Nu Windows 7 in de winkels ligt, kan Microsoft zijn aandacht verleggen naar de volgende grote productintroductie: de nieuwe versie van Office. Voor gebruikers belooft dit de makkelijkste upgrade ooit te worden. Voor Microsoft gaat deze vlieger helaas niet op: de softwaregigant probeert met zijn succesvolste product de sprong naar het internet te maken.

Dit artikel bestaat uit drie pagina’s:

Pagina 1

- Eenvoudig upgrade

- Office in de Backoffice

- Office online

Pagina 2

- Verschillende versies

- Een zakelijker Office-menu

- Word 2010

- Outlook 2010

Pagina 3

- Excel 2010

- Powerpoint 2010

- Access, Publisher, OneNote en Visio 2010

- Meerdere versies en ook een gratis Office

- Conclusie

Het eerste dat opvalt na installatie van Office 2010, is hoezeer Office 2007 te beschouwen valt als een tussenversie. Niet alleen is het nieuwe uiterlijk in alle onderdelen van de suite aanwezig, de opties voor samenwerken worden in Office 2010 eindelijk ingevuld. En hoewel in de Technical Preview van Office 2010 die Microsoft aan het einde van de zomer aan een selecte groep gebruikers beschikbaar stelde, nog niet alle functies aanwezig zijn, geeft het pakket al wel een hele goede indruk van waar het met Office 2010 naartoe gaat.

Eenvoudige upgrade

Office 2010 is voor gebruikers die bekend zijn met Office 2007 een zeldzaam eenvoudige upgrade. In de nieuwste Office beschikken alle applicaties over de ‘Ribbon’. Deze grote innovatie van Office 2007 is in Office 2010 verder uitgewerkt en verfijnd. De ontwerpers hebben gelukkig hun bijna dwangmatige behoefte om alles via beeld aan de gebruiker te verduidelijken laten varen en kiezen er vaker voor om toch weer tekst te gebruiken. Vooral in Outlook is dit duidelijk te merken. Outlook beschikt over talloze functies die nooit allemaal op de ribbon zouden passen. In vergelijking met de vorige versie zijn de knoppen in Outlook, en elders in Office 2010, vaker klein van formaat en voorzien van een duidelijke beschrijving. En het moet gezegd worden: dit werkt erg goed. Een ribbon voor Outlook was volgens sceptici van het eerste ontwerp een onhaalbare opdracht, maar de Microsoft-ontwerpers zijn wonderwel voor dit examen geslaagd. En mocht de indeling toch niet voldoen, dan biedt Office 2010 de in de 2007 zo gemiste mogelijkheid de indeling van de Ribbon zelf aan te passen. De meeste opdrachten zijn probleemloos aan het functielint toe te voegen of te verwijderen.

©PXimport

Met Office 2010 introduceert Microsoft de mogelijkheid de indeling van de ribbon grotendeels aan te passen.

Office 2010 is het eerste kantoorpakket dat ook in een 64-bit versie verschijnt. De voordelen hiervan zijn beperkt en alleen bij grote bestanden en complexe berekingen in Excel of Access bemerkt u enige snelheidswinst. Met het aanbieden van een 64-bit Office-versie haakt Microsoft aan bij de trend dat steeds meer pc’s worden uitgerust met 64-bit Windows. Zolang er 32-bit versies van Office en Windows zijn, zal een groot deel van de gebruikers (veelal onbewust) 32-bit blijven gebruiken, vooral ook omdat de Office-installatie geen melding maakt van een mogelijkheid naar 64-bit te upgraden. De installatie-cd bevat de code voor beide versies; beschikt uw systeem over Windows 64-bit, dan wordt automatisch de 64-bit versie van Office geïnstalleerd, en natuurlijk geldt ditzelfde voor Windows 32-bit. De systeemeisen voor Office 2010 zijn ongeveer gelijk aan die van Office 2007: Windows XP (met verplicht Servicepack 3), Vista (mogelijk met Servicepack 1) of Windows 7.

©PXimport

Het Office-menu is zakelijker geworden en biedt meer functies.

Office in de BackOffice

In het verleden werd een nieuwe versie van Office vaak samen met een nieuwe versie van Windows geintroduceerd. Voor Office 2010 geldt dit niet. De kantoorsuite houdt veel meer rekening met volgende versies van Microsoft-serverapplicaties zoals SharePoint en in mindere mate de producten voor ‘unified communications’ zoals Exchange en Office Communications Server. De releases van deze producten zijn samengevoegd om de onderlinge samenwerking te benadrukken en de ontwikkeling van de producten beter op elkaar te kunnen afstemmen.

Hoewel SharePoint voor de meeste thuisgebruikers waarschijnlijk een grote onbekende is, is de toepassing aan een gestage opmars bezig in zakelijke omgevingen. SharePoint wordt door bedrijven ingezet als tool om samen te kunnen werken aan documenten en deze te publiceren op een intranet. SharePoint 2010 zal deze functies nog verder uitbreiden, waarbij ook de stap wordt gezet naar het internet. SharePoint wordt eveneens voorzien van de ribbon en dankzij de nieuwe Workspaces is het mogelijk om documenten offline te bewerken en automatisch te synchroniseren via het bedrijfsnetwerk. De uiteindelijke versie van SharePoint 2010 verschijnt in de eerste helft van 2010, en loopt niet geheel toevallig synchroon met de officiële planning van de nieuwe Office-versie.

Zelf aan de slag met Office 2010

De volgende mijlpaal in de ontwikkeling van Office 2010 is de publieke bèta. Deze staat voor november gepland, tegelijk met de bèta van Microsoft SharePoint. Anders dan de Technical Preview waar dit artikel op gebaseerd is, zal de bèta veel massaler en waarschijnlijk voor iedereen beschikbaar zijn. Ons beviel de Technical Preview al erg goed. Bedenk wel dat de bèta alleen Engelstalig zal zijn en geen Nederlandse spellingscontrole bevat.

Office online

Begin augustus nam Microsoft voor een onbekend bedrag het internetdomein office.com over. Dit domein wordt de nieuwe portal voor Microsofts online activiteiten voor kantoorapplicaties en online samenwerking. Microsoft opent namelijk frontaal de aanval op GoogleDocs. Microsoft denkt de slag te kunnen winnen door enerzijds zijn positie op de desktop te benutten en Office nadrukkelijk ook online te positioneren. Anderzijds wil Microsoft online meer functionaliteit bieden dan Google nu doet. Vooral het laatste is een lastige opgave: de online versies van Word, Excel en PowerPoint zijn nog altijd niet klaar en stelden de eerste gebruikers van een testversie nadrukkelijk teleur.

De eerste versie van de online applicaties van Office 2010 bestaat uit uitgeklede versies van Word, Excel, PowerPoint en OneNote. U kunt met deze webapplicaties documenten openen en bewerken, hoewel minder uitgebreid dan in de desktop-versies van dezelfde programma’s. Hoewel de uiteindelijke functionaliteit van de Office Web Applications 1.0 nog onbekend is, garandeert Microsoft dat het openen en bewerken geen gevolgen heeft voor de opmaak van het document – of u nu gebruikmaakt van een desktop-versie, een online applicatie of een van de Office-applicaties voor een Windows Mobile SmartPhone.

Verschillende versies

Details over de online versie van Microsoft Office zijn schaars. Waarschijnlijk komen er drie versies, waarvan één gratis. De gratis versie wordt met advertenties gefinancierd en is beschikbaar voor alle gebruikers van Windows Live. Voor bedrijven zullen er twee versies komen, die vermoedelijk functioneel gelijk zijn. De ene is voor bedrijven die via Microsoft ‘hosted versies’ van Exchange of SharePoint afnemen, de andere is voor bedrijven die een soft­warecontract hebben afgesloten met Microsoft. Zij krijgen bij een upgrade naar Office 2010 de online versie erbij. Bedrijven die bijvoorbeeld uit privacy-overwegingen hun gegevens niet online willen plaatsen, kunnen de Office Web Applications op hun eigen servers installeren. Office Web Applications werkt zowel met Internet Explorer als Firefox en Safari.

©PXimport

Met de webversie van Word kunt u documenten bekijken en bewerken (beeld afkomstig van Microsoft).

Een zakelijker Office-menu

De Office-knop, de grote opzichtige ronde knop linksboven in ieder Office-venster, is in Office 2010 vervangen door een kleine, zakelijke variant. Microsoft noemt dit de Office BackStage. Belangrijker is echter dat het achterliggende Office-menu ook is aangepakt. Het is voor alle Office-applicaties gelijk en geeft u de keuze uit bestandsfuncties zoals Openen, Opslaan en Opslaan als, maar ook een lange lijst van recent geopende documenten, het maken van een nieuw document, afdrukken en delen. Via de laatste optie krijgt u toegang tot het via e-mail versturen van een document, wat nu ook direct in pdf-formaat kan, of als attachment. Zoals te verwachten viel, verloopt de integratie met SharePoint via Safe to SharePoint, in Excel aangevuld met de Publish to Excel Services, de serverversie van Excel.

©PXimport

Via het onderdeel Share kunt u documenten delen via mail of een service als SharePoint.

Het omzetten van documenten naar pdf, dat onder druk van Adobe nog uit Office 2007 was gehaald, is standaard aanwezig in Office 2010. Het is niet meer nodig om een aparte pdf-plug-in te installeren. Alle onderdelen van de suite kunnen overweg met documenten in het Open Document Formaat (ODF). Verder is de functie voor afdrukken flink onder handen genomen en eindelijk voor alle applicaties gelijk opgezet. Direct vanuit Word kunt u kiezen voor enkel- of dubbelzijdig afdrukken, het afdrukken van meerdere pagina’s op een vel papier, een staand of liggend papierformaat, het sorteren van meerdere pagina’s en het formaat en de marge. Het afdrukvoorbeeld is bovendien een onderdeel van het afdrukken – u hoeft dit niet meer apart te openen.

Makers van screencaptureprogramma’s zullen er minder blij mee zijn, maar Office 2010 biedt vanuit elke applicatie de mogelijkheid een venster of een deel van het scherm, direct in het document te plakken. De manier waarop Microsoft dit doet is zelfs gemakkelijker dan wat alle screencaptureprogramma’s zover hadden bedacht. Direct vanuit het menu Invoeren / Schermafdruk laat de ribbon miniaturen zien van alle geopende vensters. Een klik is genoeg om een ervan in het document in te voegen. Desgewenst kunt u zelf ook een deel van het scherm caputeren.

Word 2010

Op het oog is er in Word weinig veranderd. Het aantal en de variëteit van de SmartArt-grafieken, waarmee stijlvolle diagrammen zijn te maken, is uitgebreid en ook geschikt om opsommingen eens op een andere manier vorm te geven. De fototools zijn verder verfijnd en bieden nu ook de mogelijkheid om de kleurverzadiging, kleurtemperatuur en helderheid en contrast met een paar muisklikken aan te passen. Hetzelfde geldt voor de mogelijkheid om tekst te verfraaien. En volledig in lijn met Office 2007: menu’s vol opties, vinkjes en schuifjes ontbreken. Het gros van de opmaak kiest u direct uit een dropdownmenu vol voorbeelden. U ziet bovendien, dankzij de Live Preview, direct wat het effect van uw keuze is op uw tekst of grafiek - nog voor u die keuze ook echt maakt.

Ook als het gaat om de beveiliging zet Word nieuwe stappen, maar dit gaat helaas wel ten koste van de gebruiksvriendelijkheid. Wanneer u nu een online document of vanaf een gedeelde map op het eigen netwerk, opent Word deze in een Alleen-lezen-modus. Bewerken of afdrukken is niet mogelijk. Voorheen gold dit alleen voor documenten die als bijlage met een e-mailbericht waren vezonden. Bedrijven zullen ongetwijfeld via groepsbeleid de opties hiervoor kunnen instellen. Of ook eindgebruikers deze instellingen kunnen aanpassen of dat Microsoft veiligheid boven functionaliteit en gebruiksgemak stelt, is nog onduidelijk.

De misschien wel meest productieve verbetering in Word is de nieuwe zoekfunctie. Ctrl+F opent nu een zijpaneel waarin de resultaten van de zoekopdracht worden getoond. Tegelijk lichten alle plaatsen op waar de zoekopdracht is aangetroffen. Via het zijpaneel is bovendien heel snel door het document te bladeren.

©PXimport

Het aantal opties voor fotobewerking is flink uitgebreid.

Outlook 2010

De meeste verbeteringen in Outlook zitten onder de motorkap. Zo is het gemakkelijker meerdere e-mailaccounts in Outlook samen te brengen, inclusief meerdere accounts op een Exchange-server. Verder is de ondersteuning voor onder meer Hotmail en GMail aanzienlijk verbetered. Handig is de Converstation View, waarmee u e-mailberichten logischer kunt sorteren door bij elkaar horende berichten te groeperen. De Converstation View lijkt sterk op de weergave als Discussie die in vorige versies van Outlook was te vinden. Volgens Microsoft kan deze manier van e-mail doornemen u erg veel tijd besparen. Dat doen ook de Quick Steps, oftewel een reeks acties die doorgaans uit enkele handelingen bestaan, maar nu met één klik zijn uit te voeren. Een voorbeelden is de knop Team E-Mail. U geeft aan wie u collega’s zijn, en voortaan kunt u hen met één druk op de Team E-mail-knop een mail sturen. U hebt de beschikking over talloze kant-en-klare sjablonen van veelgebruikte acties, maar kunt ook zelf Quick Steps maken. De opmaakfunctionaliteit in Outlook is gelijkgetrokken met die van Word en PowerPoint, waardoor u uw mail eenvoudig voorziet van bijvoorbeeld SmartArt-grafieken en foto’s. De verdere vernieuwing in Outlook leunt erg sterk op samenwerking met Exchange Server en Office Communications Server. Een voicemail op uw telefoon is als bijlage in een e-mailbericht te stoppen, met een door spraakherkenning gegenereerde transcript van het voicemailbericht in de body van het bericht. In combinatie met Exchange kan Outlook voorkomen dat u persoonlijke of vertrouwelijke informatie per ongeluk naar de verkeerde personen of een grote groep stuurt. De nieuwe MailTips waarschuwen u voor eventuele risico’s en vragen of u zeker bent van uw actie.

©PXimport

De ribbon in Outlook met de nieuwe QuickSteps voor snelle acties.

Excel 2010

De belangrijkste vernieuwingen in Excel 2010 zijn relevant voor het presenteren en analyseren van gegevens. Conditionele opmaak geeft u meer controle over de gebruikte pictogrammen en hun opmaak. Het is nu ook mogelijk binnen een conditionele opmaak een waarde extra te accentueren. Nieuw zijn de Sparklines, grafieken zo groot als een cel die de gegevens in de aansluitende cellen als trendlijn of staafdiagrammen weergeven. Handig om razendsnel een reeks gegevens te presenteren. Door simpelweg de kolom te verbreden blijft het, ook bij grotere datasets, allemaal .

©PXimport

Klein maar fijn - Spark­lines helpen u gegevens snel te doorgronden.

Excel wordt binnen bedrijven steeds vaker ingezet als frontend van Microsofts Business Intelligence oplossingen. Hier rukt ook ‘Project Gemini’ op, een add-in voor Excel die het programma koppelt aan de Analysis Services en Microsoft SQL Server. Met Gemini is Excel in staat om met de snelheid van een volwaardige server complexe gegevens uit verschillende bronnen te analyseren en te presenteren. De Business Intelligence-kracht van Excel 2010 profiteert ook van de nieuwe mogelijkheden voor draaitabellen en draaigrafieken. Zowel het filteren als het binnen een draaigrafiek projecteren van aanvullende reeksen gegevens is een stuk eenvoudiger gemaakt. Excel is het Office-programma dat in potentie het meeste voordeel heeft van een 64-bit versie. Het kan de grotere geheugencapaciteit van een 64-bit besturingssysteem benutten om grotere hoeveelheden gegevens te analyseren en presenteren.

PowerPoint 2010

Ook PowerPoint profiteert van de nieuwe mogelijkheden om screenshots in te voegen en foto’s te bewerken. Het presentatieprogramma biedt daarnaast diverse bewerkingsopties voor video. Op video’s kunnen dezelfde filters en presentatieopties worden toegepast als op foto’s, zoals vervagen, 3D-positionering en schaduw- en spiegeleffecten. Het aantal ondersteunde formaten is nog wel beperkt. In de Technical Preview van Office 2010 werken de nieuwe videomogelijkheden alleen met bestanden in wmv-formaat. Nieuwere filmpjes, die u bijvoorbeeld met een Flip HD camera in mp4-formaat hebt, kan PowerPoint niet openen.

©PXimport

De mogelijkheden voor videobewerking en opmaak zijn in PowerPoint 2010 uitgebreid en verfijnd.

We zijn erg te spreken over de animatiepainter, waarmee u een animatie die is ingesteld voor het ene object, naar het andere object kopieert. PowerPoint 2010 gaat de PowerPoint Live webservice gebruiken om presentaties te geven. Online samenwerken aan een presentatie is mogelijk met de PowerPoint Web Application. Handig voor wie veel (online) samenwerkt is de mogelijkheid om een lange presentatie in meerdere secties onder te verdelen. Iedere sectie heeft desgewenst een eigen stijl en kan een of twee andere collega’s worden toebedeeld.

©PXimport

PowerPoint 2010 gebruikt het internet om presentaties te delen en te geven.

Access, Publisher, OneNote en Visio 2010

Ook de minder bekende onderdelen van Office 2010 hebben de ribbon als interface. Zeker voor Access, dat steeds meer op FileMaker Pro gaat lijken, en Visio is het even wennen. Vooral in Visio blijkt de nieuwe interface prima te werken, evenals de nieuwe interactieve tekenhulpjes bij het verbinden van objecten in een tekening of bij het plaatsen van een volgend object. Het nog relatief nieuwe OneNote is een van de vier applicaties in Office 2010 die ook een webversie krijgt. Microsoft positioneert OneNote dan ook steeds als programma om samen met teams ideeën te verzamelen en ongeordende informatie te verwerken.

©PXimport

De ribbon maakt van Visio een veel prettiger programma om tekeningen en flowcharts mee te maken.

©PXimport

Microsoft gaat met Access steeds meer FileMaker Pro achterna.

Meerdere versies en ook een gratis Office

De uiteindelijke release van Office 2010 staat voor het eerste helft van 2010 gepland. Liefst voor de zomer wil Microsoft de nieuwe kantoorsuite met de ondersteunende serverapplicaties SharePoint en Office Communications Server gereed hebben. Of Office 2010 die deadline haalt, hangt vooral ook af van het gereedkomen van de online versies van Word, Excel, PowerPoint en OneNote.

Van Office zullen uiteindelijk meerdere edities verschijnen, net als dat bij alle voorgaande versies het geval was. Dit keer ziet voor het eerst ook een gratis versie van Office het licht. Office Starter bestaat uit beperkte versies van Word en Excel en is de vervanger van Microsoft Works, dat niet meer verder ontwikkeld wordt. Microsoft zal het gratis Office Starter financieren door advertenties te verkopen in de taaklijst. Office Starter kan door computerfabrikanten met nieuwe computers worden meegeleverd. Net als bij Windows kunnen gebruikers van de Starter-versie online upgraden naar een luxere versie of in geselecteerde winkels een upgradekaart kopen met daarop de benodigde licentiesleutel.

Conclusie

Was Office 2007 vernieuwend dankzij de ribbon, Office 2010 belooft echt spektakel dankzij de toenemende aandacht voor samenwerken en de sprong die Office online moet gaan maken. Of dit alles gaat lukken, is koffiedik kijken, De voortekenen zijn in elk geval goed.

LG blijft verbetert de oled-techniek nog veel verder en dat werpt dit jaar eindelijk zijn vruchten af. De LG OLED EVO 65G56LS is uitgerust met een nieuw type oled-paneel dat aanzienlijk meer piekhelderheid en kleurbereik levert. Daarnaast heeft LG webOS 25 uitgerust met een aantal AI-functies die het gebruiksgemak moeten verbeteren.

De nieuwe G-serie van LG is verkrijgbaar in twee versies. Een met een centrale voet in doos zoals ons testmodel, te herkennen aan de letters ‘LS’ achteraan en een model met een meegeleverde wandbeugel, die modellen hebben de letters ‘LW’ achteraan. De G-reeks mikt nog steeds in eerste instantie op wandmontage. Het toestel zelf is 24mm diep, dat lijkt misschien veel, maar die dikte heeft het wel over het hele oppervlak. Er is geen behuizing voor elektronica die verder uitsteekt. De rand is afgewerkt met een zilverkleurige strip, en dat geeft deze tv van opzij bekeken echt een premium look. De wandbeugel is verstelbaar, je kunt het toestel beperkt links en rechts draaien. De voet kun je monteren in twee posities, hoog en laag, in de hoge positie is er ruim plaats voor een soundbar. Het moet gezegd ook op een tv-meubel ziet hij er prima uit, wandmontage is zeker geen verplichting. 

Aansluitingen

De selectie aansluitingen die LG gebruikt is al enige tijd onveranderd gebleven, maar is dan ook erg goed. Met vier hdmi-poorten die allemaal de maximale hdmi 2.1-bandbreedte (48Gbps) leveren, zitten gamers in ieder geval gebeiteld. Verdere gamingfuncties zijn ALLM, 4K120 en VRR (AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync). PC-gamers kunnen zelfs tot 4K165 gaan, dat is een duidelijke upgrade ten opzichte van vorig jaar. Input-lag is altijd een sterk punt geweest bij LG, dat is dit jaar niet anders, in 4K60 meten we 10,5ms, in 2K120 zelfs maar 5,5ms. Op poort 2 kan je ARC/eARC gebruiken, gamers die een soundbar willen aansluiten, houden nog steeds drie volwaardige HDMI-poorten over. 

Wil je de opstelling zo netjes mogelijk houden, altijd mooi bij een premium tv, dan kun je de bijgeleverde IR-blaster gebruiken om brontoestellen te besturen met de LG-afstandsbediening, ook als die apparaten bijvoorbeeld in een kast staan. De G5 ondersteunt het WiSA-protocol (Wireless Speaker and Audio Association), maar is beperkt tot 2.1-configuraties. Daarmee is jammer genoeg geen draadloze surroundopstelling mogelijk. Alle kabels kun je via twee clips en twee verzonken kanalen wegleiden naar de voet. 

Nieuw oled-paneel, nieuw record

Nieuwe ontwikkeling op vlak van oled-technologie zijn niet uitzonderlijk. Twee jaar geleden introduceerde LG bijvoorbeeld oled-panelen met een laag microlenzen die voor een mooie verbetering in helderheid zorgden. Die microlenzen zijn op de G5 echter niet meer aanwezig. In ruil gebruikt dit model een gloednieuw paneel dat een andere opbouw van de oled-materialen gebruikt. Onder de naam OLED evo Met Brightness Booster Ultimate belooft de G5 hogere piekhelderheid en een breder kleurbereik. En dat blijken geen loze beloftes. Op het 10%-venster haalt de G5 2409 nits, en op een volledig wit beeld zelfs 356 nits. 

Dat alles gemeten in de uitstekend gekalibreerde HDR Filmmaker mode. Ter verduidelijking, dat is een 50 procent verbetering tegenover de G4 van vorig jaar, en voldoende om de kop van het oled-peloton aan te voeren. Vooral de verbetering op het volledig wit veld is impressionant. Daardoor moet de G5 nu de helderheid veel minder laten dalen als het beeld veel wit bevat, iets wat op vorige generaties nog merkbaar was. Ook het kleurbereik is weer groter geworden, en met 99,9% P3 is de G5 perfect uitgerust voor prachtige HDR-beelden. Het paneel had een uitstekende uniformiteit en weert zeer goed reflecties. De kijkhoek is prima.

De Filmmaker Mode is er voor wie minimale beeldverwerking wil, en de mooiste beelden getrouw aan de intentie. In SDR laat dat prachtige resultaten zien, maar de echte pracht van de G5 komt tevoorschijn bij HDR-beelden. Ook hier is de kalibratie nagenoeg perfect met enorm veel witdetail, intense kleuren, en dankzij de hoge piekhelderheid tintelende lichtaccenten. Kleuren worden goed bewaard als ze zeer helder zijn, dat dankt de tv aan het nieuwe paneel. Enkel in de donkerste beelden laat de G5 wat steken vallen. Er is veel schaduwdetail, maar in sommige beelden merken we veel ruis die het beeld ruw maakt en detail verbergt. In een ander geval was er wat blokvorming en bandvorming zichtbaar. We hopen dat LG nog wat aan de software kan sleutelen. 

Prima beeldverwerking

De Alpha11 beeldprocessor is aan zijn tweede generatie toe, maar nieuwe features lijken er niet te zijn. De upscaling en ruisonderdrukking zijn erg goed. In deinterlacing van 1080i-beeld merkten we op een testpatroon opnieuw een foutje waardoor kamvorming zichtbaar was, al bleek dat bij de meeste content niet tot problemen te leiden. Kleurstroken in zachte gradiënten elimineer je met de Vloeiende Gradatie-instelling, maar activeer die enkel als je het echt nodig acht, en dan alleen in de laagste stand. In een van onze testclips veegde die instelling ook wolken uit de lucht. Ook de dynamische tonemapping waar we gebruikelijk erg tevreden over zijn, laat je op dit model beter uit inactief.

Die maakte het beeld te helder, waardoor het aan contrast en impact verliest. Bovendien levert de G5 ook zonder dynamische tonemapping knap beeld. Goede punten waren er voor de bewegingsscherpte. Het oled-paneel laat nauwelijks of geen dubbele rand optekenen rond bewegende voorwerpen. Wie in 24Hz-filmmateriaal te veel last heeft van judder bij snelle camerabewegingen, activeert best TruMotion, bijvoorbeeld in ‘Cinematografische Beweging’ als je minimale invloed wenst. Maar ook hogere instellingen leverden goede resultaten, en de G5 toonde erg weinig beeldfouten zelfs met TruMotion in de Vloeiend-stand. 

Geen DTS-ondersteuning meer

Het is jammer, maar de G5 ondersteunt alleen nog maar Dolby Atmos, geen DTS meer. Vooral voor mensen met een uitgebreide bibliotheek Blu-ray schijven is dat een tegenvaller. Streaming gebruikt overwegend Dolby Atmos, dus daar weegt dat gebrek minder. De 60 Watt 4.2 kanaalsoplossing leek ons onveranderd. De klank is goed gebalanceerd, met een warm karakter en duidelijke baslijn. Zelfs surround is goed hoorbaar. Voor veel mensen zal dit volstaan, maar voor echte bioscoop audio zal een soundbar toch vereist zijn. Nieuw dit jaar is de Personal Sound Wizard. Die laat je een aantal keer in groepen van vier fragmenten horen met verschillende geluidsinstellingen, jij duidt aan wat je het best vindt klinken. Na de test bepaalt de processor op basis van je keuzes je geprefereerde klankinstellingen. Iets gelijkaardig bestond vorig jaar al voor beeld, maar we vinden dat je daar beter voor Filmmaker Mode of Cinema beeldmode kiest. Bij audio mogen persoonlijke voorkeuren wat meer doorwegen. 

WebOS 25, AI als persoonlijk hulpje

Kunstmatige intelligentie moet de nieuwe troef zijn van webOS 25, maar al deze nieuwe functies bleken niet te werken in het Nederlands. Voice ID, waarbij de tv je herkent op basis van je stem is nog niet beschikbaar in Nederlands. Maar ook andere functies, zoals de AI Chatbot die je moet helpen bij eenvoudige vragen zoals het aanpassen van beeldkwaliteit of aanbevelingen geven voor content, leek zelden te weten wat hij met onze vragen moest doen. LG kondigde ook generatieve kunst aan die je kan gebruiken in de screensaver, maar ook dit was nog niet beschikbaar. Nu missen we die AI-functies wel niet, de G5 is zo ook gebruiksvriendelijk, maar we hopen toch dat dit via software updates verbeterd wordt. 

In dit overzichtsartikel vind je alle informatie over webOS. WebOS 25 is van uitzicht niet echt veranderd op wat details na. Zo kan je live tv en HDMI-ingangen nu als tegels toevoegen in de rij met apps op het Home-scherm. Apps en Quick Cards die je niet gebruikt, kan je verbergen. Het app-aanbod is erg ruim en de G5 ondersteunt Airplay2 en Google Cast. LG toont helaas reclame op het Home-scherm en in de screensaver, lees in dit artikel hoe je reclame verwijdert.

De ‘Magic Remote’ heeft een nieuw ontwerp gekregen. Een rechthoekige vorm met afgeronde hoeken, en vooral minder toetsen. Weg zijn de cijfer- en kleurtoetsen, de volume- en kanaaltoetsen zijn nu kanteltoetsen. De mute-toets is verdwenen, muten doe je door de volume knop lang naar beneden te duwen. De ingangen-toets is vervangen door een Home Hub-toets, maar wanneer je die lang indrukt, toont de tv de ingangen. De aanwijsfunctie is gebleven, je kan de cursor op het scherm besturen door de afstandsbediening te bewegen. De afstandsbediening oogt moderner, en het gebruiksgemak is prima, maar we zouden hem niet beter noemen dan de oude versie. 

Conclusie

LG toont met de G5 dat er nog flink wat vooruitgang geboekt kan worden in oled-technologie. Perfect is deze tv echter nog niet, vooral in heel donkere beelden moet LG de software nog aanpassen om ruis en zichtbare gradaties te vermijden.  De OLED65G56LS haalt uit het nieuwe oled-paneel echter wel een indrukwekkende piekhelderheid, en erg ruim kleurvolume. We durven bijna zover gaan om te zeggen dat hij de klassieke zwakke punten van oled elimineert. Samen met de uitstekende kalibratie geniet je zo in Filmmaker Mode van bijna referentie beeldkwaliteit.

De ingebouwde luidsprekers leveren een aangename klank, wel jammer dat LG DTS-ondersteuning geschrapt heeft. De nieuwe AI-features in webOS 25 moeten duidelijk nog verder rijpen, voorlopig leveren ze geen meerwaarde, maar webOS blijft wel erg gebruiksvriendelijk. De nieuwe afstandsbediening sluit aan bij de moderne trend met minder toetsen. Gamers tot slot vinden op de G5 alles wat ze maar kunnen wensen. Dit is een topmodel, met een bijhorend prijskaartje, maar hij is het zeker waard.

Het is misschien niet het eerste waar je aan denkt, maar ook Android heeft – net als Windows – een klembord. Daarmee kun je gemakkelijk tekst kopiëren van de ene app naar de andere. Maar hoe open je dat klembord eigenlijk? En waar vind je wat erop staat? Je leest het in dit artikel!

Tekst of afbeeldingen kopiëren en plakken: het is een van de basisfuncties van elk besturingssysteem. Ook Android ondersteunt dit natuurlijk. Je kunt iets kopiëren in de ene app en het vervolgens plakken in een andere. Maar het Android-klembord kan meer dan alleen dat. Alles wat je kopieert, wordt daar namelijk tijdelijk opgeslagen. Handig als je per ongeluk iets hebt weggehaald, iets wilt terugvinden of gewoon even wilt kijken wat je allemaal hebt gekopieerd.

Let wel: hoe je precies bij het klembord komt, hangt af van je toestel en de Android-versie die je gebruikt. Zo hebben merken als Samsung en LG hun eigen klembordfunctie ingebouwd. Andere toestellen vereisen meestal een specifieke toetsenbord-app om het klembord te kunnen openen. In dit artikel leggen we je uit hoe je dat doet met zo’n toetsenbord-app.

Klembord binnen toetsenbord-apps

Om toegang te krijgen tot het klembord, heb je een toetsenbord-app nodig die die functie ondersteunt. Populaire keuzes zijn Gboard van Google en SwiftKey van Microsoft. Beide bieden vergelijkbare klembordfuncties, dus je kunt zelf kiezen welke je het prettigst vindt. Download en installeer de app, en stel deze daarna in als je standaard toetsenbord.

©PXimport

Met een ander toetsenbord in Android heb je meer mogelijkheden.

Dat instellen doe je via het instellingenmenu van je Android-telefoon. Gebruik het zoekveld bovenin het scherm en typ 'toetsenbord'. Je krijgt dan een lijst met resultaten. Kies de optie waarmee je het standaard toetsenbord kunt wijzigen en tik daarop.

Kies vervolgens de toetsenbord-app die je net hebt geïnstalleerd, zoals Gboard of SwiftKey. Let op: de vormgeving van de instellingen kan per toestel verschillen. Gebruik je liever een andere toetsenbord-app met klembordfunctie? Geen probleem – zolang je maar de juiste app selecteert bij het instellen.

Tekst kopiëren en plakken

Het klembord werkt meestal alleen met tekst. Wil je iets kopiëren naar een andere app? Selecteer dan een stuk tekst en kopieer het. Open bijvoorbeeld WhatsApp, ga naar een chat en houd het tekstveld even ingedrukt om de tekst direct te plakken. Soms zie je ook een klembordsymbooltje verschijnen, net boven het toetsenbord en onder het tekstveld. Tik daarop om het volledige klembord te openen.

Zie je dat symbooltje niet meteen? Dan krijg je waarschijnlijk eerst de suggestie om alleen de laatst gekopieerde tekst te plakken. Tik in dat geval op het witte rondje met het pijltje naar rechts – zo krijg je alle opties te zien.

Onder het kopje Recent zie je een lijstje met wat je als laatste hebt gekopieerd. Tik op een item om het direct in het tekstveld te plakken. Let wel: deze lijst wordt na een tijdje automatisch geleegd. Gebruik je vaak dezelfde tekst? Dan kun je die vastpinnen, zodat hij bewaard blijft. Zowel Gboard als SwiftKey ondersteunen deze functie: houd het item ingedrukt en kies voor Vastpinnen.

Klembord sinds Android 13

Sinds Android 13 is het klembord flink verbeterd. De basis is nog steeds hetzelfde: je kopieert tekst of een afbeelding in de ene app en plakt die in een andere. Maar de manier waarop je het klembord gebruikt, is een stuk handiger en overzichtelijker geworden. Dat maakt het werken met meerdere fragmenten tegelijk een stuk efficiënter.

Een van de grootste vernieuwingen is dat je nu meerdere items kunt bewaren – zowel tekst als afbeeldingen. Alles wat je kopieert, verschijnt in een nieuw klembordpaneel. Je opent dat paneel via het meldingscentrum of door een tekstveld lang ingedrukt te houden. Daar kun je door je gekopieerde items bladeren, kiezen wat je wilt plakken, en dingen die je niet meer nodig hebt, direct verwijderen. Je kunt zelfs een tekstfragment nog aanpassen voordat je het plakt.

Het klembordpaneel dat in Android 13 zijn intrede heeft gemaakt.

Met de komst van Android 13 werden er ook meteen een aantal nieuwe privacyfuncties voor het klembord geïntroduceerd. In eerdere versies konden apps op de achtergrond soms ongemerkt meelezen wat je had gekopieerd – met alle risico’s van dien. Nu heb je als gebruiker veel meer controle. Zo is er een nieuwe toestemmingsvraag voor klembordtoegang én krijg je een melding als een app probeert mee te kijken. Een stuk veiliger dus.