Voor veel mensen is de keukenmachine een onmisbare hulp in de keuken. Kloppen, kneden, mixen, fijnhakken, raspen: er is eigenlijk niets wat een keukenmachine niet kan. Het enige nadeel: na gebruik moet je 'm ook weer schoonmaken. En dat valt soms niet mee. Dit artikel geeft je tips om je keukenmachine eenvoudig én veilig schoon te maken.

Lees ook: Van hakken tot kneden: hiervoor gebruik je de keukenmachine

Keukenmachines zijn doorgaans niet goedkoop. Wil je een exemplaar dat allerlei uiteenlopende keukenklusjes voor je uitvoert, dan ben je al gauw honderden euro's aan zo'n apparaat kwijt. Het is daarom wel zo fijn als een keukenmachine lang meegaat. De levensduur van een keukenmachine is grotendeels afhankelijk van de kwaliteit, maar je kunt ook zelf het een en ander doen om zo lang mogelijk van je elektrische keukenhulp te genieten. Regelmatig goed schoonmaken is daarbij tip nummer één.

Tijdens de bewerking van voedsel kan er een hoop viezigheid in je keukenmachine vast komen te zitten. Als je dit niet schoonmaakt, bestaat de kans dat het apparaat gaat haperen, met verminderde prestaties tot gevolg. Ook kunnen vocht en voedselresten corrosie en roest veroorzaken op metalen onderdelen van de keukenmachine. Ook kan je keukenmachine na verloop van tijd mogelijk gaan stinken. En erg gezond is het ook niet, want opgehoopte voedselresten zijn een broedplaats voor schimmels en bacteriën.

©voffka23

Niet iedere keukenmachine maak je op dezelfde manier schoon. Sommige keukenmachines, met name de goedkopere modellen, kun je enkel met de hand reinigen. Er zijn ook keukenmachines die niet of slechts deels uit elkaar te halen zijn, waardoor schoonmaken al helemaal een priegelwerkje wordt. Losse onderdelen die je handmatig wast, wil je met beleid reinigen. Reguliere schoonmaakmiddelen zijn voor keukenmachines vaak te agressief, wat tot beschadiging of verkleuring kan leiden. Het is altijd slim om eerst de schoonmaakinstructies van jouw specifieke keukenmachine te raadplegen. Die vind je in de handleiding, en anders op het internet.

Bij de volgende schoonmaaktips is rekening gehouden met elk type keukenmachine – zowel vaatwasserbestendige modellen als modellen die met de hand moeten worden afgewassen.

Stap 1: Haal de stekker uit het stopcontact

Deze stap spreekt voor zich, maar we benadrukken 'm toch maar even. Als je met water en schoonmaakmiddel in de weer gaat, wil je niet dat er stroom op je keukenmachine staat. Ook wil je er zeker van zijn dat het apparaat niet plotseling aanspringt midden in je poetsbeurt. Schakel het apparaat daarom altijd eerst uit en haal de stekker uit het stopcontact voor je met schoonmaken begint.  

Stap 2: Reinig de losse onderdelen

Dan komen we meteen aan bij de meest arbeidsintensieve stap: het reinigen van de losse onderdelen. Het hangt van het type keukenmachine af om welke onderdelen het hier gaat. In elk geval moeten altijd de mengkom en het hulpstuk, zoals een deeghaak, garde of klopper, worden schoongemaakt. Verder kun je denken aan een spatdeksel, spatel, hulpstukhouder en eventueel messen. Check altijd eerst in de handleiding van je keukenmachine welke onderdelen in de vaatwasser kunnen. De onderdelen van populaire keukenmachines, zoals die van KitchenAid, zijn meestal vaatwasserbestendig.

©Dmitriy Kuznetsov | @ZZZDIM

Heb je geen vaatwasser of zijn bepaalde onderdelen daarvoor niet geschikt? Dan kun je de onderdelen schoonmaken in warm water met een mild sopje. Gebruik hierbij een zachte spons of doek, zodat je de onderdelen niet beschadigt. Voor moeilijk bereikbare plekken kun je een tandenborstel of speciaal schoonmaakborsteltje gebruiken. Bij hardnekkige vlekken kan een beetje schoonmaakazijn wonderen doen. Of laat de onderdelen eerst vijftien tot dertig minuten weken in warm water.

Stap 3: Maak de behuizing schoon

Hoewel losse onderdelen van keukenmachines vaak in de vaatwasser kunnen, geldt dat natuurlijk niet voor de machine zelf. En ook die kan door al het gespetter goed vies worden. De behuizing van je keukenmachine maak je het beste schoon met een licht vochtige doek. Let erop dat de doek niet te nat is, om vocht in de motor te voorkomen. Vermijd daarnaast reguliere schoonmaakmiddelen en gebruik al helemaal geen schuurmiddelen, want die kunnen de lak van je keukenmachine beschadigen. Een mild schoonmaakmiddel zoals afwasmiddel is voldoende.  

Stap 4: Laat alles goed drogen

Vochtige onderdelen kunnen roest op je mooie keukenmachine veroorzaken en, erger nog, de motor aantasten. Zorg er daarom altijd voor dat de onderdelen van je keukenmachine goed droog zijn voor je ze opnieuw monteert. Laat ze hiervoor een tijdje drogen op het aanrecht of droog ze grondig met een theedoek. Als je je keukenmachine vervolgens opbergt, zet hem dan altijd op een droge en veilige plek. Dus níet in het vochtige kastje onder de gootsteen.

Extra tip: controleer op slijtage

Met regelmatig (goed) schoonmaken kom je al een heel eind in het verlengen van de levensduur van je keukenmachine, maar vergeet het apparaat daarnaast niet regelmatig te controleren op slijtage. Inspecteer bijvoorbeeld de messen en hulpstukken op roest, kromtrekken of botte randen, kijk of het aandrijfmechanisme nog soepel werkt, check de staat van de snoeren en wees tijdens gebruik alert op ongebruikelijke geluiden zoals ratelen, piepen of knarsen. Hoe eerder je mankementen bij je keukenmachine opmerkt en aanpakt, hoe groter de kans dat die het apparaat niet blijvend beschadigen.

Met een prijskaartje van 399 euro is de Dyson V8 Cyclone een van de meest betaalbare draadloze steelstofzuigers van het Britse merk. Je haalt hiervoor een redelijk compacte maar krachtige huishoudhulp in huis, die een aantal duidelijke kanttekeningen heeft.

De Dyson V8 heeft een nieuw ontwerp gekregen. Weg is de trekker die je constant moet indrukken om het apparaat te laten zuigen. In plaats daarvan beschikt hij voortaan over een handige aan-uitknop. Daarnaast zit een moduswisselaar, die met verschillende kleuren aangeeft welke zuigstand je gebruikt. Opvallend is ook dat Dyson voor de V8 Cyclone geen spannende kleuren voor de plastic onderdelen gebruikt. In plaats daarvan zien we een combinatie van kaki, rood, grijs en zwart; het geheel valt daardoor minder op.

©Wesley Akkerman

De nieuwe Dyson V8 Cyclone

De nieuwe V8 levert 30 procent meer zuigkracht en een 50 procent langere accuduur. In de laagste zuigstand houdt hij het tot 60 minuten vol. Helaas ontbreekt een handig lcd-scherm (dat wel op duurdere modellen zit) voor de resterende accutijd; ook hier moet je het doen met iets te simpele led-indicators. Onderop zit een nieuwe vloerzuigmond, die Dyson de 'Motorbar' noemt. Die moet dankzij het gebruik van speciale kammetjes effectief zijn tegen vastzittende haren, maar de stofzuiger moet het verder ook zonder moderne functies doen zoals lasers of stofsensoren.

Met slechts 2,7 kilogram is de Dyson V8 Cyclone lekker licht en wendbaar, waardoor je moeiteloos vloeren en zelfs hoekjes op het plafond schoonhoudt. Het stofreservoir (540 milliliter) heeft een handig uitwerpsysteem waarbij je het vuil niet hoeft aan te raken. Toch zijn we niet helemaal tevreden over alle eigenschappen van de zuigmodule. Het handvat is namelijk smal en klein, waardoor je grip bij langer gebruik oncomfortabel is. Ook kan het bij je duim gaan schuren. Dit is waarschijnlijk de minst ergonomische Dyson die we op de redactie hebben getest.

©Wesley Akkerman

Dyson V8 Cyclone in de praktijk

Gelukkig biedt de Dyson V8 Cyclone met 297 air-watts in de Boost-stand een flinke verbetering in zuigkracht (ten opzichte van zijn voorganger). De standaardmodus levert 79 aW en dat is voor ons ruim voldoende voor dagelijkse taken. Vooral het vloerkleed moet eraan geloven: haren, kruimels en ander vuil worden daar moeiteloos uit gezogen. Op hardere vloeren stelt de Cyclone eveneens niet teleur, al valt er wel één ding op. Wanneer je de stofzuiger oppakt nadat je bijvoorbeeld wat kruimels of korrels opzuigt, kan het zijn dat er een paar uit de mond vallen.

Daarnaast missen we een zachte(re) borstel op de Dyson V8 Cyclone. De huidige zuigmond ratelt namelijk hard over de vloer, wat niet zo prettig is voor (onder)buren in een flat- of appartementsgebouw of slapende kinderen. En dat terwijl de motor zelf stiller is dan verwacht. Gelukkig neemt de zuigmond moeiteloos allerlei soorten haren op en raken die niet in de borstel verstrengeld. Ook goed om te weten: de Cyclone past zijn zuigkracht niet automatisch aan, zoals duurdere modellen dat wel doen, waardoor je dat dus zelf in de gaten moet houden. Geen groot probleem, maar toch.

©Wesley Akkerman

Batterij en accessoires

Zoals gezegd gaat de batterij maximaal een uurtje mee wanneer je de zuinigste modus inschakelt. Anders moet je rekening houden met ongeveer een halfuur in de normale stand. Zet je de Boost-modus aan en laat je die aanstaan, dan is het binnen tien minuten wel gedaan. Geen vreemde scores als je kijkt naar het formaat en de behoorlijk indrukwekkende zuigkracht. Een groot pluspunt is daarnaast dat je de accu kunt verwisselen. Daardoor kun je de levensduur aanzienlijk verlengen door mettertijd een nieuwe batterij aan te schaffen.

Je krijgt trouwens twee accessoires bij aanschaf van de Dyson de V8 Cyclone: een kierenzuiger en een gemotoriseerde miniborstel. Hoewel dat misschien wat karig lijkt vergeleken met eerdere modellen, zijn oude V8-hulpstukken compatibel (mocht je die nog hebben). In de praktijk blijkt de basisset echter compleet genoeg. De kierenzuiger werkt goed voor meubels en lastige hoeken, terwijl de miniborstel onmisbaar is voor trappen, matrassen en bekleding. Ondanks het beperkte pakket biedt de stofzuiger dus voldoende opties voor de meeste huishoudens.

©Wesley Akkerman

Dyson V8 Cyclone kopen?

De Dyson V8 Cyclone is een geslaagde steelstofzuiger voor wie krachtige prestaties zoekt zonder overbodige luxe. Vooral op tapijt en bekleding komt hij sterk naar voren, en ook het verwijderen van haren gaat hem goed af. Het harde, smalle handvat en de wat stugge vloermond voelen niet altijd even prettig aan, maar dat past deels bij de prijsklasse. Jammer is ook het ontbreken van een lcd-display met handige informatie, al is dat net als het gebrek aan een automatische zuigstand goed te overzien. Alles bij elkaar is dit een betrouwbaar basismodel dat doet wat hij moet doen.

In de winter loopt de energierekening al snel op. De droger gaat vaker aan omdat de was buiten niet droogt, en omdat we vaker thuis koken en eten gaat ook de vaatwasser vaker aan. Ook de wasmachine draait op volle toeren, want nat weer en dikke kleding leveren extra was op. Hét moment dus om even stil te staan bij het energieverbruik van deze drie apparaten. Met wat kleine aanpassingen zorg je voor een zichtbaar (gunstig!) verschil op je stroomrekening.

Slim plannen loont

Wie een slimme meter of dynamisch energietarief heeft, kan precies zien wanneer stroom het goedkoopst is. Door het programma van je wasmachine, droger of vaatwasser daarop af te stemmen, draai je letterlijk op de voordeligste momenten. Veel moderne apparaten hebben een startuitstelknop, waarmee je eenvoudig plant dat een was 's nachts of vroeg in de ochtend klaar is.

Heb je geen dynamisch contract, dan is het slim om eerst te kijken of jouw leverancier een piek- en daltarief hanteert. Bij een dubbeltariefmeter geldt het lagere tarief meestal alleen tussen ongeveer 23.00 en 07.00 uur, niet standaard in het weekend. Even checken bij je energieleverancier voorkomt verrassingen.

Wassen op lagere temperatuur

De grootste energiebesparing zit in de temperatuur van het waswater. Een was van 30 graden is meestal voldoende schoon, zeker met de huidige wasmiddelen die ook bij lage temperatuur goed werken. Alleen bij sterk vervuilde was of handdoeken kan een hogere stand nodig zijn. Een wasbeurt op 60 graden of af en toe een machinereiniger houdt de trommel fris en voorkomt vetluis - een kookwas op 90 graden is bij moderne machines niet meer nodig.

Een andere eenvoudige stap is de wasmachine pas te laten draaien als hij goed vol is. Een halve was verbruikt bijna evenveel energie als een volle: zonde. Ook de juiste dosering helpt: te veel wasmiddel kan op den duur zeepresten achterlaten, waardoor de machine harder moet werken.

Droger of droogrek?

De droger is een onmisbare hulp in de winter, maar verbruikt veel stroom. Centrifugeer je was daarom eerst op de hoogste stand, zodat er minder vocht overblijft. Hoe droger het de trommel ingaat, hoe korter het droogprogramma duurt. Warmtepompdrogers verbruiken het minst stroom, al bespaar je nog meer door de was af en toe op te hangen. In een goed geventileerde kamer, bijvoorbeeld bij de verwarming, droogt het prima zonder dat je ernaar hoeft om te kijken.

De vaatwasser slim inzetten

Een vaatwasser verbruikt vooral energie om water te verwarmen. Kies daarom het eco-programma: dat duurt wat langer, maar gebruikt minder stroom en water doordat het water op lagere temperatuur wordt verwarmd. Grote etensresten kun je beter even wegschrapen, maar spoel servies niet voor onder de kraan - dat is onnodig en verspilt warm water. Licht aangekoekte pannen en schalen vormen voor moderne vaatwassers echt geen probleem.

Wie zonnepanelen heeft, kan de vaatwasser het beste overdag laten draaien, zodat de stroom direct uit eigen opwekking komt. Ook hier geldt dat een startuitstelknop handig is: je plant eenvoudig in dat het programma start zodra de zon op het dak staat.

Onderhoud maakt echt verschil

Goed onderhoud klinkt saai, maar heeft een direct effect op het energieverbruik. Een verstopt filter, kalk in de sproeiarmen of pluis in de droger laten apparaten harder werken dan nodig. Zet ze af en toe op een onderhoudsprogramma of gebruik een speciale reiniger. Dat voorkomt niet alleen geurtjes, maar zorgt ook dat de machine weer zo goed (lees: zo zuinig) mogelijk zijn werk kan doen.

Kleine aanpassingen, harde euro's

Energie besparen is vooral een optelsom van gewoontes. Door slimmer te plannen, de juiste temperatuur te kiezen en je apparaten schoon te houden, daalt het verbruik ongemerkt. En misschien nog belangrijker: je verlengt de levensduur van apparaten die het dagelijks zwaar te verduren hebben. Daarmee bespaar je ook op de langere termijn.