ID.nl logo
18 verbazingwekkende toepassingen van The Pink Stuff
© fotoduets - stock.adobe.com
Huis

18 verbazingwekkende toepassingen van The Pink Stuff

The Pink Stuff: het razend populaire schoonmaakmiddel dat viraal ging op TikTok. Maar waarvoor kun je het allemaal gebruiken? We hebben het voor je uitgezocht.

Sneak peek van de inhoud van dit artikel:

  • Pannen maak je, zowel van binnen als van buiten schoon met The Pink Stuff
  • Zeg maar vaarwel tegen je vieze oven en verroeste barbecue
  • Kindertekeningen op de muur behoren tot het verleden
  • Vervuilde witte schoenen worden weer stralend wit, zelfs de zolen
  • Doei zwarte aanslag op de deur van de open haard
  • Geen make-upvlekken meer op de voering van je handtas

Dit vind je vast ook interessant om te lezen: Ook dit kun je met tandpasta doen: schoonmaken en meer!

Voor degene die ophef hebben gemist: The Pink Stuff is een veelzijdige reinigingspasta gemaakt van milde schuurmiddelen, reinigingsmiddelen en oppervlakte-actieve stoffen. Hiermee verwijder je effectief hardnekkige vlekken en vuil van diverse oppervlakken, terwijl het toch zacht is voor de schoon te maken gebieden. Het mooie is dat dit wondermiddel (zoals Stardrops, het merk achter het product, het noemt) betaalbaar is en dat het voor 99 procent uit natuurlijke ingrediënten bestaat.

De badkamer professioneel schoonmaken

Van kalkaanslag tot zeepresten: met The Pink Stuff pak je de hele badkamer aan. Breng wat van de pasta aan op een spons of doek en reinig hiermee je badkuip, tegels, glazen douchewand, douchekop, douchecabine, kranen, doucheputje, wastafel en toilet. Wrijf het in, laat het 10 minuten intrekken en spoel het vervolgens af met water. Ongeacht hoe hardnekkig de vlekken lijken, dit wondermiddel kan ze aan. Zelfs de voegen van je badkamer worden weer wit nadat je ze hebt behandeld met The Pink Stuff en een klein borsteltje.

View post on TikTok

Pannen herstellen naar hun oorspronkelijke staat

Aangekoekte etensresten zijn soms lastig te verwijderen uit pannen. Gelukkig is dit geen probleem voor het roze wondermiddel. Maar wist je dat je er ook de zwarte onderkant van je pan weer stralend schoon mee krijgt? Breng de roze schoonmaakpasta aan op de pan met een spons, poetst goed en spoel vervolgens af met schoon water.

View post on TikTok

Vlekken uit kleding verwijderen

Gemorste koffie op je witte blouse, ketchup, of chocoladevlekken op je kleding: je hoeft er niet eens klunzig voor te zijn. De gewone The Pink Stuff werkt ook op textiel, maar je kunt ook de textielvariant aanschaffen. Hiermee krijg je zelfs de meest heftige vlekken uit je kleding, maar maak je ook grijs geworden witte kleding weer stralend wit.

Je gebruikt 1 schep van het schoonmaakmiddel op 3 liter heet water en je lost dit op. Daarna laat je het een uurtje weken en gooi je het met een gewone was in de wasmachine en droog je de textiel zoals het hoort. Een kind kan de was doen 😉.

View post on TikTok

Make-upvlekken verwijderen uit de voering van je handtas

Een herkenbaar probleem voor veel vrouwen: de voering van je handtas ziet er niet meer zo fraai uit vanwege gelekte make-up. Breng de schoonmaakpasta aan op een borsteltje en wrijf het over de voering. Reinig daarna de voering met een vochtige, schone doek en je handtas is weer klaar voor gebruik.

View post on TikTok

Biologische schoonmaakmiddelen werken ook prima!

Een goede keuze voor wie let op het milieu

Stoffen banken en stoelen opfrissen

Een vlek op je bank of eetkamerstoel is altijd vervelend. Maar er is bijna geen schoonmaakklus die niet geklaard kan worden met The Pink Stuff. Het werkt simpel: bevochtig een schoonmaakspons met schoon water, doop de spons in het schoonmaakmiddel en wrijf ermee over de vlek. Laat het daarna aan de lucht drogen en je bank of stoel ziet er weer als nieuw uit. Dit werkt overigens ook voor de stoffen bekleding van autostoelen en tuinmeubilair.

View post on TikTok

Probeer het schoonmaakmiddel eerst op een klein stukje stof of ander materiaal uit voordat je het op grotere oppervlakken gebruikt.

Verwijder vuil en roest van de kozijnen

Rondom je ramen en raamslot hoopt vuil en roest zich op. Gebruik een borsteltje en The Pink Stuff om dit gemakkelijk schoon te wrijven. Spoel vervolgens af met schoon water, en je zult zien dat alles er weer perfect uitziet.

View post on TikTok

Een schone barbecue na een feestje

Roestvlekken en aangekoekt vlees op de roosters: je barbecue moet het nodige doorstaan. Voordat je overweegt om een nieuwe barbecue te kopen, probeer eerst eens een potje van het roze wondermiddel. Breng dit met een borstel en een schuursponsje aan op de vervuilde onderdelen, schrob grondig en spoel alles vervolgens af met schoon water. Je barbecue zal er nog nooit zo goed uit hebben gezien (behalve toen je ‘m net kocht).

View post on TikTok

Smeer The Pink Stuff niet op je auto Ondanks dat er op TikTok meerdere video's circuleren van mensen die er zelfs krassen mee behandelen op hun auto's, raden wij dit af. In andere TikTok-video’s is te zien dat je auto er niet bepaald van opknapt.

De oven weer laten stralen

Lasagne die vanuit de ovenschaal stroomt over de bodem en daar aankoekt, hardnekkige etensresten op het rooster van de oven: ook hiervoor gebruik je The Pink Stuff. Breng wat pasta aan op een sponsje, wrijf over de vervuilde onderdelen en spoel vervolgens grondig met schoon water. Je kunt je hele oven ermee schoonmaken, inclusief de glazen deur. Dus bakkers klaar? Weer bakken maar!

View post on TikTok

Zwarte aanslag op de haarddeur verwijderen

In de winter is de open haard lekker warm en knus, maar na verloop van tijd wordt de glazen deur zwart en kun je er nauwelijks meer doorheen kijken. Ook dit probleem los je eenvoudig op met het roze goedje. Neem een emmer met warm water en maak een spons vochtig. Doop de spons in The Pink Stuff en wrijf in cirkelvormige beweging over de glazen deur met de spons. Doop de spons af en toe in schoon water en zorg ervoor dat je de hele deur, ook de voorkant, afneemt. Gooi daarna het vuile water weg en neem de deur af met een schone spons en schoon water. Wanneer er geen sop meer op de deur zit, wrijf je de deur droog met schone doek. En tadaaa: je geniet weer van het vuur in de open haard.

View post on TikTok

Het filter van je wasmachine reinigen

Het filter van je wasmachine is iets waar je misschien niet vaak aan denkt bij het schoonmaken van je huis. Toch raakt deze filter na talloze wasbeurten vervuild. En ja, deze kun je schoonmaken met de roze pasta. Plaats voordat je begint een handdoek en erbovenop een lage bak om het water op te vangen dat uit de filter komt. Open het kleine deurtje van de filter, draai het filter los en laat het water eruit lopen. Vervolgens maak je het filter schoon met een tandenborstel en wat van het roze goedje. Herhaal dit proces ook met de filterhouder. Zodra alles schoon is, droog je het af met een microvezeldoek en plaats je het filter terug.

View post on TikTok

Witte schoenen nieuw leven inblazen

Wanneer je net nieuwe witte schoenen hebt gekocht, zien ze er stralend uit. Maar na een wandeling door modder of ander vuil zien ze er al snel niet meer zo fris uit. The Pink Stuff is de oplossing voor je schoeisel. Haal eerst de veters uit de witte schoenen van textiel en laat ze weken in een potje met water en wasmiddel. Schrob vervolgens de schoenen met een borstel en de pasta. Laat het 20 minuten intrekken en spoel de schoenen af met heet water. Plaats de schoenen en veters in de wasmachine met wat wasmiddel en laat ze daarna aan de lucht drogen. Heb je witte leren schoenen? Breng dan de pasta aan op de schoenen met een borstel of spons en veeg het weg met een droge doek. Vergeet de zolen niet, zo zien ze er weer als nieuw uit.

View post on TikTok

Voetbed van sandalen reinigen

In het begin ziet het binnenste van je sandalen er nog fris uit, maar na verloop van tijd worden ze bruin van je voeten en vies van buitenaf. Ook dit vuil verwijder je gemakkelijk met The Pink Stuff. Wrijf zorgvuldig met een borstel het schoonmaakmiddel over het voetbed van je sandalen. Als je toch bezig bent, kun je net zo goed ook de rest van je sandalen meenemen. Spoel de sandalen vervolgens af onder de kraan, laat ze drogen en je hebt weer frisse sandalen.

View post on TikTok

De airfryer grondig reinigen

Ziet je airfryer er vettig en vies uit? Dan is het tijd voor een schoonmaakbeurt. Pak deze keer The Pink Stuff erbij en maak de gehele airfryer schoon met een borstel. Van de bodem tot het frituurmandje. Spoel alles goed af voordat je de airfryer opnieuw gebruikt.

View post on TikTok

De kookplaat of het gasfornuis aanpakken

Aangekoekte etensresten door overkoken of een plastic bakje dat op een warme kookplaat is blijven staan: het overkomt iedereen wel eens. En ja, zelfs gesmolten plastic kun je met het roze wondermiddel verwijderen. Breng wat van de pasta aan op een vochtige spons en wrijf hiermee over de kookplaat. Wees voorzichtig als het een keramische kookplaat is, aangezien er enig schuurmiddel in het schoonmaakmiddel zit. Veeg daarna af met een droge en schone doek en je kookplaat glanst weer.

View post on TikTok

De artistieke uitingen van je kinderen op de muren wegpoetsen

Kinderen, ze zijn zo leuk hè. Vooral als ze niet op papier kleuren, maar op jouw mooie witte muren. Je kunt creatief zijn en er een lijstje zonder achterkant omheen hangen, maar je kunt de tekeningen ook verwijderen met het wondermiddel. Wrijf met de pasta en een doekje over de tekening en maak vervolgens de muur schoon. Op deze manier hoef je gelukkig niet opnieuw te schilderen of te behangen. Dit werkt trouwens ook op kinderspeelgoed (zoals Barbies en poppen) die ze hebben verfraaid met een stift.

View post on TikTok

De handgrepen van keuken- en badkamerkastjes schoonmaken

Je raakt meerdere keren per dag de handgrepen van je keuken- en badkamerkastjes aan. Het is dan ook niet vreemd dat ze vies worden. Veeg ze af met een doekje en de roze pasta, en maak de handgrepen vervolgens schoon met een droge doek.

View post on TikTok

De spoelbak laten glanzen

Een spoelbak wordt al snel dof en vies, vooral omdat je deze de hele dag door gebruikt om spullen af te spoelen of vuil water doorheen te spoelen. Op TikTok kom je talloze video's tegen waarin vieze gootstenen met kalk- en zeepresten na een goede poetsbeurt met het roze goedje weer stralend schoon zijn. De rest van de keuken pak je trouwens ook aan met het schoonmaakmiddel.

View post on TikTok

Roestvlekken van de radiator verwijderen

Na een paar jaar kan de radiator onder de roestvlekken zitten. Niet bepaald een aantrekkelijk gezicht, ook al is het voornamelijk een functioneel element in huis. Met een goede borstel en The Pink Stuff boen je kleine roestplekken van de radiator. Vervolgens kun je de radiator verven, zodat deze er weer als nieuw uitziet.

View post on TikTok

Waar is The Pink Stuff niet geschikt voor? Gebruik het roze goedje niet op warme oppervlakken, plastic, acryl en sterk gepolijste oppervlakken. Wees voorzichtig bij gevoelige oppervlakken en keramische kookplaten om krassen te voorkomen.


▼ Volgende artikel
AI: handig, maar hoe zit het met de schaduwkanten?
© khunkornStudio - stock.adobe.com
Huis

AI: handig, maar hoe zit het met de schaduwkanten?

AI is inmiddels doorgedrongen tot in bijna elk digitaal domein. Van vertaaltools en chatbots tot beeldmakers en medische toepassingen. Veel gebruikers vinden AI handig, efficiënt en zelfs creatief. Toch brengt deze evolutie ook minder zichtbare risico's met zich mee, op persoonlijk, maatschappelijk en ecologisch vlak.

Dit artikel in het kort

AI zit inmiddels in bijna elke digitale dienst, maar de gevolgen daarvan zijn minder zichtbaar. In dit artikel lees je welke risico's daarbij horen, van hallucinaties en bias tot privacy, milieubelasting en de groei van synthetische media. Ook komen juridische vragen, economische verschuivingen en de grens tussen mens en machine aan bod. Je krijgt een breed overzicht van de belangrijkste risicozones en wat deze ontwikkelingen betekenen voor de samenleving.

Disclaimer:Het AI-domein verandert snel. De gegevens en cijfers in dit artikel zijn gebaseerd op de situatie tot Q3 2025; latere ontwikkelingen kunnen afwijken.

Lees ook: Artifical general intelligence: AI wordt slimmer én menselijker

AI is inmiddels doorgedrongen tot in bijna elk digitaal domein. Van vertaaltools en chatbots tot beeldmakers en medische toepassingen. Veel gebruikers vinden AI handig, efficiënt en zelfs creatief. Toch brengt deze evolutie ook minder zichtbare risico's met zich mee, op persoonlijk, maatschappelijk en ecologisch vlak.

In dit artikel bekijken we verschillende AI-risicozones. Wat is bijvoorbeeld de milieu-impact van AI? Hoe betrouwbaar zijn de antwoorden van chatbots? Wat als synthetische media (alles wat met AI wordt gemaakt) niet meer van echt te onderscheiden zijn? En hoe beïnvloeden AI-systemen onze economie, privacy en ons denkvermogen? De grens tussen mens en machine vervaagt.

Dit artikel is bedoeld voor wie voorbij de hype wil kijken en wil begrijpen wat er op het spel staat. Elk onderdeel behandelt een specifiek risico, met voorbeelden en toepassingen. Zo krijg je een goed beeld van de schaduwkanten van AI. Niet om de technologie af te wijzen, maar om er bewuster en verantwoordelijker mee om te gaan.

Als je de schaduwkanten ervan kent, kun je AI verantwoordelijker inzetten.

Ecologische voetafdruk

Hoewel AI vaak als iets immaterieels en 'in de cloud' wordt voorgesteld, is de milieu-impact allesbehalve onzichtbaar. De menselijke hersenen verbruiken continu ongeveer 20 watt, vergelijkbaar met een gloeilampje. Daarmee worden 86 miljard neuronen en duizenden synapsen per neuron gevoed.

Grote taalmodellen als GPT of Gemini vragen daarentegen enorm veel rekenkracht. De trainingsfase kan duizenden MWh vereisen en miljoenen liters water voor koeling, afhankelijk van het datacenter en de gebruikte hardware. Ook het gebruik (inferentie) is belastend: elke prompt/antwoord-interactie bij modellen uit deze klasse vraagt energie en koeling aan de serverzijde.

AI heeft dus een stevige ecologische voetafdruk. Tegelijk worden oplossingen ontwikkeld, zoals restwarmtehergebruik, luchtkoeling in plaats van waterkoeling, meer hernieuwbare energie en efficiëntere modellen. Denk aan compacte taalmodellen, zoals TinyML, quantisatietechnieken (kleinere getallen en minder geheugen) en lokaal draaiende AI's (edge AI).

©(c) Wikipedia, CC BY-SA

Microsoft heropent de nucleaire site Three Mile Island voor AI-datacenters.

(c) Wikipedia, CC BY-SA

Hallucinaties

AI-chatbots doen de gebruiker graag een plezier. Daarbij zijn ze opvallend overtuigend, ook wanneer ze onzin produceren, oftewel wanneer ze hallucineren.

Hallucinaties kunnen ernstige gevolgen hebben, bijvoorbeeld wanneer juristen verwijzen naar niet-bestaande wetsartikelen of wanneer medische informatie klakkeloos wordt overgenomen. Controleer gevoelige informatie daarom altijd via meerdere bronnen. Doe dit zeker bij gevoelige of complexe thema's. Weet ook dat AI-modellen zich vaak verontschuldigen als je teruggeeft dat er een fout is gemaakt. Vervolgens herhalen ze zich doodleuk.

Hallucinaties zijn hardnekkiger bij fenomenen als data- en conceptdrift. Bij het eerste herkent het model je eigen input minder goed doordat de vorm afwijkt van de trainingsinput. Bij het tweede is de inputvorm hetzelfde gebleven, maar is de betekenis inmiddels veranderd. Meer weten over datadrift en conceptdrift.

Verder kan het model te veel details uit trainingsdata opnemen en zo irrelevante informatie meenemen (overfitting). Of omgekeerd: onvoldoende zinvolle data gebruiken (underfitting). Ook deze fenomenen kunnen het hallucineren versterken.

Hallucinatie door drifting: AI-modellen houden de werkelijkheid niet altijd even actief bij.

Wat is hallucineren?

Hallucineren is het moment waarop een AI-model met grote zekerheid iets vertelt dat niet klopt. Het systeem voorspelt woorden op basis van eerder waargenomen patronen en heeft geen inzicht in feiten of logica. Daardoor kan het wetsartikelen verzinnen, namen bedenken of cijfers opleveren die nergens op zijn gebaseerd. Dit gebeurt sneller bij complexe vragen of wanneer de context ontbreekt. Het is dus geen "zien" of "horen", maar simpelweg foutieve tekstproductie die overtuigend klinkt.

Bias en manipulatie

AI-modellen krijgen enorme datahoeveelheden van het internet als input. Deze zijn zelden neutraal, waardoor vooroordelen of een westers wereldbeeld in het leerproces sluipen. Dat zorgt voor vertekening of bias (vooringenomenheid). AI-modellen kunnen bijvoorbeeld vrouwen aan zorgberoepen linken en mannen aan leidinggevende functies, of etnische groepen benadelen bij risicobeoordelingen.

Bias is niet alleen maatschappelijk, maar ook technisch. Een model leert niet alleen wat er ín de data staat, maar ook hoe die data zijn verdeeld. Als een bepaalde bron oververtegenwoordigd is, of als een schrijfstijl vaker voorkomt, dan krijgt dat automatisch meer gewicht. De architectuur en trainingsmethode versterken die patronen. Daardoor kunnen antwoorden die objectief lijken toch subtiel een voorkeur bevatten.

Interessant is ook dat onderzoekers political compass-testvragen voorlegden aan grote AI-taalmodellen (LLM's). De conclusie: zowat alle LLM's situeren zich in het links-economische, sociaal-libertaire kwadrant. Besef dat ook deze testvragen een vooroordeel (kunnen) bevatten, wat aantoont hoe moeilijk het is bias correct te beoordelen.

Nog problematischer wordt het bij manipulatie, wanneer deze bias opzettelijk in het model zit. Denk aan AI-toepassingen in advertenties die inspelen op angsten of overtuigingen. Algoritmische sturing kan bovendien gemakkelijk tot gelijkgezinde groepen (echo chambers) en polarisering leiden.

Omdat AI-modellen zo complex zijn, is vaak onduidelijk hoe de output tot stand komt (de black box). Dit vergroot de transparantiebehoefte en verklaart waarom veel wetenschappers pleiten voor explainable AI, of LLM's en AI-algoritmen opensource willen maken.

De meeste LLM's bevinden zich in het links-libertaire kwadrant. Wij testen het hier zelf met GPT-4o en DeepSeek.

Synthetische media

De term synthetische media verwijst naar beelden, audio of tekst die volledig of deels AI-gegenereerd zijn. Denk aan deepfakes, nagebootste stemmen of automatisch gegenereerde nieuwsartikelen. Zulke toepassingen lijken creatief en handig, je maakt bijvoorbeeld een marketingvideo zonder camera of acteurs, maar de keerzijde is zorgwekkend.

Deepfakes kunnen personen dingen laten zeggen die zo zijn uitgesproken. Andersom kunnen echte beelden als deepfake worden afgedaan, ook wel 'the liar's dividend' genoemd. Deepnudes (gefingeerde naaktbeelden) kunnen dan weer gebruikt worden voor wraakporno.

Deze technologieën maken ook nepnieuws: desinformatie waarbij feiten doelbewust worden verdraaid. Dit tast het vertrouwen in communicatie en bewijsvoering aan en doet steeds meer mensen geloven in de maakbaarheid van de realiteit. Wat echt is, hangt vooral af van hoe je deze zelf vormgeeft. Feit en fictie raken verstrengeld, waardoor we belanden bij concepten als alternate truth en postrealiteit. Daarin wegen perceptie, gevoel en overtuiging zwaarder dan feiten. Synthetische media vragen daarom niet alleen om kritische blik, maar mogelijk ook om watermerken en regulering.

Donald J. Trump: van deepfake naar alternate truth.

Zelfbevlekking

AI-modellen gebruiken vrijwel alle beschikbare internetbronnen als trainingsmateriaal. Omdat generatieve AI zelf steeds meer online content produceert, gebruiken modellen ook hun eigen output opnieuw. Zo ontstaat een zichzelf versterkende kringloop waarbij AI zich voedt met AI-gegenereerde inhoud. Deze vorm van zelfbevlekking verhoogt het risico op kwaliteitsverlies in digitale content, ook wel slop of enshittification genoemd.

AI genereert output namelijk op basis van patronen, niet vanuit betekenis of intentie. Als deze patronen ook nog eens uit andere AI-bronnen komen, ontstaat een neerwaartse spiraal met nauwelijks nuancering en steeds herhaalde ideeën. Hierdoor verhoogt ook het risico op hallucinaties en bias en de mens raakt out-of-the-loop. Op termijn dreigt model collapse: AI-modellen worden minder intelligent naarmate ze vaker op eigen output trainen.

Sommigen spreken van een zombie-internet. Zo blijkt inmiddels al zeker vijf procent van de nieuwe Engelstalige Wikipedia-inhoud AI-gegenereerd te zijn. Bovendien nemen mensen typische AI-taal, met herkenbare woordkeuzes, steeds vaker over. Om deze dynamiek te doorbreken, moeten menselijke input en creativiteit centraal blijven staan in het AI-trainingsproces.

Dit boek werd volledig door AI gegenereerd en stond een tijdlang te koop bij Bol en Amazon (let op de auteursnaam).

Auteursrecht

AI roept fundamentele vragen op rond auteursrecht. Modellen worden getraind op grote hoeveelheden tekst, beeld en audio zonder dat makers altijd toestemming hebben gegeven. Dit leidt tot discussies over schending van auteursrecht.

Er lopen inmiddels meerdere rechtszaken tegen AI-bedrijven. Het gaat onder meer om claims rond ongeoorloofd gebruik van beschermde werken voor training en ongewenste herhaling van fragmenten in AI-output. Bedrijven worden daardoor steeds bewuster van licenties, databescherming en toestemmingseisen.

De VS en Europa hanteren verschillende juridische kaders. In de VS wordt soms gesproken van 'fair use' bij transformatief gebruik, terwijl Europa zich baseert op strengere richtlijnen en opt-out-mechanismen via het TDM-AI-protocol.

AI-output roept ook andere auteursrechtelijke vragen op. Wie is bijvoorbeeld de auteur van een AI-tekening? Is dat de modelontwikkelaar, de gebruiker of niemand? AI kan ook onbedoeld tekst- of beeldfragmenten uit het trainingsmateriaal overnemen, met mogelijk plagiaat. Er bestaat dus een juridische grijze zone en er is behoefte aan duidelijke regelgeving, aangepast aan de AI-evoluties.

Ook een specifieke stijl kopiëren, zoals die van de Japanse Ghibli-studio, is mogelijk een schending van het auteursrecht.

Privacy

AI kan verder een bedreiging voor onze privacy vormen. In China zie je dit scherp: gezichtsherkenning en camera's ondersteunen er een sociaal kredietsysteem. Burgers worden continu gevolgd. Wie een overtreding begaat, riskeert sancties.

Ook in het Westen ontstaan zorgwekkende trends. Het Amerikaanse bedrijf Clearview AI bijvoorbeeld bouwt een databank met miljarden gezichten, geplukt uit sociale media en websites, zonder toestemming van de betrokkenen. Beveiligingsbedrijven gebruiken deze beelden om burgers te identificeren, nagenoeg zonder controle.

Een bijkomend gevaar is dat je zelf te veel prijsgeeft. Steeds meer AI-tools gebruiken bijvoorbeeld Retrieval-Augmented Generation (RAG), waarbij je eigen of andere data kunt uploaden voor betere antwoorden. Maar wie garandeert dat deze informatie niet elders wordt opgeslagen of hergebruikt?

Daarnaast ondermijnt AI je informatievrijheid via filterbubbels. Algoritmen tonen vooral inhoud die aansluit bij eerdere voorkeuren, waardoor je blik vernauwt en confirmation bias toeneemt: je vertrouwt vooral informatie die je bestaande overtuiging bevestigt. Gecombineerd met micro-targeting, waarbij je gericht wordt beïnvloed met politieke of commerciële boodschappen, ontstaan risico's op manipulatie.

AI met RAG: hoe worden je geüploade data gebruikt, zoals bij de populaire Google NotebookLM.

Geestelijke ontwikkeling

Steeds meer AI-tools nemen cognitieve taken over: ideeën bedenken, teksten samenvatten of wiskundeproblemen oplossen. Dit is handig, maar geeft ook risico's. Als je brein weinig wordt uitgedaagd, komt je mentale ontwikkeling in het gedrang.

Vooral jongeren (digital natives) zijn kwetsbaar. Schoolopdrachten worden sneller aan AI-bots uitbesteed dan zelf uitgewerkt. Daardoor oefenen ze minder op formulering, redenering en foutcorrectie, wat juist belangrijk is voor de intellectuele groei.

Dit daagt ook het onderwijs uit, bijvoorbeeld wat betreft lesmethodes. Mogelijk biedt een aanpak als flip the classroom enig soelaas: leerlingen bereiden thuis (met hulp van AI) de leerstof voor en in de klas worden samen oefeningen gemaakt en besproken.

Bovendien zijn AI-antwoorden vaak vlot geschreven, maar missen ze nuance of tegenstrijdige ideeën. Wie zijn denkproces voortdurend daaraan spiegelt, loopt het risico op vervlakking van mening en expressie.

AI-bots creëren ook onrealistische sociale verwachtingen. Ze zijn vaak opvallend geduldig en meegaand, wat mensen minder sociaal vaardig kan maken. Sommigen raken meer sociaal geïsoleerd of ontwikkelen parasociale relaties met bots als Replika en CharacterAI.

AI-bots als Character.ai komen erg empathisch over en sommige mensen ontwikkelen zelfs parasociale relaties.

Politiek en economie

AI dreigt ook de politiek-economische verhoudingen grondig te herschikken. Waar staten traditioneel economische groei sturen via beleidsinstrumenten (Keynesiaans model), nemen Big Tech-giganten het steeds meer over. Overheden worden afhankelijker van deze bedrijven, wat machtsasymmetrie versterkt. Er zijn al duidelijke tekenen van deregulatie: regels worden versoepeld om innovatie aan te trekken.

Ook op microniveau is de impact zichtbaar. Ontwikkelingen (zoals agentic AI) kunnen de economie en de productiviteit stimuleren en er ontstaan ook nieuwe functies, zoals prompt engineers, AI-ethici en data-curatoren. Maar helaas gaat het voornamelijk om laagbetaalde ghost workers die AI-modellen helpen trainen. Daarnaast veranderen veel jobs inhoudelijk, zoals in administratie, marketing, financiën en juridische diensten. Andere functies zullen ongetwijfeld verdwijnen. Het is dan ook niet verwonderlijk dat bijvoorbeeld vertalers, copywriters, klantenservicemedewerkers, boekhoudassistenten en junior programmeurs zich ernstig zorgen maken.

AI zal daarnaast ongetwijfeld ook de internationale machtsverhoudingen beïnvloeden. Geopolitieke spelers als de VS en China dreigen met hun AI-overmacht nog dominanter te worden, ten koste van andere (supra)nationale entiteiten. Is Europa hier een goed voorbeeld van?

Projectie van een wereldwijd banenverlies in miljoenen over de komende jaren.

Bron: World Economic Forum.

Veiligheid

Vooralsnog kwamen vooral risico's aan bod die niet per se bedoeld of gewild zijn, maar er zijn ook partijen die bewust de destructieve kracht van AI inzetten. Zo worden cyberaanvallen steeds geavanceerder. Aanvallers gebruiken zelflerende algoritmen om netwerken te exploiteren. Er bestaan AI-tools die phishingmails opstellen, perfect afgestemd op het slachtofferprofiel.

Ook maatschappelijke structuren staan onder druk. Een AI die (via sociale media) nepnieuws verspreidt over bijvoorbeeld verkiezingen, kan wijdverspreide onrust veroorzaken. Door hun schaal en snelheid kunnen AI-systemen hele informatienetwerken ontregelen, zonder aanwijsbare dader.

Daarnaast loert het gevaar van verkeerde afstemming (misalignment): een AI die geen kwaad wil, maar schade aanricht omdat het doel fout werd geformuleerd. Denk aan een AI die waterverbruik wil beperken en daarom irrigatiesystemen stillegt.

Militaire toepassingen zijn er uiteraard ook. Autonome drones en zelflerende wapensystemen worden volop ontwikkeld. Grote spelers zijn bijvoorbeeld het Amerikaanse Anduril (AI-drones)en Palantir (militaire AI-software). Tekenend is dat een oprichter een ultranationalistisch manifest publiceerde waarin hij stelt dat de VS absoluut de AI-oorlog moet winnen.

Anduril Fury: nieuwe AI-drone (AAV, Autonomous Air Vehicle).

Cyborgisering

Misschien wel het grootste gevaar van AI dringt langzaam en ongemerkt ons leven binnen: cyborgisering. Dit is het vervagen van de grens tussen mens en de machine. Denk aan avatars die levensecht reageren, digitale dubbelgangers van echte personen of AI-influencers met miljoenen volgers. Daardoor wordt het steeds moeilijker om te onderscheiden waar de mens stopt en de machine begint.

Nieuwe categorieën digitale wezens duiken op, zoals virtuele klantenadviseurs, AI-therapeuten en synthetische gezelschapsdieren. Een Spaanse vrouw trouwde zelfs met een AI-hologram.

Op termijn ontstaat er een samenleving waarin mensen voortdurend zijn verbonden met AI, via brillen, lenzen, implantaten of herseninterfaces (denk aan Neuralink van Elon Musk: AI-in-the-human). Technieken als de Turingtest of Winograd-challenge volstaan al lang niet meer om mens van machine te onderscheiden. Daardoor komen autonomie en authenticiteit steeds meer onder druk te staan.

Cyborgisering roept fundamentele vragen op. In hoeverre blijven we menselijk? Wellicht is niet iedereen een transhumanist zoals Ray Kurzweil, die reikhalzend uitkijkt naar de singulariteit: het moment waarop AI slimmer wordt dan de mens.

Taxonomie van de digitale mens: een sluipend gevaar?

Dingen leren zónder AI?

Zo deden we dat vroeger
▼ Volgende artikel
Stortvloed aan nepkortingen in aanloop naar Black Friday
Huis

Stortvloed aan nepkortingen in aanloop naar Black Friday

Black Friday staat weer voor de deur en dat betekent dat je overspoeld wordt met aanbiedingen. Maar let goed op voordat je op de bestelknop drukt: uit onderzoek van de Autoriteit Consument & Markt (ACM) blijkt dat veel van deze 'megadeals' in werkelijkheid misleidend zijn. Driekwart van de onderzochte winkels houdt zich niet aan de regels.

De toezichthouder nam 24 grote webshops en fysieke winkels onder de loep. De conclusie is schokkend: maar liefst 18 van de 24 winkels gaan de fout in met hun kortingsacties.

Sjoemelen met de 'van-prijs'

De grootste valkuil voor consumenten zit hem in de zogenoemde 'van-prijs'. Wettelijk is vastgelegd dat de doorgestreepte prijs (waar de korting vanaf gaat) de laagste prijs moet zijn die de winkel in de afgelopen 30 dagen heeft gerekend.

In de praktijk lappen veel winkeliers deze regel aan hun laars. Ze baseren de korting bijvoorbeeld op de (vaak veel hogere) adviesprijs, of een oude prijs van maanden geleden. Hierdoor lijkt het alsof je een enorme korting pakt, terwijl je in werkelijkheid soms nauwelijks goedkoper – of zelfs duurder – uit bent.

Volgens Fleur Severijns van de ACM is dit niet alleen oneerlijk tegenover de consument, maar ook tegenover concurrenten die wél netjes de regels volgen. De toezichthouder heeft de overtredende winkels aangeschreven. Vorig jaar kregen ketens als Leen Bakker en Jysk al boetes van boven de een ton voor dit soort praktijken; dat risico lopen de huidige overtreders nu ook.

Ook Bol, Amazon en Wehkamp genoemd

De ACM maakt de namen van de 18 winkels nog niet bekend, omdat zij nog bezwaar mogen maken. De Consumentenbond deed echter eigen onderzoek en noemt man en paard. Volgens de bond gaan onder andere Amazon, Wehkamp en Bol de mist in:

  • Amazon: Adverteert vaak met doorgestreepte adviesprijzen die hoger liggen dan de gangbare verkoopprijs.

  • Wehkamp: De bond vond voorbeelden waarbij de prijs tijdens een 'aanbieding' zelfs hoger lag dan de prijs in de periode ervoor.

  • Bol: Het platform stelt dat de '30-dagen-regel' niet werkt omdat prijzen te snel schommelen. Zij hanteren een eigen 'meestal-prijs', wat volgens de wet ook gebruikt mag worden als vergelijkingsmateriaal voor een korting.

Waarom trappen we erin?

Winkeliers worden steeds creatiever in het verhullen van de werkelijke prijshistorie. Niels Holtrop, universitair docent Marketing, legt aan de NOS uit dat dit een bewust psychologisch spel is. Omdat aanbiedingen vaak tijdelijk zijn, ontstaat er bij consumenten de angst om de deal te missen (Fear Of Missing Out).

Doordat het voor de ACM onmogelijk is om elke (kleine) webshop te controleren, nemen veel winkeliers de gok. "Prijsconcurrentie is een krachtig wapen; klanten zijn er enorm gevoelig voor," aldus Holtrop.

Wat kun je doen?

Controleer zelf of de prijzen van producten niet stiekem zijn verhoord door gebruik te maken van de prijshistorie. Op vergelijkingssites kun je bijvoorbeeld zien wat het prijsverloop van een bepaald product is geweest gedurende een jaar.

Op Kieskeurig.nl kun je bijvoorbeeld de prijsdalers bekijken, hier vind je producten die de afgelopen periode sterk in prijs zijn gedaald.