Het voordeel van een pc boven een laptop is dat hij uitbreidbaar is. Op die manier kan deze, jaren na aanschaf, door middel van insteekkaarten worden voorzien van de laatste technologie. Daarvoor beschikt het moederbord over een reeks uitbreidingssloten. Welke opties zijn er?

1. Enkele uitbreidingssloten

Hoewel een moederbord tegenwoordig beschikt over heel veel geïntegreerde functionaliteit (zoals een geluidskaart of een RAID-controller), is het mogelijk uw pc van extra functionaliteit te voorzien door middel van insteekkaarten. De belangrijkste drie soorten zijn: PCI Express x16, PCI en PCI Express x1. PCI Express wordt ook wel afgekort als PCI-E.

1.

PCI Express x16 is het slot voor de grafische kaart. Meestal is dit slot na aankoop bezet, maar soms wordt een geïntegreerde grafische kaart in het moederbord (of de processor) gebruikt en is het een slot leeg (dus beschikbaar). Ook als het slot bezet is, kan de grafische kaart in de toekomst altijd worden vervangen door een nieuw exemplaar. Sommige moederbord hebben twee of zelfs drie sloten voor een grafische kaart, waarbij de rekenkracht gebundeld wordt (via AMD CrossFireX of NVIDIA SLI).

2.

Het klassieke PCI-slot bestaat al sinds 1993, maar wordt nog steeds in nieuwe pc's gebruikt. Het aantal sloten is nu meestal twee per moederbord. Dankzij het PCI-slot kunnen ook nog veel oudere insteekkaarten gebruikt worden, zoals bijvoorbeeld een tv-kaart of geluidskaart.

3.

Het PCI Express x1-slot is in feite de opvolger van het klassieke PCI-slot. Het bevat een stuk minder pinnen, maar biedt dankzij de snellere interface beduidend hogere snelheden. Vandaar dat uitbreidingskaarten zoals usb 3.0 alleen maar in PCI-E x1 beschikbaar zijn. Het slot kan zowel boven als onder de grafische kaart zitten (of op beide posities).

©PXimport

2. Usb3.0-insteekkaart

Als we het hebben over de uitbreiding van een pc met de nieuwste technologie, dan is een usb3.0-insteekkaart op dit moment het meest voor de hand liggende voorbeeld. Er verschijnt steeds meer usb3.0-randapparatuur, zoals externe harde schijven en kaartlezers. De usb3.0-standaard rekent af met bottleneck van de oude standaard, waarvan de praktijksnelheid vaak niet verder kwam dan 35 MByte/s. Een usb3.0-slot is compatibel met usb 2.0, dus u kunt er probleemloos oudere usb-apparatuur op aansluiten. Een usb3.0-poort is herkenbaar aan de blauwe kleur. Mocht u behoefte hebben aan een snellere externe harde schijf, kaartlezer of usb-stick, dan is een usb 3.0-insteekkaart het overwegen waard.

©PXimport

Behoefte aan meer snelheid? Met usb 3.0 is uw pc weer helemaal bij de tijd.

3. Tv-kaart

Wanneer u tv wilt kijken op uw pc, of een mediacenter wilt maken, hebt u een tv tuner-kaart nodig. Deze zijn zowel beschikbaar voor PCI- als PCI-E x1-sloten. De connector hiervan sluit aan met de coax-kabel die gebruikt wordt om het tv-signaal door te geven. Afhankelijk van het type kaart kunt u tv kijken en (optioneel) ook opnemen. Ook kunt u er radio (via de kabel) mee ontvangen en gebruikmaken van additionele tv-diensten zoals teletekst. De duurdere sets worden meestal compleet geleverd met afstandsbediening.

©PXimport

TV tuner-kaarten zijn zowel beschikbaar voor PCI- als PCI-e 1x.

4. Losse geluidskaart

Moederborden beschikken al jaren over een geïntegreerde geluidskaart. Toch kan er een reden zijn om voor een externe geluidskaart te kiezen. Bijvoorbeeld omdat het analoge gedeelte van een losse geluidskaart beter is of aan hogere standaarden voldoet. Ook kan een externe geluidskaart meer instellingsopties en aansluitingen bieden (zoals een optische in- en uitgang). Bij sommige geïntegreerde geluidskaarten wil het geluid nog wel eens haperen. Een externe kaart biedt dan soelaas. Geluidkaarten zijn er zowel in PCI- als PCI-E x1-uitvoering.

©PXimport

Geluidskaarten zijn er zowel in PCI- als PCI-E x1-uitvoering

5. RAID-insteekkaart

Als u twee of meer harde schijven aan elkaar wilt koppelen door middel van RAID0 (striped), RAID1 (mirror) of RAID5 (pariteitblokken verdeeld over drie of meer schijven), maar een moederbord bhebt zonder deze functionaliteit, dan kunt u die toevoegen door middel van een RAID-insteekkaart.

©PXimport

Hebt u behoefte aan RAID, terwijl dat niet op uw moederbord zit? Een insteekkaart biedt soelaas.

6. Wifi-insteekkaart

De meeste desktop pc's zijn met het internet (en de router) verbonden via een ethernetkabel. In sommige gevallen is dat echter niet mogelijk, bijvoorbeeld in een oud huis of bij een relatief grote afstand tot de modem/router. Een wifi-insteekkaart is dan een uitkomst, omdat de meeste desktops niet standaard voorzien in wifi. Er zijn verschillende kaarten beschikbaar, met één of meerdere antennes, wat afhankelijk is van de wifi-standaard die u wilt gebruiken (zoals 802.11n). Een wifi-kaart kan ook handig zijn om bijvoorbeeld - met toestemming - gebruik te maken van het wifi-netwerk van de buurman als uw eigen internetprovider een storing heeft. Een insteekkaart is overigens niet altijd nodig, er zijn ook usb-sticks met wifi-functionaliteit.

©PXimport

De meeste desktop pc's beschikken niet standaard over wifi. Via een insteekkaart is die functionaliteit eenvoudig toe te voegen.

7. Supersnel: SSD-insteekkaart

Er zijn nog veel meer soorten insteekkaarten. Eén ervan is een SSD in de vorm van een uitbreidingskaart. Dit heeft als voordeel dat het ontwerp niet gebonden is aan de 1,8- en 2,5-inch vorm die gangbaar is. Op een insteekkaart passen simpelweg meer flashchips, dus is het ook eenvoudiger om de SSD van meer opslagcapaciteit te voorzien. Bovendien is een PCI-E x4-interface een stuk sneller dan wat zelfs SATA 6 Gbit/s kan doorvoeren.

©PXimport

Er bestaan SSD's in de vorm van een insteekkaart. Dankzij de vorm is er meer ruimte voor chips (en dus meer opslagcapaciteit).

8. Notebook: ExpressCard

Desktop-pc's zijn standaard uit te breiden met insteekkaarten, maar bij notebooks is dat minder makkelijk. Toch beschikken veel notebooks over een uitbreidingsspoort genaamd ExpressCard (bij oudere notebooks is dat PC Card/CardBus). Feitelijk wordt een ExpressCard intern via PCI-E x1 of usb 2.0 (afhankelijk van de benodigde verbindingssnelheid, een usb2.0-interface is goedkoper) met uw notebook verbonden. Hierdoor kunt u uw notebook uitbreiden met nieuwe functionaliteit, zoals een kaartlezer, tv-tuner, usb 3.0, betere geluidskaart of zelfs een SSD. De maximale doorvoersnelheid van ExpressCard is 2,5 Gbit/s (in de praktijk 250 MByte/s) via PCI-E x1.

©PXimport

Ook notebooks kunnen voorzien worden van extra functionaliteit mits ze over een ExpressCard-slot beschikken.

Gebruik je tijdens een autorit als passagier graag je smartphone of tablet, maar ben je erachter gekomen dat je dan misselijk wordt? Wagenziekte is knap vervelend. Een oplossing is het mobieltje opbergen of een app gebruiken die wagenziekte voorkomt.

Stap 1: iOS Bewegingsaanwijzing voertuig

De ene persoon ervaart wagenziekte als een licht ongemak, de andere wordt letterlijk kotsmisselijk. Terwijl je onderweg naar een scherm zit te kijken, registreert je lichaam dat je beweegt. Omdat je aandacht gevestigd is op een statisch scherm, weten je hersenen dat niet. Die tegenstrijdigheid tussen de hersenen en het lichaam veroorzaakt de misselijkheid.

Voor iPhones en iPads zit er in iOS/iPadOS 18, het recentste besturingssysteem, een instelling om het reizen met je telefoon een stuk comfortabeler te maken. De Apple-oplossing heet Bewegingsaanwijzing voertuig. Deze instelling synchroniseert bewegingen op het scherm met het bochtenwerk, de stops en starts, de versnelling en vertraging van het voertuig. Hierdoor vermindert het zogenoemde sensorische conflict bij de gebruiker. Er verschijnen een aantal geanimeerde stippen bij de rand van het scherm die reageren op de bewegingen van het voertuig. Om de optie Bewegingsaanwijzing voertuig op te roepen, ga je naar Instellingen / Toegankelijkheid en daar kun je de optie Beweging selecteren.

De stippen reageren op de beweging van het voertuig.

Stap 2: Bewegingsaanwijzing voertuig instellen

Zo kom je bij de optie Toon bewegingsaanwijzingen voertuig. Je kunt die aan- en uitzetten of instellen op Automatisch in voertuig, zodat de geanimeerde stippen vanzelf op het scherm verschijnen wanneer de iPhone/iPad detecteert dat je in de auto zit.

Je kunt ook vanaf de rechterkant van het iPhone-scherm naar beneden vegen om het bedieningspaneel te openen. Houd dan een lege ruimte in het bedieningspaneel ingedrukt om de widgets aan te passen. Daarna kun je Bewegingsaanwijzing voertuig als widget toevoegen.

Je kunt de app automatisch laten starten wanneer je in een bewegend voertuig zit.

Stap 3: Voor Android

Voor Android bestaat de app MotionEase, die eigenlijk op dezelfde manier werkt. Ook hier verschijnen er stippen op het scherm die de beweging volgen. In tegenstelling tot bij de iPhone zie je hier de stippen wel in screenshots die je op dat moment maakt.

Een ander alternatief in Google Play is KineStop van Urbandroid. Wanneer je deze app start, zal deze toestemming vragen om over de andere apps heen te verschijnen. En ook hier kun je instellen dat KineStop automatisch start wanneer je in een bewegend voertuig zit.

KineStop toont ook altijd een horizonlijn.

Een televisie in de slaapkamer is allang geen luxe meer. Het is een manier om je dag ontspannen af te sluiten met een serie of film, of juist rustig op te starten met het nieuws of een ontbijtprogramma. Maar waar moet je op letten als je een tv zoekt voor deze plek in huis?

Lees ook: Zo kies je de ideale televisie voor jouw woonkamer

Een van de belangrijkste keuzes bij een slaapkamertelevisie is het schermformaat. Daarbij kijk je niet alleen naar hoeveel ruimte je hebt, maar vooral naar de afstand tussen je bed en de plek waar de tv komt. Een handige vuistregel is dat de kijkafstand ongeveer 1,5 tot 2,5 keer de schermdiagonaal in inches moet zijn. De schermdiagonaal is de schuine afstand tussen de hoeken van het scherm en staat vrijwel altijd in de modelnaam vermeld.

Voor de meest gangbare schermformaten kun je de volgende afstanden aanhouden:

➡️ 32 inch (81 cm): 1,2 tot 2 meter
➡️ 43 inch (109 cm): 1,6 tot 2,75 meter
➡️ 49 inch (125 cm): 1,85 tot 3,1 meter
➡️ 55 inch (140 cm): 2,1 tot 3,5 meter
➡️ 65 inch (165 cm): 2,5 tot 4,1 meter*

Natuurlijk blijft dit persoonlijk. Sommige mensen kijken liever van wat dichterbij, anderen houden juist meer afstand. Probeer eventueel in je slaapkamer een paar afstanden uit met een meetlint en een karton op de muur ter grootte van een televisiescherm. Zo ontdek je snel wat prettig aanvoelt en niet te opdringerig is in de ruimte.

*Grotere schermformaten laten we hier bewust buiten beschouwing. Die zijn vooral geschikt voor grotere ruimtes, zoals een woonkamer, en zijn in de meeste slaapkamers simpelweg te aanwezig. Een te groot scherm kan overweldigend aanvoelen, zeker als je er dicht op ligt en de kamer verder donker is. Bovendien draait het in de slaapkamer zelden om het grootste of meest indrukwekkende beeld – comfort staat voorop.

4K is de norm – ook in de slaapkamer

Vrijwel alle nieuwe televisies hebben tegenwoordig een 4K Ultra HD-resolutie, ook de kleinere modellen. Het oude verschil tussen full HD en 4K is inmiddels achterhaald – niet alleen qua prijs, maar ook qua aanbod. Streamingdiensten zoals Netflix, Disney+ en Amazon Prime bieden veel content aan in 4K. Daardoor loont het ook in de slaapkamer om voor een 4K-model te kiezen, zelfs bij een formaat van 32 of 43 inch.

Een hogere resolutie betekent ook dat je dichterbij kunt zitten zonder dat het beeld onscherp of korrelig oogt. Bij 4K kun je tot 30 procent dichter op het scherm zitten dan bij een full HD-model van hetzelfde formaat. Kijk je naar een 55 inch 4K-tv, dan kun je comfortabel op 2 meter afstand zitten zonder verlies van scherpte. Bij 8K, dat op dit moment vooral voorkomt bij schermen van 65 inch en groter, mag je zelfs nog dichterbij zitten. Toch is 8K in de slaapkamer zelden nodig. Het verschil met 4K zie je pas bij heel grote formaten of professioneel gebruik.

Kijkcomfort blijft altijd een kwestie van gevoel. Een scherm dat technisch 'mag' op een meter afstand, voelt soms toch prettiger vanaf twee meter. Probeer verschillende afstanden en lichtomstandigheden om te bepalen wat bij jouw ruimte past.

Niet luid, wel duidelijk

In tegenstelling tot de woonkamer hoeft het geluid in de slaapkamer geen kamer te vullen. In veel gevallen zijn de ingebouwde speakers van een moderne televisie prima. Kijk je vaak series of films met veel dialogen? Let dan op functies als dialoogversterking of een nachtmodus, waarbij harde geluiden worden afgevlakt en stemmen beter hoorbaar blijven. Een compacte soundbar kan een goede toevoeging zijn als je net wat meer helderheid wilt, maar het is zeker geen must. Voor wie 's avonds laat kijkt zonder anderen te storen, is een draadloze hoofdtelefoon een handige optie. Sommige tv's bieden zelfs de mogelijkheid om tegelijk het geluid via hoofdtelefoon én speakers af te spelen.

Lees ook: Dialogen op televisie slecht te verstaan? Deze tips helpen echt

©Pavell

Slimme functies voor slim gebruik

In de slaapkamer wil je snel en makkelijk toegang tot je favoriete apps. De meeste televisies zijn tegenwoordig smart-tv's, met ingebouwde apps zoals Netflix, YouTube en Videoland. Extra handig is ondersteuning voor Chromecast of AirPlay, zodat je eenvoudig vanaf je smartphone iets kunt streamen. Ook de bediening speelt een rol. Sommige modellen kun je met je stem aansturen via Google Assistant of Alexa. Anderen werken goed samen met een app op je telefoon. Dat is handig als je de afstandsbediening weer eens kwijt bent tussen de dekens.

Praktisch ophangen en installeren

Een televisie in de slaapkamer staat vaak niet op een kastje, maar hangt aan de muur. Daarmee bespaar je ruimte en creëer je een rustige uitstraling. Let wel op de kijkhoek. Een kantelbare muurbeugel zorgt ervoor dat je het scherm iets naar beneden kunt richten, zodat je comfortabel vanuit bed kijkt. Denk ook aan het wegwerken van kabels. Dat oogt niet alleen netter, maar voorkomt ook dat je in het donker struikelt over snoeren die langs de muur bungelen.

Handige extra's voor een ontspannen sfeer

Omdat je tv in de slaapkamer vaak 's avonds laat of 's ochtends vroeg gebruikt, zijn rustgevende instellingen belangrijk. Denk aan een blauwlichtfilter of nachtmodus, waarmee je de felheid van het scherm vermindert en je ogen minder belast. Automatisch uitschakelen is ook handig. Sommige modellen hebben een slaaptimer of schakelen zichzelf uit als er geen activiteit wordt gedetecteerd. Zo voorkom je dat je tv onnodig aan blijft staan als je in slaap valt. En let bij je keuze ook op het energieverbruik. Een zuinige televisie in standby-modus is prettig als je energie wilt besparen zonder steeds stekkers uit het stopcontact te moeten halen.

Kies voor rust en comfort, niet voor groot-groter-grootst

Een slaapkamer-tv hoeft niet alles te kunnen. Het draait niet om indrukwekkende specificaties, maar om hoe prettig hij is in het dagelijks gebruik. Kies een formaat dat past bij de ruimte, let op goed beeld in het donker en zorg voor eenvoudige bediening. Zo wordt je televisie een ontspannen verlengstuk van je avondroutine, zonder dat het scherm de sfeer in je slaapkamer overneemt.