Tijdens een speciale livestream heeft Microsoft Windows 11 uit de doeken gedaan. Van deze opvolger van Windows 10 was ‘toevallig’ een week eerder al een vroege versie ‘gelekt’ om de hype op gang te krijgen. Maar wacht eens, zou Windows 10 niet de laatste Windows-versie ooit zijn?

Toen Windows 10 in 2014 werd aangekondigd, beweerde Microsoft gedecideerd dat Windows 10 de laatste Windows-versie ooit ging zijn en continu nieuwe updates zou krijgen. Maar ondanks dat Windows 10 het besturingssysteem weer op het goede spoor zette na de miskleun die Windows 8(.1) heette, moest Microsoft de plannen toch flink bijsturen.

Eerst werden de twee beloofde grote jaarlijkse updates teruggeschroefd naar één. En nu blijkt Microsoft de Windows 10-update die dit jaar gaat verschijnen zo ingrijpend te vinden, dat men onverwacht terugkomt op het eerdere besluit, en de update omdoopt tot een geheel nieuwe versie: Windows 11.

Het besturingssysteem zal (net als zijn voorganger) een gratis update zijn en zal voor jou vooral in visueel opzicht zaken veranderen. Enorme ingrepen, zoals Windows XP, Vista, 7 en 8 brachten, hoef je echter niet te verwachten. Windows 12 ligt vermoedelijk wel in het verschiet, want bij de aankondiging van Windows 11 werd dit keer niets gezegd over een ‘laatste Windows-versie’.

Een korte terugblik op Windows 10

©PXimport

©PXimport

Aanraakbediening

Ondanks dat Windows 11 geschikt is gemaakt voor aanraakbediening en er steeds meer Windows-apparaten met touchscreen zijn verschenen, blijft de primaire bediening gewoon via muis en toetsenbord. Windows 11’s vernieuwde interface en functies moeten het besturingssysteem wel geschikter maken voor tabletgebruik, zonder muis en toetsenbord dus. Knopjes boven vensters zijn wat breder en verder van elkaar verwijderd – een vinger is immers dikker dan een muiscursor. Ook kun je makkelijker je beeld met vensters indelen door ze aan de zijkanten vast te zetten. Zo deel je je beeld overzichtelijk in met de toepassingen die je gebruikt. Verder kun je naast extra bureaubladen, groepjes van deze toepassingen opslaan. Dat werkt niet alleen handig met touch-bediening, maar ook voor grote breedbeeldschermen is het een welkome vernieuwing.

Zoals je op de afbeeldingen ziet, is de interface gemoderniseerd. Het startmenu is opnieuw op de schop gegaan en een stuk overzichtelijker geworden omdat de tegeltjes zijn verwijderd. Die tegeltjes lijken te zijn vervangen door widgets, die je in een soort overzichtspagina oproept. Niet op je desktop dus, zoals dat destijds bij Windows Vista kon. Deze widgets kunnen, vergelijkbaar met Android-widgets, weerinformatie tonen, je agenda, nieuwskoppen enzovoort. Wil je vast een voorproefje van die widgets? Een recente Windows 10-update heeft een weericoontje in je taakbalk geplaatst; klik hier maar eens op.

©PXimport

Bètaversie Windows 11

Android-apps

Om Windows interessanter te maken voor tabletgebruik zonder muis en toetsenbord, maakt Microsoft het mogelijk om Android-apps te draaien. Tot voorheen had je daarvoor virtuele machines nodig. Nu heeft Microsoft de Amazon App Store (de appwinkel van Amazon Fire-tablets) geïntegreerd in zijn eigen appwinkel. Zo heeft Windows 11 in een klap de beschikking over allerlei mobiele apps. Overigens maakt Microsoft het ook mogelijk om zelf Android-apps te installeren. Lang niet alle Android-apps zullen echter zomaar werken, omdat ze gebruikmaken van Google-onderdelen die Microsoft (logischerwijs) niet in Windows 11 inbouwt. Denk bijvoorbeeld aan Google Maps-kaarten.

Wellicht klinkt het gek dat een applicatiewinkel van Amazon zijn weg vindt naar de applicatiewinkel van Microsoft Windows, maar ook dit is onderdeel van een nieuw, open, beleid van Microsoft. Het biedt ontwikkelaars de mogelijkheid eigen appwinkels aan te bieden (denk bijvoorbeeld aan Steam), maar ook om eigen betaalsystemen voor apps in te bouwen. Iets waar Apple nog wat van zou kunnen leren.

De applicatiewinkel van Windows bestaat al sinds Windows 8, maar werd nauwelijks gebruikt. Ontwikkelaars mochten alleen Windows-apps in de Store aanbieden, die technisch gezien een stuk minder mogelijkheden bieden dan de traditionele Windows-toepassingen (Win32-programma’s) die al sinds de begindagen van Windows gebruikt worden door ontwikkelaars. Een gemiste kans om de Store te presenteren als een veilige bron voor al je Windowsprogramma’s, of dat nu moderne apps of klassieke programma’s zijn. Hopelijk weet Microsoft de Store op deze manier nieuw leven in te blazen.

Eigen diensten eerst

Net als Apple en Google dat doen, gebruikt Microsoft zijn besturingssysteem om eigen diensten een prominent plekje te geven. Zo nestelt Microsoft Teams stevig in Windows 11, en lijkt indirect het doek te zijn gevallen voor Skype (Microsoft en Skype is na de overname nooit echt een gelukkig huwelijk geweest). Ook werd bij de introductiepresentatie van Windows 11 veel aandacht besteed aan de Edge browser; Microsoft is er op gebrand om weer wat browser-marktaandeel terug te winnen. Maar of dat nog lukt na de bittere nasmaak van Internet Explorer en de valse start van Edge? Een uitdaging wordt het zeker.

De livestream-aankondiging van Windows 11 was vrij summier, waardoor het vooralsnog lijkt alsof de nieuwe Windows-versie niet zo’n ingrijpende vernieuwing is als voorgaande nieuwe edities. Ook bleven er wat heikele zaken onbesproken. Windows 10 ligt al sinds zijn introductie onder de loep vanwege z’n dataverzameling, maar het onderwerp privacy kwam nergens aan bod. Sterker nog, het lijkt er allemaal niet beter op te worden. Windows 11 Home mag je alleen gebruiken met een Microsoft-account. Lokale accounts, zoals die op Windows 10 aan te maken waren door bij de configuratie geen internetverbinding te gebruiken, zijn verbannen. Ook over Windows Updates, waar de gebruiker op dit moment nauwelijks controle over heeft, geen woord.

©PXimport

Uitrol dit jaar

Windows 11 moet nog dit jaar verschijnen; het doel is om voor de feestdagen het nieuwe besturingssysteem aan te kunnen bieden op nieuwe laptops, pc’s en tablets. Microsoft maakt er geen geheim van met Windows 11 de computermarkt weer aan te willen jagen. Een geheel nieuwe Windows-versie maakt dat makkelijker mogelijk dan een grote Windows 10-update. Huidige Windowsgebruikers kunnen de update van Windows 10 naar Windows 11 ergens in 2022 verwachten.

©PXimport

Draait mijn pc Windows 11?

De systeemeisen van Windows 11 zijn zwaarder dan die van Windows 10. Ga dus van tevoren even na of je pc de update wel aan kan. Op de Windows 11-pagina van Microsoft  kun je een tooltje downloaden om na te gaan of je pc Windows 11 wel trekt. Als je pc geen Windows 11 kan draaien, vertelt het programma je echter niet waar dat aan ligt. De kans bestaat dat secure boot in je bios-instellingen uitgeschakeld is. Deze moet ingeschakeld zijn voor groen licht. Eventueel kun je ook het tooltje WhyNotWin11 gebruiken om te achterhalen waarom je pc geen Windows 11 aan kan.

©PXimport

Windows 11 systeemeisen

Processor: 1 GHz of sneller met 2 of meer cores (64 bit)

RAM: 4 GB

Opslag: 64 GB of hoger

Bios: Geschikt voor UEFI Secure Boot en Trusted Platform Module (TPM) versie 2.0

GPU: Compatibel met DirectX 12 of nieuwer

Beeldscherm: HD (720p)

Internetverbinding: vereist voor account in Windows 11 Home-versie

De OLED C-reeks van LG is inmiddels bijna een icoon. Het model situeert zich in de line-up net onder het topmodel, maar biedt nog steeds topprestaties voor games, films en sport. De C5 vertoont echter bijzonder veel gelijkenissen met de C4. Heeft deze LG C5 dan wel iets extra's te bieden?

8

Uitstekend

Samenvatting

De LG OLED65C5 bouwt voort op de C4 met hetzelfde design, betere piekhelderheid en uitstekende kalibratie. De tv biedt sterke gamefeatures, prima beeldverwerking en Dolby Atmos-audio, maar mist DTS. WebOS 25 is snel en uitgebreid, al bevat het storende reclame. Dankzij de goede prestaties, breed app-aanbod en vijf jaar updates blijft de C5 een goede keuze.

Plus- en minpunten

• Uitstekende piekhelderheid
• Prachtige HDR-beelden in HDR10 en Dolby Vision
• Goede kijkhoek en anti-reflectie
• Zeer goede gamer-ondersteuning, met vier HDMI 2.1-poorten

• Niet content-gerelateerd advertenties op het Home-scherm
• Geen ondersteuning voor HDR10+ en DTS
• Dynamische tonemapping maakt het beeld te helder

LG heeft voor de C5 heeft het ontwerp van de C4 overgenomen, maar daar hebben we geen bezwaar tegen; het is mooi en stijlvol. Het scherm heeft een dunne, metalen rand en aan de achterzijde zit de behuizing relatief diep achter het scherm. De structuur op de rug doet nog steeds aan stof of leder denken, alleen is deze nu grijs-zwart in plaats van bruin. Zonder voet is deze televisie 45mm diep, dus als hij aan de muur zou hangen ziet hij er fraai uit. Kies je voor een opstelling op tv-meubel, dan staat hij op een centrale voet. Veel ruimte onder het scherm heb je dan niet, de soundbar kan idealiter maar 5,5cm hoog zijn.

Aansluitingen

De C-reeks is al jaar en dag bijzonder goed uitgerust en zeker voor gamers heeft deze televisie flink wat te bieden. De vier HDMI-poorten ondersteunen allemaal de maximale 48Gbps bandbreedte van HDMI 2.1, en leveren ook ALLM, 4K144 (voor pc, gameconsoles zijn zelf beperkt tot 4K120) en VRR (AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync). Op poort 2 kan je ARC/eARC gebruiken. Met andere woorden: geen probleem om zowel een soundbar als meerdere high-end gamebronnen aan te sluiten. Dankzij de erg lage input-lag, 10,8ms voor 4K60 en 5,9ms voor 2K120, is een responsieve game-ervaring gegarandeerd. Er is een IR-blaster poort voorzien om tv's die uit het zicht staan te besturen met de LG-afstandsbediening, maar de IR-blaster zelf zit niet in de doos. De C5 ondersteunt WiFi 6 (802.11ax), terwijl op de C4 nog WiFi 5 werd toegepast. De WiSA-ondersteuning (Wireless Speaker and Audio Association) is geschrapt, maar dat is geen enorm verlies. Alle aansluitingen wijzen naar opzij zodat ze wandmontage niet storen. 

Premium piekhelderheid

Het nieuwe, helderste paneel blijft voorbehouden voor de G5, de C5 is nog steeds voorzien van een OLED evo paneel met Brightness Booster. LG vermeldt officieel geen verbetering, maar we meten een iets hogere piekhelderheid op het 10%-venster, die bedraagt nu 1214 nits. Op de C4 was dat nog 1060 nits. Het volledig wit beeld haalt 195 nits, dat is onveranderd, net als het kleurbereik dat nu 98,7% P3 haalt. Toch moet je van die 20% verbetering op het kleinere testvenster geen grote impact verwachten. De C5 staat daarmee wel in de top van het helderheidsklassement in zijn categorie, hij moet enkel de Samsung S90F voorlaten. En uiteraard mag je rekenen op een prima kijkhoek, en redelijke anti-reflectie. Ons testexemplaar had ook een goede uniformiteit.

We schakelen naar de Filmmaker Mode om de kalibratie te beoordelen, en die blijkt al snel bijzonder goed te zijn. De SDR-weergave is uitstekend, met goed schaduwdetail, accurate kleuren en natuurlijke huidtinten. In HDR ondersteunt de LG naast HDR10 en HLG ook Dolby Vision, en die laatste beelden zijn fantastisch. Maar ook met standaard HDR10 is het resultaat bijzonder knap. De kalibratie is ook hier uitstekend, met zeer mooie kleuren en goede witnuances. In de donkerste scènes is hij iets te donker, waardoor er nuance kan ontbreken. Gelukkig kun je dat met de ‘Dark Detail’-instelling verbeteren. De optionele dynamische tonemapping voor HDR10 lieten we uitgeschakeld staan. Deze maakt het beeld helderder en dat is niet goed voor de contrastperceptie. 

Goede beeldverwerking

Met zoveel verschillende contentformaten is goede beeldverwerking erg belangrijk om elke bron optimaal weer te geven. De Alpha 9 Gen 8-processor krijgt deze taak goed voor elkaar. De ruisonderdrukking en upscaling zorgen voor mooie, scherpe beelden, zelfs als je vertrekt van relatief lage kwaliteit als dvd. De beste resultaten krijg je weliswaar als er van HD-beelden wordt uitgegaan. Voor live tv-beelden (1080i) is deinterlacing een noodzakelijke stap. Op een van onze testpatronen zagen we iets meer karteling dan gebruikelijk op een bijna horizontale lijn, maar in echte content lijkt het gelukkig toch een zeldzaam probleem. Zijn er kleurstroken zichtbaar in zachte kleurgradiënten, dan kan je die met de optie 'Vloeiende gradatie' in de laagste stand vrij goed wegwerken.

Op de G5 ging het daar soms mis, maar dat probleem zagen we hier niet. In heel lastige donkere scènes kan die strookvorming wel zichtbaar blijven. De bewegingsscherpte is uitstekend, OLED-panelen scoren hier dankzij hun snelle responstijd altijd goed. Het is een prima troef voor sport en games. Het nadeel is wel dat de typische 24fps judder in films beter zichtbaar is. Je kan Trumotion gebruiken om dat weg te werken, al blijft het een kwestie van persoonlijke smaak. In de ‘Vloeiend’ stand elimineert dat bijna alle gestotter maar zijn er mogelijk wel beeldfouten zichtbaar tegen complexe achtergronden. Beweegt de camera erg snel, dan laat de processor gemakkelijker steken vallen en stottert het beeld nog steeds. 

Dolby Atmos, maar geen DTS meer

De 2.2-kanaals 40W audioconfiguratie is overgenomen van de C4, met een belangrijk verschil. De tv ondersteunt nog steeds Dolby Atmos, maar geen DTS meer. Dat zagen we ook al op de G5. Streamingdiensten gebruiken bijna altijd Dolby Atmos, het zijn vooral de eigenaars van een eigen (Ultra HD) Blu-ray-collectie die DTS zullen missen. Heb je een externe audio-oplossing, weet dan dat ook pass-through van DTS via eARC/ARC onmogelijk is.

Je moet je speler aansluiten op bijvoorbeeld je soundbar, en het beeldsignaal doorgeven aan de tv. De C5 heeft een rijke klank met mooie balans, en is goed genoeg om van zowel film als muziek te genieten. Er is redelijk wat bas te horen, dat ondersteunt de filmervaring goed. Hoogte-effecten ontbreken wel, maar je krijgt wel wat surroundgevoel. Experimenteer met de standaard-, muziek- of bioscooppreset afhankelijk van wat je kijkt of luistert, maar blijf weg van de AI Sound-modus die veel te scherp klinkt.

WebOS 25 en een nieuwe afstandsbediening

Een negatieve trend die we merken is de opkomst van niet-content gerelateerde reclame in smart-tv's. En helaas speelt LG webOS daar duidelijk op in. Zowel op het Home-scherm als in de screensaver, als in bepaalde banners verderop tussen de aanbevelingen kun je reclame tegenkomen. Wil je dat uitschakelen, lees dan in dit artikel hoe je reclame verwijdert.

Afgezien van dat minpunt heeft webOS heel wat te bieden. Het app-aanbod is erg uitgebreid, en de tv ondersteunt Google Cast en Apple Airplay2. Quick Cards op het Home-scherm groeperen bepaalde functies, en er is een rij met favoriete apps. Beide kan je customiseren door items die je niet interesseren te verbergen (of volledig te verwijderen). In dit overzichtsartikel (weliswaar nog van webOS23) vind je alle info over webOS. Dankzij vijf jaar gegarandeerde upgrades aan de nieuwste versie, blijft het smart-tv-systeem up-to-date.

De afstandsbediening is na vele jaren volledig vernieuwd. De aanwijsfunctie is gebleven, maar de vorm en lay-out zijn volledig aangepast. LG kiest net als veel andere fabrikanten voor een eenvoudigere afstandsbediening. De afgeronde vorm heeft nu plaats gemaakt voor een meer klassieke rechthoekig remote. Daarnaast is het cijferblok verdwenen en is er gekozen voor kanteltoetsen voor volume en kanaal. Op zich niets mis mee, maar er is ook een aantal twijfelachtige keuzes gemaakt. Zo is de ingangentoets vervangen door de Thuis Hub, al kan je de ingangen wel nog bereiken door lang op die toets te duwen. De mute-toets is weg, het geluid uitzetten doe je nu door de volumeknop naar beneden gedrukt te houden. Dat is echt onhandig. De microfoon is nu gelabeled als AI, totaal overbodig. En tot slot, de meeste toetsen vereisen te veel druk om ze in te drukken. Zeker bij de ok-toets die ook een scrollwiel is, leidt dat wel eens tot foute aanslagen. 

Conclusie

De LG OLED65C5 bevestigt andermaal zijn plaats als een uitstekende keuze in de subtop van OLED-tv’s. De gelijkenissen met de C4 zijn aanzienlijk, en dat toestel blijft zeker ook een goede keuze. Als we de C5 een minpunt zouden moeten geven, dan is dat het overmatig gebruik van niet-content gerelateerde reclame binnen webOS. Dat is onaanvaardbaar, maar gelukkig kun je het wel uitschakelen. Het verlies van DTS-ondersteuning en het uitblijven van HDR10+ rekenen we veel minder zwaar aan. De C5 levert prachtige prestaties voor film en sport, en is rijkelijk uitgerust voor gamers. De uitstekende kalibratie brengt topbeelden binnen handbereik. WebOS biedt vijf jaar updates, heeft een ruim app-aanbod en ondersteunt Google Cast en Apple Airplay2.

Black Friday bij Bemmel & Kroon betekent spectaculaire kortingen op topmerken. Ontdek de scherp geprijsde Liebherr-koelkasten en vriezers en profiteer tijdelijk van 10 procent extra korting op geselecteerde modellen.

Partnerbijdrage - in samenwerking met Bemmel & Kroon

Black Friday is hét moment om je keuken of bijkeuken een upgrade te geven. En waar kun je beter terecht dan bij Bemmel & Kroon, dé specialist in keuken- en witgoedapparatuur? Dit jaar pakken ze groots uit met een reeks aantrekkelijke aanbiedingen op koel- en vriesapparaten van Liebherr. Dat merk staat bekend om zijn Duitse degelijkheid, energiezuinige prestaties en slimme technologieën.

Of je nu op zoek bent naar een compacte vriezer, een ruime koel-vriescombinatie of een model met de nieuwste snufjes: Bemmel & Kroon heeft voor ieder wat wils. We lichten drie populaire Liebherr-modellen uit die nu extra scherp geprijsd zijn.

©Liebherr

Compact, krachtig en zuinig: Liebherr FCI 1624-20

Wil je gewoon een betrouwbare vriezer die doet wat hij moet doen, zonder poespas? Dan is de Liebherr FCI 1624-20 een uitstekende keuze. Dit vrijstaande model combineert een overzichtelijke indeling met een strak design en een verrassend stille werking. Ideaal voor in de bijkeuken, kelder of schuur, waar je graag wat extra ruimte hebt voor diepvriesproducten.

Liebherr staat bekend om zijn energiezuinige technologie, en ook dit model is ontworpen met efficiëntie in gedachten. Dankzij de NoFrost-techniek hoef je bovendien nooit meer te ontdooien; wel zo prettig. Tijdens Black Friday scoor je dit model bij Bemmel & Kroon met extra voordeel, en kun je rekenen op snelle levering én uitstekende service.

Meer info: Liebherr FCI 1624-20 bij Bemmel & Kroon

©Liebherr

Ruimte voor alles – Liebherr FNB 465I-22

Heb je een groter huishouden of gewoon altijd een goedgevulde vriezer? Dan is de Liebherr FNB 465I-22 jouw nieuwe beste vriend. Met zijn royale inhoud en doordachte indeling heb je altijd plek voor al je maaltijden, ijsjes en voorraadproducten. Dankzij de NoFrost-functie hoef je daarnaast nooit meer te schrapen of te ontdooien, en met het strakke bedieningsdisplay houd je alles perfect onder controle.

Wat dit model extra aantrekkelijk maakt, is zijn stille werking en luxe afwerking – precies wat je mag verwachten van Liebherr. De FNB 465I-22 is gebouwd voor jarenlang gebruik, en met de extra korting van Bemmel & Kroon wordt de stap naar een premium vrieskast wel heel verleidelijk.

Meer info: Liebherr FNB 465I-22 bij Bemmel & Kroon

©Liebherr

Slim koelen én vriezen – Liebherr CND 5203-22

De Liebherr CND 5203-22 is een moderne koel-vriescombinatie die alles in huis heeft voor een druk gezin of een goed uitgeruste keuken. Hij is niet alleen zuinig, maar ook slim: dankzij de functie DuoCooling blijven je verse producten langer goed, omdat het koel- en vriesgedeelte apart worden geregeld.

Het apparaat is voorzien van heldere ledverlichting, handige indeling en natuurlijk NoFrost, zodat je vriezer altijd ijsvrij blijft. Voeg daar de mogelijkheid van een SmartDeviceBox aan toe en je kunt zelfs op afstand via je smartphone meekijken of de deur nog openstaat. Kortom: een toekomstbestendige keuze met het comfort van nu!

Meer info: Liebherr CND 5203-22 bij Bemmel & Kroon

Waarom kopen bij Bemmel & Kroon?

Bij Bemmel & Kroon weet je precies waar je aan toe bent. Geen vage beloftes, maar gewoon scherpe prijzen, deskundig advies en een snelle levering. Bestel je op een doordeweekse dag vóór 22.00 uur, dan heb je je koelkast of vriezer de volgende dag al in huis. Bovendien kun je rekenen op betrouwbare installatie- en serviceopties, mocht je dat willen.

Liebherr en Bemmel & Kroon zijn samen een ijzersterke combinatie: Duitse kwaliteit met Nederlandse service. En met de extra Black Friday-korting is dit het perfecte moment om toe te slaan!