Wil je alles in en om het huis automatiseren maar weet je niet waar te starten? Home Assistant is misschien niet de gemakkelijkste optie om mee te beginnen, maar als je het eenmaal door hebt kun je er echt alle kanten mee op. Bovendien worden hierin enorm veel slimme apparaten ondersteund. We laten zien hoe je het installeert en in gebruik neemt op een Raspberry Pi 4.

Home Assistant zit duidelijk in de lift: het kent een actieve groep ontwikkelaars én gebruikers. De toegankelijkheid wordt steeds beter: je kunt al meer via de webinterface instellen en minder via scripts. In deze workshop gaan met de software aan de slag op een Raspberry Pi 4. Ook een oudere Pi 3 model B(+), Intel nuc, kleine Linux-server of nas is een optie. Op de Pi en enkele andere apparaten profiteer je van de extra’s van Hass.io. Het maakt bijvoorbeeld updates en back-ups eenvoudiger en je kunt uitbreidingen in een handomdraai toevoegen. We gebruiken het bij deze workshop. Let er op dat het je systeem wel ‘kaapt’, je kunt er dus buiten Home Assistant weinig anders mee. Als Hass.io geen optie is kun je evengoed Home Assistant installeren, bijvoorbeeld binnen Docker. De gewenste uitbreidingen kun je dan apart via Docker installeren en mee laten draaien.

01 Installatie op Raspberry Pi

Voor de installatie op onze Raspberry Pi 4 kiezen we zoals gezegd de kant-en-klare image met Hass.io. De basis daarin wordt gevormd door het besturingssysteem HassOS en een Docker-omgeving. Binnen die Docker-omgeving wordt automatisch de container voor Home Assistant gestart die je bovendien heel eenvoudig kunt updaten via de webinterface. In die webinterface vind je ook veel extra’s. Zo zit er een tool in voor het maken en terugzetten van back-ups (snapshots) en kun je snel allerlei uitbreidingen installeren. Haal het imagebestand voor Hass.io op via https://www.home-assistant.io/hassio/installation/. Wij selecteerden de 32-bit image voor de Raspberry Pi 4. Heb je het nieuwste model met 8 GB geheugen dan moet je de 64-bit image kiezen als je al het geheugen wilt benutten, maar dan kun je niet met de gpio-pinnen werken. Gebruik balenaEtcher voor het flashen van het imagebestand op een microSD-geheugenkaart van bij voorkeur 32 GB of groter. Dat geeft je wat meer ruimte voor uitbreidingen en back-ups.

©PXimport

02 Preparatie geheugenkaart

Ben je klaar met het flashen van de geheugenkaart dan ben je in principe klaar om de Pi er mee op te starten. Optioneel kun je er door het schrijven van een configuratiebestandje voor zorgen dat instellingen voor wifi meteen goed staan en/of een vast ip-adres wordt toegekend. Wij kiezen er in deze masterclass echter voor de Pi gewoon met een netwerkkabel aan te sluiten, wat ook stabieler werkt dan wifi. Hierbij wordt het ip-adres via dhcp toegekend. Let er op dat er na het starten van je Pi enkele installatietaken worden uitgevoerd, wat tot 20 minuten kan duren. Wil je dat in de gaten houden dan zou je tijdelijk een monitor of tv aan kunnen sluiten. Als alles klaar is kun je de webinterface openen met een browser in je netwerk op het adres http://homeassistant.local:8123. Let op: voorheen werd het adres hassio.local gebruikt, in nieuwe installaties is dat homeassistant.local! Werkt het niet? Dan ontbreekt mogelijk de hiervoor benodigde mDNS-ondersteuning in je router. Je kun dan het ip-adres van je Raspberry Pi gebruiken, dat je kunt opzoeken met tools als Advanced IP Scanner. Op het openingsscherm wordt gevraagd om een account te maken, waar je vervolgens direct mee inlogt. 

©PXimport

03 Configuratie

Na het inloggen geef je een naam voor je huis op. Laat ook je locatie detecteren, dat helpt je onder andere aan de tijdzone en de juiste tijden voor zonsopgang en -ondergang. Je locatie zal doorgaans niet zo nauwkeurig worden gedetecteerd, maar dat passen we later aan. Je ziet als je verder gaat al direct enkele gevonden apparaten en services waarvoor integraties bestaan. Je kunt ze nu instellen maar dat kan ook later via het configuratiescherm. Daarom kiezen we Voltooien. Je komt nu op het overzichtsscherm, waar je links alle menuonderdelen vindt en rechts het overzichtsscherm, bereikbaar via het menupunt Overzicht.

©PXimport

Updates voor Home Assistant installeren

Er verschijnen regelmatig updates voor Home Assistant, die je via het menu Supervisor / Dashboard eenvoudig kunt installeren. We raden je wel met klem aan steeds de release notes te lezen. Daarin lees je niet alleen over allemaal mooie nieuwe features, maar ook belangrijke veranderingen. Richt je aandacht ook even op de zogenoemde breaking changes. Dat zijn dingen die voortaan anders worden opgelost en mogelijk niet werken zoals je het nu hebt ingesteld. Tip: maak vooraf een snapshot onder Supervisor / Snapshots. Je hebt dan een back-up waar je naar terug kunt als er wat fout gaat.

©PXimport

04 Bestanden bewerken

Om de configuratiebestanden van Home Assistant aan te kunnen passen kun je bijvoorbeeld de Samba-uitbreiding installeren, zodat je via het netwerk toegang krijgt, of inloggen via ssh en dan met een editor zoals nano aan de slag gaan. Veel handiger is de installatie van de File editor, voorheen bekend onder de naam Configurator. Het is één van de vele officiële uitbreidingen voor Home Assistant. In Hass.io voeg je het eenvoudig toe. Ga via het menu naar Supervisor en klik op Add-on Store. Tik dan op File editor en kies Install. Zet na de installatie vinkjes bij Start on boot voor automatisch opstarten na booten, Watchdog voor het automatisch herstarten bij een crash en Show in sidebar zodat je in je menu een verwijzing naar deze editor er bij krijgt. Klik dan op Start. Als je de editor opent kun je via het foldericoontje het gewenste configuratiebestand openen, bijvoorbeeld configuration.yaml waarin de hoofdconfiguratie staat. Ook kun je via hetzelfde icoontje kiezen om een nieuw bestand of nieuwe map te maken. De editor geeft ook fouten in yaml-code aan, de taal die voor de configuratie wordt gebruikt, en helpt bij het herstarten van de server na aanpassingen.

©PXimport

05 Opzet configuratiebestanden

Bekijk vooraf goed de structuur van de configuratiebestanden. De hoofdconfiguratie vind je zoals gezegd in configuration.yaml. Standaard wordt de configuratie hierin opgedeeld om het overzicht te behouden. Dat zie je aan een regel als automation: !include automations.yaml. Dat is een verwijzing naar het aparte script met daarin al je automatiseringsregels. Je kunt dit ook zelf toepassen. Heb je bijvoorbeeld heel veel sensors toegevoegd, dan kun je een apart bestand sensors.yaml maken waarna je in de hoofdconfiguratie (configuration.yaml) de regel sensor: !include sensors.yaml toevoegt. Er is zelfs een mogelijkheid om hele mappen automatisch in te voegen. Dit alles is vooral handig als je wat verder bent en je scripts steeds langer worden. 

©PXimport

06 Locatie aanpassen

We maken als eerste een aanpassing voor de correcte locatie van onze Home Assistant-installatie. Dit heeft onder meer invloed op de tijden voor zonsopgang en -ondergang. Je kunt het eventueel via het bestand configuration.yaml met de editor aanpassen, maar het is praktischer om hiervoor naar Instellingen / Algemeen te gaan. Je kunt hier via de kaart (met zoommogelijkheid) het icoontje verslepen naar je precieze locatie. Controleer ook de tijdzone en het maatsysteem. Los je dit toch liever via het configuratiebestand op, dan kun je in configuration.yaml een component genaamd homeassistant: toevoegen met daaronder achter latitude: de breedtegraad en daar weer onder een longitude: met de lengtegraad. Herstart daarna de server via het instellingenicoontje en dan Restart HASS. Door de handmatige configuratie kun je deze algemene instellingen zoals de locatie niet meer via de gebruikersinterface veranderen

©PXimport

Werken met zones en gebieden

Je kunt in Home Assistant met verschillende zones werken, bijvoorbeeld voor thuis, werk en school. Geef je hierna handmatig of automatisch, bijvoorbeeld via een tracker, je locatie door, dan kan jouw status in Home Assistant worden aangepast. Bijvoorbeeld op het moment dat op je werk arriveert of een straal van 100 meter daar omheen. In automatiseringen kun je dit dan weer als trigger of conditie gebruiken. Je kunt zones invoeren via het configuratiebestand, maar het is handiger naar Instellingen / Zones te gaan. Hier kun je alle zones toevoegen met de gewenste straal. Je kunt de locatie ofwel aanwijzen op de kaart, of een breedtegraad/lengtegraad opgeven. Op https://www.gps-coordinaten.nl/ kun je die coördinaten gemakkelijk opzoeken op basis van een adres. Heb je nog geen zones gemaakt, dan wordt de locatie van de Home Assistant-installatie gebruikt als zogenoemde Huis-zone. Naast zones kun je ook werken met gebieden. Dat zijn ruimtes in je huis, zoals je keuken, slaapkamer en woonkamer. Die zijn overigens al standaard toegevoegd. Onder Instellingen / Gebieden kun je extra gebieden toevoegen. Als je apparaten toevoegt is het gebruikelijk om direct het gebied te selecteren waar dat apparaat is geplaatst. Hiermee kun je bijvoorbeeld in één keer de lampen in de slaapkamer uitzetten.

©PXimport

07 Automatisch gevonden

Mogelijk zijn er automatisch al diverse apparaten gevonden op je netwerk zoals Chromecast, Philips Hue, Apple TV, Kodi, Sonos of een smart tv. Je ziet de automatisch gevonden apparaten onder Instellingen / Integraties waar je ze direct kunt configureren of eventueel negeren. We zullen dit straks gebruiken om Philips Hue-lampen toe te voegen. Daarna gaan we, voordat we echt gaan ‘automatiseren’, ook nog handmatig wat andere apparaten toevoegen. Goed om te weten is dat Home Assistant enorm veel apparaten en diensten ondersteunt (zie kader). De kans is daarom groot dat je zonder dat je iets hoeft te kopen al heel wat apparaten in huis hebt die er op aansluiten.

©PXimport

Werkt samen met… bijna alles!

Home Assistant ondersteunt enorm veel apparaten en diensten. We duiden ze aan als integraties. Voor een compleet overzicht kijk je op https://www.home-assistant.io/integrations. De integraties komen met uitgebreide beschrijving hoe je er mee van start gaat. Die is voor beginners wellicht nog net wat te beknopt, maar als je wat verder bent heb je er vrijwel altijd genoeg aan. En anders zijn er talloze hulptroepen en -bronnen op internet te vinden. Houdt ook de blog van Home Assistant in de gaten want er worden regelmatig interessante integraties toegevoegd!

©PXimport

08 Philips Hue-lampen

We beginnen met het toevoegen van Philips Hue-lampen. Deze werken via het ZigBee-protocol. De Hue Bridge zorgt ervoor dat de lampen ook vanuit het netwerk bereikbaar zijn, met de Hue-app of natuurlijk Home Assistant. De software kan rechtstreeks met de zogenaamde api in de Hue Bridge praten. Ga in Home Assistant naar Instellingen / Integraties en klik achter Philips Hue op Configureer. Kies de bridge, klik op de ronde knop op de bridge en ten slotte Opslaan. De toe te voegen Hue-lampen worden hierna in een overzicht getoond waarbij je per lamp het gebied kunt aanwijzen waar deze staat. Hierna worden ze toegevoegd aan Home Assistant, en kun je ze bedienen via het dashboard onder Overzicht. Een veranderde status wordt binnen enkele seconden bijgewerkt, bijvoorbeeld als je een lamp buiten Home Assistant aan- of uitzet.

©PXimport

09 Yeelight toevoegen

De Yeelight-lampen van Xiaomi werken via wifi en kun je zien als voordelig alternatief voor Philps Hue. Je voegt ze snel en eenvoudig aan Home Assistant toe. Als voorbeeld nemen we twee lampen die kleuren weer kunnen geven en met 600 lumen een goede lichtopbrengst bieden. Voordat je deze lampen in Home Assistant kunt toevoegen zorg je dat deze op de gebruikelijke manier via de Yeelight-app werken en over de laatste firmware beschikken. Bij het in gebruik nemen van de lamp zie je ook een optie LAN Beheer. Zit dit aan om toegang via het netwerk mogelijk te maken voor onder meer Home Assistant. Achterhaal vervolgens de ip-adressen van je lampen via de Yeelight-app of via het netwerkoverzicht van je router. In ons voorbeeld zijn dat 10.0.10.190 en 10.0.10.191. Ga in Home Assistant naar Instellingen / Integraties en klik op het plusteken. Zoek naar Yeelight en vul het ip-adres van de lamp in. Geef daarna aan in welke ruimte de lamp staat. Voeg op dezelfde manier eventuele andere lampen van dit type toe. We willen ze vervolgens nog een herkenbare naam geven. Daarvoor ga je naar Overzicht en klik je op de naam van de lamp. Klik dan op het instellingenicoontje en vul een naam in onder Naam overschrijven. Via je dashboard kun je uiteraard de intensiteit of kleur voor de lamp wijzigen, maar ook één van de vele effecten zoals Disco of Police toepassen voor een leuk effect.

©PXimport

10 Toevoegen Rfxcom-transceiver

Voor het werken met producten in de 433 MHz-band, zoals de bekende KlikAanKlikUit-accessoires (zie kader) of bijvoorbeeld temperatuursensoren, gebruiken we een bekende transceiver (zender én ontvanger) van Rfxcom, de RFXtrx433E. Die ondersteunt talloze producten en de daarin gebruikte protocollen, zodat je bijvoorbeeld snel en voordelig allerlei schakelaars, raam- en deursensoren, weerstations, deurbellen, automatische gordijnen en garagedeuren kunt toevoegen. Ook Chinese webshops hebben een flink aanbod. We sluiten de transceiver aan op één van de usb-poorten van de Pi. Daarna openen we met File editor het configuratiebestand configuration.yaml en voegen, met het apparaat op /dev/ttyUSB0, onderstaande regels toe. Met een extra optie zorgen we dat nieuw gevonden apparaten automatisch worden toegevoegd.

rfxtrx:

device: /dev/ttyUSB0

automatic_add: True

Bewaar de aanpassing in het script via het Save-icoontje (of Ctrl+S), klik rechtsboven in de editor op het instellingenicoontje en kies Restart HASS. Heb je meer usb-apparaten aangesloten? Dan kan het zijn dat de transceiver op bijvoorbeeld ttyUSB1 zit. Controleer daarom via Instellingen / Logboek op eventuele foutmeldingen en pas het poortnummer indien nodig aan.

©PXimport

KlikAanKlikUit in Home Assistant

KlikAanKlikUit (KaKu) heeft veel producten voor het slimme huis. Sommige werken rond 868 MHz of met ZigBee, maar het bekendst is het schakelmateriaal op 433 MHz. Hiermee schakel je voordelig stopcontacten en stekkerdozen op afstand. In elke bouwmarkt en elektronicawinkel vind je zulke setjes. Ze gebruiken een simpel protocol dat sterk op het aloude X10-protocol lijkt. Daar zitten ook nadelen aan. Zo is communicatie bijvoorbeeld maar in één richting mogelijk. Je kunt dus wel een signaal sturen om bijvoorbeeld een lamp in te schakelen, maar er is geen bevestiging dat dit ook daadwerkelijk is gebeurd. Daarnaast is de communicatie niet versleuteld, waardoor de kans bestaat dat buren onbedoeld apparaten in- en uitschakelen. Sluit je een zender/ontvanger aan die de protocollen kent, dan kun je in Home Assistant aan de slag met KlikAanKlikUit-producten maar met ook talloze andere (goedkope) schakelsetjes die het 433 MHz-frequentiegebied benutten

11 Temperatuursensoren toevoegen

De producten die de 433 MHz-frequentie benutten zijn, door de simpele protocollen die ze benutten, niet de meest betrouwbare, maar in de praktijk zijn er weinig problemen mee, mede dankzij het goede bereik. En zeker voor temperatuursensoren is het een uitstekende optie. Het is immers geen wereldramp als een enkele keer een meting wordt overgeslagen of je buurman de waarde ook uit kan lezen. De door de Rfxcom-transceiver gevonden producten in de 433 MHz-band worden automatisch toegevoegd zodra ze worden gevonden. Als je naar Overzicht gaat zie je de metingen van temperatuursensoren als het goed is al verschijningen. De naam is echter doorgaans niet heel herkenbaar. Dit kun je eenvoudig aanpassen. We klikken op de buitentemperatuursensor en in het venster dat verschijnt op het instellingenicoontje. We overschrijven nu de naam zodat er Buitentemperatuur staat en kiezen Bijwerken. Het toekennen van een herkenbare naam zorgt dat je het apparaat makkelijker kunt aanwijzen bij het maken van je dashboard of automatseringen! Sensoren worden breed toegepast in Home Assistant (zie kader).

©PXimport

Sensoren in Home Assistant

De temperatuursensoren worden in Home Assistant logischerwijs als sensor aangeduid. Bedenk wel dat sensoren veel breder worden toegepast. Je kunt denken aan raam- en deursensoren, weersvoorspellingen van bijvoorbeeld OpenWeatherMap, het niveau van je printercartridges (via snmp of cups), meterstanden van de slimme meter, de actuele handelswaarde voor bitcoins, de actuele reistijd van A naar B volgens Google Maps of de snelheid van je internetverbinding. 

 12 Schakelaars toevoegen 

Het toevoegen van een schakelbare KlikAanKlikUit-stekkerdoos is niet lastig als je de Rfxcom-transceiver al hebt geconfigureerd (zie stap 10), met de optie om gevonden apparaten automatisch toe te voegen. We gaan er voor het gemak even van uit dat je al een afstandsbediening voor de stekkerdoos gebruikt om deze aan of uit te zetten. Doe je dat enkele keren, dan zal het signaal door de Rfxcom-transceiver worden opgepikt en komt het als schakelaar beschikbaar op het dashboard onder Overzicht. Klik deze aan en geef eventueel een herkenbare naam via het instellingenicoontje. Je kunt naar de de Rfxcom-integratie op Instellingen / Integraties bladeren en dan doorklikken naar gevonden apparaten of entiteiten. Als je geen afstandsbediening hebt kun je overigens ook handmatig een code genereren met Home Assistant en deze via de leermodus aan de slimme stekker koppelen. Die leermodus is meestal korte tijd vanzelf actief als je de slimme stekker in het stopcontact steekt. 

©PXimport

 13 Aanwezigheidsinformatie via router 

De vraag of iemand thuis is kan een belangrijke rol spelen bij je automatiseringsregels. Om dit te kunnen bepalen heb je meerdere opties. Zo kun je het grondig aanpakken met bluetooth en enkele beacons in huis. Dan kun je zelfs bepalen in welke ruimte iemand zich bevindt. Maar je moet er wel wat voor knutselen, bijvoorbeeld met de ESP32 microcontroller. Hier kiezen we voor integratie met een router. Voor aanwezigheidsinformatie kan eenvoudigweg de verbindingslijst van de router worden gebruikt, om te zien of de smartphone van een persoon op het netwerk zit. Simpel maar doeltreffend! Als voorbeeld nemen we een Fritz!Box. De router is al gevonden onder Instellingen / Integraties en je hoeft alleen op Configureer te klikken. Vul indien nodig je gebruikersnaam en wachtwoord in voor toegang. Nu zullen de gevonden apparaten binnen Home Assistant beschikbaar komen en vermeld worden bij de bewuste integratie. Als laatste ga je naar Instellingen / Personen. Geef per persoon aan welk apparaat of welke apparaten bij die persoon horen. De smartphone van een persoon is vaak genoeg, maar op kantoor zou je ook bijvoorbeeld diens laptop of pc kunnen kiezen voor aanwezigheidsdetectie. Gebruik je accesspoints van Ubiquiti dan kun je met de UniFi Controller een mooie aanwezigheidsdetectie bouwen (zie kader).

©PXimport

Gebruikers tracken via UniFi Controller

Gebruik je accesspoints van Ubiquiti en heb je de UniFi Controller dan heb je een mooie opstelling voor het detecteren van gebruikers op je netwerk. Je kunt de UniFi Controller direct koppelen onder Instellingen / Integraties door het opgeven van je gebruikersnaam en wachtwoord. Automatisch worden dan de via wifi ingelogde apparaten gevolg op het netwerk en komen ze beschikbaar binnen Home Assistant. Je kunt nog kiezen op welke wifi-netwerken (ssid’s) gebruikers gevolgd moeten worden. Bij de standaardinstellingen wordt een apparaat als afwezig gezien als het 300 seconden (5 minuten) niet online is geweest. Als een apparaat online komt wordt dit direct herkend. Je kunt voor de integratie ook nog extra opties instellen. Zo kun je bijvoorbeeld schakelaars toevoegen om netwerktoegang voor bepaalde apparaten te blokkeren, en sensors toevoegen voor het bandbreedtegebruik van apparaten. Ook hier moet je nog per persoon aangeven welke apparaten bij hem horen, onder Instellingen / Personen. Het is voldoende om bijvoorbeeld een smartphone toe te voegen. In de lijst zul je die meestal aan de naam herkennen, maar een enkele keer moet je naar het mac-adres kijken, en staat er bijvoorbeeld device_tracker.unifi_20_39_56_7b_6a_93_default. 

©PXimport

14 Automatiseren met Home Assistant!

We hebben nu de nodige apparaten toegevoegd aan Home Assistant, maar dat maakt het huis nog niet echt slim! Daarvoor gaan we automatiseringsregels toevoegen. Voorheen gebruikte je daarvoor exclusief het bestand automations.yaml. Tegenwoordig gaat dit ‘gewoon’ via de grafische interface, onder Instellingen / Automatiseringen. De mogelijkheden daarbij waren in het begin nog beperkt, maar er zijn stappen gemaakt. En het is goed om te wennen aan de nieuwe manier: op termijn zal Home Assistant vrijwel overal afstappen van aparte configuratiebestanden. De principes voor automatiseren zijn uiteraard wel hetzelfde gebleven. Een automatiseringsregel bevat tot drie onderdelen: een trigger, eventuele condities en de gewenste actie(s). Met een trigger stel je in wanneer de regel geëvalueerd moet worden, bijvoorbeeld na een bepaalde tijd, bij het indrukken van een knop of zodra iemand thuiskomt. Met condities stel je eventueel beperkingen in, opdat een lamp bijvoorbeeld alleen wordt ingeschakeld als iemand thuis is én als het donker is. Ten slotte definieer je de actie die moet worden uitgevoerd, bijvoorbeeld het inschakelen van de lamp. 

©PXimport

15 Toestanden controleren

Voordat je gaat automatiseren is het handig een beeld te hebben van entiteiten, toestanden en attributen. Hiervoor kun je onder Ontwikkelhulpmiddelen / Toestanden kijken. Daar zie je alle bekende entiteiten met de huidige toestand en eventuele attributen. Een entiteit is bijvoorbeeld een lamp met status on of off en een attribuut als brightness (voor een dimlamp). Een entiteit kan ook bijvoorbeeld de zon zijn met als status bijvoorbeeld above_horizon en attributen als next_rising en next_setting. De acties kun je verkennen via Ontwikkelhulpmiddelen / Services. Voor een schakelaar is zo’n actie bijvoorbeeld switch.turn_off en voor een lamp zoiets als light.turn_off.

©PXimport

16 Automatisering toevoegen

We zullen beginnen met een eenvoudige tijd-gestuurde trigger die elke seconde een lamp afwisselend aan en uit zet zodat de lamp zachtjes knippert. Ga naar Instellingen / Automatiseringen en klik op het plusteken om een nieuwe automatisering te maken. Je kunt via een beschrijvende zin (in het Engels) een snelle start maken, maar dit slaan we hier over door op Skip te klikken. Als naam voeren we Lamp knipperen in. Onder Trigger-type kiezen we Tijdspatroon. De velden Uren en Minuten laten we leeg en onder Seconden voeren we /1 in. Hiermee geef je feitelijk aan dat de automatisering iedere seconde moet worden herhaald. Je hoeft in dit geval geen voorwaarden te kiezen. Onder Acties kies je bij Type actie voor Apparaat. Selecteer dan onder Apparaat de bewuste lamp en kies bij Actie voor Omschakelen. Als je de automatisering bewaart zal de lamp al direct gaan knipperen. Stopt dit abrupt, kijk dan eerst onder Instellingen / Logboek of er een foutmelding is. Sommige lampen vinden het niet leuk steeds geschakeld te worden. Hieronder zie je hoe je dit op de ‘oude’ manier via het bestand automations.yaml kon invoeren.

- alias: 'Toggle lamp'

trigger:

platform: time_pattern

seconds: '/1'

action:

service: light.toggle

entity_id: light.sfeerlamp

©PXimport

17 Schakelen met zonsondergang

Een handige optie is het schakelen van een lamp als de zon ondergaat, of een bepaalde tijd voordat dit gebeurt, ook wel offset genoemd. Hiervoor volg je deels de voorgaande stappen. In dit geval kies je bij Trigger-type voor Zon met bij Gebeurtenis de optie Zonsondergang. Je kunt hierbij een offset opgeven. Vul je bijvoorbeeld -00:45:00 in dat wordt de automatisering een kwartier voordat de zon ondergaat uitgevoerd. Of je kiest bijvoorbeeld -01:30:00 voor een langere offset van anderhalf uur. De lamp zal met deze automatisering weliswaar netjes aangaan op het bewuste moment, maar daarna niet meer uitgaan. Voeg daarvoor een extra automatisering toe die de lamp weer uitzet op de gewenste tijd, bijvoorbeeld rond bedtijd of pas in de ochtend. Hiervoor kies je bij Trigger-type voor Tijd en voer je de tijd in (bijvoorbeeld 23:00:00) en dan weer de gewenste actie.

©PXimport

Schakelen met aanwezigheidsinformatie

De aanwezigheidsdetectie die we in dit artikel hebben toegevoegd kun je ook handig in automatiseringen gebruiken. Het uitschakelen van lampen bijvoorbeeld als er niemand thuis is. Ook kun je de aanwezigheid als voorwaarde gebruiken, zodat een lamp bijvoorbeeld alleen wordt aangezet als er iemand aanwezig is. In dat laatste geval druk je bij het maken van je automatisering op je Voorwaarde toevoegen, kies je bij Type voorwaarde voor Staat en bij Entiteit de persoon (bijvoorbeeld person.gertjan_groen). Onder het kopje Staat voer je home of not_home in, afhankelijk van de gewenste toestand.

Tools met AI-technieken zijn zeker niet beperkt tot de desktopcomputer. Ook op mobiele apparaten kun je ze volop benutten. Of het nu via een specifieke app is of via een webapplicatie in je mobiele browser, de mogelijkheden zijn legio. En je zult merken dat er meer bestaat dan alleen ChatGPT.

1 Google Foto’s

De app Google Foto’s is al langer beschikbaar, maar heeft nu ook enkele handige AI-updates, geschikt voor Android 8 en iOS 15, en hoger. Bij het selecteren van een foto kun je onderaan verschillende AI-functies kiezen. Met Magische editor verplaats en schaal je geselecteerde objecten, terwijl je via Tools met Magische gum objecten of personen verwijdert en vervolgens een passende achtergrond toevoegt. Scherp maken verbetert wazige foto’s door details duidelijker te maken, terwijl Portretvervaging juist alles vervaagt behalve het ingestelde focuspunt.

Wil je meer lezen over de AI-functies in Google Foto's, lees dan dit artikel: AI in Google Foto's: van snapshot naar showstopper

Magische editor: objecten verplaatsen en schalen.

2 Google Gemini

Google introduceert met Gemini, de opvolger van Google Assistent, nieuwe AI-functies. Door op het microfoonpictogram te drukken, kun je vragen inspreken, waarna het LLM (zoals Gemini 2.0 Flash Experimental) antwoorden hardop voorleest. Met het menupictogram (met drie verticale streepjes) activeer je Gemini Live, waarmee je natuurlijke, doorlopende gesprekken voert en tijdens het gesprek van onderwerp kunt wisselen. Deze functie is momenteel beschikbaar voor Android-gebruikers met een Gemini Advanced-abonnement. Met het fotopictogram kun je ook foto’s van je camera of uit de galerij aan je prompt toevoegen.

Je kunt je vragen ook inspreken en (mogelijk) zelfs heuse conversaties houden.

3 Obsidentify

Obsidentify is een gebruiksvriendelijke app waarmee je snel wilde planten, dieren en paddenstoelen identificeert door een foto te maken of te uploaden. De app gebruikt AI-technologie, specifiek beeldherkenning, om waarnemingen nauwkeurig te analyseren en te matchen met een uitgebreide soorten-database. Na identificatie ontvang je directe informatie over de soort, zoals naam en kenmerken.

Waarnemingen kun je opslaan, delen en koppelen aan je Obsidentify-account, waarmee je ook bijdraagt aan onderzoek en natuurbescherming. Verder krijg je een overzicht van je persoonlijke ontdekkingen, die je kunt bijhouden via www.waarneming.nl of www.waarnemingen.be.

Upload een duidelijke foto en de kans is groot dat de plant of het dier meteen wordt geïdentificeerd.

4 StarryAI

StarryAI is een gebruiksvriendelijke AI-tool waarmee je binnen enkele seconden leuke afbeeldingen kunt maken. Door simpelweg een tekstprompt in te voeren, genereert de app fraaie beelden op basis van je beschrijving. Daarnaast biedt StarryAI diverse functies zoals het verbeteren en vergroten van beelden, het verwijderen van achtergronden, en Magic Fusion, waarmee je verschillende stijlen kunt combineren. Je kunt ook eigen beelden uploaden en verder aanpassen. De app laat je bovendien uit talrijke artistieke stijlen kiezen. De krachtiger Pro-versie kost circa 8 euro per week.

Een vegetarisch wrattenzwijn met StarryAI.

5 Wonder (AI Art Generator)

Net als StarryAI kun je ook met Wonder allerlei artistieke afbeeldingen genereren op basis van tekstinvoer. Je kunt daarbij kiezen uit verschillende stijlen, zoals Hyper Realistic, Photo, Tattoo en Oil Painting. Je kunt ook je eigen foto omzetten naar uiteenlopende animes of naar digitale portretten, handig voor wie naar een originele avatar zoekt.

Wonder blijkt vooral goed te werken bij minder complexe prompts. Je kunt de gratis versie beperkt gebruiken; de Pro-versie kost zo’n 36 euro.

Je kunt dezelfde prompt in uiteenlopende visuele stijlen gieten.

6 Microsoft Designer

Microsoft Designer biedt veelzijdige tools waarmee je creatieve ontwerpen snel kunt realiseren, ondersteund door AI. Met de functie Maken met AI kies je uit diverse sjablonen, zoals sociale posts, uitnodigingen en stickers, die je eenvoudig personaliseert. Bewerken met AI biedt praktische functies zoals Generatief wissen, Achtergrond verwijderen en Afbeelding kadreren. Daarnaast kun je ontwerpen helemaal zelf samenstellen door specifieke kenmerken te selecteren. De mogelijkheden zijn ook afhankelijk van je Microsoft-abonnement.

AI kan je op diverse manieren helpen bij het optimaliseren van je afbeeldingen.

7 Perplexity AI

Perplexity AI is een chatbot die veel lijkt op ChatGPT, maar ook kenmerken heeft van een zoekmachine, min of meer vergelijkbaar met ChatGPT met de wereldbolfunctie. Boven en tussen de antwoorden staan de aanklikbare, vaak actuele bronnen waarop het antwoord is gebaseerd. De app haalt ook informatie uit sociale media zoals Reddit en X.

Met de mediaknop bekijk je gerelateerde foto’s en video’s. Onderaan verschijnen opvolgvragen die aansluiten bij je eigen hoofdvraag. Zowel vragen als antwoorden zijn beschikbaar in meerdere talen, waaronder Nederlands. De Pro-versie (ca. 22 euro per maand) biedt krachtiger zoekopdrachten, laat je een onbeperkt aantal bestanden (ter analyse) uploaden en laat je uit diverse AI-modellen kiezen.

Een geslaagde combinatie van AI-chatbot en zoekmachine

8 Character AI

Character.ai is een chatbot waarmee je uit honderden personages kunt kiezen om mee te chatten. Dankzij AI sluiten de reacties naadloos aan bij de stijl van het gekozen personage. Dit kunnen zowel fictieve als historische figuren zijn, met thema’s als Taalonderwijs, Religie, Geschiedenis en Dieren. Je kunt ook eigen personages ontwerpen en hun persoonlijkheid en spreekstijl aanpassen. Daarnaast kun je een personage bellen voor gesproken conversaties. Je spreekt bijvoorbeeld Nederlands, terwijl het personage in het Engels antwoordt.

Een diepgaand filosofisch gesprek met Socrates of Nietzsche? Je kiest maar.

9 Replika

Replika biedt een interactieve AI-chatpartner die je volledig persoonlijk kunt samenstellen. Je kiest de outfit, stem, persoonlijkheid en interesses van je partner en voert gesprekken, voornamelijk in het Engels (de Nederlandse uitspraak is minder overtuigend). Het personage reageert natuurlijk en leert van eerdere interacties.

De gratis versie heeft helaas flink wat beperkingen. Met de betaalde Pro-variant (ongeveer 22 euro per maand) krijg je toegang tot krachtigere modellen, onbeperkte stemberichten en extra functies zoals specifieke rollenspellen en andere activiteiten.

Mijn AI-gesprekspartner vindt het niet zo leuk dat ik ander gezelschap wil.

10 Suno (AI music)

Met Suno kun je – ook zonder muzikale achtergrond – eenvoudig nummers maken. Beschrijf waar het lied over moet gaan, en kies of het instrumentaal wordt of met vocals (mannelijk of vrouwelijk). In Custom mode bepaal je tempo, sfeer en muziekstijl. Je kunt eigen ideeën voor de songtekst invoeren of de knop Make Random Lyrics gebruiken. Het gegenereerde lied, inclusief songtekst en passende cover art, kun je direct beluisteren en delen. Je dient je bij deze app wel aan te melden, en eerder gegenereerde nummers worden in je persoonlijke bibliotheek bewaard.

Je eerder gemaakte liedjes worden in je persoonlijke bibliotheek opgeslagen.

11 Kaiber

Met Kaiber genereer je eenvoudig indrukwekkende videobeelden. Geef een beschrijving en kies een stijl zoals Cinematic, Photorealistic, Watercolour of Oil painting. Je kunt ook eigen beelden of video’s uploaden om te animeren of van stijl te veranderen. Het renderen kan tot een halfuur of langer duren, maar je kunt een notificatie instellen voor wanneer het klaar is. Voor meer, langere of kwalitatief betere video’s zonder watermerk kun je een abonnement nemen vanaf 5,49 euro per maand voor Kaiber Explorer.

Mijn werkruimte, voorgesteld in een wat psychedelische videoclip.

Lees ook: Dit zijn de populairste AI-tools voor het creëren van video's

12 CapCut

CapCut, afkomstig van Bytedance, omschrijven we als een video-composer die op de eerste plaats is gericht op sociale media. Je kunt namelijk uit verschillende media en formaten kiezen, met opties zoals For Reels, For TikTok, Memes en Fandom. Vervolgens selecteer je een geschikt sjabloon en vul je dit met eigen foto’s en video’s. Afhankelijk van het model kun je ook eigen tekst toevoegen en deze naar wens vormgeven, of je zorgt voor een aangepast achtergrondmuziekje. Er zijn ook extra effecten mogelijk, zoals keyframe-animatie, slow-motion en stabilisatie.

Van foto of videoclip naar reel, meme en meer.

13 Speechify

Moet je vaak teksten doornemen, bijvoorbeeld voor je werk, dan kun je Speechify gebruiken om deze luidop te laten voorlezen, ook in het Nederlands. Je geeft eerst informatie op over jezelf, zoals de soorten teksten die je leest en hoeveel tijd je hieraan besteedt. Vervolgens kies je een luisterstem en stel je de snelheid in (bijvoorbeeld 1,2x). Daarna verwijs je naar een online document of een Word- of pdf-bestand in je cloudopslag. De app is drie dagen gratis te gebruiken, daarna kost hij 9,17 euro per maand).

Vind je lezen te tijdrovend? Laat je teksten dan gewoon luidop voorlezen!

14 Otter

Otter biedt automatische transcriptie van spraak naar tekst. Met de gratis versie kun je tot 300 minuten per maand opnemen en transcriberen. Je kunt ook audio-opnames uploaden voor transcriptie en deze als txt-bijlage via e-mail versturen. De app ondersteunt vooral Engels, Spaans en Frans, en sinds kort ook Nederlands (nog niet beschikbaar op onze app tijdens het testen). Daarnaast kan Otter online meetings via Zoom, Google Meet en Microsoft Teams opnemen en automatisch transcriberen. Vaak gebruikte woorden die Otter niet herkent kun je toevoegen aan een woordenboek.

Audio kun je zowel live als opgenomen laten transcriberen.

15 Seeing AI

Deze app, afkomstig van Microsoft, is speciaal ontwikkeld om mensen met een visuele beperking te helpen hun omgeving te verkennen. Richt de camera op een tekst en deze wordt direct voorgelezen (ook in het Nederlands). Of je scant streepjescodes en de app vertelt welk product het is. Maak een foto van je omgeving en ontvang een korte beschrijving inclusief een inschatting van afstanden. Verder is er nog een functie om valuta en kleuren te herkennen, en om via toonhoogtes de actuele lichtsterkte in je omgeving aan te duiden.

Seeing AI helpt je de omgeving te verkennen.

De Oppo Pad SE is een budgettablet met een prijskaartje van 269 euro. Dat ligt aan de bovenkant van wat je meestal onder budget verstaat, dus dan is het de vraag of de tablet de verwachtingen waarmaakt. We verklappen alvast van wel, en dit is waarom.

De Oppo Pad SE pakt uit met een modern en verfijnd design. Met afmetingen van 25,5 bij 16,6 bij 0,7 cm en een gewicht van rond de 530 gram is dit een relatief lichte en dunne tablet voor zijn formaat. Je hebt bovendien de keuze uit chique kleuren als Starlight Silver en Night Blue. Hoewel een vingerafdrukscanner ontbreekt, ontgrendel je de tablet gelukkig snel via gezichtsherkenning. De Pad SE voelt solide aan en ligt comfortabel in de hand. Qua ontwerp doet dit model sterk denken aan de OnePlus Pad Go; beide hebben op de achterkant een horizontale strook die visueel afwijkt van de rest van de behuizing.

Scherpe beelden

Het scherm stelt gelukkig allesbehalve teleur, maar is tegelijkertijd vrij standaard op dit prijspunt. De tablet heeft 11-inch lcd-paneel met een scherpe resolutie van 1920 bij 1200 pixels en een prettige 16:10 beeldverhouding. Het biedt scherpe beelden en levendige kleuren. Welkom is ook vooral de adaptieve beeldverversing tot 90 Hertz, waardoor alles ook heel vloeiend oogt (vooral games). De piekhelderheid van 500 nits zorgt er wel eens voor dat je buitenshuis tegen je eigen onderkin aankijkt, maar voor gebruik binnenshuis volstaat dat gelukkig gewoon.

©Wesley Akkerman

Snel genoeg voor de meeste scenario's

De Oppo Pad SE draait op een MediaTek Helio G100-processor, een chipset die zorgt voor fijne prestaties bij alledaagse taken en lichte games. De processor wordt vergezeld door 6 GB aan werkgeheugen, waardoor je ook redelijk kunt multitasken. Hier zit wel een grens aan: wanneer je te veel apps opent of zware games draait, dan kan het systeem, geheel volgens verwachting, wat gaan stotteren. Je hebt daarnaast maximaal 128 GB aan opslag tot je beschikking. Dat is niet veel; en je kunt die opslag helaas ook niet verder uitbreiden.

Lange accuduur

Daarnaast heeft de Oppo Pad SE een vrij grote batterij aan boord, waarmee je het gemakkelijk dagen uithoudt. Dat is natuurlijk afhankelijk van je gebruik. Maar als je af en toe wat leest, je dagelijkse spelletjes speelt of even een video kijkt, dan hoef je hem echt niet meerdere keren per week aan de lader te leggen. Fijn is dat de tablet nooit echt heet wordt: niet tijdens het gebruik en ook niet tijdens het opladen. Dat betekent dat je hem altijd comfortabel kunt vasthouden, ongeacht wat je op dat moment aan het doen bent.

©Wesley Akkerman

(Beveiligings)updates

De tablet draait uit de doos op Android 15, voorzien van Oppo's eigen interface: ColorOS. Die combinatie zorgt, zoals vaker, voor een soepele gebruikerservaring. Houd er rekening mee dat de Oppo Pad SE alvast voorzien is van wat (verplichte) Google- en Oppo-apps, maar het aanbod blijft gelukkig relatief beperkt. Verder is het goed om te zien dat de budgettablet vier Android-upgrades en zes jaar aan beveiligingsupdates ontvangt. Dat kunnen we haast uitzonderlijk veel noemen in dit segment – maar tegelijkertijd vinden we het ook de absolute mininum.

Camera's functioneel, maar niet meer dan dat

De Oppo Pad SE beschikt over twee vijf megapixelcamera's: een voorop en een achterop. Verwacht geen baanbrekende fotografische prestaties; die camera's zijn primair bedoeld voor de typische tablettaken. Denk dan aan het scannen van een document of echt even een snel kiekje. De frontcamera voldoet prima voor heldere videogesprekken of vergaderingen. De focus ligt hier duidelijk op functionaliteit. En dat is gewoon oké, omdat de meeste mensen foto's maken met hun smartphones en hun tablets niet (altijd) meenemen naar concerten of andere plekken.

©Wesley Akkerman

Oppo Pad SE kopen?

De Oppo Pad SE is een lichte en slanke tablet met een modern ontwerp en een lcd-scherm dat vloeiende beelden en scherpe details levert. De helderheid van het scherm kan buitenshuis wat beperkt zijn, maar binnenshuis is het beeld prettig om naar te kijken. De prestaties zijn goed voor alledaagse taken en lichte games; bij zwaardere apps merk je soms wat vertraging. De tablet valt op door zijn indrukwekkende batterijduur. Met vier Android-upgrades en zes jaar beveiligingsupdates biedt Oppo bovendien uitzonderlijk lange ondersteuning in deze prijsklasse. Als we kijken naar de prijs, de solide basis, de lange accuduur en de uitstekende softwareondersteuning, vinden we de Oppo Pad SE zeker zijn geld waard voor als je een betrouwbare en simpele tablet zoekt voor alledaagse taken en lichte spelletjes.