Photoshop is al jarenlang zeer populair bij professionele fotografen en digitale artiesten. Het programma is echter minstens zo populair bij mensen die het gewoon leuk vinden om met fotobewerking aan de gang te gaan. Is het echt nodig om voor dergelijke activiteiten een peperduur pakket te kopen?

Dit artikel bestaat uit zeven pagina’s:

Pagina 1: Inleiding; Photoshop CS5;

Pagina 2: Aperture 3;

Pagina 3: Photoshop Elements;

Pagina 4: ACDSee Pro 3;

Pagina 5: MAGIX Photo premium 9;

Pagina 6: Paint Shop Pro X3;

Pagina 7: GIMP; Conclusie.

Met een prijskaartje van meer dan duizend euro, mag Photoshop CS5 het etiket ‘peperduur’ zeker dragen. Veel hobbyisten die het programma gebruiken, leggen dit bedrag er dan ook niet voor neer, maar gebruiken een illegale kopie. Hoewel het begrijpelijk is (niet te verwarren met goed te praten!) zijn er ook zeer veel goedkopere (en zelfs gratis) alternatieven op de markt. Het is fijn dat u daar veel minder voor hoeft te betalen, maar hoe verhouden deze pakketten zich tot van Photoshop CS5? Kunnen ze hetzelfde? Kunnen ze een stuk minder, maar toch genoeg om aan de basisbehoeften te voldoen? Of blijkt Photoshop toch het enige programma dat uitkomst biedt? Wij leggen een aantal programma’s naast elkaar.

Photoshop CS5

Photoshop is door de jaren heen zo populair geworden dat fotoshoppen/photoshoppen zelfs een veelgebruikt werkwoord is geworden. Het pakket kan echter veel meer dan foto’s retoucheren. Het zit vol met handige gereedschappen om zelf digitale kunstwerken te maken, zoals prachtige penselen, opties om effecten te genereren (wolken, een lens flare, belichting), enzovoort. De nieuwe versie, CS5, bevat uiteraard al het goede uit de vorige versies, en voegt daar een aantal zeer indrukwekkende dingen aan toe. Zo is er de nieuwe functie Inhoudsbewuste opvulling, waarmee u eenvoudig ongewenste voorwerpen uit foto’s en afbeeldingen kunt knippen, waarna Photoshop de achtergrond zo goed mogelijk probeert op te vullen met ander materiaal uit de foto. Dit werkt uiteraard niet altijd feilloos, maar het zal u in veel gevallen veel tijd schelen. Ook is er een functie genaamd Marionet verdraaien, waarmee u voorwerpen in een foto op natuurlijke(re) wijze kunt verdraaien. Dit levert erg realistische resultaten op. Daarnaast bevat het programma ondersteuning voor het bewerken van raw-foto’s en kunt u bewerkingen automatisch laten toepassen op een reeks foto’s. De nieuwste versie, CS5, bevat ook een reeks nieuwe en handige penseelopties waarmee u, met de juiste vaardigheden, prachtige kunstwerken kunt maken. Dit alles is verpakt in een interface die intuïtief en prettig werkt. Er zijn uitgebreide export-opties naar de meest uiteenlopende bestandsformaten, en er is een optie om geoptimaliseerd op te slaan voor het web. Het laat zich raden dat Photoshop een zeer prettig pakket is voor uiteenlopende taken. Het grootste nadeel is dan ook de prijs, die met meer dan duizend euro te hoog is voor de meeste consumenten.

©PXimport

De aanschaf- of upgradeprijs van Photoshop CS5 kan tegenvallen.

©PXimport

Photoshop CS5 biedt een stortvloed aan mogelijkheden en tools.

Photoshop CS 5 Extended

Prijs € 1010,31; Upgrade: € 296,31

Taal Nederlands

OS Windows XP/Vista/7; Mac OS X

Systeemeisen Pentium 4 1 GHz, 1 GB RAM, 1 GB harde-schijfruimte

Oordeel 8/10

Pluspunten

Professioneel en compleet pakket

Storende elementen verwijderen met inhoudsbewuste opvulling

Voor zowel de professionele fotograaf als digitale artiest

Minpunten

Voor wie nog nooit met Photoshop gewerkt heeft, best veel om te behappen

Eigenlijk veel te uitgebreid voor consumenten

Te duur voor consumenten

Aperture 3

Wie een Mac bezit heeft een extra alternatief dat de pc-gebruiker moet ontberen: Aperture. Macs worden standaard geleverd met het gratis programma iPhoto, en Aperture kan worden gezien als het professionele alternatief daarvoor. Aperture is geen programma voor de digitale artiest, maar richt zich volledig op fotobewerking. Prettig is dat dit op een non-destructieve manier gebeurt. U kunt allerlei bewerkingen loslaten op een foto en vervolgens de eerste bewerking aanpassen, zonder dat dit effect heeft op de rest. Ook loopt u zo geen risico om het origineel te beschadigen. Het programma bevat professionele gereedschappen voor het corrigeren en verfraaien van uw foto’s, en kan perfect en snel overweg met raw-bestanden. Daarnaast, omdat steeds meer fotocamera’s video ondersteunen, bevat het ook een beperkte mogelijkheid voor videobewerking. Zo kunt u filmpjes inkorten of de audio als geluidsbestand exporteren. Aparture heeft handige functies voor het zoeken naar uw foto’s, zoals zoeken op gezichten met de gezichtsherkenning die we kennen van iPhoto. Groot nadeel van het programma is dat het flinke systeemeisen heeft, en met een prijs van 199 euro voor de consument alsnog wat aan de dure kant is. Gebruikt u echter een Mac, en bent u geen digitale artiest maar wilt u alleen foto’s bewerken, dan is Aperture zeker geen slechte keuze.

©PXimport

Aperture is Apple’s professionele programma voor fotobewerking.

Aperture 3

Prijs € 199,-

Taal Engels

OS Mac OS X

Systeemeisen Mac Intel Core 2 Duo, 1 GB RAM, 1 GB harde-schijfruimte

Oordeel 7/10

Pluspunten

Professionele foto­bewerkingsoftware

Perfecte ondersteuning voor snelle raw-bewerking

Basale videobewerking

Non-destructieve foto­bewerking

Minpunten

Alleen verkrijgbaar voor de Mac

Met 199 euro toch nog aan de dure kant

Behoorlijk zware systeemeisen

Photoshop Elements

Dat Photoshop aan de prijzige kant is, heeft Adobe begrepen en het bedrijf kon natuurlijk niet blijven toekijken hoe het concurrerende PaintShop Pro het consumentensegment inpikte. Tijd voor een consumentenversie van Photoshop dus en die kwam er in 2001. Inmiddels zijn we alweer bij versie 9 aanbeland en geniet het pakket veel populariteit onder fotohobbyisten. Het is in feite een uitgeklede versie van Photoshop, wat inhoudt dat een reeks professionele gereedschappen zijn weggelaten of beperkt. De interface is eenvoudiger en meer gericht op het sorteren en doorbladeren van grote hoeveelheden foto’s, met snelle functies voor de bewerking daarvan. Het programma bevat leuke en eenvoudige functies voor het delen van foto’s (online of bijvoorbeeld via diavoorstellingen of albums), maar is dus wel volledig gericht op consumenten. Bent u een professionele fotograaf, dan zult u zeker functies missen voor het uitvoeren van correcties of aanbrengen van verbeteringen. Dat wil echter niet zeggen dat Elements gehandicapt is, integendeel. Wie het gewoon leuk vindt om met foto’s en afbeeldingen aan de slag te gaan, heeft aan Photoshop Elements meer dan genoeg en profiteert juist van de leuke extra opties voor het delen van foto’s. Een absolute aanrader.

©PXimport

De interface van Photoshop Elements 8 verschilt van die van Photoshop CS5.

Photoshop Elements 8

Prijs € 98,77; Upgrade: € 82,28

Taal Nederlands

OS Windows XP/Vista/7

Systeemeisen Pentium 4 1,6 GHz, 1 GB RAM, 2 GB harde-schijfruimte

Oordeel 8/10

Pluspunten

De basis van Photoshop in een overzichtelijke interface

Handige extra opties voor het delen van foto’s

Snel en eenvoudig door uw foto’s bladeren

Minpunten

Het blijft een uitgeklede versie van Photoshop

Interface is handig, maar wennen als u de volledige Photoshop gewend bent

Alsnog aardig aan de prijs

ACDSee Pro 3

Anders dan Photoshop, heeft ACDSee Pro 3 geen mogelijkheden voor het maken van digitale kunst en allerlei creatieve uitspattingen. Dit pakket is puur gemaakt om foto’s mee te corrigeren, bewerken en verwerken. Minder mogelijkheden is niet per definitie slecht, want de creatieve doelgroep is niet waar ACDSee zich op richt. Het programma biedt de gebruiker de mogelijkheid om razendsnel (sneller dan Photoshop) door raw-bestanden te bladeren en deze te corrigeren en te bewerken via een zeer prettig ingedeelde interface. Ook prettig is dat de bewerkingen virtueel zijn (dus non-destructief) totdat u het bestand opslaat. Oftewel, u loopt nooit het risico uw origineel te verwoesten. Naast handige opties voor bewerken, kunt u uw foto’s ook zeer eenvoudig delen met allerlei online diensten en uiteraard opslaan in diverse formaten. Wie de functies van dit pakket tegenover die van Photoshop legt, ziet een mager geheel, maar ACDSee is dan ook geen totaaloplossing voor de gehele grafische industrie. Het is een programma om snel en efficiënt foto’s te bewerken en is daarin in veel opzichten zelfs beter dan Photoshop.

©PXimport

ACDSee is erg geschikt voor batchbewerking.

ACDSee Pro 3

Prijs € 108,69

Taal Engels

OS Windows XP/Vista/7

Systeemeisen Pentium 4 1,5 GHz, 512 MB RAM, 250 MB harde-schijfruimte

Oordeel 8/10

Pluspunten

Zeer prettige intuïtieve interface

Non-destructieve ­bewerking

Ideaal voor het doorbladeren van uw foto’s

Minpunten

Weinig artistieke

bewerkingsopties

Niet Nederlandstalig

MAGIX Foto Premium 9

Softwarefabrikant MAGIX heeft zich in de afgelopen jaren bewezen op diverse vlakken, zoals audio, video en foto. Photo Premium 9 richt zich in de basis op drie vlakken: foto, grafische afbeelding en webdesign. De interface is daarbij volledig anders dan de andere software in dit artikel omdat het in feite uit verschillende programma’s bestaat met een soort wizard waarin u een keuze maakt wat u precies wilt doen. Het pakket biedt u zeer veel mogelijkheden en u kunt er zeker mee uit de voeten wanneer u foto’s wilt beheren, bewerken of verfraaien en zelfs wanneer u aan de slag wilt met digitale kunst. Feit is echter wel dat het hier gaat om allemaal verschillende programma’s, samengebonden via één wizard. Oftewel, voor het retoucheren van een gezicht dient u een ander programma te starten dan voor het schalen van een foto. In de praktijk is dat gewoonweg niet zo heel handig. Daarbij voelt de interface wat rommelig en niet intuïtief aan, al komt dat ook omdat MAGIX er door de jaren heen z’n eigen interface stijl op na heeft gehouden die terugkomt in al z’n programma’s. Of het een goede vervanging is voor Photoshop? Qua functionaliteit komt het in de buurt, al is het allemaal een stuk minder professioneel. Het is echter de rommelige aaneenschakeling van de programma’s, die niet de gewenste ervaring oplevert wanneer u op zoek bent naar iets om Photoshop te vervangen.

©PXimport

De interface van Magix Foto Premium 9 is compleet anders.

MAGIX Foto Premium 9

Prijs € 99,99

Taal Nederlands

OS Windows XP/Vista/7

Systeemeisen Pentium 3 1 GHz, 512 MB RAM, 3 GB harde-schijfruimte

Oordeel 6/10

Pluspunten

Veel professionele opties verdeeld over de verschillende pakketten

Veel waar voor uw geld (in totaal 5 afzonderlijke programma’s).

Handige wizard die u naar de gewenste opties leidt

Minpunten

Onprettige interface in vergelijking met die van Photoshop

Vijf programma’s openen om foto’s te bewerken is niet handig

Paint Shop Pro X3

Paint Shop Pro wordt door velen gezien als het kleine zusje van Photoshop en dat is ook niet zo vreemd. Het programma is zeer uitgebreid en bevat net als Photoshop een flinke reeks filters, penseelopties en opties voor fotobewerking (zoals ondersteuning voor raw-bewerking). Sinds de nieuwe versie X3 zijn er ook, net als in Photoshop, opties voor het automatisch laten uitvoeren van bewerkingen op een reeks foto’s. Prettig is ook dat Paint Shop Pro niet alleen zelf dingen bedenkt, maar ook de weg van Photoshop regelmatig volgt. Zo heeft de nieuwste versie namelijk, net als z’n tegenhanger, de mogelijkheid om onderdelen uit foto’s te knippen. Het werkt net iets minder goed dan in Photoshop, maar het kost u wel veel minder tijd dan wanneer u het zelf moet doen. Jammer is wel dat de interface een stuk minder prettig werkt dat die van Photoshop, al blijft dat een kwestie van smaak en gewenning uiteraard. Qua mogelijkheden en functionaliteiten zal er weinig zijn dat de niet-professionele gebruiker zal missen. Een waardig alternatief dus, zeker gezien de prijs.

©PXimport

Qua functies doet PaintShop Photo Pro X3 weinig onder voor Photoshop CS5.

PaintShop Photo Pro X3

Prijs € 69,-

Taal Nederlands

OS Windows XP/Vista/7

Systeemeisen Pentium 4 1,5 GHz, 1 GB RAM, 3 GB harde-schijfruimte

Oordeel 8/10

Pluspunten

Zeer uitgebreid pakket

Geavanceerde opties, zoals voorwerpen uit foto’s knippen

Automatisch meerdere foto’s tegelijk bewerken

Minpunten

De interface is minder intuïtief dan die van Photoshop

Slim snijden werkt net iets minder goed

GIMP

Voor niets gaat de zon op. Ooit was dat wellicht waar, maar in de wereld van software geldt die wet al lang niet meer. GIMP is een gratis programma voor het bewerken van afbeeldingen, dat inmiddels alweer veertien jaar meedraait. Wanneer u het programma start, zal u opvallen hoeveel de interface in de basis lijkt op die van Photoshop. Dat geldt niet alleen voor de interface, maar ook voor de functies. Zo heeft het handige filters, penselen, kloongereedschap, enzovoort. De meer geavanceerde opties, zoals verregaande ondersteuning voor raw-bestanden en batch-verwerking zult u moeten missen. Er is wel een soort batch-verwerking, maar niet via de interface, alleen in scriptmodus. Het programma kent daarentegen wel de Resynthesizer-optie, welke het equivalent is van de Inhoudsbewuste opvulling van Photoshop. Wat overigens wel erg stoort aan de interface is dat het niet één geheel is maar bestaat uit drie losse vlakken en dat wil nog wel eens vervelend werken. Dat mag echter een klein minpunt heten als u weet dat u geen cent hoeft neer te tellen voor dit programma, er u er vrijwel alles mee kunt doen dat u met Photoshop ook kunt. Voor functies die het programma niet bevat kunt u zelfs hoogstwaarschijnlijk een plug-in downloaden. GIMP is een zeer goed alternatief voor Photoshop, waardoor de illegale kopieën van Photoshop niet goed te praten zijn.

©PXimport

Uitgebreid, goed én gratis? Kies voor GIMP.

GIMP 2.6.10

Prijs Gratis

Taal Nederlands

OS Windows XP/2003/Vista; Linux; Mac OS X; Sun OpenSolaris; FreeBSD

Systeemeisen 88,2 MB harde-schijfruimte

Oordeel 9/10

Pluspunten

Basisinterface lijkt veel op die van Photoshop

Bomvol met opties en gereedschappen

Eenvoudig uit te breiden met plug-ins

Helemaal gratis

Minpunten

Interface had beter gewerkt als één geheel (in plaats van drie losse elementen)

Alleen batch-verwerking in scriptmodus

Conclusie

Het mag duidelijk zijn dat, hoewel Photoshop CS5 werkelijk een prachtig programma is, er vele andere programma’s zijn waarmee u minstens zo goed uit de voeten komt. Als we helemaal niet letten op de prijs, is Photoshop CS5 volgens ons het beste pakket. Echter, veel geld neerleggen blijkt helemaal niet nodig. De alternatieve pakketten zijn niet allemaal zo uitgebreid als Photoshop en hebben niet allemaal een even prettige interface, maar Photoshop CS5 bevat dan ook een wagonlading aan functies die u waarschijnlijk nooit zult gebruiken. Photoshop Elements en PaintShop Pro doen het beide prima, toch is het het gratis programma GIMP dat de show steelt en het dichtst bij de Photoshop-ervaring komt. Hebt u geld zat en wilt u het meest uitgebreide pakket dat er bestaat, koop dan Photoshop CS5, hebt u geen geldboom in de tuin en wilt u gewoon een programma dat aan al uw basisbehoeften voldoet en net een beetje meer, download dan GIMP.

De Harman Kardon Onyx Studio 9 is een uitgebreide bluetoothspeaker, verkrijgbaar in de kleuren Classic Black en Stone Grey, en heeft een adviesprijs van net geen 250 euro. Het systeem beschikt onder meer over self-tuning-technologie – hoe klinkt dat in de praktijk?

De Harman Kardon Onyx Studio 9 is een eigentijdse doorontwikkeling van de bekende speaker, waarbij het iconische ronde ontwerp behouden is gebleven, maar de technologie erachter een flinke sprong voorwaarts maakt. Een van de grootste vernieuwingen is het Constant Sound Field-algoritme (CSF), dat het geluid over de drie interne kanalen verdeelt en via de tweeters verspreidt. Zo ontstaat een breder en consistenter geluidsbeeld. Dankzij Auracast koppel je de speaker eenvoudig aan een tweede Onyx Studio 9 of een andere compatibele Harman Kardon-luidspreker, waarmee je snel een stereoset of zelfs een hele multiroom-opstelling creëert.

De geluidsweergave past zich automatisch aan de ruimte aan dankzij ingebouwde self-tuning-technologie. Wie liever zelf de touwtjes in handen houdt, kan via de Harman Kardon One-app de equalizer gebruiken om het geluid naar eigen smaak af te stellen. De app is optioneel, maar wel handig voor wie net wat meer controle wil, bijvoorbeeld over het accuniveau. Dat is namelijk nergens op de speaker zelf duidelijk zichtbaar. Het strakke en stijlvolle ontwerp oogt daardoor extra clean, al levert dat wel wat in op het praktische gemak.

©Wesley Akkerman

Gemoderniseerd ontwerp

Het vernieuwde design blijft trouw aan de herkenbare ronde vorm, maar oogt tegelijkertijd frisser en functioneler. De geïntegreerde handgreep, aluminium standaard en een rij zachte siliconen knoppen maken de Onyx Studio 9 niet alleen mooier, maar ook gebruiksvriendelijker. Wat bovendien opvalt: je kunt de accu vervangen als dat nodig is. Handig, want zo hoef je niet meteen een nieuwe speaker aan te schaffen als de batterij na verloop van tijd minder presteert. Wel jammer dat Harman Kardon daar op de officiële website weinig over loslaat: over de prijs of verwachte levensduur van zo'n accu blijft het stil.

Doordat het voetstuk nu onderdeel is van de onderzijde, kun je de speaker flexibeler neerzetten. Bij de vorige generatie – de Onyx Studio 8 – moest de rand iets uitsteken om de speaker stabiel neer te kunnen zetten, en dat was niet overal praktisch. De huidige opstelling is daardoor een stuk eenvoudiger en veelzijdiger. Aan de achterkant vind je nog een aux-ingang voor wie liever een bekabelde verbinding gebruikt, en een usb-c-poort waarmee je bijvoorbeeld je telefoon kunt opladen. Functioneel, zonder het strakke ontwerp uit het oog te verliezen.

©Wesley Akkerman

Geen simpele bluetoothspeaker

Hoewel de Onyx Studio 9 in de basis een bluetoothspeaker is, betekent dat niet dat je beperkt bent in je mogelijkheden. Dankzij Auracast kun je bijvoorbeeld eenvoudig meerdere speakers koppelen of een stereopaar vormen. Daarnaast ondersteunt het apparaat multipoint-connectiviteit, waardoor je twee apparaten tegelijk kunt verbinden. Wisselen tussen bijvoorbeeld je laptop en je telefoon gaat dan razendsnel, zonder opnieuw te hoeven koppelen. Wel goed om te weten: bediening via wifi behoort niet tot de mogelijkheden; dat is iets voor een ander type speaker.

Voor de fijnproevers onder ons is er de Harman Kardon One-app. Daarmee stel je eenvoudig zaken in zoals Auracast-configuratie; de app loodst je daar soepel doorheen. We hebben geen tweede speaker kunnen testen, dus het vormen van een stereopaar hebben we niet zelf uitgeprobeerd. Toch lijkt dat proces dankzij de duidelijke interface weinig voeten in de aarde te hebben. Verder biedt de app een zevenbands-equalizer en diverse geluidsprofielen, waarmee je het geluid naar wens kunt tweaken. Wij lieten de speaker z'n eigen ding doen, en dat werkte prima.

©Wesley Akkerman

Self-tuning, hoe klinkt dat?

Zelfkalibrerende bluetoothspeakers zijn allang geen unicum meer, maar of het eindresultaat daadwerkelijk goed klinkt, blijft per merk en model verschillend. In het geval van de Onyx Studio 9 mogen we niet klagen: de speaker levert een volle, warme bas die nergens overheerst. Ook het midden en vooral de hoge tonen blijven netjes overeind, al zou het middengebied af en toe wat extra definitie kunnen gebruiken. Gelukkig kun je dat prima corrigeren via de equalizer in de bijbehorende Harman Kardon One-app.

Wel merk je dat de plaatsing in huis flinke invloed heeft op hoe de speaker klinkt. Zet je 'm midden op een tafel in een open ruimte, dan krijg je een ander geluidsbeeld dan wanneer je 'm op een kast tegen de muur zet. Vooral bij plaatsing vlak bij een wand of raam kan de bas wat te prominent worden, alsof de self-tuning daar nog niet helemaal op inspeelt. In zo'n geval biedt de app gelukkig uitkomst, maar telkens finetunen na een nieuwe plek voelt dan weer wat omslachtig.

©Wesley Akkerman

Bij de gratie van gebruikersgemak

Wat dat verplaatsen betreft: met zijn 3,3 kilo is de Onyx Studio 9 geen lichtgewicht speaker, maar dankzij de stevige, slim geplaatste handgreep bovenop til je hem moeiteloos van de ene naar de andere kamer. Zo heb je overal in huis meteen goed geluid bij de hand. Wat je alleen misschien een beetje mist, is een vaste oplaadbasis. Nu werk je met een losse voedingskabel die je steeds handmatig moet aansluiten en weer opbergen; functioneel, maar het had nét wat eleganter gekund.

Misschien valt dat onder de noemer 'luxeprobleem', maar juist bij dit soort producten draait alles om gebruiksgemak. En als dat nog net iets soepeler kan, waarom zou je daar dan niet voor gaan? De accuduur ligt officieel op 8 uur, al hangt dat natuurlijk af van hoe hard je de muziek afspeelt en of je onderweg ook een ander apparaat oplaadt via de usb-c-poort. Reken in de praktijk dus eerder op een uur of 6 à 7. Tot slot nog een belangrijke kanttekening: de Onyx Studio 9 is niet water- of stofbestendig, dus laat hem liever binnen staan.

©Wesley Akkerman

Onyx Studio 9 kopen?

De Harman Kardon Onyx Studio 9 is een bluetoothspeaker die vertrouwd oogt, maar op meerdere vlakken een stap vooruit zet. Het ronde ontwerp is gebleven, maar de nieuwe voet en geïntegreerde handgreep maken hem stabieler én makkelijker te verplaatsen. De automatische geluidsafstemming doet z'n werk goed, met warme bassen en kraakheldere hoge tonen. Staat hij dicht bij een muur, dan kan de bas wat overheersen, maar dat pas je snel aan via de equalizer in de app.

Qua mogelijkheden zit het ook wel snor. Je kunt meerdere apparaten koppelen via multipoint, een stereopaar vormen of gebruikmaken van Auracast. Toch zijn er wat kanttekeningen. Zo ontbreekt een zichtbare accustatus op de speaker zelf en zou een vaste oplaadbasis het gebruik net iets soepeler maken. De batterij houdt het zo'n zes tot acht uur vol, afhankelijk van hoe je 'm gebruikt. En hoewel hij er robuust uitziet, kun je hem beter binnen houden: tegen water of stof is hij namelijk niet bestand. Dat neemt niet weg dat de Onyx Studio 9 een stijlvolle speaker is met indrukwekkend geluid: ideaal voor wie een premium audio-ervaring zoekt in huis.

Je hebt nét je auto gewassen of je ramen gelapt… en dan is alles weer bedekt met een waas van stof. Vooral in de zomer is het vaak geen gewone luchtvervuiling, maar stuifmeel (pollen), Saharazand of een combinatie van beide. Hoe verwijder je dat spul snel én veilig, zonder krassen of vlekken?

Lees ook: Zonnepanelen onderhouden: moet dat?!

Een paar dozijn keer per jaar komt het voor, dat alles ineens onder een roodbruine of gelige stofwaas zit. Het eerste is Saharazand, dat ontstaat in de woestijn en door sterke luchtstromen duizenden kilometers wordt meegenomen. Het komt via regen of droge luchtstromen in Nederland terecht, vooral in het voorjaar (maart-juni) en in het najaar (oktober-november). Het geelgroene stof zijn pollen: stuifmeelkorrels van bomen, grassen en planten. In het voorjaar zijn elzen, berken en hazelaars actief. In de zomer en nazomer volgen grassen en kruiden. Pollen zijn licht en plakkerig, hechten zich makkelijk aan oppervlakken en zijn lastig te verwijderen. Voor zowel Saharazand als pollen geldt dat het geen kwestie is van gewoon even wegvegen. Onder de tabel lees je wat je wél moet doen.

*Met 'in de lak branden' wordt bedoeld dat Saharazand zich onder invloed van zonlicht en warmte kan hechten aan de lak van je auto. Dit gebeurt vooral wanneer het zand niet tijdig wordt verwijderd en de zon fel schijnt. Het resultaat zijn doffe plekken of vlekken die moeilijk te verwijderen zijn en soms alleen met polijsten kunnen worden hersteld. Dit effect is vergelijkbaar met wat er gebeurt bij vogelpoep of boomhars die te lang op de lak blijft zitten. Daarom is het belangrijk om Saharazand zo snel mogelijk en op de juiste manier van je auto te verwijderen.

Auto

Zowel Saharazand als stuifmeel zijn schurend. Veeg je het droog af, dan ontstaan microscopische krasjes in de lak of op het glas. En bij zon of regen kunnen er doffe vlekken ontstaan, omdat het vuil zich vastzet.

Laat de auto dus nooit alleen in de regen staan in de hoop dat het vanzelf wegspoelt. Spoel eerst royaal af met schoon water. Pas daarna gebruik je een spons, zachte borstel of microvezeldoek. Ga je naar de wasstraat? Kies dan een programma met voorwas en hogedruk. Overweeg ook een waxbehandeling: dat maakt de lak water- en vuilafstotend, waardoor vuil zich minder snel hecht.

©Kärcher

Ramen

Na een Saharazandbui blijft er vaak een bruinig stoflaagje achter op de ramen en kozijnen. Laat dit niet te lang zitten: zonlicht en regen kunnen het zand als het ware 'inbakken', met doffe plekken als gevolg. Spoel de ramen daarom altijd eerst ruim af met schoon water. Zo voorkom je dat het zand krassen maakt tijdens het zemen. Gebruik daarna een raamwisser of een snoerloze raamreiniger voor een streeploos resultaat. Ook buitenvensterbanken verdienen aandacht: daar hoopt het stof zich vaak in hoekjes op.

Pollen zijn minder zichtbaar dan zand, maar kunnen een plakkerige laag vormen op glas. Op ramen kunnen ze zich hechten aan condens of lichte verontreinigingen, waardoor je een doffe waas ziet. Binnenramen kun je het best afnemen met een licht vochtige doek. Hebben er ventilatieroosters open gestaan, dan is het slim ook die in de schoonmaak mee te nemen: pollen komen daar makkelijk door naar binnen.

Zonwering, parasols en rolluiken

Op textiel en kunststof mengt Saharazand zich met pollen, roet en stof tot een hardnekkige laag. Vooral zonneschermen, parasols, rolluiken en buitenjaloezieën raken snel vervuild. Stel schoonmaken niet uit: bij regen trekt het vuil in de vezels of ontstaan er vlekken.

Gebruik een zachte borstel of een opzetstuk van je hogedrukreiniger om het vuil voorzichtig los te weken. Werk van boven naar beneden. Spoel goed na en laat het doek volledig drogen, bij voorkeur uitgeklapt. Behandel textiel daarna met een impregneermiddel dat vuil en vocht afstoot. Zo blijft het langer schoon én beschermd.

Lees ook: Je zonnescherm schoonmaken doe je zo

Terras en tuinmeubels

Op je terras lijkt het zand of stuifmeel misschien onschuldig. Maar wie het laat liggen, loopt het al snel naar binnen. En dat kan krassen veroorzaken op parket, pvc of laminaat. Bovendien blijven fijne stofdeeltjes aan schoenen plakken.

Verwijder Saharazand en pollen met een zachte buitenbezem of een nat-droogzuiger. Daarna kun je het terras grondig reinigen met een hogedrukreiniger. Een terrasreiniger-opzetstuk verdeelt het water gelijkmatig, voorkomt opspattend vuil en zorgt voor een egaal resultaat zonder modderspetters tegen je gevel. Denk ook aan je tuinmeubels: hout of kunststof moet je direct afspoelen en zacht afborstelen om vlekvorming te voorkomen.

Zonnepanelen

Pollen en Saharazand laten een dunne laag achter die de lichtinval op zonnepanelen vermindert. Zeker na enkele droge dagen kan het rendement met meerdere procenten dalen. Je merkt dit vooral aan een lager opgewekt vermogen in je app of omvormerdisplay.

Spoel de panelen voorzichtig af met een tuinslang of zachte borstel met water. Vermijd schurende materialen of hogedruk, want die kunnen de coating beschadigen. Gebruik alleen een neutraal schoonmaakmiddel als dat écht nodig is. Zijn je panelen moeilijk bereikbaar? Laat dan een professioneel bedrijf langskomen. Zij reinigen de panelen veilig en controleren direct of alles nog goed werkt.

©Marina Lohrbach

Ook binnen kun je last hebben

Heb je ramen of deuren open gehad tijdens een stofwolk of stuifmeelperiode? Dan ligt er vaak een fijne laag op vensterbanken, vloeren en meubels. Gebruik een stofzuiger met HEPA-filter om te voorkomen dat het stof wordt rondgeblazen. Microvezeldoekjes (licht vochtig) zijn ideaal om het stof op te nemen. Droog afnemen heeft weinig effect en verspreidt het alleen maar. Heb je hooikoorts? Dan is grondig schoonmaken extra belangrijk. Fijnstof en pollen kunnen allergische klachten verergeren.

Minder last met de juiste voorbereiding

Wanneer er Saharazand wordt verwacht, hoor je dat vaak bij het weerbericht op radio, tv of online. En ook van pollen is redelijk bekend wanneer je er last van kunt hebben – omdat dat meestal seizoensgebonden is. Met een paar simpele maatregelen beperk je de overlast:

☐ Houd een tuinslang, zachte borstel en een paar microvezeldoeken binnen handbereik.

☐ Impregneer zonwering en parasoldoek elk voorjaar.

☐ Plan vaste schoonmaakmomenten in het voorjaar en na de zomer.

☐ Overweeg wax of coating voor je auto.

☐ Houd ramen gesloten tijdens droge, stoffige dagen – zeker als je gevoelig bent voor pollen.