Wanneer je met een computer werkt, is de kans groot dat je daarvoor een combinatie van je muis en je toetsenbord gebruikt. Hoewel werken met een muis prima gaat, is het werken met toetscombinaties vaak een stuk sneller. De meeste mensen kennen echt wel een paar handige toetscombinaties, maar er zijn er veel meer dan je wellicht denkt. We gaan op zoek naar de handigste sneltoetsen en toetscombinaties.

Windows

Alt+Tab
Schakelen tussen geopende programma’s/apps

Alt+F4
Het actieve venster sluiten of de actieve app afsluiten

Ctrl+F4
Het actieve document in een app sluiten

Alt+Esc
Bladeren door vensters in de volgorde waarin deze zijn geopend

Alt+Spatiebalk
Het snelmenu voor het actieve venster openen

Ctrl+Shift+Esc
Taakbeheer openen

Ctrl+Shift
Toetsenbordindeling wijzigen

Ctrl+Alt+Tab
Schakelen tussen alle geopende apps met de pijltoetsen

Ctrl+Pijltoets
Formaat van het menu Start wijzigen wanneer het is geopend

Win-toets+A
Actiecentrum openen

Win-toets+B
Systeemvak selecteren

Win-toets+D
Bureaublad weergeven/verbergen

Win-toets+E
Windows Verkenner openen

Win-toets+I
Instellingen openen

Win-toets+L
Windows vergrendelen

Win-toets+M
Alle vensters minimaliseren

Win-toets+R
Het dialoogvenster Uitvoeren openen

Win-toets+S
Zoeken openen (in menu Start)

Win-toets+T
Bladeren door de apps op de taakbalk

Win-toets+U
Toegankelijkheidscentrum openen

Win-toets+
Voorbeeld van bureaublad weergeven

Win-toets+Pause
Het dialoogvenster Systeemeigenschappen weergeven

Win-toets+Tab
Taakweergave openen

Win-toets+↑
Venster maximaliseren

Win-toets+↓
Huidige app van het scherm verwijderen of venster minimaliseren

Win-toets+←
App of venster maximaliseren aan de linkerkant van het scherm

Win-toets+→
App of venster maximaliseren aan de rechterkant van het scherm

Win-toets+Ctrl+Enter
Verteller openen

Windows Verkenner

Alt+Enter
De eigenschappen van het geselecteerde item weergeven

Ctrl+C
Het geselecteerde item kopiëren

Ctrl+X
Het geselecteerde item knippen

Ctrl+V
Het geselecteerde item plakken

Ctrl+Z
Een actie ongedaan maken

Ctrl+Y
Een actie opnieuw uitvoeren

F2
De naam van het geselecteerde item wijzigen

F3
Een bestand of map zoeken in Verkenner

Ctrl+A
Alle items selecteren

Shift+Delete
Item definitief verwijderen

Ctrl+N
Nieuw venster openen in dezelfde map

Alt+↑
Niveau omhoog

Alt+←
Naar vorige map (in geschiedenis)

Alt+→
Naar volgende map (alleen mogelijk na eerst Alt+← te hebben gedaan)

Google Chrome

Alt+E
Menu openen

Ctrl+Shift+B
Bladwijzerbalk weergeven of verbergen

Ctrl+Shift+O
Bladwijzerbeheer openen

Ctrl+H
Geschiedenis openen in een nieuw tabblad

Ctrl+J
Downloads openen in een nieuw tabblad

Shift+Alt+T
Focus op het eerste item op de werkbalk plaatsen

Ctrl+F
Zoekbalk openen om te zoeken op de huidige pagina

Ctrl+G
Naar de volgende overeenkomst gaan die is gevonden via de zoekbalk

Ctrl+Shift+G
Naar de vorige overeenkomst gaan die is gevonden via de zoekbalk

Ctrl+Shift+J
Ontwikkelaarstools openen

Ctrl+Shift+DelOpties
voor ‘Browsegegevens wissen’ openen

Ctrl+Shift+M
Inloggen als andere gebruiker of browsen als gast

Ctrl+L
Naar de adresbalk gaan

Ctrl+P
Opties openen om de huidige pagina af te drukken

Ctrl+S
Opties openen om de huidige pagina op te slaan

Shift+F5
De huidige pagina opnieuw laden en de gecachte content negeren

Ctrl+U
Html-broncode weergeven voor de huidige pagina

Ctrl+D
Huidige webpagina opslaan als bladwijzer

Ctrl+Shift+D
Alle geopende tabbladen opslaan als bladwijzers in een nieuwe map

Ctrl+Plus (+)
Alles op de pagina vergroten

Ctrl+Min (-)
Alles op de pagina verkleinen

Ctrl+0
De standaardgrootte van alles op de pagina herstellen

Alt+Home
Homepage openen op het huidige tabblad

MS-DOS

©PXimport

Firefox

Ctrl+Shift+B
Bibliotheek weergeven of verbergen

Ctrl+B
Bladwijzerbalk weergeven of verbergen

Ctrl+H
Geschiedenis openen

Ctrl+J
Downloads openen

Ctrl+F
Zoekbalk openen om te zoeken op de huidige pagina

Ctrl+G
Naar de volgende overeenkomst gaan die is gevonden via de zoekbalk

Ctrl+Shift+G
Naar de vorige overeenkomst gaan die is gevonden via de zoekbalk

Ctrl+Shift+I
Ontwikkelaarstools openen

Ctrl+Shift+A
Alle add-ons tonen

Ctrl+Shift+DelOpties
voor ‘Browsegegevens wissen’ openen

Alt+D
Naar de adresbalk gaan

Ctrl+P
Opties openen om de huidige pagina af te drukken

Ctrl+S
Opties openen om de huidige pagina op te slaan

Shift+F5
De huidige pagina opnieuw laden en de gecachte content negeren

Ctrl+U
Html-broncode weergeven voor de huidige pagina

Ctrl+D
Huidige webpagina opslaan als bladwijzer

Ctrl+Shift+D
Alle geopende tabbladen opslaan als bladwijzers in een nieuwe map

Ctrl+Plus (+)
Alles op de pagina vergroten

Ctrl+Min (-)
Alles op de pagina verkleinen

Ctrl+0
De standaardgrootte van alles op de pagina herstellen

Alt+Home
Homepage openen op het huidige tabblad

Ctrl+Enter
Adres voltooien met .com

Windows Rekenmachine

Alt+1
Naar de standaardmodus schakelen

Alt+2
Naar de wetenschappelijke modus schakelen

Alt+3
Naar de programmeermodus schakelen

Alt+4
Overschakelen naar de modus voor het berekenen van de datum

Ctrl+M
In geheugen opslaan

Ctrl+P
Toevoegen aan geheugen

Ctrl+Q
Aftrekken van geheugen

Ctrl+R
Plakken uit geheugen

Ctrl+L
Geheugen wissen

Esc
Invoer volledig wissen

F9
± selecteren

R
1/xselecteren

@
De vierkantswortel berekenen

Shift+5
% selecteren

Ctrl+H
De rekengeschiedenis in- of uitschakelen

↑
Omhoog in de geschiedenislijst

↓
Omlaag in de geschiedenislijst

Ctrl+Shift+D
Geschiedenis wissen

Toetscombinaties leren

©PXimport

Microsoft Word

Ctrl+O
Document openen

Ctrl+S
Document opslaan

Ctrl+N
Een nieuw document maken

Ctrl+W
Document sluiten

Ctrl+P
Document afdrukken

Alt+Ctrl+I
Het afdrukvoorbeeld weergeven

Ctrl+X
Geselecteerde tekst knippen

Ctrl+C
Geselecteerde tekst kopiëren

Ctrl+V
Geselecteerde tekst plakken

Ctrl+A
Alles selecteren

Ctrl+B
Tekst vetgedrukt maken

Ctrl+I
Tekst cursief maken

Ctrl+U
Tekst onderstrepen

Ctrl+[
De tekengrootte met één punt verkleinen

Ctrl+]
De tekengrootte met één punt vergroten

Ctrl+E
Tekst centreren

Ctrl+L
Tekst links uitlijnen

Ctrl+R
Tekst rechts uitlijnen

Ctrl+Z
Ongedaan maken

Ctrl+Y
Opnieuw uitvoeren

Alt+Ctrl+S
Documentvenster splitsen (en splitsing opheffen)

Ctrl+Shift+E
Bijhouden van wijzigingen in- of uitschakelen

Ctrl+F
Het zoekvak openen

Ctrl+H
Venster Vervangen openen

Ctrl+G
Naar een pagina, bladwijzer, voetnoot, tabel etc. gaan

Ctrl+←
Een woord naar links

Ctrl+→
Eén woord naar rechts

Ctrl+↑
Eén alinea omhoog

Ctrl+↓
Eén alinea omlaag

Ctrl+End
Naar het einde van het document

Ctrl+Home
Naar het begin van het document

Ctrl+Shift+C
Opmaak van tekst kopiëren

Ctrl+Shift+V
Opmaak van tekst plakken

Alt+R
Tabblad Start openen in lint

Alt+N
Tabblad Invoegen openen in lint

Alt+F
Tabblad Ontwerpen openen in lint

Alt+U
Tabblad Indeling openen in lint

Alt+L
Tabblad Verwijzingen openen in lint

Alt+C
Tabblad Controleren openen in lint

Alt+V
Tabblad Beeld openen in lint

Alt+S
Tabblad Ontwikkelaars openen in lint

Office Word(t) efficiënt

©PXimport

Microsoft Excel

Ctrl+W
Werkmap sluiten

Ctrl+O
Werkmap openen

Ctrl+S
Werkmap opslaan

Ctrl+C
Cel(inhoud) kopiëren

Ctrl+X
Cel(inhoud) knippen

Ctrl+V
Cel(inhoud) plakken

Ctrl+Z
Ongedaan maken

Ctrl+Z
Opnieuw uitvoeren

Ctrl+B
Cel(inhoud) dikgedrukt maken

Ctrl+I
Cel(inhoud) cursief maken

Ctrl+U
Cel(inhoud) dikgedrukt onderstrepen

Ctrl+9
Geselecteerde rijen verbergen

Ctrl+0
Geselecteerde kolommen verbergen

Ctrl+Pijltoets
Naar de rand van het huidige gegevensgebied in een werkblad gaan

Ctrl+End
Naar de laatste cel in een werkblad gaan

Ctrl+Shift+End
De selectie cellen uitbreiden tot de laatste gebruikte cel in het werkblad (in de rechterbenedenhoek)

Home+Scroll Lock
Naar de cel in de linkerbovenhoek van het venster gaan als Scroll Lock is ingeschakeld

Ctrl+Home
Naar het begin van een werkblad gaan

Ctrl+PageDown
Naar het volgende blad in een werkmap gaan

Alt+PageDown
Eén scherm naar rechts gaan in een werkblad

Alt+PageUp
Eén scherm naar links gaan in een werkblad

Ctrl+PageUp
Naar het vorige blad in een werkmap gaan

Ctrl+1
Het dialoogvenster Cellen opmaken openen

Ctrl+Shift+F
Lettertypen opmaken in het dialoogvenster Cellen opmaken

Ctrl+Shift+Plus (+)
Dialoogvenster Invoegen voor het invoegen van lege cellen openen

Ctrl+Min (-)
Dialoogvenster Verwijderen voor het verwijderen van geselecteerde cellen openen

Ctrl+Shift+:
De huidige tijd invoeren

Ctrl+;
De huidige datum invoeren

Ctrl+Shift+&
Een rand op de geselecteerde cellen toepassen

Ctrl+Shift+_
De rand van de geselecteerde cellen verwijderen

Ctrl+K
Het dialoogvenster Hyperlink invoegen openen

Ctrl+L
Het dialoogvenster Tabel maken weergeven

Ctrl+A
Het hele werkblad selecteren

Ctrl+Shift+PageDown
Het huidige en het volgende blad in een werkmap selecteren

Ctrl+Shift+PageUp
Het huidige en het vorige blad in een werkmap selecteren

Shift+Pijltoets
De selectie cellen met één cel uitbreiden

Ctrl+Shift+Pijltoets
De celselectie uitbreiden tot de laatste niet-lege cel in dezelfde rij/kolom

Alt+Enter
Een nieuwe regel beginnen in dezelfde cel

Ctrl+Enter
Het geselecteerde celbereik vullen met de huidige invoer

Shift+Enter
Celinvoer voltooien en de cel erboven selecteren

Ctrl+Spatiebalk
Een hele kolom in een werkblad selecteren

Shift+Spatiebalk
Een hele rij in een werkblad selecteren

Ctrl+Shift+Spatiebalk
Alle objecten in een werkblad selecteren wanneer een object is geselecteerd

Ctrl+Shift+Home
De celselectie uitbreiden tot het begin van het werkblad

Alt+N
Tabblad Invoegen openen in lint

Alt+P
Tabblad Pagina-indeling openen in lint

Alt+M
Tabblad Formules openen in lint

Alt+E1
Tabblad Gegevens openen in lint

Alt+C
Tabblad Controleren openen in lint

Alt+V
Tabblad Beeld openen in lint

Hyperlinks omzeilen

©PXimport

Adobe Photoshop CC

Ctrl+N
Nieuw bestand

Ctrl+O
Bestand openen

Ctrl+S
Bestand opslaan

Ctrl+P
Bestand afdrukken

Alt+Ctrl+O
Bladeren in Bridge

Ctrl+W
Bestand sluiten

V
Gereedschap verplaatsen

M
Rechthoekig selectiekader

L
Veelhoeklasso

W
Toverstaf

C
Uitsnijden

I
Pipet

B
Penseel

S
Kloonstempel

E
Gummetje

G
Emmertje

P
Pen

Ctrl+T
Transformatie

[
Penseelgrootte verkleinen

]

Penseelgrootte vergroten

{
Penseelhardheid verkleinen

}
Penseelhardheid vergroten

D
Standaard voor/achtergrondkleuren

X
Tussen voor/achtergrondkleuren schakelen

Ctrl+A
Alles selecteren

Ctrl+C
Het geselecteerde item kopiëren

Ctrl+X
Het geselecteerde item knippen

Ctrl+V
Het geselecteerde item plakken

Ctrl+Z
Een actie ongedaan maken

Ctrl+Y
Een actie opnieuw uitvoeren

Shift+F5
Vullen

Shift+F6
Selectie doezelen

Shift+F7
Selectie omkeren

Ctrl+Tab
Documenten doorlopen

Ctrl+Spatiebalk
Schakelen naar tool Inzoomen

Alt+Spatiebalk
Schakelen naar tool Uitzoomen

Ctrl+Shift+N
Nieuwe laag

Ctrl+J
Nieuwe laag via kopiëren

Shift+Ctrl+J
Nieuwe laag via knippen

Ctrl+G
Lagen groeperen

Ctrl+Shift+G
Lagen degroeperen

Ctrl+Alt+G
Uitknipmasker maken/opheffen

Ctrl+Alt+A
Alle lagen selecteren

Ctrl+Shift+E
Zichtbare lagen verenigen

Alt+.
Bovenste laag selecteren

Alt+,
Onderste laag selecteren

Alt+[ of ]
Eerstvolgende laag onder/boven selecteren

Ctrl+/ of *
Doellaag omlaag/omhoog verplaatsen

Ctrl+Shift+Alt+E
Kopieën van alle zichtbare lagen verenigen met doellaag

Ctrl+Shift+/ of *
Laag boven of onder aan plaatsen

Photoshop in de vingers

©PXimport

De OnePlus 15 is een premium smartphone met een megabatterij en dat merk je. Je kunt dit toestel bijna twee volle dagen gebruiken voordat je hem moet opladen, ook bij intensiever gebruik. Een mooi pluspunt, maar wat heeft de telefoon nog meer te bieden? Je leest het in deze OnePlus 15-review.

Het klopt dat er na de OnePlus 13 geen 14 is verschenen. Volgens OnePlus is de 15 niet één, maar twee generaties beter en heet hij daarom de 15. Dat is mooie marketingpraat, want het getal 14 is in thuisland China een ongeluksgetal en wordt daarom vermeden in hotels, adressen en dus ook smartphoneseries. De 15 is dus gewoon de opvolger van de 13, maar voert wel degelijk boeiende vernieuwingen door.

©Rens Blom

Enorme accu...

De reusachtige batterij springt het meest in het oog. De OnePlus 13 had al een bovengemiddeld grote accucapaciteit van 6000 mAh, maar in de 15 zit een 7300mAh-accu. De topsmartphone heeft daarmee ook een veel grotere accu dan de Apple iPhone 17 Pro Max (4823 mAh), Samsung Galaxy S25 Ultra (5000 mAh), Google Pixel 10 Pro XL (5200 mAh) en vrijwel alle andere vlaggenschepen. Enkel Oppo's nieuwe Find X9 Pro – die een adviesprijs heeft van 1299 euro – gaat met zijn 7500mAh-accu de OnePlus 15 voorbij.

Leidt die enorme accu in de OnePlus 15 ook tot een geweldige accuduur? Ja, gelukkig wel. Wij kunnen de smartphone zonder zorgen een hele lange dag intensief gebruiken en dan is hij zeker nog niet leeg als we naar bed gaan. Bij regulier gebruik kun je deze telefoon prima twee dagen gebruiken voordat je laat op de tweede avond een oplader nodig hebt.

... laadt ook snel op

Opladen kan via usb-c of draadloos. Beide methoden komen met een addertje onder het gras. Bedraad opladen kan namelijk met een duizelingwekkende 120 watt, maar alleen als je zelf de juiste OnePlus-adapter koopt. Via een andere goede usb-c-adapter is het laden beperkt tot 36 watt. Niet langzaam, maar ook niet indrukwekkend snel. Voor draadloos geldt hetzelfde. Met een draadloze OnePlus-lader kun je met 50 watt laden, met een andere moderne oplader langzamer. Let erop dat de smartphone geen magnetisch draadloos opladen ondersteunt, tenzij je een geschikt hoesje (met ingebouwde magneetring) koopt. Met zo'n hoesje, bijvoorbeeld van OnePlus zelf, kun je de OnePlus 15 wél aan een MagSafe-oplader hangen. Dat werkt prima, kunnen we uit ervaring zeggen.

©Rens Blom

Bloedsnelle hardware

In een nieuwe premium smartphone verwacht je de beste, nieuwste hardware. OnePlus maakt die belofte waar. De OnePlus 15 draait als een van de eerste telefoons op de Qualcomm Snapdragon 8 Elite Gen 5-processor en die is bloedsnel. Zeker in combinatie met 16 GB werkgeheugen en 512 GB opslagcapaciteit in ons testtoestel. Dit is overigens de duurdere configuratie (1099 euro). In de basisversie (949 euro) zit 12 GB en 256 GB – ook ruim voldoende.

©Rens Blom

Het ontwerp van de smartphone laat eveneens een fijne indruk achter. De OnePlus 15 houdt comfortabel vast, heeft een geweldige vingerafdrukscanner in het display en beschikt over een prachtig oledscherm. Het scherm is met 6,78 inch aan de grote kant, waardoor je het toestel moeilijk met één hand kunt gebruiken. Op de linkerzijkant zit een speciale knop om AI-functies te starten. Als je dat niets vindt, zit de knop niet in de weg.

©Rens Blom

Goede camera's

De OnePlus 15 heeft een hoofdcamera, groothoekcamera en zoomcamera, allemaal met 50megapixel-sensoren. De camera's zijn goed en veelzijdig, maar jammer genoeg niet echt beter dan die van de OnePlus 13. Het nieuwe vlaggenschip moet ook concurrenten als de iPhone 17 Pro en Google Pixel 10 Pro voor zich dulden, met name als het gaat om ver inzoomen en de groothoeklens. Storend? Naar onze mening niet, tenzij je de beste camerasmartphone van dit moment zoekt. Dan is de OnePlus 15 niet de topper voor jou.

Hieronder zetten we een paar fotoseries gemaakt met de OnePlus 15 op een rijtje.

©Rens Blom

©Rens Blom

Updatebeleid kan nog steeds beter

OnePlus heeft zijn updatebeleid voor dure smartphones in de afgelopen jaren verbeterd, maar kan met de OnePlus 15 nog steeds niet tippen aan sommige concurrenten. Het toestel krijgt vier jaar Android-upgrades en zes jaar beveiligingsupdates. Samsung, Apple en Google geven hun dure telefoons zeven jaar complete updates. Bijzonder is dat de Oppo Find X9 Pro vijf om zes jaar updates krijgt, terwijl Oppo en OnePlus zusterbedrijven zijn en dezelfde ColorOS-softwareschil gebruiken. Alhoewel, OnePlus noemt zijn schil OxygenOS. In de praktijk verschilt de software echter nauwelijks met de ColorOS-schil van de Oppo Find X9 Pro, die we na de OnePlus 15 getest hebben.

©Rens Blom

Conclusie: OnePlus 15 kopen?

De OnePlus 15 is een premium smartphone met iets minder goede camera's en een korter updatebeleid dan sommige concurrenten, maar zet daar een fantastische accuduur en bloedsnelle prestaties tegenover. De adviesprijs vanaf 949 euro vinden we voor een vlaggenschip sympathiek.

Nu de ondersteuning voor Windows 10 echt gestopt is, zul je binnenkort toch echt moeten overstappen. Maar wat nu als je hardware ontoereikend is voor Windows 11 of als je helemaal geen zin hebt in dat systeem? Met Linux kun je alle kanten uit, dus bespreken we de interessantste varianten.

Een groot voordeel van Linux zijn de acceptabele systeemeisen, waardoor je in de praktijk ook nog volop plezier kunt halen uit oudere computers. Met het recente afscheid van Windows 10 bedenk je nu mogelijk wat je met de computer of laptop kunt doen en hoe je niet afhankelijk bent van een eventuele overstap naar Windows 11.

MX Linux

We beginnen met MX Linux. Dit is een goed voorbeeld van een Linux-distributie die niet al te hoge eisen aan de hardware stelt: minimaal een dualcore-processor van minstens 2 GHz en zo'n 15 GB vrije schijfruimte. Een intern geheugen van 1 GB is al voldoende om MX Linux te draaien. Behalve een 64bit-versie is er ook een 32bit-uitvoering beschikbaar, prettig voor oudere computers. Dat wordt gewaardeerd: MX Linux is een van de populairste Linux-distributies op dit moment.

Omgevingen

Verwacht niet te veel toeters en bellen op het gebied van gebruikersinterface. Dat heb je ook niet nodig voor alledaagse taken. Voor MX Linux zijn verschillende omgevingen beschikbaar. Ga je voor ultieme prestaties en functioneel gebruik, dan is Xfce een goede kandidaat. De omgeving heeft een eenvoudige opzet, maar stelt ook geen hoge eisen aan het systeem.

In de sectie MX Tools vind je een verzameling van handige programma's om de computer te onderhouden. Je kunt hier nieuwe gebruikers aanmaken en de opstartvolgorde van het systeem aanpassen, als je gebruikmaakt van meerdere besturingssystemen. Ook zijn er programma's waarmee je de computer kunt herstellen in geval van problemen. Via de sectie Setup installeer je aanvullende drivers en bijvoorbeeld codecs voor audio en video. 

Rijkere omgeving

Geef je de voorkeur aan een rijkere omgeving, dan kun je de KDE-omgeving gebruiken. Deze vertoont grote gelijkenis met een gemiddeld Windows-bureaubladomgeving en is relatief gebruiksvriendelijk. Ook is er veel ruimte voor het aanpassen van de omgeving aan je eigen smaak, bijvoorbeeld met aangepaste achtergronden en een pictogramset. Je kunt die zelf samenstellen of gebruikmaken van kant-en-klare thema's, wederom vergelijkbaar met Windows.

De derde omgeving – Fluxbox – combineert het beste van beide werelden: de snelheid van het eerder genoemde Xfce en de gebruiksvriendelijkheid van de KDE-omgeving. Dit maakt de omgeving geschikt voor iets oudere hardware, maar ook prima bruikbaar voor meer moderne hardware.

Standaardapps

MX Linux is standaard voorzien van een aantal apps waarmee je direct aan de slag kunt. Zo vinden we Firefox als browser en heeft MX Linux de Thunderbird-client voor e-mail. Ook is er een recente editie van het kantoorpakket LibreOffice vooraf geïnstalleerd. Voor het afspelen van audio en video hebben de makers het bekende VLC meegeleverd. Ook vind je Strawberry, een relatief uitgebreide muziekspeler, terug in de omgeving. Je kunt zelf aanvullende apps installeren via de MX Package Installer. De apps zijn onderverdeeld in verschillende categorieën, zoals Email, Games en Browser. Via het zoekvak bovenin kun je specifieke apps vinden.

Elementary OS

Visueel aantrekkelijk

Waar sommige Linux-distributies niet uitblinken in gebruiksvriendelijkheid of uiterlijk, onderscheidt Elementary OS zich van de rest. In onze ogen is dit een van de meest visueel aantrekkelijke Linux-versies op dit moment. Een deel van de omgeving doet sterk denken aan het uiterlijk van Apple-omgevingen. Zelf noemen de makers het de Pantheon-omgeving. Voor Elementary OS heb je een Intel Core i3 of vergelijkbare processor nodig, 4 GB intern geheugen en 32 GB vrije schijfruimte. Je kunt Elementary OS ook proberen zonder het eerst te installeren (zie ook het kader 'Probleemloos proberen' verderop in dit artikel).

Extra veilige óf klassieke modus

Veel aandacht is besteed aan veiligheid en privacy. Dat merk je bijvoorbeeld met de Secure Session. Deze modus kun je activeren tijdens het aanmelden. Bij de Secure Session heeft elke app expliciet toestemming nodig om een taak uit te voeren, bijvoorbeeld toegang krijgen tot de fotomap of de camera. Dit is vergelijkbaar met de machtigingen die je op een mobiele telefoon per app kunt toekennen. Heb je hieraan geen behoefte en wil je de apps direct toegang geven tot 'alle' acties, dan kun je in Elementary OS ook nog kiezen voor de klassieke modus.

AppCenter

Standaard is in Elementary OS een volwassen set apps ingebouwd. Zo vind je onder meer apps voor het afspelen van audio en video, maar ook voor het werken met Office-documenten. Aanvullende apps installeer je via het onderdeel AppCenter. Handig is dat dit onderdeel ook toegang biedt tot de apps die je via Flathub kunt krijgen (over Flathub lees je elders in dit artikel).

Je kunt kiezen welke repository (bron) je wilt gebruiken: die van Elementary OS of Flathub. Ook in het AppCenter is de focus op veiligheid goed merkbaar: je leest welke rechten de app wil gebruiken (bijvoorbeeld het aanpassen van systeeminstellingen). Ook lees je op voorhand over eventuele compatibiliteitsproblemen of onderdelen die niet werken. Verder valt Elementary OS in positieve zin op qua toegankelijkheidsfuncties. Zo hebben de makers veel aandacht besteed aan navigatie met het toetsenbord (in plaats van afhankelijkheid van de muis) en screenreader-functionaliteit, waarbij de elementen op het scherm worden voorgelezen door een stem en je niet afhankelijk bent van het beeldscherm.

Meerdere omgevingen

Mogelijk gebruikte je in Windows verschillende bureaubladen, bijvoorbeeld om privé en werk gescheiden te houden. Die functionaliteit vinden we ook terug in de standaardomgeving van Elementary OS: voor elk type taak kun je een afgescheiden werkruimte met eigen bureaublad en pictogrammen maken. Ook biedt het een Niet storen-modus, die ervoor zorgt dat afleidende berichten tijdelijk worden gedempt. De omgeving beschikt ook over een beeld-in-beeldmodus, waarbij je bijvoorbeeld een video kunt afspelen terwijl je in Office een document aanpast.

Voor het gebruik van Elementary OS betaal je volgens de makers 'wat je ervoor kunt missen'. Op de website kun je een standaardbedrag (zoals 20 of 30 euro) of een aangepast bedrag opgeven.

Linux Mint

Interessante keuze

In de lijst met aantrekkelijke Linux-kandidaten mag Linux Mint niet ontbreken. Niet voor niets kun je bij ons regelmatig lezen over deze Linux-distributie. Zoek je bijvoorbeeld een opvolger voor Windows 10 en kun je door hardwarebeperkingen niet overstappen naar Windows 11, dan is Linux Mint een interessante keuze.

Het besturingssysteem stelt geen onredelijke eisen aan de computer: je hebt minimaal 2 GB werkgeheugen nodig (al is 4 GB aanbevolen) en kunt al aan de slag met 20 GB vrije schijfruimte (100 GB is aanbevolen). Prettig van Linux Mint is de lange ondersteuningsperiode. De meest recente versie van Linux Mint ('Xia') wordt tot 2029 ondersteund.

Net als bij het elders besproken MX Linux, kun je bij Linux Mint kiezen tussen verschillende omgevingen. Voor de beste ervaring kies je voor Cinnamon. Deze omgeving is het meest modern en kent een grote gelijkenis met Windows 10: handig voor de Windows-overstappers. Daarnaast kun je kiezen voor de Mate- en Xfce-omgeving. De omgeving Mate is beperkter en kent minder functies dan Cinnamon, vergt minder van de computer en is hierdoor geschikt voor oudere computers. Tot slot legt Xfce verreweg het minst beslag op de computer, maar biedt minder functies dan Mate en Cinnamon.

Naast Windows

Tijdens de installatie kun je ervoor kiezen om Linux Mint naast Windows te installeren (via de optie Installeer Linux Mint naast Windows Boot Manager) of juist een volledige overstap te maken (Wis schijf en installeer Linux Mint). Eenmaal geïnstalleerd, valt de gebruikersomgeving direct op: overzichtelijk en in veel opzichten vergelijkbaar met Windows. Ook valt het relatief grote aantal standaardapps op. Deze zijn toegankelijk via het Menu en ondergebracht in verschillende categorieën, bijvoorbeeld Kantoor voor Office-programma's en Geluid & Video voor audio- en videospelers.

Een belangrijk pluspunt van Linux Mint is de mogelijkheid om de gebruikersomgeving tot in detail naar je hand te zetten. Dat doe je via Menu, Voorkeuren. Bepaal hier onder meer het bureaublad, de pictogrammen en kies een thema, waarmee je het uiterlijk van Linux Mint in één keer aanpast, vergelijkbaar met Windows.

Zorin OS

Gebruiksvriendelijke optie

Zorin OS is ook een interessant alternatief voor Windows. De Linux-distributie biedt je een gebruiksvriendelijke omgeving en heeft wat betreft opzet veel weg van Windows 11. Er bestaan meerdere uitvoeringen van Zorin OS. Zorin OS Core mag je gratis gebruiken. Dit is een prima startpunt om te controleren of deze Linux-distributie je bevalt. Ben je tevreden, dan kom je echter al gauw uit bij het betaalde Zorin Pro. Je betaalt hiervoor een kleine 50 euro, maar krijgt met Pro toegang tot de eerdergenoemde Windows 11-achtige omgeving.

Als je op de website even doorklikt, kom je uit bij Zorin OS Lite. Zoals de naam al doet vermoeden, gaat het hier om een lichtgewicht uitvoering van het besturingssysteem, dat je kunt gebruiken op oudere hardware. Houd er wel rekening mee dat de Lite-versie verder niet meer wordt ontwikkeld. Voor de nieuwste versie van Zorin OS Core heb je een processor op 1 GHz, 1,5 GB intern geheugen en 15 GB schijfruimte nodig. Voldoet de computer aan deze minimale eisen, dan kies je voor het toekomstbestendige Core of de betaalde Pro-versie.

Android-integratie

In Zorin OS vind je Zorin Connect. Met deze optie kun je je Android-telefoon nauw integreren met de computer. Er wordt hierbij een beveiligde verbinding opgezet tussen de computer en de telefoon. Vervolgens kun je bestanden uitwisselen en worden meldingen van de telefoon ook in Zorin OS getoond. Bovendien kun je de computer deels bedienen met de telefoon. Bijvoorbeeld bij het afspelen van muziek en video's.

Appstore Flathub: meer software

Uiteraard wil je je computer voorzien van de nodige software. Een goed startpunt hiervoor is Flathub, een appstore voor Linux. Hoe je ermee aan de slag gaat, verschilt per distributie. In sommige distributies is de ondersteuning standaard ingebouwd, zoals in Linux Mint. In andere distributies moet je Flathub zelf instellen.

Ga naar https://flathub.org/setup en kies hier je Linux-versie. In het vak bovenin geef je de naam van de distributie op en klik je op het zoekresultaat voor verdere instructies. Ga hierna op zoek naar apps die je wilt installeren.

Prettig aan Flathub is dat je ziet wanneer een app door het platform is geverifieerd en je zeker weet uit welke bron de code afkomstig is. Elke pagina bevat aanvullende links zoals verwijzingen naar taalbestanden en veelgestelde vragen. Op de tab Statistics lees je hoe vaak de software is gedownload via Flathub.

P.S. Ook op een nieuwe laptop kun je natuurlijk Linux installeren. Op zoek naar een goedkope laptop? Op Kieskeurig.nl zie je de sterkste prijsdalers van het moment.