Oude software draaien op Windows 7
Je bent wellicht best tevreden met Windows 7, alleen vind je het jammer dat die leuke retrogames van vroeger het niet meer doen en je favoriete tool niet langer functioneert. Gelukkig zijn er diverse uitwegen om oude software alsnog aan de praat te krijgen, zoals bijvoorbeeld virtualisatie met VMware player. In deze workshop vertellen we je hoe je oude software soepel kan draaien op je nieuwe Windows 7 pc.
Vind je het om de één of andere reden niet handig om je oude pc met Windows 98 of XP draaiende te houden voor die paar oude games of toepassingen, dan kun je natuurlijk een dualbootopstelling overwegen. Deze oplossing werkt echter niet altijd even makkelijk: je moet in principe dan eerst het oudste besturingssysteem op je (nieuwe) pc zetten en pas daarna Windows 7 installeren. De kans is klein dat die oude besturingssystemen nog drivers hebben voor jouw 'hypermoderne' hardware. Bovendien, telkens je pc herstarten om snel even die ‘legacy software’ te draaien, is evenmin comfortabel. Gelukkig zijn er minder ingrijpende alternatieven.
Speciaal voor problematische oude software voorziet Windows 7 in een compatibiliteitsmodus. Open het Windows Configuratiescherm en tik probleemoplosser in het zoekvak in. Klik vervolgens Probleemoplossing aan en kies Programma’s uitvoeren die voor eerdere versies van Windows zijn ontwikkeld. In het volgende venster kies je de betreffende toepassing in de lijst, waarna je Probeer de aanbevolen instellingen selecteert. Lukt het hiermee niet, klik dan op Volgende en kies Nee, opnieuw proberen met andere instellingen, waarna je de verdere instructies volgt. Of activeer rechtstreeks de compatibiliteitsmodus: rechtsklik op het toepassingspictogram, kies Eigenschappen, open het tabblad Compatibiliteit, plaats een vinkje bij Dit programma uitvoeren in compatibiliteitsmodus voor en kies bijvoorbeeld Windows 95. Eventueel pas je hier ook enkele beeldscherminstellingen aan. Het komt er dan vooral op neer dat Windows 7 het programma tracht wijs te maken dat het onder Windows 95 draait.
Wanneer de Windows 7 compatibiliteitsmodus niet werkt
Zulke ingrepen mogen dan helpen bij een handvol nukkige programma’s, heel vaak lukt het daar niet mee. Vooral 16-bits applicaties – specifiek geschreven voor MS-DOS of hele oude Windows-varianten – blijven dikwijls koppig weigeren. Wanneer de Windows 7 compatibiliteitsmodus niet werkt, zijn er nog wel meer uitwegen mogelijk, maar al snel wordt virtualisatie dan toch de meest voor de hand liggende oplossing.
Er bestaan verschillende pakketten die je toelaten een besturingssysteem te virtualiseren. De duurdere versies van Windows 7 (Professional, Ultimate en Enterprise) voorzien zelfs standaard in zo’n oplossing: Windows XP Mode. Zoals de naam al aangeeft, is deze tool alleen bedoeld om Windows XP virtueel te draaien.
Een gratis alternatief is Windows Virtual PC, maar ook dat ondersteunt alleen Windows XP (en hoger) als virtueel gastsysteem.
Iets minder kieskeurig is het niet zo bekende, eveneens gratis VMLite XP (www.vmlite.com). Ook hier zoek je in de compatibiliteitslijst vergeefs naar oudjes als Windows 9x.
Dan doet het populaire VirtualBox het al merkbaar beter. In de lijst van ondersteunde besturingssystemen zijn onder meer Windows 98 en DOS opgenomen – weliswaar met de aanmerking dat VirtualBox daar niet voor geoptimaliseerd is (Windows 98) dan wel onvoldoende getest is binnen die omgeving (DOS). In de tool zelf vinden we bovendien Windows 3.x en 95 terug.
VMware Player heeft ook ‘concurrentie’ in eigen huis: VMware Workstation (www.vmware.com/workstation). Die biedt weliswaar meer geavanceerde opties dan VMware Player, maar die hebben we voor onze doeleinden niet nodig. Bovendien is deze tool niet gratis.
Virtualisatie alternatieven
Er zijn gelukkig ook echte virtualisatie alternatieven, want de instellingsmogelijkheden van de compatibiliteitsmodus en -wizard van Windows 7 zijn beperkt. Meer opties krijg je met het gratis programma. Deze tool is er weliswaar in eerste instantie op gericht na te gaan waar compatibiliteitsproblemen met specifieke programma’s in Windows 7 kunnen opduiken, maar je laat er ook automatische ‘fixes’ mee uitvoeren op de problematische toepassing, grondiger dan met de wizard of modus mogelijk is. De tool is niet bepaald gebruiksvriendelijk, maar op de vermelde site vind je een paar handleidingen.
Is het je vooral om oude DOS-applicaties (zoals bijvoorbeeld dos-games) te doen, probeer dan zeker ook een specifieke x86-emulator als DOSBox. Dat is weliswaar een multiplatform-opdrachtregeltool, maar onder meer D-Fend Reloaded voorziet voor Windows in een grafisch front-end dat het programma veel toegankelijker maakt. Je vindt beide tools op www.dosbox.com. DOSBox kan heel wat oudere hardware emuleren, zowel voor geluid (Sound Blaster 1.x bijvoorbeeld) als beeld (zeggen Hercules en CGA je nog iets?) en de kans is reëel dat je programma’s uit de oude do(o)s het met behulp van DOSBox nog wél doen.
Het kan gebeuren dat je bijvoorbeeld bij CD/DVD (IDE) Connect hebt gekozen, maar dat je het schijfje toch niet kunt benaderen. Dat moet je dan even bijsturen in het instellingenvenster van je virtuele machine. Dat kan in principe ook wanneer de desbetreffende machine actief is, maar afhankelijk van welke instelling je wil aanpassen, lukt dat alleen vanuit het hoofdvenster van VMware Player wanneer de virtuele machine niet actief is.
In elk geval open je hiervoor Virtual Machine en kies je Virtual Machine settings. We gaan hier niet alle opties doorlopen, maar we raden je wel aan ze stuk voor stuk te bestuderen, zowel op het tabblad Hardware als bij Options.
VMware instellingen: een klein overzicht
Options, Power: je bepaalt of de VM standaard in fullscreenmodus moet opstarten voor zover mogelijk.
Hardware, Hard disk: via Utilities, Expand kun je de virtuele schijf uitbreiden, mocht die – bijvoorbeeld door het installeren van allerlei externe programma’s – te klein worden.
Hardware, CD/DVD (IDE): je kunt aangeven welke stationsletter (lees: welk fysiek station) je binnen de virtuele machine wilt gebruiken.
Network Adapter: bepaal de netwerkmodus voor je virtuele machine. Standaard kiest VMware Player voor NAT. Dat houdt in dat de machine geen eigen ip-adres heeft op het externe netwerk. Hij krijgt wel een adres van de virtuele dhcp-server.
Sound Card: legt vast welke geluidskaart op de host je wilt gebruiken – dat kan met name voor games van belang zijn.
Heb je een fysiek apparaat nodig dat niet in de opsomming staat, dan kun je het alsnog toevoegen via Add:. Een wizard loodst je dan verder door het installatieproces.
We gaan er vanuit dat de installatie van je gastsysteem succesvol is afgerond, zodat je de virtuele machine mag opstarten. Zijn de VMware Tools nog niet geïnstalleerd (voor zover beschikbaar voor deze VM), dan doe je dat bij voorkeur alsnog: open het menu Virtual Machine en kies Install VMware Tools, waarna je de verdere instructies volgt.
Heb je Windows XP gevirtualiseerd, dan kun je de VM nog beter in Windows 7 integreren, vergelijkbaar met de Windows XP modus in Windows 7 Professional en Ultimate. Het volstaat het menu Virtual Machine te openen en daar Enter Unity aan te klikken. Er verschijnt dan een startmenu, specifiek voor je virtuele XP (desnoods roep je dat alsnog op via Ctrl+Shift+U). Wil je deze Unity-modus weer verlaten, klik dan op het VMware Player-pictogram in de taakbalk van Windows 7 en kies Exit Unity.
Oude programma's installeren in VMware
Nu wil je natuurlijk ook een oud (oftewel legacy) programma in je virtuele omgeving kunnen installeren. Eigenlijk doe je dat op dezelfde manier als in een ‘echte’ omgeving. Belangrijk evenwel is dat je virtuele machine toegang krijgt tot het externe medium waarop je het setupbestand voor dat programma hebt geplaatst: een diskette, usb-stick of cd of dvd, bijvoorbeeld. Open daarvoor opnieuw het menu Virtual Machine Settings, klik op Removable Devices, selecteer het gewenste medium en kies Connect.
Wil je de sessie van de virtuele machine beëindigen, open dan opnieuw Virtual Machine en kies Power, Power Off, Reset of Suspend. De laatste optie zet de virtuele machine als het ware in slaapstand. Een ‘warme start’ kan ook, via de optie Send Ctrl+Alt+Del – hetzelfde effect overigens als wanneer je de toetscombinatie Ctrl+Alt+Ins indrukt.
Stel, je hebt nog oude machine waarop bijvoorbeeld nog Windows 95 draait en waarop je ook een hele reeks programma’s hebt geïnstalleerd. Nu had je die complete omgeving graag gevirtualiseerd zodat dit probleemloos draait op je gloednieuwe Windows 7 pc. Dat kan! Garantie op succes kunnen we je niet geven, maar de kans is reëel dat je met de volgende procedure dit voor elkaar kunt krijgen.
Verwijder de harde schijf uit dat apparaat en hang die aan je nieuwe pc met bijvoorbeeld Windows 7. Maak een schijfkopie met een programma als Acronis True Image (met extensie *.tib). Let op, dit is géén gratis programma! Installeer vervolgens het gratis VMware Converter in Windows 7 en start de tool op. Kies Convert Machine. Kies bij Select Source Type voor Backup Image or Third Party Virtual Machine. Via de Browse-knop navigeer je nu naar het tib-bestand (naast tib kan VMware Converter ook overweg met vmc, pvs, vmx, sv2i en spf).
Geef bij Destination System aan dat je een image voor VMware Player wenst. De overige opties kun je in principe ongemoeid laten. Start na afloop VMware Player op en open de zonet gecreëerde Virtuele Machine. Met wat geluk duikt even later je vertrouwde Windows 95 in vol ornaat op.
Mocht de eerder in dit artikel uitgelegde Easy install methode niet helemaal goed verlopen of niet beschikbaar zijn voor het besturingssysteem dat je wil installeren, dan kun je het gast-OS altijd nog volledig handmatig installeren. Hieronder leggen we uit hoe je dat doet.
Om een besturingssysteem manueel te installeren kies je I will install the operating system later, waarna je aangeeft welk besturingssysteem je van plan bent te installeren. Je kunt hier kiezen tussen onder meer Microsoft Windows, Linux en Other. Afhankelijk van je keuze krijg je dan aangepaste versies te zien, zoals Windows 3.1, Windows 95 of MS-DOS (wanneer je Other had gekozen). Vervolgens geef je een gepaste naam en locatie voor je virtuele machine op en verstrek je een geschikte schijfcapaciteit. Doorgaans doe je er goed aan hier de voorgestelde capaciteit te accepteren. Voor Windows 95 is dat bijvoorbeeld 8 GB. De nieuwe Virtuele Machine verschijnt nu in het overzichtsvenster van VMware Player.
Manueel de virtuele machine configureren in VMware
Selecteer de nieuwe virtuele machine en kies Virtual Machine, Virtual Machine settings. Nu dien je ervoor te zorgen dat de machine kan opstarten vanaf je fysieke cd/dvd-station – in de veronderstelling althans dat je met een installatie-cd/dvd werkt. Open hiervoor het tabblad Hardware, ga naar de rubriek CD/DVD (IDE), plaats een vinkje bij Connect at power on en bij Use Physical Drive, waarna je de correcte stationsletter aanduidt. Gebruik je echter een iso-bestand, dan geef je de locatie van dat bestand aan via Use ISO image file.
Terug in het hoofdvenster van VMware Player klik je nu op Play virtual machine en volg je de installatie-instructies. Je doet er echter goed aan eerst de installatietips door te nemen die je voor verschillende besturingssystemen vindt op partnerweb.vmware.com (onder meer voor MS-DOS 6.22, Windows 3.1x, 95, 98 en ME).
Start je de VMware Player voor de eerste keer op, dan moet je wel nog even instemmen met de licentievoorwaarden. Meteen na je bevestiging verschijnt het venster van VMware Player. Daar valt op dit moment nog weinig te beleven, omdat je nog geen virtuele machine ter beschikking hebt. Die kun je downloaden, maar ook zelf creëren.
In het eerste geval, open je het menu File en kies je Download a Virtual Appliance. Deze optie brengt je naar een online ‘marktplaats’ waar je terecht kunt voor talrijke, uiteenlopende virtuele appliances, oftewel images van kant-en-klare virtuele machines. De bedoeling is dat je het gedownloade bestand uitpakt en vervolgens via File, Open a Virtual Machine naar het uitgepakte vmx-bestand wijst, waarna je met de virtuele machine aan de slag kunt.
Aangezien je hier echter zo goed als geen DOS- of Windows-gebaseerde appliances aantreft, zit er weinig anders op dan zo’n virtuele machine zelf te creëren.
XP computer in VMware creëren
Laten we ervan uitgaan dat je een Windows XP computer virtueel wilt creëren met behulp van VMware Player. Beschik je over een iso-beeldbestand van de installatie-cd van Windows XP, dan vink je Installer Disk Image File (ISO) aan en verwijs je naar de locatie van dat iso-bestand. Zo’n iso maak je bijvoorbeeld met het gratis ImgBurn.
In deze workshop gaan we er echter vanuit dat je Windows rechtstreeks vanaf de installatie-cd wilt installeren. Vink dus maar de bovenste optie aan (Installer disc), stop de cd in het station en verwijs naar de juiste stationsletter. Als het goed is, ziet VMware Player dat het om Windows XP gaat en wordt een Easy Install voorgesteld. Dat houdt in dat de gehele installatie zo goed als volautomatisch zal verlopen en dat meteen ook een handige extensie, de VMware tools, mee wordt geïnstalleerd.
XP installeren: Easy Install
Zodra je met Next bevestigt, vraagt Easy Install je om enkele ‘administratieve’ gegevens: de productsleutel van Windows XP (optioneel), de naam voor de registratie van het OS (gebruik hier niet administrator of guest) en een optioneel wachtwoord voor het administrator-account. In het volgende venster geef je een duidelijke naam aan je VM mee en kies je een geschikte locatie voor de VM. Nog een venster verder leg je de maximale capaciteit voor het virtuele station vast. Het virtuele station is eigenlijk een bestand met de extensie .vmdk (virtual machine disk). Voor Windows XP Professional bijvoorbeeld stelt VMware Player een plafond van 40 GB vast – ruimschoots voldoende.
Bevestig je keuzes en start de installatie met Finish; verderop in deze workshop komen we nog wel terug op een aantal opties die je via Customize hardware kunt aanpassen. Wellicht krijg je nu een venster te zien met de vraag of je VMware Tools for Windows 2000 and later wil downloaden. Aangezien deze tools het werken met virtuele machines vergemakkelijken, bevestig je hier met Download and install. Je kunt de installatie nu netjes volgen – een proces dat wel even kan duren.
Virtualisatie gebeurt met behulp van speciale software die je op een fysieke machine met een besturingssysteem, het zogenoemde host-OS, installeert. Deze software staat je toe één of meer ‘virtuele’ besturingssystemen te installeren en te gebruiken, een zogenaamd guest-OS.
Applicaties die je binnen zo’n virtueel besturingssysteem draait, krijgen dan toegang tot verschillende bronnen van de fysieke machine onder het waakzame oog van de virtualisatiesoftware. In deze workshop gebruiken we hiervoor VMware Player 4.0.2, gratis voor niet-commercieel gebruik. Er zijn uiteraard nog alternatieven, maar voor onze doeleinden – het draaien van een ouder OS en bijhorende software – voldoet dit pakket prima.
VMware downloaden en installeren
Je downloadt VMware Player op www.vmware.com na een online registratie. VMware Player is beschikbaar voor Windows en Linux, zowel in 32- als 64-bits versies. In deze workshop houden we het bij de Windows-versie. De installatiewizard controleert ten eerste of je hostsysteem aan alle noodzakelijke voorwaarden voldoet, waaronder een 64-bits x86-cpu en minimaal 1,3 GHz. De installatie stelt verder weinig voor: je hoeft weinig meer te doen dan een vijftal keer op Next te klikken, te bevestigen met Continue en je systeem te herstarten.
