Zoals bij iedere s-serie, voert Apple met de iPhone 6s (en 6s Plus) weer een groot aantal updates onder de motorkap door. Zo is de iPhone 6s sneller, werkt de camera beter en beschikt het touchscreen over het zogenoemde 3D Touch. Maar is dit alles genoeg reden om over te stappen op de nieuwe iPhone?

De iPhone 6s is qua uiterlijk amper te onderscheiden van de iPhone 6. Nog steeds heeft het toestel ronde hoeken, een aluminium behuizing, en die bekende witte strepen op de achterkant. Aan de voorkant zit de inmiddels beroemde home-knop, aan de zijkant zitten volumeknoppen en een aan/uit-knop. Lees ook: 12 briljante tips voor iOS 9.

De grootste vernieuwing aan het uiterlijk van het toestel is dat die nu in een andere kleur beschikbaar komt. Naast de standaard zilver, goud en spacegrijs-uitvoering is er ook een zalmroze toestel beschikbaar - niet de kleur die wij zouden kiezen, maar wel die we kregen van Apple.

iPhone 6s is stuk sneller

Het is vooral de binnenkant van de telefoon die hem een stuk beter maakt dan zijn voorganger. De processor is een heel stuk sneller, en dat is één van de dingen die direct opvalt. Apple zegt zelf dat het gaat om een versnelling van wel 30 procent ten opzichte van de iPhone 6, en hoewel we het niet hebben kunnen benchmarken is het duidelijk merkbaar dat de 6s veel sneller is.

Misschien heeft dat ook te maken met het verdubbelde werkgeheugen: Dat is nu van 1 GB naar 2 GB gegaan. Daardoor is het makkelijk schakelen tussen applicaties, en blijven meer apps op de achtergrond werken waardoor die sneller opstarten als je ze aanzet.

©PXimport

Naast de bekende kleuren is de nieuwe iPhone ook in het roze beschikbaar.

De vingerafdrukscanner die we al sinds de iPhone 5 in Apple-apparaten zien, zit ook in de 6s verwerkt in de homeknop. Die is in dit model aanzienlijk sneller - zo snel zelfs, dat je je notificaties amper kunt lezen wanneer je de telefoon met je duim aanzet. Een eerste-wereld-probleem, zullen we het maar noemen.

3D Touch

Is er dan helemaal niets revolutionair anders aan de 6s? Jawel. 3D Touch, dat eerst nog bekend stond als 'Force Touch', is een opvallende nieuwe functie in het scherm. Dat scherm is namelijk drukgevoelig, waardoor je er op meerdere manieren op kunt drukken. Naast de gewone tik en het lang ingedrukt houden, kun je ook extra hard op het scherm tikken.

Op die manier kun je verschillende acties uitvoeren door op verschillende manieren te tikken op het scherm. Klik je in Safari normaal op een link, dan opent er een nieuwe pagina. Druk je het scherm echter iets harder in, dan verschijnt er eerst een preview van het nieuwe tabblad zodat je weet of het wel de moeite waard is om te klikken. Dat werkt ook op het home-scherm, waar je met een camera-app bijvoorbeeld al een snelle selfie kunt maken voor je de app ook echt geopend hebt.

©PXimport

Qua design behoort de iPhone 6 nog altijd tot de mooiste toestellen van dit moment.

Wat 3D Touch doet, doet het bijzonder goed. De functie werkt altijd, herkent iedere aanraking perfect en voelt nooit alsof het 'in de weg' zit. De potentie van 3D Touch is enorm, en kan zorgen voor een grote verandering in hoe je je telefoon bedient.

Potentie van 3D Touch

We zeggen 'kan', want op dit moment is dat nog lang niet het geval. Er zijn namelijk nog maar weinig apps beschikbaar die 3D Touch gebruiken. Aanvankelijk waren het alleen de standaard-apps van Apple zelf (Safari, Foto's etc.), en inmiddels is er een handjevol apps zoals Facebook en, verrassend, WhatsApp, dat 3D Touch gebruikt. Maar tenzij je een erg grote Apple-fan bent die al het nieuws in de gaten houdt, weet je niet welke apps 3D Touch hebben.

Het hangt op dit moment erg af van de ontwikkelaars die aan de slag gaan met 3D Touch. Hoe meer apps er gebruik van gaan maken, des te groter is de kans op succes.

Helaas werkt 3D Touch niet meteen intuïtief, want je weet niet precies welke functies in een app het ondersteunen. Als je niet weet dat het er is, mis je het bovendien niet. De iPhone kan namelijk gewoon op de normale manier bediend worden.

©PXimport

3D Touch is een mooie toevoeging, waar we in de toekomst veel van verwachten. Maar nu nog niet.

Vertrouwd iOS 9

Standaard draait de iPhone 6s op iOS 9, en is inmiddels te updaten naar iOS 9.1. Je vindt in iOS 9.1 op de nieuwe iPhone echter weinig unieks dat je niet ook op andere iApparaten terugvindt. iOS 9 is wel het meest uitgebreide besturingssysteem tot nu toe, en werkt net zo intuïtief als altijd. Ja, sommige gebruikers vinden Android fijner en zouden nooit naar iOS overstappen - een keuze die vooral met smaak te maken heeft.

Eén opvallende feature, die overigens wel alleen in de nieuwe iPhone 6s zit, is dat Siri altijd aan staat. Je kunt de slimme assistent daarmee altijd oproepen door 'Hey Siri' te zeggen en zonder eerst de homeknop ingedrukt te houden. Als je veel van Siri gebruikmaakt, is het een prettige toevoeging, al vonden wij de home-knop ook al praktisch werken.

Een belangrijk punt waar de 6s achterblijft, of in ieder geval gelijk blijft, is de accuduur. Die is op papier een stuk beter dan zijn voorganger, maar door de krachtigere processor en het verdubbelde RAM haal je in de praktijk net zoveel uren uit je accu als je uit de iPhone 6 haalt.

Gelijke camera

Ook de camera van de iPhone is op papier een heel stuk beter dan de vorige telefoons, met 12 megapixels ten opzichte van 8. Een flinke verhoging, maar megapixels zeggen niet altijd alles. Dat blijkt uit het feit dat foto's niet significant beter zijn dan die van de iPhone 6. Ook niet persé slechter, maar we zagen met het blote oog geen heel groot verschil tussen de oude en de nieuwe camera.

Wel nieuw zijn een aantal extra functies in de app, zoals het filmen van 4k-beelden waar je in de praktijk niet heel veel aan hebt (er zijn nog maar weinig 4k-tv's op de markt), maar die er wel voor zorgt dat je geheugen binnen de kortste keren bomvol staat. De iPhone 6s Plus heeft wel een belangrijke nieuwe toevoeging in de cameralens: optische beeldstabilisatie. Waarom dit niet in de iPhone 6s is verwerkt is ook voor ons volstrekt onduidelijk - een gemiste kans. Met de iPhone 6s Plus kan je aanzienlijk mooiere video's schieten dan de 'gewone' iPhone 6, en ook biedt de langere sluitertijd interessante opties voor de iPhone-fotograaf.

©PXimport

De 6s Plus heeft een aanzienlijk betere lens dan zijn kleine broertje.

Live Foto's maken

Live Foto's is een leuke functie in de Foto's-app waarbij alle foto's automatisch een soort gif'je of kort filmpje worden. De camera maakt namelijk anderhalve seconde vóór en anderhalve seconde ná je een foto al een opname. Daardoor krijg je in de Foto's-app de normale foto te zien die je hebt gemaakt, maar kun je door erop te klikken een kort filmpje zien.

Dat klinkt niet spannend, maar het geeft een compleet nieuwe dimensie aan foto's. Die worden er levendiger van, spreken meer tot de verbeelding, zonder dat het filmpjes worden. We zullen niet zover gaan door het een nieuwe fotografische revolutie te noemen, maar als je het hebt over innovatie in fotografie is dit wel één van de meest spannende ontwikkelingen die we recent hebben gezien.

©PXimport

Onder normale omstandigheden is er weinig verschil in fotokwaliteit te zien.

Weinig opslagruimte

Een notoir kritiekpunt op oude iPhones was altijd de opslagruimte, en om onbegrijpelijke redenen is dat in de iPhone 6s niet anders. Je komt anno 2015 niet meer weg met slechts 16 GB, maar dat is wel de opslagruimte van het instapmodel. En nee, net zoals in oudere iPhones is ook de 6s niet uit te breiden met (micro-)sd. Als je daarom de goedkoopste iPhone van 16 GB haalt, hou er dan rekening mee dat dat vol staat voor je het doorhebt en dat je dus moet betalen voor cloud-opslag via bijvoorbeeld iCloud of Dropbox.

Je kunt ook kiezen voor de iPhone 6s met 64 GB of zelfs 128 GB - maar let op dat dat respectievelijk 100 en 200 euro duurder is. Laat je dus niet misleiden door de prijs van de goedkoopste iPhone met 16 GB, want er is geen enkele reden die te kopen.

Conclusie

De voordelen, zoals 3D Touch en de merkbaar snellere processor, maken de iPhone 6s tot een geweldig toestel. Niet alles aan het toestel is perfect: vooral de matige opslagruimte van 16 GB valt tegen, en de accuduur is praktisch hetzelfde als in de iPhone 6. Maar dat mag geen naam hebben. Apple-fans willen deze telefoon toch wel hebben. En terecht. Op dit moment zijn er weinig telefoons te krijgen die zo goed zijn als de iPhone 6s. Heb je echter al een iPhone 6, dan is er vrij weinig reden om te upgraden. De iPhone 6s is namelijk prijzig, en hoewel het toestel op praktisch alle punten beter is dan zijn voorganger, willen we de upgrade niet essentieel noemen.

De Panasonic TV-55Z90BE6 is een premium OLED-tv, net onder het topmodel. Hij mikt op uitmuntende beeldkwaliteit en zal heel wat kijkers aantrekken, ongeacht wat hun favoriete kijkvoer is. Maar de concurrentie is zwaar en we vragen ons af of de tv iets extra te bieden heeft.

9

Fantastisch

Samenvatting

De Panasonic Z90B levert prachtige beelden dankzij het heldere Master OLED Pro-paneel en uitstekende kalibratie. De tv ondersteunt alle HDR-formaten en is met snelle HDMI 2.1-poorten ideaal voor gamers. Het geluid is prima en de draaivoet handig. Minpunten zijn het gebrek aan DTS en ontbrekende Belgische apps op Fire TV.

Plus- en minpunten

• Zeer goede piekhelderheid
• OLED-contrast en zeer goed schaduwdetail
• Goede kalibratie af fabrikant
• Goede bewegingsscherpte

• Gebrek aan lokale smart tv-apps voor België
• Geen ondersteuning voor DTS
• Hoge adviesprijs

Panasonic heeft nooit voor opvallende designs gekozen en dat is dit keer niet anders. Het zwarte toestel combineert een slank scherm met een relatief grote behuizing voor de elektronica en aansluitingen achteraan. De afwerking is piekfijn in orde. In tegenstelling tot veel concurrenten staat de Z90B op een draaivoet, een detail dat voor velen handig kan zijn. Opvallend is dat de Z90B voorwaarts gerichte luidsprekers heeft die in een balk onderaan het scherm zitten. Het toestel staat nauwelijks 2cm boven het meubel, maar wie een soundbar wil gebruiken kan die toch voor de tv zetten als de luidsprekerbalk in dat geval toch niet wordt gebruikt.

De aansluitingen staan allemaal zijwaarts of naar onder gericht zodat ze wandmontage niet bemoeilijken. De vier HDMI-poorten zijn onderverdeeld in twee HDMI 2.0-poorten en twee HDMI 2.1-poorten. Die laatste twee leveren 48Gbps bandbreedte en ondersteunen alle belangrijke gamerfuncties, ALLM, HDMI VRR, AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync en kunnen gebruikt worden voor gaming in 4K120 (consoles) of 4K144 (pc). Gamers genieten van een lage input-lag, 6,0ms in 2K120 en 10,5ms in 4K60. Verder vinden we drie usb-poorten, ethernet, WiFi 5, Bluetooth, een optische digitale audio-uitgang en hoofdtelefoonaansluiting. Die laatste is via het menu om te schakelen naar een subwoofer-uitgang. Voor live tv is er een dubbele tuner (DVB-T2/C/S2) met een CI+-slot. 

Referentie kalibratie en goede piekhelderheid

De Z90B is verder voorzien van een Master OLED Pro paneel, dat is hetzelfde of een gelijkwaardig paneel die we ook op de Philips OLED810 of LG C5 aantreft. Het paneel in ons testexemplaar toonde een bijzonder goede uniformiteit in heldere en donkere beelden, er is geen spoor van verticale strepen. De kijkhoek is zeer goed, zoals bij alle OLED-tv’s, en de anti-reflectielaag is degelijk, al blijft het van belang om sterke reflecties in het scherm te vermijden. Het toestel pakt uit met een bijzonder goede piekhelderheid. In HDR10 Filmmaker mode meten we 1316 nits op het 10%-venster, en 220 nits op het volledig wit scherm.

Lees ook: Zo testen we televisies voor ID.nl

Wat HDR-piekhelderheid betreft steekt de Z90B daarmee zelfs de LG C5 voorbij, al is het verschil klein. In SDR liggen de resultaten dichter bij elkaar, maar neem de LG C5 de leiding op het volledig wit veld waar hij 265 nits haalt, terwijl de Z90B op 202 nits zit. Voor SDR zal de C5 daardoor iets helderder lijken. Het kleurbereik van 98,3% P3 is wat we ondertussen al even gewend zijn van OLED-tv’s. Dat is zeer goed, en met die specificaties staat de Z90B uitstekend in de startblokken voor top HDR-beelden.

Veel hangt ook af van de kalibratie, en op dat vlak kunnen we de Z90B echt niets verwijten. We gebruiken graag Filmmaker Mode, in SDR is die erg donker ingesteld. Zet de Verlichtingssterkte op 70, en laat de lichtsensor aan en je bent klaar. De fouten die we meten zijn zo klein dat ze op een referentiemonitor niet zouden misstaan. Reken dan ook op mooie natuurlijke beelden, met veel kleurexpressie en goede schaduwdetails. Ook voor HDR10 is de Filmmaker Mode de beste keuze. De tv levert bijzonder goed schaduwdetail, zelfs in onze moeilijkste testscène, de strandscène uit House of Dragons.

Heb je iets meer detail nodig dan kan dat nog steeds door de ‘Dark Visibility’ instelling te gebruiken. Kleurweergave is erg goed, en heldere nuances blijven uitstekend bewaard. Enkel in de helderste tinten verliezen ze wat kleurintensiteit, dat is typisch voor W-OLED. De Z90B ondersteunt bovendien HDR10+ Adaptive en Dolby Vision IQ Precision Detail, voor de beste HDR-beeldkwaliteit. 

Beeldverwerking

De HCX Pro AI MkII processor die Panasonic ook in vorige modellen gebruikte levert bijzonder mooie prestaties. Deinterlacing van live tv (1080i) beeld en ruisonderdrukking scoren goed. Al dient gezegd dat Panasonic erg voorzichtig is met beeldverwerking. De ‘Min’ instelling is voor de meeste beeldverwerking een veilige keuze. Bevat de bron duidelijk ruis, dan zal dat vermoedelijk wat te voorzichtig zijn, de ‘Med’ instelling (voor ruisonderdrukking) levert dan betere resultaten. Upscaling zorgt voor mooie, scherpe beelden en met Resolutie Remasteren kan je zelfs wat extra accent leggen. Dat laat je echter best uitstaan bij erg oud (dvd-) beeldmateriaal, de processor accentueert immers ook ruis op dat soort bronnen.

In HDR was de processor erg goed in het vermijden van kleurstroken in zachte kleurovergangen. In SDR zien we nog wat ruimte voor verbetering op dat vlak. Zet ‘Vloeiende schakering’ op ‘Min’, eventueel kan je voor heel zware gevallen naar ‘Med’ schakelen. De processor vermijdt relatief goed dat er te veel detail verloren gaat. De bewegingsscherpte is uitstekend, en met Intelligent Frame Creation kan je de sportbeelden mooi vloeiend maken, of het schokken van het 24fps camerabewegingen in film wegwerken. 

Audiokwaliteit

De Z90B is uitgerust met een redelijk krachtige 2.1-audioconfiguratie van 60W. De stereoluidsprekers staan bovendien voorwaarts gericht, altijd een goed punt voor de audiokwaliteit. Hij ondersteunt Dolby Atmos, maar geen DTS. Voor wie de tv-luidsprekers gebruikt is dat geen belangrijk minpunt. Wie echter een soundbar of andere audio-oplossing gebruikt, moet weten dat de tv geen DTS-signalen doorgeeft via eARC/ARC. Sluit je bron in dat geval dan rechtstreeks aan op de soundbar. Onze filmfragmenten klonken vrij goed, met prima stereoscheiding en een vleugje surround. De woofermodule zorgt voor voldoende bas. De muziekpreset blies onze muziektesten wat extra leven in. De tv kan voldoende volume leveren, maar boven een bepaald niveau hoor je wel wat vervorming. 

Fire TV

Fire TV, het smart tv-systeem van Amazon, vervangt sinds vorig jaar het in huis ontwikkelde My Home Screen. De layout loopt gelijk met die andere smart tv-systemen. Op het Home-scherm neemt een content-caroussel de bovenste helft van het scherm in. Fire TV toont daar op dit moment enkel content-aanbevelingen, geen ongerelateerde reclame. We hopen dat dit zo blijft. Centraal in beeld vind je snelkoppelingen naar het ingelogde profiel, ingangen, bookmarks en de zoekfunctie. Daarnaast is er ruimte voor zes pictogrammen van favoriete apps. Heb je er meer, dan moet je even doorklikken. Verder naar onder zijn er talrijke rijen met aanbevelingen uit verschillende streamingdiensten al krijgt Prime Video duidelijk meer aandacht. De app-store bevat alle belangrijke internationale streamingdiensten, en ook Nederlandse lokale apps zijn vrij goed vertegenwoordigd. Belgische kijkers vinden helaas geen enkele lokale app, een onbegrijpelijk minpunt in 2025. Lees het artikel over Fire TV voor alle details.

De overstap naar Fire TV heeft Panasonic niet aangezet om voor een modernere afstandsbediening te kiezen. De grote afstandsbediening met afgeronde vorm ligt goed in de hand, en de aangename toetsen hebben een lichte aanslag met goede feedback. We zijn ook erg tevreden over de “My App”-toets die je zelf kunt toewijzen aan een app naar keuze, en de “Picture”-toets waarmee je snel van beeldmode verandert. Het ontwerp heeft echter ook nadelen. Door de afmetingen kan je niet alle toetsen bereiken zonder je hand te verplaatsen. En de veelheid aan toetsen is toch wat verouderd. Een compactere versie, met minder toetsen en een oplaadbare batterij zou beter scoren.

Conclusie

Dat de Panasonic TV-55Z90BE6 uitstekende beeldkwaliteit levert, daar mag je van op aan. Wat jammer dan dat de prijs zo hoog is, dat kost hem een half punt. Als we even vergelijken met concurrenten, dan is de Z90B zonder meer de duurste terwijl hij geen exclusieve features biedt. Minpunten zijn er vooral voor Belgische kijkers die geen enkele lokale app op Fire TV vinden. Het gebrek aan DTS-ondersteuning, daar tillen we minder zwaar aan. Deze tv levert prachtige beelden, zowel in SDR als HDR en hij ondersteunt dan ook nog eens alle belangrijke HDR-formaten. De audio-oplossing levert goede geluidskwaliteit en zorgt samen met de knappe beelden voor een hele mooie filmbeleving. Fire TV heeft alle internationale streaming-apps in huis. Gamers zullen deze televisie ook waarderen want ook voor hen heeft hij alle belangrijke features.

De Motorola Edge 70 volgt de recente trend van dunne, lichte smartphones, maar dan met een zachter prijskaartje van net geen 800 euro. Hoewel het geen directe concurrent is van vlaggenschepen als de S25 Edge, bewijst de Edge 70 dat een uniek premium ontwerp niet de hoofdprijs hoeft te kosten.

Met een dikte van nét iets minder dan 6 millimeter en een gewicht van slechts 159 gram is de Edge 70 een van de lichtste en slankste telefoons op de markt. Desondanks voelt het toestel niet goedkoop aan, en dat is te danken aan een stevig aluminium chassis en een op nylon geïnspireerde bekleding. De Edge 70 biedt bovendien uitstekende duurzaamheid: hij heeft een MIL-STD-810H-certificering (MIL staat voor military grade), IP68- en IP69-ratings én is voorzien van Gorilla Glass 7i.

Het 6,7-inch amoledscherm heeft een resolutie van 2712 bij 1220 pixels en een adaptieve verversingssnelheid van 1 tot 120 Hz. Het vlakke oledpaneel biedt daarnaast een hoog contrast. Vooral de levendige, licht verzadigde kleuren, mogelijk gemaakt door de Pantone-nabewerking, vallen positief op. Het enige nadeel aan het display is de laag geplaatste vingerafdrukscanner; om die te gebruiken moet je je duim in een oncomfortabele positie buigen.

©Wesley Akkerman

Uitstekende middenklasser

De Edge 70 wordt aangedreven door de middenklasse Qualcomm Snapdragon 7 Gen 4-processor, bijgestaan door 12 GB werkgeheugen en 256 GB aan opslagruimte. Vooral de cpu is op papier minder krachtig dan die van de duurdere vlaggenschepen, maar in de praktijk maakt dat weinig uit. Apps worden snel geopend en multitasking gaat het apparaat goed af. Een groot voordeel is dat de processor niet erg heet wordt onder hoge druk en zijn werk dus zonder morren doet.

Een ander voordeel is dat de 4800mAh-batterij het opvallend lang volhoudt; zelfs bij matig tot zwaar gebruik is dat al snel een volledige dag. Daarmee overtreft hij de duurdere concurrentie van Samsung en Apple. Opladen gaat eveneens vlot, met 68 W bedraad, waardoor je binnen 50 minuten weer een volledig opgeladen batterij hebt. Ook op dit punt scoort Motorola flink wat punten.

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

Typisch Motorola

Traditioneel doet Motorola het goed op het gebied van software dankzij de bijna stock Android 16-ervaring. Helaas treffen we deze keer behoorlijk wat bloatware aan en zijn er advertenties zichtbaar in de weerapp; dubieus voor een toestel van 800 euro. Tijdens de installatie word je bovendien meermaals gevraagd om voorgestelde apps te installeren. En als je daar nee op zegt, kom je alsnog applicaties tegen waar je niet om vroeg, zoals TikTok en Perplexity AI.

Wat betreft ondersteuning kan de Motorola Edge 70 rekenen op vier Android-upgrades (tot Android 20) en vijf jaar aan beveiligingspatches. Hoewel dat voldoende is voor een middenklasser, blijft het wel iets achter bij de langere support die Samsung en Google bieden. Daarnaast voelt Moto AI nog aan als een achtergesteld project. De functies werken niet allemaal in het Nederlands, waardoor de AI-knop op het toestel eigenlijk nog maar weinig waarde heeft.

Foto's maken gaat prima

Het camerasysteem bestaat uit een 50MP-hoofdcamera met optische beeldstabilisatie, een 50MP-ultragroothoeklens en een 50MP-selfiecamera. Bij voldoende licht leveren deze camera's prettig ogende foto's met een ruim dynamisch bereik. Vooral in het donker verrast het toestel: dankzij de grote sensoren blijven beelden helder en gedetailleerd. Jammer is wel dat de software kleuren soms te nadrukkelijk verzadigt, waardoor foto's iets minder natuurlijk overkomen. Voor gebruik op sociale media zijn ze echter meer dan prima.

Toch kent het camerasysteem duidelijke beperkingen. Video's kunnen slechts in 4K met 30 fps worden opgenomen, terwijl beeldstabilisatie alleen werkt bij 1080p en 30 fps. Daarnaast kan de handmatige scherpstelling onverwacht invloed hebben op de helderheid. En doordat er geen telelens aanwezig is, ben je volledig aangewezen op digitale zoom. Begrijpelijk gezien de slanke behuizing van de Edge 70, maar alsnog een teleurstellend compromis.

Motorola Edge 70 kopen?

De Motorola Edge 70 is een slimme aankoop als je een slank en licht toestel zoekt voor minder dan 1000 euro. De bouwkwaliteit, het scherm, de lange batterijduur en de robuustheid maken dit een fijne smartphone voor dagelijks gebruik. Ondanks de bloatware en de onvolwassen Moto AI bewijst dit toestel dat je geen duur vlaggenschip nodig hebt voor een vooruitstrevend ontwerp en vlotte prestaties.