Android-smartphones zijn (wel in mindere mate dan hun Apple-concurrent) dichtgetimmerd, waardoor u maar beperkte toegang hebt tot allerlei systeemfunctionaliteiten. Door systeemtoegang op uw apparaat te verkrijgen (rooten) is het mogelijk om uit dit keurslijf te ontsnappen, waarna u allerlei interessante programma's kunt draaien en zelfs alternatieve firmware kunt installeren.

Beveiligingsrisico's

Voor u enthousiast uw Android-smartphone begint te rooten, moet u zich er wel bewust van zijn dat applicaties met root-toegang niet meer ingeperkt worden, zodat ze meer schade aan uw telefoon kunnen berokkenen. Bij goed geschreven software zal dit niet voorvallen, maar een slordige programmeur kan een foutje in zijn applicatie maken. Omdat een geroote applicatie ook toegang heeft tot gegevens van andere applicaties, kan het dan wel voorkomen dat u plots door deze fout gegevens verliest. En dan hebben we het nog niet over applicaties die bewust kwaadaardige zaken uitvoeren. Geef dus enkel root-rechten aan applicaties die u vertrouwt! Voor alternatieve firmware geldt dit nog meer: installeer enkel een custom ROM uit een betrouwbare bron!

In dit artikel gaan we in op het rooten van een Android-telefoon. We bespreken de werkwijze, we vertellen wat handige apps zijn die u na het rooten kunt gebruiken, en tot slot installeren we alternatieve firmware op onze smartphone.

1 Wat is Rooten?

In Android worden uit veiligheidsoverwegingen standaard heel wat zaken van de gebruiker afgeschermd. U hebt slechts beperkte rechten en kunt bijvoorbeeld niet uw smartphone overklokken, screenshots maken, essentiële systeemprogramma's wijzigen enzovoort. Om toegang te krijgen tot al deze functies moet u zogenaamde root-rechten verkrijgen. 'Root' is onder Android (net als onder Linux) het gebruikersaccount dat alles kan. Standaard geeft Android u niet de mogelijkheid om het root-account te gebruiken. Om deze mogelijkheid toch te verkrijgen moet u eerst uw telefoon rooten, enigszins te vergelijken met het jailbreaken van een iPhone. Als u de instructies correct volgt, dan is uw telefoon rooten vrij ongevaarlijk en het duurt ook niet lang, in tegenstelling tot het installeren van alternatieve firmware (zie stap 13), dat heel wat risicovoller is. De rest van uw Android-installatie blijft bij het rooten intact. Aangezien u door te rooten op een eenvoudige manier heel wat meer mogelijkheden op uw smartphone krijgt, is het voor gevorderde gebruikers zeker aan te raden. Heel wat Android-applicaties uit de Android Market detecteren of uw apparaat geroot is en bieden meer mogelijkheden als dit zo is. Sommige gespecialiseerde applicaties vereisen zelfs dat uw apparaat geroot is omdat ze hun functionaliteit zonder root-toegang niet kunnen aanbieden. Let voordat u gaat rooten wel op: niet alle root-tools hebben de mogelijkheid ingebouwd om terug te keren naar de oorspronkelijke situatie.

©PXimport

Met een geroote telefoon kunt u zelfs Linux-commando's in de terminal ingeven.

2 Rooten in de praktijk

Enkele jaren geleden was het nog niet zo eenvoudig om een Android-smartphone te rooten. De fabrikanten waren er nogal huiverig over en werkten u actief tegen. Tegenwoordig bestaan er voor de meeste telefoons wel eenvoudig te gebruiken tools. Helaas bestaat er geen universeel programma waarmee u alle Android-smartphones kunt rooten. De programma's die er zijn, zijn veelal gemaakt door hobbyisten en ondersteunen alleen de smartphones die de maker bezit. Zodoende bestaan er nu heel wat root-tools die geschikt zijn voor enkele specifieke apparaten. We kunnen hier dus ook geen uitleg geven die voor alle smartphones werkt. Op de website www.xda-developers.com vindt u allerlei informatie over het rooten van verschillende Android-smartphones en het installeren van alternatieve firmware erop. De meeste tools vindt u niet in de Android Market maar moet u als apk-bestand downloaden van de website. Sla het bestand dan op de SD-kaart van uw telefoon op en installeer het met behulp van de bestandsbeheerder. Overigens moet u hiervoor wel in de instellingen bij Toepassingen het vinkje bij Onbekende bronnen aan hebben staan, anders kunt u enkel applicaties uit de Android Market installeren.

©PXimport

Vink Onbekende bronnen aan om een root-applicatie te installeren.

3 SuperOneClick

De applicatie SuperOneClick ondersteunt naar eigen zeggen 'bijna alle Android-smartphones', dus daarop gaan we hier uitgebreider in. Deze vereist niet de installatie van een applicatie op uw telefoon, maar op uw computer. Schakel eerst op uw telefoon USB-debugging in door in de instellingen naar Toepassingen / Ontwikkeling te gaan en daar USB-foutopsporing aan te vinken. Op uw computer moet u ook de Android SDK (Software Development Kit) installeren. Start daarna de Android-debugger op uw computer en sluit uw smartphone via usb op uw computer aan. In het debugvenster ziet u nu allerlei boodschappen. Als Windows bij het aankoppelen van uw smartphone vraagt om de SD-kaart te openen, doet u dit niet. Download het programma SuperOneClick van de website www.shortfuse.org, pak het bestand uit en start het. Het programma toont enkele grote knoppen. Klik op de knop Root, waarna het programma met uw smartphone verbindt en deze gaat rooten. U krijgt tijdens dit proces allerlei boodschappen te zien in het venster van SuperOneClick, op het einde ziet u als het goed is de melding 'Success!'. U kunt nu de usb-verbinding afkoppelen en het best herstart u de telefoon.

Naast SuperOneClick zijn een aantal andere bekende applicaties om te rooten z4Root (dat ook heel wat apparaten ondersteunt), Visionary (voor de HTC Desire HD en Desire Z), unrevoked (voor de HTC Desire Wildfire en Hero) en Easy Root (voor de Google Nexus One en Motorola Milestone).

©PXimport

Vink usb-foutopsporing aan om uw telefoon met SuperOneClick te rooten.

4 Root-rechten beheren

Kijk nu op uw Android-telefoon naar uw applicaties. Er is een nieuwe applicatie bijgekomen met de naam Superuser en het icoontje van een doodshoofd met ooglapje. Start het programma en open de instellingen. Ga naar Notifications en zorg dat Notifications aangevinkt is. Zo krijgt u altijd een melding wanneer een applicatie root-permissies vraagt. Op dat moment kunt u deze root-permissies aanvaarden of weigeren. U kunt in het notificatievenster ook aanvinken dat Android uw keuze onthoudt. Zo kunt u een applicatie die u vertrouwt permanent root-rechten geven, en één die u niet vertrouwt permanent root-rechten ontzeggen. U krijgt dan niet telkens op nieuw een notificatie.

©PXimport

Superuser waarschuwt u wanneer een applicatie root-rechten vraagt.

In de applicatie Superuser krijgt u een overzicht te zien van alle applicaties die u hebt laten onthouden, onderverdeeld in de categorieën Toestaan en Weigeren. Als u op een icoontje klikt, krijgt u informatie over de bijbehorende applicatie te zien en kunt u de root-rechten wijzigen. U kunt ook uw keuze laten vergeten, zodat u weer een notificatie te zien krijgt bij het starten van een applicatie die om root-rechten vraagt. Met Superuser behoudt u dus goed het overzicht over de applicaties die u root-rechten hebt gegeven.

©PXimport

Beheer in Superuser welke applicaties root-rechten krijgen.

Google Movie Rentals

Googles videotheekdienst Movie Rentals (dat overigens nog niet in Nederland beschikbaar is) uit de Android Market blokkeert geroote apparaten. Gebruikers krijgen dan een nietszeggende foutmelding. Geroote apparaten worden geblokkeerd omdat Google bang is dat u dan de beveiligingsmaatregelen om de auteursrechten te beschermen, kunt omzeilen. Uw Android-apparaat rooten is volledig legaal en u kunt er heel wat handige dingen mee doen, maar verwacht dus wel dat bepaalde zaken niet werken omdat de extra mogelijkheden contentaanbieders een doorn in het oog zijn.

5 App: screenshots

Screenshots maken is bij Android vrij omslachtig. Anders dan dat velen denken, kunt u wel een screenshot maken zonder uw telefoon te rooten. Dit kan via Android SDK op uw computer, u moet uw telefoon dus via usb aansluiten. Wilt u zonder computer een screenshot maken op uw telefoon, dan moet het apparaat geroot zijn. Er bestaan heel wat screenshot-apps voor geroote Android-telefoons, de handigste vinden wij ShootMe. Standaard neemt deze een screenshot wanneer u met de telefoon heen en weer schudt, maar u kunt de applicatie ook op audio laten reageren: het volstaat dan om naar de telefoon te roepen om een screenshot te maken. Screencasts (filmpjes van het scherm) maken is ook mogelijk.

©PXimport

Met ShootMe maakt u screenshots door met uw telefoon te schudden.

6 App: advertenties blokkeren

Een handige advertentie-blocker is AdFree Android, dat heel wat advertenties uit uw browser filtert en zelfs in-app-advertenties blokkeert. De applicatie werkt daarvoor met een lijst van te blokkeren hostnamen van bekende advertentieservers, die lijst kunt u automatisch dagelijks laten verversen door in de applicatie Check server for updates daily aan te vinken.

©PXimport

Surf zonder advertenties met AdFree Android.

7 App: bestandsbeheerders

De applicatie ES File Explorer is een heel uitgebreide bestandsbeheerder, inclusief een Dropbox- en ftp-client. Op een geroote Android-telefoon krijgt deze applicatie ook toegang tot de systeemmap, klik hiervoor op het meest linkse icoontje in de applicatie. Hierdoor kunt u - als u weet waarmee u bezig bent! - bloatware (onnodige/ongewenste software) van uw smartphoneproducent verwijderen, of een back-up maken van apk-bestanden. Klik in de instellingen op Root opties, vink Root verkenner aan en vervolgens Mount bestands systeem, waarmee u toegang krijgt tot de systeemmap.

Ook interessant is dat u met ES File Explorer via de wifi-verbinding toegang krijgt tot gedeelde netwerkschijven van uw Windows-computers, waardoor het bijvoorbeeld mogelijk is om op uw Android-telefoon video- of audio-bestanden af te spelen die op uw computer staan. In de andere richting kan het ook: als u het programma Samba Filesharing installeert, kunt u de inhoud van uw Android-apparaat via wifi op het netwerk delen met Windows-computers.

©PXimport

Deel bestanden via wifi met uw Windows-computers.

©PXimport

Stel het wachtwoord en andere instellingen van Samba in.

8 App: verplaatsen naar SD-kaart

Met Move2SD Enabler is het mogelijk om applicaties naar de SD-kaart te verplaatsen als het interne flash-geheugen bijna vol is. Android ondersteunt dit zelf ook sinds versie 2.2, maar enkel voor applicaties die hiervoor speciaal aangepast zijn, met Move2SD Enabler kan het met elke applicatie. U kunt aangeven wat de standaardlocatie is voor nieuwe applicaties die u installeert, en in de Android-instellingen vindt u dan bij Toepassingen ook een optie Verplaatsen naar SD-kaart bij elke applicatie.

©PXimport

Verplaats al uw applicaties naar de SD-kaart.

9 App: anoniem online

Als u op een anonieme manier op internet wilt gaan met uw Android-smartphone, dan is Orbot een unieke applicatie. Via Orbot laat u al het webverkeer op uw smartphone en alle DNS-aanvragen, over het Tor-netwerk gaan, dat uw anonimiteit verzekert. Orbot werkt ook zonder root-toegang, maar dan werkt het anonimiseren enkel voor applicaties die een http- of socks-proxy ondersteunen, zoals de instant messenger-applicaties Beem of Gibberbot of de browser Firefox Mobile (via de add-on ProxyMob). Hebt u Android geroot, dan zorgt Orbot dat al het internetverkeer via Tor omgeleid wordt zonder dat u de desbetreffende applicaties daarvoor moet configureren. Ook applicaties zoals Gmail, YouTube en Google Maps werken dan anoniem.

©PXimport

Met Orbot surft u anoniem via het Tor-netwerk.

10 App: speurder

Vertrouwt u bepaalde programma's op uw Android-telefoon niet en wilt u te weten komen welke informatie ze over het netwerk sturen, installeer dan Shark for Root. Dit is een 'pakketsniffer', die in een logbestand informatie over netwerkpakketten bijhoudt. Daarna leest u dit logbestand met de applicatie Shark Reader op uw telefoon uit of met het programma Wireshark op uw computer.

11 App: firewall

Met DroidWall installeert u een firewall op uw Android-telefoon. Hiermee kunt u per applicatie instellen of deze toegang krijgt tot internet via wifi of 3G. Zo voorkomt u bijvoorbeeld dat u in het buitenland een te dure rekening via 3G krijgt, door allerlei programma's die op de achtergrond internet blijven gebruiken. Of u ontzegt de applicaties die u niet vertrouwt volledig de toegang tot internet. Alle pogingen tot internettoegang kunnen gelogd worden.

©PXimport

Met DroidWall stelt u in welke applicaties netwerktoegang krijgen.

12 App: andere handigheidjes

Er bestaan ook allerlei applicaties die kleine maar soms nuttige aanpassingen doen, zoals ButtonRemapper (0,75 euro) dat u toelaat om de hardwareknoppen van uw telefoon een andere functionaliteit te geven, of LCD Density Changer (0,75 euro) waarmee u de resolutie van uw scherm wijzigt. Er zijn ook allerlei applicaties die de bootanimaties kunnen aanpassen, al moet u hiermee oppassen omdat uw telefoon bij een fout wel eens weigert op te starten. U kunt ook de klok van uw Android-telefoon automatisch laten synchroniseren met een NTP-server, zoals Windows dat ook kan doen. Hiervoor hebt u een applicatie met root-rechten nodig, er bestaan er enkele, zoals ClockSync, Micro Second en Sytrant.

Verder bestaan er heel wat applicaties die de processor van uw smartphone overklokken, zoals OverclockWidget en Milestone Overclock. Bij dit soort applicaties moet u echter goed oppassen, want een te hoge kloksnelheid kan uw smartphone instabiel maken. Bovendien moet u zeker de installatie-instructies goed lezen, zo werkt Milestone Overclock enkel op het standaard Android en niet op custom ROM's. Dezelfde waarschuwing geldt voor allerlei tuning-programma's, zoals de Galaxy Tuner voor de Samsung Galaxy S. Dit soort programma's heeft heel specifieke vereisten en kan uw telefoon schade berokkenen wanneer hij niet aan al deze eisen voldoet.

©PXimport

MicroSecond synchroniseert automatisch de tijd van uw Android-telefoon.

13 Alternatieve firmware

Met root-rechten krijgt u toegang tot heel wat mogelijkheden, maar als u ultieme flexibiliteit wilt, dan kunt u niet buiten alternatieve firmware. Deze firmware vervangt uw volledige Android-systeem. Dit is vooral handig als de producent van uw telefoon geen updates meer uitbrengt en u dus met een hopeloos verouderde Android-versie opgescheept zit. Dankzij alternatieve firmware (een custom ROM) kunt u dan wel de nieuwste Android-versie op uw telefoon installeren en profiteert u ook van de nieuwste functionaliteit, zoals betere performance, tethering, de mogelijkheid om applicaties op de SD-kaart te installeren (geïntroduceerd in Android 2.2) en geïntegreerde VoIP (geïntroduceerd in Android 2.3). Veel custom ROM's voegen bovenop de nieuwste Android-versie extra functies toe, een andere look of extra instellingen om uw systeem te finetunen en naar uw smaak aan te passen. Sommige ROM's zijn gespecialiseerd in het behalen van een betere performance en vervangen vooral de kernel door een eigen geoptimaliseerde versie. Helaas is het aanbod van alternatieve firmware zo mogelijk nog rommeliger en gefragmenteerder dan dat van applicaties om uw telefoon te rooten. Vaak is een custom ROM begonnen door een persoon die zijn eigen smartphone wil tunen, en ondersteunt het dan ook enkel dat apparaat. De kwaliteit van custom ROM's varieert ook van heel amateuristisch tot quasi-professioneel.

Back-up

Voordat u een custom ROM installeert (en voor u uw apparaat root als u echt op zeker wilt spelen), maakt u best een back-up van alle gegevens die niet op de SD-kaart staan. Het gaat dan om sms'jes, uw gespreksgeschiedenis, favorieten, applicaties enzovoort. Deze gaan allemaal verloren wanneer u een custom ROM installeert. Gegevens die u synchroniseert met een Google-account (uw Google-contacten, kalender, Gmail enzovoort) hoeft u niet te back-uppen, aangezien deze bij de eerste synchronisatie na de installatie van de custom ROM toch hersteld worden. Applicaties kunt u naar de SD-kaart back-uppen met de applicatie Titanium Backup of Astro File Manager, en ook voor back-ups van andere gegevens bestaan er applicaties, zoals SMS Backup & Restore voor uw sms-berichten en Call Logs Backup & Restore voor uw gespreksgeschiedenis. Na de installatie van de custom ROM installeert u deze back-up-applicaties opnieuw en herstelt u de gegevens op basis van de back-up op de SD-kaart die u eerder gemaakt hebt.

14 CyanogenMod

De installatie-instructies variëren weer van custom ROM tot custom ROM, en bij één custom ROM die meerdere apparaten ondersteunt variëren ze zelfs van apparaat tot apparaat. Daar kunnen we hier dus niet uitgebreid op ingaan. We geven echter wel een algemene uitleg over CyanogenMod, de bekendste custom ROM die vrij veel Android-smartphones ondersteunt. In het begin van dit jaar is CyanogenMod 7 uitgekomen, dat gebaseerd is op Android 2.3.

©PXimport

Met ROM Manager installeert u een alternatieve herstelmodus of custom ROM.

U vindt installatie-instructies voor elk apparaat op de wiki van CyanogenMod. Het eerste wat u moet doen is uw telefoon rooten. Daarna is het meestal wel de moeite om een alternatieve herstelmodus te installeren, hoewel dit optioneel is. Op veel telefoons heeft de standaard herstelmodus van de fabrikant immers slechts beperkte mogelijkheden, en wanneer u custom ROM's gaat installeren kunt u wel de luxe van een geavanceerdere herstelmodus gebruiken. Een populaire herstelmodus (recovery ROM) die vaak in combinatie met CyanogenMod gebruikt wordt is ClockworkMod Recovery. Installeer hiervoor ROM Manager uit de Android Market en selecteer daarin Flash ClockworkMod Recovery en kies uw telefoonmodel.

De laatste stap is het installeren van CyanogenMod zelf. Als u de Premium-versie van de applicatie ROM Manager in de Android Market koopt (die kost momenteel 3,99 euro), dan kunt u hierin Download ROM kiezen, wat de eenvoudigste manier is om CyanogenMod te installeren. Het kan echter ook manueel, wat ingewikkelder is en van apparaat tot apparaat verschilt. In de wiki vindt u uitgebreide hulp. Over het algemeen komt het erop neer dat u CyanogenMod naar de SD-kaart downloadt, uw telefoon in de ClockworkMod-herstelmodus herstart, dan een fabrieksherstel (factory reboot) uitvoert, de cache-partitie wist en dan het zip-bestand van CyanogenMod installeert. Na een herstart (die de eerste keer vrij traag gaat) start uw telefoon in CyanogenMod op. Omdat de Google-applicaties zoals Gmail, Google Maps, de Android Market, Google Talk en YouTube niet opensource zijn, mag CyanogenMod deze niet meeleveren, maar u kunt deze achteraf wel eenvoudig verkrijgen door een pakket (Google Apps Addon) te downloaden van de website van CyanogenMod en dit te installeren.

CyanogenMod biedt veel meer instellingen dan de standaardinstallatie van Android, en het loont dus de moeite om eens door de instellingen te gaan en te bekijken wat er allemaal mogelijk is. U kunt bijvoorbeeld de processor van uw telefoon overklokken, of het percentage van uw batterijlading in cijfers tonen. CyanogenMod ondersteunt ook tethering, zowel via wifi, bluetooth als usb. De browser is bovendien uitgebreid met een incognito-modus, die van alles wat u in deze modus in uw browser doet achteraf de sporen uitwist, zoals cookies, uw browsergeschiedenis, gedownloade bestanden enzovoort.

©PXimport

CyanogenMod ondersteunt tethering via wifi, bluetooth en usb.

©PXimport

CyanogenMod kan uw telefoon overklokken, maar wees u bewust van de risico's.

Andere ROM's

Er bestaan nog heel wat andere custom ROM's dan CyanogenMod. Het Chinese MIUI bijvoorbeeld, dat gelukkig ook een Engelse vertaling heeft, heeft een heel aparte interface. Voor de Samsung Galaxy S bestaan er heel wat meer custom ROM's. Een populaire is Darky's ROM, en als u het onderste uit de kan wilt halen qua performance, moet u zeker de Spike All in One Edition proberen. Voor tuners is er Ultimate ROM die bijvoorbeeld toelaat om de toetsen van uw Galaxy S anders toe te wijzen en een adblocker ingebouwd heeft. Voor minimalisten is er Insanity ROM, dat enkel de Android Market van de Google-applicaties bevat en u dus een heel klein systeem geeft zonder overbodige programma's. Kortom, er is voor elk wat wils, maar blijf op uw hoede: er zitten ook obscure ROM's bij die u beter kunt vermijden.

Of je nu graag uitgebreid kookt of elke avond snel klaar wilt zijn: een slimme keukenindeling maakt het verschil. Alles moet logisch op zijn plek staan, zodat je moeiteloos overal bij kunt en na afloop ook weinig tijd kwijt bent aan opruimen.

Lees ook: Fornuis op maat: kies het aantal pitten dat bij je past

Vaatwasser, gootsteen en vuilnisbak

Heb je plannen voor een nieuwe keuken? Denk dan nu al na over welke slimme keuzes je kunt maken met de indeling. Plaats bijvoorbeeld de vaatwasser, de spoelbak en de afvalemmer dicht bij elkaar. Je hoeft dan nooit ver te lopen met vieze borden en je kunt ze makkelijk leegschrapen, eventueel afspoelen en direct inruimen. Staat de afvalbak in een kastje direct naast de vaatwasser? Let er dan op dat je het deurtje nog goed kunt openen als de deur van de vaatwasser omlaag staat. Dat werkt makkelijker bij het inruimen. Plaats verder de vaatwasser niet direct tegen een zijmuur. Tijdens het inruimen loop je dan sneller kans op spetters tegen de muur.

Werkblad en kookplaat

Het werkblad is meer dan alleen een plek om iets op te zetten. Je gebruikt het om te snijden, te mixen, spullen neer te leggen en borden op te scheppen. Zorg daarom dat je voldoende vrije werkruimte overhoudt – dus niet alles volbouwen met apparatuur. Plaats de spoelbak of kookplaat liever niet op een hoek. Je hebt aan beide kanten plek nodig, zodat je je handen vrij kunt houden en spetters opvangt. Reken aan weerszijden minimaal veertig centimeter. Dat oogt niet alleen rustiger, het werkt ook prettiger. Handig om te weten: bij je keukenspecialist wordt hiervoor vaak de term aflegruimte gebruikt. En nog even over de kookplaat: plaats die bij voorkeur niet pal naast de koelkast of een hoge kast; dat geeft weinig bewegingsvrijheid en maakt het lastig om met meerdere mensen tegelijk in de keuken te staan.

©Olga Yastremska and Leonid Yastremskiy

Koelkast

Een koelkast gebruik je vaker dan je denkt – gemiddeld zo'n 35 keer per dag. Zet 'm daarom op een plek waar je er makkelijk bij kunt, ook als je vanuit de woonkamer even snel iets wilt pakken. Zet de koelkast liever niet helemaal achterin of op een plek waar je niet vanzelf langsloopt; dat is al snel onhandig in het dagelijks gebruik. Let ook op de temperatuur rondom de koelkast. Zet hem niet naast een oven, radiator of op een plek waar veel zonlicht komt. Kan het echt niet anders, zorg dan voor een isolerende tussenplaat en houd minstens drie centimeter ruimte vrij tussen warmtebron en koelkast.

Gebruik de keuken-driehoek

In de basis draait een keuken om drie functies: koken, spoelen en koelen. Je fornuis, gootsteen en koelkast vormen samen een denkbeeldige driehoek. Als de afstanden tussen deze drie goed gekozen zijn, werk je prettiger. Staan ze te ver van elkaar, dan loop je onnodig veel. Staan ze te dicht bij elkaar, dan dan wordt het al snel krap en onhandig. Een keukenspecialist kan helpen bij het vinden van een goede verhouding, maar je merkt het zelf vaak ook al als iets net niet lekker werkt.

Optimale werkhoogte

Ook de hoogte van je werkplekken telt mee. Een oven op armhoogte is een stuk prettiger dan op kniehoogte, zeker als je vaak bakt. Het voorkomt bukken. Heb je een kleine keuken? Kies dan voor een compacte oven of voor een fornuis met geïntegreerde oven. Datzelfde geldt voor de vaatwasser: als je die wat hoger plaatst, spaar je je rug en knieën. Voor de kookplaat geldt een andere regel: meet de afstand van je onderarm tot het werkblad. Is die ongeveer twaalf centimeter, dan zit je goed qua houding en belast je je schouders niet onnodig.

Apparatuur wat hoger plaatsen (als dat kan) heeft nog een voordeel. Wanneer je kleine kinderen hebt rondlopen, kunnen die er minder makkelijk bij. Wel zo veilig!

©lev dolgachov

Opbergruimte

Tot slot: denk na over hoe je spullen opbergt. Onderkastjes bieden veel ruimte, maar vragen vaak veel van je rug. Bovenkastjes kunnen juist weer te hoog zijn. Een buffetkast biedt uitkomst: wat je dagelijks gebruikt zet je op ooghoogte, wat minder vaak nodig is kan best wat lager of juist hoger.

Slim indelen = een fijnere keuken!

Een goede keuken draait niet alleen om de juiste apparatuur, maar vooral ook om slimme keuzes die het koken makkelijker maken. Denk na over looproutes, werkhoogtes en voldoende bewegingsruimte. Positioneer alles op logische plekken, zorg voor een werkblad met voldoende vrije ruimte en let op kleine details zoals de draairichting van kastdeurtjes. Daarmee wordt de keuken (nog meer) het hart van je huis!

Warm! Dorst! Hoog tijd dus voor ijskoffie en ijsthee. Je hoeft er niet eens voor naar de winkel: je kunt het binnen een paar minuten zelf maken, vaak gewoon met wat je al in huis hebt. Lekker verfrissend, en meestal ook gezonder én goedkoper dan wat je in de supermarkt vindt. In dit artikel lees je precies hoe je dat doet. Proost!

Lees ook: Geen ijsmachine, toch zelf ijs maken? Natuurlijk kan dat! 

Wie van koffie houdt, kan met ijskoffie alle kanten op. Je kunt koffie koud zetten (cold brew), of juist warme koffie gebruiken en die laten afkoelen.

In beide gevallen begint het met sterke koffie. Hoe sterker, hoe beter, want ijsblokjes verdunnen de smaak. Zet bijvoorbeeld een dubbele espresso of gebruik een koffiemachine op de hoogste intensiteit. Laat de koffie afkoelen, giet 'm over een glas vol ijsblokjes en voeg melk of plantaardige drink (haver, amandel of soja) toe als je dat lekker vindt.

Liever iets milders? Dan is cold brew een goed alternatief. Meng grofgemalen koffie met koud water in een kan of fles. Je moet er wel de tijd voor nemen, want je moet het daarna zo'n twaalf uur in de koelkast laten trekken. Daarna filter je het koffiedik eruit met een zeef of koffiefilter. Het resultaat is een zachte, cafeïnerijke drank die minder bitter is dan je zou verwachten – ideaal voor wie gewone zwarte koffie te scherp vindt. Verdun het naar smaak met melk, water of siroop, bijvoorbeeld vanillesiroop of hazelnootsiroop. Tip: je kunt ook wat meer maken dan je nodig hebt en dat in de koelkast bewaren (maximaal drie dagen). Heb je op een later tijdstip dan trek in ijskoffie, dan hoef je niet eerst twaalf uur te wachten.

Gebruik je een espressomachine, dan heb je meer controle over de smaak. Voor een krachtige ijskoffie kies een Arabica/Robusta-blend. Door de Robusta-bonen in deze melanges krijg je een pittige smaak en een stevige crèmelaag – ook lekker in ijskoffie.

Liever iets zachters of fruitigers? Ga dan voor 100% Arabica-bonen. Die zijn milder en hebben vaak meer nuance. Zulke bonen geven je ijskoffie een verfijnde smaak, soms met citrus- of bloemtonen.

Ook decafé werkt prima, bijvoorbeeld als je 's avonds nog iets kouds wilt drinken zonder daarna klaarwakker te liggen.

©annapustynnikova

IJsthee: verkoelende dorstlesser

Ook ijsthee maak je in een paar simpele stappen. Gebruik losse thee of gewone theezakjes, maar zet het sterker dan je normaal zou doen. De thee wordt namelijk verdund zodra je er ijs aan toevoegt. Zwarte thee is een klassieker, maar groene thee, kruidenmengsels of gearomatiseerde soorten werken net zo goed. Let wel op: groene thee en kruideninfusies zijn gevoeliger voor een bittere nasmaak als je ze te lang laat trekken. Hou de trektijd dus korter dan bij zwarte thee. Hieronder lees je welke watertemperatuur je moet gebruiken en hoe lang je het mengsel moet laten trekken.

– Zwarte thee: 95–100 °C, 4–5 minuten
– Groene thee: 70–80 °C, 2–3 minuten
– Kruideninfusies/rooibos: 95–100 °C, 5–6 minuten

©shersor

Laat de thee eerst een beetje afkoelen, of gebruik niet te veel ijs in één keer. Zo blijft de smaak in balans en voorkom je dat je thee bitter of waterig wordt. Je kunt de thee ook helemaal laten afkoelen op het aanrecht en daarna in de koelkast zetten – dan krijg je een heldere, frisse ijsthee zonder smaakverlies.

Voeg daarna eventueel smaakmakers toe zoals schijfjes citroen, munt of een beetje honing. Suiker los je het best op in de thee als die nog warm is, anders blijft het onder in je glas liggen. Houd je liever van minder zoet, dan kun je het ook bij een paar druppels citroen of een scheutje appelsap houden. Gebruik je verse vruchten zoals perzik of sinaasappel, snijd die dan in dunne plakjes en laat ze even meetrekken.

Gooi je ijsthee niet direct vol ijs, zeker niet als je hem lang wilt bewaren. Door de ijsklontjes vlak voor het serveren toe te voegen, blijft de smaak beter behouden. En als je slim bent, vries je wat van de thee zelf in als ijsklontjes. Zo wordt je drankje koud, zonder dat het verwatert.

Tot slot: experimenteren en bewaren

Het fijne aan zelf ijskoffie of ijsthee maken, is dat je eindeloos kunt variëren. Wissel af met kruiden, citrus, melksoorten of zoetmakers. Probeer eens een koude espresso met gecondenseerde melk of een groene ijsthee met gember en limoen. Hieronder hebben we zowel voor ijskoffie als ijsthee vijf smaakvariaties voor je verzameld.

Maak in één keer een grotere hoeveelheid en bewaar die in een afsluitbare fles in de koelkast. Zo heb je altijd iets klaarstaan als je behoefte hebt aan iets verfrissends én lekkers te drinken. Let er wel op dat vers gemaakte ijsthee en cold brew koffie maar een paar dagen houdbaar zijn. Drink het binnen drie dagen op, dan is de smaak op z'n best.  

©vikakurylo81 - stock.adobe.com

5 bijzondere ijskoffievariaties

– Kokos-kardemom: kokosmelk, gemalen kardemom, honing
– Sinaasappel-kaneel: geraspte sinaasappelschil, kaneelpoeder, ahornsiroop
– Hazelnoot-salted caramel: hazelnotenmelk, karamelsiroop, snufje zeezout
– Chocolade-chili: cacaopoeder, cayennepeper, bruine suiker
– Rozemarijn-citroen: verse rozemarijn, citroensap, agavesiroop

5 bijzondere ijstheevariaties

– Watermeloen-munt: watermeloensap, verse munt, limoen
– Perzik-basilicum: verse perzik, basilicumblaadjes, honing
– Hibiscus-granaatappel: hibiscusbloemen, granaatappelsap, stevia
– Komkommer-dille: komkommer, verse dille, snufje zeezout
– Ananas-tijm: ananasblokjes, tijmblaadjes, kokoswater

Smaakvariaties: hoe & wat

Tijdens het trekken (in de hete koffie/thee):

• Kruiden zoals kardemom, kaneel, rozemarijn, basilicum, dille, tijm
• Citrusschil (sinaasappel)
• Hibiscusbloemen

Na het afkoelen toevoegen:

• Verse sappen (watermeloen, granaatappel, citroensap)
• Verse stukjes fruit (perzik, ananas, komkommer)
• Melksoorten (kokosmelk, hazelnotenmelk, amandelmelk)
• Zoetmakers (honing, stroop, stevia)
• Verse kruiden die snel bitter worden (munt)

Extra smaakmakers:

• Cacaopoeder: eerst mengen met beetje heet water, dan toevoegen
• Zeezout: altijd op het laatst, naar smaak