Chrome OS begint eindelijk momentum te krijgen en laptops met het besturingssysteem, genaamd Chromebooks, verkopen steeds beter. Natuurlijk dragen de bijzonder lage prijzen hieraan mee, maar wellicht speelt er meer. Wij leggen je hier de mogelijkheden van het besturingssysteem uit.

Zo'n anderhalf jaar geleden werd de eerste Chromebook van Samsung beschikbaar gesteld in Nederland. Maar weinig mensen liepen warm voor deze laptop. Het besturingssysteem was simpelweg nog niet ver genoeg ontwikkeld en het aanbod bleef beperkt tot één model.

Doorgespoeld naar het heden, is er best veel aan het veranderen. Allereerst op de computermarkt: de verkoop van computers zit in een enorme dip. Dat lijkt te gebeuren door een combinatie van factoren, zoals de opkomst van tablets, het niet echt aanslaan van het (te dure) ultrabook-concept en de zeer matige ontvangst van Windows 8. Bovendien gaan pc's en laptops met Windows XP of 7 behoorlijk lang mee, de tijd dat je systeem na drie jaar verouderd was, ligt ver achter ons.

Toch zijn er twee positieve uitzonderingen op de pc-markt. Dat zijn de verkoop van MacBooks en Chromebooks. Die respectievelijk de bovenkant en de onderkant van de laptopmarkt bedienen. Chrome OS lijkt zijn opmars te maken in de kwakkelende pc-markt, mogelijk door zijn snelle ontwikkeling en de eenvoudige en vooral snelle werking, in combinatie met de lage prijs. Naast Acer en Samsung (die al een Chromebook op de Nederlandse markt hebben) komen ook HP, ASUS en Lenovo met een Chromebook.

©PXimport

De vertrouwde Chrome-browser in een geheel nieuwe omgeving.

Een browser als besturingssysteem

Chrome OS is ontwikkeld vanuit het idee dat alle gegevens centraal online staan opgeslagen. De computer is dus in feite alleen een machine om deze data in de cloud te presenteren aan de gebruiker. In principe is hier alleen een browser voor nodig, en dat is precies wat Chrome OS is. Hierdoor zijn de hardware-eisen van het besturingssysteem erg laag en volstaan in principe energiezuinige smartphonechips en een opslagruimte van enkele gigabytes.

De keerzijde is wel dat de mogelijkheden erg beperkt zijn als je niet online bent. Vooral in de begindagen van Chrome OS had je niks aan je Chromebook zonder internet. Tegenwoordig zijn basale functies wel offline aanwezig en is het makkelijker om alsnog online te komen, bijvoorbeeld via wifi-netwerken of via gedeeld internet op je smartphone.

©PXimport

Niet alles gebeurt in de browser, zo is er onder andere een soort startmenu en een verkenner.

Tethering

Heb je geen internetverbinding voorhanden maar wel een smartphone op zak met een (3G-)verbinding? Dan kan je jouw internet vaak delen door een wifi-hotspot te maken van je smartphone. Deze functie heet 'Tethering'.

Op Android (werkwijze bij je toestel kan het wat afwijken) ga je hiervoor naar Instellingen / Tethering en draagbare hotspot en plaats een vinkje achter Draagbare Wi-Fi-hotspot. Bij Wifi-hotspot instellen kan je een naam voor je hotspot en een wachtwoord ingeven.

Op de iPhone wordt dit mogelijk niet door alle providers ondersteund, maar je stelt dit in door naar Instellingen te gaan en vervolgens Netwerk / Persoonlijke hotspot. Hier zet je het schuifje aan en stel je jouw hotspot in.

©PXimport

Google-account

Als je een Chromebook voor het eerst opstart, kom je in een inlogscherm waarin je je met een Google-account aanmeldt. Hiervoor moet je verbonden zijn met internet, maar nadat je je eenmaal hebt aangemeld kan je met dezelfde gegevens vervolgens ook offline in het systeem. Je kunt zich ook met een gastaccount aanmelden, hier is geen internet voor nodig.

Na de aanmelding krijg je een soort bureaublad voor ogen. Hierop kan je niets plaatsen. Er staan alleen onderin enkele snelkoppelingen naar diensten, hierbij gaat het vooral om browserapps. Vrijwel alles dat je opstart, opent in de browser. De Chrome-browser ziet er hetzelfde uit en werkt ook exact zoals je dat gewend bent van de desktop. Je kunt dus browserapps en browserextensies installeren. Die extensies passen de functionaliteit van de browser aan, waarbij je kunt denken aan een adblocker, Ghostery, notificaties voor e-mail etc.

Apps

Het woord apps is hip. De Chrome Web Store doet hier schaamteloos aan mee door apps aan te bieden. Helaas is het aanbod karig en zijn de meeste apps simpele snelkoppelingen naar websites. Uiteraard is Google zelf hofleverancier van apps, maar verwacht geen uitgebreide extra functionaliteit in deze apps. Het blijft immers een browser.

Wel werkt de synchronisatie van browsegegevens met je Google-account, zoals opgeslagen wachtwoorden, bladwijzers en geïnstalleerde apps en extensies, uitstekend. Zo heb je altijd dezelfde Chrome-browser op je Windows-pc, smartphone en Chromebook.

Naast de Chrome-browser bevat Chrome OS ook wat basale functies, zoals een bestandsverkenner voor je lokale bestanden en je bestanden in Google Drive. Ook is er een mediaspeler aanwezig voor je video- en muziekbestanden, een weergavevenster voor de ingebouwde webcam, een calculator, een fotoviewer en een kladblok (Scratchpad).

Met de offline-mogelijkheden van Google Docs, Gmail en wat simpele games, heb je genoeg mogelijkheden om ook zonder internetverbinding gebruik te maken van je Chromebook. Zie hiervoor het kader 'Offline'. Je krijgt bij aanschaf van een Chromebook overigens een jaar lang 100 GB opslagruimte voor Google Drive.

©PXimport

Uit de Chrome Web Store haal je jouw apps en extensies.

Offline

Het concept dat Google bedacht om altijd vanuit de cloud te werken is vooruitstrevend, maar als je geen internetverbinding voorhanden hebt is het ook erg onhandig. Je kunt het kladblok (Scratchpad) offline gebruiken voor korte aantekeningen, en er zijn nog wat meer offline mogelijkheden. Zo kan je via https://drive.google.com/#offline je Google Drive in Chrome (OS en browser) instellen voor offline gebruik. Wanneer je weer online komt, worden je nieuwe en bijgewerkte documenten automatisch gesynchroniseerd. Ook kan je met de app Gmail Offline (http://ct.link.ctw.nl/gma) zonder internetverbinding vast je e-mails lezen en beantwoorden.

©PXimport

Je kunt je Google-documenten offline bewerken.

Gebruikers die deze week Facebook of Instagram openen, krijgen ineens een keuze voorgeschoteld: wil je betalen om geen advertenties meer te zien, of blijf je het gratis gebruiken mét advertenties? Die keuze is vanaf nu verplicht. Sinds november 2023 bood Meta al de mogelijkheid om een betaald abonnement zonder advertenties te nemen, maar tot nu toe was dat geheel vrijblijvend. Wat betekent die verplichte keuze precies? En kun je, als je niet wilt betalen, nog steeds zelf bepalen wat je te zien krijgt?

Waarom moet je nu ineens kiezen?

Meta voert deze verplichte keuze door vanwege aangescherpte Europese privacyregels. De wetgever stelt strengere eisen aan hoe bedrijven data mogen gebruiken voor advertentiedoeleinden. Een gratis dienst met gepersonaliseerde advertenties mag alleen als de gebruiker daar bewust toestemming voor geeft. Meta zet de gebruiker daarom voor het blok: betalen voor een advertentievrije ervaring, of toestemming geven voor het gebruik van je gegevens.

De betaalde abonnementsvorm: wat houdt het in?

Wie zich abonneert op de advertentievrije versie van Facebook en Instagram betaalt 7,99 euro per maand via de app, of 5,99 euro via een browser. Dit bedrag geldt voor één account in het zogeheten Accountcentrum. Wil je meerdere accounts advertentievrij gebruiken, dan betaal je daar extra voor. Meta belooft dat je gegevens in dat geval niet verwerkt worden voor advertentiedoeleinden. Je gebruikt de platformen dan volledig zonder gepersonaliseerde advertenties.

©Meta

Niet betalen? Dit doet Meta dan met je gegevens

Kies je ervoor om Facebook en Instagram gratis te blijven gebruiken, dan geef je Meta toestemming om je gegevens te gebruiken voor advertenties. Het gaat dan om gepersonaliseerde advertenties, gebaseerd op je profiel, gedrag op het platform en je interacties met andere websites en apps. Je huidige ervaring blijft grotendeels hetzelfde, maar de verwerking van je gegevens valt voortaan onder strengere Europese regels.

Je kunt later ook kiezen voor advertenties met minder personalisatie. Deze optie gebruikt minder van je gegevens en is iets privacyvriendelijker, maar laat nog steeds advertenties zien. Meta gebruikt dan geen informatie meer over je gedrag op andere sites of eerdere interacties binnen hun platformen. In plaats daarvan worden alleen basisgegevens gebruikt, zoals je leeftijd, geslacht, locatie en activiteit op dat moment. Deze instelling kun je op elk moment inschakelen via het menu Advertentie-instellingen, onder het kopje dat gaat over personalisatie en gegevensgebruik.

©Videoland

Hoe houd je invloed op wat je te zien krijgt?

Ook als je kiest voor de gratis versie van Facebook of Instagram, kun je nog wel degelijk invloed uitoefenen op de advertenties die je te zien krijgt.

Advertentie-instellingen beheren

Ga naar de instellingen van je Facebook- of Instagram-account en zoek naar Advertentievoorkeuren of Advertentie-instellingen. Hier krijg je een overzicht van de interesses die Meta aan jouw profiel heeft gekoppeld. Je kunt deze interesses bewerken, verwijderen of toevoegen. Door dit te doen, geef je Meta een duidelijker beeld van wat je wel en niet relevant vindt. Je kunt ook instellen dat je geen advertenties meer wilt op basis van je activiteit op andere websites en apps.

Advertenties verbergen, rapporteren of de herkomst begrijpen

Bij elke advertentie verschijnt een menu met de optie Waarom zie ik deze advertentie?. Als je daarop klikt, zie je welke informatie Meta heeft gebruikt om jou die advertentie te tonen. Denk aan je interesses, je leeftijd, locatie of het feit dat je eerder een bepaalde pagina hebt bezocht. Vanuit dat scherm kun je direct instellingen aanpassen of interesses verwijderen die niet (meer) bij je passen. Als je een advertentie ziet die je niet interesseert of ongepast vindt, kun je deze ook verbergen of rapporteren. Klik op de drie puntjes bij de advertentie en kies voor Advertentie verbergen of Deze advertentie rapporteren.

Merken of onderwerpen blokkeren

Daarnaast kun je in je advertentie-instellingen specifieke merken of onderwerpen blokkeren die je liever niet voorbij ziet komen. Dit zorgt er niet voor dat advertenties verdwijnen, maar wel dat ze iets minder willekeurig aanvoelen en beter aansluiten op wat je zelf belangrijk of prettig vindt.

Alternatieven: gratis en advertentievrij?

Als de ontwikkelingen bij Facebook en Instagram je zorgen baren en je liever geen advertenties ziet én niet wilt betalen, zijn er maar weinig alternatieven. Volledig gratis, advertentievrije sociale media zijn zeldzaam. De meeste platformen draaien op advertentie-inkomsten of het gebruik van data. Er zijn wel opties die het anders aanpakken. Mastodon, onderdeel van het Fediverse, werkt bijvoorbeeld met open-sourceprincipes en wordt beheerd door community's. Hier zie je weinig tot geen advertenties, maar het bereik is kleiner en de ervaring anders. Ook kun je specifieke niche-platforms of forums opzoeken die zonder advertenties draaien dankzij donaties of vrijwilligers.

De keuze is aan jou

Betalen, de advertenties voor lief nemen of je account opzeggen: de keuze is aan jou. En dat is geen makkelijke keuze. Blijf je bij de gratis versies van Facebook en Instagram? Met de tips in dit artikel kun je in ieder geval nog een beetje grip op je eigen tijdlijn houden.

Lees ook: Je Facebook-account deactiveren of verwijderen

Als je een inbouwoven of magnetron wilt plaatsen, begint alles met het opmeten van de nis, oftewel de uitsparing in je keukenkast waar het apparaat in moet komen. Die afmetingen moeten tot op de millimeter kloppen, anders past je nieuwe oven of magnetron niet. Hoe je dat aanpakt en waar je op moet letten, lees je hier. Geen stress: het is makkelijker dan het lijkt!

Wat zijn nismaten eigenlijk?

De nismaten van je keuken zijn de binnenafmetingen van de ruimte waarin je de oven of magnetron wilt inbouwen. Je meet dus niet het apparaat zelf, maar de kast waar hij in moet komen. De nismaten bestaan uit drie onderdelen: hoogte, breedte en diepte. De meeste inbouwapparaten zijn afgestemd op standaardmaten, maar er zijn ook uitzonderingen – vooral als je keuken iets ouder is of als je kiest voor een compact model.

Een oven past meestal in een nis van 60 centimeter breed. De hoogte varieert, afhankelijk van het soort apparaat. Zo zijn inbouwovens meestal 60 centimeter hoog, maar compacte modellen van 45 centimeter komen ook vaak voor. Magnetrons hebben doorgaans een hoogte van 38 of 45 centimeter. Combimagnetrons – de handige alleskunners – vallen meestal in de categorie van 45 centimeter hoog.

Zo meet je de nismaten op

De hoogte van de nis meet je van de bovenkant tot de onderkant van de uitsparing. Gebruik een rolmaat en trek die strak – zo krijg je een nauwkeurige meting. Dit is vooral belangrijk bij het kiezen tussen een compacte oven of een standaardmodel.

De breedte van de nis meet je van de linker- naar de rechterkant. Ook hierbij geldt: strak meten voor een betrouwbaar resultaat. De meeste apparaten hebben een standaardbreedte van 60 centimeter, maar het is altijd slim om te controleren wat jouw keuken precies toelaat.

De diepte van de nis is de afstand van de voorkant van de kast tot de achterwand. Zet je rolmaat dus helemaal achterin de nis en trek hem naar voren toe. De meeste ovens en magnetrons passen met een diepte van zo’n 55 tot 60 centimeter, maar ook hier geldt: meten is weten.

Het opmeten gaat het makkelijkst als de nis leeg is – dus als er geen apparaat meer in zit. Zo weet je zeker dat je met de juiste afmetingen werkt.

©Surachetsh

Wat past het beste bij jou?

Heb je je nismaten eenmaal duidelijk in beeld, dan kun je gericht gaan zoeken. Kook en bak je graag en wil je graag taarten, ovenschotels of braadstukken maken? Dan is een volwaardige inbouwoven precies wat je nodig hebt. Gebruik je de oven vooral voor opwarmen, ontdooien of simpele gerechten, dan is een magnetron waarschijnlijk voldoende.

Wil je het beste van beide werelden in één apparaat? Dan is een combimagnetron een slimme keuze. Die heeft de functies van zowel een oven als een magnetron en bespaart je daarmee ruimte – handig, zeker in kleinere keukens.

Klaar om te kiezen?

Als je de afmetingen van je nis goed hebt gemeten én weet welk type apparaat het best bij jouw kookstijl past, kan het eigenlijk niet meer misgaan. Je bent klaar om een oven of magnetron uit te zoeken die niet alleen perfect in je keuken past, maar ook perfect bij jou.