Door anders om te gaan met huishoudelijke apparaten, kun je geld besparen. Dat geldt ook voor de wasmachine: er zijn allerlei manieren om zuiniger te wassen. Maar tegelijkertijd bestaan er ook een hoop misverstanden over zuinig wassen. Wij helpen de vijf hardnekkigste de wereld uit - en laten je meteen zien wat nu écht het zuinigste programma om te wassen is.

Misverstand: de trommel mag maar halfvol

Dit misverstand is deels waar. Om met de deur in huis te vallen: veel moderne wasmachines hebben beladingsherkenning. Een wasmachine met beladingsherkenning zou, volgens de fabrikanten, precies de juiste hoeveelheid energie en water gebruiken voor een schone was. In de praktijk blijkt dit niet zo precies te zijn, maar in grote lijnen werkt het. Minder was betekent bij machines met beladingsherkenning dat ze minder water gebruiken, en dus minder hard hoeven te werken om dit op te warmen. 

Daar staat tegenover dat een volle wastrommel je was juist schoner wast. Dat komt doordat er extra wrijving is tussen het textiel onderling. Lekker vol die trommel, tot aan de maximale lading dus. Zolang het katoenwas is tenminste - voor fijnere of synthetische stoffen geldt dit niet. Daar kun je juist wel wat meer ‘ruimte’ aan geven, door de trommel minder vol te doen, om de stof mooi te houden. Vul bij een katoenprogramma de trommel totdat ongeveer een vuist in de hoogte overblijft, bij synthetische was iets meer ruimte. 

©Renars Pranevskis

Misverstand: het ecoprogramma gebruikt juist meer energie, omdat het langer duurt

Wasmachines die in of na 2012 gemaakt zijn, hebben meestal een eco-knop. Vanaf 2021 is die vervangen door de eco 40-60 knop. Was je vaak op 40 of 60ºC, dan kan die knop je veel energie en geld besparen. Een ecoprogramma is tot wel 30 procent zuiniger dan een ‘gewone’ tegenhanger. 

De naam suggereert dat de was op 40 of 60ºC wordt gewassen, maar dat is óók een misverstand over zuinig wassen: met de naam van het programma wordt in feite bedoeld dat het je was net zo schoon wast als wanneer je op 40 of 60 graden wast: deze temperaturen worden vaak niet gehaald. Wil je dus echt iets op 60 graden wassen, bijvoorbeeld vanwege hygiëne? Kies dan niet voor het ecoprogramma.

Het ecoprogramma gebruikt minder water, vooral in vergelijking met het katoenprogramma. Bovendien was je hiermee op een lagere temperatuur, waardoor je ook nog veel energie bespaart.

Om de was toch goed schoon uit de machine te laten komen, duurt het programma langer. Soms duurt een ecoprogramma wel vier uur! Je zou denken dat het méér energie kost. Dat is niet zo: de lange duur is ter compensatie van het lagere waterverbruik en de lagere temperatuur, maar het bespaart wel. De temperatuur is namelijk de grootste factor voor het energieverbruik (ongeveer 80 procent). Het ecoprogramma is dan ook echt het zuinigste wasprogramma op je machine. Het ‘duurste’ is de kookwas. Die is overigens wel goed om zo nu en dan te kiezen voor de wasmachine, omdat zeepresten hiermee verdwijnen. Vermijd ook korte wasprogramma’s; per kilo wasgoed komen die duurder uit.

Misverstand: op lage temperatuur wassen is dan wel zuinig, maar de was wordt niet schoon

We zagen al dat de temperatuur van je was veel invloed heeft op het energiegebruik. Bij een katoenwas is het zelfs zo dat je bij 30ºC maar de helft van de hoeveelheid stroom verbruikt vergeleken met dezelfde was op 40ºC. 

Wordt de was wel goed schoon op 30 graden? Het antwoord daarop is simpelweg: ja! Wasmiddelen worden steeds beter en zijn ook steeds meer geproduceerd voor koudere temperaturen. 

Houd er wel rekening mee dat een was op 30 graden niet alle bacteriën doodt. Ben je dus ziek of was je iets waarbij hygiëne extra belangrijk is, zoals washandjes of vaatdoekjes, dan kun je beter heter wassen (60 graden is dan prima). De Universiteit van Gent deed onderzoek naar bacteriën die overbleven op wasgoed nadat het op 30 graden was gewassen. Die zijn er volop, maar er werden nagenoeg geen schadelijke bacteriën gevonden. Het is daarom in het ‘gewone’ leven prima geschikt, ook met het oog op hygiëne.

Misverstand: centrifugeren doe je zo kort mogelijk, om energie te besparen

Ook dit is deels waar: op een mooie voorjaarsdag kun je je wasgoed buiten aan de waslijn drogen. Gratis. Als er een briesje staat, in combinatie met een voorjaarszonnetje, is het ook nog eens in mum van tijd droog én ruikt het lekker fris. Alleen hebben we in Nederland niet altijd een voorjaarszonnetje. En is het briesje net zo vaak een straffe noordwester. Veel mensen gebruiken dan de wasdroger. Daarom is deze bewering een misverstand: je kunt namelijk energie besparen op je droger door de centrifuge van je wasmachine langer te gebruiken. Hoe droger jouw wasgoed uit de wasmachine komt, hoe korter de droger hoeft te draaien. 

Wasmachines hebben een toerental van 1200, 1400 of 1600 toeren per minuut. Vergelijk de centrifuge-efficiëntieklasse op het energielabel. A is het droogst, G is het minst droog. 

Een droger gebruikt meer stroom dan een centrifugerende wasmachine, zelfs op het hoogste toerental. Gebruik de droger dan ook zo zuinig mogelijk. Als de droger te vol is, duurt het langer voordat de kleding droog is. Te kleine ladingen kunnen er ook langer over doen om te drogen (plus je geeft meer uit per kledingstuk wanneer je de droger gebruikt om slechts een paar dingen te drogen). Automatische programma’s gebruiken minder stroom dan draaibeurten met een vastgestelde tijd. De sensor vertelt de machine of de was droog genoeg is en draait dus niet voor niets. Nog een kleine droger-tip: wissel ladingen terwijl de droger warm is. Zo kun je de resterende warmte in de droger gebruiken voor de volgende cyclus.

Misverstand: lekker veel wasmiddel maakt mijn kleding schoner en laat het lekker ruiken

Wasmiddel is schadelijk voor het milieu. Het komt daar terecht met het ‘grijze water’, het vuile water dat weggespoeld wordt uit de wasmachine. Die impact is aanzienlijk. Geurstoffen in wasmiddelen en in wasverzachters kunnen een omhulling hebben van kunststof (melamine formaldehyde). Dit gedraagt zich als microplastic, dat weer bijdraagt aan de ‘plastic soep’ in de oceanen. Daarnaast bespaar je geld door minder wasmiddel te gebruiken.

Vaak kun je minder wasmiddel gebruiken dan je denkt. Bovendien kun je een wasmiddel kiezen dat beter geschikt is voor het gebruik in jouw huishouden: de materialen die je veel wast, de temperatuur en de kleuren. Volg het doseeradvies op de verpakking of blijf er iets onder; ga er in elk geval niet overheen. Heeft het wasgoed geen vlekken? Dan zou het waarschijnlijk al schoon worden met alleen warm water. Een klein beetje wasmiddel is dan zeker genoeg. 

Té weinig wasmiddel gebruiken is overigens ook niet goed. In dat geval slaat het wasmiddel met de kalk neer; het vormt kalkzeep. Dit zorgt voor meer kalkvorming op het verwarmingselement van je wasmachine, waardoor het opwarmen meer energie kost. Als je toe bent aan een nieuwe wasmachine, kun je kijken naar wasmachines met automatische wasmiddeldosering. De machine bepaalt dan zelf hoeveel wasmiddel nodig is. Bij hard water is trouwens meer wasmiddel nodig dan bij zacht water. Je kunt dit controleren op de website van je waterbedrijf.  Als je je zorgen maakt over de chemicaliën in commerciële wasmiddelen, kun je zelf wasmiddel maken. Je hoeft geen wetenschapper te zijn om dat te doen. Vier eenvoudige ingrediënten volstaan om wasmiddel te maken: te weten zeep (of zeepvlokken), soda, etherische oliën en kokend water. 

Wat kost één keer wassen?

Wat een wasbeurt kost, is afhankelijk van de energieprijs (je eigen energiecontract), het energielabel van de wasmachine, het wasprogramma en de hoeveelheid was. Dat is nogal wat. Milieu Centraal berekende dit jaar wat een wasje gemiddeld kost. Ze gebruikten hierbij het katoenwas programma en gingen uit van een energieprijs van 0,613 euro per kWh. Ze laadden 7 kg in de machine.

Om verder nog te besparen op wassen kun je de voorwas overslaan, een wasmachine met warmwateraansluiting overwegen (hiermee warmt niet de machine zelf, maar de cv-ketel het water op. Dit is veel voordeliger, maar de machine zelf is duurder) en zet de wasmachine ook helemaal uit na gebruik, om sluipverbruik te voorkomen.

Phishing was ooit makkelijk te herkennen: aan het slechte taalgebruik, vreemde afzenders (hallo Nigeriaanse prins!) en wazige logo's kon je meteen zien dat er iets niet klopte. Maar die tijd is voorbij. Dankzij AI kunnen oplichters nu overtuigende voicemails, video's en realtime chatsimulaties genereren die niet van echt te onderscheiden zijn. Dit kun je doen om jezelf te beschermen tegen deze nieuwe vormen van digitale oplichting.

Partnerbijdrage - in samenwerking met Bitdefender

Een nieuwe generatie digitale oplichting

AI verandert fundamenteel hoe cybercriminelen te werk gaan. Met voice-cloning kunnen ze iemands stem nabootsen op basis van een kort fragment. Deepfake-video werkt vergelijkbaar, maar dan met beeld: gezichten, lipbewegingen en mimiek worden digitaal gegenereerd of aangepast om jou te misleiden. Ook phishingmails worden met AI foutloos opgesteld, compleet met correcte opmaak, echte logo's en overtuigende toon. Webshops, bankomgevingen of overheidsportalen worden visueel nagebouwd tot in de kleinste details.

Criminelen zetten deze technieken steeds vaker in voor gerichte oplichting: een 'familielid' dat via WhatsApp om geld vraagt, een oplichter die zich voordoet als recruiter en via een deepfake-video een sollicitatiegesprek voert (om vervolgens geld of persoonlijke gegevens van de sollicitant los te krijgen) of een zogenaamde bekende die op sociale media een link deelt naar een schimmige webshop of crypto-site. Wat je ziet of hoort lijkt echt – en dat maakt het risico groot.

©Mdv Edwards

Waarom klassieke waarschuwingen niet meer werken

Lang was het advies: let op spelfouten, controleer de afzender en klik nooit zomaar op links. Maar in een tijd waarin AI moeiteloos professionele teksten schrijft en complete identiteiten nabootst, is dat niet meer genoeg. Phishingmails zijn strak vormgegeven en afgestemd op de ontvanger, inclusief gepersonaliseerde aanhef en inhoud die aansluit bij je recente activiteiten of interesses.

En het blijft niet bij mailtjes alleen. Oplichters gebruiken AI ook voor het genereren van spraakberichten en video. Daarbij zetten ze zoveel mogelijk kanalen in om slachtoffers te maken. Waar ze bij 'traditionele' kanalen als mail, sms en WhatsApp vooral kiezen voor korte berichten die urgent overkomen (Als je je bankrekening niet verifieert wordt je rekening afgesloten of Mam, help! Ik heb nú geld nodig!) kiezen ze op sociale media als Facebook, Instagram en LinkedIn een andere benadering. Daar creëren ze nep-profielen met AI-gegenereerde foto's en content, waarmee ze je vertrouwen proberen te winnen. Is dat gelukt, dan proberen ze daar misbruik van te maken via frauduleuze aanbiedingen of verzoeken om geld. Omdat er op sociale media zoveel persoonlijke informatie te vinden is, kunnen ze hun aanpak nauwkeurig afstemmen op het slachtoffer – met verwijzingen naar interesses, gezamenlijke vrienden of recente gebeurtenissen, waardoor het verhaal extra geloofwaardig lijkt.

Juist door die multichannel-aanpak is het lastiger geworden om alert te blijven. Je krijgt een alarmerend bericht via sms, terwijl op LinkedIn een geloofwaardig profiel je een vriendschapsverzoek stuurt. Of je wordt gebeld door een stem die klinkt als je dochter, vlak nadat je een verdachte e-mail hebt genegeerd. Die combinatie van persoonlijke timing, verschillende kanalen en slimme psychologische trucs maakt dat je sneller meegaat in het verhaal, zonder eerst goed na te denken.

©terovesalainen

Bitdefender Scam Copilot: wapen tegen AI-scams

Om gebruikers te helpen wapenen tegen deze moderne vorm van cybercrime heeft Bitdefender Scam Copilot ontwikkeld. Deze functie, beschikbaar in onder meer Bitdefender Premium Security, analyseert berichten, websites, meldingen en interacties op je apparaten in realtime. Scam Copilot detecteert oplichting niet alleen op basis van bekende patronen, maar gebruikt ook gedragsanalyse en AI om nieuwe, nog onbekende scams te herkennen.

Staat er een verdachte link in een bericht? Wordt een bericht verstuurd vanaf een domein dat sterk lijkt op een vertrouwd adres, maar subtiele afwijkingen bevat? Scam Copilot geeft direct een waarschuwing, nog voordat je klikt of reageert. Dat geldt ook voor verdachte formulieren, foute inlogpagina's en frauduleuze verzoeken die via sociale media of chat-apps worden verstuurd.

Daarnaast helpt Scam Copilot je om alerter te worden. Twijfel je of iets echt is of niet? Je kunt teksten, links of screenshots laten analyseren door de ingebouwde chatbot en krijgt je direct duidelijkheid of het te vertrouwen is – of dat het om een scam gaat.

Zo ontstaat er een slimme beveiligingslaag die zich aanpast aan de nieuwste technieken van criminelen. Scam Copilot werkt bovendien op al je apparaten: van smartphone tot laptop, op Android, iOS, macOS en Windows. 

Digitale bescherming op alle fronten

Bitdefender Premium Security biedt uitgebreide bescherming tegen de moderne dreigingen van nu. Naast Scam Copilot krijg je toegang tot een wachtwoordmanager, onbeperkt VPN-verkeer en automatische monitoring van datalekken. Zo voorkom je dat inloggegevens op straat komen te liggen, of dat je ongemerkt verbinding maakt met een nepwebsite.

Cybercrime verandert razendsnel, maar met de juiste tools kun je risico's voorblijven. Scam Copilot is geen overbodige luxe, maar een onmisbare digitale hulp in een tijd waarin je niet altijd meer op alleen je ogen en oren kunt vertrouwen.

Of je nou klant bent bij Odido, KPN, VodafoneZiggo, Ben, Simpel of Delta: allemaal hebben ze weleens storing waardoor je niet kunt bellen en/of internetten. Duurt zo'n storing wat langer, dan kun je recht hebben op compensatie. In dit artikel lees je wanneer je waar recht op hebt en hoe je die compensatie kunt aanvragen.

Een landelijke storing bij je internet, tv of telefoon is niet alleen vervelend, maar kan ook financiële gevolgen hebben. Gelukkig is in Nederland wettelijk vastgelegd dat je in sommige gevallen recht hebt op een vergoeding. Maar hoe werkt dat precies? Wanneer heb je recht op compensatie, hoe hoog is die vergoeding en waar kun je terecht bij jouw provider?

Volgens de Telecommunicatiewet heb je als consument of kleinzakelijke gebruiker recht op compensatie als er sprake is van een volledige netwerkstoring die twaalf uur of langer duurt. Dat betekent dat alle onderdelen van je abonnement uitvallen: dus bijvoorbeeld zowel internet als televisie en telefonie. Regionale storingen vallen ook onder deze regeling, zolang je binnen het getroffen gebied woont of werkt. Sommige providers hanteren uit zichzelf een iets soepelere norm en keren al bij acht uur storing een vergoeding uit, maar dat is niet verplicht. De wettelijke grens ligt op twaalf uur.

De hoogte van de vergoeding is gekoppeld aan de maandelijkse kosten van je abonnement. Bij een storing van twaalf tot vierentwintig uur ontvang je één dertigste van je maandbedrag. Duurt de storing langer, dan loopt het bedrag op met telkens nog een dertigste per extra dag. De 2 euro vergoeding die Odido na een storing begin augustus gaf klopt dus, ook al zijn veel klanten verontwaardigd over de hoogte (beter gezegd: laagte) van het bedrag.

Voor prepaid-gebruikers geldt een vergoeding van vijftig cent per dag. De vergoeding wordt meestal verrekend op je volgende factuur. Je hoeft er als klant wel iets voor te doen: in de meeste gevallen moet je zelf een aanvraag indienen via de website of app van je provider.

Verzamel bewijs

Heb je last gehad van een storing, controleer dan altijd eerst hoe lang die precies heeft geduurd. De meeste providers publiceren actuele storingsmeldingen op hun website. Noteer de begindatum en -tijd en maak eventueel een screenshot als bewijs. Zodra de storing voorbij is, kun je je aanvraag indienen. Meestal kan dat nog tot enkele maanden na de storing, maar wacht niet te lang. Het aanvragen van compensatie gaat soms via een speciale pagina, in andere gevallen moet je daarvoor contact opnemen met de klantenservice. Hieronder staan handige links naar de grootste providers om je verder te helpen.

©Website Odido

Compensatie aanvragen doe je zo:

Bij KPN kun je een compensatieverzoek indienen via je persoonlijke KPN-pagina, waar je moet inloggen met je KPN ID.
👉 Meer lezen/aanvragen compensatie KPN

Vodafone-klanten kunnen hun aanvraag doen via de Vodafone-app of de klantenservice.

👉 Meer lezen/aanvragen compensatie Vodafone

Ziggo heeft een aparte compensatiepagina, waar je een storing kunt melden en direct je vergoeding kunt aanvragen. Die staat hier:

👉 Meer lezen/aanvragen compensatie Ziggo

Ook bij Odido geldt de wettelijke grens van twaalf uur. Op de veelgestelde vragen-pagina lees je hoe je een claim kunt indienen. Odido zegt zelf een formulier online te zetten wanneer een storing langer dan twaalf uur geduurd heeft.

👉 Meer lezen/aanvragen compensatie Odido

Ben, dat gebruikmaakt van het netwerk van Odido, heeft dezelfde regeling. Informatie over compensatie vind je op:

👉 Meer lezen/aanvragen compensatie Ben

Simpel, dat ook gebruikmaakt van het Odido-netwerk, verwijst je naar je persoonlijke accountomgeving voor het melden van een storing. De klantenservicepagina staat hier:

👉 Meer lezen/aanvragen compensatie Simpel

Bij Delta kun je compensatie aanvragen via MijnDELTA of per brief. Uitleg staat op:

👉 Meer lezen/aanvragen compensatie Delta

Dus: meer dan twaalf uur storing? Compensatie!

Samengevat: bij een volledige uitval van je netwerk van twaalf uur of meer heb je recht op een vergoeding van minimaal één dertigste van je maandbedrag. Bij sommige providers kun je al eerder compensatie krijgen, maar dat is geen wettelijke verplichting. De meeste providers maken het aanvragen makkelijk via hun eigen omgeving of app. Heb je geen toegang tot je account, dan kun je altijd contact opnemen met de klantenservice. De verwerking duurt meestal een paar weken. Laat je niet afschepen als je recht hebt op compensatie. De regeling is wettelijk vastgelegd!