Een oude laptop voldoet misschien niet meer aan uw eisen om er goed mee te kunnen werken, maar kan met een paar aanpassingen uitstekend dienst doen als netbook of beter: een lap-netbook. Internetten op de bank, mailen, muziek luisteren en films kijken. Door uw laptop slim om te verbouwen, hebt u nog lang plezier van het kleine wondertje!

1. Laptop naar lap-netbook

De voordelen van een nieuwe netbook zijn de lage aanschafprijs en goede accu-prestaties. Dit maakt de mini-notebook ideaal om op de bank mee te internetten, muziek te luisteren en films te kijken. De snelheid van een netbook laat echter te wensen over. Gelukkig is dit minder belangrijk, omdat veel dingen die we met het apparaat doen op internet draaien: Gmail of Hotmail, Google, Facebook, bankzaken, online spelletjes, Marktplaats en Uitzendinggemist. We gaan een oude laptop die toch maar ligt te verstoffen ombouwen tot een snelle lap-netbook. Voor een optimaal resultaat bespreken we de zinvolste investeringen met een minimaal budget, zoals een nieuwe accu en extra werkgeheugen. Maar ook met een schone Windows- of Linux-installatie kunt u uw laptop transformeren naar een snelle lap-netbook, alleen dan zonder uw portemonnee te trekken.

©PXimport

De prestaties van een netbook zijn minder belangrijk, veel programma's draaien op internet.

2. Basisvereisten

De laptop die u voor het project gebruikt hoeft qua prestaties geen racemonster te zijn, dat is een nieuwe netbook ook niet. Het apparaat moet wel voorzien zijn van een draadloze netwerkadapter, want we willen er graag mee op internet. Als u besluit om een Windows- of Linux-besturingssysteem opnieuw te installeren, is het belangrijk dat alle bestanden die u wilt bewaren veiliggesteld zijn op een andere plek, bijvoorbeeld op een desktop-pc of een externe harde schijf. In dit artikel nemen we een oude notebook uit de kast waarvan de inhoud (bestanden etc.) ooit is overgezet naar onze desktop-pc. De interne harde schijf mag dus volledig leeg voor een schone installatie van Windows XP (of een ander besturingssysteem). Voor de installatie van een besturingssysteem is een cd-/dvd-romspeler handig.

©PXimport

Zorg ervoor dat u uw bestanden veilig hebt gesteld voordat u Windows (of een ander besturingssysteem) installeert.

3. Accuprestaties

De accu is misschien wel het zwakste laptopcomponent, op de voet gevolgd door de scharnieren van het beeldscherm. Fabrikanten sluiten de accu uit van de algemene garantie, u mag blij zijn met zes maanden. Er circuleren allerlei trucjes rond op internet om een oude accu nieuw leven in te blazen, maar als uw laptop een paar jaar oud is, kunt u dit vergeten en is de accu simpelweg op. In dat geval hebt u de keuze om via de laptop-adapter te werken en aan een draadje te blijven hangen. Als u meer vrijheid wilt en u uw lap-netbook in spe ook op de bank wenst te gebruiken, kunt u een nieuwe accu overwegen. Deze is verkrijgbaar via de fabrikant van uw laptop, maar daar betaalt u wel de hoofdprijs voor. Een tweedehands accu raden we af. U weet niet in welke toestand de accu verkeert en waarschijnlijk koopt u het verdriet van iemand anders.

©PXimport

De meeste notebook-accu's geven na 1,5 jaar de geest waardoor u bent aangewezen op het stopcontact.

4. Accu kiezen

Laptop-accu's zijn alles behalve universeel. In de meeste gevallen hebt u voor uw merk en model een specifiek exemplaar nodig. Deze kunt u het beste via internet kopen bij gespecialiseerde websites als Adapter Centrum, ReplaceDirect of Smartaccu. Op dit soort websites kunt u zoeken op merk en type notebook. Een niet originele laptop-accu van de fabrikant wordt ook wel een compatible-battery of compatible-accu genoemd. De prestaties hiervan zijn in veel gevallen beter dan de originele accu van uw laptopfabrikant. Om een accu te verwisselen hebt u vrijwel nooit een schroevendraaier nodig. De accu is bevestigd met een kliksysteem aan de onderkant of achterzijde van uw notebook. Als u de accu uit uw notebook verwijdert, kunt u het type aflezen en Google gebruiken om een scherpe aanbieding te vinden. Gebruik het Engelse zoekwoord battery in plaats van accu voor meer resultaten. Koopjes zijn ook te vinden op Marktplaats en eBay.

©PXimport

Een nieuwe compatible-accu koopt u op veilingwebsites of bij een gespecialiseerde webwinkel.

5. Extra werkgeheugen

Het werkgeheugen van uw laptop is sterk bepalend voor de prestaties. Als u een zeer oude laptop hebt, is de kans groot dat u over 256 MB of 512 MB geheugen beschikt. Dit is zeer weinig, zelfs voor dit lap-netbookproject met een schone installatie van het besturingssysteem. Om prettig te werken met een schone Windows XP- of Linux-installatie hebt u minimaal 1 GB nodig. Als u Windows XP-draait, klik dan rechts op Mijn Computer in uw startmenu en kies Eigenschappen. De omvang van het geheugen verschijnt in beeld. Het geheugen bevindt zich als chips op een reepje printplaat. Het reepje wordt in een geheugenbank gestoken met een kliksysteem. De meeste laptops hebben één of twee geheugenbankjes waarin een reepje gestoken kan worden. Vaak zijn alle bankjes al bezet, waardoor vervangen de enige optie is als u uw werkgeheugen wilt uitbreiden. Het soort werkgeheugen dat u nodig hebt voor uw laptop verschilt per merk en type. Voor een paar tientjes en met behulp van meestal slechts één kleine schroevendraaier kunt u het geheugen uitbreiden of vervangen.

©PXimport

Extra werkgeheugen bestaat uit een printplaatje met geheugenchips.

6. Werkgeheugen kopen

Het werkgeheugen upgraden of vervangen als u over slechts 512 MB (of minder) beschikt is geen must om dit artikel te kunnen volgen, maar wel een aanrader om de prestaties van uw oude laptop op te krikken. U kunt het geheugen achteraf altijd upgraden zonder dat u hierbij bestanden verliest. Raadpleeg de handleiding van de laptop om erachter te komen hoeveel werkgeheugen u maximaal kunt plaatsen. Zoek op de website van de fabrikant naar de pdf-handleiding als u de papieren versie niet meer kunt vinden. Bij zeer oude modellen kan het werkgeheugen bijvoorbeeld beperkt zijn tot 768 MB. Net als voor de accu geldt voor het werkgeheugen: niet kopen bij de fabrikant als uw portemonnee u lief is. Ga naar een gespecialiseerde webwinkel als Geheugen.com, Informatique of ReplaceDirect. Gebruik hier de geheugenwizard om het juiste geheugen te vinden bij uw laptop. De webwinkel Interngeheugen.com onderzoekt uw notebook op afstand en vertelt precies wat u nodig hebt.

©PXimport

Gebruik een geheugenwizard van een gespecialiseerde webwinkel om het juiste werkgeheugen te vinden voor uw model notebook.

7. Werkgeheugen plaatsen

Het vervangen van het werkgeheugen is eenvoudig voor iedereen die met een schroevendraaier kan omgaan. Meestal hoeft u slechts één of twee schroefjes los te maken aan de onderzijde van uw laptop. Vervolgens kunt u het bestaande bankje uitnemen en de nieuwe plaatsen. Bij sommige laptops dient u het toetsenbord te verwijderen om de geheugenbankjes zichtbaar te maken. Dit is iets lastiger. Komt u er toch niet uit? Raadpleeg dan de handleiding van de laptop-fabrikant of zoek met Google. Een goede zoekterm is replace memory instructions gevolgd door uw model en merk laptop. Ook op YouTube zijn handige instructiefilmpjes te vinden waarin eenvoudig wordt uitgelegd hoe u het geheugen vervangt. Voordat u het geheugen vervangt of uitbreidt dient u de laptop volledig stroomloos te maken: stekker eruit en de accu verwijderen.

©PXimport

Op YouTube vindt u handige instructiefilmpjes over het vervangen en uitbreiden van het geheugen van uw laptop.

8. Harde schijf

De harde schijfruimte van oudere laptops is soms zeer beperkt. De meeste dingen die u met uw lap-netbook zult doen, vinden plaats op internet. Denk aan Gmail, Hotmail, Markplaats, bankzaken, Facebook en Hyves. Hiervoor hebt u nauwelijks opslag nodig op de harde schijf. Tenzij u veel films wilt opslaan, dan is een nieuwe harde schijf het overwegen waard. Een moderne schijf in een oude laptop kan ook snelheidswinst opleveren, omdat nieuwe schijven simpelweg sneller zijn. Als u een nieuwe harde schijf plaatst, is een verse Windows- of Linux-installatie de makkelijkste manier om de lap-netbook van een besturingssysteem te voorzien. Het klonen van de huidige harde schijf naar de nieuwe harde schijf is alleen voor experts weggelegd. Als u een nieuwe harde schijf overweegt en een oude laptop hebt, raadpleeg dan de handleiding van de fabrikant om na te gaan wat de maximale schijfomvang is die u kunt plaatsen.

©PXimport

Een nieuwe schijf biedt naast meer opslag ook betere systeemprestaties.

9. Harde schijfaansluiting

Een notebook heeft meestal plek voor één harde schijf. De schijf is eenvoudig te verwijderen via de onderkant of zijkant van uw laptop. Meestal hebt u hier een schroevendraaier voor nodig. De fysieke omvang van de harde schijf is bijna altijd 2,5-inch (2,5"). Voordat u een nieuwe schijf kunt kopen, moet u weten welk type schijfaansluiting uw laptop heeft. Technisch gezien onderscheiden we er twee: SATA (Serial ATA) of IDE (PATA, parallel ATA). Oude laptops hebben een IDE-harde schijf, bij de wat nieuwere modellen hebt u een SATA-aansluiting. SATA en IDE zijn eenvoudig uit elkaar te houden. Een IDE-schijf heeft een brede aansluiting met veel pinnetjes die uit de schijf steken. Bij SATA wordt de schijf met twee compacte stekkers aan de notebook verbonden.

©PXimport

Harde schijven zijn er in twee smaken: IDE (links) en SATA (rechts).

10. Aanschaf harde schijf

Een harde schijf is een gevoelig deel van een notebook en kunt u daarom beter niet tweedehands kopen. U vindt een nieuwe harde schijf in elke webwinkel waar u computeronderdelen kunt aanschaffen. De nieuwprijs hangt af van de omvang en techniek (IDE of SATA). Naast een gewone harde schijf is er ook een SSD. Dit is voor uw oude laptop echter teveel van het goede. Een SSD is een soort harde schijf, maar dan zonder bewegende delen, waardoor het razendsnel is. De prijs per GB van een SSD is alles behalve gunstig als we dit vergelijken met een normale harde schijf. Het vervangen van de schijf is eenvoudig, maar ook hier kan een YouTube-filmpje handig zijn. Na de installatie zal uw notebook niet meer opstarten, omdat er geen besturingssysteem (Windows of Linux) geïnstalleerd is. Ook kan de notebook een foutmelding geven tijdens het opstarten omdat er een nieuw opslagmedium werd ontdekt. U wordt meestal automatisch naar de basisinstellingen (BIOS) van uw laptop geleid om een instelling aan te passen.

©PXimport

Het vervangen van de harde schijf is meestal eenvoudig.

Harde schijf klonen

Als u Windows niet opnieuw wilt of kunt installeren (omdat u geen installatie-cd's hebt) en toch voor een nieuwe harde schijf kiest voor uw lap-netbook, kunt u kiezen voor alternatieven als Linux of Joli OS. Een andere optie is het klonen van uw huidige harde schijf naar de nieuwe schijf. Dit is helaas niet eenvoudig en alleen door experts uit te voeren. Naast de nieuwe harde schijf hebt u twee dingen nodig: een kloon-programma en een speciale usb-adapter voor de tweede harde schijf. Met de usb-adapter verbindt u de oude harde schijf via usb aan uw laptop zodat beide schijven gelijktijdig met de computer verbonden zijn. Om de schijf te klonen hebt u een programma nodig als Clonezilla of EaseUS Todo Backup. Beide programma's zijn gratis, maar zeker niet voor beginners. Om een veelgemaakte fout te voorkomen de volgende tip: zorg ervoor dat u de bron- en doel-schijf goed selecteert tijdens het klonen. Als u hier een fout maakt, wordt uw bestaande schijf overschreven met de nieuwe en dan bent u alles kwijt.

- Clonezilla

- EaseUS Todo Backup

©PXimport

Met een externe usb naar harde schijfadapter, kunt u uw oude harde schijf klonen.

11. Besturingssysteem

Net als elke andere computer heeft uw netbook in spe een besturingssysteem nodig. Windows XP ligt voor de hand, maar er zijn ook andere interessante alternatieven. Denk bijvoorbeeld aan Linux of een besturingssysteem als Joli OS. Het voordeel van Windows is dat u er al mee kunt werken. Als we kijken naar de prestaties, zijn een Linux-distributie en Joli OS interessanter dan Windows XP. De alternatieven zijn het proberen waard, u kunt er altijd nog Windows op zetten als het niet bevalt. De praktijk leert dat Linux-alternatieven eveneens zeer gebruiksvriendelijk werken, maar toch net even iets anders dan de vertrouwde Windows-schil. Wat betreft een andere Windows-versie dan Windows XP kunnen we kort zijn: vergeet Windows 7 en Vista op een oude laptop. Windows XP is in dit geval de beste keuze. Zeker met een beetje extra werkgeheugen maakt u met Windows XP van uw laptop een snelle netbook! Modernere Windows-versies eisen teveel van de computerhardware met traagheid als gevolg.

©PXimport

Zelfs de basisversie van Windows 7 is een te zware belasting voor uw nieuwe lap-netbook, Windows XP werkt veel sneller!

Alternatieve besturingssystemen

Linux

Voor wie eens iets anders wil proberen en het niet nodig vindt om Windows te draaien: probeer Linux. De kans is groot dat uw lap-netbook sneller en soepeler werkt dan met Windows XP. Linux is er in vele soorten en smaken. Een goede distributie om mee te beginnen is die van Ubuntu. Deze kunt u gratis binnenhalen via Ubuntu. U hebt een brandprogramma nodig om de installatie-cd te maken. Instructies om dit voor elkaar te krijgen vindt u op de website. De cd is ook tegen een kleine vergoeding te bestellen. Ubuntu heeft alles in huis om uw lap-netbook volledig te gebruiken, van een grafische Windows-achtige schil (GNOME desktop of KDE desktop) tot internet en Office-programma's. Als u eerst wilt weten of Ubuntu iets voor u is, probeer dan de live-cd. Hiermee kunt u uw lap-netbook opstarten en Linux proberen zonder het besturingssysteem te installeren. De live-cd werkt trager dan wanneer u Ubuntu installeert op de harde schijf, maar u krijgt wel een goede indruk van het besturingssysteem.

Joli OS

Joli OS is een zeer interessant alternatief voor Ubuntu en Windows XP. Het besturingssysteem is geijkt op internet-apps, zeer gebruiksvriendelijk en snel. De toepassingen hangen in de cloud. Joli OS kan op twee manieren geïnstalleerd worden: naast Windows of als standalone besturingssysteem. Dit laatste heeft de voorkeur voor uw lap-netbook. Kies op de website Just Joli OS en haal het iso-bestand van het besturingssysteem. De cd dient u te branden waarna u het besturingssysteem kunt installeren. Joli OS maakt gebruik van Jolicloud. Dit is een soort online omgeving waar u uw favoriete apps en toepassingen terugvindt. Registreer voor Jolicloud, u kunt dan direct experimenteren met de mogelijkheden. De omgeving die u te zien krijgt is eveneens de omgeving waarin u werkt met Joli OS.

©PXimport

Joli OS werkt vanuit de cloud en is daardoor snel en gebruiksvriendelijk.

12. Windows XP installeren

Mogelijk hebt u nog een installatie-cd van Windows XP liggen of een recovery cd-set van uw laptop-fabrikant. Plaats de cd en start uw laptop hiermee op. Als dit niet lukt, dient u mogelijk de opstartvolgorde aan te passen. Dit doet u in uw BIOS (de basisinstellingen van elke computer). Vlak na het opstarten toont uw laptop de sneltoets die nodig is om uw BIOS te openen. Zoek naar iets dat lijkt op Boot order en zorg ervoor dat de laptop uw cd-/dvd-speler als eerste opstartmedium kiest. Doorloop de installatie van Windows XP door de stappen op het scherm op te volgen. Hierbij wordt uw schijf opnieuw ingedeeld. Let op: hierbij wordt de harde schijf van uw laptop leeggemaakt en gaan alle bestanden verloren. Na de installatie van Windows XP is uw laptop bijna klaar om in gebruik te nemen als lap-netbook.

©PXimport

Een schone installatie van Windows XP geeft uw laptop een opkikker: alles voelt weer snel en soepel aan.

13. Essentieel voor Windows

Verbind uw lap-netbook nu met internet via uw draadloze netwerk. Een van de belangrijkste zaken die u zo snel mogelijk dient te regelen na een nieuwe Windows-installatie, is een goede virusscanner. Dit hoeft niets te kosten. Als u een legale Windows XP-versie draait, kunt u Microsoft Security Essentials downloaden. In alle andere situaties zijn er goede gratis alternatieven, zoals Avast en Aviria. Windows XP is al heel wat jaren in omloop. Na de installatie dient u Windows Update uit te voeren om het besturingssysteem weer enigszins bij de tijd te krijgen. Bezoek met Internet Explorer de website Windows Update en volg de stappen op het scherm. De updates zijn er in de smaken Optioneel en Essentieel. Installeer in ieder geval de essentiële updates. Tijdens het verwerken van de updates zal uw computer meerdere malen herstarten. Bezoek Windows Update steeds opnieuw totdat alles geïnstalleerd is. De optionele updates hebt u niet per se nodig en mag u negeren.

©PXimport

Een goede virusscanner is essentieel op een Windows XP-computer.

14. Sneller internetten

Omdat de lap-netbook voornamelijk wordt gebruikt om mee te internetten, is een goede webbrowser essentieel. Tijdens het draaien van de Windows Updates, wordt Internet Explorer bijgewerkt naar de meest recente versie. Deze webbrowser is alles behalve ideaal op de oudere hardware van uw lap-netbook. Gelukkig zijn er goede alternatieven waarvan Google Chrome het snelste werkt. Chrome werkt vlotter op oude laptops dan andere browsers en zeurt niet om updates. De browser werkt zichzelf in de achtergrond netjes bij, zodat u altijd de nieuwste websites kunt bezoeken.

©PXimport

Installeer Google Chrome op uw lap-netbook om sneller te internetten dan met Internet Explorer.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom speuren we een paar keer per week binnen een bepaald thema naar zulke deals. Wanneer je met een smartwatch je gezondheid in de gaten wilt houden en bijvoorbeeld tijdens activiteiten je hartslag wilt meten, is het handig als zo'n slim horloge ook waterdicht is. En met een GPS-functie kun je ook goed bijhouden welke afstand je hebt afgelegd.

Een smartwatch is meer dan alleen een horloge: het is een slimme assistent om je pols. Met een smartwatch kun je eenvoudig meldingen van je smartphone ontvangen, zoals berichten, oproepen en agenda-afspraken. Veel modellen bieden daarnaast functies zoals stappentellen, hartslagmeting, slaapregistratie en GPS-tracking. Dat maakt ze ideaal voor wie zijn gezondheid en activiteiten wil bijhouden. Sommige horloges ondersteunen zelfs contactloos betalen of muziekbediening, zodat je minder vaak je telefoon uit je zak hoeft te halen.

Een ander belangrijk voordeel is de waterbestendigheid, wat bij smartwatches wordt aangeduid met een zogeheten ATM-classificatie. ATM staat voor 'atmosfeer' en geeft aan hoe hoog de druk op het horloge mag zijn. Een smartwatch met 5 ATM is bijvoorbeeld bestand tegen waterdruk die overeenkomt met 50 meter diepte. Dat betekent dat je ermee kunt douchen, zwemmen of in de regen lopen, maar dat de watch niet per se geschikt is voor diepzeeduiken.

Amazfit Cheetah Square

De Amazfit Cheetah Square is een smartwatch met een rechthoekig AMOLED-scherm van 1,75 inch. Het model biedt uitgebreide sportondersteuning met meer dan 150 modi en beschikt over dual-band GPS voor nauwkeurige plaatsbepaling. Daarnaast zijn er sensoren voor hartslag, SpO₂ (het percentage zuurstof in je bloed dat via een saturatiemeter wordt gemeten, en aangeeft hoeveel van je rode bloedcellen verzadigd zijn met zuurstof), slaap en stress. De behuizing is lichtgewicht en de horlogeband is van siliconen. De waterdichtheid van 5 ATM maakt hem geschikt voor gebruik in het water. De batterijduur varieert afhankelijk van het gebruik, met tot 8 dagen bij gemiddeld gebruik en tot 28 uur met GPS ingeschakeld.

🚿 Waterdichtheid: 5 ATM
🔋 Typische gebruiksduur: Tot 8 dagen
📱 Schermdiagonaal: 1,75 inch

Huawei Watch Fit 2

De Huawei Watch Fit 2 is een relatief compacte smartwatch met een AMOLED-display van 1,74 inch. Het model ondersteunt verschillende trainingsmodi en beschikt over sensoren voor onder andere hartslag, SpO₂ en slaapmonitoring. Hoewel deze watch geen ingebouwde GPS heeft, maakt hij gebruik van verbonden GPS via een smartphone. De batterijduur is met maximaal 10 dagen redelijk lang. De smartwatch is waterbestendig tot 5 ATM en is beschikbaar in verschillende edities en kleuren.

🚿 Waterdichtheid: 5 ATM
🔋 Typische gebruiksduur: Tot 10 dagen
📱 Schermdiagonaal: 1,74 inch

Fitbit Sense 2

De Fitbit Sense 2 biedt een combinatie van gezondheidsmetingen, zoals een ECG-app, cEDA-sensor voor stressdetectie en SpO₂-metingen. Het horloge is uitgerust met een 1,58 inch AMOLED-scherm en een ingebouwde GPS. De batterij gaat bij normaal gebruik ongeveer 6 dagen mee. Daarnaast is de Sense 2 waterbestendig tot 50 meter (5 ATM). Het model ondersteunt contactloze betalingen via Fitbit Pay, maar mist functies zoals muziekopslag of volledige ondersteuning voor apps van derden.

🚿 Waterdichtheid: 5 ATM
🔋 Typische gebruiksduur: Tot 6 dagen
📱 Schermdiagonaal: 1,58 inch

Garmin Venu 2

De Garmin Venu 2 heeft een 1,3 inch AMOLED-display en legt de nadruk op gezondheid en sport. De smartwatch beschikt over onder meer hartslagmeting, ademhalingsregistratie, Body Battery, stressmeting en Pulse Ox. GPS is ingebouwd, en de batterij gaat tot 11 dagen mee in smartwatch-modus. Bij gebruik van GPS en muziek is dit korter. Het horloge is waterdicht tot 5 ATM, wat standaard is voor dit soort toepassingen.

🚿 Waterdichtheid: 5 ATM
🔋 Typische gebruiksduur: Tot 11 dagen
📱 Schermdiagonaal: 1,3 inch

OnePlus Watch 2

De OnePlus Watch 2 draait op Wear OS 4 en gebruikt een dubbele chipsetstructuur om prestaties en batterijduur te balanceren. Met een 1,43 inch AMOLED-scherm, ondersteuning voor dual-band GPS, en sensoren voor hartslag en slaap is hij geschikt voor dagelijks gebruik. De batterijduur is echter niet heel lang, maar het horloge is wel IP68-gecertificeerd en bestand tegen waterdruk tot 5 ATM.

🚿 Waterdichtheid: IP68 / 5 ATM
🔋 Typische gebruiksduur: Tot 100 uur
📱 Schermdiagonaal: 1,43 inch

De Enchant 1100 is de nieuwste top-soundbar van Harman Kardon. Ondersteuning voor Dolby Atmos en een streepje Scandi-design maken het een interessante optie.

De grotere Enchant 1100 soundbar werd begin dit jaar samen met de kleinere Enchant 900 voorgesteld. Het is een echt topmodel dat veel speakers inzet om omhullende 3D-geluid te bieden, inclusief twee aan de bovenzijde. Dit is niet de eerste of enige soundbar van Harman Kardon die de naam 'Enchant' draagt, maar eigenlijk lijkt hij meer op de voorgaande Citation-reeks van Harman Kardon. Citation was bedoeld als een volledig antwoord op Sonos, met multiroom-functionaliteit en met een design dat luxueuze textiel van Kvadrat toepaste. 

De Enchant 1100 neemt veel van de Citation-eigenschappen over, waaronder het design (maar zonder Kvadrat-stofjes) en de uitbreidbaarheid. Hij gebruikt ook een knappe techniek van Harman, Multibeam, om geluid breed de kamer in te sturen. Met ondersteuning voor Dolby Atmos en DTS:X, veel streamingopties, een extra HDMI-ingang (geschikt voor 4K en Dolby Vision) en uitbreidingsopties spreken we hier over een veelzijdige soundbar. 

©Jamie Biesemans

Uitbreiden met speakers kan

Wie meer wil, kan de Enchant 1100 uitbreiden met de Enchant Sub (adviesprijs 399 euro) en/of een paar Enchant-draadloze speakers (adviesprijs 229 euro/stuk). Het is daarmee een directe uitdager van de Sonos Arc Ultra, nog een topmodel dat je op eigen tempo kunt uitbreiden met extra speakers. De Harman Kardon is wel nog iets scherper geprijsd. Het koppelen met speakers in andere kamers kan via Google Cast of AirPlay 2. Een pluspunt: dat kan ook met luidsprekers van verschillende merken.

Zacht en harmonieus design

Ontsnappen aan de klassieke balkvorm van een soundbar doet de Enchant 1100 niet. Maar omdat de afgeronde behuizing helemaal bedekt is door een fraai zwart stofje en verder geen opvallende elementen toont, verdwijnt hij netjes in de achtergrond. Minimalisme ten top, totdat je het volume of een optie aanpast. Dan zie je een grote display in een coole dotmatrix-stijl oplichten. Dat zorgt dan weer voor vleugje retro-gevoel. In tegenstelling tot bij de Citation-soundbars, lijkt er deze keer geen lichtgrijze versie te bestaan.

Onder het strakke uiterlijk zitten aardig wat speakers verborgen: elf stuks. Twee daarvan zitten bovenaan en zorgen voor de driedimensionale geluidservaring. De Enchant 1100 is slechts 6,5 cm hoog en kan dus bij een tv op een voet geplaatst worden. Maar het beste resultaat krijg je als je hem 10 à 20 cm vóór het scherm zet, zodat de bovenliggende speakers vrij naar het plafond gericht zijn. Ook de zijkanten moeten helemaal vrij blijven. Aan elke zijde is er een opening waar je een speaker kunt zien; die zorgen voor een heel breed geluidsbeeld rond de tv.

©Harman Kardon

Aan weerszijden is er een opening met een tweeter die schuin gemonteerd is.

Ontspannen kan ook

In de doos vind je een kleine afstandsbediening, maar je kunt ook de Harman Kardon One-app gebruiken. Welke optie je ook kiest: het volume regelen, een aantal audio-instellingen veranderen en muziek pauzeren zijn mogelijk. Een unieke optie heet Moment, dat zelfs zijn eigen knop op de remote heeft.

Als je hierop drukt, rollen er uit de soundbar rustgevend geluiden. Je kunt via de app kiezen of je dan even kunt relaxen met het geluid van regen, een bos of de zee. Misschien wel leuk voor meditatieoefeningen, maar wel een apart iets om zo'n prominente plek te geven.

Muziek spelen kan op vele manieren

In een app kun je muziek en internetradio afspelen van bepaalde diensten, waaronder Amazon Music, Napster, Qobuz, Tidal en TuneIn. Bij Amazon en Tidal wordt zelfs het afspelen van muziek in Dolby Atmos-formaat ondersteund, dat kom je zelden tegen.

In het lijstje ontbreken natuurlijk heel wat belangrijke diensten, zoals Apple Music of Spotify. Ze afspelen kan echter makkelijk via AirPlay, Chromecast of Spotify Connect. De soundbar kan ook bediend worden met Roon, de audiofiele muzieksoftware van een Harman Kardon-zusterbedrijf die vooral in de hifi-wereld wordt gebruikt. Ten slotte is de Enchant 1100 uitgerust met bluetooth. Manieren genoeg dus om muziek af te spelen.

Eenvoudige installatie

Het instellen van de Enchant 1100 gebeurt via de One-app. Een visueel stappenplan maakt het heel eenvoudig. Wat je ook in de app (of via de remote) kunt doen is het geluid "kalibreren". De soundbar verspreidt dan twintig seconden luide testgeluiden om zo de woonkamer te leren kennen. Na deze meting wordt de weergave aanpast zodat de soundbar beter klinkt. Zo'n functie wordt stilaan standaard op een high-end soundbar; hier blijkt het zeer effectief in het balanceren van bassen en helderheid. 

©Jamie Biesemans

In de Harman Kardon One-app vind je heldere uitleg.

Geslaagd in 3D

Bij het bekijken van demovideo's van Dolby en een aantal filmfragmenten valt in de eerste plaats de zuivere weergave van de Enchant 1100 op. Het klinkt luchtig en ruim, waardoor geluidseffecten los in de kamer verschijnen. Bij de Shattered-demo bewegen de geluiden van brekend glas echt van rechts naar ver links.

©Jamie Biesemans

De Enchant 1100 heeft goede dialogenweergave.

Ook bij drukke actiescènes, zoals tijdens de finale veldslag op Scarif in Star Wars: Rogue One – waarvan Andor op Disney+ de prequel vormt – houdt de Harman Kardon een goede controle. Het is een goed resultaat dat vooral heel detailrijk en gebalanceerd overkomt, met name na de kalibratie. Wel is het in onze woonkamer wat minder 'cinematisch' (of je mag ook zeggen 'bombastisch') bij bijvoorbeeld de race in Ready Player One. Je wordt wel omgeven door geluid, inclusief hoog boven de tv, dat wel. Maar het is niet zo knallend of dynamisch als bij bijvoorbeeld JBL.

Een subwoofer erbij of niet?

Het toevoegen van een subwoofer of extra speakers kan daar iets aan doen. Dat verloopt eveneens via de app. Je hebt er wel even tijd voor nodig, want elk toestel moet met de wifi verbonden worden. Vervolgens moet er nog een update worden geïnstalleerd, wat ook even kan duren. Ten slotte combineer je bijvoorbeeld de Enchant 1100 met de Enchant Sub via de app. Dat ging tijdens het testen vlot, en de app maakt het proces ook heel transparant. Wel spijtig: de kalibratiefunctie werkt niet langer als je een sub toevoegt aan een soundbar. Hopelijk komt die mogelijkheid er nog.

©JORDI HUISMAN

De Enchant Sub zet je bij voorkeur naast de soundbar.

Mét Enchant Sub wordt de Enchant 1100 een stukje spectaculairder, al blijft het vooral het mooie detail en de controle die indruk maken bij het zeer intense vuurgevecht in het Witte Huis in Civil War. Dit zijn goede prestaties, ook voor gaming. Toch is de stap naar een extra sub geen verplichting. De Enchant Sub is niet zo krachtig of verfijnd, dus in een kleinere woonkamer ga je aan de soundbar zelf voldoende hebben. Positief wel is dat die Sub vergeleken met optionele subs bij sommige concurrenten relatief goedkoop is.

Conclusie

De Enchant 1100 is een soundbar die zeer gelikt oogt en sterk presteert. Kamervullend de soundtrack van een film of tv-serie neerzetten doet hij goed, net als muziek afspelen. Zonder extra apparaten levert de Harman Kardon al een topprestatie, waarbij detail en helderheid de grootste troeven zijn. Spraak en geluidseffecten klinken duidelijk en zijn goed gepositioneerd. Al mag het niet een basmonster zijn, je wordt goed ondergedompeld in een film.