Privacy en Wikipedia: Hoe veilig is de online encyclopedie?
Internetencyclopedie Wikipedia is een van de meest bezochte websites ter wereld. Tijdens Wikipedia Day werd begin dit jaar het zestienjarig bestaan van de site uitgebreid gevierd. Maar kan het privacybeleid van Wikipedia ook worden toegejuicht?
Lees ook: Privacy en tweedehands kopen: Is Marktplaats veilig?
Wikipedia is in de basis heel transparant. Niet alleen de software waar Wikipedia op draait, maar ook de inhoud van de internetencyclopedie is voor iedereen inzichtelijk. Bezoekers zien in één oogopslag wie wat heeft geschreven en kunnen een watchlist instellen zodat ze bericht krijgen wanneer bepaalde pagina’s worden gewijzigd. Omdat Wikipedia zich profileert als “the encyclopedia anyone can edit” wil je als bezoeker weten of dit ook voor de privacyvoorwaarden geldt: dat is gelukkig niet het geval.
Wel wordt er sterk rekening gehouden met de mening van websitebezoekers. Nieuw privacybeleid wordt dertig dagen in verschillende talen open gesteld voor eventuele input uit de Wikipediacommunity. Ook kleine wijzigingen in het beleid worden vooraf aangekondigd. Wikipedia biedt dus een goede basis als het om privacy gaat.
Geen reclame-trackers
Wat opvalt is dat Wikipedia niet draait op basis van advertenties. Er zijn dan ook geen trackers voor reclamedoeleinden, sociale media buttons of cookies van derden actief op de site. Toch word je als bezoeker wel in lichte mate in de gaten gehouden. Volgens het privacybeleid wordt informatie over het apparaat waarmee je de site bezoekt opgevraagd, samen met het type browser en het versienummer daarvan.
Daarnaast worden onder andere je taalinstelling, naam van de provider, de website waar je vandaan kwam, de pagina’s die je bezoekt en de datum en tijd van het bezoek opgeslagen. Wikipedia geeft een helder overzicht van het gegevensbeleid en de bewaartermijnen, maar zou kunnen overwegen bepaalde gegevens zoals e-mailadressen en accountgegevens eerder te verwijderen. Deze worden in de huidige situatie namelijk niet weggehaald na verloop van tijd.
Anonimiteit
Aan de hand van gegevens zoals de naam van een provider en de onderwerpen waaraan is bijgedragen zou de identiteit van iemand op Wikipedia misschien kunnen worden herleid. Dit lijkt op zich geen probleem bij een kenniswebsite als Wikipedia, maar in sommige landen waar het recht op vrijheid van informatievergaring onder druk staat kan dit heel riskant zijn. In het privacybeleid staat expliciet dat mensen hun echte naam niet hoeven op te geven bij het registeren van een gebruikersnaam. Wel moet het IP-adres worden afstaan.
Volledig anoniem teksten aanleveren is lastig. Zo worden gebruikers van TOR (The Onion Router) geblokkeerd. Wikipedia kiest bij de bescherming van de inhoud voor een privacyvriendelijke optie: door het handhavingsbeleid niet te baseren op persoonsnamen maar op IP-adres worden er zo min mogelijk privacygevoelige gegevens verzameld en kunnen internettrollen worden geweerd.
©PXimport
Het privacybeleid van Wikipedia kun je niet alleen in verschillende talen terugvinden, maar de Wikipedia’s van landen zijn ook van elkaar losgekoppeld. Als gevolg hiervan kan bijvoorbeeld de Chinese Wikipedia worden geblokkeerd als de inhoud daarvan in strijd is met het Chinese recht, maar blijft de Engelse versie van Wikipedia gewoon beschikbaar in China.
Zo werd in Rusland een pagina over het maken van hasj ontoegankelijk gemaakt, terwijl deze pagina in Nederland wel beschikbaar bleef. Wikipedia zou dit verschil duidelijker kunnen aangeven op de website. Bezoekers moeten namelijk weten op basis van welk recht de artikelen worden beoordeeld.
Uitwisseling persoonsgegevens
Uit de rechtszaak die Wikimedia Foundation tegen de National Security Agency (NSA) heeft aangespannen over onrechtmatige surveillance blijkt wel dat Wikimedia tegen doorgifte van persoonsgegevens op grote schaal is.
Helaas voor Wikimedia was de rechter van oordeel dat de organisatie niet kon bewijzen direct geraakt te zijn door het spioneren van de Amerikaanse overheid. Door rechtszaken aan te spannen, privacyvriendelijk beleid te voeren en persoonsgegevens niet voor de hoogste prijs te verkopen komt Wikimedia Foundation en daarmee Wikipedia op voor de privacyrechten van websitebezoekers.
Er worden dan ook relatief weinig persoonsgegevens uitgewisseld via de site. Wikipedia geeft in het privacybeleid wel aan verplicht te zijn mee te werken met het verstrekken van persoonsgegevens als dat op basis van een rechtelijk bevel of wettelijke plicht moet.
Kritiek
Wikipedia probeert zoveel mogelijk een neutrale encyclopedie te zijn. Dit ondanks bijvoorbeeld pogingen vanuit het Amerikaanse Congres in 2006 om pagina’s in verkiezingstijd te herschrijven. Beheerders gebruiken regelmatig de mogelijkheid om IP-adressen te blokkeren. Volgens Wikipedia-criticus Gregory Kohs is de rol van Wikipediabeheerders niet zo neutraal als het lijkt.
Kohs, die werd geblokkeerd omdat hij het verdienmodel van zijn bedrijf op Wikipedia had gebaseerd, stelde dat hij door beheerders in de gaten werd gehouden tot de Thanksgiving-maaltijd bij zijn ouders aan toe. Dit om zijn locatie vast te stellen en daarmee zijn ip-adres te kunnen blokkeren. Kohs is een van de weinigen die kritiek heeft op Wikipedia in de praktijk.
Wat het toekomstige beleid betreft moet Wikipedia erop letten dat technologische vernieuwing een grote impact zal hebben op de privacy. Door opties als voice search open te stellen moet er ook scherp op worden gelet dat het stemgeluid een extra gevoelig persoonsgegeven is dat op tijd moet worden verwijderd.
Conclusie
Wikipedia is een schoolvoorbeeld wat privacy betreft en krijgt een zeer positief eindoordeel op onze Privacymeetlat. De encyclopedie is zeer transparant over het beleid en er worden relatief weinig bezoekersgegevens verzameld, sommige gegevens kunnen eerder worden verwijderd door Wikipedia. Als we toch een puntje van kritiek moeten noemen, dan mogen bezoekers duidelijker worden geïnformeerd over het feit dat het privacybeleid in elk land anders wordt ingevuld.
Tekst: Suzanne Hartholt
