Chrome OS begint eindelijk momentum te krijgen en laptops met het besturingssysteem, genaamd Chromebooks, verkopen steeds beter. Natuurlijk dragen de bijzonder lage prijzen hieraan mee, maar wellicht speelt er meer. Wij leggen je hier de mogelijkheden van het besturingssysteem uit.

Zo'n anderhalf jaar geleden werd de eerste Chromebook van Samsung beschikbaar gesteld in Nederland. Maar weinig mensen liepen warm voor deze laptop. Het besturingssysteem was simpelweg nog niet ver genoeg ontwikkeld en het aanbod bleef beperkt tot één model.

Doorgespoeld naar het heden, is er best veel aan het veranderen. Allereerst op de computermarkt: de verkoop van computers zit in een enorme dip. Dat lijkt te gebeuren door een combinatie van factoren, zoals de opkomst van tablets, het niet echt aanslaan van het (te dure) ultrabook-concept en de zeer matige ontvangst van Windows 8. Bovendien gaan pc's en laptops met Windows XP of 7 behoorlijk lang mee, de tijd dat je systeem na drie jaar verouderd was, ligt ver achter ons.

Toch zijn er twee positieve uitzonderingen op de pc-markt. Dat zijn de verkoop van MacBooks en Chromebooks. Die respectievelijk de bovenkant en de onderkant van de laptopmarkt bedienen. Chrome OS lijkt zijn opmars te maken in de kwakkelende pc-markt, mogelijk door zijn snelle ontwikkeling en de eenvoudige en vooral snelle werking, in combinatie met de lage prijs. Naast Acer en Samsung (die al een Chromebook op de Nederlandse markt hebben) komen ook HP, ASUS en Lenovo met een Chromebook.

©PXimport

De vertrouwde Chrome-browser in een geheel nieuwe omgeving.

Een browser als besturingssysteem

Chrome OS is ontwikkeld vanuit het idee dat alle gegevens centraal online staan opgeslagen. De computer is dus in feite alleen een machine om deze data in de cloud te presenteren aan de gebruiker. In principe is hier alleen een browser voor nodig, en dat is precies wat Chrome OS is. Hierdoor zijn de hardware-eisen van het besturingssysteem erg laag en volstaan in principe energiezuinige smartphonechips en een opslagruimte van enkele gigabytes.

De keerzijde is wel dat de mogelijkheden erg beperkt zijn als je niet online bent. Vooral in de begindagen van Chrome OS had je niks aan je Chromebook zonder internet. Tegenwoordig zijn basale functies wel offline aanwezig en is het makkelijker om alsnog online te komen, bijvoorbeeld via wifi-netwerken of via gedeeld internet op je smartphone.

©PXimport

Niet alles gebeurt in de browser, zo is er onder andere een soort startmenu en een verkenner.

Tethering

Heb je geen internetverbinding voorhanden maar wel een smartphone op zak met een (3G-)verbinding? Dan kan je jouw internet vaak delen door een wifi-hotspot te maken van je smartphone. Deze functie heet 'Tethering'.

Op Android (werkwijze bij je toestel kan het wat afwijken) ga je hiervoor naar Instellingen / Tethering en draagbare hotspot en plaats een vinkje achter Draagbare Wi-Fi-hotspot. Bij Wifi-hotspot instellen kan je een naam voor je hotspot en een wachtwoord ingeven.

Op de iPhone wordt dit mogelijk niet door alle providers ondersteund, maar je stelt dit in door naar Instellingen te gaan en vervolgens Netwerk / Persoonlijke hotspot. Hier zet je het schuifje aan en stel je jouw hotspot in.

©PXimport

Google-account

Als je een Chromebook voor het eerst opstart, kom je in een inlogscherm waarin je je met een Google-account aanmeldt. Hiervoor moet je verbonden zijn met internet, maar nadat je je eenmaal hebt aangemeld kan je met dezelfde gegevens vervolgens ook offline in het systeem. Je kunt zich ook met een gastaccount aanmelden, hier is geen internet voor nodig.

Na de aanmelding krijg je een soort bureaublad voor ogen. Hierop kan je niets plaatsen. Er staan alleen onderin enkele snelkoppelingen naar diensten, hierbij gaat het vooral om browserapps. Vrijwel alles dat je opstart, opent in de browser. De Chrome-browser ziet er hetzelfde uit en werkt ook exact zoals je dat gewend bent van de desktop. Je kunt dus browserapps en browserextensies installeren. Die extensies passen de functionaliteit van de browser aan, waarbij je kunt denken aan een adblocker, Ghostery, notificaties voor e-mail etc.

Apps

Het woord apps is hip. De Chrome Web Store doet hier schaamteloos aan mee door apps aan te bieden. Helaas is het aanbod karig en zijn de meeste apps simpele snelkoppelingen naar websites. Uiteraard is Google zelf hofleverancier van apps, maar verwacht geen uitgebreide extra functionaliteit in deze apps. Het blijft immers een browser.

Wel werkt de synchronisatie van browsegegevens met je Google-account, zoals opgeslagen wachtwoorden, bladwijzers en geïnstalleerde apps en extensies, uitstekend. Zo heb je altijd dezelfde Chrome-browser op je Windows-pc, smartphone en Chromebook.

Naast de Chrome-browser bevat Chrome OS ook wat basale functies, zoals een bestandsverkenner voor je lokale bestanden en je bestanden in Google Drive. Ook is er een mediaspeler aanwezig voor je video- en muziekbestanden, een weergavevenster voor de ingebouwde webcam, een calculator, een fotoviewer en een kladblok (Scratchpad).

Met de offline-mogelijkheden van Google Docs, Gmail en wat simpele games, heb je genoeg mogelijkheden om ook zonder internetverbinding gebruik te maken van je Chromebook. Zie hiervoor het kader 'Offline'. Je krijgt bij aanschaf van een Chromebook overigens een jaar lang 100 GB opslagruimte voor Google Drive.

©PXimport

Uit de Chrome Web Store haal je jouw apps en extensies.

Offline

Het concept dat Google bedacht om altijd vanuit de cloud te werken is vooruitstrevend, maar als je geen internetverbinding voorhanden hebt is het ook erg onhandig. Je kunt het kladblok (Scratchpad) offline gebruiken voor korte aantekeningen, en er zijn nog wat meer offline mogelijkheden. Zo kan je via https://drive.google.com/#offline je Google Drive in Chrome (OS en browser) instellen voor offline gebruik. Wanneer je weer online komt, worden je nieuwe en bijgewerkte documenten automatisch gesynchroniseerd. Ook kan je met de app Gmail Offline (http://ct.link.ctw.nl/gma) zonder internetverbinding vast je e-mails lezen en beantwoorden.

©PXimport

Je kunt je Google-documenten offline bewerken.

In de rubriek Waar voor je geld gaan we op zoek naar leuke aanbiedingen of producten met bijzondere eigenschappen. Dit keer hebben we een selectie van vijf 65-inch televisies voor je, met uiteenlopende prijzen van zo'n 800 tot 1.600 euro, voor ieder budget dus.

LG OLED65C46LA

Met de LG OLED65C46LA haal jij een televisie in huis die een groot 65‑inch scherm combineert met de uitstekende contrasten van OLED. Elke pixel kan individueel oplichten of uitstaan, zodat zwarte beelden echt donker worden en er geen achtergrondverlichting nodig is. In de praktijk levert dat scherp beeld en een prettige kijkhoek op, waardoor je zelfs vanuit de hoek van je woonkamer naar films of series kunt kijken. De 4K‑resolutie (3.840 × 2.160 pixels) zorgt ervoor dat ondertitels en fijne details bij natuurdocumentaires of sportwedstrijden scherp blijven.

Dankzij het 120 Hz‑paneel worden snelle bewegingen vloeiend weergegeven, wat vooral bij games of sport handig is. De tv draait op LG’s WebOS‑systeem; daarmee kun je eenvoudig navigeren tussen apps zoals Netflix, Disney+ en YouTube. Vier HDMI 2.1‑poorten bieden ruimte voor gameconsoles en randapparatuur. Ook beschikt de tv over eARC voor het doorgeven van geluid naar een externe soundbar.

Samsung QE65Q73D

Als je graag een groot scherm wilt met levendige kleuren, dan is de Samsung QE65Q73D een model om naar te kijken. Deze QLED‑televisie heeft eveneens een schermdiagonaal van 165 centimeter, maar maakt gebruik van een Quantum‑Dot laag om licht om te zetten in een breed kleurvolume. Hierdoor zijn kleuren uit films, series of games aanwezig zonder dat je zelf iets hoeft bij te stellen. Met een verversingssnelheid van 100 Hz worden bewegingen soepel weergegeven en dankzij de Motion Xcelerator 120 Hz‑functie profiteer je bij gameconsoles die hogere verversingsfrequenties ondersteunen.

De 4K AI‑upscaler in Samsungs Quantum‑processor schaalt beelden op tot de volledige Ultra‑HD‑resolutie, zodat je oudere HD‑films scherper ervaart. Het besturingssysteem Tizen biedt toegang tot apps en streamingdiensten en je kunt via SmartThings andere

slimme apparaten bedienen. Er zijn vier HDMI‑poorten en wifi aan boord en energieklasse E geeft aan dat het verbruik gemiddeld is voor een groot QLED‑scherm.

LG OLED65G45LW

De LG OLED65G45LW uit 2024 is een zogeheten Gallery‑model, bedoeld om strak tegen de muur te hangen. Het scherm is slechts enkele centimeters dik, zodat het toestel in je interieur opgaat. Binnenin zit een OLED evo‑paneel met 4K‑resolutie, waardoor elk beeldpunt individueel wordt aangestuurd en kleurenkrachtig zijn. De televisie ondersteunt een verversingssnelheid van 120 Hz en biedt daardoor vloeiende beelden bij sport of snel bewegende films.

Via vier HDMI‑2.1‑aansluitingen kun je gameconsoles aansluiten en profiteren van variabele refresh rates. WebOS 8 vormt de basis voor het smart‑platform; hiermee navigeer je door apps en diensten en kun je via spraakassistenten als Google Assistant of Amazon Alexa de tv bedienen. De set wordt geleverd met een wandbeugel, zodat hij strak tegen de muur bevestigd kan worden.

LG OLED65B42LA

In de B‑serie van LG vind je de OLED65B42LA, een toestel dat in 2024 op de markt kwam. Deze televisie biedt de voordelen van OLED – elk pixel kan apart aan of uit – maar in een iets betaalbaarder segment dan de G‑ of C‑series. Het 65‑inch scherm combineert een 4K‑resolutie met een verversingssnelheid van 120 Hz. Hierdoor zijn bewegingen bij games of sportprogramma’s soepel en blijven details scherp.

WebOS maakt het mogelijk om streamingapps en live‑tv makkelijk te combineren en je kunt de tv bedienen met de meegeleverde Magic Remote. De televisie heeft vier HDMI‑poorten voor randapparatuur en ondersteunt eARC voor lossless audiotransport naar een soundbar of receiver. Door het slanke ontwerp staat de tv op twee subtiele pootjes of kun je hem aan de muur hangen via een VESA‑beugel.

Sony XR‑65A80L

Sony’s XR‑65A80L combineert een 65‑inch OLED‑scherm met het Google TV‑platform. Hierdoor kun je eenvoudig door streamingapps scrollen en de tv koppelen aan je Google‑account. Het XR‑paneel gebruikt Sony’s Cognitive Processor XR, die beelden analyseert en optimaliseert voor contrast en kleur. Met een vernieuwingsfrequentie van 120 Hz en ondersteuning voor HDMI 2.1 zijn snelle games of films geen probleem; variabele refresh rates en Auto Low Latency worden ondersteund.

De luidsprekers zitten achter het scherm verwerkt zodat het geluid direct uit het beeld lijkt te komen; met ondersteuning voor Dolby Atmos sluit je ook eenvoudig een soundbar aan. Vier HDMI‑poorten, wifi en Bluetooth zorgen voor verbinding met randapparatuur, en via de ingebouwde microfoon kun je spraakopdrachten geven. Dankzij de ingebouwde standaard kun je de tv neerzetten of via VESA aan de muur hangen. Het 55-inch model van deze televisie is eerder door ID.nl getest.

Gezellig, zo'n avondje gourmetten. Maar na afloop blijft er op het gourmetstel vaak aangebakken vet, gesmolten kaas en saus achter. Logisch dat je niet meteen zin hebt om de boel schoon te maken. Als je het slim aanpakt, is alles binnen een half uurtje weer schoon!

Laten afkoelen, maar wacht niet te lang

Zet het gourmetstel na gebruik uit en trek de stekker uit het stopcontact. Laat het geheel afkoelen tot het handwarm is. Wacht je te lang, dan koeken vet en kaas vast en wordt schoonmaken lastiger. Haal losse onderdelen zoals pannetjes, spatels en bakplaatjes eraf voordat je begint met schoonmaken.

Losse onderdelen schoonmaken

Gourmetpannetjes en bakplaatjes hebben meestal een antiaanbaklaag. Die blijft het mooist als je ze niet hardhandig schoon schrobt. Leg ze in warm water met een beetje afwasmiddel en laat ze tien tot vijftien minuten weken. Aangekoekte resten laten dan vanzelf los. Gebruik daarna een zachte spons of borstel en spoel alles goed af. Controleer altijd even de handleiding: sommige onderdelen kun je in de vaatwasser doen, andere juist niet.

©Saskia van Weert

Zo maak je het elektrische deel veilig schoon

Terwijl de pannetjes, spatels en losse bakplaatjes staan te weken, ga je door met het verwarmingselement. Dat element zelf mag nooit nat worden. Zie je vetspetters of etensresten, veeg die dan weg met keukenpapier zodra het gourmetstel is afgekoeld. Voor hardnekkiger vuil gebruik je een licht vochtige doek met een klein beetje afwasmiddel. Knijp de doek goed uit en zorg dat er geen water bij het snoer of in openingen komt. Droog alles direct na met een schone doek.

De bak- of grillplaat weer vetvrij krijgen

Heeft je gourmetstel een losse bak- of grillplaat, haal dan eerst het overtollige vet weg met keukenpapier. Leg de plaat vervolgens in warm water, zodat aangekoekte resten kunnen losweken. Is de bakplaat vast onderdeel van het gourmetstel, dan kun je deze uiteraard niet in water onderdompelen. Neem in dat geval de plaat af met een licht vochtige doek zodra hij is afgekoeld, eventueel met een beetje afwasmiddel. Zo voorkom je dat vet tijdens het schoonmaken uitsmeert. Gebruik vooral geen schuursponsjes of schrapers om het vet weg te krijgen, want die beschadigen de coating en zorgen ervoor dat eten de volgende keer sneller blijft plakken. 

Vergeet je tafel niet!

Vetspetters en gemorste saus zijn bijna niet te voorkomen. Leg daarom vooraf een afwasbaar tafelkleed of gebruik een papieren tafelkleed. Dat kan na het gourmetten rechtstreeks de vuilnisbak in. Houd tijdens het eten keukenpapier of doekjes bij de hand om gemorste resten meteen weg te vegen. Is de tafel toch vies geworden, neem hem dan zo snel mogelijk af met warm water en een mild schoonmaakmiddel.

Schoon wegzetten voor de volgende keer

Laat alle onderdelen volledig drogen voordat je het gourmetstel opbergt. Berg je alles nog vochtig op in de doos of kast, dan kunnen er snel muffe geurtjes ontstaan. Bewaar pannetjes en platen apart van elkaar, eventueel met een vel keukenpapier ertussen. Berg pannetjes en platen apart op, eventueel met een velletje keukenpapier ertussen. Zo voorkom je krassen. Zo is het volgende keer alleen nog maar een kwestie van de boel weer tevoorschijn halen en lekker gaan eten. Veel gourmetplezier!