Crowdfunding heeft zoveel Nederlandse projecten tot stand gebracht, dat we ze niet allemaal kwijt konden in één artikel. Daarom nogmaals vijf bijzondere succesverhalen, waaronder SnappCar, De Correspondent en Beam.

Lees eerst deel 1: 5 succesvolle Nederlandse Kickstarter-projecten, met o.a. Awesomenauts en Homey.

De Correspondent

Veel mensen weten dit wellicht niet, maar online nieuwsmedium De Correspondent is ook gefinancierd door middel van een crowdfunding-campagne. De initiatiefnemers presenteerden hun plan in maart 2013 in De Wereld Draait Door en vroegen de kijkers of zij bereid waren om een jaarlijkse bijdrage van 60 euro te doneren. De benodigde 15 duizend backers werden al in een dikke week gerealiseerd en eind september werd de website gepresenteerd. Inmiddels is De Correspondent uitgegroeid tot een volwaardig nieuwsmedium waar je voor zes euro per maand verdiepende nieuwsartikelen en columns kunt lezen. 

De website focust op kwaliteit en levert geregeld artikelen van gerenommeerde journalisten en columnisten als Rob Wijnberg, Arnon Grunberg en Femke Halsema. Kritiek was er ook, want hoewel de website beloofde om de journalistiek te vernieuwen, was het gros van de originele schrijvers wel uit diezelfde gevestigde journalistenorde waar het medium tegenaan wilde schoppen. Toch draait De Correspondent goed en zijn er inmiddels via de website tien zelf uitgegeven boeken te bestellen.

©PXimport

SODAQ One

SODAQ is een webshop die gespecialiseerd is in Arduino. Het bedrijf heeft al drie keer een Kickstarter-campagne gedaan, de laatste keer voor een board waarmee je eenvoudig allerlei Internet of Things (IoT)-projecten kon creëren. De SODAQ One had 20 duizend euro nodig, maar haalde maar liefst 76 duizend euro op. Ook SODAQ kon daardoor meer functies aan het product toevoegen. Jan Willem Smeenk van SODAQ: “we hebben toen met name de software flink uitgebreid door gratis een complete tracker-applicatie mee te leveren.” Ook werd er een extra doel toegevoegd als het project tenminste 50 duizend euro zou ophalen: een actieve GPS-antenne. 

De eerste boards zijn eind 2016 verscheept naar de backers en via de webshop is het board nu ook te verkrijgen voor 108 euro. Net zoals bij veel Kickstarter-campagnes kregen backers zogenoemde early-bird korting: voor 75 euro kon je de SODAQ One tijdens de campagne bestellen.

“Kickstarter geeft een enorm goeie exposure en wereldwijde bekendheid. We zijn intussen al weer bezig een nieuwe campagne voor te bereiden.” Smeenk vindt het belangrijk dat bedrijven zich professioneel opstellen, “het is belangrijk om je aan de beloofde levertijden te houden. Andere projecten leveren soms maanden later of helemaal niet. Dat is slecht voor het project maar schaadt ook het imago van Kickstarter en andere crowdfunding-platformen.” 

©PXimport

Klinkt goed, maar ook SODAQ had problemen met de levering van de SODAQ One met TTN-Gateway en SODAQ moest zich verontschuldigen voor de vertraging in levertijd. Ook waren sommige backers verbaasd dat hun SODAQ One met een andere antenne dan in de campagne werd geleverd. SODAQ heeft vervolgens gecommuniceerd dat de geleverde antenne beter was dan de originele antenne, maar dit geeft ook aan dat heldere communicatie bij een crowdfunding-campagne erg belangrijk is.

“Het is belangrijk om je aan de beloofde levertijden te houden. Andere projecten leveren soms maanden later of helemaal niet. Dat is slecht voor het project maar schaadt ook het imago van Kickstarter en andere crowdfunding-platformen.”

Wooting One

Wooting One is een Kickstarter-campagne die een paar maanden geleden werd afgerond met een financiering van ruim 135 duizend euro. Begin dit jaar moet het analoge mechanische toetsenbord geleverd worden aan de honderden backers. Het toetsenbord is speciaal ontworpen voor gamers en van elke toets kan geregistreerd worden hoe diep het is ingedrukt. Het toetsenbord is bovendien modulair zodat je toetsen gemakkelijk kunt uitwisselen, hiervoor wordt speciaal gereedschap meegeleverd. 

Je hebt twee soorten schakelaars onder de toetsen, rode ‘linear silent’ en blauwe ‘non-linear clicky’. Bij de campagne kon je aangeven welk type jouw voorkeur had, maar je kunt zelfs per toets besluiten welk type mechanisme onder de toets moet zitten. De schakelaars zijn los verkrijgbaar. Het toetsenbord kost 160 euro, maar voor 200 euro heb je een complete set rode plus een complete set blauwe schakelaars. 

©PXimport

De behuizing is verkrijgbaar in verschillende kleuren en uiteraard heeft het toetsenbord RGB-leds die je per toets kunt instellen. Ook Wooting had te maken met langere productietijden en in tegenstelling tot de beloofde leverdatum van november 2016 is dit nu uitgesteld tot februari 2017. Het bedrijf werd hiervoor wel op de vingers getikt door de backers, aangezien het deze boodschap pas in oktober op de Kickstarter-pagina meldde.

Beam

Beam is een slimme projector met een lampfitting waar het de benodigde stroom uit haalt. Je richt de Beam op elk oppervlak om erop te projecteren. Je kunt de Beam ook gewoon op de vlakke kant neerleggen en met de meegeleverde kabel van stroom voorzien. Beam draait op Android en via alle Android-apps op je smartphone of tablet verstuur je draadloos allerlei inhoud naar de Beam. Maar ook iOS-gebruikers streamen gewoon via AirPlay films, foto´s en andere inhoud naar de projector. 

Beam werkt ook met zogenoemde If´s en Then´s. Zo kun je instellen dat als iemand om zeven uur ´s avonds thuiskomt (if), de projector automatisch een videoboodschap afspeelt (then). Het opzetten van deze If´s en Then´s doe je vanuit de Beam-app die voor iOS en Android beschikbaar is. De projector heeft een resolutie van 854 bij 480 pixels en 100 lumen. Twee kleine luidsprekertjes zijn eveneens in de Beam ingebouwd. De projector kost 499 euro. 

©PXimport

Don Molenaar van Beam Labs: “doordat we via Kickstarter meer dan 760 duizend euro hebben opgehaald, konden we dingen veel professioneler aanpakken. Hierdoor hebben we een veel beter product kunnen afleveren.” Ook Beam Labs is positief over crowdfunding.

“Het blijft voor ons een interessant middel om geld op te halen. Buiten het geld om krijgen we door onze campagnes op Kickstarter veel media-aandacht, feedback en een netwerk van potentiële klanten en distributeurs. Daarnaast kunnen we mede door een Kickstarter-campagne bepalen of er voor een bepaald product een markt is. Om deze redenen is het waarschijnlijk dat we via Kickstarter een nieuwe crowdfunding-campagne starten.”

Lees ook onze Beam-lamp review.

SnappCar

Net als Gerrard Street heeft ook SnappCar crowdfunding-campagnes via OnePlanetCrowd gedaan, één in 2014 en één in 2015. Het bedrijf werd in 2011 opgericht en levert een community voor mensen die hun auto aan anderen willen verhuren. Hiervoor wordt de normale verzekering van de verhuurder voor de verhuurtijd door SnappCar overgenomen. Huurders worden gecontroleerd doordat ze een rijbewijskopie moeten uploaden. Zo ben je als verhuurder goed ingedekt bij schade of diefstal. 

In 2015 nam SnappCar het Deense MinBilDilBil over en sindsdien is het bedrijf actief in Nederland, Duitsland, Denemarken en Zweden. Beide keren werd de campagne met ruim een half miljoen euro ondersteund, in ruil daarvoor bood SnappCar backers – bij OnePlanetCrowd funders geheten – kortingscoupons voor het gebruik op de site. Het doel van de tweede campagne van SnappCar was vooral om meer personeel aan te kunnen trekken in binnen- en buitenland.

©PXimport

Tekst: Richard Veenstra

De afgelopen drie jaar heeft Sony hard gewerkt aan de Sony WH-1000XM6-koptelefoon. De voorganger, de XM5, is ondanks verwoede pogingen van Bowers & Wilkins, Bose en Apple al die tijd marktleider geweest. Staat de XM6 wederom aan de top?

Als je het hebt over de topklasse koptelefoons van Sony, dan kom je eigenlijk altijd uit bij dezelfde lijn: de WH-1000XM-serie. Deze modellen staan al jaren bekend om hun indrukwekkende noise cancelling, waarmee omgevingsgeluid effectief wordt weggefilterd. Tel daar een rijke audiokwaliteit bij op – inclusief ondersteuning voor Hi-Res Audio en LDAC – en je snapt waarom ze zo populair zijn. Voeg daar nog een lange accuduur, comfortabel draagcomfort en slimme functies als Speak-to-Chat en Adaptive Sound Control aan toe, en je hebt een hoofdtelefoon die voor veel mensen als de ideale allrounder geldt.

Sony levert keer op keer een betrouwbaar totaalpakket af, wat deze lijn tot een vaste waarde maakt onder muziekliefhebbers die meer willen dan alleen goed geluid. Gesprekskwaliteit, een fijne app en sterke ruisonderdrukking horen daar inmiddels gewoon bij. Nu Sony met de WH-1000XM6 de zesde generatie op de markt brengt, twijfelt niemand eraan dat deze koptelefoon weer aan alle verwachtingen voldoet. Maar in een markt waarin de concurrentie flink is toegenomen, is de vraag wel gerechtvaardigd: is dit model het prijskaartje van 450 euro nog steeds waard? Dat is tenslotte 30 euro méér dan de XM5 bij zijn lancering kostte.

©Wesley Akkerman

Wederom op te vouwen

Sony heeft de afgelopen drie jaar duidelijk niet stilgezeten. De WH-1000XM6 is voorzien van een nieuwe processor, extra microfoons, verbeterde noise cancelling en een verfijnd audioplatform. Op het eerste gezicht oogt hij misschien identiek aan de XM5, maar ook het ontwerp is op meerdere punten aangepakt. Zo is het lichte model nog steeds makkelijk op te vouwen dankzij de draaibare oorschelpen met zacht schuim. Handig, want daardoor past hij moeiteloos in de meegeleverde case en neem je 'm makkelijk mee.

Sommige aanpassingen zijn klein maar doordacht. Zo is de powerknop nu iets verzonken, waardoor je hem sneller op de tast vindt. De knop voor noise cancelling heeft bovendien een extra functie gekregen: je kunt er de microfoon mee dempen of activeren tijdens een telefoongesprek. De rest van de bediening verloopt via het aanraakgevoelige oppervlak op de rechter oorschelp. Dat werkt op zich prima, maar je moet wel even wennen aan de precieze gebaren. Bovendien blijft de aanraakbediening gevoelig voor fouten, waardoor we zelf liever kiezen voor fysieke knoppen of de bijbehorende app.

Wie kritisch naar het ontwerp kijkt, komt nog een paar kleine minpunten tegen. Zo trekt de behuizing – vooral bij het zwarte model – snel vlekken aan van je vingers, die je makkelijk uitsmeert als je niet uitkijkt. En dan is er nog de hoofdband, die tijdens het dragen soms in je haar blijft haken, vooral als de koptelefoon iets verschuift. Dat levert een wat ongemakkelijk gevoel op. Gelukkig zijn dat allemaal kleinigheden die verder weinig afdoen aan het totaalplaatje.

©Wesley Akkerman

Luisteren tijdens het laden

Een van de prettigste verbeteringen van de WH-1000XM6 ten opzichte van zijn voorganger is dat je hem tijdens het opladen gewoon kunt blijven gebruiken. Bij de XM5 was dat nog niet mogelijk: zodra je die aan de lader hangt via de usb-c-poort, stopt het afspelen. Dat probleem is nu dus verholpen. Wel is de meegeleverde oplaadkabel vrij kort, dus handig is het niet altijd. Qua aansluitmogelijkheden zijn er verder weinig verschillen: beide modellen ondersteunen bluetooth (met bij de XM6 een nieuwer versienummer) én hebben een fysieke audio-ingang. Sony levert standaard een usb-c-kabel en een audiokabel mee in de verpakking.

Ook op codec-gebied is er weinig te klagen. Net als zijn voorganger ondersteunt de WH-1000XM6 AAC, SBC en Sony’s eigen LDAC voor high-res audio. Maar er zijn ook twee nieuwe toevoegingen: LC3 en Auracast. Vooral LC3 is interessant als moderne codec die zich qua prestaties laat vergelijken met Qualcomms aptX Adaptive. Afhankelijk van de verbindingskwaliteit past deze codec automatisch de sample rate aan voor optimale geluidskwaliteit en stabiele prestaties. Qualcomm-codecs zelf zijn overigens niet aanwezig, maar met het huidige aanbod valt er genoeg te kiezen – je mist er weinig aan.

Wat wel onveranderd is gebleven, is de batterijduur. Je haalt nog steeds zo'n 30 uur met noise cancelling ingeschakeld en 40 zonder. Dat is netjes, maar inmiddels niet meer indrukwekkend. Concurrenten zoals de Sennheiser Momentum 4 Wireless gaan met gemak twee keer zo lang mee op een volle lading. Snelladen kan gelukkig wel: 3 minuten aan de oplader levert tot 3 uur speeltijd op. Toch is er op dit punt nog wat ruimte voor verbetering, zeker als Sony koploper wil blijven.

©Wesley Akkerman

Ruisonderdrukking en audio

Met de WH-1000XM6 zet Sony opnieuw stappen op het gebied van noise cancelling. De koptelefoon heeft nu twaalf microfoons aan boord, vier meer dan voorheen, en die helpen actief om storend geluid van alle kanten weg te filteren. Of het nu om wind, voorbijrazend verkeer of een drukke coupé vol kletsende mensen gaat: de XM6 laat zich er niet door van de wijs brengen. En dat geldt ook als je op een normaal volume luistert; je hoeft het geluid dus niet op standje maximaal te zetten om in alle rust te genieten.

Qua geluidskwaliteit heeft deze serie sowieso een sterke reputatie, en de XM6 weet die opnieuw waar te maken. De 30 mm-drivers zijn flink onder handen genomen en leveren nu nog meer detail, heldere zanglijnen en extra finesse in de hoge tonen. Sony heeft zichtbaar gezocht naar een betere balans tussen lage, midden- en hoge frequenties, en met succes. Alles klinkt krachtig en vol, zonder dat het op een bepaald gebied tekortschiet.

Bijzonder is ook dat Sony dit keer samenwerkte met mastering engineers uit de muziekindustrie om het geluidsprofiel nog preciezer af te stemmen. Dat merk je: muziek klinkt natuurlijker, gelaagder en gewoon meeslepender. En alsof dat nog niet genoeg is, kun je nu ook stereogeluid omzetten naar een ruimtelijke audio-ervaring via een nieuwe vorm van upmixing. Dat is iets anders dan de bestaande 360 Reality Audio-ondersteuning of DSEE Extreme-technologie – het resultaat is dat je met dezelfde koptelefoon meer uit je muziek haalt dan ooit tevoren.

Maar we zijn er nog niet

De Sony WH-1000XM6 weet een open, gelaagd en dynamisch geluidsbeeld neer te zetten dat vrijwel elk muziekgenre aankan. Luister je naar een intieme opname – denk aan stem en piano – dan vallen meteen de fijne details op: je hoort hoe elke toetsaanslag zijn eigen ruimte krijgt en hoe zanglijnen haast betoverend in de mix zweven. Ook bij drukker geproduceerde nummers blijft het overzicht bewaard. De hoge en middentonen houden hun helderheid, waardoor je makkelijk onderscheid maakt tussen de verschillende lagen in een track.

Wat betreft de bas heeft Sony de balans goed gevonden. Lage tonen zijn krachtig en vol, maar nooit modderig – ze blijven strak en gecontroleerd. Drums en percussie klinken precies en direct, zonder overbodig nagalmen. Daardoor voelt elke luisterbeurt fris en levendig aan. Sterker nog: de kans is groot dat je ineens details hoort die je eerder niet opvielen in nummers die je al tientallen keren hebt afgespeeld. De koptelefoon legt daarbij net wat extra nadruk op zang en vocalen, wat de verstaanbaarheid en het gevoel van betrokkenheid alleen maar vergroot.

Ook op het gebied van slimme functies blijft Sony zijn voorsprong behouden. Bekende features als Adaptive Sound Control zijn weer van de partij en passen automatisch instellingen aan op basis van je gedrag en locatie. Speak-to-Chat herkent wanneer je iets zegt, pauzeert de muziek en laat omgevingsgeluid binnen – handig tijdens telefoongesprekken, al kan een kuchje soms per ongeluk hetzelfde effect hebben. Uniek is daarnaast het gespreksbeheer via hoofdbewegingen: door ja te knikken neem je een gesprek aan, schud je nee dan sla je het af.

©Wesley Akkerman

Sony WH-1000XM6 kopen?

Met de WH-1000XM6 borduurt Sony voort op de sterke reputatie van eerdere modellen, en dat doet het merk met succes. De noise cancelling is opnieuw verbeterd dankzij een nieuwe processor en extra microfoons, terwijl de geluidskwaliteit wederom tot de top behoort. Sony heeft daarnaast goed geluisterd naar gebruikersfeedback: het opvouwbare ontwerp is terug en je kunt nu ook tijdens het opladen gewoon blijven luisteren. Geen revolutionaire vernieuwingen misschien, maar wel slimme aanpassingen die het totaalplaatje merkbaar sterker maken. Soms zit vooruitgang in de details.

Natuurlijk zijn er ook wat minpunten. De accuduur is gelijk gebleven terwijl concurrenten inmiddels meer uithoudingsvermogen bieden. En hoewel het design stijlvol is, trekt de afwerking op de zwarte versie snel vlekken aan. De hoofdband is bovendien niet ideaal voor langere luistersessies; hij trekt soms aan je haar bij het verschuiven. Ook over de aanraakbediening kun je van mening verschillen – wij vinden fysieke knoppen prettiger, al biedt de app gelukkig ook genoeg controle. Geen dealbreakers, maar wel goed om te weten.

Wat de WH-1000XM6 vooral interessant maakt, is hoe Sony de audiokant verder verfijnt. De toevoeging van nieuwe codecs, de mogelijkheid om stereo te upgraden naar ruimtelijke audio en het afgestemde geluidsprofiel – met hulp van professionals uit de muziekindustrie – zorgen voor een ervaring die weer een stap verder gaat. En ja, hij is duurder dan z'n voorganger. Maar voor wie het maximale uit z'n muziek wil halen, blijft dit een van de meest complete en overtuigende draadloze koptelefoons die je kunt kopen.

De Motorola razr 60 ultra vouwt dicht als een ouderwetse klaptelefoon, wat allerlei handige functies mogelijk maakt. Daar vertellen we je over in deze review, waarin we ook ingaan op hoe de razr 60 ultra als smartphone bevalt. De verwachtingen zijn namelijk hoog, want de adviesprijs van het toestel bedraagt liefst 1299 euro.

Om met die adviesprijs te beginnen: de ultra is al snel na zijn lancering tweehonderd euro in prijs gezakt. Dat past bij de geschiedenis van oudere Motorola razr-toestellen: die kun je na een paar maanden serieus goedkoper in huis halen. Stof om over na te denken als een razr je aanspreekt, maar je de adviesprijs – begrijpelijk – te hoog vindt. Een alternatief is kiezen voor de razr 60, zonder ultra-aanduiding. Die heeft een adviesprijs van 799 euro en is technisch minder geavanceerd dan de ultra-versie.

Handig, luxe vouwontwerp

Dat Motorola de razr 60 ultra als topsmartphone in de markt zet, merk je direct. Het toestel komt heel degelijk over en de vouw in het midden van het scherm voel je nauwelijks. Het gewicht is met 199 gram vergelijkbaar met een normale smartphone.

Uitgevouwen in je hand is de razr 60 ultra een erg lange smartphone, wat komt omdat hij een langwerpig scherm van 7 inch heeft. Dat is erg groot. Dat scherm oogt lekker scherp dankzij de resolutie van 2912 x 1244 pixels en scoort ook op andere punten erg goed.

©Rens Blom

Klap je de smartphone dicht, dan kijk je tegen een vierkant 4inch-scherm aan. Het scherm loopt door rond de camera's, wat een futuristisch gevoel geeft. Op het scherm (1272 x 1080 pixels) zie je veel meer dan de tijd en inkomende telefoongesprekken. Je kunt meldingen bekijken, een hele andere playlist binnen Spotify opzetten, door de weersvoorspelling bladeren en andere apps zoals Instagram gebruiken.

©Rens Blom

Wij zijn vooral fan van het fotograferen via het externe scherm. Door de telefoon uitgevouwen om te draaien of ingeklapt voor je te houden, kun je selfies maken met de camera's op de achterkant van de smartphone. Dat zijn hartstikke goede camera's, waardoor je veel betere selfies schiet dan met andere smartphones. Ook handig voor vloggers.

©Rens Blom

Op onderstaande foto's zie je een selfie gemaakt met de camera aan de achterkant en een selfie gemaakt met de speciale selfiecamera aan de binnenkant van de razr 60 ultra. Die laatste foto is veel minder scherp.

©Rens Blom

Een scherpe selfie met de camera aan de buitenkant.

©Rens Blom

Een minder scherpe selfie met de camera aan de binnenzijde.

Aandachtspunten

De razr 60 ultra kent als vouwsmartphone enkele belangrijke aandachtspunten. Zo is er een speciale laag op het scherm aangebracht ter bescherming. Die mag je niet verwijderen. Doe je dat wel, dan vervalt je garantie. De smartphone kan tegen een val in het zwembad, maar is niet waterdicht. Van stof, zand en vuil wordt de telefoon niet blij. Vermijd ook hard drukken op het middelste deel van het langwerpige scherm, stelt Motorola.

©Rens Blom

Motorola geeft adviezen om de smartphone niet te beschadigen.

Wij ontvingen de razr 60 ultra in een fraaie donkergroene kleur, met zachte alcantara-afwerking. Dat materiaal voelt lekker aan maar komt ook met aandachtspunten. Prettig is dat Motorola een (vouwbaar) hoesje meelevert om de smartphone veiliger te gebruiker.

©Rens Blom

Heel complete specificaties

Van een dure smartphone mag je uitstekende specificaties verwachten, ongeacht of 'ie vouwt of niet. Motorola heeft dat goed begrepen. De razr 60 ultra draait op een razendsnelle Qualcomm Snapdragon 8 Elite-processor met 16 GB werkgeheugen en maar liefst 512 GB opslagcapaciteit. De 4700mAh-accu gaat een normale dag mee, maar moet daarna wel opladen. Dat kan lekker snel via de usb-c-poort en ook redelijk vlot via een draadloze oplader. Het toestel is geschikt voor contactloze pinbetalingen in winkels.

©Rens Blom

Korter updatebeleid

Bijzonder is Motorola's ondergemiddelde updatebeleid. De razr 60 ultra krijgt slechts drie Android-upgrades en vier jaar beveiligingsupdates. Dat is gek genoeg korter dan sommige goedkopere Motorola-smartphones en ook korter dan de zeven jaar die merken als Google en Samsung beloven voor hun premium smartphones.

©Rens Blom

Verschillende functies om het buitenste scherm te benutten.

Conclusie: Motorola razr 60 ultra kopen?

De Motorola razr 60 ultra is de beste verticale vouwsmartphone die je op moment van schrijven kunt kopen. Het ontwerp is doordacht en maakt gebruik van slimme softwarefuncties en het toestel heeft uitstekende specificaties. Motorola's korte updatebeleid is een onnodig minpunt. De adviesprijs is stevig, maar de geschiedenis leert dat razr-smartphones snel in prijs zakken.