op andere momenten. De Now Bar is een soort zwevend eiland (waar hebben we dat eerder gehoord) onderaan het vergrendelde scherm van je Galaxy, waar je basale interface-elementen in aantreft – denk aan een opnameknop voor een geluidsopname of bijvoorbeeld wegwijzers van Google Maps. Zo kun je snel iets regelen zonder je smartphone te hoeven ontgrendelen..

Now Brief daarentegen is veel uitgebreider. Dit is een apart onderdeel binnen One UI 7 waar veel AI-opties moeten samenkomen. Now Brief biedt op drie momenten van de dag een overzicht aan van onder meer het weer, het verkeer, je agenda-afspraken en bijvoorbeeld een Spotify-afspeellijst. Het moet je helpen de dag voor te bereiden, door te komen en erop terug te kijken. Zie dit als een soort persoonlijke dag-overzicht dus. Daarmee kan de Samsung Galaxy S25 Ultra, en later ook andere Galaxy's, dienen als een persoonlijke assistent.

©Wesley Akkerman

Dit is het thuisscherm van de Galaxy S25. Rechts van het weerbericht zie je twee widgets staan: de bovenste is een snelkoppeling naar Now Brief.

Aanpasbaar snelmenu

Een ander onderdeel dat het vermelden waard is, is het snelmenu. Daarmee doelen we op het menu dat je van boven naar beneden trek. Daarin staan allerlei opties, bijvoorbeeld voor wifi, bluetooth en andere kernonderdelen. Daar kon je al langer allerlei dingen in wijzigen, zoals bijvoorbeeld de knoppenindeling. Maar in ONe UI 7 ziet het er wel anders uit. Als je de Samsung Galaxy S25 Ultra opstart, dan heeft Samsung dit snelmenu voor je in twee delen opgedeeld. In het kader van overzicht – maar dat beteken ook dat je moet weten aan welke kant je de boel naar beneden moet trekken. Links geeft meldingen, terwijl je vanaf rechts de instellingen bekijkt.

Vind je deze tweedeling niet prettig? Je kunt gelukkig ook alles weer heel makkelijk in één overzicht bij elkaar zetten (zonder dat je daar bijvoorbeeld een aparte app als Good Lock voor hoeft te downloaden). Wanneer je dit doet, dan krijg je met een enkele swipe toegang tot zowel de notificaties als de opties. Je stelt dit met een paar simpele stappen in. Trek je snelmenu vanaf rechts naar beneden en tik op het potloodicoon aan de rechterkant. Tik nu op Vensterinstellingen (links) en tik op het volgende scherm op Samen. Tik nu op Gereed om de keuze te bevestigen. Vanaf dat moment heb je (weer) één snelmenu.

©Wesley Akkerman

Dit is het aangepaste snelmenu, dat notificaties en instellingen samenvoegt.

Overige AI-mogelijkheden

Tot slot kijken we naar de overige AI-mogelijkheden van de Samsung Galaxy S25-serie. Zo is het onder meer mogelijk Google Gemini te gebruiken. Dat doe je door de powerknop kort in te drukken: de assistent komt dan vanzelf vanaf beneden omhoog. Op moderne Galaxy's biedt Gemini ondersteuning aan voor verschillende Samsung- en Google-apps, waardoor het mogelijk is die apps aan te spreken en dingen uit te laten voeren met een stemcommando. Soms kun je zodoende twee of drie apps in één keer iets voor je laten doen, met één commando.

Op moment van schrijven lijken de mogelijkheden al redelijk uitgebreid te zijn, maar eerlijk is eerlijk: schijn bedriegt. Momenteel werken alleen de genoemde apps met deze AI-functie. Datzelfde geldt overigens voor Now Brief, als we daar nog even kort op terugkomen. Alleen de echt grote namen binnen de Google Play Store zullen direct werken met dit soort diensten. In de toekomst wordt dat aanbod uitgebreid. Nederlandse apps, zoals die van de NS bijvoorbeeld, werken hier nog niet mee. Daardoor is de waarde van dit soort AI-opties nu nog twijfelachtig.

©Wesley Akkerman

Als je op de powerknop drukt, komt Google Gemini naar boven. Zo ziet dat eruit.

Na een week vol sneeuwpret, frisse berglucht en indrukwekkende pistes is je skikleding niet meer zo fris. Eenmaal thuis gekomen blijft de tas met vuile was liggen voor de wasmachine. Want hoe was je eigenlijk skikleding? Als je je kleding niet goed wast en opbergt, is de kans groot dat je volgend jaar niet zo warm en droog blijft tijdens de afdaling. Onze tips helpen je om je skikleding te wassen, drogen en veilig op te bergen voor volgend jaar.

Lees ook: Dit wil je weten over de wasprogramma's van je wasmachine

Was snel na je weekje wintersport

Het op de juiste wijze je skikleding wassen is belangrijk: daardoor blijft de kwaliteit van de kleding goed. Ook blijft de kleding warm en waterdicht. Veel skikleding is gemaakt van kunststoffen, zoals polyamide en polyester. Deze stoffen zijn waterafstotend, sterk en licht. De kleding is van tevoren extra behandeld om ze waterdicht te maken, waardoor sneeuw of regen niet door de kleding komt. Was je de kleding verkeerd? Dan kan de beschermende functie verloren gaan. Je zweet en vuiligheid tasten de kleding namelijk aan. Laat je skikleding na wintersport dus niet te lang voor de wasmachine liggen.

©Lyudmila

Wasmiddel en voorbereiding

Gebruik weinig wasmiddel om je skikleding te wassen. En koop een speciaal wasmiddel voor sport- en outdoorkleding om zeker te weten dat het goed is of gebruik een fijnwasmiddel. Giet er geen wasverzachter bij, want dat is niet goed voor de kleding. Laat de kleding ook niet stomen en gebruik geen bleekmiddelen.

Bereid de kleding altijd eerst voor op de wasbeurt. Leeg alle zakken, sluit alle ritsen, knopen en klittenband om schade aan de stoffen te voorkomen. Zitten er vlekken op de kleding? Behandel deze eerst. Zorg dat de kleding binnenstebuiten de wasmachine in gaat. Ook belangrijk: doe de trommel niet te vol. Er moet voldoende ruimte zijn wil de kleding schoon worden.

Wassen met de wasmachine

Nu de kleding op de juiste wijze in de wasmachine zit, is het tijd om het juiste programma aan te zetten. Kies een programma met lage temperaturen, maximaal 30 °C. Hogere temperaturen kunnen ervoor zorgen dat de waterdichte coating beschadigd raakt. Zit er een speciaal programma op je wasmachine voor outdoor kleding? Kies dan dit programma. Het programma heeft een laag toerental bij het centrifugeren. Doe naast je skikleding geen andere kleding in de wasmachine.

©Oriol Roca

Waterdicht maken van de skikleding

Heb je voor deze wintersportvakantie net nieuwe kleding gekocht? Dan is de kans groot dat deze gewoon waterdicht is gebleven na de wasbeurt. Als je kleding wat ouder is, kan het zijn dat deze niet meer zo waterdicht is als voorheen. Misschien heb je tijdens het skiën of snowboarden wel gemerkt dat er wat vocht doorheen kwam. Was dan de kleding nog een keer, maar nu met een impregneermiddel. Of spuit de kleding in met een speciale waterdicht-spray.

Drogen en opbergen

Als er op het waslabel staat dat de skikleding in de droger mag, dan kun je de kleding zo laten drogen. Anders hang je de kleding op, of leg je die ergens plat neer. Dit doe je in een ruimte waar er genoeg ventilatie is. Hang de kleding niet op in de zon. Drogen op een verwarming kun je beter ook niet doen.

Het wasetiket geeft ook aan of je de kleding mag strijken, mocht je de behoefte hebben om je skibroek te strijken. Je mag de kleding dan op een lage temperatuur strijken. Omdat je de skikleding een lange tijd waarschijnlijk niet meer gebruikt, is het verstandig om de kleding goed op te bergen. Hang de kleding op aan een haakje in de kast of vouw de kleding losjes op, zodat het op een plank kan liggen. Daardoor haal je je kleding volgend jaar weer fris uit de kast, direct klaar om van de pistes te zoeven.