Zo voer je een schone Windows 11-installatie uit
Wanneer je vanuit Windows 10 een upgrade uitvoert naar Windows 11, worden al je bestanden en instellingen netjes overgezet naar de nieuwe Windows-versie. Dat is anders wanneer je Windows 11 schoon installeert vanaf een opstartbare schijf. In dit artikel lees je hoe je een schone installatie van Windows 11 uitvoert.
Alles over Windows 11
Windows 11 is onderweg. We hebben alle artikelen, al het nieuws en alle tips voor je verzameld op één handige pagina. Hier vind je 'm!
Bij een schone installatie van Windows 11 worden alle gegevens op de computer in principe helemaal verwijderd, zeker als je ervoor kiest om de gehele harde schijf voor Windows 11 te gebruiken. Het is natuurlijk ook mogelijk om Windows 11 naast een ander (Windows-)besturingssysteem te installeren of om de upgrade vanuit Windows 10 uit te voeren.
Windows 11 staat voor de deur en speciaal daarom organiseert Tech Academy een gratis webinar: Kennismaken met Windows 11. In deze webinar krijg je een eerste kennismaking met het nieuwe besturingssysteem van Microsoft. Je kunt je hier volledig gratis inschrijven!
©PXimport
Windows 11 installeren
We gaan in dit artikel Windows 11 installeren als schone installatie. Dat betekent dat alle bestaande partities op de harde schijf worden verwijderd, en daarbij dus ook de oude Windows 10-installatie en de bijbehorende gebruikersaccounts en persoonlijke documenten. Om Windows 11 schoon te installeren heb je een opstartmedium nodig. Dat kan een dvd-schijfje zijn, of een usb-stick. Die laatste heeft de voorkeur, omdat een usb-stick nu eenmaal sneller werkt dan een dvd. De stick moet een opslagcapaciteit hebben van minstens 8 GB. We leggen je uit hoe je een opstartbare usb-stick maakt. We beginnen eerst met de huidige beschikbare previewversie (testversie) van Windows 11. Microsoft heeft voor de previewversies ISO-bestanden beschikbaar gesteld die je kunt downloaden als je je aanmeldt als Windows Insider; de testomgeving van Microsoft waar je de nieuwste versies van hun besturingssystemen kunt uitproberen. Als je nog niet bent aangemeld als Windows Insider, dan moet je dat eerst doen voordat je toegang hebt tot de Windows 11 ISO-bestanden. Jezelf aanmelden als tester bij Windows Insider doe je via https://insider.windows.com/ Ga op die pagina naar het onderdeel Meet the Windows Insider Program en klik op de blauwe knop Register.
©PXimport
Let wel: je moet al wel over een Microsoft-account beschikken om deel te kunnen nemen. Aanmelden kan bijvoorbeeld als je een Hotmail-, Outlook- of Live-e-mailadres hebt. Ben je aangemeld bij het Insider-programma? Dan heb je nu toegang tot de ISO’s. Die kun je daarna downloaden vanaf https://www.microsoft.com/en-us/software-download/windowsinsiderpreviewiso. Lees eventueel de informatie op deze pagina omtrent het testen van Windows 11. Om een ISO te downloaden, ga je helemaal naar beneden naar het onderdeel Select edition.
©PXimport
Kies uit de lijst voor de meest recente build van Windows 11, ten tijde van schrijven is dat versie 22000.132. Voor de meest stabiele versie kies je voor de ISO met de aanduiding Beta channel. De Dev Channel-versie is een wat onstabielere versie van Windows 11 met wat meer bugs en onvolkomenheden. Kies allen voor die versie als je puur de nieuwste functies wilt testen, maar een grotere kans op vastlopers of andere problemen voor lief neemt. Na het kiezen van de gewenste build klik je op de blauwe knop Confirm. Vervolgens moet je daaronder een taal kiezen bij Select the product language. Hier maakt het in principe niet uit welke taal je kiest, maar wij gaan in ons voorbeeld natuurlijk voor Nederlands (Dutch). Klik na je selectie wederom op Confirm. Je krijgt nu te zien welke versie en taal je hebt gekozen. Klik nu op de knop 64-bit download om de ISO te downloaden. In tegenstelling tot Windows 10 wordt een 32-bit-versie niet meer aangeboden voor Windows 11.
©PXimport
Zo check je of je pc een TPM-chip heeft
ISO-image te groot voor standaard dvd
Microsoft biedt weliswaar ISO-bestanden aan die je normaliter direct op een dvd kunt branden vanuit Windows zelf, door er met rechts op te klikken en te kiezen voor Schijfkopiebestand maken. Het dvd-brandprogramma wordt dan geopend en je kunt de image wegschrijven. Echter: dat geldt niet voor de ISO’s van de previewversies van Windows 11: deze zijn namelijk 5.2 GB groot, terwijl er op een standaard-dvd maar 4.7 GB aan data past. Je hebt in dat geval dan een dual-layer-dvd (8.5 GB) nodig en een brander/lezer die hiermee overweg kan. Om die reden kiezen wij voor de optie om een usb-bootmedium van de ISO te maken.
©PXimport
USB-bootmedia maken
Bij het maken van een opstartbare usb-stick komt wat meer kijken. Voor Windows 11 is er namelijk nog geen Media Creation Tool waarmee je eenvoudig een bootable stick van Windows kunt maken. En met de versie die wel voor Windows 10 beschikbaar is, kun je geen Windows 11-opstartstick maken.
We moeten dus gebruik maken van een andere tool. Het ISO- bestand dat we hebben gedownload, moeten we op een usb-stick zien te krijgen. Dat kan met het programma Rufus. Deze tool pakt als het ware de ISO uit en maakt er een opstartbare usb-stick van. Download Rufus vanaf https://rufus.ie/nl/, de recente versie tijdens schrijven is 3.15.18.12. Start het programma na het downloaden op, en bevestig de vraag of er naar updates gezocht mag worden met ‘Ja’. Nadat het programma in beeld komt, selecteer je in het bovenste veld bij Apparaat het usb-station met daarin een 8 GB usb-stick. Vervolgens klik je bij Opstartselectie op de knop Selecteren en blader je naar het eerder gedownloade Windows 11 ISO-bestand. Klik op OK om de gegevens van de ISO te laden in Rufus.
©PXimport
Controleer of de gegevens in Rufus overeenkomen met de volgende opties:
- Image-optie: Standaard Windows-installatie
- Partitie-indeling: GPT
- Doelsysteem: UEFI (geen CSM)
- Bestandssysteem: NTFS
- Clustergrootte: 4096 Bytes (Standaard)
De overige velden kun je laten zoals ze zijn. Klik nu op de knop Starten om de usb-stick aan te maken. Dit kan even duren. Na afloop van het creatieproces zie je een melding verschijnen van Rufus dat het beter is om de secure boot-optie uit te schakelen op de computer waarop je de usb-stick wilt gebruiken. Deze optie moet je dus in het BIOS uitschakelen om de stick te kunnen gebruiken als opstartmedium. Later, als Windows 11 is geïnstalleerd, kun je secure boot weer inschakelen. Je vindt de optie secure boot doorgaans onder de optie ‘Boot options’ of ‘Security’, maar dat is afhankelijk van het merk en type BIOS. Controleer eventueel de informatie op de website van de computer- of moederbordfabrikant voor verdere instructies.
Computer starten vanaf bootmedium
Nu je een opstart-dvd of -usb-stick hebt gemaakt, kun je beginnen met de installatie van Windows 11. Allereerst plaats je de stick of de schijf in de computer waarop je Windows 11 gaat installeren en schakel je de computer in. Druk eventueel op een van de F-toetsen om de opstartschijf te selecteren als dat niet automatisch gebeurt. Meestal roep je het bootmenu op met de F10- of F12-toets, maar ook dit is afhankelijk van het merk en type computer. Erg handig is de site www.disk-image.com/faq-bootmenu.htm, waar je instructies vindt voor verschillende merken en type computers.
Windows-installatie
Start de computer op vanaf het opstartmedium, dan worden de eerste stappen van de Windows 11-installatie voorbereid. Het eerste scherm waarin je de taal, tijd, valuta en toetsenbord instelt, verschilt niet met de installatie van Windows 10. Bevestig je keuze met de knop Volgende om door te gaan. Op het volgende scherm klik je op Nu installeren, daarna kom je in het scherm waarin je wordt gevraagd om een productcode.
©PXimport
Installeer je een previewversie van Windows 11, dan hoef je hier niets in te vullen. Installeer je de uiteindelijke versie van Windows 11, weet dan dat je hier ook een productcode van Windows 10 en zelfs Windows 7 kunt invullen: Microsoft ziet de Windows 11-installatie dan als upgrade van een oudere Windows-versie, ook al installeer je hem helemaal schoon. Normaliter krijg je ook de vraag welke versie van Windows 11 je wil installeren: Home of Pro, maar als de opgegeven productcode is geaccepteerd, wordt aan de hand van die code direct de daaraan gekoppelde versie geïnstalleerd.
Schone installatie
In het volgende scherm wordt nu gevraagd of je een upgrade wilt uitvoeren, of een aangepaste installatie wilt doen. Wij willen helemaal met een schone lei beginnen en kiezen voor de tweede optie: Aangepast: alleen Windows installeren (geavanceerd).
©PXimport
In het daarop volgende scherm kun je kiezen op welke partitie je Windows 11 wil gaan installeren. Hierin heb je geheel de vrije hand. Je kunt Windows 11 bijvoorbeeld op de eerste partitie installeren, en je (oude) data op de tweede partitie laten staan. Ga je echt helemaal voor een schone lei, dan verwijder je alle partities totdat er één enkele overblijft, en kies je die partitie om Windows 11 op te installeren. Later kun je binnen Windows 11 altijd nog extra partities aanmaken.
©PXimport
Na de selectie van de partitie klik je op Volgende. De bestanden worden nu gekopieerd, Tot zo ver lijkt de installatie erg op die van Windows 7 en Windows 10, maar na enkele minuten na de herstart kom je in het nieuwe configuratiedeel van Windows 11.
OOBE-setup
In dit deel van de installatie van Windows 11, ook wel bekend als OOBE of Out of the Box Experience, komt het onderdeel aan bod waarin je een eerste gebruikersaccount aanmaakt en wat andere zaken instelt, zoals het toetsenbord, land en – sinds Windows 11 – ook een computernaam. Dit deel van de installatie krijg je ook te zien wanneer je voor het eerst een nieuw-gekochte Windows 11-computer opstart. Opvallend zijn de grote lettertypen en knoppen die nu worden gebruikt. Dat heeft te maken met het feit dat Microsoft de setup van Windows 11 zo gebruikersvriendelijk mogelijk wilde maken voor gebruikers die beschikken over een computer met een aanraakscherm. De eerste vraag is in welk land je je bevindt, selecteer het land en bevestig met de knop Ja. Vervolgens wordt gevraagd welke toetsenbordindeling je wilt gebruiken. Ook hier geldt dat voor de meeste Nederlandse Windows-gebruikers de indeling Verenigde Staten (Internationaal) de meestgebruikte is.
©PXimport
Na het instellen van het toetsenbord checkt Windows 11 nog of er nieuwe updates zijn verschenen, en als dat het geval is, worden deze later tijdens de installatie toegepast. Daarna volgt een nieuw scherm: er wordt gevraagd om de computer alvast te voorzien van een naam. Je bent niet verplicht om dit te doen, want via de knop Overslaan kun je door naar het volgende scherm.
©PXimport
Geef je wel een naam op, dan wordt de computer meteen opnieuw opgestart om die wijziging door te voeren. Dat is dan wel weer vervelend als je wat sneller door de installatie wil lopen.
Account aanmaken
Nadat je je naam hebt opgegeven, word je gevraagd een account aan te maken. Nu is hier veel over te doen geweest: Microsoft verplicht je namelijk om een Microsoft-account te gebruiken. Het is niet meer mogelijk om een standaard (offline)-account tijdens de installatie in te stellen. Dat kan wel achteraf als je eenmaal met een Microsoft-account bent aangemeld; in Windows 11 voeg je dan een lokaal administrator-account toe, log je ermee in en verwijder je weer het Microsoft-account. Kortom, een hoop gedoe. Maar er is een snellere omweg: als er namelijk geen internetverbinding gevonden wordt, dan kun je je wel aanmelden met een lokaal account. Tijdens de installatie moet je er dus voor zorgen dat je geen verbinding maakt met bijvoorbeeld je wifi-netwerk (waar om gevraagd wordt), en als je een netwerkstekker hebt aangesloten, je deze eruit haalt.
©PXimport
Let wel dat je later – na het inloggen – nog wel een paar keer gevraagd kan worden of je toch niet een online-account wil aanmaken of je bestanden online wil synchroniseren, maar nadat je dat een paar keer hebt weggeklikt, word je er niet meer naar gevraagd.
De verdere stappen van de setup zijn ook hier weer gelijk aan Windows 10: je geeft onder meer op of je je locatie wilt delen, of je diagnostische gegevens wilt laten doorsturen (ook in Windows 11 kun je dit niet helemaal uitschakelen) en of je reclame-id’s wilt toestaan. Na het beantwoorden van de vragen wordt het eerste account – dat tevens een administrator-account is – aangemaakt.
