Lezen is een heerlijk tijdverdrijf, maar je hebt vast niet altijd zin om zo’n dikke, zware pil vast te houden of mee te nemen. En dan komt de e-reader om de hoek kijken. Enkele voordelen: lekker licht, je kunt heel veel boeken in één keer meenemen, je hebt geen extra licht nodig en de e-reader gaat wekenlang mee op één acculading.

Tip 01: Technologie

Een e-reader heeft een scherm van e-ink, oftewel elektronische inkt. Andere benamingen zijn elektronisch papier of digitale inkt, met alle begrippen wordt hetzelfde bedoeld. In tegenstelling tot een lcd-scherm verbruikt elektronisch papier veel minder stroom en reflecteert het het licht vrijwel net zo als normaal papier. Hierdoor kun je ook in zonlicht prima een boek op je e-reader lezen. Er bestaan veel verschillende e-ink-technologieën, maar in de meeste e-readers wordt gebruikgemaakt van electroforetische displays. Dit houdt in dat pixels op het scherm individueel aan- en uitgezet kunnen worden door middel van kleine elektrische stroompjes. Dit zie je als je in een e-book de pagina omslaat, de pixels veranderen als het ware van zichtbaar naar onzichtbaar. Doordat dit vrij traag gaat, is elektronisch papier niet geschikt voor snel wisselende beelden en is het vooralsnog alleen mogelijk bij zwart-wittoepassingen. Maar het is daarmee wel prima om een digitaal boek te lezen.

©PXimport

Kleur

©PXimport

Tip 02: Kindle

Er is een aantal merken die e-readers produceren. Wel zijn er tegenwoordig een stuk minder spelers dan een aantal jaar geleden. Het gros van de markt is tegenwoordig verdeeld over de twee grootste merken: Kobo en Amazon Kindle. Beide fabrikanten verkopen e-readers in verschillende formaten en prijsklassen.

Het is belangrijk om te weten dat je een Kindle moet bestellen bij Amazon, en dus niet in een Nederlandse (web)winkel kunt kopen. Ook gebruikt Amazon met de Kindle een ander bestandsformaat dan Kobo, PocketBook en Denver. Om boeken te downloaden, kun je terecht bij Amazons eigen e-bookdienst. Het nadeel van Amazon Kindle is dat je de boeken die via Amazon hebt gekocht of gehuurd niet zomaar op een andere e-reader kunt lezen. Wel is er een Kindle-app voor Android en iOS, waardoor je de gekochte boeken ook op deze apparaten gemakkelijk kunt lezen. Je vordering wordt bijgehouden, en bij een actieve internetverbinding gesynchroniseerd naar andere Kindle-apparaten of andere apparaten met de Kindle-app.

©PXimport

Tip 03: Bestandsformaten

Een open formaat voor e-books is epub. Dit formaat wordt gebruikt door Nederlandse bibliotheken en aanbieders, zoals Kobo, Bruna en Bol.com. Doordat dit een open en veelgebruikt formaat is, zijn er ontzettend veel boeken in epub-indeling beschikbaar.

Op vrijwel alle e-readers kun je overigens pdf-bestanden lezen en de meeste modellen ondersteunen ook Word- en html-bestanden. Neem voordat je een e-reader aanschaft even een kijkje bij de verschillende aanbieders om te zien of jouw favoriete boeken voor dat type apparaat beschikbaar zijn.

©PXimport

Toch epub op Kindle?

©PXimport

Abonnementen

©PXimport

Tip 04: Display

Heb je een e-readermerk op het oog, dan kun je gaan kijken naar je hardware-voorkeuren. Belangrijk daarbij is de grootte en de resolutie van het scherm. Wil je een klein en licht apparaat dat je gemakkelijk in je tas kunt stoppen en mee kunt nemen? Ga dan voor een e-reader met een beeldschermdiagonaal van maximaal 6 inch. Dit formaat zit tussen een normale smartphone en een kleine tablet in. Apparaten van dit formaat wegen vaak nog geen 200 gram, een stuk minder dan een normaal boek dus. De resolutie van een e-inkscherm wordt in ppi weergegeven, wat staat voor pixels per inch. Een budget-e-reader beschikt vaak over zo’n 150 ppi, een duurdere e-reader heeft vaak een pixel-dichtheid van 300 ppi. Zo’n hogere resolutie betekent dat de letters scherper zijn waardoor het aangenamer is om te lezen.

©PXimport

Tip 05: Meer eigenschappen

Denk er ook van tevoren over na of in het donker wilt kunnen lezen. Je kunt een lampje op je e-reader bevestigen, maar er zijn ook e-readers met geïntegreerde verlichting zodat het scherm oplicht in het donker. Belangrijk daarbij is ook hoe zwak de verlichting ingesteld kan worden. Wil je ’s avonds in het donker lezen, dan is een scherm al snel te fel verlicht. Dit kom je niet tegen in de specificaties, maar zul je vooral moeten ontdekken door reviews op fora te lezen.

Alle recente e-readers werken met een touchscreen. Je slaat je pagina’s om door op een zijde van het scherm te tikken of te vegen. De duurste e-readers van Kindle en Kobo hebben hiervoor zowel een touchscreen als knoppen naast/onder het scherm.

©PXimport

Tip 06: Verbindingen

Vrijwel elke e-reader heeft een wifi-verbinding zodat je gemakkelijk e-books uit een online winkel kunt downloaden. Op sommige apparaten kun je die wifi-verbinding ook gebruiken om ermee op internet te surfen. Verwacht hier niet te veel van, want bewegende elementen of afbeeldingen worden in principe niet goed weergegeven op je e-reader (zie tip 1). Mocht je geen beschikking hebben over wifi, dan bevatten de e-readers veelal ook een usb-poort waarmee je boeken van je pc naar het apparaat kunt kopiëren. Ben je veel onderweg, en wil je a la minute boeken kunnen downloaden, dan kun je kiezen voor een e-reader met 3G of 4G. Maar je kunt het dan ook slimmer aanpakken: download eerst op je smartphone (via 3G/4G) het boek dat je wilt lezen. Zet dan een wifi-hotspot op je smartphone op en verzend het boek naar je e-reader.

©PXimport

Tip 07: Andere functies

Heb je de belangrijkste zaken op een rijtje gezet, dan kun je de specifieke functies van de e-readers bekijken. Sommige dingen kunnen namelijk best handig of waardevol voor je zijn. Amazon laat in zijn Kindle-producten bijvoorbeeld zien hoelang het nog duurt voordat een hoofdstuk of boek uit is. Dit past de e-reader constant aan jouw leessnelheid aan, zodat je weet of je nog nét even het hoofdstuk uit kunt lezen of dat je het voor een volgend moment moet bewaren. Verder hebben vrijwel alle e-readers een woordenboek ingebouwd. Als je een woord niet kent, kun je erop tikken zodat je de betekenis ervan kunt opzoeken. Bij sommige e-readers kun zelfs een persoonlijke woordenlijsten aanleggen en jezelf overhoren. Elke e-reader kan bovendien de lettergrootte aanpassen en bij veel apparaten heb je ook nog keus uit een aantal lettertypes.

©PXimport

Tip 08: Waterdicht

Als je een e-reader mee wilt nemen op vakantie, dan is het handig om een robuust model te kiezen die tegen zon, zee en strand kan. Sommige e-readers zijn spatwaterbestendig, andere e-readers kun je zelfs in het (zwem)bad lezen. De mate van waterdichtheid wordt aangeduid met een code. Dit begint altijd met IP, dit staat voor International Protection (Rating). Na de IP-letters komen één, twee of drie cijfers. Het eerste cijfer bepaalt hoe een apparaat tegen inslag en aanraking is beschermd, 0 betekent totaal geen bescherming, 6 betekent dat de behuizing van een apparaat dichtgetimmerd is en er dus zelfs geen stofdeeltjes binnen kunnen dringen. Het tweede cijfer gaat over de waterdichtheid, 0 betekent geen bescherming, 9 is vochtdicht en betekent dat een apparaat te gebruiken is bij een vochtigheidsgraad van 90%. Bij de IP-code staat vaak geschreven hoe lang en hoe diep je het apparaat in het water kunt gebruiken. Het derde cijfer gaat over mechanische krachten, maar wordt bij veel apparaten niet genoemd. Als er een x staat op de plek van een cijfer, dan betekent dit dat de fabrikant hier geen mededeling over doet of dat het niet van toepassing is.

©PXimport

Bladmuziek

©PXimport

Kooptips

Amazon Kindle

©PXimport

Kobo Aura H2O (Edition 2)

PocketBook Inkpad 3

©PXimport

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we daarom binnen een bepaald thema naar zulke deals. Waar je een paar jaar geleden nog de hoofdprijs betaalde voor een goede 65 inch smart-tv, zijn deze tv's nu al een stuk betaalbaarder. Wij vonden vijf exemplaren die voor minder dan 600 euro te koop zijn.

Een 65 inch 4K smart-tv is natuurlijk de ultieme televisie voor het kijken van series en films in de hoogste kwaliteit. Voordeel is verder ook dat je niet al te dicht op je scherm hoeft te zitten: voor een 65 inch televisie geldt een afstand vanaf zo'n drie tot drieënhalve meter. En dankzij de smart-functionaliteit heb je toegang tot tal van streamingdiensten. Wij bekeken de mooiste modellen die je voor minder dan 600 euro kunt kopen.

LG 65UR73006LA

Voor wie houdt van heldere beelden en natuurlijke kleuren is de LG 65UR73006LA.AEUQ een prima keuze. Het 4K-paneel met ondersteuning voor HDR10 en HLG laat films en series mooi uitkomen. Wat direct opvalt is het brede kijkhoekpaneel, zodat je vanuit elke hoek goed beeld hebt. Drie HDMI 2.1-poorten zijn aanwezig, handig voor bijvoorbeeld een spelcomputer of soundbar. Het geluid is degelijk, met 20 watt RMS, al kan een extra speaker geen kwaad. De televisie zelf is niet overdreven dik, ongeveer 57 mm, en draait op WebOS dat vlot en makkelijk werkt.

Besturingssysteem: WebOS
Aantal HDMI-poorten: 3
Audio-output (RMS): 20W

TCL 65C655 Pro

Deze TCL 65C655 Pro is een goede keus als je graag series kijkt of een filmavond houdt. Dankzij de QLED-techniek komen de kleuren mooi tot leven en ook HDR10+ en Dolby Vision helpen mee voor extra diepte. Google TV zorgt ervoor dat je toegang hebt tot de meeste (streaming-)apps van Netflix tot YouTube. Het geluid springt eruit: met 50 watt RMS en een ingebouwde subwoofer krijg je een stevig geluid. De tv zelf is daardoor wel een tikje dikker, zo’n 80 mm. Er zijn drie HDMI-poorten voor het aansluiten van extra apparaten.

Besturingssysteem: Google TV
Aantal HDMI-poorten: 3
Audio-output (RMS): 50W

Hisense 65A7NQ

Ben je iemand die vooral van gemak houdt? De Hisense 65A7NQ biedt precies dat. De tv is simpel in gebruik, draait op het VIDAA-besturingssysteem en start razendsnel op. Met zijn 4K-beeld en ondersteuning voor Dolby Vision zie je mooie kleuren en scherpe beelden. Er zijn drie HDMI-poorten, voldoende voor al je apparaten. De tv heeft een redelijk slank ontwerp, ongeveer 80 mm dik. Het geluid van 20 watt RMS is prima voor dagelijks gebruik, al klinkt het met een soundbar net even beter.

Besturingssysteem: VIDAA U
Aantal HDMI-poorten: 3
Audio-output (RMS): 20W

Samsung QE65Q80DAT

Wat deze Samsung QE65Q80DAT meteen bijzonder maakt, is het strakke ontwerp en de Direct Full Array-achtergrondverlichting. Daardoor zijn de zwarttinten diep en het contrast sterk. De tv is heel geschikt voor wie sportwedstrijden of actiefilms kijkt. Hij heeft vier HDMI 2.1-poorten en een krachtig geluid van 40 watt RMS, wat zorgt voor een volle klank bij films. Het scherm is vrij dun, met 54 mm, en draait op het vertrouwde Tizen-besturingssysteem dat soepel werkt.

Besturingssysteem: Tizen
Aantal HDMI-poorten: 4
Audio-output (RMS): 40W

Philips 65PUS7609/12

Bij de Philips 65PUS7609/12 draait het om eenvoud en betaalbaarheid. De beeldkwaliteit is prima voor dagelijks gebruik, met 4K-resolutie en ondersteuning voor Dolby Atmos voor beter geluid. De tv werkt met Titan OS, dat simpel is en vlot laadt. Er zijn drie HDMI 2.1-poorten, genoeg om bijvoorbeeld een spelcomputer of extra box aan te sluiten. De tv is iets dikker dan sommige andere modellen, ongeveer 92 mm, en levert 20 watt RMS geluid. Philips is voor deze serie afgestapt van Google TV en levert de modellen nu met Titan OS.

Besturingssysteem: Titan OS
Aantal HDMI-poorten: 3
Audio-output (RMS): 20W

Ga je op vakantie met je camper of met de caravan? Dan wil je vooral ontspannen rijden, zonder zorgen over te lage viaducten, smalle haarspeldbochten of weggetjes waar je amper kunt keren. Toch gebruiken veel mensen nog steeds een standaard autonavigatie, terwijl die niet is afgestemd op de afmetingen en het rijgedrag van een groter of zwaarder voertuig. In dit artikel lees je wat campernavigatie anders doet – en waarom dat handig is.

Lees ook: Een airco in je caravan of camper? Dit zijn de mogelijkheden!

Een gewone navigatie – los toestel of via smartphone – is gebouwd voor personenauto's. Je voert een bestemming in, kiest eventueel tussen snelste of kortste route, en krijgt aanwijzingen gebaseerd op normale verkeersregels en gangbare voertuigafmetingen. Voor dagelijks gebruik werkt dat prima. Maar zodra je met een grote camper of een caravan op pad gaat, kom je al snel beperkingen tegen. Denk aan tunnels met een beperkte doorrijhoogte, wegen met maximale asdruk of gewichtslimiet, scherpe bochten in bergachtig gebied of dorpskernen waar je amper kunt keren of parkeren. Een standaard navigatie houdt daar geen rekening mee. Dat kan onderweg voor behoorlijk wat stress zorgen, of in het slechtste geval zelfs voor schade.

Wat doet campernavigatie anders?

Een speciaal campernavigatiesysteem is ontworpen met campers en auto's met aanhanger in gedachten. Je voert vooraf de lengte, breedte, hoogte en het gewicht van je combinatie in. Op basis daarvan worden alleen routes getoond die ook echt geschikt zijn voor jouw voertuig. En dat maakt een wereld van verschil.

Zo vermijd je automatisch bruggen waar je niet onderdoor kunt, te smalle weggetjes in dorpjes of natuurgebieden, steile hellingen waar je niet comfortabel kunt rijden of keren en wegen waar een caravan officieel niet is toegestaan. Veel campernavigaties bieden ook aanvullende functies. Denk aan filters voor campings, servicepunten of camperplaatsen, kaarten die je offline kunt gebruiken in gebieden zonder bereik, weergave van hellingspercentages en scherpe bochten onderweg en waarschuwingen voor zijwind, milieuzones of tolwegen. Sommige systemen kun je zelfs koppelen aan een achteruitrijcamera, wat handig is bij parkeren of keren op krappe plekken.

Wat je bij campernavigatie ook vaak ziet: een groter scherm dan bij standaard modellen. Dat is geen luxe, maar een bewuste keuze. De zitpositie in een camper is meestal hoger en wat verder van het dashboard af. Een scherm van 7 inch of groter zorgt dan voor beter overzicht en leesbaarheid, zonder dat je moet turen of knijpen met je ogen. Zeker als je tijdens het rijden snel de kaart of de aanwijzingen wilt checken, is dat een voordeel.

©GARMIN International ©2022

Voorbeelden uit de praktijk

Stel: je rijdt met een camper door de Ardennen. De kortste route volgens je telefoon gaat dwars door een dorpje met een smal bruggetje en steile oprit. Een standaard navigatie stuurt je daar zonder waarschuwing heen. Een campernavigatie herkent de beperkingen en kiest een alternatieve route via een doorgaande weg, ook al is die iets langer. Of je rijdt in Zuid-Frankrijk met een caravan achter je auto. Je komt bij een tunnel waar voertuigen hoger dan 2,60 meter niet doorheen mogen. Een gewone navigatie weet dat niet – een campernavigatie voorkomt dit soort problemen.

Is het altijd nodig?

Als je met een compacte buscamper reist die nauwelijks groter is dan een gewone auto, heb je in de praktijk minder snel last van beperkingen. Maar zodra je camper langer of hoger is, of je met een flinke caravan rijdt, wordt specifieke navigatie al snel een stuk comfortabeler – en veiliger. Ook voor langere reizen of tochten buiten West-Europa is het verschil merkbaar. Niet elk land signaleert hoogte- of gewichtsbeperkingen even duidelijk. Dan is het prettig als je navigatie dat voor je bijhoudt.

Campernavigatie kopen? Hier moet je op letten

Niet elk navigatiesysteem voor campers biedt dezelfde functies. Let daarom goed op de specificaties voordat je iets aanschaft. Controleer of je de voertuigafmetingen (lengte, breedte, hoogte, gewicht) kunt invoeren. Alleen dan kan het systeem echt rekening houden met obstakels op de route. Kijk ook naar het kaartmateriaal: is het actueel en dekt het voldoende landen? Zeker als je buiten West-Europa reist, is dat belangrijk. Sommige modellen bieden gratis kaartupdates, anderen niet. Let daarnaast op of er specifieke camper-POI's in het systeem zitten, zoals camperplaatsen, servicestations of campings. Ook de gebruikersinterface speelt een rol: is het systeem vlot te bedienen, ook als je onderweg bent? En niet onbelangrijk: hoe groot is het scherm? Bij voorkeur is dat minstens 7 inch. Een groter scherm is niet alleen prettiger tijdens het rijden, maar maakt het ook makkelijker om in een oogopslag hellingen, bochten en alternatieven te overzien. Ten slotte: als je al een achteruitrijcamera hebt, controleer dan of deze te koppelen is aan het systeem. Dat maakt het manoeuvreren op een krappe camping een stuk makkelijker.

Fijne vakantie!

Een campernavigatie lijkt op het eerste gezicht misschien een extra uitgave, maar het levert je onderweg vooral rust en gemak op. Geen stress over bruggen, geen gedoe bij keren, en geen verrassingen bij tunnels of bergwegen. Zeker als je vaker met je camper of caravan op pad gaat, is het een investering die je reis een stuk comfortabeler en ontspannen maakt.