Chrome OS begint eindelijk momentum te krijgen en laptops met het besturingssysteem, genaamd Chromebooks, verkopen steeds beter. Natuurlijk dragen de bijzonder lage prijzen hieraan mee, maar wellicht speelt er meer. Wij leggen je hier de mogelijkheden van het besturingssysteem uit.

Zo'n anderhalf jaar geleden werd de eerste Chromebook van Samsung beschikbaar gesteld in Nederland. Maar weinig mensen liepen warm voor deze laptop. Het besturingssysteem was simpelweg nog niet ver genoeg ontwikkeld en het aanbod bleef beperkt tot één model.

Doorgespoeld naar het heden, is er best veel aan het veranderen. Allereerst op de computermarkt: de verkoop van computers zit in een enorme dip. Dat lijkt te gebeuren door een combinatie van factoren, zoals de opkomst van tablets, het niet echt aanslaan van het (te dure) ultrabook-concept en de zeer matige ontvangst van Windows 8. Bovendien gaan pc's en laptops met Windows XP of 7 behoorlijk lang mee, de tijd dat je systeem na drie jaar verouderd was, ligt ver achter ons.

Toch zijn er twee positieve uitzonderingen op de pc-markt. Dat zijn de verkoop van MacBooks en Chromebooks. Die respectievelijk de bovenkant en de onderkant van de laptopmarkt bedienen. Chrome OS lijkt zijn opmars te maken in de kwakkelende pc-markt, mogelijk door zijn snelle ontwikkeling en de eenvoudige en vooral snelle werking, in combinatie met de lage prijs. Naast Acer en Samsung (die al een Chromebook op de Nederlandse markt hebben) komen ook HP, ASUS en Lenovo met een Chromebook.

©PXimport

De vertrouwde Chrome-browser in een geheel nieuwe omgeving.

Een browser als besturingssysteem

Chrome OS is ontwikkeld vanuit het idee dat alle gegevens centraal online staan opgeslagen. De computer is dus in feite alleen een machine om deze data in de cloud te presenteren aan de gebruiker. In principe is hier alleen een browser voor nodig, en dat is precies wat Chrome OS is. Hierdoor zijn de hardware-eisen van het besturingssysteem erg laag en volstaan in principe energiezuinige smartphonechips en een opslagruimte van enkele gigabytes.

De keerzijde is wel dat de mogelijkheden erg beperkt zijn als je niet online bent. Vooral in de begindagen van Chrome OS had je niks aan je Chromebook zonder internet. Tegenwoordig zijn basale functies wel offline aanwezig en is het makkelijker om alsnog online te komen, bijvoorbeeld via wifi-netwerken of via gedeeld internet op je smartphone.

©PXimport

Niet alles gebeurt in de browser, zo is er onder andere een soort startmenu en een verkenner.

Tethering

Heb je geen internetverbinding voorhanden maar wel een smartphone op zak met een (3G-)verbinding? Dan kan je jouw internet vaak delen door een wifi-hotspot te maken van je smartphone. Deze functie heet 'Tethering'.

Op Android (werkwijze bij je toestel kan het wat afwijken) ga je hiervoor naar Instellingen / Tethering en draagbare hotspot en plaats een vinkje achter Draagbare Wi-Fi-hotspot. Bij Wifi-hotspot instellen kan je een naam voor je hotspot en een wachtwoord ingeven.

Op de iPhone wordt dit mogelijk niet door alle providers ondersteund, maar je stelt dit in door naar Instellingen te gaan en vervolgens Netwerk / Persoonlijke hotspot. Hier zet je het schuifje aan en stel je jouw hotspot in.

©PXimport

Google-account

Als je een Chromebook voor het eerst opstart, kom je in een inlogscherm waarin je je met een Google-account aanmeldt. Hiervoor moet je verbonden zijn met internet, maar nadat je je eenmaal hebt aangemeld kan je met dezelfde gegevens vervolgens ook offline in het systeem. Je kunt zich ook met een gastaccount aanmelden, hier is geen internet voor nodig.

Na de aanmelding krijg je een soort bureaublad voor ogen. Hierop kan je niets plaatsen. Er staan alleen onderin enkele snelkoppelingen naar diensten, hierbij gaat het vooral om browserapps. Vrijwel alles dat je opstart, opent in de browser. De Chrome-browser ziet er hetzelfde uit en werkt ook exact zoals je dat gewend bent van de desktop. Je kunt dus browserapps en browserextensies installeren. Die extensies passen de functionaliteit van de browser aan, waarbij je kunt denken aan een adblocker, Ghostery, notificaties voor e-mail etc.

Apps

Het woord apps is hip. De Chrome Web Store doet hier schaamteloos aan mee door apps aan te bieden. Helaas is het aanbod karig en zijn de meeste apps simpele snelkoppelingen naar websites. Uiteraard is Google zelf hofleverancier van apps, maar verwacht geen uitgebreide extra functionaliteit in deze apps. Het blijft immers een browser.

Wel werkt de synchronisatie van browsegegevens met je Google-account, zoals opgeslagen wachtwoorden, bladwijzers en geïnstalleerde apps en extensies, uitstekend. Zo heb je altijd dezelfde Chrome-browser op je Windows-pc, smartphone en Chromebook.

Naast de Chrome-browser bevat Chrome OS ook wat basale functies, zoals een bestandsverkenner voor je lokale bestanden en je bestanden in Google Drive. Ook is er een mediaspeler aanwezig voor je video- en muziekbestanden, een weergavevenster voor de ingebouwde webcam, een calculator, een fotoviewer en een kladblok (Scratchpad).

Met de offline-mogelijkheden van Google Docs, Gmail en wat simpele games, heb je genoeg mogelijkheden om ook zonder internetverbinding gebruik te maken van je Chromebook. Zie hiervoor het kader 'Offline'. Je krijgt bij aanschaf van een Chromebook overigens een jaar lang 100 GB opslagruimte voor Google Drive.

©PXimport

Uit de Chrome Web Store haal je jouw apps en extensies.

Offline

Het concept dat Google bedacht om altijd vanuit de cloud te werken is vooruitstrevend, maar als je geen internetverbinding voorhanden hebt is het ook erg onhandig. Je kunt het kladblok (Scratchpad) offline gebruiken voor korte aantekeningen, en er zijn nog wat meer offline mogelijkheden. Zo kan je via https://drive.google.com/#offline je Google Drive in Chrome (OS en browser) instellen voor offline gebruik. Wanneer je weer online komt, worden je nieuwe en bijgewerkte documenten automatisch gesynchroniseerd. Ook kan je met de app Gmail Offline (http://ct.link.ctw.nl/gma) zonder internetverbinding vast je e-mails lezen en beantwoorden.

©PXimport

Je kunt je Google-documenten offline bewerken.

De Oppo Find X9 Pro is een van de duurste smartphones die je kunt kopen. Het is ook het toestel met de langste accuduur, althans in onze gebruikstests. Wat kun je nog meer verwachten? Je leest het in deze Oppo Find X9 Pro-review.

De beste accuduur

Een van de speerpunten van de Oppo Find X9 Pro is zijn reusachtige batterij. Een 7500mAh-accu voorziet de telefoon van stroom en verpulvert hiermee de accu's van de Apple iPhone 17 Pro Max (nog geen 5000 mAh), Samsung Galaxy S25 Ultra (5000 mAh) en Google Pixel 10 Pro XL (5200 mAh). Eigenlijk komt alleen de OnePlus 15 in de buurt, met zijn 7300mAh-accu. Oppo en OnePlus zijn zustermerken. In onze test met de OnePlus 15 concludeerden wij dat we het toestel probleemloos twee dagen kunnen gebruiken bij regulier gebruik. Goed nieuws: voor de Oppo Find X9 Pro geldt hetzelfde. Het lukt ons echt niet om de accu op één dag leeg te trekken en ook bij intensiever gebruik kunnen we de twee dagen aantikken.

©Rens Blom

De Oppo Find X9 Pro hoef je dus maar om de nacht op te laden. Of ergens in de ochtend, dat kan ook. Het toestel ondersteunt namelijk erg snel opladen via de meegeleverde usb-c-kabel, al dien je dan wel zelf de benodigde adapter te kopen. Met een andere adapter gaat het laden een stuk minder snel. Voor draadloos opladen geldt hetzelfde. Het kan heel snel via een optionele Oppo-oplader of langzamer via een draadloze oplader van een ander merk.

©Rens Blom

Goed scherm

Gelukkig heeft de Oppo Find X9 Pro meer te bieden dan een fantastische accuduur. Dat mag ook wel voor die adviesprijs van 1299 euro. Het toestel beschikt over een premium ontwerp dat lekker in de hand ligt en een vingerafdrukscanner in het scherm die eigenlijk nooit dienst weigert. Het beeldscherm zelf is ook van heel hoge kwaliteit en meet 6,78 inch. Dat is fors, maar wel prettig bij het kijken van video's, gamen en typen met twee handen. Door de resolutie van 2772 x 1272 pixels is het scherm lekker scherp en de 120Hz-verversingssnelheid maakt het beeld soepel.

©Rens Blom

Hardware

Onder de motorkap zoemt – geruisloos natuurlijk – een MediaTek-processor. De dagen dat MediaTek bekendstond als een minder goede chipfabrikant zijn echt voorbij. De Dimensity 9500-chip in de Find X9 Pro is razendsnel, energiezuinig en heeft ook geen enkele moeite met games. En ja, gelet op de hoge adviesprijs van de smartphone is het niet verrassend dat Oppo er 16 GB werkgeheugen en 512 GB opslagcapaciteit in zet. Een welkome combinatie die de Find X9 Pro klaarmaakt voor jaren gebruik.

Heel ver zoomen

Een ander sterk punt van de Find X9 Pro zijn de camera's. Het camera-eiland op de achterkant is groot en steekt best uit, wat komt omdat er serieuze (zoom)camera's in de behuizing zitten. Oppo werkt – al jaren – samen met fotografiemerk Hasselblad om de kwaliteit van zijn premium smartphonecamera's te verbeteren en dat is bij de Find X9 Pro niet anders. In de praktijk zijn wij bijzonder tevreden over de fotografie- en video-prestaties van de smartphone. Plaatjes ogen haarscherp, hebben realistische kleuren en zijn een genot om te bekijken op het smartphonescherm óf een groter scherm.

©Rens Blom

Interessant is de geavanceerde zoomcamera, waarmee je het beeld héél veel keren dichterbij haalt. We hebben de Find X9 Pro meegenomen naar China, waar we fabrieken van Oppo bezochten, en fotografeerden een en ander vanuit onze hotelkamer. Zoals je hieronder ziet, kun je vanaf de 21ste verdieping zó ver en goed inzoomen dat je een autobestuurder prima in beeld krijgt én de kentekenplaat kunt lezen. Of je ziet de tekst op het scherm van het reuzenrad, dat honderden meters verderop staat. Bij dat maximaal inzoomen zet de camerasoftware AI in om het beeld te verduidelijken. Daar wordt het beeld inderdaad duidelijker van, niet mooier.

©Rens Blom

©Rens Blom

Prima software vol apps

De Oppo Find X9 Pro draait op Android 16 en krijgt vijf jaar Android-upgrades en zes jaar beveiligingsupdates. Dat is goed, maar minder lang dan de zeven jaar complete updates die Google, Samsung en Apple uitrollen voor hun toptelefoons. De ColorOS-schil van Oppo werkt prima en bevat veel handige functies, maar ook ongevraagde commerciële apps als TikTok. Wij vinden het raar dat we op een peperdure smartphone lastiggevallen worden door meldingen van apps waar wij niets mee te maken willen hebben.

©Rens Blom

Conclusie: Oppo Find X9 Pro kopen?

De Oppo Find X9 Pro is een premium smartphone met fantastische hardware, een heel goede zoomcamera en de beste accuduur die je kunt vinden. De software is nog wat voor verbetering vatbaar en de adviesprijs kan een terecht struikelblok zijn. Wel nemen we ons petje af voor wat de Find X9 Pro allemaal te bieden heeft.

Wie deze Black Friday zijn woonkamer wil omtoveren tot een thuisbioscoop, treft het: 2025 is een ongekend sterk jaar voor soundbar-deals. Topmodellen van JBL, LG, Sonos, Samsung én Sony zijn tot de laagste prijs ooit gedaald en behoren bovendien tot de beste systemen van dit moment.

In dit artikel lees je precies welke vijf soundbars er écht bovenuit steken en waarom deze aanbiedingen zo interessant zijn. Je krijgt per model een uitgebreid beeld van de mogelijkheden, de geluidskwaliteit en natuurlijk de actuele Black Friday-prijs. Zo kies je gegarandeerd de soundbar die perfect past bij jouw ruimte, tv en luisterstijl.

LET OP: PRIJZEN KUNNEN DE KOMENDE DAGEN SCHOMMELEN (EN NÓG LAGER UITPAKKEN)!

©JBL

JBL Bar 800 MK2: krachtige surround, afneembare speakers

De JBL Bar 800 MK2 is afgeprijsd tot de laagste prijs ooit en dat maakt de soundbar meteen een van de spannendste Black Friday-aanbiedingen. Deze 7.1-opstelling combineert veelzijdigheid met brute kracht: in totaal 780 watt, een 10-inch subwoofer en twee volledig draadloze, afneembare surroundspeakers. Dankzij Virtual Dolby Atmos en MultiBeam 3.0 vult het systeem de hele kamer met hoogte-effecten en breed uitgespreide details. De soundbar detecteert en versterkt subtiele elementen zoals voetstappen of het ritselen van kleding, terwijl PureVoice 2.0 ervoor zorgt dat dialogen helder blijven, zelfs in actiescènes. Je sluit de bar met één HDMI-kabel aan op je tv en streamt via wifi, AirPlay 2 of Google Cast. De JBL ONE-app helpt bij de installatie en kamerkalibratie, waardoor je in een paar minuten een perfect gebalanceerde set hebt. Voor ongeveer 798 euro is dit een van de meest complete systemen in zijn prijsklasse.

©LG

LG DSC9S: premium-upgrade voor de OLED C-serie

De LG DSC9S maakt deze Black Friday vooral indruk dankzij zijn scherpe prijs van rond de 399 euro, zeker gezien het feit dat deze soundbar is ontworpen als perfecte match met LG’s OLED C-serie. De 3.1.3-configuratie levert drie opwaarts gerichte speakers, waardoor Dolby Atmos-effecten realistisch boven je worden geplaatst. De soundbar werkt naadloos samen met compatible LG-tv’s via WOW Orchestra, waarbij de tv-speakers én soundbar volledig synchroon worden aangestuurd. De draadloze subwoofer zorgt voor stevige baslagen en wie later wil uitbreiden, kan een rear-kit koppelen voor nóg meer surround. Dankzij wifi, AI-Sound Pro, uitgebreide instellingen in het tv-menu en een strakke Synergy-bracket is dit pakket zowel technisch als visueel een prachtige aanvulling op een moderne woonkamer.

©Sonos

Sonos Arc Ultra: premium 9.1.4-geluid voor een scherpe prijs

Dat Sonos dit jaar een Black Friday-knaller neerzet, is bijzonder. De Arc Ultra is een ultramoderne soundbar die voor zo'n 799 euro een verrassend complete 9.1.4-ervaring biedt. Met 14 afzonderlijke drivers, een dual-membraan woofer en slim geplaatste side- en upfiring-speakers creëert de Arc Ultra een meeslepend Atmos-geluid dat je van alle kanten omringt. De nieuwe Sound Motion-technologie zorgt voor diepere bassen dan eerdere modellen, terwijl Trueplay automatisch de akoestiek van je kamer optimaliseert. Je streamt muziek via AirPlay 2, de Sonos-app of talloze andere diensten en kunt moeiteloos uitbreiden met extra subs of rear-speakers. Voor wie audiofiel niveau wil zonder losse versterker of complexe bekabeling, is dit waarschijnlijk de smaakmaker van dit jaar.

©Samsung

Samsung HW-Q990D: de absolute surround-koning

De Samsung HW-Q990D blijft een van de meest indrukwekkende all-in-one-surroundsystemen die je kunt kopen. De 11.1.4-opstelling met 22 speakers vult de kamer met een gigantische geluidskoepel, compleet met draadloze rear-speakers en een subwoofer die je letterlijk voelt. Samsung’s Q-Symphony werkt perfect samen met nieuwe Samsung-tv’s, waarbij tv-speakers en soundbar een hybride systeem vormen dat nog voller klinkt. De automatische kalibratie via SpaceFit Sound zorgt ervoor dat het systeem precies wordt afgestemd op jouw ruimte, terwijl draadloze Dolby Atmos het kabelgeweld beperkt. Met een Black Friday-prijs van ongeveer 712 euro blijft dit systeem de onbetwiste keuze voor mensen die zonder moeite een complete bioscoopervaring willen.

©Sony

Sony Bravia Theatre System 6: eenvoud met écht 5.1.2-geluid

Het Sony Bravia Theatre System 6 is een ideale keuze voor wie wél surround wil, maar geen losse componenten of ingewikkelde installatie. De 5.1.2-set levert 1000 watt vermogen, echte rear-speakers en een draadloze subwoofer, waardoor je een stevige, dynamische bas en een overtuigend geluidsbeeld krijgt. Sony’s Vertical Surround Engine en S-Force Pro zorgen voor hoogte-effecten en breed uitgesmeerd geluid, zelfs zonder extra speakers aan het plafond. De dialogen blijven helder door de geïntegreerde centerspeaker, terwijl je alles bedient via de Sony Bravia-app. Voor zo'n 479 euro is dit een heel complete set voor films en series, die qua prijs-kwaliteitverhouding deze Black Friday bijzonder goed scoort.