BOUW ZELF EEN NAVIGATIE- EN MULTIMEDIASYSTEEM VOOR IN DE AUTO Kunt u geen minuut zonder pc? Dan is een zelfgebouwde pc voor in de auto misschien iets voor u. Zo'n computer werkt veel beter dan de bestaande navigatiesystemen en bovendien kunt u de kinderen op de achterbank zoet houden met een dvd. Vergeet u niet om uw handen aan het stuur te houden?

Natuurlijk kunt u bij uw autodealer een navigatiesysteem laten inbouwen, maar nog veel beter kunt u zelf een mini-pc voor in de auto maken, met als basis VIA's nieuwe generatie moederborden in nano-itx-formaat. Stelt u zich voor: u navigeert in één keer naar dat leuke restaurant en uw medepassagier beantwoordt nog even snelzijn e-mail. Voordelen van een computer in de auto ten opzichte van een normaal navigatiesysteem zijn er genoeg: de navigatie is stukken eenvoudiger; een groot 10 inch display leest een stuk makkelijker dan de kleine displays van navigatiesystemen en om uw doelbestemming in te voeren, hoeft u niet langer met kleine knopjes te worstelen maar gebruikt u gewoon het pctoetsenbord. PC IN HET DASHBOARDKASTJE De basis voor onze auto-pc is VIA's nieuwe Epia-moederbord in nano-itx-formaat. Met zijn grootte van slechts 12 bij 12 centimeter heeft de VIA Epia N precies het formaat van een cd-hoesje. Op het moederbord zitten de belangrijkste connectoren en componenten en daardoor kunt u een volledige pc op een zo klein mogelijk oppervlak bouwen. Misschien vraagt u zich af waar de pc in de auto dan moet komen. Geschikte plekken zijn er genoeg: naast de normale radiosleuven zijn ook armsteunen, middenconsoles of handschoenenkastjes goede plekken om hem in te bouwen. Stroom wordt geleverd door het 12-volts spanningsnet van uw auto. Zelfs de prijs is een reden waarom u beter zelf een auto-pc kunt bouwen: voor € 1800 zet u een complete pc in elkaar – maar dan rekenen we niet de uren mee die het u kost om het systeem in elkaar te schroeven en monteren. Ter vergelijking met commerciële producten: wanneer u een multimedia-systeem laat inbouwen bij Audi of BMW zult u ongeveer € 7500 moeten neertellen. Normale dvd-spelers voor de autoradiosleuf kosten nu zo'n € 2000 – nog zonder de kosten voor de inbouw van schermen in de rugleuning. COMPACTE PRESTATIES De mini-pc is geen prestatiewonder, maar voor het doel – inbouwen in een auto – volstaan de prestaties van de geïntegreerde 1 GHz processor. Navigatie, dvd- en mp3- weergave, tv-kijken en Office-programma's gebruiken, internetten en e-mailen: het is allemaal mogelijk met de VIA Epia N. Andere mogelijkheden voor het systeem zijn natuurlijk ook te bedenken: zo kan de pc als achteruitrij-camera of alarmsysteem met waarschuwingsfunctie dienen. De twee usb-poorten op het moederbord dienen voor de uitbreiding met extra componenten. U kunt er bijvoorbeeld een externe dvd-speler op aansluiten, die dan gebruikt kan worden voor de installatie van de software. Ook de ontvanger voor de draadloze muis en toetsenbord koppelen we aan de usb-poort. Een gevoede usbhub kan het aantal usb-aansluitingen nog eens verhogen en garandeert, in tegenstelling tot een ongevoede usb-hub, dat alle usb-apparaten van voldoende stroom voorzien worden. Op deze manier kunt u meer externe apparaten aansluiten: wat denkt u bijvoorbeeld van een externe tvkaart van Hauppauge voor tv-ontvangst? Het VIA-moederbord heeft een geïntegreerde grafische kaart met hardware-versnelling bij mpeg2- en mpeg4-weergave. U kunt een normale harde schijf gebruiken voor uw auto-pc, maar er is een praktischere oplossing. Zo kiezen we voor een kleine 2 GB microdrive als opslagmedium; deze koppelt u met een adapter aan de ide-poort van het moederbord. Op het gebied van displays zijn veel verschillende kleine en grotere modellen te krijgen. Wij kiezen voor een tft-model van amos Multimedia dat een beeldschermdiagonaal heeft van 10,4 inch. Het display heeft een rechtstreekse 12-volt aansluiting en laat zich daarmee rechtstreeks op het stroomnet van de auto aansluiten. OP WEG De Mobile Navigator 4 van Navigon leidt ons in een test uitstekend door het stadsverkeer heen. De noodzakelijke gps-ontvanger sluiten we via de usb-poort aan op onze mini-pc. Een mobiele telefoon met bluetooth en een bijpassende bluetooth usb-dongle voor de pc zorgen ervoor dat ons systeem via gprs of hscsd (high speed circuit switched data ofwel 'mobiel isdn') toegang heeft tot internet. Belangrijk voor het weergeven van spraak is dat u een autoradio met audio-ingang hebt. Deze is dan rechtstreeks met het onboard geluid van het Epia-moederbord te verbinden. Tijdens de eerste proefrit stuiten we op wat warmteproblemen: de warme zon van een mooie nazomerdag brengt onze minipc op een te hoge temperatuur. Extra koeling voor het moederbord en de processor is dus noodzakelijk; de standaard aanwezige passieve koeling is niet voldoende voor het inbouwen in een auto. Na het installeren van een extra koeler blijft de auto-pc stabiel. Waar u ook op moet letten zijn spanningsproblemen bij het aansluiten van apparatuur. Zowel het tft-scherm als het moederbord moeten op de 12-volts stroomlijn van de auto worden aangesloten. Hierdoor zal de spanning van de auto onder druk komen te staan en gaan schommelen tussen 11 en 14 volt. Om te voorkomen dat de elektronische componenten in uw auto hierdoor instabiel worden, kunt u een ITPS-Platine van Mini-Box aanschaffen. Deze zorgt ervoor dat de spanning constant gehouden wordt. Tijdens het rijden moet u ook bepaalde veiligheidsaspecten in het oog houden. Zo mogen het display en de pc zelf uiteraard niet het zicht belemmeren of een goede werking van de airbag verhinderen. PCM CONCLUSIE Met het nano-itx-platform is het mogelijk om uiterst kleine computers te maken en in te bouwen. Ondanks het formaat zijn de prestaties van dergelijke compacte computers ruim voldoende om er films mee te kijken en ermee te internetten. Zo kunt u dus een pc in uw auto bouwen. Deze biedt meer functionaliteit dan de multimedia-modules die u op dit moment in dure auto's tegenkomt. Daarnaast is een zelfbouw-systeem stukken goedkoper, hebt u volledige controle over de gebruikte hardware en kunt u zelf de software van uw keuze installeren. Uiteraard zitten er wat haken en ogen aan de installatie van de computer in uw auto, maar met een beetje technisch inzicht of hulp van een garagebedrijf rijdt u in een mum van tijd met uw eigen navigatie- en multimediasysteem rond.

Bezit je veel audiobestanden van uiteenlopende artiesten? Het is dan een hele uitdaging om de boel enigszins netjes te ordenen. De gratis versie van MediaMonkey helpt je hierbij. Maak met dit Windows-programma een overzichtelijke muziekbibliotheek en speel je favoriete liedjes op de computer af.

Tip 1 Digitale jukebox

MediaMonkey is eigenlijk een digitale jukebox. Het programma ondersteunt nagenoeg alle gangbare audioformaten, zoals flac, ogg, wma, ape en natuurlijk mp3. Alle liedjes die je aan dit programma toevoegt, belanden in een overzichtelijke catalogus. Het maakt niet uit of je nou honderden, duizenden of honderdduizenden nummers toevoegt, want MediaMonkey ordent zorgvuldig alle bestanden.

Om MediaMonkey te downloaden, klik onder Standard Version op DOWNLOAD [versienummer]. Dubbelklik op het exe-bestand en selecteer de Nederlandse taal, waarna je bevestigt met OK. Je klikt nu telkens op Volgende om de installatie te doorlopen. Accepteer hierbij de licentieovereenkomst. Klik als laatste op Installeren / Voltooien.

Download de gratis Windows-versie van MediaMonkey naar je computer.

Tip 2 Liedjes toevoegen

Misschien heb je op de computer of NAS flink wat muziek opgeslagen. In de tijd dat downloaden voor eigen gebruik nog min of meer gedoogd werd, lagen de audiobestanden immers voor het oprapen. Wellicht kun je omstreden downloadnetwerken als Napster, Kazaa, LimeWire, bittorrent en usenet (nieuwsgroepen) nog herinneren. Daarnaast kun je natuurlijk ook kopieën van cd’s op de computer bewaren (zie tip 6).

MediaMonkey wil eerst weten waar jouw digitale audiocollectie zich bevindt. Hierbij selecteert het programma automatisch de standaard muziek- en video-map in Windows. Staan daar geen liedjes in, dan haal je de vinkjes voor deze bestandslocaties weg. Klik rechtsboven op LOCATIE TOEVOEGEN en kies Lokale opslag. Zodra je de juiste map met muziek hebt gevonden, zet je hier een vinkje voor. Je kunt zo meerdere bestandslocaties selecteren. Klik daarna op OK.

Naast lokale mappen voeg je net zo eenvoudig muziek van andere apparaten toe, zoals een NAS of pc. Kies in dat geval LOCATIE TOEVOEGEN / Netwerk of Mediaserver, waarna je de juiste map of server selecteert. Klik daarna op OK.

Via VOLGENDE / VOLGENDE / VOLTOOIEN importeert MediaMonkey alle nummers in de bibliotheek. Dit proces kan even duren. Klik tot slot op SLUITEN.

Geef aan in welke (netwerk)map de muziek staat opgeslagen.

Tip 3 Eerste blik

Het hoofdvenster van MediaMonkey opent eerst met een welkomstscherm. Klik linksboven op Home om je muziekcollectie te tonen. Als het goed is, zie je verschillende albumhoesjes. Met de standaardinstellingen staan de secties Artiesten en Albums op alfabetische volgorde gerangschikt. Klik achter een sectie op alles weergeven om een volledig overzicht te tonen. Gebruik als alternatief bovenaan de knoppen Alle bestanden, Albums en Genres om binnen jouw muziekverzameling te snuffelen. Via Home keer je op ieder moment weer terug naar het beginvenster.

Zeker in een omvangrijke collectie is het nog een hele kunst om dat ene liedje te vinden. Gelukkig heeft MediaMonkey een snelle zoekfunctie. Klik rechtsboven op het vergrootglas om het zoekveld te ontvouwen. Je hoeft maar een deel van een liedje, albumtitel of artiest te typen. Het programma laat namelijk meteen de bijbehorende resultaten zien. Klik voor een uitgebreidere zoekfunctie bovenaan op Naar Geavanceerd.

MediaMonkey maakt van alle muziek een overzichtelijke bibliotheek met albumhoesjes.

Tip 4 Muziek luisteren

Uiteraard wil je de muziek ook graag beluisteren. Als je op een albumhoesje klikt, komen de onderliggende nummers tevoorschijn. Afhankelijk van in welke sectie je zit, dien je mogelijk nogmaals op de afbeelding te klikken. Gebruik achter de albumtitel de afspeelknop om alle liedjes in chronologische volgorde af te spelen. Je hoort meteen geluid.

Je kunt de liedjes ook husselen. Klik in dat geval op het pictogram met de twee gekruiste pijlen en luister in willekeurige volgorde naar de nummers. Wil je een specifiek liedje van het album horen? Zweef dan met de muisaanwijzer boven een titel en klik daarna op de afspeelknop.

Achter ieder albumhoesje schuilen er meerdere nummers.

Tip 5 Afspeellijst maken

Je maakt in MediaMonkey eenvoudig een eigen afspeellijst. Daarmee luister je naar jouw favoriete nummers van verschillende artiesten. Klik in de menubalk op Bewerken / Nieuwe afspeellijst. Er verschijnt aan de rechterkant een nieuw deelvenster. Typ een relevante naam en bevestig met Enter.

Zoek nu een nummer dat je aan de lijst wilt toevoegen. Klik eerst op de naam van het liedje en sleep deze audiotrack met ingedrukte muisknop naar het rechterdeelvenster. Je kunt als alternatief ook met de rechtermuisknop op een nummer klikken. Navigeer vervolgens naar Verzenden naar / Afspeellijst en klik op de juiste naam. Je maakt zoveel favorietenlijstjes als je maar wilt. Alle afspeellijsten zijn in het linkermenu bereikbaar.

Geen zin om zelf een afspeellijst te maken? Laat MediaMonkey dit dan voor je doen. Ga naar Bewerken / Nieuwe Auto-Afspeellijst. Er verschijnt een nieuw venster waarin het programma volgens zelfgekozen criteria liedjes selecteert. Misschien wil je bijvoorbeeld alleen maar rockmuziek horen. Klik in dat geval op het plusteken en kies Genre. Je typt volgens bovengenoemd voorbeeld Rock, waarna je bevestigt met Enter. Uiteraard staat het je vrij om andere criteria te gebruiken. Geef de automatische afspeellijst tot slot een andere naam.

Voeg via het contextmenu goede nummers aan een afspeellijst toe.

Tip 6 Audio-cd’s rippen

Wil je een digitale kopie van een fysiek muziekalbum op de computer bewaren? Dan komt de ripfunctie van MediaMonkey goed van pas. Daarmee kopieer je de inhoud van een audio-cd naar de pc. Een voorwaarde is dat het systeem is voorzien van een (extern) cd/dvd-station.

Doe eerst een muziek-cd in de lade van de optische drive. Na even wachten verschijnt in MediaMonkey vanzelf het venster Albumgegevens kiezen. Selecteer in het overzicht het juiste muziekalbum. Dat is belangrijk, want het programma koppelt zo de juiste eigenschappen aan elk liedje. Denk onder meer aan de artiest, de naam van het nummer en het genre. Maak een keuze en bevestig met OK.

Klik in de menubalk op Extra / Audio-CD rippen. De nummers van het album komen tevoorschijn. Standaard staan voor alle liedjes vinkjes. Als je een bepaald nummer niet op de computer wilt bewaren, haal je het desbetreffende vinkje weg.

Heb je alleen interesse in de grootste hits van een album? Verwijder voor de overige nummers dan de vinkjes.

Tip 7 Ripinstellingen

Voordat je de cd naar de computer kopieert, neem je eerst de instellingen door. Geef aan in welke map je de nummers wilt opslaan. Zodra je op CONFIGUREREN klikt, komt er een nieuw venster tevoorschijn. Ga via BLADEREN naar de gewenste map en bevestig met OK om deze opslaglocatie te selecteren. MediaMonkey plaatst elk geript album in een eigen submap. Sluit het venster met OK.

Met de huidige instellingen maakt het programma mp3’tjes. Je kunt desgewenst ook een ander audioformaat instellen. Klik dan eerst op MP3 en kies bijvoorbeeld WMA, WAV of FLAC. De twee laatstgenoemde bestandsformaten bieden over het algemeen een hogere audiokwaliteit. Daarentegen nemen de liedjes wel meer opslagruimte in beslag. Mp3 staat bekend om zijn acceptabele geluidskwaliteit en geringe bestandsomvang.

Bij sommige audioformaten kun je de kwaliteit aanpassen, zoals in het geval van ogg, wav, wma, aiff en flac. Klik dan achter de gekozen indeling op INSTELLINGEN. Een hogere waarde resulteert doorgaans in een betere geluidskwaliteit. Houd hierbij wel rekening met grotere bestanden en een langere ripduur. Maak een keuze en klik op OK. Bevestig nogmaals met OK om het ripproces te starten. Na afloop belanden de nummers vanzelf in de bibliotheek van MediaMonkey.

Bepaal in welke (sub)map je de geripte nummers wilt opslaan.

Tip 8 Schijfjes branden

De omgekeerde route werkt ook: niet rippen, maar brand een album naar een schijfje en speel deze cd vervolgens af op een cd-speler. Handig voor wie nog een klassieke audioset met goede speakers bezit. Overigens heb je voor dit klusje wel een (externe) cd-brander en leeg schijfje nodig.

Doe een beschrijfbare cd-r in de lade van de cd-brander. Je kunt hier normaal gesproken tachtig minuten muziek op kwijt. Klik nu met de rechtermuisknop op een albumhoes en kies Verzenden naar / Audio-CD (Branden). Belangrijk is dat in het kleine venster achter Schijf: de juiste cd-brander is geselecteerd. Klik op BRANDEN om het proces te starten. Na afloop hoor je een geluidssignaal en wordt de cd uitgeworpen. Overigens kun je deze opties eventueel uitvinken.

Je brandt desgewenst ook nummers van verschillende albums en artiesten op een cd. Het is dan handig om van jouw favoriete liedjes eerst even een afspeellijst te maken (zie tip 5). Je navigeert in het linkermenu daarna naar Afspeellijsten. Klik met de rechtermuisknop op de bewuste lijst en kies Verzenden naar / Audio-CD (Branden) / BRANDEN.

Brand een muziekalbum of afspeellijst eenvoudig naar een lege cd.

Tip 9 Metadata wijzigen

Elk digitaal opgeslagen liedje bevat metadata. Dit noemt men ook wel tags. Hierin staan allerlei gegevens, zoals de artiest(en), de naam van het nummer en het uitgiftejaar. Het is belangrijk dat alles klopt, want MediaMonkey deelt op basis van deze informatie zijn bibliotheek in. Bovendien bevindt zich in de metadata ook een hoesafbeelding.

Met name bij gedownloade bestanden klopt de metadata soms niet. Gelukkig herstel je eenvoudig een foutje. Klik in MediaMonkey met de rechtermuisknop op het bewuste liedje en kies Eigenschappen. Er verschijnt een venster met verschillende kenmerken. Pas naar eigen inzicht een of meerdere velden aan. Bij Score laat je eventueel ook nog jouw waardering voor het nummer blijken. Kies tussen een waarde van één tot vijf sterren.

Bij het tabblad Details staan nog meer kenmerken van het liedje. Die kun je eveneens allemaal wijzigen. Verder voeg je via Songteksten vrijblijvend een complete liedtekst toe. Kijk tot slot ook nog even bij Illustraties, want je kunt hier zo nodig een andere albumhoes selecteren. Klik op OK om eventuele wijzigingen op te slaan.

Controleer in de Eigenschappen of het liedje aan de juiste albumhoes is gekoppeld.

Tip 10 Automatisch taggen

Het aanpassen van metadata heet ook wel het taggen van muziek. MediaMonkey heeft hiervoor een slimme functie, want het programma wijst op jouw verzoek automatisch de juiste metadata aan alle nummers van een album toe.

Klik met rechts op een muziekalbum en kies Auto-labelen. Het programma gaat nu op zoek naar de correcte gegevens. Hebben liedjes bijvoorbeeld geen titels, dan probeert de software deze via een zogenoemde audiovingerafdruk te achterhalen. Door de huidige audiodata met dat van een database te vergelijken, komt MediaMonkey de juiste tags op het spoor. Er wordt zo nodig ook een verse albumhoes opgehaald. Vink de nummers aan waarvan je de metadata wilt aanpassen en bevestig met LABELEN EN DOORGAAN.

Wijs in één klap correcte tags aan alle liedjes van een muziekalbum toe.

Tip 11 Mediaserver

Tijdens de installatie activeert MediaMonkey op de achtergrond een mediaserver. Het voordeel hiervan is dat je met andere apparaten in je thuisnetwerk de muziekbibliotheek kunt benaderen. Denk onder andere aan een geschikte smart-tv, netwerkreceiver, wifi-speaker en soundbar. Je speelt de nummers op deze apparaten af.

Open maar eens met de afstandsbediening de bronlijst van een smart-tv en kies MediaMonkey Bibliotheek. Daarachter staat waarschijnlijk ook nog de naam van jouw computer vermeld. Je dient deze televisie nu toegang tot de muziekbibliotheek te geven. Klik in MediaMonkey op JA. Zodra je de bibliotheek op de smart-tv vernieuwt, heb je toegang tot alle albums en afspeellijsten.

Stream de nummers over je thuisnetwerk naar andere apparaten, zoals een smart-tv.

IJskoffie is populairder dan ooit. Om in te spelen op die trend lanceert L'OR de Barista Absolu: een nieuwe koffiemachine die niet alleen warme, maar ook gekoelde koffie zet. Samen met de speciale capsules zet je er thuis gewoon zelf een goede ijskoffie mee – mét smaak en cremalaag.

Gekoelde koffie met één druk op de knop

De Barista Absolu is de eerste koffiemachine van L'OR die speciaal is ontworpen met ijskoffie in gedachten. Een opvallend detail is de knop 'Enjoy Over Ice'. Die activeert een langzamere, zachte extractie van de koffie, zodat de smaken behouden blijven en niet verwateren door het ijs. Voeg zelf ijsklontjes toe aan het glas en je krijgt een koude koffie met een volle cremalaag en een verfrissende smaak.

Wie liever iets romigs of zoets drinkt, kan de basis eenvoudig aanvullen met melk, siroop of slagroom. Ook warme koffievarianten zijn mogelijk: van ristretto en espresso tot lungo of twee koppen tegelijk. Dankzij 19 bar pompdruk en geavanceerde extractietechnologie belooft de machine koffie met de intensiteit van een barista.

©L'OR

Tot 18 koffievariaties

De L'OR Barista Absolu is geschikt voor zowel standaard- als XXL-capsules van L'OR, waarmee je tot 18 verschillende koffievariaties kunt bereiden. Met de knop 'Intensity Boost' verhoog je de extractieduur voor een krachtiger kopje. De machine is beschikbaar in zwart, wit en grijs, met een adviesprijs van 129 euro.