Chrome OS begint eindelijk momentum te krijgen en laptops met het besturingssysteem, genaamd Chromebooks, verkopen steeds beter. Natuurlijk dragen de bijzonder lage prijzen hieraan mee, maar wellicht speelt er meer. Wij leggen je hier de mogelijkheden van het besturingssysteem uit.

Zo'n anderhalf jaar geleden werd de eerste Chromebook van Samsung beschikbaar gesteld in Nederland. Maar weinig mensen liepen warm voor deze laptop. Het besturingssysteem was simpelweg nog niet ver genoeg ontwikkeld en het aanbod bleef beperkt tot één model.

Doorgespoeld naar het heden, is er best veel aan het veranderen. Allereerst op de computermarkt: de verkoop van computers zit in een enorme dip. Dat lijkt te gebeuren door een combinatie van factoren, zoals de opkomst van tablets, het niet echt aanslaan van het (te dure) ultrabook-concept en de zeer matige ontvangst van Windows 8. Bovendien gaan pc's en laptops met Windows XP of 7 behoorlijk lang mee, de tijd dat je systeem na drie jaar verouderd was, ligt ver achter ons.

Toch zijn er twee positieve uitzonderingen op de pc-markt. Dat zijn de verkoop van MacBooks en Chromebooks. Die respectievelijk de bovenkant en de onderkant van de laptopmarkt bedienen. Chrome OS lijkt zijn opmars te maken in de kwakkelende pc-markt, mogelijk door zijn snelle ontwikkeling en de eenvoudige en vooral snelle werking, in combinatie met de lage prijs. Naast Acer en Samsung (die al een Chromebook op de Nederlandse markt hebben) komen ook HP, ASUS en Lenovo met een Chromebook.

©PXimport

De vertrouwde Chrome-browser in een geheel nieuwe omgeving.

Een browser als besturingssysteem

Chrome OS is ontwikkeld vanuit het idee dat alle gegevens centraal online staan opgeslagen. De computer is dus in feite alleen een machine om deze data in de cloud te presenteren aan de gebruiker. In principe is hier alleen een browser voor nodig, en dat is precies wat Chrome OS is. Hierdoor zijn de hardware-eisen van het besturingssysteem erg laag en volstaan in principe energiezuinige smartphonechips en een opslagruimte van enkele gigabytes.

De keerzijde is wel dat de mogelijkheden erg beperkt zijn als je niet online bent. Vooral in de begindagen van Chrome OS had je niks aan je Chromebook zonder internet. Tegenwoordig zijn basale functies wel offline aanwezig en is het makkelijker om alsnog online te komen, bijvoorbeeld via wifi-netwerken of via gedeeld internet op je smartphone.

©PXimport

Niet alles gebeurt in de browser, zo is er onder andere een soort startmenu en een verkenner.

Tethering

Heb je geen internetverbinding voorhanden maar wel een smartphone op zak met een (3G-)verbinding? Dan kan je jouw internet vaak delen door een wifi-hotspot te maken van je smartphone. Deze functie heet 'Tethering'.

Op Android (werkwijze bij je toestel kan het wat afwijken) ga je hiervoor naar Instellingen / Tethering en draagbare hotspot en plaats een vinkje achter Draagbare Wi-Fi-hotspot. Bij Wifi-hotspot instellen kan je een naam voor je hotspot en een wachtwoord ingeven.

Op de iPhone wordt dit mogelijk niet door alle providers ondersteund, maar je stelt dit in door naar Instellingen te gaan en vervolgens Netwerk / Persoonlijke hotspot. Hier zet je het schuifje aan en stel je jouw hotspot in.

©PXimport

Google-account

Als je een Chromebook voor het eerst opstart, kom je in een inlogscherm waarin je je met een Google-account aanmeldt. Hiervoor moet je verbonden zijn met internet, maar nadat je je eenmaal hebt aangemeld kan je met dezelfde gegevens vervolgens ook offline in het systeem. Je kunt zich ook met een gastaccount aanmelden, hier is geen internet voor nodig.

Na de aanmelding krijg je een soort bureaublad voor ogen. Hierop kan je niets plaatsen. Er staan alleen onderin enkele snelkoppelingen naar diensten, hierbij gaat het vooral om browserapps. Vrijwel alles dat je opstart, opent in de browser. De Chrome-browser ziet er hetzelfde uit en werkt ook exact zoals je dat gewend bent van de desktop. Je kunt dus browserapps en browserextensies installeren. Die extensies passen de functionaliteit van de browser aan, waarbij je kunt denken aan een adblocker, Ghostery, notificaties voor e-mail etc.

Apps

Het woord apps is hip. De Chrome Web Store doet hier schaamteloos aan mee door apps aan te bieden. Helaas is het aanbod karig en zijn de meeste apps simpele snelkoppelingen naar websites. Uiteraard is Google zelf hofleverancier van apps, maar verwacht geen uitgebreide extra functionaliteit in deze apps. Het blijft immers een browser.

Wel werkt de synchronisatie van browsegegevens met je Google-account, zoals opgeslagen wachtwoorden, bladwijzers en geïnstalleerde apps en extensies, uitstekend. Zo heb je altijd dezelfde Chrome-browser op je Windows-pc, smartphone en Chromebook.

Naast de Chrome-browser bevat Chrome OS ook wat basale functies, zoals een bestandsverkenner voor je lokale bestanden en je bestanden in Google Drive. Ook is er een mediaspeler aanwezig voor je video- en muziekbestanden, een weergavevenster voor de ingebouwde webcam, een calculator, een fotoviewer en een kladblok (Scratchpad).

Met de offline-mogelijkheden van Google Docs, Gmail en wat simpele games, heb je genoeg mogelijkheden om ook zonder internetverbinding gebruik te maken van je Chromebook. Zie hiervoor het kader 'Offline'. Je krijgt bij aanschaf van een Chromebook overigens een jaar lang 100 GB opslagruimte voor Google Drive.

©PXimport

Uit de Chrome Web Store haal je jouw apps en extensies.

Offline

Het concept dat Google bedacht om altijd vanuit de cloud te werken is vooruitstrevend, maar als je geen internetverbinding voorhanden hebt is het ook erg onhandig. Je kunt het kladblok (Scratchpad) offline gebruiken voor korte aantekeningen, en er zijn nog wat meer offline mogelijkheden. Zo kan je via https://drive.google.com/#offline je Google Drive in Chrome (OS en browser) instellen voor offline gebruik. Wanneer je weer online komt, worden je nieuwe en bijgewerkte documenten automatisch gesynchroniseerd. Ook kan je met de app Gmail Offline (http://ct.link.ctw.nl/gma) zonder internetverbinding vast je e-mails lezen en beantwoorden.

©PXimport

Je kunt je Google-documenten offline bewerken.

Amazon introduceerde kortgeleden een nieuwe generatie slimme speakers, waaronder de hier besproken Echo Dot Max. Volgens de fabrikant levert deze bescheiden luidspreker een verbeterde audiokwaliteit, terwijl de microfoon naar verluidt nauwkeuriger spraakopdrachten verwerkt. Met een adviesprijs van 109,99 euro is het ook nog eens een van de goedkopere smartspeakers in de markt. Hoog tijd voor een review!

Vergeleken met de voorgaande Echo Dot-speaker uit 2022 is het design ietwat op de schop gegaan. De behuizing oogt weliswaar nog altijd als een bolletje met als verschil dat er aan de voorzijde een stukje is 'afgesneden'. Je treft hier twee volumetoetsen en een aan-uitknop voor de microfoon. Rondom dit bedieningspaneel bevindt zich een blauwgekleurde ledring. Verder zit er aan de achterzijde een ingang voor de bijgesloten voedingsadapter.

©Maikel Dijkhuizen

Lichtgewicht wifi-speaker zonder accu

De bolvormige behuizing heeft een diameter van amper elf centimeter. Ondanks deze geringe afmetingen leent de wifi-speaker zich voornamelijk voor binnengebruik. Dit nieuwe model heeft namelijk, net zoals bij eerdere generaties het geval was, weer geen accu. Een gemiste kans, want de compacte constructie van 505 gram is in principe handzaam genoeg om ook als mobiele bluetooth-speaker te dienen.

De door ons geteste paarse uitvoering heeft naar onze smaak een nogal kitscherige uitstraling. Gelukkig is de Amazon Echo Dot Max er ook in een wit en grijs jasje. Die zien er al heel wat chiquer uit en zullen in jouw woonkamer niet misstaan. Het grootste deel van de kunststof behuizing is voorzien van een laagje stof. Dit materiaal voelt niet zo stevig aan zoals we bij veel bluetooth-speakers van onder andere JBL tegenkomen. Nou is dat niet zo'n probleem, want ten opzichte van weerbestendige speakers heeft dit exemplaar natuurlijk minder te lijden.

©Maikel Dijkhuizen

Verbinden en luisteren

De configuratie en bediening van het apparaat gebeurt via de Amazon Alexa-app op een smartphone. Dat gaat erg vlot. Na verbinding met wifi downloadt de Echo Dot Max eerst een firmwareupdate. In de behuizing zit trouwens een rappe wifi6E-adapter, waardoor het apparaat overweg kan met de snelste draadloze netwerken. Al met al duurt de configuratie slechts enkele minuten.

Je koppelt Spotify of een andere muziekdienst eenvoudig aan je Amazon-account. Zeg vervolgens hardop waarnaar je wilt luisteren. Met een spraakopdracht als “Alexa, speel Coldplay” hoor je binnen enkele ogenblikken de bijbehorende deuntjes. Gebruik je stem ook om bijvoorbeeld een liedje te skippen of het volume te wijzigen. De microfoon is zéér gevoelig. Zelfs zacht uitgesproken (fluister)opdrachten op enkele meters afstand verwerkt de speaker zonder morren.

Lees ook: Van mobiel naar desktop: waarom je Spotify op je pc moet proberen

De behuizing is weliswaar compact, maar toch slaagde Amazon erin om een tweeter en woofer te integreren. Kijken we binnen dezelfde prijscategorie naar de enigszins vergelijkbare Apple HomePod Mini, dan biedt dit nieuwe model van Amazon dus een extra audiodriver. Voor zo'n kleine speaker in deze prijsklasse hoef je uiteraard geen wonderen te verwachten, maar voor het opzetten van een achtergrondmuziekje voldoet dit product prima. Met name de hoge tonen klinken erg helder. Als we geconcentreerd luisteren, horen we ook een beetje bas. Deze lage tonen zijn ietwat ondervertegenwoordigd. Verder gaat het geluid op een hoog volume galmen en vervormen.

©Maikel Dijkhuizen

Smartspeaker met Alexa

Lange tijd legde Alexa van Amazon het af tegen de spraakassistenten van Google en Apple, maar sinds 2024 verstaat Alexa eindelijk ook Nederlands. Daarmee is de Echo Dot Max een serieus alternatief voor smartspeakers van de eerdergenoemde merken. Je kunt in de Alexa-app onder andere een wekker, timer, herinnering, agenda-afspraak en boodschappenlijst instellen.

De behuizing heeft een temperatuursensor, zodat je naar de kamertemperatuur kunt vragen. Je kunt ook allerlei andere verzoeken doen. Vraag bijvoorbeeld naar de weersverwachting of naar de leeftijd van een BN'er. Helaas gaat niet iedere stemopdracht even vlekkeloos. Zo weigert ons testmodel om een overzicht van het laatste nieuws af te spelen.

Een nuttige optie is dat je in huis andere smarthome-apparaten met Alexa-ondersteuning kunt bedienen, zoals slimme lampen, stekkers en thermostaten. Dat werkt eveneens via spraakopdrachten. Misschien komt de geïntegreerde aanwezigheidssensor goed van pas, zodat de smartspeaker geschikte apparaten zelfstandig kan in- en uitschakelen.

Amazon Echo Dot Max kopen?

Zoek je een slimme luidspreker met een redelijke audiokwaliteit voor het luisteren van achtergrondmuziek? Dan is de Amazon Echo Dot Max een interessante kandidaat. Dankzij een zeer gevoelige microfoon laat je allerlei stemopdrachten op deze smartspeaker los. Meestal verwerkt de Echo Dot Max probleemloos deze commando's, al gaat er soms ook weleens iets fout.

Heb je een pc met weinig opslagruimte dan loont het wellicht om in Windows 11 de bestandscompressie in te schakelen. Dan hebben we het niet over zip-archieven, maar de NTFS-compressie waarmee je bestanden, mappen en zelfs volledige schijven kunt verkleinen.

Eerst een waarschuwing

Dankzij compressie is het mogelijk om meer data op te slaan op dezelfde ruimte. In Windows 11 kun je NTFS (New Technology File System) aanspreken. Het nadeel van deze methode is dat het extra rekenkracht vraagt iedere keer dat je zo'n gecomprimeerd bestand opent. Hetzelfde gebeurt wanneer je na de bewerking het bestand sluit en er recompressie wordt toegepast. Gebruik deze methode dus voor data die je lange tijd niet gebruikt en waar extra laadtijd nauwelijks hinderlijk is.

Je kunt op deze manier ook een volledige schijf comprimeren, maar we raden af om dit met de opstartschijf te doen. Gebruik deze functie niet op usb-sticks en alleen op snelle schijven zoals ssd's. Het prestatieverlies zou teveel doorwegen. Bij jpg-afbeeldingen of mp3- of mp4-mediabestanden is de winst verwaarloosbaar.

Map comprimeren

Open Windows Verkenner en navigeer naar de map waarvan je de inhoud wilt verkleinen. Klik met de rechtermuisknop op de map en in het snelmenu selecteer je Eigenschappen. Open het tabblad Algemeen en klik op Geavanceerd. Bij de Geavanceerde kenmerken zie je onderaan Compressie en versleutelingskenmerken. Plaats een vinkje bij Inhoud comprimeren om schijfruimte vrij te maken. Klik op OK en klik daarna op Toepassen.

Selecteer indien nodig de optie Wijzigingen toepassen op deze map, submappen en bestanden en klik op de OK-knop. Net zoals voorheen kun je zo'n map openen en de bestanden bekijken in Verkenner. Om de volledige map te decomprimeren, open je opnieuw de Eigenschappen en volg je de beschreven stappen.

Station comprimeren

Het is mogelijk om een volledige schijf te comprimeren. Open Windows Verkenner en klik op Deze pc in het linkerdeelvenster. Klik met de rechtermuisknop op de opslagschijf die je wilt comprimeren. Selecteer onder het gedeelte Apparaten en stations de optie Eigenschappen. Daarna kun je opnieuw de optie aanvinken: Dit station comprimeren om schijfruimte te besparen.