Photoshop is al jarenlang zeer populair bij professionele fotografen en digitale artiesten. Het programma is echter minstens zo populair bij mensen die het gewoon leuk vinden om met fotobewerking aan de gang te gaan. Is het echt nodig om voor dergelijke activiteiten een peperduur pakket te kopen?

Dit artikel bestaat uit zeven pagina’s:

Pagina 1: Inleiding; Photoshop CS5;

Pagina 2: Aperture 3;

Pagina 3: Photoshop Elements;

Pagina 4: ACDSee Pro 3;

Pagina 5: MAGIX Photo premium 9;

Pagina 6: Paint Shop Pro X3;

Pagina 7: GIMP; Conclusie.

Met een prijskaartje van meer dan duizend euro, mag Photoshop CS5 het etiket ‘peperduur’ zeker dragen. Veel hobbyisten die het programma gebruiken, leggen dit bedrag er dan ook niet voor neer, maar gebruiken een illegale kopie. Hoewel het begrijpelijk is (niet te verwarren met goed te praten!) zijn er ook zeer veel goedkopere (en zelfs gratis) alternatieven op de markt. Het is fijn dat u daar veel minder voor hoeft te betalen, maar hoe verhouden deze pakketten zich tot van Photoshop CS5? Kunnen ze hetzelfde? Kunnen ze een stuk minder, maar toch genoeg om aan de basisbehoeften te voldoen? Of blijkt Photoshop toch het enige programma dat uitkomst biedt? Wij leggen een aantal programma’s naast elkaar.

Photoshop CS5

Photoshop is door de jaren heen zo populair geworden dat fotoshoppen/photoshoppen zelfs een veelgebruikt werkwoord is geworden. Het pakket kan echter veel meer dan foto’s retoucheren. Het zit vol met handige gereedschappen om zelf digitale kunstwerken te maken, zoals prachtige penselen, opties om effecten te genereren (wolken, een lens flare, belichting), enzovoort. De nieuwe versie, CS5, bevat uiteraard al het goede uit de vorige versies, en voegt daar een aantal zeer indrukwekkende dingen aan toe. Zo is er de nieuwe functie Inhoudsbewuste opvulling, waarmee u eenvoudig ongewenste voorwerpen uit foto’s en afbeeldingen kunt knippen, waarna Photoshop de achtergrond zo goed mogelijk probeert op te vullen met ander materiaal uit de foto. Dit werkt uiteraard niet altijd feilloos, maar het zal u in veel gevallen veel tijd schelen. Ook is er een functie genaamd Marionet verdraaien, waarmee u voorwerpen in een foto op natuurlijke(re) wijze kunt verdraaien. Dit levert erg realistische resultaten op. Daarnaast bevat het programma ondersteuning voor het bewerken van raw-foto’s en kunt u bewerkingen automatisch laten toepassen op een reeks foto’s. De nieuwste versie, CS5, bevat ook een reeks nieuwe en handige penseelopties waarmee u, met de juiste vaardigheden, prachtige kunstwerken kunt maken. Dit alles is verpakt in een interface die intuïtief en prettig werkt. Er zijn uitgebreide export-opties naar de meest uiteenlopende bestandsformaten, en er is een optie om geoptimaliseerd op te slaan voor het web. Het laat zich raden dat Photoshop een zeer prettig pakket is voor uiteenlopende taken. Het grootste nadeel is dan ook de prijs, die met meer dan duizend euro te hoog is voor de meeste consumenten.

©PXimport

De aanschaf- of upgradeprijs van Photoshop CS5 kan tegenvallen.

©PXimport

Photoshop CS5 biedt een stortvloed aan mogelijkheden en tools.

Photoshop CS 5 Extended

Prijs € 1010,31; Upgrade: € 296,31

Taal Nederlands

OS Windows XP/Vista/7; Mac OS X

Systeemeisen Pentium 4 1 GHz, 1 GB RAM, 1 GB harde-schijfruimte

Oordeel 8/10

Pluspunten

Professioneel en compleet pakket

Storende elementen verwijderen met inhoudsbewuste opvulling

Voor zowel de professionele fotograaf als digitale artiest

Minpunten

Voor wie nog nooit met Photoshop gewerkt heeft, best veel om te behappen

Eigenlijk veel te uitgebreid voor consumenten

Te duur voor consumenten

Aperture 3

Wie een Mac bezit heeft een extra alternatief dat de pc-gebruiker moet ontberen: Aperture. Macs worden standaard geleverd met het gratis programma iPhoto, en Aperture kan worden gezien als het professionele alternatief daarvoor. Aperture is geen programma voor de digitale artiest, maar richt zich volledig op fotobewerking. Prettig is dat dit op een non-destructieve manier gebeurt. U kunt allerlei bewerkingen loslaten op een foto en vervolgens de eerste bewerking aanpassen, zonder dat dit effect heeft op de rest. Ook loopt u zo geen risico om het origineel te beschadigen. Het programma bevat professionele gereedschappen voor het corrigeren en verfraaien van uw foto’s, en kan perfect en snel overweg met raw-bestanden. Daarnaast, omdat steeds meer fotocamera’s video ondersteunen, bevat het ook een beperkte mogelijkheid voor videobewerking. Zo kunt u filmpjes inkorten of de audio als geluidsbestand exporteren. Aparture heeft handige functies voor het zoeken naar uw foto’s, zoals zoeken op gezichten met de gezichtsherkenning die we kennen van iPhoto. Groot nadeel van het programma is dat het flinke systeemeisen heeft, en met een prijs van 199 euro voor de consument alsnog wat aan de dure kant is. Gebruikt u echter een Mac, en bent u geen digitale artiest maar wilt u alleen foto’s bewerken, dan is Aperture zeker geen slechte keuze.

©PXimport

Aperture is Apple’s professionele programma voor fotobewerking.

Aperture 3

Prijs € 199,-

Taal Engels

OS Mac OS X

Systeemeisen Mac Intel Core 2 Duo, 1 GB RAM, 1 GB harde-schijfruimte

Oordeel 7/10

Pluspunten

Professionele foto­bewerkingsoftware

Perfecte ondersteuning voor snelle raw-bewerking

Basale videobewerking

Non-destructieve foto­bewerking

Minpunten

Alleen verkrijgbaar voor de Mac

Met 199 euro toch nog aan de dure kant

Behoorlijk zware systeemeisen

Photoshop Elements

Dat Photoshop aan de prijzige kant is, heeft Adobe begrepen en het bedrijf kon natuurlijk niet blijven toekijken hoe het concurrerende PaintShop Pro het consumentensegment inpikte. Tijd voor een consumentenversie van Photoshop dus en die kwam er in 2001. Inmiddels zijn we alweer bij versie 9 aanbeland en geniet het pakket veel populariteit onder fotohobbyisten. Het is in feite een uitgeklede versie van Photoshop, wat inhoudt dat een reeks professionele gereedschappen zijn weggelaten of beperkt. De interface is eenvoudiger en meer gericht op het sorteren en doorbladeren van grote hoeveelheden foto’s, met snelle functies voor de bewerking daarvan. Het programma bevat leuke en eenvoudige functies voor het delen van foto’s (online of bijvoorbeeld via diavoorstellingen of albums), maar is dus wel volledig gericht op consumenten. Bent u een professionele fotograaf, dan zult u zeker functies missen voor het uitvoeren van correcties of aanbrengen van verbeteringen. Dat wil echter niet zeggen dat Elements gehandicapt is, integendeel. Wie het gewoon leuk vindt om met foto’s en afbeeldingen aan de slag te gaan, heeft aan Photoshop Elements meer dan genoeg en profiteert juist van de leuke extra opties voor het delen van foto’s. Een absolute aanrader.

©PXimport

De interface van Photoshop Elements 8 verschilt van die van Photoshop CS5.

Photoshop Elements 8

Prijs € 98,77; Upgrade: € 82,28

Taal Nederlands

OS Windows XP/Vista/7

Systeemeisen Pentium 4 1,6 GHz, 1 GB RAM, 2 GB harde-schijfruimte

Oordeel 8/10

Pluspunten

De basis van Photoshop in een overzichtelijke interface

Handige extra opties voor het delen van foto’s

Snel en eenvoudig door uw foto’s bladeren

Minpunten

Het blijft een uitgeklede versie van Photoshop

Interface is handig, maar wennen als u de volledige Photoshop gewend bent

Alsnog aardig aan de prijs

ACDSee Pro 3

Anders dan Photoshop, heeft ACDSee Pro 3 geen mogelijkheden voor het maken van digitale kunst en allerlei creatieve uitspattingen. Dit pakket is puur gemaakt om foto’s mee te corrigeren, bewerken en verwerken. Minder mogelijkheden is niet per definitie slecht, want de creatieve doelgroep is niet waar ACDSee zich op richt. Het programma biedt de gebruiker de mogelijkheid om razendsnel (sneller dan Photoshop) door raw-bestanden te bladeren en deze te corrigeren en te bewerken via een zeer prettig ingedeelde interface. Ook prettig is dat de bewerkingen virtueel zijn (dus non-destructief) totdat u het bestand opslaat. Oftewel, u loopt nooit het risico uw origineel te verwoesten. Naast handige opties voor bewerken, kunt u uw foto’s ook zeer eenvoudig delen met allerlei online diensten en uiteraard opslaan in diverse formaten. Wie de functies van dit pakket tegenover die van Photoshop legt, ziet een mager geheel, maar ACDSee is dan ook geen totaaloplossing voor de gehele grafische industrie. Het is een programma om snel en efficiënt foto’s te bewerken en is daarin in veel opzichten zelfs beter dan Photoshop.

©PXimport

ACDSee is erg geschikt voor batchbewerking.

ACDSee Pro 3

Prijs € 108,69

Taal Engels

OS Windows XP/Vista/7

Systeemeisen Pentium 4 1,5 GHz, 512 MB RAM, 250 MB harde-schijfruimte

Oordeel 8/10

Pluspunten

Zeer prettige intuïtieve interface

Non-destructieve ­bewerking

Ideaal voor het doorbladeren van uw foto’s

Minpunten

Weinig artistieke

bewerkingsopties

Niet Nederlandstalig

MAGIX Foto Premium 9

Softwarefabrikant MAGIX heeft zich in de afgelopen jaren bewezen op diverse vlakken, zoals audio, video en foto. Photo Premium 9 richt zich in de basis op drie vlakken: foto, grafische afbeelding en webdesign. De interface is daarbij volledig anders dan de andere software in dit artikel omdat het in feite uit verschillende programma’s bestaat met een soort wizard waarin u een keuze maakt wat u precies wilt doen. Het pakket biedt u zeer veel mogelijkheden en u kunt er zeker mee uit de voeten wanneer u foto’s wilt beheren, bewerken of verfraaien en zelfs wanneer u aan de slag wilt met digitale kunst. Feit is echter wel dat het hier gaat om allemaal verschillende programma’s, samengebonden via één wizard. Oftewel, voor het retoucheren van een gezicht dient u een ander programma te starten dan voor het schalen van een foto. In de praktijk is dat gewoonweg niet zo heel handig. Daarbij voelt de interface wat rommelig en niet intuïtief aan, al komt dat ook omdat MAGIX er door de jaren heen z’n eigen interface stijl op na heeft gehouden die terugkomt in al z’n programma’s. Of het een goede vervanging is voor Photoshop? Qua functionaliteit komt het in de buurt, al is het allemaal een stuk minder professioneel. Het is echter de rommelige aaneenschakeling van de programma’s, die niet de gewenste ervaring oplevert wanneer u op zoek bent naar iets om Photoshop te vervangen.

©PXimport

De interface van Magix Foto Premium 9 is compleet anders.

MAGIX Foto Premium 9

Prijs € 99,99

Taal Nederlands

OS Windows XP/Vista/7

Systeemeisen Pentium 3 1 GHz, 512 MB RAM, 3 GB harde-schijfruimte

Oordeel 6/10

Pluspunten

Veel professionele opties verdeeld over de verschillende pakketten

Veel waar voor uw geld (in totaal 5 afzonderlijke programma’s).

Handige wizard die u naar de gewenste opties leidt

Minpunten

Onprettige interface in vergelijking met die van Photoshop

Vijf programma’s openen om foto’s te bewerken is niet handig

Paint Shop Pro X3

Paint Shop Pro wordt door velen gezien als het kleine zusje van Photoshop en dat is ook niet zo vreemd. Het programma is zeer uitgebreid en bevat net als Photoshop een flinke reeks filters, penseelopties en opties voor fotobewerking (zoals ondersteuning voor raw-bewerking). Sinds de nieuwe versie X3 zijn er ook, net als in Photoshop, opties voor het automatisch laten uitvoeren van bewerkingen op een reeks foto’s. Prettig is ook dat Paint Shop Pro niet alleen zelf dingen bedenkt, maar ook de weg van Photoshop regelmatig volgt. Zo heeft de nieuwste versie namelijk, net als z’n tegenhanger, de mogelijkheid om onderdelen uit foto’s te knippen. Het werkt net iets minder goed dan in Photoshop, maar het kost u wel veel minder tijd dan wanneer u het zelf moet doen. Jammer is wel dat de interface een stuk minder prettig werkt dat die van Photoshop, al blijft dat een kwestie van smaak en gewenning uiteraard. Qua mogelijkheden en functionaliteiten zal er weinig zijn dat de niet-professionele gebruiker zal missen. Een waardig alternatief dus, zeker gezien de prijs.

©PXimport

Qua functies doet PaintShop Photo Pro X3 weinig onder voor Photoshop CS5.

PaintShop Photo Pro X3

Prijs € 69,-

Taal Nederlands

OS Windows XP/Vista/7

Systeemeisen Pentium 4 1,5 GHz, 1 GB RAM, 3 GB harde-schijfruimte

Oordeel 8/10

Pluspunten

Zeer uitgebreid pakket

Geavanceerde opties, zoals voorwerpen uit foto’s knippen

Automatisch meerdere foto’s tegelijk bewerken

Minpunten

De interface is minder intuïtief dan die van Photoshop

Slim snijden werkt net iets minder goed

GIMP

Voor niets gaat de zon op. Ooit was dat wellicht waar, maar in de wereld van software geldt die wet al lang niet meer. GIMP is een gratis programma voor het bewerken van afbeeldingen, dat inmiddels alweer veertien jaar meedraait. Wanneer u het programma start, zal u opvallen hoeveel de interface in de basis lijkt op die van Photoshop. Dat geldt niet alleen voor de interface, maar ook voor de functies. Zo heeft het handige filters, penselen, kloongereedschap, enzovoort. De meer geavanceerde opties, zoals verregaande ondersteuning voor raw-bestanden en batch-verwerking zult u moeten missen. Er is wel een soort batch-verwerking, maar niet via de interface, alleen in scriptmodus. Het programma kent daarentegen wel de Resynthesizer-optie, welke het equivalent is van de Inhoudsbewuste opvulling van Photoshop. Wat overigens wel erg stoort aan de interface is dat het niet één geheel is maar bestaat uit drie losse vlakken en dat wil nog wel eens vervelend werken. Dat mag echter een klein minpunt heten als u weet dat u geen cent hoeft neer te tellen voor dit programma, er u er vrijwel alles mee kunt doen dat u met Photoshop ook kunt. Voor functies die het programma niet bevat kunt u zelfs hoogstwaarschijnlijk een plug-in downloaden. GIMP is een zeer goed alternatief voor Photoshop, waardoor de illegale kopieën van Photoshop niet goed te praten zijn.

©PXimport

Uitgebreid, goed én gratis? Kies voor GIMP.

GIMP 2.6.10

Prijs Gratis

Taal Nederlands

OS Windows XP/2003/Vista; Linux; Mac OS X; Sun OpenSolaris; FreeBSD

Systeemeisen 88,2 MB harde-schijfruimte

Oordeel 9/10

Pluspunten

Basisinterface lijkt veel op die van Photoshop

Bomvol met opties en gereedschappen

Eenvoudig uit te breiden met plug-ins

Helemaal gratis

Minpunten

Interface had beter gewerkt als één geheel (in plaats van drie losse elementen)

Alleen batch-verwerking in scriptmodus

Conclusie

Het mag duidelijk zijn dat, hoewel Photoshop CS5 werkelijk een prachtig programma is, er vele andere programma’s zijn waarmee u minstens zo goed uit de voeten komt. Als we helemaal niet letten op de prijs, is Photoshop CS5 volgens ons het beste pakket. Echter, veel geld neerleggen blijkt helemaal niet nodig. De alternatieve pakketten zijn niet allemaal zo uitgebreid als Photoshop en hebben niet allemaal een even prettige interface, maar Photoshop CS5 bevat dan ook een wagonlading aan functies die u waarschijnlijk nooit zult gebruiken. Photoshop Elements en PaintShop Pro doen het beide prima, toch is het het gratis programma GIMP dat de show steelt en het dichtst bij de Photoshop-ervaring komt. Hebt u geld zat en wilt u het meest uitgebreide pakket dat er bestaat, koop dan Photoshop CS5, hebt u geen geldboom in de tuin en wilt u gewoon een programma dat aan al uw basisbehoeften voldoet en net een beetje meer, download dan GIMP.

Wanneer je Windows 11 (opnieuw) installeert, vereist Microsoft dat je je aanmeldt met een Microsoft-account of dat je er eentje aanmaakt. En dat terwijl je je voorheen in Windows 10 gewoon met een offline account kunt aanmelden. Wij laten je zien hoe je dat ook in Windows 11 doet, rechtstreeks tijdens de installatieprocedure.

Microsoft wil maar al te graag dat je een Microsoft-account hebt en deze ook gebruikt bij het aanmelden van Windows 11. Behalve dat je hiermee in geval van het vergeten van je installatiecode het besturingssysteem makkelijker opnieuw kunt activeren, biedt een Microsoft-account niet heel veel extra voordelen in Windows 11 zelf. Het enige wat met zo'n account makkelijker gaat is het instellen van e-mail en OneDrive, maar dat zijn ook diensten waar je je later bij kunt aanmelden.

Installatieprocedure

In een van de laatste stappen van de installatieprocedure, of wanneer je een Windows 11-laptop hebt gekocht, word je - om de laatste instellingen toe te passen - gevraagd om in te loggen bij een Microsoft-account, of er eentje aan te maken.

©MG | ID.nl

Wanneer je in bovenstaand scherm bent aangekomen, lijkt het alsof je hier niet meer uit kunt komen: je moet óf een account invullen, óf er eentje aanmaken, óf een stap terug gaan met de pijl rechtsboven in beeld. Toch kun je hier nog iets anders doen, namelijk een opdrachtprompt openen. En dat is handig, want met een opdrachtprompt tijdens de installatie van Windows 11 kun je alvast dingen regelen voordat Windows 11 zelf is opgestart. Het omzeilen van het aanmaken of invoeren van een Microsoft-account bijvoorbeeld. Om de opdrachtprompt te openen, moet je de volgende toetscombinatie intypen:

Shift+F10

Let op: bij sommige computers zoals laptops kan het zijn dat je ook de Functietoets Fn moet indrukken om de F10-knop te kunnen gebruiken. De opdracht wordt in dat geval dan:

Shift+Fn+F10

Na het indrukken van deze toetscombinatie wordt een zwart venster voor de opdrachtprompt geopend.

©MG | ID.nl

In dit scherm voor je een speciale opdracht in waarmee we de verplichte invoer voor een Microsoft-account gaan omzeilen. Zodra Windows 11 heeft gedetecteerd dat jouw computer een werkende verbinding heeft, blijf je op dat accountscherm hangen, maar ook wanneer er nog geen verbinding is gemaakt, wil Microsoft toch eerst dat je verbinding maakt en daarna alsnog met een Microsoft-account aan de slag gaat.

Nu de opdrachtprompt is geopend, schakelen we die online functie uit. Voer exact de volgende opdracht in:

start ms-cxh:localonly

Gevolgd door een druk op de Enter-toets. Dat zit eruit als hieronder:

©MG | ID.nl

Nadat je op Enter hebt gedrukt, verschijnt er een nieuw venster met de mogelijkheid om een lokaal account (dus zonder Microsoft-account) aan te maken. Goed om te weten: dit account is ook meteen een administrator-account.

©MG | ID.nl

Je kunt hier dus gewoon een normale (voor- en achter)naam opgeven, een e-mailadres is dan niet nodig. Je kunt ervoor kiezen om nu een wachtwoord in te vullen, maar als je dat doet, krijg je ook direct drie controlevragen die je moet opgeven; dat kun je niet skippen. Sla je het aanmaken van een wachtwoord nu over, dan kun je dat later in Windows 11 alsnog doen.

Nadat je de benodigde gegevens hebt ingevuld, worden de laatste installatiestappen voltooid, en wordt de computer nog een keertje opnieuw opgestart. Daarna kun je je aanmelden met het nieuwe account en voer je nog een aantal stappen uit met betrekking tot functies als locatie, diagnostische gegevens en handschriftherkenning.

Account aanpassen

Het account waarmee je je aanmeldt is een administrator-account. In dat geval doe je er goed aan om een wachtwoord in te stellen als je dat nog niet hebt gedaan in de hierboven uitgelegde stap. Om een wachtwoord in te stellen, klik je op de Startknop, en vervolgens op je accountnaam en kies je voor Mijn account beheren.

©MG | ID.nl

Je komt nu in het instellingenscherm terecht voor je account. Scroll naar de knop Aanmeldingsopties en daarna op Wachtwoord.

©MG | ID.nl

Nu kun je een wachtwoord naar wens opgeven, de eisen zijn hier niet streng, maar uiteraard kies je wel voor een lastig te raden wachtwoord. Wel ben je verplicht om een geheugensteuntje op te geven, maar dat is minder lastig dan drie extra beveiligingsvragen die je normaliter bij het installatiescherm moet opgeven. Bij de geheugensteun mag het wachtwoord (vanzelfsprekend) niet gebruikt worden .

©MG | ID.nl

Wachtwoord en geheugensteun ingevoerd? Dan ben je in principe klaar en kun je je systeem verder gaan configureren. Eventueel kun je nu ook nieuwe extra accounts aanmaken via het onderdeel Andere gebruikers in het instellingenscherm.

Je pakt je telefoon om even snel iets te bekijken – en ineens ben je zomaar een uur verder, omdat je niet kon stoppen met scrollen. En onderweg ben je meestal niet blijven hangen bij blije kattenfilmpjes, maar bij rampen, slecht nieuws en roddel. Of bij posts van mensen die allemaal mooier of rijker lijken dan jij. Doomscrolling dus. Slecht voor je humeur en zelfbeeld én zonde van je tijd. Maar gelukkig kun je er iets tegen doen.

Lees ook: Minder afleiding van je telefoon met deze 6 apps

Wat is doomscrolling?

Doomscrolling is eindeloos blijven scrollen door berichten, filmpjes en posts die je eigenlijk alleen maar onrustig maken. Dat begon ooit met nieuws, maar geldt tegenwoordig ook voor sociale media. Denk aan TikTok, Instagram of X waar je urenlang blijft scrollen, maar waar je zelden wijzer of rustiger van wordt. Het algoritme weet precies wat je aandacht trekt – en hoe het je blijft vasthouden.

De term ontstond rond 2020, tijdens de COVID-19-pandemie, toen mensen massaal thuis zaten en constant updates zochten over het virus. Maar het fenomeen heeft zich sindsdien uitgebreid naar alle vormen van nieuws of posts waar je je slechter van gaat voelen.

Waarom blijven we scrollen?

Apps zijn zo ontworpen dat ze je aandacht vasthouden. Elke swipe of nieuwe video geeft een kleine prikkel in je brein: een signaal dat er misschien iets interessants komt. Soms zit er iets tussen dat écht boeit, maar vaak blijft het bij vluchtige prikkels. Ondertussen raakt je hoofd vol, maar je krijgt er weinig voor terug.

Hoe weet je of je doomscrollt?

Er bestaat geen test waarmee je kunt checken of je een doemscroller bent. Maar er zijn wel duidelijke signalen. Je zit in de gevarenzone wanneer je:

🚩 Gedachteloos nieuws- of socialmedia-apps opent, vaak meerdere keren per dag
🚩 Je daarna leeg, onrustig of somber voelt
🚩 Moeite hebt om te stoppen, terwijl je eigenlijk wel weet dat het nergens toe leidt
🚩 's Avonds of 's ochtends lang op je telefoon zit zonder duidelijk doel
🚩 Niet toekomt aan andere dingen, of je gejaagd voelt als je niets checkt

Herkenbaar? Dan is het tijd om je scrollgedrag te doorbreken. Dat is niet makkelijk, maar het kan wel. Onderstaande tips helpen je op weg.

©Gorodenkoff

Wat kun je doen tegen doomscrolling?

1. Beperk je schermtijd en las schermvrije tijdstippen in

Geef jezelf vaste momenten waarop je iets mag checken. Bijvoorbeeld: 's ochtends 15 minuten nieuws, 's avonds 10 minuten social media. Stel een timer in, zodat je niet ongemerkt blijft hangen. Je kunt ook met jezelf afspreken dat je bijvoorbeeld één uur per dag niet op je scherm kijkt. Of in het weekend pas na twaalf uur 's middags je telefoon pakt. Ook is het mogelijk om tijdslimieten in te stellen voor bepaalde apps. Hieronder lees je hoe je dat doet op een iPhone en op een Android-toestel.

Scherm- en apptijd beperken op iPhone

Wil je op vaste tijden niet gestoord worden? Stel dan apparaatvrije tijd in op je iPhone. Tijdens die periodes zijn alleen telefoongesprekken, berichten en apps die je zelf toestaat beschikbaar. Ga naar Instellingen > Schermtijd, tik op App- en websiteactiviteit en schakel dit in als dat nog niet gebeurd is. Kies daarna voor Apparaatvrije tijd en stel via Gepland de begin- en eindtijd in. Je kunt kiezen voor elke dag hetzelfde tijdstip of per dag variëren. Vlak voor de ingestelde tijd krijg je een herinnering.

Ook kun je tijdslimieten instellen voor apps of hele categorieën, zoals sociale netwerken of games. Ga naar Instellingen > Schermtijd > Applimieten > Voeg limiet toe en selecteer de gewenste apps of categorieën. Tik op Volgende, stel de limiet in en gebruik eventueel Pas dagen aan voor verschillende limieten per dag. Rond af met Voeg toe.

Scherm- en apptijd beperken op je Android-telefoon

Rustmomenten op je Android-toestel stel je in via de Bedtijdmodus. Tijdens deze periodes worden je schermkleuren aangepast (bijvoorbeeld naar grijstinten) en kun je meldingen dempen of het scherm automatisch laten uitschakelen. Ga naar Instellingen > Digitaal welzijn en ouderlijk toezicht > Bedtijdmodus en stel in wanneer de modus moet starten en eindigen. Je kunt dit voor elke dag apart instellen of een vast schema kiezen.

Wil je appgebruik beperken? Ga dan naar Digitaal welzijn > Dashboard en kies de app die je wilt beperken. Tik op het zandlopertje naast de app en stel een dagelijkse limiet in. Zodra de limiet is bereikt, is de app de rest van die dag niet meer toegankelijk.

2. Zet meldingen uit

Pushmeldingen van nieuwsapps, sociale media of video-apps zorgen dat je telkens toch weer gaat kijken en scrollen. Zet ze uit. Wat je niet ziet, open je ook minder snel.

3. Richt je telefoon prikkelarmer in

Zet socialmedia- en nieuwsapps niet op je beginscherm. Of verwijder ze helemaal. Wil je ze toch echt bezoeken, dan kan dat via de browser. Dat is een extra handeling vergeleken met een app, maar juist daarom doe je het misschien minder vaak.  

Verder kun je er ook voor kiezen om de grijstintenmodus in te schakelen. Dat zorgt voor minder afleiding en een beeld dat rustiger is.

Op een iPhone ga je hiervoor naar Instellingen > Toegankelijkheid > Weergave en tekstgrootte > Kleurfilters en schakel je de optie in. Op een Android-smartphone ga je hiervoor naar Instellingen -> Toegankelijkheid -> Kleurfilters. Hier schakel je de optie Grijstinten in. Afhankelijk van je toestel kunnen deze menu-opties een iets andere naam hebben.

©ID.nl

4. Volg niet alles en iedereen

Kies één of twee betrouwbare nieuwsbronnen. Ontvolg accounts die vooral onrust of negativiteit brengen. Kies liever voor mensen of media die je inspireren, informeren of aan het denken zetten. Een account waar je geen energie van krijgt, maar dat je energie kost: dat kun je beter ontvolgen.

Stoppen met doom-scrolling? Het kan!

Doomscrolling gaat allang niet meer alleen over nieuws. Ook gedachteloos scrollen langs filmpjes, reacties of meningen op sociale media hoort erbij. Het lijkt onschuldig, maar kost tijd, energie en aandacht — en levert weinig op.

Het goede nieuws: je kunt ermee stoppen. Niet in één keer, maar stap voor stap. Door bewuster te kiezen wat je leest en wanneer. Door je telefoon minder het ritme van je dag te laten bepalen. En door ruimte te maken voor dingen die je echt iets opleveren.