In 10 stappen wegwijs in Windows 10
Windows 10 heeft het beste van Windows 7 en 8.1 in zich verenigd. Bovendien zijn er talloze vernieuwingen. Maar 'nieuw' is vaak ook wat onwennig, dus in dit artikel laten we zien hoe je Windows 10 naar jouw smaak inricht en afstelt.
Naar verluidt is Windows 10 het laatste losse besturingssysteem dat Microsoft ooit uitbrengt: het Amerikaanse softwarebedrijf is namelijk van plan om tussentijds nieuwe functies via updates uit te brengen in plaats van daarmee te wachten tot een nieuwe editie van Windows. Versie 10 moet dus wel goed zijn! Aangezien er geen nieuwe versie meer op stapel staat, kan Microsoft zich geen valse start veroorloven. Gelukkig is er geen reden tot zorgen, want de nieuwste editie is een verademing na het ietwat teleurstellende Windows 8.1. Lees ook: Zo scherp je de privacy-instellingen van Windows 10 aan.
Nieuwe functies als Cortana, het Actiecentrum en het gebruik van virtuele bureaubladen springen direct in het oog. Daarnaast is het startmenu terug van weggeweest, waarbij invloeden uit de Metro-interface van Windows 8.1 nog duidelijk aanwezig zijn. Diverse programma's zijn verder behoorlijk opgepimpt. Zo heeft Internet Explorer plaatsgemaakt voor de nieuwe browser Edge en is OneDrive overal zeer prominent aanwezig. Benieuwd naar hoe de nieuwste functies en programma's van Windows 10 werken? In deze basiscursus doen we alles uit de doeken.
01 Microsoft-account
Zodra je voor de eerste keer met Windows 10 aan de slag gaat, vraagt het besturingssysteem om in te loggen met een Microsoft-account. Wanneer je onbeperkt toegang wilt tot álle functies, is het verstandig om het e-mailadres en bijbehorende wachtwoord in te vullen. Je gebruikt hiervoor een Hotmail-, Live-, MSN,- of Outlook-account. Als je nog geen Microsoft-account hebt, maak je die eventueel gratis aan. Je kunt er ook voor kiezen om een lokaal account te gebruiken. De mogelijkheden zijn dan wel beperkter. Zo ontbreken er synchronisatiefuncties in de nieuwe browser Edge. Verder kun je geen bestanden opslaan bij de online opslagdienst OneDrive en geen aankopen doen in de Store. Wanneer je uit privacyoverwegingen twijfelt om je Microsoft-account op te geven, kun je dat altijd later nog doen. Ga hiervoor naar Start / Instellingen / Accounts. Klik op het onderdeel In plaats daarvan aanmelden met een Microsoft-account.
©PXimport
Je koppelt een Microsoft-account gemakkelijk aan Windows 10.
02 Flexibel startmenu
In tegenstelling tot Windows 8.1 is de startknop in Windows 10 weer teruggekeerd. Dat betekent echter niet dat Microsoft volledig afstapt van de Metro-interface. De kleurrijke tegels zijn nu namelijk onderdeel van het startmenu. Fijn is dat je dit menu naar eigen wens aanpast. Klik maar eens met de rechtermuisknop op een tegel. Je hebt hier de mogelijkheid om het formaat te wijzigen. Verder geef je het programma een ander plekje in het menu door de tegel te verslepen.
Leuk is bovendien dat je de tegels eenvoudig indeelt in groepen en hier een naam aan koppelt. Op die manier groepeer je bijvoorbeeld alle Office-software en mediaprogramma's. Is er te weinig ruimte in menu Start? Geen probleem, want je vergroot eenvoudig het venster door de randen te verslepen. Als je erg gehecht bent geraakt aan de Metro-interface van Windows 8.1, schakel je over naar de tabletmodus. Een voorwaarde is wel dat je een apparaat gebruikt met een aanraakscherm. Ga in menu Start naar Systeem en Tabletmodus. Activeer vervolgens de schakelaar. Ook apparaten zonder aanraakscherm kunnen menu Start op volledig scherm weergeven. Navigeer hiervoor naar Start / Instellingen / Persoonlijke instellingen / Start. Zet de schakelaar achter Start op volledig scherm weergeven aan.
©PXimport
In het vernieuwde startmenu lukt het eenvoudig om programma's te groeperen.
Cortana
Cortana is de slimme assistent van Windows 10. Je opent deze functie door rechtsonder op het vergrootglas te klikken. Via een trefwoord zoek je rechtstreeks in apps, bestanden en instellingen. Verder kun je er ook je eigen documenten mee doorzoeken. Na het typen van een trefwoord klik je in dat geval onderaan op Zoeken in mijn spullen. Helaas is het gebruik van Cortana in de Nederlandse editie van Windows 10 nog beperkt. Zo werkt de spraakfunctie niet en is het niet mogelijk om automatisch aanvullende informatie te verzamelen vanaf internet. Overigens werkt Microsoft wel aan een Nederlandse versie, dus op termijn kun je Cortana in volle glorie gebruiken. Wanneer je geen problemen hebt met de Engelse taal, zet je de regio en taal van de pc op Verenigd Koninkrijk of Verenigde Staten. In dat geval is Cortana direct beschikbaar!
03 Persoonlijk tintje
Net als bij eerdere Windows-versies geef je versie 10 eenvoudig een andere uitstraling. Klik ergens op het bureaublad met de rechtermuisknop en kies voor Aan persoonlijke voorkeur aanpassen. Als eerste pas je de achtergrond naar eigen wens aan. Je kiest desgewenst een standaardafbeelding, maar je kunt ook een eigen foto instellen. In dat laatste geval klik je op Bladeren, waarna je de fotomap opzoekt. Nadat je een keuze hebt gemaakt, kies je voor Kleuren. In dit menu selecteer je desgewenst een andere accentkleur. Hiermee wijzig je het uiterlijk van tegels in het startmenu en overige accenten binnen Windows 10. Bepaal verder of je deze kleur ook in de taakbalk, het startmenu en het Actiecentrum wilt weergeven. Via het onderdeel Vergrendelingsscherm stel je eventueel een andere achtergrond in. Verder bepaal je welke apps evengoed bereikbaar zijn terwijl je bent afgemeld. Je hebt hier onder meer keuze tussen Weer, Mail, Store en Agenda.
©PXimport
Geef aan welke apps rechtstreeks toegankelijk zijn vanuit het aanmeldvenster.
04 Actiecentrum
Aan de rechterkant van Windows 10 bevindt zich het Actiecentrum. Je roept dit onderdeel op door rechtsonder op het spraakballonnetje te klikken of vanaf de rand te vegen. In dit deelvenster zie je een overzicht van systeemberichten, tips en andere relevante meldingen, bijvoorbeeld wanneer er een nieuwe update klaarstaat. Verder vind je hier ook nieuwe notificaties van allerlei apps. Door op een melding te klikken, voer je zo nodig rechtstreeks een actie uit.
Bovendien heb je rechtstreeks toegang tot je favoriete instellingen. Je kunt bijvoorbeeld een VPN-server instellen of draadloze apparaten aansluiten. Het voordeel hiervan is dat je niet eindeloos hoeft te zoeken binnen de instellingen om de gewenste opties te vinden. Je bepaalt zelf welke favoriete instellingen je binnen het Actiecentrum wilt tonen. Navigeer naar Start / Instellingen / Systeem / Meldingen en acties en geef onder Snelle acties aan welke instellingen je het meest gebruikt. Onderaan zie je welke apps meldingen weergeven in het Actiecentrum. Onbelangrijke notificaties schakel je desgewenst uit.
05 Virtuele bureaubladen
Heb je verschillende programma's met grote vensters openstaan? Dan kun je die openstaande programma's groeperen in een soort virtuele bureaubladen. Bovendien scheid je op die manier gemakkelijk privé en zakelijk gebruik van de computer. Klik in de taakbalk op het Taakweergave-pictogram of druk op Win+Tab. Van alle openstaande vensters verschijnt er een miniatuur. Rechtsonder het scherm kies je voor Nieuw bureaublad. Je krijgt nu gelegenheid om Bureaublad 2 te openen. Fijn is dat je met een schone lei begint, want je richt het bureaublad naar eigen wens in. Het aantal bureaubladen dat je kunt openen is overigens onbeperkt. Om vlot tussen meerdere werkomgevingen te switchen, gebruik je de sneltoets Windows-toets+Ctrl+PijltjeLinks (of PijltjeRechts). Verder open je met de toetscombinatie Windows-toets+Ctrl+D vliegensvlug een nieuw bureaublad. Via Windows-toets+Ctrl+F4 sluit je een bureaublad.
Het nadeel van deze virtuele bureaubladen is wel dat zodra je je pc afsluit, de programma's natuurlijk ook sluiten en de groepering verdwijnt. De enige truc om dat te voorkomen is om de slaapstand van Windows te gebruiken.
©PXimport
In tegenstelling tot eerdere versies ondersteunt Windows 10 eindelijk het gebruik van meerdere bureaubladen.
06 Edge
Microsoft heeft onder de naam Edge een gloednieuwe browser geïntroduceerd. Je opent dit programma via Start / Alle apps / Microsoft Edge. Vergeleken met Internet Explorer oogt de nieuwe browser een stuk frisser en slanker. De menu's hebben minder om het lijf, waardoor alle opties snel bereikbaar zijn. Verder bevat Edge handige functies. Zodra je bovenaan op het pictogram Een webnotitie maken (potlood en schrijfblokje) klikt, leg je eenvoudig een aantekening vast. Met het schaartje sla je vlot knipsels op van een website. Via het spraakballonnetje typ je zo nodig zelf een notitie.
Je gebruikt de overige gereedschappen om met pen te schrijven of iets te markeren. Klik op het pictogram Webnotitie opslaan om de aantekening te bewaren. Een ander nieuwigheidje van Edge is de leesweergave. Zoek maar eens een online artikel op en druk op Ctrl+Shift+R. De browser drukt afbeeldingen, video's, advertenties en andere overbodige franje naar de achtergrond en laat alleen de tekst van het artikel zien. Hierdoor raak je minder snel afgeleid. Je past zo nodig de lettergrootte aan. Klik rechtsboven op het pictogram Meer acties (drie puntjes) en kies voor Instellingen. Bij Tekengrootte van leesweergave selecteer je een ander formaat. Bij Stijl van leesweergave is het daarnaast mogelijk om de kleurstelling lichter of donkerder te zetten. Overigens open je webpagina's ook nog probleemloos in Internet Explorer 11. Klik hiervoor achtereenvolgens op Meer acties en Met Internet Explorer openen.
©PXimport
In Microsofts nieuwste browser bewaar je eenvoudig knipsels van webpagina's.
Compatibiliteitsmodus
Gebruik je een softwarepakket dat onder Windows 10 plotseling niet meer functioneert? Geen nood, want in de meeste gevallen is er een eenvoudige oplossing voorhanden. Kijk op de website van de fabrikant allereerst of er een nieuwe versie van het programma beschikbaar is. Geen resultaat? Zoek het programma dan op in het startmenu van Windows en klik erop met de rechtermuisknop. Kies voor Bestandslocatie openen en klik wederom met de rechtermuisknop op de naam van het programma (exe-bestand).
Via Eigenschappen en het tabblad Compatibiliteit vink je het onderdeel Dit programma uitvoeren in compatibiliteitsmodus voor aan. Selecteer een oude Windows-versie waarmee het programma functioneert. Je kunt zelfs nog teruggaan tot Windows 95! Nadat je bevestigt met OK is de kans groot dat de software zonder problemen opstart.
07 Favorieten importeren
Zodra je Edge als standaardbrowser wilt gebruiken, doe je er verstandig aan om favorieten uit andere browsers te importeren. Op die manier hoef je niet alles opnieuw in te stellen. Ga naar Meer acties / Instellingen en kies voor Favorieten importeren vanuit een andere browser. Houd er rekening mee dat Edge alleen favorieten van Internet Explorer en Chrome overzet. Maak een keuze en bevestig ten slotte met Importeren. Klik bovenaan op het pictogram Hub (drie horizontale streepjes) om favoriete webpagina's te openen. Via Meer acties / Instellingen zet je eventueel de schakelaar aan onder Werkbalk Favorieten weergeven.
©PXimport
Je zet alle favorieten van Internet Explorer en Chrome eenvoudig over naar Edge.
08 Mail
Microsoft levert onder de naam Mail een e-mailclient mee. Als je voor het aanmelden bij Windows 10 een Microsoft-account gebruikt, dan ontvang je inkomende berichten automatisch in deze app. Uiteraard staat het je ook vrij om andere e-mailaccounts te integreren. Ga naar Start / Alle apps / Mail om het programma te openen. Wellicht kom je nu in het postvak van het MSN-, Hotmail-, Live- of Outlook-account terecht. Als je een ander e-mailaccount wilt toevoegen aan Mail, dan klik je onderaan op het pictogram Overschakelen naar instellingen (tandwieltje). Kies achtereenvolgens voor Accounts en Account toevoegen. Je kunt hier bijvoorbeeld je Gmail- of iCloud-account instellen. Verder ondersteunt Mail ook het gebruik van een POP3- of IMAP-mailserver van je internetprovider. Maak een keuze en vul het e-mailadres en wachtwoord in. Binnen de gebruikersomgeving van Mail klik je op Accounts om tussen meerdere postvakken te schakelen.
09 OneDrive
OneDrive is de online opslagdienst van Microsoft en speelt in Windows 10 een zeer belangrijke rol. Zo bewaar je vanuit Windows Verkenner eenvoudig bestanden in de cloud, waardoor je de data automatisch met andere computers en mobiele apparaten synchroniseert. Verder hebben veel apps OneDrive-ondersteuning ingebouwd, zoals Foto's, Camera, Nieuws, OneNote en Groove Muziek voor het delen van gegevens met de cloud. Hierdoor heb je op ieder Windows-apparaat de beschikking over dezelfde informatie.
Is jouw pc nog niet bij OneDrive aangemeld? Ga naar Start / Alle apps / OneDrive. Via Aan de slag vul je het juiste e-mailadres en wachtwoord in. In de volgende stap wijzig je desgewenst de OneDrive-map. Bepaal welke bestanden je wilt synchroniseren en kies voor Volgende en Gereed. In het systeemvak is er nu een OneDrive-pictogram beschikbaar. Hier vraag je de status op van de online opslagdienst. Microsoft heeft mobiele apps van OneDrive ontwikkeld voor iOS, Android en natuurlijk Windows Phone. Handig wanneer je persoonlijke documenten en foto's ook onderweg mee wilt nemen.
©PXimport
De app Foto's geeft automatisch afbeeldingen weer die op de online server van OneDrive staan opgeslagen.
Updaten
Net zoals bij ieder besturingssysteem is het ook bij Windows 10 belangrijk dat je altijd de nieuwste updates binnenhaalt. Navigeer naar Start / Instellingen / Bijwerken en beveiliging / Geavanceerde opties om hiervan de instellingen te bekijken. Standaard downloadt Windows 10 automatisch de nieuwste opties. Hierbij voert het besturingssysteem bij inactiviteit van het systeem op eigen houtje een herstart uit om de updates te installeren. Wens je wat meer controle? Selecteer in dat geval de optie Melding om automatisch opstarten te plannen. Je geeft dan zelf aan op welk moment een herstart het beste uitkomt om het besturingssysteem bij te werken. Bekijk verder de mogelijkheden onder Kiezen op welke manier updates worden geleverd. Hierbij heb je de mogelijkheid om de data bij computers van andere gebruikers op te halen (via peer-to-peer-technologie). Dit gaat vlotter dan wanneer je alle bestanden downloadt vanaf de Microsoft-server. Maak een keuze en sluit het menu af.
10 Configuratiescherm 2.0
Microsoft is er eindelijk in geslaagd om de meeste instellingen van het klassieke configuratiescherm over te zetten naar een nieuwe gebruikersomgeving. Klik maar eens op Start en Instellingen. Er verschijnen negen categorieën in beeld waarvan je de opties naar eigen inzicht aanpast. Via Systeem en Apps en onderdelen kun je bijvoorbeeld programma's verwijderen. Verder stel je onder meer de meldingen, het energieschema en de aangesloten apparaten naar eigen wens in. In het nieuwe instellingenmenu zijn er bovendien extra opties aanwezig die niet in het configuratiescherm zitten. Voor enkele zaken doe je trouwens nog wel een beroep op het oude vertrouwde configuratiescherm, bijvoorbeeld wanneer je een systeemkopie wilt maken of extra energie-instellingen van apparaten wilt opvragen.
©PXimport
Dankzij het nieuwe instellingenmenu achterhaal je simpel welke ruimtevreters er actief zijn op het systeem.
