Slimme verlichting is de eerste stap naar een slim huis. Waar begin je, wat heb je nodig en waar let je op? Om je op weg te helpen, beantwoorden we tien vragen over slimme verlichting.

Vraag 1: Wat kun je met slimme verlichting?

Slimme verlichting bedien je vanaf de bank of elke andere plek in en buiten het huis. Je verbindt de slimme lamp met software met een app, spraakassistent of knop. Via een smartphone, slimme speaker of ander slim accessoire zet je de lampen eenvoudig aan en uit. Via een app stel je onder meer de helderheid en kleur(en) van de lampen in. De personalisatiemogelijkheden verschillen per merk en model.

Door het instellen van automatiseringen gaan je slimme lampen automatisch aan en uit op basis van de ingestelde voorwaarden. De tuinverlichting gaat bijvoorbeeld vanzelf uit na zonsopkomst of de lampen zijn ‘s nachts minder fel als je ze op dat moment inschakelt. Dat regel je allemaal via een app.

Vraag 2: Welke soorten slimme lampen zijn er?

Slimme verlichting is er in allerlei soorten en maten. Sommige lampen draai je in een bestaande fitting met een E27-, E14- of GU10-aansluiting, maar er zijn ook lichtslangen, ledstrips, lichtpanelen, lampjes voor in de kerstboom en armaturen. In het laatste geval gaat het bijvoorbeeld om een plafonnière of inbouwspot waarin de slimme software al is ingebouwd.

Vraag 3: Kan ik elke lamp slim maken?

Hoewel het aanschaffen van slimme verlichting de makkelijkste oplossing is, kun je in principe elke lamp slim maken. Met een slimme stekker bedien je een lamp die je in het stopcontact steekt via je smarthomeplatform. Sommige slimme stekkers hebben ook een fysieke knop.

Hoe zit het met wand- en plafondlampen die je normaal gesproken met een lichtschakelaar bedient? Met een slimme inbouwschakelaar, zoals die van Shelly, maak je ook deze lampen slim. Je bedient ze eenvoudig via je smarthomeplatform én met de lichtknop in huis. Heb je een dimbare lamp? Daar bestaan slimme inbouwdimmers voor. Blijf je huidige lichtknop gebruiken of ruil deze in voor een impulsschakelaar. De knop blijft dan altijd in de oorspronkelijke positie staan.

Vraag 4: Hoeveel energie gebruikt een slimme lamp?

De gemiddelde (slimme) ledlamp heeft een vermogen van 7 watt. Dat is heel wat zuiniger dan een gloeilamp van 40 of 60 watt. Bovendien kun je met automatiseringen de tijd dat je lampen aan staan minimaliseren. Zo bespaar je nóg meer. Wel gebruiken slimme lampen ook stroom als ze uitstaan. In de praktijk is dat echter verwaarloosbaar.

Vraag 5: Is slimme verlichting wel veilig?

Veel slimme apparaten staan in contact met servers over de hele wereld. Aan alle apparaten die verbonden zijn met internet zijn uiteraard veiligheidsrisico’s verbonden. Ze verzamelen informatie en wisselen die uit met servers. Het gaat niet alleen om de status van je lamp (aan of uit), maar soms ook om je locatie- en persoonsgegevens. Dat levert een privacyrisico op.

Je kan zelf maatregelen nemen om deze risico’s te verkleinen. Bijvoorbeeld door lokaal te werken en te kiezen voor merken die regelmatig veiligheidsupdates voorzien. De Nederlandse overheid geeft aan dat slimme lampen van fabrikanten buiten de Europese Unie potentieel minder veilig zijn, omdat ze niet aan de Europese veiligheidsvoorschriften hoeven te voldoen. Het gaat hierbij vaak om goedkopere lampen.

©Gorodenkoff Productions OU

Vraag 6: Welke merken slimme lampen zijn er?

Het bekendste merk van slimme verlichting is Philips Hue. In het assortiment zijn veel soorten lampen en accessoires te vinden die je bedient via de eigen app van het merk. Andere bekende merken zijn Innr, WiZ, Calex en Trust (KlikAanKlikUit). Ook IKEA, Kruidvat, Action, Lidl en HEMA bieden betaalbare opties aan.

Voor unieke slimme verlichting kun je terecht bij merken als Nanoleaf en Twinkly. Zij bieden onder meer slimme paneellampen en lichtsnoeren aan. Twinkly staat verder bekend om zijn slimme kerstverlichting.

Vraag 7: Kan ik verschillende merken combineren?

De slimme lampen van verschillende merken hebben elk een eigen app. Door de verschillende apps zie je soms door de bomen het bos niet meer. Dat kun je oplossen door je lampen te koppelen aan apps als Google Home (Android en iOS) en Apple HomeKit (iOS).

Je stelt de verlichting eenmalig goed in via de app van de lamp en zet de verlichting vervolgens aan en uit via een van de smarthomeplatforms. Ook hierin kun je lampen dimmen en van kleur veranderen.

De Philips Hue-app ondersteunt ook andere lampen die gebruikmaken van het ZigBee-protocol. Je bedient bijvoorbeeld de lampen van IKEA, Innr en Trust via deze app. Wel is een Hue Bridge vereist.

Vraag 8: Heb ik een bridge of hub nodig?

Veel slimme lampen verbind je via wifi of bluetooth, maar voor sommige toepassingen heb je een bridge of hub nodig. Bij lampen van Philips Hue kun je met een bridge je smarthome bedienen als je van huis bent. Bovendien kun je dan meer lampen aan de app koppelen, namelijk 50 in plaats van 10. Heb je een groot huis? Een bridge kan je helpen ook de slimme lampen achter in je tuin te bedienen.

Vraag 9: Hoe bedien ik een slimme lamp als het internet uitvalt?

Of je slimme verlichting werkt als het internet uitvalt, ligt er geheel aan hoe je smarthome is opgebouwd. Je kunt je slimme verlichting lokaal bedienen met een bridge of gebruikmaken van een Raspberry Pi in combinatie met HomeAssistant of Domoticz. Met de juiste slimme schakelaar bedien je het licht bovendien via een fysieke lichtknop. De stemassistenten Google Assistant, Siri en Alexa vereisen doorgaans wel een internetverbinding.

©Olha - stock.adobe.com

Vraag 10: Waar let je op bij het kopen van slimme lampen?

Voordat je slimme verlichting aanschaft, is het slim om een plan te maken. Welke stemassistent wil je gebruiken? Met welk protocol wil ik werken? Welke kleuren licht wil ik gebruiken?

Kijk op de verpakking of je favoriete stemassistent wordt ondersteund en onderzoek welk protocol een slimme lamp gebruikt (al is dat laatste dankzij Matter minder noodzakelijk). Wil je enkel wit licht in huis? Je bent goedkoper uit met een slimme lamp die geen andere kleuren kan weergeven. Let er verder op dat de kleurtinten van merken kunnen verschillen.

Reageert Windows op jouw (oude) pc of laptop stroperig? Via allerlei kunstgrepen kun je de boel mogelijk nog wat vlottrekken, maar verwacht geen wonderen. Iets wat écht helpt, is de installatie van een lichtgewicht besturingssysteem. De relatief nieuwe en gratis Linux-distributie CachyOS is hiervoor heel geschikt. Je komt in de overzichtelijke gebruikersomgeving heel wat vertrouwde namen tegen.

CachyOS is tot dusver onderbelicht gebleven. Ten onrechte, want volgens de bekende informatieve website Distrowatch wint dit besturingssysteem in rap tempo terrein. Niet voor niets staat CachyOS inmiddels in de top tien van populairste Linux-systemen.

Opstartbare usb-stick maken

Je hebt van CachyOS een zogeheten image nodig. Hiermee ga je op een later moment de installatie in orde maken. Er bestaan verschillende versies van het besturingssysteem. In dit artikel gaan we aan de slag met de desktopeditie. Surf naar www.cachyos.org/download en klik op Download Desktop Edition / Direct om het iso-bestand op te slaan.

Je kunt CachyOS het beste vanaf een opstartbare usb-stick installeren. Je moet het opslagmedium hiervoor klaarmaken. Er bestaan diverse hulpprogramma’s waarmee dat kan. De ontwikkelaar adviseert balenaEtcher. Dit tooltje is voor Windows, macOS en Linux beschikbaar. Verbind eerst een usb-stick met minimaal 8 GB opslagruimte met een willekeurige computer en start het programma daarna op. Via Flash from file selecteer je in de verkenner het iso-bestand. Klik nu op Select target en vink de usb-stick aan. Bevestig met Select. Je klikt als laatste op Flash om de opstartbare usb-stick te creëren.

Live-omgeving

Het is nu de bedoeling om de beoogde CachyOS-computer met de zojuist gemaakte usb-stick op te starten. Sluit de opslagdrager aan en schakel het systeem in. Druk tijdens de opstartfase op een specifieke toets om het computermenu (BIOS of UEFI) te openen. Vaak is dat F2, maar het kan bijvoorbeeld ook F10, F12 of Delete zijn. Dat verschilt per computer. Het is nu zaak om de usb-stick als eerste opstartschijf te selecteren. Kijk of je een onderdeel als Boot, Boot Priority of iets soortgelijks kunt vinden. Met behulp van de muis of pijltjestoetsen kun je vaak de opstartvolgorde wijzigen. Als dat eenmaal is gelukt, herstart je de computer.

Zodra het menu van CachyOS verschijnt, kies je voor een standaardinstallatie. Dat is doorgaans de bovenste optie. Bevestig vervolgens met Enter. Na even wachten komt de live-omgeving tevoorschijn. Dat is in feite een voorproefje van het besturingssysteem waarin je alvast wat zaken kunt uitproberen. Klik in het welkomstvenster op Launch installer om de definitieve installatie te starten.

Voorafgaand aan de installatie kom je eerst in de live-omgeving van CachyOS terecht.

Installatie uitvoeren

Je controleert in het installatiescherm of de Nederlandse taal is geselecteerd en kiest in het volgende venster de juiste regio. Via Volgende selecteer je de gewenste toetsenbordindeling. Klik verder en bepaal op welke partitie je CachyOS wilt installeren. Wil je met een schone lei beginnen, dan ligt de optie Wis schijf voor de hand. Wijs daarna in het uitrolmenu ext4 aan als bestandssysteem. Daarmee creëer je namelijk een stabiele werkomgeving.

Overigens kun je CachyOS eventueel ook naast Windows installeren. Voor het inrichten van zo’n dualboot-systeem moet je de juiste partitie aan de Linux-distributie toewijzen. Maak een keuze en bevestig met Volgende.

Het besturingssysteem is in allerlei sausjes beschikbaar. Voor deze workshop selecteren we Plasma Desktop, maar het staat je vrij om een ander uiterlijk te kiezen. In het volgende scherm voeg je eventueel extra onderdelen toe, al kan dat ook op een later moment. Laat de standaardinstellingen ongewijzigd en klik wederom op Volgende. Vul nu een naam, gebruikersnaam en computernaam in. Je bedenkt ook een wachtwoord. Via Volgende / Installeer / Install Now wordt de installatie uitgevoerd. Je zet na afloop een vinkje voor Nu herstarten en klikt op Voltooid.

Je kunt tussen maar liefst zeventien lay-outs kiezen!

Eerste kennismaking

Als de installatie is gelukt, start het zojuist geïnstalleerde Linux-systeem voor het eerst op. Typ het wachtwoord om door te gaan naar het bureaublad. Elke keer dat CachyOS opent, verschijnt er een welkomstvenster. Klik dat nog niet weg, want je hebt hiermee snel toegang tot enkele handige onderdelen. Daar gaan we zo dadelijk mee aan de slag.

Vanaf het prille begin hebben andere personen niet zomaar toegang tot jouw computer.

Wie Windows gewend is, hoeft vermoedelijk niet lang te wennen aan de navigatiestructuur. Klik linksonder op het logo van CachyOS om het startmenu te openen. Hier zijn flink wat applicaties over verschillende categorieën verdeeld. Kies bijvoorbeeld Systeem / Dolphin om een bestandsbrowser te openen. Hier vind je alle lokaal opgeslagen foto’s, video’s, documenten en overige bestanden. Daarnaast bevindt zich in Dolphin ook een prullenbak met verwijderde items.

Verder staan helemaal rechts van de taakbalk diverse systeempictogrammen. Daarmee regel je onder andere het geluid en de netwerktoegang. Via het kleine pijltje komen er nog meer pictogrammen tevoorschijn. Vraag bijvoorbeeld een overzicht van recente meldingen op of pas de energie-opties aan. Tot slot kun je hier ook scherminstellingen wijzigen.

Dolphin is een soort verkenner waarin je alle bestanden kunt terugvinden.

CachyOS bijwerken

Net zoals bij elk besturingssysteem is het belangrijk om de boel regelmatig bij te werken. Hiervoor komt het eerder genoemde welkomstvenster goed van pas. Heb je dat weggeklikt, dan haal je het weer tevoorschijn. Klik in het menu op Systeem en CachyOS Hello. Ga nu naar Programma’s / Aanpassingen en Systeem bijwerken. Na opgave van het juiste wachtwoord checkt een hulpprogramma of er updates zijn. Tik op de J-toets en Enter om het besturingssysteem bij te werken. Je sluit na afloop het venster met Enter.

Vertrouwde tooltjes

Elk besturingssysteem valt of staat met de beschikbare programma’s. Dat zit bij CachyOS wel goed. Er zijn zelfs een aantal nuttige tooltjes voorgeïnstalleerd. Zo gebruik je Cachy Browser om op internet te surfen en VLC Media Player om naar video’s te kijken. Verder vind je in het menu een fotoviewer (Gwenview), tekstverwerker (KWrite) en analyseprogramma (Systeemmonitor).

In Systeemmonitor zie je in hoeverre de processor en het werkgeheugen worden belast.

Je kunt in CachyOS nog veel meer toepassingen installeren. Klik in het welkomstscherm rechtsonder op Programma’s installeren. Er opent een venster met vijftien categorieën. Je klikt voor een categorie op het pijltje om de onderliggende tooltjes te tonen. Op die manier kom je allerlei vertrouwde namen op het spoor. Firefox is bijvoorbeeld een bekende browser, terwijl je met Thunderbird e-mailaccounts kunt beheren. Voor kantoortoepassingen is het LibreOffice-pakket een aanrader. Je komt daarnaast onder andere toepassingen voor e-bookbeheer (Calibre), fotobewerking (GIMP) en videomontages (Kdenlive) tegen. De keuze is reuze!

Wil je iets installeren? Zet dan achter een of meerdere programma’s een vinkje. Je kiest daarna Systeem bijwerken. Typ in het verschenen commandovenster het juiste wachtwoord en bevestig met Enter. Nadat alle programmagegevens zijn opgehaald, druk je achtereenvolgens op de J-toets en Enter. Is de installatie afgerond? Sluit dan met Enter het commandovenster. De freeware nestelt zich automatisch in het startmenu.

Je kunt vanuit CachyOS in één klap diverse bekende programma’s installeren.

Tot slot

In dit artikel komen alleen de basisbeginselen van CachyOS aan bod. Je kunt je ontdekkingstocht natuurlijk op eigen houtje vervolgen, want het besturingssysteem kent verrassend veel mogelijkheden. Bekijk alle onderdelen in het startmenu, zodat je CachyOS goed leert kennen.

Vooral het hulpprogramma Systeeminstellingen is de moeite waard. Hier kun je diverse zaken van de computer naar eigen wens aanpassen. Denk bijvoorbeeld aan het gedrag van de muis, het touchpad, het toetsenbord en de monitor. Je kunt ook de achtergrond, het thema en het lettertype wijzigen. Gebruik bovenaan zo nodig de zoekfunctie om een bepaalde instelling te vinden. Veel computerplezier!

In de Systeeminstellingen pas je talloze zaken naar eigen smaak aan, zoals het kleurenschema.

Met 10.000 exemplaren op de weg is de Kia EV6 een gevestigde naam in Nederland. Drie jaar na de introductie blijft het model opvallen binnen zijn klasse, zelfs met zijn originele specificaties. Nu heeft de EV6 een update gekregen. Irwin van InstaAutoVlog testte de vernieuwde versie.

Star Map-lichtsignatuur

De vernieuwde Kia EV6 valt op door zijn nieuwe Star Map-lichtsignatuur, die aansluit bij de stijl van andere Kia-modellen zoals de EV3 en EV9. Ook heeft de auto een strakker design met de LED Matrix-koplampen en een ander vormgegeven voorbumper, inclusief active air flaps.  Ook de 19 of 20 inch lichtmetalen wielen hebben een ander ontwerp gekregen. De achterbumper ziet er anders uit, en de wagen is verkrijgbaar in andere kleurstellingen, waaronder matblauw.

©Kia

Interieur en infotainment

Het interieur van de Kia EV6 is vernieuwd met een stuurwiel dat qua ontwerp aansluit bij de EV3. De middentunnel is voorzien van materialen die minder gevoelig zijn voor krassen en vingerafdrukken, en er zijn meerdere USB-C-aansluitingen toegevoegd. Het infotainmentsysteem is verbeterd: het scherm reageert sneller, en dankzij de Connected Car Navigation Cockpit (ccNc) biedt het nauwkeurigere EV-routeplanning, cloudgebaseerde navigatie en ondersteuning voor draadloos Apple CarPlay en Android Auto. Via OTA-updates blijft het systeem up-to-date.

©Kia

Biometrie en starten via de app

De draadloze telefoonlader in de Kia EV6 heeft een upgrade gekregen en levert nu 15 watt vermogen, een aanzienlijke verbetering ten opzichte van de eerdere 5 watt. Ook het Meridian-audiosysteem is verfijnd. Daarnaast is er nu een vingerafdrukscanner op de middentunnel waarmee de auto kan worden gestart. Voor het ontgrendelen en vergrendelen van de auto wordt gebruikgemaakt van een 2.0 digitale sleutel, die via een smartphone werkt.

©Kia

Bereik: 428 tot 582 kilometer

De EV6 beschikt over een lichtere vierde-generatie batterij, die per cel meer energie vast kan houden en daardoor een grotere capaciteit heeft: van 58 naar 63 en van 77,4 naar 84kWh. De Standard Range heeft een bereik van maximaal 428 kilometer en de Long Range maximaal 582 kilometer. Het verbeterde regeneratief remsysteem heeft een piek van 250 kW. 

Ondanks de toegenomen kiloWatturen kan je de batterij nog steeds in 18 minuten van 10 naar 80 procent snelladen. De halverwege het snellaadproces aanwezige pauze van het oude model, om alle cellen te controleren, is verdwenen. 

©Kia

Dynamischer rij-ervaring

De Kia EV6 is uitgerust met de derde generatie Frequency Selective Dampers, ontworpen om zowel rijdynamiek als comfort te verbeteren. Deze dempers zijn lichter en compacter, wat bijdraagt aan een verbeterde rijervaring. Kia heeft daarnaast extra aandacht besteed aan geluidsisolatie, onder meer door de vloerbedekking los te koppelen van de bodemplaat. De EV6 behoudt zijn sportieve karakter en biedt een dynamischere rij-ervaring dan concurrenten zoals de IONIQ 5 of XPENG G6.

©Kia

Video Kia EV6

Meer weten en zien over de nieuwe Kia EV6? Bekijk dan de video van InstaAutoVlog