ID.nl logo
Privacy- en beveiligingsinstellingen in Windows 11
© Reshift Digital
Huis

Privacy- en beveiligingsinstellingen in Windows 11

Windows 11 is uitgerust met de nodige instellingen voor het beheer van je privacy en de beveiliging van de computer. Zorg ervoor dat je de controle houdt over je persoonlijke gegevens en zelf bepaalt in hoeverre Windows 11 zicht heeft op je computergebruik. We loodsen je door de belangrijkste privacy- en beveiligingsinstellingen.

Er zijn verschillende momenten waarop je de instellingen voor privacy en beveiliging kunt opgeven. Voer je een schone installatie van Windows 11 uit? Tijdens het installatieproces worden enkele privacy- en beveiligingsgerelateerde vragen gesteld. Heb je Windows 11 al geïnstalleerd of is er een upgrade van Windows 10 uitgevoerd? Dan kun je de instellingen alsnog aanpassen. Je maakt hiervoor gebruik van het instellingenvenster. Open het Startmenu en typ Instellingen of gebruik de toetscombinatie Windows-toets+I. Kies voor de sectie Privacy & beveiliging.

©PXimport

01 Categorieën

De instellingen voor privacy en beveiliging zijn opgedeeld in drie hoofdcategorieën: Beveiliging, Windows-machtigingen en App-machtigingen. De sectie Beveiliging bevat de algemene instellingen voor zowel hardware als software. Hier vind je onder meer de instellingen voor de firewall en antivirus, maar ook opties voor apparaatversleuteling. In de sectie Windows-machtigingen vind je hoofdzakelijk opties die te maken hebben met het bijhouden van het computergebruik, zoals diagnostische gegevens en activiteitsgeschiedenis. De instellingen in de sectie App-machtigingen bepalen welke rechten de individuele apps binnen Windows hebben.

©PXimport

02 Windows-beveiliging

Kies voor Windows-beveiliging. Via dit onderdeel roep je een overzicht op van de verschillende gebieden van Windows die worden beveiligd: zo zie je onder meer of de firewallbeveiliging actief is en of de computer wordt beschermd tegen virussen. Naast elk onderdeel vind je een pictogram dat de status van de beveiliging duidelijk maakt. Zie je een pictogram met een uitroepteken? Dan beveelt Windows 11 een bepaalde ‘actie’ aan. Klik op het beveiligingsgebied om de details te tonen. Bij de details zie je direct wat je kunt doen om het euvel te verhelpen, bijvoorbeeld het inschakelen van een beveiliging die voorheen was uitgeschakeld.

Windows 11: tips, nieuws, systeemeisen en meer

©PXimport

03 Mijn apparaat zoeken

Verlies je je computer onverhoopt (bijvoorbeeld bij diefstal), dan kun je de functie Mijn apparaat zoeken gebruiken om het apparaat te lokaliseren. Om de functie te laten werken, moet je zijn aangemeld met een Microsoft-account en is het nodig om de huidige locatie telkens met Microsoft te delen. Zet de schuif op Aan als je de functie wilt gebruiken. Gebruik je meerdere computers? Via de optie Alle apparaten weergeven die aan uw account zijn gekoppeld vraag je een overzicht op van alle geregistreerde computers. Dit hoeven niet per se Windows 11-apparaten te zijn. Ook computers met Windows 10 worden in het overzicht getoond. Gebruik je een pen (stylus) voor de bediening van Windows, dan kun je optie Uw pen zoeken gebruiken om de pen bij verlies terug te vinden.

©PXimport

In geval van nood

Ben je je apparaat met Windows 11 kwijtgeraakt en heb je de elders besproken functie Mijn apparaat zoeken geactiveerd? Ga dan naar https://account.microsoft.com en log in met je Microsoft-account. Kies vervolgens voor Apparaten. Een overzicht van alle apparaten verschijnt. In de kolom rechts vind je een indicatie van de laatst bekende locatie, inclusief datum waarop deze locatie is gerapporteerd. Klik op Mijn apparaat zoeken. Een kaart wordt geladen en de locatie van het apparaat wordt getoond. Klik op het rondje bij het apparaat om een indicatie van de locatie te zien. Bovendien wordt de accustatus getoond. Klik op Vergrendelen om het apparaat op afstand te vergrendelen.

04 Apparaatversleuteling

Het is belangrijk om de gegevens op de computer altijd zo goed mogelijk te beveiligen. De functie Apparaatversleuteling kan hier een steentje aan bijdragen. Zet de schuif op Aan bij Apparaatversleuteling. Afhankelijk van de gebruikte editie van Windows 11, vind je in dezelfde sectie aanvullende opties voor BitLocker-stationsversleuteling (in de sectie Gerelateerd). Klik op BitLocker-stationsversleuteling om de BitLocker-beveiliging in en uit te schakelen. Klik op Vind uw BitLocker-herstelsleutel voor een overzicht van de manieren waarop je de herstelsleutel terugvindt. Deze heb je nodig voor situaties waarin je geen toegang meer hebt tot de computer. Heb je de Home-editie van Windows 11, dan beschik je alleen over de standaard apparaatversleuteling en niet over BitLocker.

©PXimport

Voor ontwikkelaars?

In de sectie Beveiliging vind je nog een apart onderdeel: Voor ontwikkelaars. Dit onderdeel bevat geavanceerde instelmogelijkheden die vooral van nut zijn voor gevorderde gebruikers en ontwikkelaars. Zo kun je hier onder meer instellen dat er ook apps buiten de Microsoft Store om mogen worden geïnstalleerd en kun je inschakelen dat de computer via de functie Extern bureaublad ook op afstand mag worden benaderd en gebruikt. Ook deze instellingen zijn afhankelijk van de gebruikte versie van Windows 11.

05 Algemene machtigingen

Bij het onderdeel Windows-machtigingen kun je zien welke rechten apps hebben op het gebied van gegevensverzameling. De manier waarop je de computer gebruikt, is interessant voor de makers van Windows 11, maar ook voor adverteerders. Op basis van deze gebruikersgegevens kunnen adverteerders bijvoorbeeld gepersonaliseerde advertenties in de browser tonen. Ook kan Windows ‘suggesties’ doen voor nieuwe apps, gebaseerd op je interessegebieden. Via de sectie Algemeen houd je dat gedrag in toom. Zet de schuif op Uit bij de instellingen waar je geen behoefte aan hebt, bijvoorbeeld Start en zoekresultaten door Windows laten verbeteren door applanceringen bij te houden. Wil je niet dat er persoonlijke advertenties worden getoond, dan deactiveer je bovendien de optie Laat apps me persoonlijke advertenties zien door mijn reclame-id te gebruiken.

©PXimport

06 Online spraakherkenning

Deze sectie bepaalt of je gebruik wilt maken van online spraakherkenning. Het gaat hierbij overigens niet om de ingebouwde spraakherkenning van Windows 11, maar om een online technologie van Microsoft die soms door externe apps die in Windows 11 zijn geïnstalleerd, kan worden gebruikt. Het inschakelen van de optie is alleen nuttig als je online spraakherkenning gebruikt. In andere gevallen schakel je deze uit privacyoverwegingen het best uit; fragmenten van je stem kunnen bij instemming namelijk worden gebruikt voor analyse om de dienst beter te maken.

©PXimport

07 Persoonlijke instellingen voor handschrift en typen

Gebruik je een pen (stylus) en handschriftherkenning bij het bedienen van de computer? Dan kun je Windows 11 een persoonlijke woordenlijst laten maken, waarvoor de typegeschiedenis en handschriftpatronen van jezelf als bron worden gebruikt. Zet de schuif op Aan bij Persoonlijk woordenboek voor handschrift en inkt. Klik op Persoonlijk woordenboek om de woordenlijst te tonen. Je kunt deze op elk moment leegmaken: klik op de knop Uw persoonlijke woordenlijst wissen. De database met opgeslagen woorden wordt lokaal op de computer opgeslagen. Maar wanneer je bent aangemeld met een Microsoft-account, wordt de database ook via OneDrive gesynchroniseerd, zodat op iedere Windows-computer waarop je je aanmeldt, je woordenlijst tot je beschikking staat.

©PXimport

Privacy hier en daar

Er zijn nogal wat privacy-instellingen in Windows 11 die je kunt aanpassen. Soms is het misschien niet helemaal duidelijk waar een bepaalde functie voor staat en wat hij doet met jouw persoonlijke gegevens. Dat heeft Microsoft ook ingezien. Vanaf Windows 10 wordt bij elke privacy-instelling een link weergegeven naar bronnen met meer informatie. Klik je op die link, dan krijg je online informatie over dat specifieke onderdeel.

08 Diagnostische gegevens en feedback

Windows kan tot in detail het gebruik van de computer bijhouden en deze diagnostische gegevens delen met de ontwikkelaars. De informatie wordt gebruikt om het besturingssysteem te verbeteren en bugfixes uit te brengen. Er wordt altijd een set (anonieme) gegevens met Microsoft gedeeld, maar of er ook aanvullende gegevens worden verstuurd, bepaal je zelf. Het gaat hierbij om gegevens over bezochte websites, het gebruik van apps en functies en gedetailleerdere informatie in geval van foutrapportages. Zet de schuif op Uit als je deze informatie niet wilt delen. De instelling heeft geen invloed op de beveiliging van de computer.

In de secties eronder bepaal je welke andere diagnostische gegevens je wilt delen. Zet de schuif op Uit bij elk onderdeel waarover je geen informatie wilt delen. Wil je met een schone lei beginnen en de eerder verzamelde gegevens wissen? Kies voor Diagnostische gegevens verwijderen. Bevestig met een klik op Verwijderen. Ben je geïnteresseerd in wat voor gegevens er allemaal worden verzameld? Dan kun je de diagnostische gegevens ook bekijken. Zet de schuif op Aan bij Viewer voor diagnostische gegevens inschakelen en klik op De viewer voor diagnostische gegevens openen om de resultaten te bekijken. In sommige gevallen wordt er eerst een app uit de Microsoft Store gedownload. Je moet wel een beetje kennis van zaken hebben om te achterhalen waar alle gegevens voor staan en wat ze betekenen. Meer informatie hierover vind je ook via www.tiny.cc/wdiag.

©PXimport

09 Activiteitsgeschiedenis

Windows 11 kan bijhouden waarmee je bezig bent, zodat je op een later moment de draad weer kunt oppakken. Dit is bijvoorbeeld het geval bij het bezoeken van websites of bij het openen van Office-bestanden. Het weergeven van eerder geopende programma’s en documenten op een tijdlijn op de desktop – zoals dat Windows 10 met de toetscombinatie Windows-toets+Tab was te openen – is niet meer aanwezig in Windows 11. Wil je niet dat Windows 11 bijhoudt welke Office-documenten of websites je hebt geopend, dan verwijder je het vinkje bij de optie Mijn activiteitengeschiedenis bewaren op dit apparaat. Je kunt de bestaande geschiedenis op elk moment verwijderen: kies in hetzelfde venster voor Activiteitsgeschiedenis van mijn Microsoft-account beheren. Een nieuw venster wordt geopend. Klap de sectie Gegevens over de prestaties van apps en services open en klik op Prestatiegegevens voor de app en services wissen. Bij Gegevens over activiteiten van apps en services zie je bovendien welke apps je hebt gebruikt. Om deze lijst te wissen, klik je op Wis alle app- en service-activiteitsgegevens.

10 Machtigingen zoeken

Deze sectie bepaalt de zoekinstellingen van Windows. Deze instellingen zijn van toepassing op alle zoekonderdelen binnen Windows, onder meer in het Startmenu. In de sectie Veilig zoeken bepaal je welke zoekinhoud mag worden getoond (bijvoorbeeld erotische afbeeldingen). Wil je dat de zoekfunctie ook inhoud van cloudlocaties zoals OneDrive doorzoekt? In de sectie Zoeken in Cloudinhoud zet je de schuif op Aan bij de diensten die je in de zoekresultaten wilt meenemen, bijvoorbeeld Microsoft-account. Tot slot is er de sectie Geschiedenis. Hier bepaal je of de zoekgeschiedenis mag worden opgeslagen. Om eerdere zoekgeschiedenis te verwijderen, klik je op Zoekgeschiedenis van apparaat wissen.

©PXimport

11 Zoeken in Windows zelf

Bij het doorzoeken van bestanden op de computer gebruikt Windows een index. Dat is een database waarin alle zoekresultaten worden bewaard. Hoe wordt geïndexeerd, bepaal je via de sectie Zoeken in Windows. Bij Status van indexeren lees je welk gedeelte van de aanwezige bestanden is geïndexeerd. Het indexeren van bestanden is relatief intensief en kost dus systeembronnen, zoals processorkracht en geheugen. Gebruik je een laptop op accuvoeding en wil je de batterij zo lang mogelijk gebruiken? Zet de schuif op Aan bij Energie-instellingen respecteren bij het indexeren. In de sectie Mijn bestanden zoeken bepaal je op welke locaties de computer bestanden mag indexeren. De standaardoptie – Klassiek – doorzoekt alleen de documentmappen, afbeeldingen, muziekmappen en het bureaublad. Kies je voor Uitgebreid, dan wordt de volledige inhoud van de computer geïndexeerd, dus ook systeembestanden. Zorg in dat geval ervoor dat de computer is aangesloten op netstroom. In geval van accuvoeding zal de computer niet indexeren. In de sectie Mappen uitsluiten van uitgebreide zoekopdracht bepaal je eventueel welke mappen juist niet worden meegenomen bij het indexeren. Dit kunnen bijvoorbeeld mappen zijn met onbelangrijke of tijdelijke bestanden of mappen waarvan je simpelweg niet wilt dat de inhoud in de zoekresultaten kan verschijnen.

©PXimport

12 App-machtigingen

Apps kunnen in Windows 11 verschillende rechten en vrijheden hebben. Zo kan een app bijvoorbeeld de locatie van de computer opvragen (om hiermee het lokale nieuws of het weerbericht te tonen), de microfoon of camera activeren (om een videogesprek op te zetten) of een map inzien (om een bestand te selecteren). In de sectie App-machtigingen bepaal je per mogelijkheid welke apps hiervan gebruik mogen maken. Klik bijvoorbeeld op Locatie. In dit venster bepaal je allereerst of de locatieservices beschikbaar zijn in Windows. Zet de schuif op Uit als je de betreffende dienst niet wilt gebruiken. Vervolgens kun je aangeven of apps gebruik mogen maken van de functie (zet de schuif op Aan bij Apps toegang verlenen tot uw locatie). In de lijst eronder bepaal je per app of deze toegang krijgt tot de locatieservices. Naast de apps uit de Microsoft Store, kunnen ook andere programma’s – de zogeheten bureaublad-apps – gebruikmaken van de dienst. Wil je dat niet? Zet dan de schuif op Uit bij Bureaublad-apps toegang geven tot uw locatie. Verder vind je in hetzelfde scherm instellingen die specifiek zijn voor de gekozen service. In het geval van locatieservices kun je hier bijvoorbeeld de standaardlocatie bepalen (klik op Standaardlocatie instellen) en de geschiedenis van eerdere locaties verwijderen (klik op Wissen).

Totale controle

Hoewel de lijst met app-machtigingen lang is, is het verstandig om de tijd te nemen en alle machtigingen door te nemen. Klik op elke machtiging en controleer of je de dienst wilt gebruiken, welke apps hiervan gebruik mogen maken en welke standaardinstellingen je van toepassing wilt laten zijn. Zo zorg je voor totale controle en belangrijker: neem je niet zomaar genoegen met de standaardinstellingen die Windows hanteert.

13 Accounts

Nu we de instellingen van de sectie Privacy & beveiliging hebben besproken, openen we een andere sectie van het instellingenvenster, te weten: Accounts. Je vindt deze sectie links in het venster. Deze sectie geeft je toegang tot aanmeldingsopties van de computer, maar stelt je ook in staat je gebruikersaccounts te beheren. Vanuit privacy- en beveiligingsoogpunt is de sectie dan ook even belangrijk als de eerdergenoemde Privacy & beveiliging.

©PXimport

14 Uw info

Via dit onderdeel beheer je de instellingen van de actieve gebruikersaccount. Boven in het venster lees je de gebruikersnaam en zie je het e-mailadres dat je gebruikt voor je Microsoft-account. Via Uw foto aanpassen pas je de actuele gebruikersafbeelding aan. Kies voor Camera openen om een foto te maken met de camera van de computer of kies Door bestanden bladeren om een bestaande foto te kiezen. Gebruik je een Microsoft-account, maar wissel je dat liever in voor een lokaal account? Klik op In plaats daarvan aanmelden met een lokaal account. Deze optie is niet beschikbaar in de Home-editie van Windows 11: een Microsoft-account is in die versie verplicht.

15 Aanmeldingsopties

Via het onderdeel E-mail en accounts beheer je de e-mailaccounts binnen Windows 11. Klik op een account en kies Beheren als je zaken als het wachtwoord wilt aanpassen. De pagina die wordt geopend, is afhankelijk van de accountaanbieder. Gebruik je bijvoorbeeld een account voor werk of school, dan wijkt deze af van een consumentenaccount. Je kunt je op verschillende manieren aanmelden bij Windows 11. De beschikbare aanmeldingsopties zijn ook afhankelijk van de computer. In de sectie Manieren om aan te melden zie je de mogelijkheden. Ondersteunt de computer biometrische aanmelding via Windows Hello, zoals het inloggen met beeldherkenning of een vingerscanner, dan kun je in deze sectie onder meer uit Gezichtsherkenning, Vingerafdrukherkenning en Pincode kiezen. In de sectie Extra instellingen bepaal je de aanvullende maatregelen. Zo kun je de computer automatisch op slot zetten zodra je je werkplek verlaat: op basis van de aanwezigheid van bijvoorbeeld de telefoon (die dan niet meer in de buurt is), wordt Windows 11 automatisch vergrendeld. Activeer de optie via Toestaan dat Windows automatisch uw apparaat vergrendelt wanneer u niet aanwezig bent. Handig is de optie Mijn opnieuw opstartbare apps automatisch opslaan en opnieuw opstarten als ik me opnieuw aanmeld: wanneer Windows opnieuw wordt gestart, bijvoorbeeld door Windows Update, worden de geopende programma’s automatisch hersteld. Wil je niet dat je aanmeldingsgegevens worden gebruikt om de computer opnieuw op te starten na een update, dan zet je de schuif op Uit bij Mijn aanmeldingsgegevens gebruiken om het instellen automatisch te voltooien na een update.

©PXimport

Gezin en andere gebruikers

Als je andere accounts aan Windows wil toevoegen, open je de sectie Gezin en andere gebruikers. Hier kun je gezinsleden aan Windows toevoegen. Klik op Account toevoegen. Volg de stappen van de wizard om de account toe te voegen. Standaard gaat Microsoft er ook hier weer van uit dat het nieuwe account een Microsoft-account is. Gelukkig kun je dat ook wijzigen door eerst te klikken op Ik beschik niet over de aanmeldgegevens van deze persoon en in het daaropvolgende scherm te klikken op Gebruiker zonder Microsoft-account toevoegen.

16 Windows-back-up

Zekerheid voor alles: maak een back-up van je persoonlijke bestanden. Windows gebruikt hiervoor OneDrive. Via de knop Synchronisatie-instellingen beheren kun je aangeven welke gebruikerslocaties (zoals Bureaublad, de mappen Documenten en Afbeeldingen) moeten worden gesynchroniseerd. Via de optie Mijn apps onthouden sla je op welke apps je hebt geïnstalleerd: meld je je bij Windows aan op een ander apparaat, dan toont Windows de app-lijst. In de sectie Mijn voorkeuren onthouden kun je aangeven welke andere gebruikersgegevens op alle apparaten beschikbaar moeten zijn: Wachtwoorden, Taalvoorkeuren en Andere Windows-instellingen.

©PXimport

17 Toegang tot werk of school

Gebruik je de computer binnen een bedrijfsnetwerk of onderwijsnetwerk? Via deze sectie kun je de vereiste aanmeldingsgegevens opgeven en beheren, om de computer daarmee op te nemen in die omgeving. Je gebruikt dit onderdeel in de praktijk alleen wanneer je hiervoor het verzoek krijgt van je werk of onderwijsinstelling.

▼ Volgende artikel
Review Panasonic TV-55Z90BE6 -  Kwaliteit met een hoog prijskaartje
Huis

Review Panasonic TV-55Z90BE6 - Kwaliteit met een hoog prijskaartje

De Panasonic TV-55Z90BE6 is een premium OLED-tv, net onder het topmodel. Hij mikt op uitmuntende beeldkwaliteit en zal heel wat kijkers aantrekken, ongeacht wat hun favoriete kijkvoer is. Maar de concurrentie is zwaar en we vragen ons af of de tv iets extra te bieden heeft.

Fantastisch
Energy label
Samenvatting

De Panasonic Z90B levert prachtige beelden dankzij het heldere Master OLED Pro-paneel en uitstekende kalibratie. De tv ondersteunt alle HDR-formaten en is met snelle HDMI 2.1-poorten ideaal voor gamers. Het geluid is prima en de draaivoet handig. Minpunten zijn het gebrek aan DTS en ontbrekende Belgische apps op Fire TV.

Plus- en minpunten
  • Zeer goede piekhelderheid
  • OLED-contrast en zeer goed schaduwdetail
  • Goede kalibratie af fabrikant
  • Goede bewegingsscherpte
  • Gebrek aan lokale smart tv-apps voor België
  • Geen ondersteuning voor DTS
  • Hoge adviesprijs
Panasonic TV-55Z90BE6

Adviesprijs: 2.199 euro
Wat: Ultra HD 4K 144Hz W-OLED-tv
Schermformaat: 55 inch (139cm)
Aansluitingen: 4x HDMI (2x v2.1 48Gbps, 2x v2.0 18GBps, ARC/eARC, ALLM, 4K144 HFR, VRR), 3x USB, 1x optisch digitaal uit, 1x hoofdtelefoon/subwoofer, 3x antenne, 1x Ethernet, WiFi 5, Airplay2, Bluetooth
Extra’s: HDR10, HLG, Dolby Vision IQ, HDR10+ Adaptive, Dolby Atmos, Fire TV, USB/DLNA-mediaspeler, dual DVB-T2/C/S2, CI+-slot, HCX Pro AI Mk II Processor
Afmetingen: 1225 x 787 x 348 mm (incl. voet)
Gewicht: 23 kg (incl. voet)
Verbruik (per 1000 uur): SDR 84 kWh/1000h (G) / HDR 147 kWh/1000h (G)

Panasonic heeft nooit voor opvallende designs gekozen en dat is dit keer niet anders. Het zwarte toestel combineert een slank scherm met een relatief grote behuizing voor de elektronica en aansluitingen achteraan. De afwerking is piekfijn in orde. In tegenstelling tot veel concurrenten staat de Z90B op een draaivoet, een detail dat voor velen handig kan zijn. Opvallend is dat de Z90B voorwaarts gerichte luidsprekers heeft die in een balk onderaan het scherm zitten. Het toestel staat nauwelijks 2cm boven het meubel, maar wie een soundbar wil gebruiken kan die toch voor de tv zetten als de luidsprekerbalk in dat geval toch niet wordt gebruikt.

De aansluitingen staan allemaal zijwaarts of naar onder gericht zodat ze wandmontage niet bemoeilijken. De vier HDMI-poorten zijn onderverdeeld in twee HDMI 2.0-poorten en twee HDMI 2.1-poorten. Die laatste twee leveren 48Gbps bandbreedte en ondersteunen alle belangrijke gamerfuncties, ALLM, HDMI VRR, AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync en kunnen gebruikt worden voor gaming in 4K120 (consoles) of 4K144 (pc). Gamers genieten van een lage input-lag, 6,0ms in 2K120 en 10,5ms in 4K60. Verder vinden we drie usb-poorten, ethernet, WiFi 5, Bluetooth, een optische digitale audio-uitgang en hoofdtelefoonaansluiting. Die laatste is via het menu om te schakelen naar een subwoofer-uitgang. Voor live tv is er een dubbele tuner (DVB-T2/C/S2) met een CI+-slot. 

De achterzijde met alle aansluitingen.

Referentie kalibratie en goede piekhelderheid

De Z90B is verder voorzien van een Master OLED Pro paneel, dat is hetzelfde of een gelijkwaardig paneel die we ook op de Philips OLED810 of LG C5 aantreft. Het paneel in ons testexemplaar toonde een bijzonder goede uniformiteit in heldere en donkere beelden, er is geen spoor van verticale strepen. De kijkhoek is zeer goed, zoals bij alle OLED-tv’s, en de anti-reflectielaag is degelijk, al blijft het van belang om sterke reflecties in het scherm te vermijden. Het toestel pakt uit met een bijzonder goede piekhelderheid. In HDR10 Filmmaker mode meten we 1316 nits op het 10%-venster, en 220 nits op het volledig wit scherm.

Lees ook: Zo testen we televisies voor ID.nl

Wat HDR-piekhelderheid betreft steekt de Z90B daarmee zelfs de LG C5 voorbij, al is het verschil klein. In SDR liggen de resultaten dichter bij elkaar, maar neem de LG C5 de leiding op het volledig wit veld waar hij 265 nits haalt, terwijl de Z90B op 202 nits zit. Voor SDR zal de C5 daardoor iets helderder lijken. Het kleurbereik van 98,3% P3 is wat we ondertussen al even gewend zijn van OLED-tv’s. Dat is zeer goed, en met die specificaties staat de Z90B uitstekend in de startblokken voor top HDR-beelden.

Veel hangt ook af van de kalibratie, en op dat vlak kunnen we de Z90B echt niets verwijten. We gebruiken graag Filmmaker Mode, in SDR is die erg donker ingesteld. Zet de Verlichtingssterkte op 70, en laat de lichtsensor aan en je bent klaar. De fouten die we meten zijn zo klein dat ze op een referentiemonitor niet zouden misstaan. Reken dan ook op mooie natuurlijke beelden, met veel kleurexpressie en goede schaduwdetails. Ook voor HDR10 is de Filmmaker Mode de beste keuze. De tv levert bijzonder goed schaduwdetail, zelfs in onze moeilijkste testscène, de strandscène uit House of Dragons.

Heb je iets meer detail nodig dan kan dat nog steeds door de ‘Dark Visibility’ instelling te gebruiken. Kleurweergave is erg goed, en heldere nuances blijven uitstekend bewaard. Enkel in de helderste tinten verliezen ze wat kleurintensiteit, dat is typisch voor W-OLED. De Z90B ondersteunt bovendien HDR10+ Adaptive en Dolby Vision IQ Precision Detail, voor de beste HDR-beeldkwaliteit. 

Beeldverwerking

De HCX Pro AI MkII processor die Panasonic ook in vorige modellen gebruikte levert bijzonder mooie prestaties. Deinterlacing van live tv (1080i) beeld en ruisonderdrukking scoren goed. Al dient gezegd dat Panasonic erg voorzichtig is met beeldverwerking. De ‘Min’ instelling is voor de meeste beeldverwerking een veilige keuze. Bevat de bron duidelijk ruis, dan zal dat vermoedelijk wat te voorzichtig zijn, de ‘Med’ instelling (voor ruisonderdrukking) levert dan betere resultaten. Upscaling zorgt voor mooie, scherpe beelden en met Resolutie Remasteren kan je zelfs wat extra accent leggen. Dat laat je echter best uitstaan bij erg oud (dvd-) beeldmateriaal, de processor accentueert immers ook ruis op dat soort bronnen.

In HDR was de processor erg goed in het vermijden van kleurstroken in zachte kleurovergangen. In SDR zien we nog wat ruimte voor verbetering op dat vlak. Zet ‘Vloeiende schakering’ op ‘Min’, eventueel kan je voor heel zware gevallen naar ‘Med’ schakelen. De processor vermijdt relatief goed dat er te veel detail verloren gaat. De bewegingsscherpte is uitstekend, en met Intelligent Frame Creation kan je de sportbeelden mooi vloeiend maken, of het schokken van het 24fps camerabewegingen in film wegwerken. 

Audiokwaliteit

De Z90B is uitgerust met een redelijk krachtige 2.1-audioconfiguratie van 60W. De stereoluidsprekers staan bovendien voorwaarts gericht, altijd een goed punt voor de audiokwaliteit. Hij ondersteunt Dolby Atmos, maar geen DTS. Voor wie de tv-luidsprekers gebruikt is dat geen belangrijk minpunt. Wie echter een soundbar of andere audio-oplossing gebruikt, moet weten dat de tv geen DTS-signalen doorgeeft via eARC/ARC. Sluit je bron in dat geval dan rechtstreeks aan op de soundbar. Onze filmfragmenten klonken vrij goed, met prima stereoscheiding en een vleugje surround. De woofermodule zorgt voor voldoende bas. De muziekpreset blies onze muziektesten wat extra leven in. De tv kan voldoende volume leveren, maar boven een bepaald niveau hoor je wel wat vervorming. 

Fire TV

Fire TV, het smart tv-systeem van Amazon, vervangt sinds vorig jaar het in huis ontwikkelde My Home Screen. De layout loopt gelijk met die andere smart tv-systemen. Op het Home-scherm neemt een content-caroussel de bovenste helft van het scherm in. Fire TV toont daar op dit moment enkel content-aanbevelingen, geen ongerelateerde reclame. We hopen dat dit zo blijft. Centraal in beeld vind je snelkoppelingen naar het ingelogde profiel, ingangen, bookmarks en de zoekfunctie. Daarnaast is er ruimte voor zes pictogrammen van favoriete apps. Heb je er meer, dan moet je even doorklikken. Verder naar onder zijn er talrijke rijen met aanbevelingen uit verschillende streamingdiensten al krijgt Prime Video duidelijk meer aandacht. De app-store bevat alle belangrijke internationale streamingdiensten, en ook Nederlandse lokale apps zijn vrij goed vertegenwoordigd. Belgische kijkers vinden helaas geen enkele lokale app, een onbegrijpelijk minpunt in 2025. Lees het artikel over Fire TV voor alle details.

De overstap naar Fire TV heeft Panasonic niet aangezet om voor een modernere afstandsbediening te kiezen. De grote afstandsbediening met afgeronde vorm ligt goed in de hand, en de aangename toetsen hebben een lichte aanslag met goede feedback. We zijn ook erg tevreden over de “My App”-toets die je zelf kunt toewijzen aan een app naar keuze, en de “Picture”-toets waarmee je snel van beeldmode verandert. Het ontwerp heeft echter ook nadelen. Door de afmetingen kan je niet alle toetsen bereiken zonder je hand te verplaatsen. En de veelheid aan toetsen is toch wat verouderd. Een compactere versie, met minder toetsen en een oplaadbare batterij zou beter scoren.

De afstandsbediening van de TV-55Z90BE6.

Conclusie

Dat de Panasonic TV-55Z90BE6 uitstekende beeldkwaliteit levert, daar mag je van op aan. Wat jammer dan dat de prijs zo hoog is, dat kost hem een half punt. Als we even vergelijken met concurrenten, dan is de Z90B zonder meer de duurste terwijl hij geen exclusieve features biedt. Minpunten zijn er vooral voor Belgische kijkers die geen enkele lokale app op Fire TV vinden. Het gebrek aan DTS-ondersteuning, daar tillen we minder zwaar aan. Deze tv levert prachtige beelden, zowel in SDR als HDR en hij ondersteunt dan ook nog eens alle belangrijke HDR-formaten. De audio-oplossing levert goede geluidskwaliteit en zorgt samen met de knappe beelden voor een hele mooie filmbeleving. Fire TV heeft alle internationale streaming-apps in huis. Gamers zullen deze televisie ook waarderen want ook voor hen heeft hij alle belangrijke features.

▼ Volgende artikel
Review Motorola Edge 70 – Licht toptoestel leg gewicht in de schaal
© Wesley Akkerman
Huis

Review Motorola Edge 70 – Licht toptoestel leg gewicht in de schaal

De Motorola Edge 70 volgt de recente trend van dunne, lichte smartphones, maar dan met een zachter prijskaartje van net geen 800 euro. Hoewel het geen directe concurrent is van vlaggenschepen als de S25 Edge, bewijst de Edge 70 dat een uniek premium ontwerp niet de hoofdprijs hoeft te kosten.

Uitstekend
Conclusie

De Motorola Edge 70 is een slimme aankoop als je een slank en licht toestel zoekt voor minder dan 1000 euro. De bouwkwaliteit, het scherm, de lange batterijduur en de robuustheid maken dit een fijne smartphone voor dagelijks gebruik. Ondanks de bloatware en de onvolwassen Moto AI bewijst dit toestel dat je geen duur vlaggenschip nodig hebt voor een vooruitstrevend ontwerp en vlotte prestaties.

Plus- en minpunten
  • Licht en slank ontwerp
  • Fijn en kleurrijk amoledscherm
  • Lange batterijduur
  • Robuust en duurzaam
  • Unieke kleurenopties
  • Geen telelens
  • Beperkte opties voor video-opnamen
  • Plaatsing vingerafdrukscanner
  • Onnatuurlijke foto's
  • Veel vooraf geïnstalleerde apps

Met een dikte van nét iets minder dan 6 millimeter en een gewicht van slechts 159 gram is de Edge 70 een van de lichtste en slankste telefoons op de markt. Desondanks voelt het toestel niet goedkoop aan, en dat is te danken aan een stevig aluminium chassis en een op nylon geïnspireerde bekleding. De Edge 70 biedt bovendien uitstekende duurzaamheid: hij heeft een MIL-STD-810H-certificering (MIL staat voor military grade), IP68- en IP69-ratings én is voorzien van Gorilla Glass 7i.

Het 6,7-inch amoledscherm heeft een resolutie van 2712 bij 1220 pixels en een adaptieve verversingssnelheid van 1 tot 120 Hz. Het vlakke oledpaneel biedt daarnaast een hoog contrast. Vooral de levendige, licht verzadigde kleuren, mogelijk gemaakt door de Pantone-nabewerking, vallen positief op. Het enige nadeel aan het display is de laag geplaatste vingerafdrukscanner; om die te gebruiken moet je je duim in een oncomfortabele positie buigen.

©Wesley Akkerman

Uitstekende middenklasser

De Edge 70 wordt aangedreven door de middenklasse Qualcomm Snapdragon 7 Gen 4-processor, bijgestaan door 12 GB werkgeheugen en 256 GB aan opslagruimte. Vooral de cpu is op papier minder krachtig dan die van de duurdere vlaggenschepen, maar in de praktijk maakt dat weinig uit. Apps worden snel geopend en multitasking gaat het apparaat goed af. Een groot voordeel is dat de processor niet erg heet wordt onder hoge druk en zijn werk dus zonder morren doet.

Een ander voordeel is dat de 4800mAh-batterij het opvallend lang volhoudt; zelfs bij matig tot zwaar gebruik is dat al snel een volledige dag. Daarmee overtreft hij de duurdere concurrentie van Samsung en Apple. Opladen gaat eveneens vlot, met 68 W bedraad, waardoor je binnen 50 minuten weer een volledig opgeladen batterij hebt. Ook op dit punt scoort Motorola flink wat punten.

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

Typisch Motorola

Traditioneel doet Motorola het goed op het gebied van software dankzij de bijna stock Android 16-ervaring. Helaas treffen we deze keer behoorlijk wat bloatware aan en zijn er advertenties zichtbaar in de weerapp; dubieus voor een toestel van 800 euro. Tijdens de installatie word je bovendien meermaals gevraagd om voorgestelde apps te installeren. En als je daar nee op zegt, kom je alsnog applicaties tegen waar je niet om vroeg, zoals TikTok en Perplexity AI.

Wat betreft ondersteuning kan de Motorola Edge 70 rekenen op vier Android-upgrades (tot Android 20) en vijf jaar aan beveiligingspatches. Hoewel dat voldoende is voor een middenklasser, blijft het wel iets achter bij de langere support die Samsung en Google bieden. Daarnaast voelt Moto AI nog aan als een achtergesteld project. De functies werken niet allemaal in het Nederlands, waardoor de AI-knop op het toestel eigenlijk nog maar weinig waarde heeft.

Groothoeklens

1x zoom

2x zoom

Foto's maken gaat prima

Het camerasysteem bestaat uit een 50MP-hoofdcamera met optische beeldstabilisatie, een 50MP-ultragroothoeklens en een 50MP-selfiecamera. Bij voldoende licht leveren deze camera's prettig ogende foto's met een ruim dynamisch bereik. Vooral in het donker verrast het toestel: dankzij de grote sensoren blijven beelden helder en gedetailleerd. Jammer is wel dat de software kleuren soms te nadrukkelijk verzadigt, waardoor foto's iets minder natuurlijk overkomen. Voor gebruik op sociale media zijn ze echter meer dan prima.

Toch kent het camerasysteem duidelijke beperkingen. Video's kunnen slechts in 4K met 30 fps worden opgenomen, terwijl beeldstabilisatie alleen werkt bij 1080p en 30 fps. Daarnaast kan de handmatige scherpstelling onverwacht invloed hebben op de helderheid. En doordat er geen telelens aanwezig is, ben je volledig aangewezen op digitale zoom. Begrijpelijk gezien de slanke behuizing van de Edge 70, maar alsnog een teleurstellend compromis.

Macrostand

Motorola Edge 70 kopen?

De Motorola Edge 70 is een slimme aankoop als je een slank en licht toestel zoekt voor minder dan 1000 euro. De bouwkwaliteit, het scherm, de lange batterijduur en de robuustheid maken dit een fijne smartphone voor dagelijks gebruik. Ondanks de bloatware en de onvolwassen Moto AI bewijst dit toestel dat je geen duur vlaggenschip nodig hebt voor een vooruitstrevend ontwerp en vlotte prestaties.