ID.nl logo
Zekerheid & gemak

Test 8 surround systemen

Test 8 surroundsound systemen. Surroundsound is niet meer alleen voor in de bioscoop: ook thuis kunt u genieten van oorverdovende, levensechte geluiden, waardoor u werkelijk van uw stoel aftrilt als er een vliegtuig overkomt, een trein voorbijraast of een helikopter boven uw hoofd zweeft. Maar dan hebt u wel een goed surroundsound systeem nodig. Wij testen er acht.

"Bijna elke moderne pc kan niet alleen stereo, maar ook surroundsound weergeven - geluid uit alle richtingen dus. En om die straaljager in de film écht over te horen vliegen, hebt u niets meer aan die twee luidsprekers links- en rechtsvoor. Tijd voor surround ! 2,1, 4.1, 5.1 en 7.1 Simpele luidsprekertjes aan de pc voldoen niet meer. Tegenwoordig is een 2.1-luidsprekerset van twee luidsprekerboxen en een subwoofer het minste wat er in de winkels ligt, maar voor een intense beleving van het geluid is een 4.1-set noodzakelijk - er komen dan twee boxen bij; het geluid komt dan zowel van links- en rechtsvoor en link- en rechtsachter. Omdat klanken die recht van voren komen niet zo sterk worden weergegeven, bieden de meeste fabrikanten een 5.1-set aan, er wordt dan een center-speaker tussen de twee voorste luidsprekers geplaatst. De nieuwe norm lijkt echter 7.1-geluid te worden, waarbij er dus zeven luidsprekers en een subwoofer gebruikt worden om u geheel in het geluid te betrekken. Om dit geluid van de pc of dvd-speler over te sturen naar de boxen zijn er verschillende standaarden, waaronder de meest gebruikte Dolby Pro Logic, Dolby Pro Logic II, Dolby Digital, DTS en THX Surround Ex zijn. Hoe meer van deze standaarden ondersteund worden door de luidsprekerset hoe ruimer inzetbaar de boxen zullen zijn en hoe beter het surroundsound weergegeven kan worden. De precieze verschillen tussen deze systemen leest u in het kader, waarin ook een begrippenlijst van de meest voorkomende afkortingen te vinden is. Testmethode Ons testsysteem is een 2,6 GHz Pentium-4 systeem met 512 MB ddr-geheugen, een 80 GB 7200 rpm harde schijf en Windows XP Professional. Als geluidskaart gebruikten we de Creative SoundBlaster Audigy 2 ZS Platinum Pro. Met ondersteuning van dvd-audio tot 24 bits/192kHz in stereo of 24 bits/96kHz in 5.1-weergave, 7.1 surround, EAX 4.0 Advanced HD, Dolby Digital EX en DTS-ES garandeert die kaart een hoogwaardige geluidskwaliteit voor games, films en muziek. De luidsprekers worden aan een uitgebreide luistertest onderworpen. We zorgen ervoor dat de systemen ideaal geplaatst zijn om optimale surround-positionering te garanderen. We beluisteren test-dvd's met filmfragmenten in Dolby Digital en DTS surround, Dolby Digital Ex en DTS-ES geluidsband. Daarnaast spelen we een dvd-audio schijfje af, opgenomen in 6-kanaals audio. Voor de games concentreren we ons op 'Tomb Raider: The Angel of Darkness' en een demo van 'Star Wars Jedi Knight (Jedi Academy)' waarbij we letten op de weergave van EAX geluidsomgevingen. We luisteren natuurlijk ook naar stereogeluid (audio-cd's en mp3) geüpmixt naar meerkanaals-audio, hetzij door de luidsprekers zelf of via de cmss-functie van de Audigy-software. In het laatste onderdeel van de test beoordelen we het volumebereik. Naast de geluidskwaliteit (die 80% van de kwaliteitscore uitmaakt) houden we bij de beoordeling ook rekening met gebruiksgemak, afwerking, functies en connectiviteit (samen 20% van de weging). Creative Inspire GD580 De Creative Inspire GD580 is het enige systeem in de test dat is uitgerust met een decoder voor Dolby Digital, Dolby Pro Logic II- en DTS-signalen. Door de uitgebreide aansluitmogelijkheden - waaronder een optische en een coaxiale digitale aansluiting en analoge stereo-ingangen aan de achterzijde van de externe decoder - kun je deze luidsprekerset gebruiken voor bijna alle audiobronnen (zoals spelconsoles, stand-alone dvd-speler en cd-speler). Zo kun je dankzij de optische digitale aansluiting genieten van pure digitale audio op de Playstation 2 en zelfs van Dolby Digital surroundgeluid op de Xbox (de enige console die surroundsound ondersteunt ) wat voor optimaal spelrealisme zorgt. De selectie van de audiobron (coax, optisch, analoog) en de geluidsregeling gaat via de decoder-unit of de draadloze afstandsbediening. Zeer veelzijdig dus, maar de GD580 heeft ook beperkingen. De satellieten halen bijvoorbeeld elk een vermogen van 6 watt rms en de subwoofer piekt op 17 watt, waardoor hij alleen geschikt is voor kleine omgevingen. De kabels van de satellieten zitten vast en hebben een beperkte lengte, al zouden lange kabels wegens het beperkte vermogen sowieso nutteloos zijn. De zwakke plek van de set is de subwoofer die onnatuurlijke bassen produceert en snel overstuurt. Jammer, want zolang het volume van de bassen niet te hoog staat, is de geluidskwaliteit prima. Games en dvd-films doen het uitstekend, weliswaar met een beperkt volume. Voor muziekweergave is deze set minder geschikt. *** prijs en aantal sterren op 1 regel (zie voor voorbeeld CM) ***3,5 sterren € 189 Fabrikant" Creative Info 0113-230081 Website www.creative.com Speakersysteem 5.1 Rms-vermogen (sub/satellieten) 47 W (17 W/30 W) Analoge surround-ingangen 3 3,5 mm stereo-jack inputs Analoge stereo-ingangen 1 (2 rca) Digitale aansluiting (optisch/coaxiaal) ja/ja Extra's Dolby Digital, Dolby Pro Logic II, DTS decoder Creative Inspire T7700 Voor nóg meer realistische effecten heeft Dolby Laboratories Dolby Digital Surround EX ge'ntroduceerd, dat als toevoeging op Dolby Digital 5.1 over een derde surroundkanaal beschikt (extra achter-center voor 6.1- of 7.1- surround) . Creative was één van de eersten met een 7.1-systeem : de Inspire T7700: vier 1-wegssatellieten nemen het linker-, rechter- en midden-(twee speakers) achterkanaal voor hun rekening, vooraan koos Creative voor drie 2-wegs-speakers (de extra tweeter moet voor meer helderheid zorgen) en een kleine subwoofer. Die laatste is nauwelijks groter dan die van GD580 en opmerkelijk licht in vergelijking met die van de andere deelnemers in de test. De externe voeding heeft daar zeker mee te maken. Toch heeft de T7700 heel wat meer power (totaal 92 watt rms) dan de GD580, voldoende voor een bescheiden thuisbioscoop. Ook is de geluidskwaliteit beslist beter. De T7700 behoort dan ook tot de betere deelnemers uit de test, al zijn we minder te spreken over de subwoofer. Wil een surround systeem goed werken, dan is een juiste plaatsing van de speakers van groot belang, en met een 7.1-systeem ligt dat niet voor de hand. Gelukkig zorgt Creative voor lange, losse kabels en kun je de satellieten (luidsprekers) aan de muur of op optionele standaarden bevestigen. Een decoder-module ontbreekt helaas. Wel bijgeleverd is de 'audio control pod' van de nieuwe I-trigue 2.1-luidsprekers. Dat is een kleine afstandsbediening met draad voor beperkte geluidsregeling (master- en bas-volume), waarop je verder een stereo mini-jack line-in aantreft (om rechtstreeks een mp3-speler of draagbare cd-speler op aan te sluiten), een hoofdtelefoonaansluiting en de M-port connector. Op die laatste kun je een compatibele digitale audiospeler (zoals de MuVo NX) aansluiten en audio afspelen zonder tussenkomst van de pc, maar het nut hiervan is erg beperkt. *** prijs en aantal sterren op 1 regel (zie voor voorbeeld CM) ***4 sterren € 149 Fabrikant Creative Info 0113-230081 Website www.creative.com Speakersysteem 7.1 Rms-vermogen (sub/satellieten) 96 W (24 W/72 W) Analoge surround-ingangen 4 3,5mm stereo-jack inputs Analoge stereo-ingangen 1 (mini stereo-jack op controle-pod) Digitale aansluiting (optisch/coaxiaal) nee/nee Extra's M-Port-aansluiting Logitech Z-5300 Met de uitstekende Z-680 5.1-speakerset in het geheugen zijn de verwachtingen voor de gloednieuwe Z-5300 van Logitech hooggespannen. Aan het enorme gewicht te oordelen gaat het hier opnieuw om een krachtpatser. Het totale vermogen van 280 watt rms bevestigt ons vermoeden. Daarvoor zorgen vijf grijze compacte 2,5-inch satellietspeakers met aluminiumfaseplugs geruggensteund door een imposante loodzware kubusvormige subwoofer (6,5 inch). De speakersset heeft het thx-kwaliteitslabel, wat betekent dat de Z5300 voldoet aan de strenge eisen van het door George Lucas opgerichte THX Ltd. Die standaard houdt in dat de consument films kan ervaren zoals de regisseur het bedoelde. En inderdaad is de geluidskwaliteit bij games en films uitmuntend en superieur aan de surroundspeakersets die je standaard bij de populaire instapmodellen videosystemen krijgt. Alleen bij muziek zijn de lage tonen te veel aanwezig, zelfs met het basvolume op het laagste niveau (via de afstandsbediening) - maar je kunt dat wel herstellen via de geluidsregeling op de pc door de lage tonen van de virtuele equalizer op minimaal te zetten. Er is een afstandsbediening (mét draad) voor de regeling van sub-, center-, achter- en mastervolume, met hoofdtelefoonaansluiting en een Matrix-functie die stereogeluid omzet in surround. Achteraan de subwoofer zit nog een bronkeuzeschakelaar (stereo, 4.1 of 5.1). Helaas kan op deze set niet méér geluidsbronnen worden aangesloten. We zien alleen de drie traditionele stereo mini-jacks voor connectie met een 5.1 geluidskaart. Je krijgt wel een stereo converter (naar rca) zodat je een spelconsole kunt aansluiten. Je moet dan wel telkens de kabels omzetten en zonder decoder ontvang je geen surround signaal van je Xbox. ***prijs en aantal sterren op 1 regel (zie voor voorbeeld CM) ***4 sterren € 299 Fabrikant Logitech Info 010-2438897 Website www.logitech.com Speakersysteem 5.1 Rms-vermogen (sub/satellieten) 280 W (100 W/180 W) Analoge surround-ingangen 3 3,5 mm stereo-jack inputs Analoge stereo-ingangen n.v.t. Digitale aansluiting (optisch/coaxiaal) nee/nee Extra's surround upmix schakelaar Hercules XPS 510 Classic Het goedkoopste luidsprekersetje uit de test is de XPS 510 Classic dat voor € 79,99 van eigenaar wisselt. Je moet hier wel genoegen nemen met een schamel totaal vermogen van 17 watt rms. Ook extra aansluitmogelijkheden voor verschillende geluidsbronnen of een afstandsbediening ontbreken. De geluidsregeling gebeurt via drie knoppen (rear, bass en volume) vooraan op de kleine subwoofer. De plastic satellieten klinken dun, de bas overstuurt snel en produceert heel wat ruis als je de volumeknop opendraait. Hoogstaande geluidskwaliteit krijg je niet en voor films valt de set dus te licht uit. Slecht is het geluid zeker niet, maar de andere deelnemers leggen de lat hoog en daardoor valt de XPS 510 wat uit de toon. Natuurlijk mogen we het prijskaartje niet uit het oog verliezen en dan voldoet deze surroundset wel voor gamen op de pc. ***prijs en aantal sterren op 1 regel (zie voor voorbeeld CM) ***2 sterren € 79,99 Fabrikant Hercules Info 035-5288800 Website www.hercules.com Speakersysteem 5.1 Rms-vermogen (sub/satellieten) 28 W (10 W/8 W) Analoge surround-ingangen 3 3,5mm stereo-jack inputs Analoge stereo-ingangen n.v.t. Digitale aansluiting (optisch/coaxiaal) nee/nee Extra's "n.v.t. Philips A3.610 Ook Philips leverde een ruimtebesparend luidsprekersysteem met een prachtig design. Het is hen gelukt om die compacte formfactor te combineren met kracht: de A3.610 haalt een een rms-vermogen van 200 watt. De houten subwoofer neemt daarvan de helft voor zijn rekening. De ultradunne Soft Flat Panel satellietspeakers halen elk nog 20 watt. Hiervoor zorgt Philips eigen NXT SurfaceSound-technologie met 3D SFP tweeter. De A3.610 biedt de mogelijkheid om drie audiobronnen aan te sturen. Op de subwoofer vinden we drie ingangen: de 5.1-aansluiting voor de geluidskaart van de pc, een mini-stereojack voor bijvoorbeeld een mp3-speler en een traditionele stereo-rca-aansluiting waaraan je de cd-speler of spelconsole hangt. Handig is dat je via de draadloze afstandsbediening snel tussen de drie bronnen kunt schakelen. De instelmogelijkheden via de afstandsbediening zijn erg uitgebreid: bas, treble, mute, master-, front- en rear-volumeregelaars en equalizer presets (flat/game/movie en music). De A3.610 klinkt behoorlijk, maar we missen wat detail in de hoge tonen ; de krachtige subwoofer is geen overbodige luxe in combinatie met het schelle geluid van de satellieten. Het vermogen is prima, hoewel we niet de indruk hebben dat de A3.610 de vooropgestelde 200 watt haalt. Aan het opvallende ruimtebesparende ontwerp hangt uiteraard een fors prijskaartje. ***prijs en aantal sterren op 1 regel (zie voor voorbeeld CM) ***3 sterren € 249 Fabrikant" Philips Info 0900-8406 (€ 0,10 p/min) Website www.philips.nl Speakersysteem 5.1 Rms-vermogen (sub/satellieten) 200 W (100 W/100 W) Analoge surround-ingangen 5.1 mini din Analoge stereo-ingangen 2 (3,5 mm stereo-jack, 2 rca) Digitale aansluiting (optisch/coaxiaal) nee/nee Extra's Wall Mounting optie, Flat Panel design Philips A5.600 Het tweede luidsprekersysteem van Philips ziet er minder opvallend uit. De A5.600 bestaat uit vijf kleine kubusvormige satellieten en een kleinere subwoofer en moet het stellen met de helft van het vermogen van de A3.610. Afgezien daarvan verschillen beide systemen nauwelijks. We zien dezelfde aansluitmogelijkheden, waaronder een 5.1 din input zodat er maar één kabel wordt gebruikt naar de geluidskaart van de pc en twee extra stereo-ingangen. Op de center-speaker bevindt zich een volumeknop, een aan/uit-knop en het infraroodoog voor de veelzijdige afstandsbediening. Deze set levert een goed gedefinieerd geluid, maar echt enthousiast worden we er niet van, we missen duidelijk warmte. Ook nu hebben we onze bedenkingen bij het opgegeven rms-vermogen van 100 watt. De op papier minder krachtige Terratecs en de Creative T7700 hebben meer power. Ondanks alles is dit systeem ruim voldoende voor een pc-opstelling. Maar zoek je een multifunctioneel geluidssysteem voor de huiskamer, dan ben je hier aan het verkeerde adres. ***prijs en aantal sterren op 1 regel (zie voor voorbeeld CM) ***3 sterren € 149 Fabrikant Philips Info 0900-8406 (€ 0,10 p/min) Website www.philips.nl Speakersysteem 5.1 Rms-vermogen (sub/satellieten) 100 W (50 W/50 W) Analoge surround-ingangen 5.1 mini din Analoge stereo-ingangen 2 (3,5 mm stereo-jack, 2 rca) Digitale aansluiting (optisch/coaxiaal) nee/nee Extra's Wall mounting optie Terratec HomeArena TXR 665 De TXR 665 is een 5.1-geluidssysteem met een bescheiden rms-vermogen van 65 watt. De vijf 1-wegs satellieten zijn met elk 8 watt opvallend zwaar. In de doos vinden we kleine voetsteuntjes en een montagekit waarmee je de satellietspeakers aan de muur kunt bevestigen. Vreemd genoeg ontbreekt een afstandsbediening. De enige geluidsregelaars vinden we vooraan op de kleine subwoofer, in de vorm van vier draaiknoppen: aan/uit/volume, centre, rear en sub. Ook aansluitingen voor meer audiobronnen ontbreken. Achteraan de subwoofer zien we alleen de nodige in- en uitgangen in de vorm van rca-aansluitingen. Verder krijgen we naast drie gewone rca-kabels drie kabels voor connectie met de geluidskaart (rca naar mini-stereo-jack). Elke vorm van kleurcodering ontbreekt en het heeft dus heel wat voeten in aarde om het volledige setje correct aan te sluiten. Gezien de specificaties is dit bovendien niet echt een goedkoop systeem. Gelukkig worden we aangenaam verrast in de geluidstest. De weergave van audio-cd's en mp3's vertoont een goed evenwicht tussen hoge, lage en middentonen. Er is iets minder detail in de middentonen dan bij de Creative T7700, maar op het vlak van stereoweergave behoort deze set tot de betere uit de test. Voor Home Cinema ontbeert het kracht, al hebben we de indruk dat je nog veel power krijgt voor 65 watt rms. Ook tijdens de gametest creëert de TXR 665 een prima surround-omgeving. ***prijs en aantal sterren op 1 regel (zie voor voorbeeld CM) ***3 sterren € 139 Fabrikant TerraTec Info 043-3654755 Website www.terratec.com Speakersysteem 5.1 Rms-vermogen (sub/satellieten) 65 W (25 W/40 W) Analoge surround-ingangen 6-channel direct (6 rca connectors) Analoge stereo-ingangen n.v.t. Digitale aansluiting (optisch/coaxiaal) nee/nee Extra's 4 satellietsteunen, 2 wallmounts Terratec HomeArena TXR 884 De HomeArena TXR 884 is nagenoeg identiek aan de TXR 665, het enige verschil is de twee extra satellietjes. Ook hier missen we een afstandsbediening en kleurcodes op de bekabeling. De satellieten (zeven stuks) zijn dezelfde, met elk 8 watt, maar de subwoofer is wat groter en levert 28 watt, wat het totaal op 84 watt brengt. Iets meer vermogen dus, maar zeker nog niet spectaculair. Vermogen is natuurlijk geen garantie voor kwaliteit. Naast de nodige aansluitingen voor 7.1-surround zien we hier wel een stereo-input voor twee audio-bronnen. Schakelen tussen die twee bronnen gaat via een knop op de achterzijde van de subwoofer. Nieuw is ook de draaiknop waarbij je kunt kiezen tussen een 5.1-, 6.1- of 7.1-systeem. Gebruik je bijvoorbeeld nog een 5.1-geluidskaart dan klinkt het geluid toch door de zeven satellietspeakers. Je krijgt er vier gewone rca-kabels bij en vijf kabels van rca naar mini-stereo-jack. Ondanks het beperkte vermogen, houdt de TXR 884 zich goed in de dvd- en gamestest. Zowel subwoofer als satellieten klinken bij hoog volume opvallend zuiver. De geluidskwaliteit van de TXR 884 is te vergelijken met die van T7700 van Creative, de weergave van lage tonen is zelfs beter bij deze TXR 884. Ook zijn we te spreken over de goede spreiding van het geluid over alle speakers, ongeacht het invoersignaal, zodat ook stereogeluid hier prima klinkt. De TXR 884 kan ons met zijn uitstekende geluidskwaliteit bekoren, maar in deze prijsklasse had we toch graag een afstandsbediening gezien. ***prijs en aantal sterren op 1 regel (zie voor voorbeeld CM) ***4 sterren € 199 Fabrikant TerraTec Info 043-3654755 Website www.terratec.com Speakersysteem 7.1 Rms-vermogen (sub/satellieten) 84 W (28 W/56 W) Analoge surround-ingangen 8-channel direct (8 rca connectors) Analoge stereo-ingangen 1 (2x rca) Digitale aansluiting (optisch/coaxiaal) nee/nee Extra's 6 satellietsteunen, 2 wallmounts Conclusie ***cmss.jpg Cmms3d : van stereo- naar meerkanaalssignaal upmix-functie. Alle luidsprekersystemen halen een meer dan aanvaardbare geluidskwaliteit - de tijd dat pc-luidsprekers het niveau van een transitorradio nauwelijks overstegen, lijkt definitief achter de rug. Niettemin liggen de kwaliteit en de mogelijkheden van de geteste systemen nog tamelijk ver uiteen. Sommige sets presteren alleen behoorlijk in een pc-omgeving terwijl andere luidsprekerssystemen een hoogwaardige surround-geluidsbeleving leveren in combinatie met een dvd-speler, televisie of game console. Het 2-kanaals-geluid wordt door de meeste speakerssets goed gespreid over de verschillende kanalen - al dan niet via software op de pc - zodat ze ook voor stereoweergave inzetbaar zijn. De kwaliteit van een traditionele hifi-installatie halen de luidsprekers echter niet, maar op de betere sets uit de test kun je gerust van een cd- of mp3-collectie genieten. Bovendien betaal je voor degelijke hifi-speakers al snel het dubbele en meer. De twee 7.1-systemen, de Creative T7700 en de Terratec HomeArena TXR 884 klinken prima en laten je optimaal profiteren van de multimediacapaciteiten van de pc. Houden we rekening met de prijs dan gaat krijgt de Creative T7700 het predikaat PCM Keuze Beste Koop . De tweede plaats is voor de goedkope Hercules XPS510 Classic toe, maar dat bescheiden setje is specifiek op de pc afgestemd en veel minder geschikt voor multimediatoepassingen. De Z-5300 van Logitech maakt ons het meeste enthousiast. Tijdens de dvd-weergave creëerde dat 280 watt rms-systeem een geluidsomgeving die de bioscoop waardig was en ook het gamen was een geweldige ervaring. De Z-5300 zal de hardcore gamers en filmfreaks zeker kunnen bekoren, maar dan moet je het hoge prijskaartje wel voor lief nemen. ***kader (begrippen in vette letters) Woordenlijst Analoog: een verbinding die meestal gebruik maakt van rca-stekkers of mini-jackplugs. Het digitale signaal wordt omgezet naar een analoog signaal, over de kabels gestuurd, en in de boxen weer omgezet naar digitaal. Dit omzetten leidt altijd tot kwaliteitsverlies. Coaxiaal: een verbinding die gebruik maakt van coax-kabel. Een coaxiale verbinding geeft de signalen in onbewerkte digitale vorm met stroompulsen door, maar is hierdoor enigszins gevoelig voor electrische storingen. Dolby Digital: bestaat uit 5 volledige kanalen (linksvoor, linksachter, rechtsvoor, rechtsachter, midden) en één laagfrequent kanaal voor de subwoofer. Het geluid wordt gecomprimeerd aan de hand van een algoritme (genaamd ac3) en het signaal wordt digitaal doorgegeven. Dolby Digital wordt voornamelijk voor dvd's gebruikt. Dolby Pro Logic: de bekendste standaard. Bevat vier geluidskanalen (linksvoor, linksachter, midden, surround) die tot twee analoge kanalen gebundeld worden zodat het ook door oude apparatuur opgenomen en weergegeven kan worden. Nadeel van deze technologie is dat de surround-boxen in mono aangestuurd worden en er geen directe aansturing voor de subwoofer is. Tv-uitzendingen kunnen in Dolby Pro Logic weergegeven worden. Dolby Pro Logic II: werkt net als Dolby Pro Logic met een twee-kanaals bron, maar kan hier 5.1-geluid uit reproduceren. De surround-kanalen zijn hier wel stereo en de subwoofer kan apart aangestuurd worden. Ook het frequentiebereik is verbeterd. Ook Dolby Pro Logic II wordt voornamelijk voor tv gebruikt. DTS: een hoogwaardige variant van Dolby Digital, die volgens hetzelfde principe werkt maar minder compressie gebruikt. DTS is minder populair dan Dolby Digital, maar is op steeds meer dvd's terug te vinden. Jackplug: ook wel koptelefoon-plug. In drie formaten te krijgen. De normale jackplug wordt voor professionele koptelefoons gebruikt. De 3.5-jackplug of mini-jack wordt meestal voor portable audio gebruikt, maar is ook vaak bij pc-speakersets terug te vinden. De 2.5-jackplug wordt vooral teruggevonden in mobiele telefoons. Optisch: een verbinding die gebruik maakt van glasvezelkabel. Een optische verbinding geeft de signalen in onbewerkte digitale vorm met laserpulsen door, waardoor er eigenlijk geen storingen kunnen optreden. PMPO (peak music power output): een dubieuze term om de kracht van de versterker weer te geven. Wordt vooral door fabrikanten van goedkopere luidsprekers gebruikt als marketingterm. RCA: beter bekend als tulpstekker. De standaard voor analoog signaaloverdracht bij middenklasse-electronica. RMS (root-mean-square): een veelgebruikte aanduiding om de kracht van de versterker weer te geven. In tegenstelling tot de pmpo-waarde is de rms-waarde een goede indicatie van de prestaties. Satelliet-luidspreker: een satelliet-luidspreker is een kleine luidspreker die speciaal ontworpen is om de hoge- en middentonen weer te geven. Satelliet-luidsprekers worden altijd in combinatie gebruikt met een subwoofer. Stereo: stereo betekent letterlijk dat er geluid uit twee kanalen komt, links en rechts. Een 2.1-set valt ook onder stereo-geluid, omdat het .1-kanaal geen extra geluid bevat. Subwoofer: een subwoofer is een luidspreker die speciaal gemaakt is om lage bas-tonen weer te geven, ookwel het .1-kanaal genoemd. Een subwoofer wordt altijd gebruikt in combinatie met satelliet-luidsprekers. Surround: geluid dat uit allerlei kanalen uit verschillende richtingen komt. Hiervoor is een minimum van vier luidsprekers nodig (linksvoor, rechtsvoor, linksachter, rechtsachter). THX Surround EX: een uitbreiding op de Dolby Digital-standaard, waarbij er een extra signaal gecreeërd wordt voor één of twee extra surround-luidsprekers. Hierdoor is het mogelijk om 6.1 of 7.1-geluid te verkrijgen. ***/kader ***kader (alleen als het nog past, anders weglaten) Hercules XPS 5.100 Silver Oorspronkelijk was ook de Hercules XPS 5.100 Silver in de test meegenomen. Echter, het afspelen van stereomuziek ging bij deze set volledig de mist in als de cmss 3D-functie niet ingeschakeld werd. De set scoorde hierdoor slechts 53 punten op de kwaliteitsscore. Een tweede set gaf ditzelfde probleem. Hercules heeft de sets naar een testlaboratorium gestuurd om het (volgens hun niet-reproduceerbare) probleem te onderzoeken.

▼ Volgende artikel
Windows 11 installeren zonder Microsoft-account? Zo omzeil je de blokkade
© MG | ID.nl
Huis

Windows 11 installeren zonder Microsoft-account? Zo omzeil je de blokkade

Wanneer je Windows 11 (opnieuw) installeert, vereist Microsoft dat je je aanmeldt met een Microsoft-account of dat je er eentje aanmaakt. En dat terwijl je je voorheen in Windows 10 gewoon met een offline account kunt aanmelden. Wij laten je zien hoe je dat ook in Windows 11 doet, rechtstreeks tijdens de installatieprocedure.

Microsoft wil maar al te graag dat je een Microsoft-account hebt en deze ook gebruikt bij het aanmelden van Windows 11. Behalve dat je hiermee in geval van het vergeten van je installatiecode het besturingssysteem makkelijker opnieuw kunt activeren, biedt een Microsoft-account niet heel veel extra voordelen in Windows 11 zelf. Het enige wat met zo'n account makkelijker gaat is het instellen van e-mail en OneDrive, maar dat zijn ook diensten waar je je later bij kunt aanmelden.

Installatieprocedure

In een van de laatste stappen van de installatieprocedure, of wanneer je een Windows 11-laptop hebt gekocht, word je - om de laatste instellingen toe te passen - gevraagd om in te loggen bij een Microsoft-account, of er eentje aan te maken.

©MG | ID.nl

Microsoft vraagt in Windows 11 standaard om een Microsoft-account.

Wanneer je in bovenstaand scherm bent aangekomen, lijkt het alsof je hier niet meer uit kunt komen: je moet óf een account invullen, óf er eentje aanmaken, óf een stap terug gaan met de pijl rechtsboven in beeld. Toch kun je hier nog iets anders doen, namelijk een opdrachtprompt openen. En dat is handig, want met een opdrachtprompt tijdens de installatie van Windows 11 kun je alvast dingen regelen voordat Windows 11 zelf is opgestart. Het omzeilen van het aanmaken of invoeren van een Microsoft-account bijvoorbeeld. Om de opdrachtprompt te openen, moet je de volgende toetscombinatie intypen:

Shift+F10

Let op: bij sommige computers zoals laptops kan het zijn dat je ook de Functietoets Fn moet indrukken om de F10-knop te kunnen gebruiken. De opdracht wordt in dat geval dan:

Shift+Fn+F10

Na het indrukken van deze toetscombinatie wordt een zwart venster voor de opdrachtprompt geopend.

©MG | ID.nl

Via een opdrachtprompt tijdens de installatieproductie van Windows 11 kunnen we de blokkade voor het aanmaken van een gewoon account omzeilen.

In dit scherm voor je een speciale opdracht in waarmee we de verplichte invoer voor een Microsoft-account gaan omzeilen. Zodra Windows 11 heeft gedetecteerd dat jouw computer een werkende verbinding heeft, blijf je op dat accountscherm hangen, maar ook wanneer er nog geen verbinding is gemaakt, wil Microsoft toch eerst dat je verbinding maakt en daarna alsnog met een Microsoft-account aan de slag gaat.

Nu de opdrachtprompt is geopend, schakelen we die online functie uit. Voer exact de volgende opdracht in:

start ms-cxh:localonly

Gevolgd door een druk op de Enter-toets. Dat zit eruit als hieronder:

©MG | ID.nl

Met behulp van de opdracht start ms-cxh:localonly kunnen we toch een normaal account.

Nadat je op Enter hebt gedrukt, verschijnt er een nieuw venster met de mogelijkheid om een lokaal account (dus zonder Microsoft-account) aan te maken. Goed om te weten: dit account is ook meteen een administrator-account.

©MG | ID.nl

Je kunt iedere accountnaam gebruiken die je wenst, en een wachtwoord opgeven hoeft nu nog niet.

Je kunt hier dus gewoon een normale (voor- en achter)naam opgeven, een e-mailadres is dan niet nodig. Je kunt ervoor kiezen om nu een wachtwoord in te vullen, maar als je dat doet, krijg je ook direct drie controlevragen die je moet opgeven; dat kun je niet skippen. Sla je het aanmaken van een wachtwoord nu over, dan kun je dat later in Windows 11 alsnog doen.

Nadat je de benodigde gegevens hebt ingevuld, worden de laatste installatiestappen voltooid, en wordt de computer nog een keertje opnieuw opgestart. Daarna kun je je aanmelden met het nieuwe account en voer je nog een aantal stappen uit met betrekking tot functies als locatie, diagnostische gegevens en handschriftherkenning.

Account aanpassen

Het account waarmee je je aanmeldt is een administrator-account. In dat geval doe je er goed aan om een wachtwoord in te stellen als je dat nog niet hebt gedaan in de hierboven uitgelegde stap. Om een wachtwoord in te stellen, klik je op de Startknop, en vervolgens op je accountnaam en kies je voor Mijn account beheren.

©MG | ID.nl

Via het Startmenu vraag je de eigenschappen van je account op.

Je komt nu in het instellingenscherm terecht voor je account. Scroll naar de knop Aanmeldingsopties en daarna op Wachtwoord.

©MG | ID.nl

Klik op het onderdeel Wachtwoord om een wachtwoord toe te voegen aan je account.

Nu kun je een wachtwoord naar wens opgeven, de eisen zijn hier niet streng, maar uiteraard kies je wel voor een lastig te raden wachtwoord. Wel ben je verplicht om een geheugensteuntje op te geven, maar dat is minder lastig dan drie extra beveiligingsvragen die je normaliter bij het installatiescherm moet opgeven. Bij de geheugensteun mag het wachtwoord (vanzelfsprekend) niet gebruikt worden .

©MG | ID.nl

Hier geef je je wachtwoord op. De wachtwoordhint (geheugensteun) mag niet ook je wachtwoord.

Wachtwoord en geheugensteun ingevoerd? Dan ben je in principe klaar en kun je je systeem verder gaan configureren. Eventueel kun je nu ook nieuwe extra accounts aanmaken via het onderdeel Andere gebruikers in het instellingenscherm.

▼ Volgende artikel
Wat is doomscrolling en hoe kom je ervan af?
© AK | ID.nl
Huis

Wat is doomscrolling en hoe kom je ervan af?

Je pakt je telefoon om even snel iets te bekijken – en ineens ben je zomaar een uur verder, omdat je niet kon stoppen met scrollen. En onderweg ben je meestal niet blijven hangen bij blije kattenfilmpjes, maar bij rampen, slecht nieuws en roddel. Of bij posts van mensen die allemaal mooier of rijker lijken dan jij. Doomscrolling dus. Slecht voor je humeur en zelfbeeld én zonde van je tijd. Maar gelukkig kun je er iets tegen doen.

In dit artikel lees je:

☠️ Wat doomscrolling is ☠️ Waarom je maar blijft scrollen ☠️ Hoe je weet of jij een doomscroller bent ☠️ Wat je tegen doomscrollen kunt doen

Lees ook: Minder afleiding van je telefoon met deze 6 apps

Wat is doomscrolling?

Doomscrolling is eindeloos blijven scrollen door berichten, filmpjes en posts die je eigenlijk alleen maar onrustig maken. Dat begon ooit met nieuws, maar geldt tegenwoordig ook voor sociale media. Denk aan TikTok, Instagram of X waar je urenlang blijft scrollen, maar waar je zelden wijzer of rustiger van wordt. Het algoritme weet precies wat je aandacht trekt – en hoe het je blijft vasthouden.

De term ontstond rond 2020, tijdens de COVID-19-pandemie, toen mensen massaal thuis zaten en constant updates zochten over het virus. Maar het fenomeen heeft zich sindsdien uitgebreid naar alle vormen van nieuws of posts waar je je slechter van gaat voelen.

Waarom blijven we scrollen?

Apps zijn zo ontworpen dat ze je aandacht vasthouden. Elke swipe of nieuwe video geeft een kleine prikkel in je brein: een signaal dat er misschien iets interessants komt. Soms zit er iets tussen dat écht boeit, maar vaak blijft het bij vluchtige prikkels. Ondertussen raakt je hoofd vol, maar je krijgt er weinig voor terug.

Hoe weet je of je doomscrollt?

Er bestaat geen test waarmee je kunt checken of je een doemscroller bent. Maar er zijn wel duidelijke signalen. Je zit in de gevarenzone wanneer je:

🚩 Gedachteloos nieuws- of socialmedia-apps opent, vaak meerdere keren per dag
🚩 Je daarna leeg, onrustig of somber voelt
🚩 Moeite hebt om te stoppen, terwijl je eigenlijk wel weet dat het nergens toe leidt
🚩 's Avonds of 's ochtends lang op je telefoon zit zonder duidelijk doel
🚩 Niet toekomt aan andere dingen, of je gejaagd voelt als je niets checkt

Herkenbaar? Dan is het tijd om je scrollgedrag te doorbreken. Dat is niet makkelijk, maar het kan wel. Onderstaande tips helpen je op weg.

©Gorodenkoff

Wat kun je doen tegen doomscrolling?

1. Beperk je schermtijd en las schermvrije tijdstippen in

Geef jezelf vaste momenten waarop je iets mag checken. Bijvoorbeeld: 's ochtends 15 minuten nieuws, 's avonds 10 minuten social media. Stel een timer in, zodat je niet ongemerkt blijft hangen. Je kunt ook met jezelf afspreken dat je bijvoorbeeld één uur per dag niet op je scherm kijkt. Of in het weekend pas na twaalf uur 's middags je telefoon pakt. Ook is het mogelijk om tijdslimieten in te stellen voor bepaalde apps. Hieronder lees je hoe je dat doet op een iPhone en op een Android-toestel.

Scherm- en apptijd beperken op iPhone

Wil je op vaste tijden niet gestoord worden? Stel dan apparaatvrije tijd in op je iPhone. Tijdens die periodes zijn alleen telefoongesprekken, berichten en apps die je zelf toestaat beschikbaar. Ga naar Instellingen > Schermtijd, tik op App- en websiteactiviteit en schakel dit in als dat nog niet gebeurd is. Kies daarna voor Apparaatvrije tijd en stel via Gepland de begin- en eindtijd in. Je kunt kiezen voor elke dag hetzelfde tijdstip of per dag variëren. Vlak voor de ingestelde tijd krijg je een herinnering.

Ook kun je tijdslimieten instellen voor apps of hele categorieën, zoals sociale netwerken of games. Ga naar Instellingen > Schermtijd > Applimieten > Voeg limiet toe en selecteer de gewenste apps of categorieën. Tik op Volgende, stel de limiet in en gebruik eventueel Pas dagen aan voor verschillende limieten per dag. Rond af met Voeg toe.

Scherm- en apptijd beperken op je Android-telefoon

Rustmomenten op je Android-toestel stel je in via de Bedtijdmodus. Tijdens deze periodes worden je schermkleuren aangepast (bijvoorbeeld naar grijstinten) en kun je meldingen dempen of het scherm automatisch laten uitschakelen. Ga naar Instellingen > Digitaal welzijn en ouderlijk toezicht > Bedtijdmodus en stel in wanneer de modus moet starten en eindigen. Je kunt dit voor elke dag apart instellen of een vast schema kiezen.

Wil je appgebruik beperken? Ga dan naar Digitaal welzijn > Dashboard en kies de app die je wilt beperken. Tik op het zandlopertje naast de app en stel een dagelijkse limiet in. Zodra de limiet is bereikt, is de app de rest van die dag niet meer toegankelijk.

2. Zet meldingen uit

Pushmeldingen van nieuwsapps, sociale media of video-apps zorgen dat je telkens toch weer gaat kijken en scrollen. Zet ze uit. Wat je niet ziet, open je ook minder snel.

3. Richt je telefoon prikkelarmer in

Zet socialmedia- en nieuwsapps niet op je beginscherm. Of verwijder ze helemaal. Wil je ze toch echt bezoeken, dan kan dat via de browser. Dat is een extra handeling vergeleken met een app, maar juist daarom doe je het misschien minder vaak.  

Verder kun je er ook voor kiezen om de grijstintenmodus in te schakelen. Dat zorgt voor minder afleiding en een beeld dat rustiger is.

Op een iPhone ga je hiervoor naar Instellingen > Toegankelijkheid > Weergave en tekstgrootte > Kleurfilters en schakel je de optie in. Op een Android-smartphone ga je hiervoor naar Instellingen -> Toegankelijkheid -> Kleurfilters. Hier schakel je de optie Grijstinten in. Afhankelijk van je toestel kunnen deze menu-opties een iets andere naam hebben.

©ID.nl

4. Volg niet alles en iedereen

Kies één of twee betrouwbare nieuwsbronnen. Ontvolg accounts die vooral onrust of negativiteit brengen. Kies liever voor mensen of media die je inspireren, informeren of aan het denken zetten. Een account waar je geen energie van krijgt, maar dat je energie kost: dat kun je beter ontvolgen.

Stoppen met doom-scrolling? Het kan!

Doomscrolling gaat allang niet meer alleen over nieuws. Ook gedachteloos scrollen langs filmpjes, reacties of meningen op sociale media hoort erbij. Het lijkt onschuldig, maar kost tijd, energie en aandacht — en levert weinig op.

Het goede nieuws: je kunt ermee stoppen. Niet in één keer, maar stap voor stap. Door bewuster te kiezen wat je leest en wanneer. Door je telefoon minder het ritme van je dag te laten bepalen. En door ruimte te maken voor dingen die je echt iets opleveren.

📵 Verveel je je zonder smartphone?

📘 Door een boek kun je urenlang scrollen!