Voor veel mensen is de keukenmachine een onmisbare hulp in de keuken. Kloppen, kneden, mixen, fijnhakken, raspen: er is eigenlijk niets wat een keukenmachine niet kan. Het enige nadeel: na gebruik moet je 'm ook weer schoonmaken. En dat valt soms niet mee. Dit artikel geeft je tips om je keukenmachine eenvoudig én veilig schoon te maken.

Lees ook: Van hakken tot kneden: hiervoor gebruik je de keukenmachine

Keukenmachines zijn doorgaans niet goedkoop. Wil je een exemplaar dat allerlei uiteenlopende keukenklusjes voor je uitvoert, dan ben je al gauw honderden euro's aan zo'n apparaat kwijt. Het is daarom wel zo fijn als een keukenmachine lang meegaat. De levensduur van een keukenmachine is grotendeels afhankelijk van de kwaliteit, maar je kunt ook zelf het een en ander doen om zo lang mogelijk van je elektrische keukenhulp te genieten. Regelmatig goed schoonmaken is daarbij tip nummer één.

Tijdens de bewerking van voedsel kan er een hoop viezigheid in je keukenmachine vast komen te zitten. Als je dit niet schoonmaakt, bestaat de kans dat het apparaat gaat haperen, met verminderde prestaties tot gevolg. Ook kunnen vocht en voedselresten corrosie en roest veroorzaken op metalen onderdelen van de keukenmachine. Ook kan je keukenmachine na verloop van tijd mogelijk gaan stinken. En erg gezond is het ook niet, want opgehoopte voedselresten zijn een broedplaats voor schimmels en bacteriën.

©voffka23

Niet iedere keukenmachine maak je op dezelfde manier schoon. Sommige keukenmachines, met name de goedkopere modellen, kun je enkel met de hand reinigen. Er zijn ook keukenmachines die niet of slechts deels uit elkaar te halen zijn, waardoor schoonmaken al helemaal een priegelwerkje wordt. Losse onderdelen die je handmatig wast, wil je met beleid reinigen. Reguliere schoonmaakmiddelen zijn voor keukenmachines vaak te agressief, wat tot beschadiging of verkleuring kan leiden. Het is altijd slim om eerst de schoonmaakinstructies van jouw specifieke keukenmachine te raadplegen. Die vind je in de handleiding, en anders op het internet.

Bij de volgende schoonmaaktips is rekening gehouden met elk type keukenmachine – zowel vaatwasserbestendige modellen als modellen die met de hand moeten worden afgewassen.

Stap 1: Haal de stekker uit het stopcontact

Deze stap spreekt voor zich, maar we benadrukken 'm toch maar even. Als je met water en schoonmaakmiddel in de weer gaat, wil je niet dat er stroom op je keukenmachine staat. Ook wil je er zeker van zijn dat het apparaat niet plotseling aanspringt midden in je poetsbeurt. Schakel het apparaat daarom altijd eerst uit en haal de stekker uit het stopcontact voor je met schoonmaken begint.  

Stap 2: Reinig de losse onderdelen

Dan komen we meteen aan bij de meest arbeidsintensieve stap: het reinigen van de losse onderdelen. Het hangt van het type keukenmachine af om welke onderdelen het hier gaat. In elk geval moeten altijd de mengkom en het hulpstuk, zoals een deeghaak, garde of klopper, worden schoongemaakt. Verder kun je denken aan een spatdeksel, spatel, hulpstukhouder en eventueel messen. Check altijd eerst in de handleiding van je keukenmachine welke onderdelen in de vaatwasser kunnen. De onderdelen van populaire keukenmachines, zoals die van KitchenAid, zijn meestal vaatwasserbestendig.

©Dmitriy Kuznetsov | @ZZZDIM

Heb je geen vaatwasser of zijn bepaalde onderdelen daarvoor niet geschikt? Dan kun je de onderdelen schoonmaken in warm water met een mild sopje. Gebruik hierbij een zachte spons of doek, zodat je de onderdelen niet beschadigt. Voor moeilijk bereikbare plekken kun je een tandenborstel of speciaal schoonmaakborsteltje gebruiken. Bij hardnekkige vlekken kan een beetje schoonmaakazijn wonderen doen. Of laat de onderdelen eerst vijftien tot dertig minuten weken in warm water.

Stap 3: Maak de behuizing schoon

Hoewel losse onderdelen van keukenmachines vaak in de vaatwasser kunnen, geldt dat natuurlijk niet voor de machine zelf. En ook die kan door al het gespetter goed vies worden. De behuizing van je keukenmachine maak je het beste schoon met een licht vochtige doek. Let erop dat de doek niet te nat is, om vocht in de motor te voorkomen. Vermijd daarnaast reguliere schoonmaakmiddelen en gebruik al helemaal geen schuurmiddelen, want die kunnen de lak van je keukenmachine beschadigen. Een mild schoonmaakmiddel zoals afwasmiddel is voldoende.  

Stap 4: Laat alles goed drogen

Vochtige onderdelen kunnen roest op je mooie keukenmachine veroorzaken en, erger nog, de motor aantasten. Zorg er daarom altijd voor dat de onderdelen van je keukenmachine goed droog zijn voor je ze opnieuw monteert. Laat ze hiervoor een tijdje drogen op het aanrecht of droog ze grondig met een theedoek. Als je je keukenmachine vervolgens opbergt, zet hem dan altijd op een droge en veilige plek. Dus níet in het vochtige kastje onder de gootsteen.

Extra tip: controleer op slijtage

Met regelmatig (goed) schoonmaken kom je al een heel eind in het verlengen van de levensduur van je keukenmachine, maar vergeet het apparaat daarnaast niet regelmatig te controleren op slijtage. Inspecteer bijvoorbeeld de messen en hulpstukken op roest, kromtrekken of botte randen, kijk of het aandrijfmechanisme nog soepel werkt, check de staat van de snoeren en wees tijdens gebruik alert op ongebruikelijke geluiden zoals ratelen, piepen of knarsen. Hoe eerder je mankementen bij je keukenmachine opmerkt en aanpakt, hoe groter de kans dat die het apparaat niet blijvend beschadigen.

Natuurlijk kijk je naar de capaciteit en het energielabel als je een nieuwe wasmachine zoekt. Past je dekbed erin? En hoeveel verbruikt 'ie per wasbeurt? Toch zijn dat allang niet meer de enige zaken om op te letten. Moderne wasmachines zitten vol extra's die wassen makkelijker maken, en soms zelfs een beetje leuker. Wifi, stoom, automatische dosering of juist een fluisterstille motor: dit voegen die functies toe aan jouw huishouden.

Partnerbijdrage - in samenwerking met Bemmel & Kroon

Bij het kopen van een nieuwe wasmachine zijn er een paar dingen waar vrijwel iedereen als eerste naar kijkt. Bovenaan staat de trommelcapaciteit. Die bepaalt hoeveel kilo wasgoed je per beurt kunt wassen. Een klein huishouden heeft meestal genoeg aan 7 kilo, terwijl grotere gezinnen vaak kiezen voor een model met 9 kilo of meer. Het tweede punt is het energielabel. Een zuinige wasmachine met label A verbruikt minder stroom en water, wat niet alleen beter is voor het milieu, maar ook voor je energierekening op de lange termijn.

Ook het toerental speelt een belangrijke rol. Hoe hoger dit aantal omwentelingen per minuut – bijvoorbeeld 1400 of 1600 – hoe droger je was uit de machine komt. Dat is handig als je geen droger hebt, of gewoon minder tijd wilt kwijt zijn aan het drogen. Daarnaast letten veel mensen op het geluidsniveau. Zeker als de wasmachine dicht bij de woonkamer of slaapkamer staat, is een stille werking prettig.

Tot slot zijn de beschikbare programma's en extra functies vaak doorslaggevend. Denk aan programma's voor sportkleding, wol of allergieën, of slimme toevoegingen zoals automatische dosering van wasmiddel of een stoomfunctie. Hoe beter de functies aansluiten op je dagelijkse wasroutine, hoe fijner de machine in de praktijk werkt. Hieronder lees je meer over slimme functies die je kunt tegenkomen op je nieuwe wasmachine en waarom ze zo handig zijn.

Wasmachines met wifi: altijd verbonden, altijd controle

Een wasmachine met wifi biedt vooral gemak. Je hoeft niet meer op te staan om te checken of de was al klaar is, want dat zie je gewoon op je smartphone of tablet. Programma's starten, pauzeren of aanpassen doe je waar je ook bent: vanaf de bank, op je werk of onderweg naar huis. Dat scheelt tijd en zorgt ervoor dat je de was kunt plannen rond jouw dag, niet andersom. Bijvoorbeeld door 's ochtends vroeg het programma alvast klaar te zetten en het pas te starten wanneer je op kantoor bent.

Slimme modellen met wifi laten je ook kiezen voor het voordeligste moment om te wassen, bijvoorbeeld tijdens daluren als stroom goedkoper is. Zo bespaar je ongemerkt energie. Daarnaast houdt de app vaak bij hoeveel stroom en water je verbruikt, en krijg je suggesties om zuiniger te wassen. Sommige modellen gaan nog verder en kiezen automatisch het programma dat het beste past bij je kleding. Zo wordt alles fris en schoon zonder dat tere stoffen beschadigen. Extra functies zoals stoom of vlekkenbehandeling zijn eenvoudig aan of uit te zetten via de app. Dat maakt wassen nauwkeuriger en persoonlijker dan ooit.

©ryanking999

Stoomfunctie: minder strijkwerk, meer hygiëne

Wie het strijkijzer liever in de kast laat liggen, heeft baat bij een wasmachine met stoomfunctie. Dankzij stoomtechnologie komt kleding minder gekreukt uit de trommel. Overhemden, blouses of katoenen jurken kun je vaak meteen ophangen, zonder dat je met een strijkplank aan de slag hoeft. Maar de voordelen gaan verder dan alleen gemak.

Stoom maakt wassen namelijk ook hygiënischer. Het dringt diep door in de vezels en doodt bacteriën, pollen en huisstofmijt – handig als je een gevoelige huid hebt of last van allergieën. Ook muffe kleding die niet echt vies is, krijgt een opfrisbeurt. Denk aan een jasje dat je aan hebt gehad in de kroeg, of een trui die lang in de kast heeft gehangen en die wat muf ruikt. Door kort te stomen is je kleding snel weer draagbaar.

Automatische wasmiddeldosering: nooit meer gokken

Hoeveel wasmiddel is genoeg? Veel mensen schenken op de gok een flinke scheut in het bakje, met als resultaat overdosering, zeepresten op kleding of juist te weinig schoonmaakkracht. Wasmachines met automatische wasmiddeldosering lossen dat probleem op. Je vult een reservoir met vloeibaar wasmiddel en eventueel wasverzachter, en de machine meet zelf wat er nodig is voor elke lading was.

Dit is niet alleen beter voor je kleding – die slijt minder snel en blijft langer mooi – maar ook voor je portemonnee. Je verbruikt namelijk nooit meer dan nodig. Ook fijn: je hoeft niet bij elke wasbeurt iets toe te voegen. Vaak gaat een volle tank twintig tot veertig wasbeurten mee. Dat scheelt gedoe, voorkomt verspilling en zorgt voor een constante waskwaliteit zonder dat je ergens over hoeft na te denken.

©AEG

Superstille wasmachines: wassen zonder lawaai

Wasmachines met een laag geluidsniveau zijn ideaal voor wie zijn wasmachine in de buurt van de woon- of slaapkamer heeft staan. Een model dat tijdens het centrifugeren 73 decibel of minder produceert, valt in de categorie 'stil'. Maar wie écht stil wil wassen, kiest voor een model dat maximaal 70 decibel haalt. Dat verschil lijkt klein, maar is duidelijk hoorbaar. Elke 3 decibel extra verdubbelt namelijk de geluidsintensiteit.

Deze extra stille wasmachines zijn meestal uitgerust met een koolborstelloze motor, die nauwelijks geluid maakt. In plaats van borstels gebruikt de motor een magneetsysteem om de trommel te laten draaien. Dat scheelt wrijving én lawaai. Je kunt dus gerust een was draaien terwijl je slaapt of in een videocall zit. Ook als je gebruik wilt maken van het nachttarief, zonder dat je wakker ligt van het centrifugeren, is zo'n stille wasmachine een slimme keuze.

Tot slot

Wassen is allang niet meer gewoon een kwestie van aanzetten en wachten. De functies die je tegenwoordig kunt kiezen, maken het verschil tussen 'was erin en maar zien' en gericht, zuinig en stil wassen op jouw voorwaarden. Of je nu op zoek bent naar minder strijkwerk, een stiller huishouden, energiebesparing of vooral gemak via je smartphone: deze functies maken je leven echt makkelijker.

Een extra vriezer in de garage of schuur is voor veel mensen een uitkomst. Toch is het niet altijd een kwestie van stekker erin en klaar. Niet elke vriezer werkt goed bij lage temperaturen, en ook de plek waar je hem neerzet maakt uit. Waar moet je op letten als je een vriezer in een onverwarmde ruimte wilt zetten, lees je hier.

Kies de juiste maat en het juiste type

Vriezers voor in de schuur zijn er in allerlei formaten, van kleine modellen van 100 liter tot enorme kasten van 500 liter of meer. Kies een vriezer die past bij wat je van plan bent ermee te doen – deze zomer én daarna. Ga je 'm vooral gebruiken als extra opslag tijdens barbecues en vakanties, dan hoeft hij niet al te groot te zijn. Een te ruime vriezer verbruikt namelijk onnodig veel energie, zeker als hij grotendeels leeg blijft. Let bij de aanschaf ook goed op het type (hierboven las je daar al meer over). Een vrieskast neemt minder ruimte in beslag op de vloer en is overzichtelijker, terwijl je in een vrieskist juist makkelijk grotere hoeveelheden kwijt kunt en etenswaren goed kunt stapelen. Kies bij voorkeur een model met meerdere laden of vakken, zodat je snel terugvindt wat je zoekt. Kijk tot slot naar het energielabel. Modellen met energielabel A zijn het zuinigst. Ze zijn vaak iets duurder in aanschaf, maar die extra kosten verdien je op termijn terug via een lagere energierekening. Vraag ernaar in de winkel of vergelijk online.

Waar en hoe zet je hem neer?

De plek waar je de vriezer in de schuur of garage neerzet, maakt veel uit voor een goede werking. Zet hem op een stabiele, waterpas ondergrond zodat hij niet gaat trillen of lawaai maakt tijdens het vriezen. Vermijd plekken direct naast een warmtebron zoals een cv-ketel, maar zet de vriezer ook niet vlak bij een koude buitendeur. De ideale omgevingstemperatuur ligt tussen de 10 en 15 graden. Zorg dat er rondom voldoende ruimte is voor ventilatie. Laat aan de achterkant minstens 10 centimeter vrij, zodat de warme lucht goed weg kan. Controleer of er een stopcontact in de buurt zit. In garages is dat meestal geen probleem, maar in een schuur kan het ontbreken. In dat geval kun je het beste een stopcontact laten aanleggen op een veilige plek. Gebruik liever geen verlengsnoer.

Aansluiten en installeren

Sluit de vriezer eerst aan op het stopcontact voordat je begint met inruimen of afstellen. Controleer in de handleiding of hij ingesteld staat op minimaal -18 graden Celsius – dat is de aanbevolen temperatuur voor veilig invriezen. Stel daarna de pootjes bij zodat de vriezer waterpas staat. Dat is niet alleen beter voor de werking, maar helpt ook om energieverbruik te beperken. Wil je extra zekerheid? Dan kun je de vriezer met een muurbeugel verankeren. Zeker bij modellen met zware, volle laden voorkomt dat dat het apparaat kantelt. Let op: plaats de vriezer niet in een onverwarmde schuur waar het 's winters kan vriezen. Bij temperaturen onder nul werkt de compressor minder goed of juist te hard, wat leidt tot slijtage en een hoger energieverbruik. Kies in dat geval liever voor een vriezer die speciaal geschikt is voor lage omgevingstemperaturen.

©qwartm - stock.adobe.com

Ontdooien en schoonmaken

Veel vriezers zijn tegenwoordig uitgerust met een no-frostsysteem dat ijsvorming automatisch tegengaat. Toch is het slim om de vriezer een paar keer per jaar handmatig te ontdooien. Zo blijft hij efficiënt werken en verbruik je niet onnodig stroom. Trek hiervoor de stekker uit het stopcontact en haal alle producten eruit. Zet die tijdelijk in een andere vriezer of bewaar ze in een koelbox met koelelementen. Laat de vriezer daarna rustig ontdooien. Je kunt het proces versnellen door een bakje heet water in de vriezer te zetten en de deur dicht te doen, maar giet nooit heet water direct op de wanden – dat kan schade veroorzaken. Vang het smeltwater op met doeken of een opvangbakje. Droog de binnenkant goed af en sluit de vriezer weer aan. Maak meteen ook de binnen- en buitenkant schoon met een zachte doek en een mild schoonmaakmiddel. Vermijd agressieve middelen en schuursponsjes, die kunnen het oppervlak beschadigen.