Lenovo kwam deze week flink onder vuur te liggen toen bleek dat het laptops verkoopt met malware erop. Maar wat is er nou precies gebeurd? Wat deed het bedrijf verkeerd en waarom is dat gevaarlijk voor Lenovo-gebruikers? En heeft het bedrijf hiermee onherstelbare schade opgelopen? We leggen het voor je uit in 5 vragen.

1. Wat deed Lenovo?

Lenovo leverde laptops met daarop zogenaamde 'adware'. Dat betekent dat adverteerders ruimte konden inkopen bij Lenovo, die via speciale certificaten werden getoond wanneer de gebruiker naar een bepaalde website ging. Zo krijg je bijvoorbeeld een pop-up te zien wanneer je wilt internetbankieren bij de ING. Die pop-ups waren ook met adblockers niet uit te schakelen.

Dat is opzich al vervelend genoeg, maar het werd nog een graadje erger. De manier waarop Lenovo de advertenties liet zien, bleek namelijk gevaarlijk onveilig te zijn.

Eigen certificaat
Om de advertenties te tonen, moet Lenovo namelijk een eigen certificaat gebruiken. Dat wordt aan de browser gegeven, zodat die weet wanneer iets een veilige website is en wanneer niet. Het probleem bij de Lenovo-certificaten is echter dat ze over bestaande certificaten heen werden geplaatst.

Dat betekent dat je browser geen idee meer heeft of een website veilig is. Als je naar ING.nl of Gmail.com gaat en inlogt, dan controleert de browser of dat wel veilig is. Als dat certificaat oud is, of verlopen, of gewoon niet veilig, dan krijg je een waarschuwing en kun je beter niet op de site.

Overschrijven
De certificaten die Lenovo gebruikte om de advertenties te serveren waren zó hardnekkig, dat ze bestaande certificaten overschreven. Je browser dacht dus áltijd dat een website veilig was, ongeacht of dat zo was of wanneer niet.
 

2. Wat betekent dat in de praktijk?

In de praktijk kun je dus nooit zien of een website veilig of onveilig is. Ook weet je niet wie er allemaal meeluistert met jouw verbinding.

SSL gekaapt
Het wordt nog een graadje erger, omdat de Lenovo-certificaten allemaal dezelfde encryptiesleutel gebruikten, zo ontdekte deze onderzoeker. Dat betekent dat je met één wachtwoord álle verbindingen van álle Lenovo-computers kunt onderscheppen. Dat kan makkelijk via een man-in-the-middle-aanval, wanneer je op hetzelfde wifi-netwerk zit als het slachtoffer.
 

3. Waarom doet Lenovo zoiets?

Lenovo verkoopt voornamelijk laptops met Windows erop, maar verdient daar amper geld mee. Dat doet overigens bijna geen enkele fabrikant: De marge op een laptop of computer die met Windows geleverd wordt is flinterdun. In veel gevallen maken computerfabrikanten zelfs verlies op zulke systemen. Dat betekent dat fabrikanten vaak op zoek gaan naar andere verdienmodellen.

'Geen geld, maar relevantie'
Eén van de populairste daarvan is het installeren van programma's op de pc. Dat gebeurt vaak niet omdat die programma's nou zo handig voor je zijn (al moeten ze volgens de fabrikanten "natuurlijk wel relevant zijn voor de koper"), maar omdat ze veel geld opleveren.

De adware van Lenovo bracht waarschijnlijk veel geld op - al ontkent het bedrijf dat met klem. Lenovo dat er helemaal niet veel geld gemoeid ging met de deal. "Superfish werd vooral gebruikt om gebruikers relevante producten en aanbiedingen te tonen", zegt het bedrijf in een verklaring.
 

4. Mag dat?

Nee. In ieder geval overtreedt Lenovo de cookiewet, waarin staat dat je niet zomaar tracking-software mag leveren op laptops. Dat zeggen onder andere internetjuristen als Arnoud Engelfriet. Die vindt dat de Autoriteit Consument & Markt zou moeten optreden tegen Lenovo.

Computervredebreuk
Buiten de redelijk onschuldige overtreding van de cookiewet maakt Lenovo zich ook mogelijk schuldig aan computervredebreuk. Het zorgt er namelijk moedwillig voor dat laptops van gebruikers minder veilig zijn. Het luistert gebruikers af en zorgt ervoor dat ze kwetsbaar zijn voor aanvallen. Dat is een veel ernstiger vergrijp.

Ethisch
Maar of het nou legaal is of niet, de belangrijkste vraag is of dit ethisch is. Kan Lenovo dit maken tegenover zijn (potentiële) kopers? Die raken nu ieder vertrouwen kwijt dat ze ooit hadden in het bedrijf, en het is maar de vraag of je ooit nog iets kunt vertrouwen dat van Lenovo af komt.
 

5. Wat is Lenovo's excuus?

De reactie van Lenovo op dit schandaal lijkt voorbij te gaan aan de zorgen van kopers. Het bedrijf zegt dat "Superfish voor negatieve reacties" zorgde bij gebruikers, en daarom zou Lenovo de malware hebben verwijderd.

'Niks aan de hand!'
Lenovo durft zelfs te stellen dat er "nooit substantieel gevaar was" voor de gebruikers, en dat zij altijd de keus hebben gehad om een product te gebruiken. Dat er nooit toestemming is gevraagd voor het gebruik van de malware, wordt daarbij niet vernoemd. Ook zegt Lenovo-ceo in een interview dat het "vooral gaat om een technisch theoretisch probleem", een grove onderschatting van het probleem.

Inmiddels worden er geen laptops meer geleverd met de Superfish-malware, en worden er in de toekomst geen nieuwe computers op de markt gebracht met Superfish.

Opgelost?
Het blijft echter de vraag wat er gebeurt met de huidige laptops waar Superfish op staat. Lenovo zegt: "We hebben gezorgd dat servers geen gebruik meer kunnen maken van Superfish en de malware is niet langer actief is." Dat betekent echter niet dat Superfish is verwijderd van de computers. Sterker nog, het gaat om een root-certificaat dat zo diep in het systeem zit dat Superfish ook in de toekomst nog bestaande SSL-certificaten blijft overstemmen. Er zijn dus nog een hoop stappen te zetten voor Lenovo het vertrouwen van zijn gebruikers weer terug heeft gewonnen.

Nog niet zo heel lang geleden was een elektrische deken vooral iets voor omaatjes. Maar sinds de gasprijzen eind 2021 enorm opliepen, hebben we allemaal de warmtekussen en -dekens omarmd. Welk deel van je lichaam je ook wilt verwarmen: het aanbod is enorm. Tijd voor een uitgebreide test dus. Zaten we er warmpjes bij?

Het van oorsprong Duitse bedrijf Beurer richt zich vooral op producten die te maken hebben met beauty, medical en wellbeing. Dat loopt van haardrogers tot weegschalen en bloeddrukmeters. Maar van oorsprong – en we hebben het dan over 1919(!) – hield Beurer zich bezig met de productie van warmtekussens. Het is dan ook niet vreemd dat het bedrijf een aanzienlijk aantal warmteproducten in het assortiment heeft. Voor deze test probeerden we vier producten uit: een verzwaarde warmtemat (HK 145), een oplaadbaar warmtekussen (Heaty HK 77), een voetenwarmer met massagefunctie (FWM 45) en tot slot een elektrische bovendeken (HD 82 Stockholm). 

Voor gerichte warmte: HK 145 Cosy Weight Green Planet

We beginnen met de HK 145. Hoewel de HK 145 Cosy Weight door Beurer zelf als verwarmingskussen wordt aangeduid, zouden wij het toch eerder een warmtemat noemen. Dat komt door de langwerpige vorm (60x30 centimeter) en de geringe dikte (iets minder dan 9 centimeter). Heel geschikt dus om op specifieke delen van je lichaam te leggen – denk aan een stijve schouder of pijnlijke knieën. Ook als je bijvoorbeeld menstruatiekrampen hebt, kan de HK 145 helpen.

Bij het uit de doos halen viel meteen het gewicht van de mat op: ongeveer anderhalve kilo. Door de vulling van glaskralen is hij een stuk zwaarder dan traditionele warmtekussens. Wie wel eens onder een verzwaringsdeken heeft geslapen, weet hoe rustgevend dat werkt. Bovendien zorgen de kralen ervoor dat de warmte langer wordt afgegeven. Fijn is dat de mat gemaakt is van superzachte materiaal (100% gerecycled – de HK 145 maakt deel uit van de duurzame Green Planet-lijn).

©AK | ID.nl

De werking is heel simpel: stekker in het stopcontact en de gewenste stand kiezen. In totaal zijn er zes warmtestanden. Omdat wij enorme koukleumen zijn, vonden we de hoogste stand het lekkerst, maar dat is een persoonlijk iets. We hebben het kussen eerst uitgeprobeerd op onze de buik. Dat voelde door het verzwarende effect vooral heel ontspannend. Daarna was onze schouder aan de beurt (de combinatie een zekere leeftijd + 40 uur per week achter de laptop zitten is daar niet al te best voor). De warmte werkte snel en gericht: na een minuut of vijftien voelde de schouder duidelijk soepeler. Langer doorgaan was minder prettig, vooral door het gewicht en de harde rand van de mat, die in onze nek begon te drukken.

Om mee te knuffelen: HK 77 Heaty warmtekussen

Zeg je cosy warmte, dan zeg je al snel: warmtekussen. Maar dan wel eentje die in je interieur past. Dat hebben ze bij Beurer goed begrepen: het HK 77 Heaty kussen is verkrijgbaar met een corduroy hoes (in crème, oudroze, blauwgroen) of een velvet hoes (in taupe, roze. blauw). De hoes is wasbaar.

Net als bij de andere producten in deze test wordt ook de Heaty (wij probeerden de velvetblauwe versie) geleverd met een handleiding met een duidelijke schematische tekening waarop alle onderdelen en functies staan uitgelegd. Het enige wat we in de handleiding niet helemaal duidelijk vonden, was of je de accu kunt opladen terwijl hij nog in het zakje van het binnenkussen zat, of dat je hem eerst moet verwijderen. Voor de veiligheid hebben wij hem eruit gehaald. Het opladen zelf wijst zich vanzelf. Drie witte ledjes op het bedieningspaneel (het bruine label aan de buitenzijde) geven de voortgang van het opladen aan. Is de accu helemaal opgeladen, dan regel je via de drukknop op het paneel de hoogte van de warmte. Als het kussen aan staat, zie je zowel de ingestelde temperatuur-indicator als de ledjes van het batterijniveau.

©AK | ID.nl

Om met die warmte te beginnen: we kunnen niet anders concluderen dan dat het ultiem comfort is, snuggelen met een warm kussen. Wij als koukleumen opteerden natuurlijk voor de hoogste stand, maar ook na terugschakelen naar een lagere stand gaf het kussen nog steeds behaaglijke warmte af.

Wel vonden we dat de accu redelijk snel leegliep.Na ongeveer een uur op de hoogste warmtestand waren al twee van de drie witte ledlampjes uit. Volgens Beurer heeft de accu een maximale gebruiksduur van vier uur, maar dat geldt alleen voor de laagste stand. Op de hoogste stand haal je dus waarschijnlijk nét het einde van een romantische kerstfilm niet.

Warmte en ontspanning voor je voeten: FWM 45 voetenwarmer

Wie vaak koude voeten heeft, heeft niets aan een warmtekussen. Speciaal voor die mensen is er de FWM 45: een voetenwarmer met een teddyvoering, die twee verschillende warmtestanden heeft én twee verschillende massagestanden. Je kunt zowel de warmte als de massage afzonderlijk of tegelijkertijd gebruiken. Variatie genoeg dus.

Op een thuiswerkdag waarop het buiten behoorlijk koud was hebben wij de voetenzak onder het bureau gezet. Stekker in het stopcontact, even laten opwarmen en voeten erin. Aanvankelijk hielden we daarbij onze sokken aan. Dat voelde oké, maar echt warm: nee. Met blote voeten ging dat wat beter, hoewel het van ons nog wel wat warmer had gemogen. Jammer is dat de warmte alleen van een verwarmingselement aan de onderkant komt en dat de bovenkant niet elastisch sluit, waardoor er een opening blijft waardoor koude lucht naar binnen glipt. Kleine tip: vouw de teddyvoering uit in plaats van die over de zak te laten hangen, zodat je onderbenen beter bedekt zijn. Doen, wat ons betreft.

©AK | ID.nl

Bijzonder aan deze voetenwarmer (geschikt voor voeten tot en met maat 47) is dat er een massagefunctie op zit. Je kunt daarbij kiezen uit twee standen: rustgevend en verkwikkend. De rustgevende modus (stand 1) doet precies wat hij belooft. Je voelt de trilling in je voeten en kuiten. Het is niet hinderlijk en vooral ontspannend. We kunnen ons voorstellen dat dit een prettige stand is bij het tv-kijken na een dag hard werken. Tv-kijken terwijl de verkwikkende modus (stand 2) aan staat, zouden we zelf niet zo snel doen. Het masseren gaat in deze stand namelijk een stuk harder (en maakt ook wat meer geluid). Voelt het vervelend? Nee, dat niet. Maar het voelt ook niet heel lekker – je bent je vooral heel de tijd bewust van het getril onder je voeten. Wij vonden het lastig om ons tijdens deze stand te focussen op ons werk.

Om nooit meer onderuit te kruipen: HD 82 Stockholm warmtedeken

Reviewen is soms hard werken, maar soms is het een feestje. Het uitproberen van de HD 82 warmtedeken was zo'n feestje. Dankzij zijn afmetingen (130x180 centimeter) kun je er helemaal in wegkruipen. Op de handig verlichte bedieningseenheid kun je kiezen uit zes warmtestanden, waarbij koukleumen zoals wij ook bij een lagere stand dan de hoogste nog heerlijk warm blijven.

©AK | ID.nl

De deken is heel zacht (fleece) en ziet er luxueus uit. Geen deken die je na gebruik opbergt omdat hij lelijk staat in je interieur, maar echt een deken om standaard op de bank te hebben liggen. Een fijn idee daarbij is dat er een veiligheidssysteem is ingebouwd: bij een storing schakelt de deken automatisch uit. Ook wanneer hij drie uur heeft aangestaan, schakelt hij automatisch uit. Dat voorkomt dat je hem zelf vergeet uit te zetten. Scheelt weer op je energierekening! Niet veel, want een gemiddelde warmtedeken verbruikt ongeveer 100 watt per uur. Na drie uur is dat dus ongeveer 0,3 kWh. Bij een gemiddelde elektriciteitsprijs van 0,28 euro per kWh (niveau november 2025; bron: ANWB) kom je uit op net iets meer dan 9 cent. Dat is veel goedkoper dan drie uur de kachel aan… 

FRITZ! heeft de Mesh Set 1700 uitgebracht, een nieuwe wifi 7-oplossing die je gewoon in het stopcontact prikt. De compacte set bestaat uit kleine repeaters die samen één groot draadloos netwerk vormen, bedoeld om in elke hoek van het huis snel en stabiel internet te bieden.

De set draait om de vernieuwde FRITZ!Repeater 1200 AX, nu uitgerust met wifi 7 en goed voor snelheden tot 3.600 Mbit/s op de 2,4- en 5GHz-banden – een toename van ongeveer 600 Mbit/s ten opzichte van het vorige model. Dankzij multigigabit-wifi kunnen meer apparaten tegelijk verbonden zijn zonder dat de snelheid merkbaar daalt. De nieuwe wifi 7-functie Multi-Link Operation maakt het mogelijk om data gelijktijdig via beide frequentiebanden te versturen, wat de stabiliteit verder verbetert. Voor vaste apparaten is er bovendien een gigabitpoort aanwezig.

Omdat de repeaters direct in het stopcontact worden gestoken, nemen ze nauwelijks ruimte in en zijn ze eenvoudig te installeren. Gebruikers kunnen kiezen voor een set met twee of drie repeaters, afhankelijk van de grootte van de woning. De FRITZ!Mesh Set 1700 werkt het best samen met een FRITZ!Box, maar kan ook worden gekoppeld aan routers van andere merken. In dat geval fungeert de eerste repeater als centrale wifi-regelaar.

Goed om te weten: alle FRITZ!Box-routers en repeaters worden in Europa geproduceerd, krijgen vijf jaar garantie krijgen en ontvangen gratis beveiligings- en functie-updates.

Beschikbaarheid

De FRITZ!Mesh Set 1700 is per direct verkrijgbaar als set van twee of drie repeaters. De afzonderlijke repeater is ook los te koop onder de naam FRITZ!Repeater 1700.