ID.nl logo
Dit zijn de handigste sneltoetsen en toetscombinaties
© Reshift Digital
Zekerheid & gemak

Dit zijn de handigste sneltoetsen en toetscombinaties

Wanneer je met een computer werkt, is de kans groot dat je daarvoor een combinatie van je muis en je toetsenbord gebruikt. Hoewel werken met een muis prima gaat, is het werken met toetscombinaties vaak een stuk sneller. De meeste mensen kennen echt wel een paar handige toetscombinaties, maar er zijn er veel meer dan je wellicht denkt. We gaan op zoek naar de handigste sneltoetsen en toetscombinaties.

Windows

Alt+Tab
Schakelen tussen geopende programma’s/apps

Alt+F4
Het actieve venster sluiten of de actieve app afsluiten

Ctrl+F4
Het actieve document in een app sluiten

Alt+Esc
Bladeren door vensters in de volgorde waarin deze zijn geopend

Alt+Spatiebalk
Het snelmenu voor het actieve venster openen

Ctrl+Shift+Esc
Taakbeheer openen

Ctrl+Shift
Toetsenbordindeling wijzigen

Ctrl+Alt+Tab
Schakelen tussen alle geopende apps met de pijltoetsen

Ctrl+Pijltoets
Formaat van het menu Start wijzigen wanneer het is geopend

Win-toets+A
Actiecentrum openen

Win-toets+B
Systeemvak selecteren

Win-toets+D
Bureaublad weergeven/verbergen

Win-toets+E
Windows Verkenner openen

Win-toets+I
Instellingen openen

Win-toets+L
Windows vergrendelen

Win-toets+M
Alle vensters minimaliseren

Win-toets+R
Het dialoogvenster Uitvoeren openen

Win-toets+S
Zoeken openen (in menu Start)

Win-toets+T
Bladeren door de apps op de taakbalk

Win-toets+U
Toegankelijkheidscentrum openen

Win-toets+
Voorbeeld van bureaublad weergeven

Win-toets+Pause
Het dialoogvenster Systeemeigenschappen weergeven

Win-toets+Tab
Taakweergave openen

Win-toets+↑
Venster maximaliseren

Win-toets+↓
Huidige app van het scherm verwijderen of venster minimaliseren

Win-toets+←
App of venster maximaliseren aan de linkerkant van het scherm

Win-toets+→
App of venster maximaliseren aan de rechterkant van het scherm

Win-toets+Ctrl+Enter
Verteller openen

Windows Verkenner

Alt+Enter
De eigenschappen van het geselecteerde item weergeven

Ctrl+C
Het geselecteerde item kopiëren

Ctrl+X
Het geselecteerde item knippen

Ctrl+V
Het geselecteerde item plakken

Ctrl+Z
Een actie ongedaan maken

Ctrl+Y
Een actie opnieuw uitvoeren

F2
De naam van het geselecteerde item wijzigen

F3
Een bestand of map zoeken in Verkenner

Ctrl+A
Alle items selecteren

Shift+Delete
Item definitief verwijderen

Ctrl+N
Nieuw venster openen in dezelfde map

Alt+↑
Niveau omhoog

Alt+←
Naar vorige map (in geschiedenis)

Alt+→
Naar volgende map (alleen mogelijk na eerst Alt+← te hebben gedaan)

Google Chrome

Alt+E
Menu openen

Ctrl+Shift+B
Bladwijzerbalk weergeven of verbergen

Ctrl+Shift+O
Bladwijzerbeheer openen

Ctrl+H
Geschiedenis openen in een nieuw tabblad

Ctrl+J
Downloads openen in een nieuw tabblad

Shift+Alt+T
Focus op het eerste item op de werkbalk plaatsen

Ctrl+F
Zoekbalk openen om te zoeken op de huidige pagina

Ctrl+G
Naar de volgende overeenkomst gaan die is gevonden via de zoekbalk

Ctrl+Shift+G
Naar de vorige overeenkomst gaan die is gevonden via de zoekbalk

Ctrl+Shift+J
Ontwikkelaarstools openen

Ctrl+Shift+DelOpties
voor ‘Browsegegevens wissen’ openen

Ctrl+Shift+M
Inloggen als andere gebruiker of browsen als gast

Ctrl+L
Naar de adresbalk gaan

Ctrl+P
Opties openen om de huidige pagina af te drukken

Ctrl+S
Opties openen om de huidige pagina op te slaan

Shift+F5
De huidige pagina opnieuw laden en de gecachte content negeren

Ctrl+U
Html-broncode weergeven voor de huidige pagina

Ctrl+D
Huidige webpagina opslaan als bladwijzer

Ctrl+Shift+D
Alle geopende tabbladen opslaan als bladwijzers in een nieuwe map

Ctrl+Plus (+)
Alles op de pagina vergroten

Ctrl+Min (-)
Alles op de pagina verkleinen

Ctrl+0
De standaardgrootte van alles op de pagina herstellen

Alt+Home
Homepage openen op het huidige tabblad

MS-DOS

We voelen ons nu al vrij snel een enorme koning als we een flink aantal sneltoetsen onder de knie hebben. Maar wie kent nog de tijd van MS-DOS? Voordat Windows verscheen moesten commando’s op een pc in MS-DOS handmatig worden ingetypt. Het klinkt zo vanzelfsprekend, op een venstertje klikken, maar zonder grafische interface was het een stuk lastiger om bepaalde taken uit te voeren. Wil je (weer) even ervaren hoe dat voelt? Open dan maar eens het menu Start en typ cmd en klik op Opdrachtprompt (of druk na het typen van cmd op Enter, nu we toch zo veel mogelijk met het toetsenbord doen). Je komt dan terecht in wat we nog altijd liefkozend de ‘dos-box’ noemen, al heet het niet zo. Geen idee wat je moet doen? Zo voelde dat dus in 1984.

©PXimport

Firefox

Ctrl+Shift+B
Bibliotheek weergeven of verbergen

Ctrl+B
Bladwijzerbalk weergeven of verbergen

Ctrl+H
Geschiedenis openen

Ctrl+J
Downloads openen

Ctrl+F
Zoekbalk openen om te zoeken op de huidige pagina

Ctrl+G
Naar de volgende overeenkomst gaan die is gevonden via de zoekbalk

Ctrl+Shift+G
Naar de vorige overeenkomst gaan die is gevonden via de zoekbalk

Ctrl+Shift+I
Ontwikkelaarstools openen

Ctrl+Shift+A
Alle add-ons tonen

Ctrl+Shift+DelOpties
voor ‘Browsegegevens wissen’ openen

Alt+D
Naar de adresbalk gaan

Ctrl+P
Opties openen om de huidige pagina af te drukken

Ctrl+S
Opties openen om de huidige pagina op te slaan

Shift+F5
De huidige pagina opnieuw laden en de gecachte content negeren

Ctrl+U
Html-broncode weergeven voor de huidige pagina

Ctrl+D
Huidige webpagina opslaan als bladwijzer

Ctrl+Shift+D
Alle geopende tabbladen opslaan als bladwijzers in een nieuwe map

Ctrl+Plus (+)
Alles op de pagina vergroten

Ctrl+Min (-)
Alles op de pagina verkleinen

Ctrl+0
De standaardgrootte van alles op de pagina herstellen

Alt+Home
Homepage openen op het huidige tabblad

Ctrl+Enter
Adres voltooien met .com

Windows Rekenmachine

Alt+1
Naar de standaardmodus schakelen

Alt+2
Naar de wetenschappelijke modus schakelen

Alt+3
Naar de programmeermodus schakelen

Alt+4
Overschakelen naar de modus voor het berekenen van de datum

Ctrl+M
In geheugen opslaan

Ctrl+P
Toevoegen aan geheugen

Ctrl+Q
Aftrekken van geheugen

Ctrl+R
Plakken uit geheugen

Ctrl+L
Geheugen wissen

Esc
Invoer volledig wissen

F9
± selecteren

R
1/xselecteren

@
De vierkantswortel berekenen

Shift+5
% selecteren

Ctrl+H
De rekengeschiedenis in- of uitschakelen


Omhoog in de geschiedenislijst


Omlaag in de geschiedenislijst

Ctrl+Shift+D
Geschiedenis wissen

Toetscombinaties leren

We kunnen ons goed voorstellen dat het je een beetje gaat duizelen als je al deze toetscombinaties op een rij ziet. Hoe leer je die in godsnaam uit je hoofd? Het antwoord is eenvoudig: niet allemaal. Wij kennen echt niet al deze toetscombinaties uit ons hoofd, maar voor de programma’s die we gebruiken, kennen we er wél veel. Het helpt om je te realiseren dat voor veel programma’s, de toetscombinaties hetzelfde zijn (Ctrl+O voor openen, Ctrl+S voor opslaan enzovoort). Als je begint met het leren van deze toetscombinaties, is het al een stuk minder intimiderend. Daarna kun je langzaam uitbreiden met de toetscombinaties voor de functies die je veel gebruikt. Selecteer uit de lijst wat je wilt proberen te onthouden, en weerhoud jezelf ervan om voor die optie nog de muis te pakken. Zo wordt het langzaam automatisme. Het is wat werk, maar het is écht de moeite waard.

©PXimport

Microsoft Word

Ctrl+O
Document openen

Ctrl+S
Document opslaan

Ctrl+N
Een nieuw document maken

Ctrl+W
Document sluiten

Ctrl+P
Document afdrukken

Alt+Ctrl+I
Het afdrukvoorbeeld weergeven

Ctrl+X
Geselecteerde tekst knippen

Ctrl+C
Geselecteerde tekst kopiëren

Ctrl+V
Geselecteerde tekst plakken

Ctrl+A
Alles selecteren

Ctrl+B
Tekst vetgedrukt maken

Ctrl+I
Tekst cursief maken

Ctrl+U
Tekst onderstrepen

Ctrl+[
De tekengrootte met één punt verkleinen

Ctrl+]
De tekengrootte met één punt vergroten

Ctrl+E
Tekst centreren

Ctrl+L
Tekst links uitlijnen

Ctrl+R
Tekst rechts uitlijnen

Ctrl+Z
Ongedaan maken

Ctrl+Y
Opnieuw uitvoeren

Alt+Ctrl+S
Documentvenster splitsen (en splitsing opheffen)

Ctrl+Shift+E
Bijhouden van wijzigingen in- of uitschakelen

Ctrl+F
Het zoekvak openen

Ctrl+H
Venster Vervangen openen

Ctrl+G
Naar een pagina, bladwijzer, voetnoot, tabel etc. gaan

Ctrl+←
Een woord naar links

Ctrl+→
Eén woord naar rechts

Ctrl+↑
Eén alinea omhoog

Ctrl+↓
Eén alinea omlaag

Ctrl+End
Naar het einde van het document

Ctrl+Home
Naar het begin van het document

Ctrl+Shift+C
Opmaak van tekst kopiëren

Ctrl+Shift+V
Opmaak van tekst plakken

Alt+R
Tabblad Start openen in lint

Alt+N
Tabblad Invoegen openen in lint

Alt+F
Tabblad Ontwerpen openen in lint

Alt+U
Tabblad Indeling openen in lint

Alt+L
Tabblad Verwijzingen openen in lint

Alt+C
Tabblad Controleren openen in lint

Alt+V
Tabblad Beeld openen in lint

Alt+S
Tabblad Ontwikkelaars openen in lint

Office Word(t) efficiënt

Als er één programma is waarvoor toetscombinaties een wereld van verschil maken, dan is het wel Microsoft Word. Dat begint uiteraard met de bekendste toetscombinatie voor kopiëren en plakken (Ctrl+C en Ctrl+V), maar schuilt vooral ook in handige sneltoetsen voor opmaak, zoals het uitlijnen van tekst en het toepassen van eigenschappen zoals dikgedrukt, cursief en onderstreept. Wat ons als bladenmakers enorm veel tijd scheelt is het kopiëren en plakken van tekstopmaak, en de sneltoetsen voor het activeren van de verschillende tabbladen in het lint.

©PXimport

Microsoft Excel

Ctrl+W
Werkmap sluiten

Ctrl+O
Werkmap openen

Ctrl+S
Werkmap opslaan

Ctrl+C
Cel(inhoud) kopiëren

Ctrl+X
Cel(inhoud) knippen

Ctrl+V
Cel(inhoud) plakken

Ctrl+Z
Ongedaan maken

Ctrl+Z
Opnieuw uitvoeren

Ctrl+B
Cel(inhoud) dikgedrukt maken

Ctrl+I
Cel(inhoud) cursief maken

Ctrl+U
Cel(inhoud) dikgedrukt onderstrepen

Ctrl+9
Geselecteerde rijen verbergen

Ctrl+0
Geselecteerde kolommen verbergen

Ctrl+Pijltoets
Naar de rand van het huidige gegevensgebied in een werkblad gaan

Ctrl+End
Naar de laatste cel in een werkblad gaan

Ctrl+Shift+End
De selectie cellen uitbreiden tot de laatste gebruikte cel in het werkblad (in de rechterbenedenhoek)

Home+Scroll Lock
Naar de cel in de linkerbovenhoek van het venster gaan als Scroll Lock is ingeschakeld

Ctrl+Home
Naar het begin van een werkblad gaan

Ctrl+PageDown
Naar het volgende blad in een werkmap gaan

Alt+PageDown
Eén scherm naar rechts gaan in een werkblad

Alt+PageUp
Eén scherm naar links gaan in een werkblad

Ctrl+PageUp
Naar het vorige blad in een werkmap gaan

Ctrl+1
Het dialoogvenster Cellen opmaken openen

Ctrl+Shift+F
Lettertypen opmaken in het dialoogvenster Cellen opmaken

Ctrl+Shift+Plus (+)
Dialoogvenster Invoegen voor het invoegen van lege cellen openen

Ctrl+Min (-)
Dialoogvenster Verwijderen voor het verwijderen van geselecteerde cellen openen

Ctrl+Shift+:
De huidige tijd invoeren

Ctrl+;
De huidige datum invoeren

Ctrl+Shift+&
Een rand op de geselecteerde cellen toepassen

Ctrl+Shift+_
De rand van de geselecteerde cellen verwijderen

Ctrl+K
Het dialoogvenster Hyperlink invoegen openen

Ctrl+L
Het dialoogvenster Tabel maken weergeven

Ctrl+A
Het hele werkblad selecteren

Ctrl+Shift+PageDown
Het huidige en het volgende blad in een werkmap selecteren

Ctrl+Shift+PageUp
Het huidige en het vorige blad in een werkmap selecteren

Shift+Pijltoets
De selectie cellen met één cel uitbreiden

Ctrl+Shift+Pijltoets
De celselectie uitbreiden tot de laatste niet-lege cel in dezelfde rij/kolom

Alt+Enter
Een nieuwe regel beginnen in dezelfde cel

Ctrl+Enter
Het geselecteerde celbereik vullen met de huidige invoer

Shift+Enter
Celinvoer voltooien en de cel erboven selecteren

Ctrl+Spatiebalk
Een hele kolom in een werkblad selecteren

Shift+Spatiebalk
Een hele rij in een werkblad selecteren

Ctrl+Shift+Spatiebalk
Alle objecten in een werkblad selecteren wanneer een object is geselecteerd

Ctrl+Shift+Home
De celselectie uitbreiden tot het begin van het werkblad

Alt+N
Tabblad Invoegen openen in lint

Alt+P
Tabblad Pagina-indeling openen in lint

Alt+M
Tabblad Formules openen in lint

Alt+E1
Tabblad Gegevens openen in lint

Alt+C
Tabblad Controleren openen in lint

Alt+V
Tabblad Beeld openen in lint

Hyperlinks omzeilen

Het is één van de grootste frustraties in Excel: navigeren door een document dat vol staat met hyperlinks. Als je een cel wilt kopiëren, opent je browser al zodra je erop klikt. Je kunt natuurlijk links in het document uitschakelen, maar het toetsenbord is ook hier je grote vriend. Klik simpelweg op een cel boven de cel met daarin de link, en gebruik de pijltoetsen om naar de juiste cel te navigeren. Gebruik Ctrl+C om de cel te kopiëren en Ctrl+V om de cel elders weer te plakken. Je zult nooit meer ongewenst een webpagina openen.

©PXimport

Adobe Photoshop CC

Ctrl+N
Nieuw bestand

Ctrl+O
Bestand openen

Ctrl+S
Bestand opslaan

Ctrl+P
Bestand afdrukken

Alt+Ctrl+O
Bladeren in Bridge

Ctrl+W
Bestand sluiten

V
Gereedschap verplaatsen

M
Rechthoekig selectiekader

L
Veelhoeklasso

W
Toverstaf

C
Uitsnijden

I
Pipet

B
Penseel

S
Kloonstempel

E
Gummetje

G
Emmertje

P
Pen

Ctrl+T
Transformatie

[
Penseelgrootte verkleinen

]

Penseelgrootte vergroten

{
Penseelhardheid verkleinen

}
Penseelhardheid vergroten

D
Standaard voor/achtergrondkleuren

X
Tussen voor/achtergrondkleuren schakelen

Ctrl+A
Alles selecteren

Ctrl+C
Het geselecteerde item kopiëren

Ctrl+X
Het geselecteerde item knippen

Ctrl+V
Het geselecteerde item plakken

Ctrl+Z
Een actie ongedaan maken

Ctrl+Y
Een actie opnieuw uitvoeren

Shift+F5
Vullen

Shift+F6
Selectie doezelen

Shift+F7
Selectie omkeren

Ctrl+Tab
Documenten doorlopen

Ctrl+Spatiebalk
Schakelen naar tool Inzoomen

Alt+Spatiebalk
Schakelen naar tool Uitzoomen

Ctrl+Shift+N
Nieuwe laag

Ctrl+J
Nieuwe laag via kopiëren

Shift+Ctrl+J
Nieuwe laag via knippen

Ctrl+G
Lagen groeperen

Ctrl+Shift+G
Lagen degroeperen

Ctrl+Alt+G
Uitknipmasker maken/opheffen

Ctrl+Alt+A
Alle lagen selecteren

Ctrl+Shift+E
Zichtbare lagen verenigen

Alt+.
Bovenste laag selecteren

Alt+,
Onderste laag selecteren

Alt+[ of ]
Eerstvolgende laag onder/boven selecteren

Ctrl+/ of *
Doellaag omlaag/omhoog verplaatsen

Ctrl+Shift+Alt+E
Kopieën van alle zichtbare lagen verenigen met doellaag

Ctrl+Shift+/ of *
Laag boven of onder aan plaatsen

Photoshop in de vingers

Als we je één tip mogen geven op het gebied van efficiënter worden in Photoshop, dan is het wel concentreren op de sneltoetsen in plaats van de toetscombinaties. De combinaties zijn natuurlijk óók heel nuttig, maar zodra je hebt geleerd met welke toets je een bepaald gereedschap in Photoshop kunt openen, zal je snelheid zich met gemak vertienvoudigen. Daarbij hoef je je nooit meer af te vragen: waar zit dat ene gereedschap ook alweer? Het gaat echter niet vanzelf, dit is echt iets dat je bewust moet instuderen.

©PXimport

▼ Volgende artikel
Black Friday bij Keukenloods: kortingen op topkeuze inbouwapparatuur
Huis

Black Friday bij Keukenloods: kortingen op topkeuze inbouwapparatuur

Tijdens Black Friday pakt Keukenloods uit met hoge kortingen op populaire inbouwapparatuur van merken als Siemens en Bosch. Wij lichten hier vijf modellen uit die nu extra interessant zijn: stuk voor stuk slimme keuzes voor wie zijn keuken wil vernieuwen of uitbreiden.

Partnerbijdrage - in samenwerking met Keukenloods

Siemens ED851BS16E – kookplaat met geïntegreerde afzuiging

De Siemens ED851BS16E combineert koken en afzuigen in één strak oppervlak. De vier inductiezones zijn flexibel inzetbaar dankzij de combiZone, waarmee je twee zones kunt samenvoegen tot één groter kookvlak. Met de powerBoost-functie breng je water extra snel aan de kook, en de quickStart- en reStart-functies zorgen dat de kookplaat direct reageert of je instellingen behoudt als je hem kort uitzet. De ingebouwde afzuiging verwijdert kookdampen direct bij de bron: je hebt dus geen aparte afzuigkap meer nodig.

Siemens EX875LVB1E – inductiekookplaat met flexzones

De Siemens EX875LVB1E is een ruime inductiekookplaat met vijf kookzones die tegelijk gebruikt kunnen worden. De flexInductie-zone herkent automatisch het formaat van de pan en past het verwarmingsoppervlak daarop aan. Dankzij de dual lightSlider-bediening stel je elke zone met een vloeiende beweging nauwkeurig in, van sudderen tot aanbraden. De powerBoost-functie verhoogt het vermogen tot wel 50 procent, zodat je in korte tijd grote hoeveelheden water of gerechten kunt verhitten. De kookplaat beschikt over zeventien vermogensstanden, een warmhoudfunctie en een overkookbeveiliging, wat koken preciezer én veiliger maakt.

Siemens CM724G1B2 – combi-oven met magnetronfunctie

De Siemens CM724G1B2 is een compacte combi-oven met een inhoud van 45 liter en vijftien verwarmingssystemen, waaronder hetelucht, circulatiegrill en onder- en bovenwarmte. Dankzij de combinatie van oven- en magnetronfuncties bereid je gerechten in minder tijd, zonder dat ze hun structuur of smaak verliezen. Via HomeConnect bedien je hem op afstand, en met de oven-assistent gebruik je spraakcommando's om bijvoorbeeld de voorverwarming te starten. Het TFT-touchdisplay biedt een helder overzicht van programma's en temperaturen, terwijl de soft-close-deur en ledverlichting hem nóg gebruiksvriendelijker maken.

Siemens SN63HX36TN – volledig geïntegreerde vaatwasser

De Siemens SN63HX36TN is een volledig geïntegreerde vaatwasser met ruimte voor twaalf couverts en een geluidsniveau van slechts 46 dB. Het apparaat beschikt over zes programma's en vier speciale functies, waaronder VarioSpeed Plus om sneller te wassen en HomeConnect voor bediening via wifi. Dankzij de MachineCare-functie blijft de binnenruimte schoon en fris, en met de Infolight zie je via een lichtprojectie op de vloer of het programma nog loopt. Het verstelbare bovenrek en de flexibele indeling zorgen dat ook grote pannen of glazen eenvoudig passen.

Bosch SMH4ECX28E – stille inbouwvaatwasser

De Bosch SMH4ECX28E valt op door zijn stille werking (42 dB) en energieklasse A. De vaatwasser biedt ruimte voor veertien couverts en beschikt over zes programma's en vijf functies, waaronder Extra Droog en SpeedPerfect+. De VarioLade bovenin biedt extra plek voor bestek en klein servies, terwijl het RackMatic-systeem het bovenrek in hoogte verstelbaar maakt. Met HomeConnect bedien je de machine via de app, en de doseerassistent zorgt dat afwasmiddel gelijkmatig wordt verdeeld voor een optimaal resultaat. De roestvrijstalen kuip en de automatische deuropening na afloop van het programma dragen bij aan een grondig en efficiënt droogresultaat.

Of je nu kiest voor een kookplaat met geïntegreerde afzuiging, een smarte combi-oven of een fluisterstille vaatwasser: tijdens Black Friday is het bij Keukenloods hét moment om te investeren in een moderne keuken! Op de speciale Keukenloods Black Friday-pagina vind je alle aanbiedingen!

Over Keukenloods

In de 16 fysieke showrooms en via Keukenloods.nl – de grootste online winkel voor inbouwapparatuur in Nederland – helpt Keukenloods dagelijks klanten bij het samenstellen van hun ideale keuken. Dankzij deskundig advies in de winkels, een uitgebreid online aanbod, scherpe prijzen en betrouwbare levering  weet je zeker dat jouw nieuwe inbouwapparatuur perfect past bij je keuken én je wensen.

▼ Volgende artikel
Maximaal leescomfort: zo werk je prettiger op een Mac
© Kaspars Grinvalds - stock.adobe.com
Huis

Maximaal leescomfort: zo werk je prettiger op een Mac

Een lange werkdag achter het scherm eindigt vaak met vermoeide ogen en een stijve nek. macOS biedt gelukkig talloze verborgen opties waarmee je het beeld, de tekst en zelfs de cursor precies op jouw voorkeuren afstemt. Door deze slim te combineren, verbeter je de leesbaarheid van de tekst op je scherm. Je hebt zelfs geen extra software nodig om binnen een paar minuten meer fijner met macOS te werken.

Omdat een te hoge resolutie voor piepkleine letters zorgt en een te lage voor kartelige pictogrammen, begin je met het vinden van de juiste balans - en die is voor iedereen anders. Open Systeeminstellingen via het Apple-logo linksboven of de losse app, kies Beeldschermen en probeer de verschillende opties die je ziet even uit. Elke optie geeft een andere pixelverhouding weer: de uiterst linkse vergroot, de uiterst rechtse verkleint.

Gebruik je een externe monitor? Dan kun je per scherm een andere schaal kiezen, zodat het ingebouwde Retina-scherm loepzuiver blijft terwijl de 4K-monitor comfortabel grote elementen toont. Bij Geavanceerd vind je overigens nog wat instellingen over hoe je muis omgaat met meerdere schermen. Experimenteer een paar minuten en geef je ogen even de tijd om aan een nieuwe instelling te wennen.

Als je letters en vensters vaak te klein of te groot vindt, kun je de algehele schermresolutie aanpassen.

Tekstvergroting in apps

Als de systeemschaal goed staat, maar je in Safari of Mail nog steeds moeite hebt de letters te lezen, kun je ook alleen de tekst vergroten. Start Safari, open een pagina en druk op Cmd+Plusteken (Cmd++) tot de letters prettig groot zijn. Klik vervolgens in de menubalk op Safari en kies Instellingen / Websites en vervolgens Zoomniveau aan de linkerkant. Kies nu voor elke openstaande website het standaard-zoomniveau.

Mail werkt vergelijkbaar: open Mail, kies Instellingen / Lettertype en kleur en klik op Selecteer om het font groter te maken.

Omdat Finder in macOS Ventura is samengevoegd met Voorvertoning, krijg je ook daar consistente resultaten; open een map, druk op Cmd+J en stel onder in het menu bij Tekstgrootte een grotere tekstgrootte in. Door per app te werken, voorkom je het rare effect dat randmenu’s reusachtig worden terwijl artikelkolommen nog onleesbaar klein blijven.

Ook in de Mail-app heb je voldoende invloed op de grootte van de tekst.

Hoog contrast en kleurfilters

Tekst wordt pas echt leesbaar wanneer het contrast tussen letters en achtergrond groot genoeg is. Ga naar Systeeminstellingen / Toegankelijkheid / Beeldscherm en schakel Verhoog contrast in. MacOS verhoogt dan onmiddellijk het onderscheid tussen wit en zwart, maar behoudt subtiele schaduwen, zodat pictogrammen herkenbaar blijven. Als je liever de kleuren aanpast in plaats van het licht-donkerverschil, activeer dan Keer kleuren om of zet helemaal onderaan de slider bij Kleurfilters aan, open het menu Filtertype en selecteer Protanopie, Deuteranopie of Tritanopie voor specifieke kleurenblindheid. Klik op het uitklapmenu Intensiteit en versleep de schuif tot je zonder moeite rode koppen van blauwe links onderscheidt. De instellingen gelden voor je hele systeem, zodat games, pdf-lezers en zelfs virtuele machinevensters profiteren.

Heb je moeite met specifieke kleuren? Die kun je in de systeeminstellingen helemaal naar wens aanpassen.

Retina, pixels en puntdichtheid uitgelegd

Bij het afstemmen van leesbaarheid stuit je vaak op termen als Retina en ppi (pixels per inch). Een klassiek lcd-scherm toont tekst met relatief weinig pixels per letter, terwijl een Retina-display het aantal pixels per element verdubbelt of verdrievoudigt, zodat individuele pixels bij normaal gebruik niet meer zichtbaar zijn. MacOS beschrijft resolutie daarom in punten: een punt is de logische eenheid waarop het besturingssysteem interface-elementen tekent. Op een 27inch-iMac wordt één punt bijvoorbeeld gerenderd door twee-bij-twee fysieke pixels, terwijl een niet-Retina externe monitor nog steeds een-bij-een werkt. Wanneer je in Beeldschermen een schaaloptie kiest, rendert macOS de interface op een alternatieve interne resolutie die vervolgens wordt geschaald naar de fysieke pixels, waarbij slimme anti-aliasing wordt toegepast om de scherpte te behouden. Het verklaart ook waarom sommige resoluties in de lijst er wazig uitzien: het zijn tussenwaarden waarbij de pixelverhouding niet gelijk is aan die van het scherm. Kies dus altijd een schaal die tot een exact veelvoud leidt, bijvoorbeeld 1920 × 1080 op een 4K-scherm (dat heeft exact viermaal zoveel pixels). 

Donkere modus, Night Shift en True Tone

De donkere modus vermindert lichtschittering en is daarom onmisbaar bij comfortabel werken in schemerige omgevingen. Open Systeeminstellingen / Weergave en kies bij Weergave voor Donker of Automatisch. Bij die laatste koppelt macOS de omschakeling aan het dag-nachtritme. Ga vervolgens terug naar de instellingen voor Beeldschermen, klik onderaan op Night Shift en zet het dropdown-menu bij Schema op Zonsondergang tot zonsopgang. Het systeem past nu ‘s avonds de kleurtemperatuur warm aan, waardoor blauw licht wordt gefilterd.

Gebruik de schuif Kleurtemperatuur om het effect subtiel te houden; te veel oranje of blauw maakt bijvoorbeeld foto-editing onmogelijk. True Tone is ten slotte de sensorfunctie die witpunten gelijkstelt aan het omgevingslicht. Zet deze optie op dezelfde pagina aan en kijk hoe het scherm minder fel oplicht wanneer een wolk voor de zon schuift.

Vergeet niet dat een externe monitor soms eigen logica heeft voor de kleurtemperatuur; zet in dat geval de fabrieksinstelling op neutraal en laat macOS de rest doen. Door de drie technologieën samen te laten werken, blijft tekst op elk moment van de dag helder maar vriendelijk voor de ogen.

Krijg je vooral ‘s avonds last van je ogen? Dan komt Night Shift goed van pas.

Zoomen, vergroting en Hover Text

 Voor wie regelmatig kleine cijfers in spreadsheets moet controleren, is de ingebouwde zoomfunctie een absolute zegen. Navigeer naar Systeeminstellingen / Toegankelijkheid / Zoomen en selecteer Schermzoom. Kies bij Stijl de optie Beeld-in-beeld, zodat alleen het vergrootglasvenster inzoomt en de rest van het bureaublad overzichtelijk blijft. Stel met de schuiven Maximale vergroting en Minimale vergroting onder Geavanceerd een comfortabele factor in en bevestig met OK. Vervolgens druk je tijdens het werken op Option+Command+= om in te zoomen en op Option+Command+- om weer uit te zoomen. Loop ook zeker nog even door de rest van de instellingen in het Geavanceerd-scherm.

Je kunt er bijvoorbeeld instellen dat de zoomfactor wordt gereset bij het opnieuw opstarten van je Mac, dat kleuren in het beeld-in-beeld-venster worden omgedraaid voor een beter contrast, of dat het schermpje op een vaste plaats blijft staan, ongeacht de bewegingen van je muis. Je kunt zelfs trackpadgebaren instellen om de cursor te verplaatsen als je ingezoomd bent.

Zoomen werkt niet alleen in specifieke apps, je kunt er ook een Mac-brede instelling voor gebruiken.

Toegankelijkheid voor iedereen

Toegankelijkheid klinkt misschien als iets dat vooral bedoeld is voor mensen met een visuele of motorische beperking, maar in werkelijkheid profiteert vrijwel iedereen van deze functies. Heb je weleens moeite gehad met het lezen van kleine tekst op een Retina-scherm, of gemerkt dat je ogen vermoeid raken na een paar uur achter je laptop? Dan ben je niet de enige. Situaties zoals fel zonlicht, contrastarme websites of gewoon een lange werkdag kunnen het leescomfort flink beïnvloeden. Toegankelijkheidsinstellingen zoals grotere lettertypes, hogere contrasten, kleurfilters of zelfs schermlezeropties zoals VoiceOver kunnen dan ineens verrassend handig zijn.

Deze functies helpen je niet alleen om beter te lezen, maar zorgen er ook voor dat je productiever en met minder inspanning werkt. Door toegankelijkheid te zien als een vorm van personalisatie, wordt duidelijk dat het niet alleen gaat om toegang in de letterlijke zin, maar ook om comfort, rust en controle over je digitale omgeving.

Muisinstellingen

Een verloren cursor zoeken kost tijd en frustreert, vooral op grote schermen. Open daarom Systeeminstellingen / Toegankelijkheid / Beeldscherm en vergroot de aanwijzer met de slider Aanwijzergrootte. Houd het voorbeeldvenster in de gaten totdat de aanwijzer opvalt. Zet vervolgens Schud de muisaanwijzer om deze te vinden aan; een snelle zigzagbeweging vergroot de aanwijspijl tijdelijk, zodat je ‘m makkelijk kunt vinden. Wie contrastrijke muiskleuren wil, kiest bij Contourkleur aanwijzer bijvoorbeeld een fluorescerend groen en bij Vulkleur aanwijzer diepzwart. De combinatie versnelt navigatie in complexe grafische of codeprojecten aanzienlijk.

MacOS biedt verschillende toegankelijkheidsinstellingen voor zowel je muis als je trackpad.

Spraak, VoiceOver en Live Captions 

Als lezen vermoeiend is, kan luisteren uitkomst bieden. Activeer Systeeminstellingen / Toegankelijkheid / Live spraak. Je ziet nu een schermpje boven in beeld waarin je tekst kunt typen of plakken. Met de Afspeelknop kun je de systeemstem het stuk tekst uit laten spreken. Voor volledige schermnavigatie schakel je onder Toegankelijkheid / VoiceOver de gelijknamige functie in. De snelle rondleiding legt de belangrijkste toetscombinaties uit; onthoud vooral Ctrl+Option+PijltjeRechts om naar de volgende regel te springen.

In videoconferenties kan verminderde gehoorcapaciteit een probleem vormen. Zet dan onder Systeeminstellingen / Toegankelijkheid / Horen de optie Ondertiteling aan. MacOS plaatst automatisch ondertiteling onder elk FaceTime-venster en in vele apps van derden, zolang de taal op Nederlands staat. Let op: niet elke Mac ondersteunt deze functie.

Je kunt tekst laten voorlezen door de systeemstem.

Comfortabeler kijken zit in de details

Met enkele kleine aanpassingen verander je het beeldscherm in een productievere werkomgeving. Door eerst resolutie en tekstgrootte goed te zetten, kun je letters makkelijker lezen. Contrast- en kleurfilters brengen duidelijkheid, terwijl de donkere modus met Night Shift de lichtbelasting verlaagt. Zoom en een opvallende cursor houden details zichtbaar, zelfs bij complexe projecten. VoiceOver en Live Captions geven je ogen rust door teksten te laten uitspreken.