Gevorderde gebruikers weten dat een computer sneller te bedienen is met het toetsenbord dan via de muis. Het toverwoord is 'toetscombinaties', er zijn er honderden. We hebben de beste voor je opgezocht voor Windows, Office en tijdens het internetten.

Tip 01: Toetscombinaties

De benamingen 'sneltoetsen' en 'toetscombinaties' worden door elkaar gebruikt, maar technisch gezien is er een verschil. Een sneltoets is een toets op je toetsenbord om bijvoorbeeld je geluid uit te schakelen of om naar een volgend liedje te gaan.

Met een toetscombinatie wordt het gelijktijdig/achtereenvolgend indrukken van meerdere toetsen bedoeld. De bekendste toetscombinaties zijn Ctrl+C (kopiëren) en Ctrl+V (plakken). Deze onmisbare toetscombinaties kun je overal gebruiken. In de Windows Verkenner kopieer en plak je er bestanden mee, in Microsoft Word voer je dezelfde acties uit op een stukje tekst.

©PXimport

Tip 01 Toetscombinaties versnellen acties die je normaal gesproken met de muis uitvoert.

Tip 02: Onmisbare basis

Naast de in tip 1 genoemde combinaties voor kopiëren en plakken, heeft Windows nog een paar toetscombinaties die iedereen zou moeten kennen. Windows-toets+D leidt je altijd naar je bureaublad. Openstaande vensters en programma's worden niet gesloten, maar even geminiseerd zodat je snel op je bureaublad bent. Ook Ctrl+F is belangrijk, dit activeert de zoekfunctie van het programma dat je voor je neus hebt. In Microsoft Office kun je met Ctrl+F zoeken naar een tekst in een document. In een browser laat Ctrl+F je zoeken binnen de pagina. Druk steeds op Enter om naar het volgende zoekresultaat op de pagina te springen.

De Tab-toets is essentieel in je webbrowser, bijvoorbeeld als je een formulier invult. Met Tab spring je steeds naar het volgende invulveld. Shift+Tab keert de actie om, zodat je weer in het vorige veld staat.

©PXimport

Tip 02 Windows-toets+D minimaliseert alle programma's en vensters en toont je bureaublad, ook in Windows 8.1.

Toetscombinaties snel leren

De toetscombinaties in dit artikel zorgen ervoor dat je je computer sneller kunt gebruiken omdat je de muis minder hoeft aan te raken. Niet alle toetscombinaties zijn even handig voor iedereen. Leer dus alleen de toetscombinaties uit je hoofd die voor jou relevant zijn. Hoe doe je dit het snelst? Noteer de toetscombinaties op een papiertje en bewaar dit in de buurt van je beeldscherm.

Elke keer als je hand voor een actie intuïtief naar je muis grijp, pak je het spiekblaadje en voer je de actie uit met de toetscombinatie. Het kost een klein beetje discipline, maar je krijgt er veel gemak voor terug. Het aanleren van toetscombinaties die voor jou persoonlijk relevant zijn, gaat sneller dan je denkt!

Tip 03: Vinden en starten

Windows heeft een handige zoekfunctie aan boord waarmee je via je toetsenbord programma's kunt starten of snel bij de juiste instelling bent. In Windows 8.1 kun je direct in het startscherm beginnen met typen. Tik bijvoorbeeld beeldscherm om bij de beeldscherminstellingen te komen of excel om Microsoft Excel te vinden. Er wordt een zoekopdracht uitgevoerd waarna je met de pijltjestoetsen de instellingen kunt openen of het programma start. De truc werkt ook voor bestanden om bijvoorbeeld een document te openen of muziek af te spelen.

De zoekfunctie is voor Windows 8.1-gebruikers ook vanaf het bureaublad te activeren met de toetscombinatie Windows-toets+S. De zoekfunctie van Windows 7 (en eerder) is iets beperkter, maar nog steeds uitermate handig. Ook hiermee kun je bestanden vinden en openen of programma's starten. Druk op de Windows-toets en typ een gedeelte van de programma- of bestandsnaam.

©PXimport

Tip 03 Gebruik de ingebouwde zoekfunctie van Windows 8.1 met Windows-toets+S om programma's snel te starten, bestanden te openen en instellingen te vinden.

Tip 04: Programma sluiten

Een prettige toetscombinatie om achter de hand te houden is Alt+F4. Dit vervangt het bekende afsluitkruisje om een programma te beëindigen. De toetscombinatie Ctrl+F4 is een minder bekende variatie hierop en sluit alleen het document binnen de applicatie. Neem als voorbeeld Microsoft Word met twee geopende documenten. Met Alt+F4 wordt heel Microsoft Word (en dus beide documenten) afgesloten. Wanneer je Ctrl+F4 gebruikt sluit je alleen het Word-document af dat je op dat moment voor je hebt.

Sommige programma's laten zich niet afsluiten met Alt+F4 (bijvoorbeeld Spotify). Dit geldt ook voor vastgelopen programma's. Als je SuperF4 installeert via deze link, krijg je de agressieve toetscombinatie Ctrl+Alt+F4 tot je beschikking. Hiermee wordt een (vastgelopen) programma direct beëindigd.

©PXimport

Tip 04 SuperF4 zorgt ervoor dat je zelfs vastgelopen programma's met de toetscombinatie Ctrl+Alt+F4 kunt afsluiten.

Tip 05: Ververs pagina

Soms gaat er iets mis tijdens het internetten. Een pagina wordt niet goed getoond of er zijn bijvoorbeeld problemen om je aan te melden bij een website. Om uit te sluiten dat het probleem bij jou ligt, heb je een aantal trucjes binnen handbereik. Druk op F5 om de pagina opnieuw te tonen. Ctrl+F5 is beter en vraagt de pagina opnieuw op via internet. Hierbij wordt de cache overgeslagen.

Cache is een soort geheugenbuffer op je computer waar onderdelen van websites worden bewaard om pagina's sneller te tonen. Het is goed om de cache regelmatig op te schonen. Dit kan in vrijwel elke browser met de toetscombinatie Ctrl+Shift+Del.

©PXimport

Tip 05 Gebruik Ctrl+Shift+Del om de cache van je webbrowser te legen.

Fn-toets van je laptop

Laptopgebruikers hebben naast Ctrl, Shift, Alt en de Windows-toets nog een speciale toets tot hun beschikking: Fn. Met de Fn-toets worden extra functies van de laptop aangeroepen. De mogelijkheden van de Fn-toets verschillen per merk/type laptop, maar zijn eenvoudig terug te vinden. De Fn-toets heeft een bepaalde kleur, bijvoorbeeld oranje. Bij sommige van je normale toetsen zie je een extra functie die eveneens in deze kleur is weergegeven. De functie wordt meestal met een icoontje aangeven. Zo kun je met de juiste Fn-toetscombinatie bijvoorbeeld snel het beeldscherm dimmen of juist helder maken, het geluidsvolume regelen of een film pauzeren.

Het is goed om de werking van de Fn-toets te kennen, ook als je de achterliggende opties nooit gebruikt. Je kunt via de Fn-toets bijvoorbeeld ook per ongeluk je wifi of touchpad uitschakelen. Als je niet weet dat deze optie bestaat, zou je kunnen denken dat er iets mis is met je verbinding of touchpad.

Tip 06: Werken met tabs

Tijdens het internetten is de verleiding groot om allerlei linkjes aan te klikken om de informatie te vinden die je zoekt. Als je de Ctrl-toets ingedrukt houdt terwijl je op een link klikt, wordt de pagina in een nieuw tabblad geopend. Het tabblad van de huidige pagina wordt dus niet gesloten en je kunt de informatie achter de link later lezen. Dankzij deze truc kun je optimaal en vooral zeer snel werken met tabs in je webbrowser. Ctrl+W sluit de huidige tab en Ctrl+Shift+T doet het omgekeerde.

Hiermee open je tabs die je per ongeluk hebt afgesloten. Als je veel tabbladen open hebt staan, dan zijn Ctrl+PageUp en Ctrl+PageDown goed om te onthouden. Je bladert hiermee door geopende tabbladen. Dit is vergelijkbaar met de bekende Alt+Tab toetscombinatie van Windows, waarmee je wisselt tussen openstaande programma's. Met Ctrl+T open je een nieuwe tab (leeg) en kun je zelf een webadres intypen. Je springt naar de adresbalk met Alt+D.

©PXimport

Tip 06 Blader sneller door de informatie die je wilt lezen door te werken met de tabs van je webbrowser.

Tip 07: Favorieten

Makers van internetbrowsers hebben bijna allemaal een andere benaming voor 'websiteboekenleggers', zoals favorieten, bookmarks en bladwijzers. Toch doen ze nagenoeg hetzelfde: een webpagina bewaren zodat je er later nog eens terug kunt keren.

De toetscombinatie Ctrl+D werkt in (bijna) alle browsers en voegt een nieuwe websiteboekenlegger toe. Je kunt optioneel nog een omschrijving intypen en de favoriet, bladwijzer of bookmark bewaren met de Enter-toets.

©PXimport

Tip 07 Gebruik de toetscombinatie Ctrl+D om een website toe te voegen als favoriet, bladwijzer of bookmark.

Tip 08: Spelling

Hoewel je brieven kunt typen in 101 programma's en websites, doen de meeste mensen dit nog steeds graag in Microsoft Office. Eén van de vele redenen is de spellingscontrole. Dankzij slimme toetscombinaties bedien je de spellingscontrole nog beter. Als een woord een rood kringeltje heeft, is er iets mee aan de hand. Zorg ervoor dat de muiscursor op het woord staat en gebruik Alt+F7.

Microsoft Word geeft alternatieven voor het woord dat je (mogelijk) fout geschreven hebt. Gebruik Ctrl+F7 om de synoniemenlijst op te roepen. Met F7 laat je je volledige document op spelling controleren.

©PXimport

Tip 08 Er zijn handige F7-toetscombinaties in Office beschikbaar die allemaal te maken hebben met de spellingscontrole.

Tip 09: Speciale tekens

Soms heb je speciale tekens nodig om een woord correct te schrijven. In de Nederlandse taal komen de tekens é, è, ë en ï regelmatig voor. Deze tekens staan (meestal) niet op je toetsenbord, maar zijn wel eenvoudig in een document te plaatsen met de juiste ASCII-code. Je voert een code in door de LinkerAlt-toets ingedrukt te houden terwijl je de juiste cijfers intypt.

Voor de é is dit bijvoorbeeld Alt+130. Een goede lijst met ASCII-codes vind je hier. Noteer de belangrijkste codes voor jezelf die je echt gaat gebruiken op je lijstje. Let op: Alt-codes werken via het numeriek toetsenbord (rechts). Voor sommige codes is een 'voorloop nul' nodig, bijvoorbeeld Alt+0128 voor het Euro-teken. Geen zin om codes te onthouden of op te zoeken? Je kunt het woord ook fout schrijven en via de spellingscontrole laten corrigeren, bijvoorbeeld 'cafe' naar 'café'.

©PXimport

Tip 09 Speciale tekens nodig? Gebruik de ASCII-code, bijvoorbeeld Alt+0128 voor het Euro-teken.

Toetscombinaties zelf vinden

We hebben in dit artikel een selectie gemaakt van handige tips en toetscombinaties om je computer sneller te bedienen met het toetsenbord. Uiteraard zijn er veel meer mogelijkheden die misschien handig voor je zijn. Gebruik Google om de juiste toetscombinaties te vinden of kijk in de menu's van programma's die je gebruikt. In de menu's vind je achter de beschikbare opties meestal ook een toetscombinatie.

In het menu Bestand staat bijvoorbeeld achter Afdrukken de toetscombinatie Ctrl+P. Op deze manier kun je snel de beste toetscombinaties achterhalen in iTunes, Photoshop, Internet Explorer, Spotify en andere programma's. Zie je geen menu? Druk dan eerst op de Alt-toets, grote kans dat het menu nu wel verschijnt!

©PXimport

Kijk in de menu's van programma's om toetscombinaties te vinden voor handelingen die je vaak uitvoert.

Word de held van je (klein)kinderen door hen te verrassen met een uniek, zelfgemaakt verhalenboek. Laat hen zelf de grote lijnen van het verhaal bedenken en zie hoe je dankzij Storybook in een handomdraai een prachtig digitaal boekje creëert, compleet met een mooie cover en bijpassende illustraties.

Stap 1: De prompt

Storybook draait op de Gemini AI-chatbot van Google. De functie is gloednieuw en op dit moment alleen te gebruiken via het web, niet via de Gemini-apps voor Android of iPhone. Het goede nieuws: Storybook is helemaal gratis. Je hoeft dus geen betaald abonnement te nemen om het uit te proberen. Wel moet je ingelogd zijn met je Google-account. Surf vervolgens naar: https://gemini.google.com/gem/storybook

Net als bij andere generatieve AI-tools start je met een tekstopdracht, de zogeheten prompt. In een paar zinnen beschrijf je het onderwerp. Of je kiest voor een uitgebreidere instructie, bijvoorbeeld: "Kun je een verhaal maken dat aan een kind uitlegt hoe het leven van een vlinder eruitziet?"

Stap 2: Prentenboek van 10 pagina's

Boven het tekstvak vind je alvast enkele inspirerende voorbeelden van recente prompts, compleet met het bijbehorende verhaal. Denk aan: 'Mijn kind van 7 wil niet logeren bij oma. Maak een Storybook om haar te helpen hiermee om te gaan.' Je kunt je eigen prompt typen, maar ook inspreken: klik op het microfoontje, geef Gemini toegang tot je microfoon en vertel je opdracht. Enkele seconden later verschijnt het prentenboek op het scherm. Elk boek telt tien pagina's, inclusief een prachtige omslag én een door Gemini bedachte titel. Met iedere klik blader je door het verhaal. De tekst is verzorgd opgemaakt en de illustraties zijn verrassend sfeervol. Wij waren aangenaam verrast door de kwaliteit.

Stap 3: Lezen of luisteren

Je kunt het verhaal natuurlijk gewoon lezen, maar Storybook heeft nog een extra troef: een ingebouwde voorleesfunctie. Daarbij kun je kiezen om alleen de huidige pagina te beluisteren of om vanaf de eerste pagina te beginnen. De hoogte van de stem is instelbaar, zodat je een toon kunt kiezen die het best bij het verhaal of de luisteraar past. En het plezier stopt daar niet: via de Deel-knop krijg je een unieke link naar jouw persoonlijke Storybook. Die kun je eenvoudig doorsturen naar familie, vrienden of de kinderen zelf, zodat ze het boekje op hun eigen toestel kunnen bekijken en beluisteren. Bovendien kun je het boekje ook downloaden als pdf. Wil je dat je kind ook offline kan bladeren, dan kun je het dus voor hem of haar printen.

Gourmetten is misschien wel dé nationale volkssport tijdens de feestdagen. Maar hoe leuk de avond ook is, de ochtend erna is vaak minder feestelijk. Die doordringende vetlucht die in je gordijnen, bank en kleding is getrokken, ben je liever kwijt dan rijk. Met deze tien tips – verdeeld over wat je eet en wat je doet – blijft je huis een stuk frisser!

Lees ook: Gourmetten nieuwe stijl: topfavoriet met een eigen twist

Ingrediënten & materialen

De meeste stank ontstaat niet door het gourmetstel zelf, maar door wat we erop leggen. Verbrande boter, karamelliserende suikers en spetterend vet zijn de grote boosdoeners. Met een paar slimme aanpassingen aan je boodschappenlijstje ben je de rookwolken voor.

Tip 1: Investeer in hittebestendige olie

De fout die bijna iedereen maakt: bakken in roomboter of standaard olijfolie. Deze vetten verbranden snel bij de hoge temperaturen van het gourmetten, wat zorgt voor die zware, scherpe walm. Kijk in de supermarkt eens schuin boven de olijfolie; daar vind je rijstolie of arachideolie. Deze oliesoorten hebben een veel hoger rookpunt en blijven stabiel als ze heet worden. Wil je het jezelf helemaal makkelijk maken? Koop dan een bakspray. Daarmee nevel je de pannetjes of de plaat licht in, waardoor je nooit te veel gebruikt en het vet niet onnodig staat te walmen.

Tip 2: Laat de kant-en-klare marinades staan

Die voorgemarineerde schotels uit de supermarkt zijn makkelijk, maar funest voor de luchtkwaliteit. De marinades zitten namelijk vaak vol suiker en water. Zodra dat de hete pan raakt, verbrandt de suiker en verdampt het vocht, met veel rook tot gevolg. Je kunt beter ongemarineerd vlees of vis kopen. Wil je toch smaak? Gebruik dan een dry rub (een droog kruidenmengsel) om het vlees vooraf te kruiden. Als je echt van sausjes houdt, kun je die beter koud op je bord toevoegen dan warm in het pannetje.

Tip 3: Kies voor 'droger' vlees en meer groente

Hoe meer vet er in het vlees zit, hoe meer het spettert en rookt. Hamburgers, worstjes en speklapjes zijn in feite kleine rookbommen. Kies liever voor magere opties zoals biefstuk, kipfilet, kalkoen of witvis. Daarnaast kun je de geuroverlast flink beperken door de verhouding vlees/groente om te draaien. Plakjes courgette, paprika, champignons en aubergine bakken vrijwel geurloos. Met een goede mandolineof groentesnijder maak je in een handomdraai dunne plakjes die snel gaar zijn, waardoor je minder lang hoeft te bakken.

Tip 4: Vervang die oude, bekraste pannetjes

Kijk voordat je begint eens kritisch naar je huidige gourmetstel. Zitten de pannetjes vol krassen en is de antiaanbaklaag versleten? Dan koekt je eten sneller aan, wat zorgt voor verbrandingsluchtjes die je de dag erna nog ruikt. Het is vaak helemaal niet nodig om een compleet nieuw apparaat te kopen; veel fabrikanten verkopen losse pannetjes of nieuwe bakplaten. Voor een paar tientjes bak je weer op een glad oppervlak, heb je minder olie nodig en ben je niet de hele avond bezig aangekoekte resten weg te schrapen.

Tip 5: Gebruik een gourmetstel met keramische coating

Ben je toch toe aan een heel nieuw apparaat? Let dan goed op de coating. Tegenwoordig zijn er gourmetstellen met een keramische bakplaat. Deze kunnen vaak hogere temperaturen aan zonder dat de laag beschadigt en ze zijn veel makkelijker schoon te maken.

Zo ga je de strijd aan met de luchtjes in huis

Zelfs met de beste ingrediënten ontkom je niet aan enige baklucht. Gelukkig zijn er genoeg manieren om te voorkomen dat die geur permanent blijft hangen.

Tip 6: Zet een aromadiffuser aan

Een geurkaars maskeert de lucht vaak alleen maar, waardoor je een weeïge mengeling krijgt van lavendel en hamburger. Een betere optie is een elektrische aromadiffuser (ook wel vernevelaar genoemd). Dit apparaat verspreidt via koude waterdamp een constante, frisse geur naar keuze door de kamer, zonder dat er verbranding aan te pas komt. Kies voor essentiële oliën die bekend staan om hun verfrissende werking, zoals citroengras, eucalyptus of dennen. De waterdamp helpt bovendien meteen tegen de droge lucht in huis als de verwarming hoog staat.

Tip 7: Laat de luchtreiniger draaien

Misschien heb je er al eentje staan, en anders is dit het moment: de luchtreiniger. Let er bij aanschaf op dat het apparaat een koolstoffilter heeft, want alleen HEPA is niet genoeg voor kookluchtjes. Een koolstoffilter absorbeert gassen en geuren. Zet het apparaat niet pas aan als je naar bed gaat, maar laat hem al draaien zodra het gourmetstel aangaat. Heb je een modern exemplaar met een app? Zet hem dan alvast op de hoogste stand voordat de eerste walm ontstaat.

Tip 8: Ventileer flink

Ramen openzetten klinkt logisch, maar doe het wel slim. Eén raampje op een kier doet weinig. Je hebt trek nodig. Zet aan weerszijden van de woning een raam of rooster open zodat de luchtstroom de damp direct meeneemt. Vind je het te koud worden? Zet de verwarming gerust tijdelijk wat hoger; de kosten daarvan wegen niet op tegen de stomerijkosten van je gordijnen. Plaats eventueel een simpele tafelventilator in de buurt van het gourmetstel (niet erop gericht, maar richting het open raam) om de rook een handje te helpen de juiste kant op te gaan.

Tip 9: Azijn & koffie

Het is een klassieker uit grootmoeders tijd, maar hij werkt nog steeds: azijn neutraliseert. Je kunt bakjes azijn neerzetten, maar voor het zware werk kun je na het eten beter even een pannetje water met een flinke scheut schoonmaakazijn op het fornuis koken. Laat de afzuigkap uit en laat de damp door de kamer trekken. Vind je de azijnlucht zelf te heftig? Gooi er dan wat citroenschillen, een kaneelstokje of kruidnagel bij. Zo ruikt je huis direct weer naar winterse gezelligheid in plaats van naar een snackbar. Wat ook kan, is koffie. Zet na het eten een paar schaaltjes met gemalen koffie (snelfiltermaling) in de woonkamer. De koffie neutraliseert de zware baklucht en vervangt deze door een neutraal, aards aroma. Voor een nog sterker effect kun je wat koffiebonen op een warme onderzetter leggen; door de restwarmte verspreiden ze een subtiele geur die de gourmetlucht naar de achtergrond verdrijft.

Tip 10: Maak meteen met schoon

Het is verleidelijk om na het eten uit te buiken op de bank en de ravage te laten voor wat het is. Doe het niet. Zolang het gourmetstel vet en warm in de kamer staat, blijft het geur verspreiden. Haal direct na het eten een stuk keukenrol over de plaat. Gebruik daarna een sopje van afwasmiddel en warm water om de plaat en de tafel (want ja, vetnevel komt overal) af te nemen. Geloof ons, door hier na het eten even een paar minuten tijd voor vrij te maken, bespaar je jezelf de volgende ochtend een hoop gourmetluchtfrustratie!