Android-smartphones zijn (wel in mindere mate dan hun Apple-concurrent) dichtgetimmerd, waardoor u maar beperkte toegang hebt tot allerlei systeemfunctionaliteiten. Door systeemtoegang op uw apparaat te verkrijgen (rooten) is het mogelijk om uit dit keurslijf te ontsnappen, waarna u allerlei interessante programma's kunt draaien en zelfs alternatieve firmware kunt installeren.

Beveiligingsrisico's

Voor u enthousiast uw Android-smartphone begint te rooten, moet u zich er wel bewust van zijn dat applicaties met root-toegang niet meer ingeperkt worden, zodat ze meer schade aan uw telefoon kunnen berokkenen. Bij goed geschreven software zal dit niet voorvallen, maar een slordige programmeur kan een foutje in zijn applicatie maken. Omdat een geroote applicatie ook toegang heeft tot gegevens van andere applicaties, kan het dan wel voorkomen dat u plots door deze fout gegevens verliest. En dan hebben we het nog niet over applicaties die bewust kwaadaardige zaken uitvoeren. Geef dus enkel root-rechten aan applicaties die u vertrouwt! Voor alternatieve firmware geldt dit nog meer: installeer enkel een custom ROM uit een betrouwbare bron!

In dit artikel gaan we in op het rooten van een Android-telefoon. We bespreken de werkwijze, we vertellen wat handige apps zijn die u na het rooten kunt gebruiken, en tot slot installeren we alternatieve firmware op onze smartphone.

1 Wat is Rooten?

In Android worden uit veiligheidsoverwegingen standaard heel wat zaken van de gebruiker afgeschermd. U hebt slechts beperkte rechten en kunt bijvoorbeeld niet uw smartphone overklokken, screenshots maken, essentiële systeemprogramma's wijzigen enzovoort. Om toegang te krijgen tot al deze functies moet u zogenaamde root-rechten verkrijgen. 'Root' is onder Android (net als onder Linux) het gebruikersaccount dat alles kan. Standaard geeft Android u niet de mogelijkheid om het root-account te gebruiken. Om deze mogelijkheid toch te verkrijgen moet u eerst uw telefoon rooten, enigszins te vergelijken met het jailbreaken van een iPhone. Als u de instructies correct volgt, dan is uw telefoon rooten vrij ongevaarlijk en het duurt ook niet lang, in tegenstelling tot het installeren van alternatieve firmware (zie stap 13), dat heel wat risicovoller is. De rest van uw Android-installatie blijft bij het rooten intact. Aangezien u door te rooten op een eenvoudige manier heel wat meer mogelijkheden op uw smartphone krijgt, is het voor gevorderde gebruikers zeker aan te raden. Heel wat Android-applicaties uit de Android Market detecteren of uw apparaat geroot is en bieden meer mogelijkheden als dit zo is. Sommige gespecialiseerde applicaties vereisen zelfs dat uw apparaat geroot is omdat ze hun functionaliteit zonder root-toegang niet kunnen aanbieden. Let voordat u gaat rooten wel op: niet alle root-tools hebben de mogelijkheid ingebouwd om terug te keren naar de oorspronkelijke situatie.

©PXimport

Met een geroote telefoon kunt u zelfs Linux-commando's in de terminal ingeven.

2 Rooten in de praktijk

Enkele jaren geleden was het nog niet zo eenvoudig om een Android-smartphone te rooten. De fabrikanten waren er nogal huiverig over en werkten u actief tegen. Tegenwoordig bestaan er voor de meeste telefoons wel eenvoudig te gebruiken tools. Helaas bestaat er geen universeel programma waarmee u alle Android-smartphones kunt rooten. De programma's die er zijn, zijn veelal gemaakt door hobbyisten en ondersteunen alleen de smartphones die de maker bezit. Zodoende bestaan er nu heel wat root-tools die geschikt zijn voor enkele specifieke apparaten. We kunnen hier dus ook geen uitleg geven die voor alle smartphones werkt. Op de website www.xda-developers.com vindt u allerlei informatie over het rooten van verschillende Android-smartphones en het installeren van alternatieve firmware erop. De meeste tools vindt u niet in de Android Market maar moet u als apk-bestand downloaden van de website. Sla het bestand dan op de SD-kaart van uw telefoon op en installeer het met behulp van de bestandsbeheerder. Overigens moet u hiervoor wel in de instellingen bij Toepassingen het vinkje bij Onbekende bronnen aan hebben staan, anders kunt u enkel applicaties uit de Android Market installeren.

©PXimport

Vink Onbekende bronnen aan om een root-applicatie te installeren.

3 SuperOneClick

De applicatie SuperOneClick ondersteunt naar eigen zeggen 'bijna alle Android-smartphones', dus daarop gaan we hier uitgebreider in. Deze vereist niet de installatie van een applicatie op uw telefoon, maar op uw computer. Schakel eerst op uw telefoon USB-debugging in door in de instellingen naar Toepassingen / Ontwikkeling te gaan en daar USB-foutopsporing aan te vinken. Op uw computer moet u ook de Android SDK (Software Development Kit) installeren. Start daarna de Android-debugger op uw computer en sluit uw smartphone via usb op uw computer aan. In het debugvenster ziet u nu allerlei boodschappen. Als Windows bij het aankoppelen van uw smartphone vraagt om de SD-kaart te openen, doet u dit niet. Download het programma SuperOneClick van de website www.shortfuse.org, pak het bestand uit en start het. Het programma toont enkele grote knoppen. Klik op de knop Root, waarna het programma met uw smartphone verbindt en deze gaat rooten. U krijgt tijdens dit proces allerlei boodschappen te zien in het venster van SuperOneClick, op het einde ziet u als het goed is de melding 'Success!'. U kunt nu de usb-verbinding afkoppelen en het best herstart u de telefoon.

Naast SuperOneClick zijn een aantal andere bekende applicaties om te rooten z4Root (dat ook heel wat apparaten ondersteunt), Visionary (voor de HTC Desire HD en Desire Z), unrevoked (voor de HTC Desire Wildfire en Hero) en Easy Root (voor de Google Nexus One en Motorola Milestone).

©PXimport

Vink usb-foutopsporing aan om uw telefoon met SuperOneClick te rooten.

4 Root-rechten beheren

Kijk nu op uw Android-telefoon naar uw applicaties. Er is een nieuwe applicatie bijgekomen met de naam Superuser en het icoontje van een doodshoofd met ooglapje. Start het programma en open de instellingen. Ga naar Notifications en zorg dat Notifications aangevinkt is. Zo krijgt u altijd een melding wanneer een applicatie root-permissies vraagt. Op dat moment kunt u deze root-permissies aanvaarden of weigeren. U kunt in het notificatievenster ook aanvinken dat Android uw keuze onthoudt. Zo kunt u een applicatie die u vertrouwt permanent root-rechten geven, en één die u niet vertrouwt permanent root-rechten ontzeggen. U krijgt dan niet telkens op nieuw een notificatie.

©PXimport

Superuser waarschuwt u wanneer een applicatie root-rechten vraagt.

In de applicatie Superuser krijgt u een overzicht te zien van alle applicaties die u hebt laten onthouden, onderverdeeld in de categorieën Toestaan en Weigeren. Als u op een icoontje klikt, krijgt u informatie over de bijbehorende applicatie te zien en kunt u de root-rechten wijzigen. U kunt ook uw keuze laten vergeten, zodat u weer een notificatie te zien krijgt bij het starten van een applicatie die om root-rechten vraagt. Met Superuser behoudt u dus goed het overzicht over de applicaties die u root-rechten hebt gegeven.

©PXimport

Beheer in Superuser welke applicaties root-rechten krijgen.

Google Movie Rentals

Googles videotheekdienst Movie Rentals (dat overigens nog niet in Nederland beschikbaar is) uit de Android Market blokkeert geroote apparaten. Gebruikers krijgen dan een nietszeggende foutmelding. Geroote apparaten worden geblokkeerd omdat Google bang is dat u dan de beveiligingsmaatregelen om de auteursrechten te beschermen, kunt omzeilen. Uw Android-apparaat rooten is volledig legaal en u kunt er heel wat handige dingen mee doen, maar verwacht dus wel dat bepaalde zaken niet werken omdat de extra mogelijkheden contentaanbieders een doorn in het oog zijn.

5 App: screenshots

Screenshots maken is bij Android vrij omslachtig. Anders dan dat velen denken, kunt u wel een screenshot maken zonder uw telefoon te rooten. Dit kan via Android SDK op uw computer, u moet uw telefoon dus via usb aansluiten. Wilt u zonder computer een screenshot maken op uw telefoon, dan moet het apparaat geroot zijn. Er bestaan heel wat screenshot-apps voor geroote Android-telefoons, de handigste vinden wij ShootMe. Standaard neemt deze een screenshot wanneer u met de telefoon heen en weer schudt, maar u kunt de applicatie ook op audio laten reageren: het volstaat dan om naar de telefoon te roepen om een screenshot te maken. Screencasts (filmpjes van het scherm) maken is ook mogelijk.

©PXimport

Met ShootMe maakt u screenshots door met uw telefoon te schudden.

6 App: advertenties blokkeren

Een handige advertentie-blocker is AdFree Android, dat heel wat advertenties uit uw browser filtert en zelfs in-app-advertenties blokkeert. De applicatie werkt daarvoor met een lijst van te blokkeren hostnamen van bekende advertentieservers, die lijst kunt u automatisch dagelijks laten verversen door in de applicatie Check server for updates daily aan te vinken.

©PXimport

Surf zonder advertenties met AdFree Android.

7 App: bestandsbeheerders

De applicatie ES File Explorer is een heel uitgebreide bestandsbeheerder, inclusief een Dropbox- en ftp-client. Op een geroote Android-telefoon krijgt deze applicatie ook toegang tot de systeemmap, klik hiervoor op het meest linkse icoontje in de applicatie. Hierdoor kunt u - als u weet waarmee u bezig bent! - bloatware (onnodige/ongewenste software) van uw smartphoneproducent verwijderen, of een back-up maken van apk-bestanden. Klik in de instellingen op Root opties, vink Root verkenner aan en vervolgens Mount bestands systeem, waarmee u toegang krijgt tot de systeemmap.

Ook interessant is dat u met ES File Explorer via de wifi-verbinding toegang krijgt tot gedeelde netwerkschijven van uw Windows-computers, waardoor het bijvoorbeeld mogelijk is om op uw Android-telefoon video- of audio-bestanden af te spelen die op uw computer staan. In de andere richting kan het ook: als u het programma Samba Filesharing installeert, kunt u de inhoud van uw Android-apparaat via wifi op het netwerk delen met Windows-computers.

©PXimport

Deel bestanden via wifi met uw Windows-computers.

©PXimport

Stel het wachtwoord en andere instellingen van Samba in.

8 App: verplaatsen naar SD-kaart

Met Move2SD Enabler is het mogelijk om applicaties naar de SD-kaart te verplaatsen als het interne flash-geheugen bijna vol is. Android ondersteunt dit zelf ook sinds versie 2.2, maar enkel voor applicaties die hiervoor speciaal aangepast zijn, met Move2SD Enabler kan het met elke applicatie. U kunt aangeven wat de standaardlocatie is voor nieuwe applicaties die u installeert, en in de Android-instellingen vindt u dan bij Toepassingen ook een optie Verplaatsen naar SD-kaart bij elke applicatie.

©PXimport

Verplaats al uw applicaties naar de SD-kaart.

9 App: anoniem online

Als u op een anonieme manier op internet wilt gaan met uw Android-smartphone, dan is Orbot een unieke applicatie. Via Orbot laat u al het webverkeer op uw smartphone en alle DNS-aanvragen, over het Tor-netwerk gaan, dat uw anonimiteit verzekert. Orbot werkt ook zonder root-toegang, maar dan werkt het anonimiseren enkel voor applicaties die een http- of socks-proxy ondersteunen, zoals de instant messenger-applicaties Beem of Gibberbot of de browser Firefox Mobile (via de add-on ProxyMob). Hebt u Android geroot, dan zorgt Orbot dat al het internetverkeer via Tor omgeleid wordt zonder dat u de desbetreffende applicaties daarvoor moet configureren. Ook applicaties zoals Gmail, YouTube en Google Maps werken dan anoniem.

©PXimport

Met Orbot surft u anoniem via het Tor-netwerk.

10 App: speurder

Vertrouwt u bepaalde programma's op uw Android-telefoon niet en wilt u te weten komen welke informatie ze over het netwerk sturen, installeer dan Shark for Root. Dit is een 'pakketsniffer', die in een logbestand informatie over netwerkpakketten bijhoudt. Daarna leest u dit logbestand met de applicatie Shark Reader op uw telefoon uit of met het programma Wireshark op uw computer.

11 App: firewall

Met DroidWall installeert u een firewall op uw Android-telefoon. Hiermee kunt u per applicatie instellen of deze toegang krijgt tot internet via wifi of 3G. Zo voorkomt u bijvoorbeeld dat u in het buitenland een te dure rekening via 3G krijgt, door allerlei programma's die op de achtergrond internet blijven gebruiken. Of u ontzegt de applicaties die u niet vertrouwt volledig de toegang tot internet. Alle pogingen tot internettoegang kunnen gelogd worden.

©PXimport

Met DroidWall stelt u in welke applicaties netwerktoegang krijgen.

12 App: andere handigheidjes

Er bestaan ook allerlei applicaties die kleine maar soms nuttige aanpassingen doen, zoals ButtonRemapper (0,75 euro) dat u toelaat om de hardwareknoppen van uw telefoon een andere functionaliteit te geven, of LCD Density Changer (0,75 euro) waarmee u de resolutie van uw scherm wijzigt. Er zijn ook allerlei applicaties die de bootanimaties kunnen aanpassen, al moet u hiermee oppassen omdat uw telefoon bij een fout wel eens weigert op te starten. U kunt ook de klok van uw Android-telefoon automatisch laten synchroniseren met een NTP-server, zoals Windows dat ook kan doen. Hiervoor hebt u een applicatie met root-rechten nodig, er bestaan er enkele, zoals ClockSync, Micro Second en Sytrant.

Verder bestaan er heel wat applicaties die de processor van uw smartphone overklokken, zoals OverclockWidget en Milestone Overclock. Bij dit soort applicaties moet u echter goed oppassen, want een te hoge kloksnelheid kan uw smartphone instabiel maken. Bovendien moet u zeker de installatie-instructies goed lezen, zo werkt Milestone Overclock enkel op het standaard Android en niet op custom ROM's. Dezelfde waarschuwing geldt voor allerlei tuning-programma's, zoals de Galaxy Tuner voor de Samsung Galaxy S. Dit soort programma's heeft heel specifieke vereisten en kan uw telefoon schade berokkenen wanneer hij niet aan al deze eisen voldoet.

©PXimport

MicroSecond synchroniseert automatisch de tijd van uw Android-telefoon.

13 Alternatieve firmware

Met root-rechten krijgt u toegang tot heel wat mogelijkheden, maar als u ultieme flexibiliteit wilt, dan kunt u niet buiten alternatieve firmware. Deze firmware vervangt uw volledige Android-systeem. Dit is vooral handig als de producent van uw telefoon geen updates meer uitbrengt en u dus met een hopeloos verouderde Android-versie opgescheept zit. Dankzij alternatieve firmware (een custom ROM) kunt u dan wel de nieuwste Android-versie op uw telefoon installeren en profiteert u ook van de nieuwste functionaliteit, zoals betere performance, tethering, de mogelijkheid om applicaties op de SD-kaart te installeren (geïntroduceerd in Android 2.2) en geïntegreerde VoIP (geïntroduceerd in Android 2.3). Veel custom ROM's voegen bovenop de nieuwste Android-versie extra functies toe, een andere look of extra instellingen om uw systeem te finetunen en naar uw smaak aan te passen. Sommige ROM's zijn gespecialiseerd in het behalen van een betere performance en vervangen vooral de kernel door een eigen geoptimaliseerde versie. Helaas is het aanbod van alternatieve firmware zo mogelijk nog rommeliger en gefragmenteerder dan dat van applicaties om uw telefoon te rooten. Vaak is een custom ROM begonnen door een persoon die zijn eigen smartphone wil tunen, en ondersteunt het dan ook enkel dat apparaat. De kwaliteit van custom ROM's varieert ook van heel amateuristisch tot quasi-professioneel.

Back-up

Voordat u een custom ROM installeert (en voor u uw apparaat root als u echt op zeker wilt spelen), maakt u best een back-up van alle gegevens die niet op de SD-kaart staan. Het gaat dan om sms'jes, uw gespreksgeschiedenis, favorieten, applicaties enzovoort. Deze gaan allemaal verloren wanneer u een custom ROM installeert. Gegevens die u synchroniseert met een Google-account (uw Google-contacten, kalender, Gmail enzovoort) hoeft u niet te back-uppen, aangezien deze bij de eerste synchronisatie na de installatie van de custom ROM toch hersteld worden. Applicaties kunt u naar de SD-kaart back-uppen met de applicatie Titanium Backup of Astro File Manager, en ook voor back-ups van andere gegevens bestaan er applicaties, zoals SMS Backup & Restore voor uw sms-berichten en Call Logs Backup & Restore voor uw gespreksgeschiedenis. Na de installatie van de custom ROM installeert u deze back-up-applicaties opnieuw en herstelt u de gegevens op basis van de back-up op de SD-kaart die u eerder gemaakt hebt.

14 CyanogenMod

De installatie-instructies variëren weer van custom ROM tot custom ROM, en bij één custom ROM die meerdere apparaten ondersteunt variëren ze zelfs van apparaat tot apparaat. Daar kunnen we hier dus niet uitgebreid op ingaan. We geven echter wel een algemene uitleg over CyanogenMod, de bekendste custom ROM die vrij veel Android-smartphones ondersteunt. In het begin van dit jaar is CyanogenMod 7 uitgekomen, dat gebaseerd is op Android 2.3.

©PXimport

Met ROM Manager installeert u een alternatieve herstelmodus of custom ROM.

U vindt installatie-instructies voor elk apparaat op de wiki van CyanogenMod. Het eerste wat u moet doen is uw telefoon rooten. Daarna is het meestal wel de moeite om een alternatieve herstelmodus te installeren, hoewel dit optioneel is. Op veel telefoons heeft de standaard herstelmodus van de fabrikant immers slechts beperkte mogelijkheden, en wanneer u custom ROM's gaat installeren kunt u wel de luxe van een geavanceerdere herstelmodus gebruiken. Een populaire herstelmodus (recovery ROM) die vaak in combinatie met CyanogenMod gebruikt wordt is ClockworkMod Recovery. Installeer hiervoor ROM Manager uit de Android Market en selecteer daarin Flash ClockworkMod Recovery en kies uw telefoonmodel.

De laatste stap is het installeren van CyanogenMod zelf. Als u de Premium-versie van de applicatie ROM Manager in de Android Market koopt (die kost momenteel 3,99 euro), dan kunt u hierin Download ROM kiezen, wat de eenvoudigste manier is om CyanogenMod te installeren. Het kan echter ook manueel, wat ingewikkelder is en van apparaat tot apparaat verschilt. In de wiki vindt u uitgebreide hulp. Over het algemeen komt het erop neer dat u CyanogenMod naar de SD-kaart downloadt, uw telefoon in de ClockworkMod-herstelmodus herstart, dan een fabrieksherstel (factory reboot) uitvoert, de cache-partitie wist en dan het zip-bestand van CyanogenMod installeert. Na een herstart (die de eerste keer vrij traag gaat) start uw telefoon in CyanogenMod op. Omdat de Google-applicaties zoals Gmail, Google Maps, de Android Market, Google Talk en YouTube niet opensource zijn, mag CyanogenMod deze niet meeleveren, maar u kunt deze achteraf wel eenvoudig verkrijgen door een pakket (Google Apps Addon) te downloaden van de website van CyanogenMod en dit te installeren.

CyanogenMod biedt veel meer instellingen dan de standaardinstallatie van Android, en het loont dus de moeite om eens door de instellingen te gaan en te bekijken wat er allemaal mogelijk is. U kunt bijvoorbeeld de processor van uw telefoon overklokken, of het percentage van uw batterijlading in cijfers tonen. CyanogenMod ondersteunt ook tethering, zowel via wifi, bluetooth als usb. De browser is bovendien uitgebreid met een incognito-modus, die van alles wat u in deze modus in uw browser doet achteraf de sporen uitwist, zoals cookies, uw browsergeschiedenis, gedownloade bestanden enzovoort.

©PXimport

CyanogenMod ondersteunt tethering via wifi, bluetooth en usb.

©PXimport

CyanogenMod kan uw telefoon overklokken, maar wees u bewust van de risico's.

Andere ROM's

Er bestaan nog heel wat andere custom ROM's dan CyanogenMod. Het Chinese MIUI bijvoorbeeld, dat gelukkig ook een Engelse vertaling heeft, heeft een heel aparte interface. Voor de Samsung Galaxy S bestaan er heel wat meer custom ROM's. Een populaire is Darky's ROM, en als u het onderste uit de kan wilt halen qua performance, moet u zeker de Spike All in One Edition proberen. Voor tuners is er Ultimate ROM die bijvoorbeeld toelaat om de toetsen van uw Galaxy S anders toe te wijzen en een adblocker ingebouwd heeft. Voor minimalisten is er Insanity ROM, dat enkel de Android Market van de Google-applicaties bevat en u dus een heel klein systeem geeft zonder overbodige programma's. Kortom, er is voor elk wat wils, maar blijf op uw hoede: er zitten ook obscure ROM's bij die u beter kunt vermijden.

Gourmetten is misschien wel dé nationale volkssport tijdens de feestdagen. Maar hoe leuk de avond ook is, de ochtend erna is vaak minder feestelijk. Die doordringende vetlucht die in je gordijnen, bank en kleding is getrokken, ben je liever kwijt dan rijk. Met deze tien tips – verdeeld over wat je eet en wat je doet – blijft je huis een stuk frisser!

Lees ook: Gourmetten nieuwe stijl: topfavoriet met een eigen twist

Ingrediënten & materialen

De meeste stank ontstaat niet door het gourmetstel zelf, maar door wat we erop leggen. Verbrande boter, karamelliserende suikers en spetterend vet zijn de grote boosdoeners. Met een paar slimme aanpassingen aan je boodschappenlijstje ben je de rookwolken voor.

Tip 1: Investeer in hittebestendige olie

De fout die bijna iedereen maakt: bakken in roomboter of standaard olijfolie. Deze vetten verbranden snel bij de hoge temperaturen van het gourmetten, wat zorgt voor die zware, scherpe walm. Kijk in de supermarkt eens schuin boven de olijfolie; daar vind je rijstolie of arachideolie. Deze oliesoorten hebben een veel hoger rookpunt en blijven stabiel als ze heet worden. Wil je het jezelf helemaal makkelijk maken? Koop dan een bakspray. Daarmee nevel je de pannetjes of de plaat licht in, waardoor je nooit te veel gebruikt en het vet niet onnodig staat te walmen.

Tip 2: Laat de kant-en-klare marinades staan

Die voorgemarineerde schotels uit de supermarkt zijn makkelijk, maar funest voor de luchtkwaliteit. De marinades zitten namelijk vaak vol suiker en water. Zodra dat de hete pan raakt, verbrandt de suiker en verdampt het vocht, met veel rook tot gevolg. Je kunt beter ongemarineerd vlees of vis kopen. Wil je toch smaak? Gebruik dan een dry rub (een droog kruidenmengsel) om het vlees vooraf te kruiden. Als je echt van sausjes houdt, kun je die beter koud op je bord toevoegen dan warm in het pannetje.

Tip 3: Kies voor 'droger' vlees en meer groente

Hoe meer vet er in het vlees zit, hoe meer het spettert en rookt. Hamburgers, worstjes en speklapjes zijn in feite kleine rookbommen. Kies liever voor magere opties zoals biefstuk, kipfilet, kalkoen of witvis. Daarnaast kun je de geuroverlast flink beperken door de verhouding vlees/groente om te draaien. Plakjes courgette, paprika, champignons en aubergine bakken vrijwel geurloos. Met een goede mandolineof groentesnijder maak je in een handomdraai dunne plakjes die snel gaar zijn, waardoor je minder lang hoeft te bakken.

Tip 4: Vervang die oude, bekraste pannetjes

Kijk voordat je begint eens kritisch naar je huidige gourmetstel. Zitten de pannetjes vol krassen en is de antiaanbaklaag versleten? Dan koekt je eten sneller aan, wat zorgt voor verbrandingsluchtjes die je de dag erna nog ruikt. Het is vaak helemaal niet nodig om een compleet nieuw apparaat te kopen; veel fabrikanten verkopen losse pannetjes of nieuwe bakplaten. Voor een paar tientjes bak je weer op een glad oppervlak, heb je minder olie nodig en ben je niet de hele avond bezig aangekoekte resten weg te schrapen.

Tip 5: Gebruik een gourmetstel met keramische coating

Ben je toch toe aan een heel nieuw apparaat? Let dan goed op de coating. Tegenwoordig zijn er gourmetstellen met een keramische bakplaat. Deze kunnen vaak hogere temperaturen aan zonder dat de laag beschadigt en ze zijn veel makkelijker schoon te maken.

Zo ga je de strijd aan met de luchtjes in huis

Zelfs met de beste ingrediënten ontkom je niet aan enige baklucht. Gelukkig zijn er genoeg manieren om te voorkomen dat die geur permanent blijft hangen.

Tip 6: Zet een aromadiffuser aan

Een geurkaars maskeert de lucht vaak alleen maar, waardoor je een weeïge mengeling krijgt van lavendel en hamburger. Een betere optie is een elektrische aromadiffuser (ook wel vernevelaar genoemd). Dit apparaat verspreidt via koude waterdamp een constante, frisse geur naar keuze door de kamer, zonder dat er verbranding aan te pas komt. Kies voor essentiële oliën die bekend staan om hun verfrissende werking, zoals citroengras, eucalyptus of dennen. De waterdamp helpt bovendien meteen tegen de droge lucht in huis als de verwarming hoog staat.

Tip 7: Laat de luchtreiniger draaien

Misschien heb je er al eentje staan, en anders is dit het moment: de luchtreiniger. Let er bij aanschaf op dat het apparaat een koolstoffilter heeft, want alleen HEPA is niet genoeg voor kookluchtjes. Een koolstoffilter absorbeert gassen en geuren. Zet het apparaat niet pas aan als je naar bed gaat, maar laat hem al draaien zodra het gourmetstel aangaat. Heb je een modern exemplaar met een app? Zet hem dan alvast op de hoogste stand voordat de eerste walm ontstaat.

Tip 8: Ventileer flink

Ramen openzetten klinkt logisch, maar doe het wel slim. Eén raampje op een kier doet weinig. Je hebt trek nodig. Zet aan weerszijden van de woning een raam of rooster open zodat de luchtstroom de damp direct meeneemt. Vind je het te koud worden? Zet de verwarming gerust tijdelijk wat hoger; de kosten daarvan wegen niet op tegen de stomerijkosten van je gordijnen. Plaats eventueel een simpele tafelventilator in de buurt van het gourmetstel (niet erop gericht, maar richting het open raam) om de rook een handje te helpen de juiste kant op te gaan.

Tip 9: Azijn & koffie

Het is een klassieker uit grootmoeders tijd, maar hij werkt nog steeds: azijn neutraliseert. Je kunt bakjes azijn neerzetten, maar voor het zware werk kun je na het eten beter even een pannetje water met een flinke scheut schoonmaakazijn op het fornuis koken. Laat de afzuigkap uit en laat de damp door de kamer trekken. Vind je de azijnlucht zelf te heftig? Gooi er dan wat citroenschillen, een kaneelstokje of kruidnagel bij. Zo ruikt je huis direct weer naar winterse gezelligheid in plaats van naar een snackbar. Wat ook kan, is koffie. Zet na het eten een paar schaaltjes met gemalen koffie (snelfiltermaling) in de woonkamer. De koffie neutraliseert de zware baklucht en vervangt deze door een neutraal, aards aroma. Voor een nog sterker effect kun je wat koffiebonen op een warme onderzetter leggen; door de restwarmte verspreiden ze een subtiele geur die de gourmetlucht naar de achtergrond verdrijft.

Tip 10: Maak meteen met schoon

Het is verleidelijk om na het eten uit te buiken op de bank en de ravage te laten voor wat het is. Doe het niet. Zolang het gourmetstel vet en warm in de kamer staat, blijft het geur verspreiden. Haal direct na het eten een stuk keukenrol over de plaat. Gebruik daarna een sopje van afwasmiddel en warm water om de plaat en de tafel (want ja, vetnevel komt overal) af te nemen. Geloof ons, door hier na het eten even een paar minuten tijd voor vrij te maken, bespaar je jezelf de volgende ochtend een hoop gourmetluchtfrustratie!

Er zijn weinig dingen zo gezellig als kerstverlichting. Maar laten we eerlijk zijn: elke avond achter de bank of onder de boom kruipen (🤬 naalden in je knieën) om de stekker eruit te trekken: kan dat niet handiger? Zeker wel: met een slimme stekker maak je in één klap je 'domme' lichtsnoeren slim.

Met een slimme stekker, ook wel smart plug genoemd, stuur je de kerstverlichting aan via je telefoon, stel je tijdschema's in of roep je simpelweg naar je slimme speaker dat de kerstboom aan moet. Maar waar moet je op letten bij de aanschaf en welke stekkers zijn nu echt handig voor die specifieke kerstsituatie? Wij leggen het uit.

Waar moet je op letten bij een slimme stekker voor kerst?

Niet elke slimme stekker is even geschikt voor de decembermaand. Het eerste waar je goed op moet letten is het formaat van de stekkerbehuizing. Kerstverlichting zit namelijk vaak met meerdere adapters en stekkers in één verdeeldoos. Veel oudere modellen slimme stekkers zijn vrij breed, waardoor ze onbedoeld de stopcontacten links en rechts ervan blokkeren. Zoek daarom specifiek naar een compact of smal ontwerp, zodat je geen kostbare stroompunten verliest rondom de kerstboom.

Daarnaast is de manier waarop de stekker verbinding maakt, het zogenaamde protocol, een belangrijke keuze. De meest laagdrempelige optie is een wifi-stekker. Deze werkt direct samen met je router zonder dat je extra kastjes nodig hebt, wat het ideaal maakt voor beginners. Heb je echter al slimme verlichting zoals Philips Hue of IKEA Tradfri, dan is een stekker met het Zigbee-protocol vaak slimmer. Deze stekkers vormen samen een eigen netwerkje, waardoor je wifi niet overbelast raakt als je veel lampjes ophangt. Tegenwoordig zie je ook steeds vaker 'Matter' op de verpakking staan; dit is de nieuwe standaard die garandeert dat de stekker moeiteloos samenwerkt met zowel Apple, Google als Amazon.

Vergeet ook de locatie van je verlichting niet. Wil je lampjes in de heg, aan de schutting of langs de gevel slim maken, gebruik dan nooit een binnenstekker. Voor buitengebruik is een model met een IP44-certificering nodig. Dat betekent dat de behuizing beschermd is tegen spatwater, zoals regen of opspattend water, en geschikt is voor normaal gebruik buitenshuis. Let wel op: IP44 is niet waterdicht. De stekker mag dus niet onder water liggen en ook niet langdurig in een plas staan. Een plek waar water kan blijven staan, bijvoorbeeld op de grond zonder goede afwatering, is daarom minder geschikt. Je kunt dan beter een stekker met IP65 of hoger kiezen.

Tot slot kan een slimme stekker waarbij je het energieverbruik kunt aflezen in de app (zoals de TP-Link Tapo P115)  een fijne extra optie zijn. Zeker oudere kerstverlichting kan ongemerkt veel stroom verbruiken. Een stekker die het verbruik meet, geeft je inzicht en helpt je grip te houden op de energierekening in december.

©ID.nl

Lees ook: Kerstsfeer in huis? Dit kun je allemaal met Philips Hue

Zo stel je het perfecte tijdschema in

Het grote voordeel van een slimme stekker is dat je hem één keer instelt en er vervolgens niet meer naar om hoeft te kijken. Maar wat is nu een handig schema? Wij raden aan om te werken met een schema dat gebaseerd is op jouw leefritme én de stand van de zon.

Een ideaal weekschema voor werkende mensen begint vaak 's ochtends vroeg. Stel de stekker zo in dat de kerstverlichting rond 06:30 of 07:00 uur aangaat. Er is niets fijner dan opstaan in een donker huis waar de kerstboom al gezellig staat te branden. Laat de verlichting automatisch weer uitgaan rond 09:00 uur, wanneer je naar je werk vertrekt of het daglicht fel genoeg is.

Voor de avondinstelling is de 'zonsondergang-functie' (astro-timer) de beste optie. Bijna elke app van slimme stekkers heeft deze functie. Hiermee gaan de lampjes automatisch aan zodra het buiten donker wordt, wat in december al rond 16:30 uur kan zijn. Zo kom je nooit thuis in een donker huis. Stel als eindtijd een vast moment in waarop je meestal naar bed gaat, bijvoorbeeld 23:30 uur. Zo voorkom je dat de boom de hele nacht stroom staat te verbruiken voor de kat of de inbrekers. Heb je vakantie? Gebruik dan een aangepast schema. Laat de verlichting bijvoorbeeld pas om 09:30 uur aanspringen (lekker uitslapen!), zet hem uit tussen 11:30 en 16:00 uur (wanneer je veel daglicht hebt), laat hem daarna weer aanspringen en stel in dat alles weer uitgaat wanneer jij naar bed gaat.

FAQ: Kan ik mijn kerstboom laten knipperen op Spotify-muziek?

Een veelgestelde vraag is of je met een slimme stekker je kerstverlichting kunt laten meebewegen op de maat van je favoriete kerstplaylist op Spotify. Het korte antwoord is: nee, dat is met een slimme stekker helaas niet mogelijk en zelfs af te raden.

Een slimme stekker is namelijk een mechanische schakelaar. Als je die heel snel achter elkaar aan en uit zou laten gaan om een 'disco-effect' te creëren, hoor je de stekker niet alleen constant klikken, maar zal hij door de slijtage ook binnen de kortste keren kapotgaan. Bovendien zit er vaak een kleine vertraging op het wifi-signaal, waardoor het licht nooit strak in de maat zou lopen.

Wil je toch een lichtshow op 'All I Want for Christmas is You'? Dan heb je geen slimme stekker nodig, maar slimme verlichting. Kijk hiervoor bijvoorbeeld naar de speciale kerstverlichting van het merk Twinkly of de Festavia-snoeren van Philips Hue. Deze systemen zijn digitaal en kunnen via hun app (en een koppeling met Spotify of de microfoon van je telefoon) wél vloeiend van kleur veranderen en knipperen op de beat, zonder dat er iets slijt. Gebruik de slimme stekker dus puur voor het aan- en uitzetten van je traditionele 'domme' verlichting.

Koopgids: 5 slimme stekkers voor je kerstverlichting

Philips Hue Smart Plug: voor iedereen die al slimme lampen van Philips Hue in huis heeft, is de Philips Hue Smart Plug veruit de meest logische keuze. Deze stekker integreert naadloos met je bestaande Hue Bridge en app. Het grote voordeel hiervan is dat je kerstboom direct onderdeel wordt van je lichtscènes. Als je via je slimme speaker het commando geeft om de 'Kerstsfeer' te activeren, gaat zowel je boom als je normale sfeerlicht in de juiste dimstand aan. Hij werkt via Zigbee, maar ondersteunt ook bluetooth voor directe aansturing.

Lees ook: Review Philips Hue Bridge Pro: dé bridge voor de toekomst

TP-Link Tapo P115: als je zoekt naar een betaalbare en zeer compacte oplossing, dan is de TP-Link Tapo P115 een goede kandidaat. TP-Link staat bekend om betrouwbare smarthome-producten voor een zachte prijs en dit model is zo klein ontworpen dat hij in een stekkerdoos geen andere stopcontacten blokkeert. De stekker werkt direct op je wifi-netwerk, dus je hebt geen extra hub nodig. Een prettige bijkomstigheid is dat dit kleine apparaatje ook nog eens nauwkeurig je stroomverbruik meet via de bijbehorende app.

Hombli Smart Outdoor Socket: wie lampjes wil in de voortuin of op het balkon, kan niet om de Hombli Smart Outdoor Socket heen. Hombli is een Nederlands merk dat bekendstaat om gebruiksvriendelijkheid en deze stekker is speciaal gebouwd voor buiten. Hij is robuust, heeft een IP44-classificatie en een stevig klepje dat het stopcontact beschermt tegen vocht en vuil. Via de app stel je eenvoudig in dat de buitenverlichting automatisch aangaat bij zonsondergang en weer uitgaat wanneer jij naar bed gaat.

Innr Smart Plug (SP 240): wil je wel gebruikmaken van het stabiele Zigbee-netwerk, bijvoorbeeld in combinatie met een Homey of Hue Bridge, maar vind je de originele Philips-stekker aan de prijzige kant? Dan is de Innr Smart Plug het perfecte alternatief. Innr specialiseert zich in producten die compatibel zijn met grote systemen, maar dan voor een lagere prijs. De SP 240 is slank vormgegeven en werkt in vrijwel alle gevallen vlekkeloos samen met je bestaande Zigbee-setup. Let er wel op dat deze stekker, wanneer gekoppeld via de Hue Bridge, niet zichtbaar is in Apple HomeKit.

Eve Energy: voor de Apple-gebruiker die zijn hele huis bedient via de Woning-app op de iPhone, is de Eve Energy de beste keuze. Deze robuuste stekker ondersteunt de moderne standaarden Matter en Thread. Dit zorgt ervoor dat het apparaat razendsnel reageert en het bereik van je smarthome-netwerk vergroot zonder je wifi te belasten. Handig: de app geeft uiterst gedetailleerde grafieken over je stroomverbruik en de geschatte kosten. 

©Philips