Tijd voor een nieuwe pc? Als je van plan bent om een nieuw systeem aan te schaffen, dan zijn er zaken waarop je dient te letten voordat je overgaat tot een aankoop.

Tip 01: Soort pc

Wanneer je de winkel binnenkomt met de intentie om 'een pc' aan te schaffen, schrik je je een hoedje van het aantal opties. Het is dan ook verstandig om eerst goed na te denken over wat voor pc je wilt hebben. Zo kun je er bijvoorbeeld voor kiezen om een mini-pc te kopen. Zo'n computer neemt heel weinig plek in op een bureau, maar heeft ook minder te bieden qua prestaties dan bijvoorbeeld een hightower, die wellicht als een werkpaard in de huiskamer staat te pronken.

Misschien wil je wel helemaal geen computerkast, en ja je liever voor een all-in-one zoals de iMac (of een alternatief). Voordat je daar bovenop duikt, is het wel goed om je te beseffen dat een Mac een heel ander besturingssysteem heeft dan een pc. Je zult hier dus aan moeten wennen én het kan betekenen dat je favoriete software niet verkrijgbaar is voor dat platform. Wil je eigenlijk wel een desktop-pc? Of is een laptop toch beter omdat je deze overal mee naar toe kunt nemen? En hoe groot mag deze dan zijn? Kortom, een wereld aan vragen en het is dan ook verstandig om de mogelijkheden eerst vooraf online te verkennen.

©PXimport

Denk goed na wat voor computer je wilt, er zijn zo veel verschillende soorten.

Tip 02: Videokaart

Ben je van plan om actief te gaan gamen op de pc of lekker aan de slag te gaan met grote foto's en/of HD-videobestanden? Dan is het wellicht verstandig om niet voor een pc te gaan met slechts een ingebouwde videochip op het moederbord. Dit soort chips is zeker niet slecht, maar ze zijn natuurlijk geen partij voor videokaarten met een eigen processor en eigen werkgeheugen. Dit is overigens niet per definitie een keuze die je in de winkel dient te maken, want zelfs als je een videokaart laat inbouwen, zit er vaak alsnog een videochip op het moederbord.

Je zou dus kunnen overwegen om eerst eens uit te proberen of je nieuwe pc de kar kan trekken zonder extra videokaart. Als je nu al weet dat je écht heftig gaat gamen en zwaar foto/videomateriaal gaat bewerken, dan is het natuurlijk wel zo makkelijk om die extra kaart meteen in te laten bouwen. Houd er trouwens rekening mee dat het bijvoorbeeld bij een iMac vrijwel onmogelijk is om later (zelf) te upgraden.

©PXimport

Ben je van plan grafisch zware applicaties te gaan draaien? Neem dan een videokaart.

Tip 03: Geluidskaart

Toegegeven: een geluidskaart is wat minder relevant dan pakweg tien jaar geleden, toen het inbouwen van een geluidskaart de enige manier was om fatsoenlijk geluid uit een pc te laten komen. Het moederbord bevat in de meeste pc's een chip die verantwoordelijk is voor de in- en uitvoer van geluid. Ben je van plan om veelvuldig muziek te gaan luisteren op je pc of wil je gamen met mooi surround-geluid (zelfs 7.1), dan hoef je nog niet eens te denken aan een geluidskaart.

De meeste audiochips zijn prima in staat om prachtig geluid voort te brengen (let daarbij wel even goed op de in- en uitgangen zoals in de volgende tip beschreven). Wil je echter muziekinstrumenten gaan aansluiten en daar misschien zelfs wel het een en ander digitaal mee componeren? Of wil je meerdere geluidsbronnen aansluiten op de pc, dan wordt het interessant om te gaan kijken naar een geluidskaart. De chips op de moederborden zijn toch vooral bedoeld voor de wat meer standaardoplossingen.

©PXimport

Geluidschips zijn tegenwoordig prima. Wil je echt het onderste uit de audio-kan? Laat dan een geluidskaart inbouwen.

Tip 04: In- en uitgangen

Wellicht de belangrijkste tip bij de aankoop van een nieuwe computer: zorg dat je goed nadenkt over wat je allemaal met de pc wilt gaan doen en bekijk de in- en uitgangen van de pc (of Mac) om te controleren of alles dat je nodig hebt ook daadwerkelijk aanwezig is. Het zou immers jammer zijn als je je thuisbioscoop wilt aansluiten op de pc, en je bij het aansluiten ontdekt dat de pc helemaal geen aansluiting heeft voor digitale audio. Of dat je vijf usb-apparaten hebt die je graag tegelijkertijd gebruikt (muis, toetsenbord, webcam, externe schijf en labelprinter, om maar iets te noemen), maar de pc slechts vier usb-poorten blijkt te hebben.

Ook vervelend: twee beeldschermen willen gebruiken en ontdekken dat de pc daar maar één aansluiting voor heeft. Allemaal zaken die je kunt voorkomen door goed na te denken over wat je wensen zijn. Een must wanneer je een iets ouder tweedehandsje koopt (want wellicht waren in- en uitgangen die nu standaard zijn dat destijds nog niet), maar zeker ook aan te raden bij de aankoop van een splinternieuwe.

©PXimport

Controleer de in- en uitgangen van je nieuwe pc goed. Sluiten ze aan bij wat je wilt?

Tip 05: Beeldscherm

Het is al jaren niet meer vanzelfsprekend dat je een complete set koopt met computer en beeldscherm. Denk daarom ook goed na over wat voor beeldscherm je wilt. Breedbeeld is inmiddels wel de standaard, maar er zijn nog veel meer keuzes. De reflectie is bijvoorbeeld erg belangrijk. Glanzende beeldschermen zijn mooi, maar zit je op een plek waar de zon op een bepaald moment je huis in komt schijnen, dan zit je er niet op te wachten dat je niets meer kunt zien omdat je scherm zo mooi glanst. Vraag hier specifiek naar in de winkel.

Ook de verversingsfrequentie van een scherm is belangrijk. Niet als je van plan bent om alleen maar wat te surfen en e-mails te lezen, maar wel als je flitsende actiefilms wilt bekijken of games wilt spelen. Kies in deze laatste gevallen voor een beeldscherm met een zo hoog mogelijke verversingsfrequentie, al is dit vaak ook een hogere prijsklasse. Vergeet ook de vorige tip niet: zorg dat je een beeldscherm koopt met een aansluiting waarvoor je pc een ingang heeft, zodat je niet een HDMI-stekker in je hand hebt, terwijl je pc alleen DVI heeft.

©PXimport

Koop niet zomaar het goedkoopste beeldscherm, kijk naar zaken als glans en verversingsfrequentie.

Tip 06: Harde schijf

Wanneer je vroeger een computer kocht, ging de vraag bij de harde schijf vooral over het feit hoe groot deze moest zijn. Dat is natuurlijk nog steeds wel belangrijk, maar een stuk minder. Niet omdat we minder bestanden opslaan, maar wel omdat we steeds vaker een tweede (externe) harde schijf gebruiken voor deze bestanden. In de ideale situatie is de opstartschijf (de schijf waarop Windows is geïnstalleerd) zo snel mogelijk. Op deze schijf zet je ook je programma's, zodat ook deze snel starten.

Er zijn grote snelheidsverschillen tussen harde schijven onderling, maar wil je voor de echte snelheid gaan, kies dan geen harde schijf maar een SSD (solid state drive). Daarvoor betaal je aanzienlijk meer dan voor een HDD, maar het verschil is dat de SSD vele malen sneller is en geen mechanische onderdelen heeft. Hierdoor is hij minder storingsgevoelig. Het nadeel is dat de opslagcapaciteit van de SSD beperkter is, maar dat is geen ramp. Heb je een traditionele pc-kast, dan monteer je er eenvoudig een HDD-schijf bij. Ga je voor een laptop, dan gebruik je een externe schijf. Ook bij deze laatste optie heb je weer keuze.

Externe schijven met netwerkaansluitingen zijn interessant, omdat iedereen in het netwerk erbij kan. Overigens is het ook goed om te weten, dat je bij externe schijven kunt kiezen tussen 2,5 inch en 3,5 inch. Het verschil? Voor 2,5 inch heb je vaak geen aparte voeding nodig, maar de opslagcapaciteit is beperkter en ze zijn duurder. Vind hier meer tips voor het vinden van de beste harde schijf.

©PXimport

Let bij externe harde schijven niet alleen op de opslagcapaciteit, maar ook op de snelheid en connectiviteit.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom speuren we een paar keer per week binnen een bepaald thema naar zulke deals. Werk je vaak thuis en moet je met regelmaat documenten afdrukken? Dan is een alles-in-een-printer handig:

Met een all-in-printer kun je naast het afdrukken van je documenten ook kopiëren en scannen. Faxen is zelfs nog mogelijk bij een aantal van dit soort apparaten, maar deze functionaliteit zie je steeds minder terug. Wij vonden een vijftal moderne all-in-one-printers voor thuis- en zakelijk gebruik.

HP OfficeJet Pro 9730e

Dit model is aan de forse kant en kan meer dan alleen de standaard A4-pagina’s aan. Handig als je ook weleens posters, schema’s of bouwtekeningen wilt afdrukken. Hij kan dubbelzijdig printen en heeft een invoerlade die zelf stapels papier doorvoert om te kopiëren of te scannen. Daardoor hoef je niet steeds blad voor blad te werken. De inktpatronen zijn niet heel groot, waardoor je bij veel gebruik regelmatig moet vervangen. Voor iemand die vooral documenten afdrukt en af en toe groter papier nodig heeft, is dit een praktische oplossing die veel werk uit handen neemt.

papierformaten: A3 / A4
aantal vellen: 500
netwerkaansluiting: Wifi / Ethernet

Canon PIXMA TS7450I

Dit is een compacte alles-in-één voor thuisgebruik. Je kunt er documenten en foto’s mee printen, scannen en kopiëren. Automatische invoer is niet mogelijk, waardoor je bij grotere print- of scanopdrachten soms wat meer handmatig werk hebt. De cartridges zijn klein, waardoor je ze sneller moet vervangen, zeker als je regelmatig print. Daar staat tegenover dat het apparaat eenvoudig is in gebruik en niet veel ruimte inneemt. Ideaal voor iemand die af en toe een schoolverslag, een recept of een kopie nodig heeft, zonder dat er een groot en ingewikkeld apparaat op het bureau hoeft te staan.

Papierformaten: A4 / A5
Aantal vellen: 20
Netwerkaansluiting: Wifi / Ethernet

Epson EcoTank ET-2876

In plaats van losse cartridges werkt de Epson EcoTank ET-2876 met hervulbare inktreservoirs. Dat betekent dat je een fles in de tank giet en daarna duizenden pagina’s kunt printen. Daarmee liggen de kosten per pagina erg laag. Dubbelzijdig printen of een automatische invoer ontbreken bij dit model. Voor wie regelmatig print en het vervelend vindt om vaak cartridges te kopen, is dit een prettige oplossing. Je hoeft nauwelijks te letten op je inktvoorraad en hebt de zekerheid dat een grote stapel printjes niet meteen de helft van je inktvoorraad opslokt.

Papierformaten: A4 / A5 / Enveloppe
Aantal vellen: 100
Netwerkaansluiting: Wifi

Brother DCP-J1800DW

Deze Brother kan precies wat de meeste mensen thuis nodig hebben: printen, scannen en kopiëren. De snelheid is prima voor dagelijks gebruik en hij werkt ook draadloos, zodat je niet per se een kabel nodig hebt. Luxe opties zoals dubbelzijdig printen of een automatische invoer zijn er niet, dus grote scan- of kopieerklussen kosten wat meer tijd. De cartridges zijn klein, maar er zijn grotere varianten die iets langer meegaan. Daarmee is het vooral een geschikte printer voor huis-tuin-en-keukengebruik, zoals schoolopdrachten, facturen of een kopie van een brief die je even snel wilt bewaren.

Papierformaten: A4
Aantal vellen: 150
Netwerkaansluiting: Wifi / Ethernet

HP Smart Tank 7605

Met deze HP-printer kun je lang vooruit, want de meegeleverde inktflejes zijn genoeg voor duizenden pagina’s. Dat maakt de kosten per print heel laag en je hoeft niet steeds aan nieuwe cartridges te denken. Het apparaat kan dubbelzijdig printen en heeft een automatische invoer voor het scannen van documenten. Qua formaat is hij wat groter dan de gemiddelde thuisprinter, maar daar staat tegenover dat hij erg zuinig werkt. Vooral voor huishoudens of kleine kantoren die veel documenten afdrukken is dit een goede keuze.

Papierformaten: A4
Aantal vellen: 250
Netwerkaansluiting: Wifi / Ethernet

Met de komst van ChatGPT-5 voelt AI een stuk minder aan als technologie en meer als iemand die echt met je meedenkt. Deze nieuwste versie van OpenAI schakelt moeiteloos tussen snelle feitjes en uitgebreide analyses, begrijpt tekst, beeld én audio, en past zich aan jouw stijl en voorkeuren aan. In dit artikel ontdek je hoe GPT-5 verschilt van zijn voorgangers, welke nieuwe functies het model biedt en waarom dit misschien meer is dan alleen een update.

Eerder deze maand presenteerde OpenAI ChatGPT-5, de nieuwste generatie van het taalmodel. Waar eerdere versies vooral draaiden om betere nauwkeurigheid en snellere reacties, moest deze update een echte doorbraak worden. ChatGPT-5 is niet langer zomaar een chatbot, maar een digitale assistent die schakelt tussen bliksemsnelle antwoorden en diepgaande analyses, die beeld en geluid begrijpt, en die bovendien steeds persoonlijker aanvoelt.

Schakelen tussen snelheid en diepgang

Een opvallende vernieuwing is dat ChatGPT-5 geen vast model meer is, maar dynamisch kiest welke modus bij jouw vraag past. Wie een kort en bondig antwoord zoekt, krijgt dat onmiddellijk. Wie een complexe analyse nodig heeft, ziet hoe het model overschakelt naar een uitgebreidere denkmodus. In die stand kan GPT-5 tot wel 196.000 tokens meenemen, waardoor zelfs hele lange documenten of ingewikkelde contexten overzichtelijk blijven.

In GPT-4 werden al voorzichtig de eerste stapjes richting beeldherkenning gezet, maar ChatGPT-5 gaat een stuk verder. Tekst, beeld, audio en zelfs video vloeien moeiteloos samen. Je kunt nu een foto uploaden en vragen stellen over wat er te zien is, een schermafbeelding met code bespreken of zelfs audiofragmenten analyseren. Dankzij koppelingen met diensten als Gmail en Google Agenda verschuift GPT-5 bovendien van adviseur naar een volledig bruikbare collega die je direct kan ondersteunen bij allerlei werkzaamheden.

©ER | ID.nl

Persoonlijk tintje in stijl en interface

Met ChatGPT-5 kun je voortaan een toon kiezen die beter bij je past. In plaats van één neutrale stem zijn er nu vijf stijlen beschikbaar: Standaard (vrolijk en flexibel), Cynisch (kritisch en sarcastisch), Robot (efficiënt en bot), Luisteraar (attent en ondersteunen) en Whizzkid (onderzoekend en enthousiast). Deze stijl blijft consequent tijdens het al jouw gesprekken. Dat zorgt ervoor dat de AI anders aanvoelt: soms relativerend en humoristisch, soms juist strak en efficiënt, of juist meelevend en speels.

Je kunt zo'n persoonlijkheid instellen via Instellingen > Personalisatie > ChatGPT aanpassen en kies daar bij Persoonlijkheid de stijl die je wilt. Let wel: jouw keuze geldt alleen voor nieuwe gesprekken, lopende chats behouden hun oorspronkelijke toon. Overigens is zo'n persoonlijkheid alleen van invloed op de sfeer van de gesprekken. Vraag je bijvoorbeeld om code of een zakelijke e-mail, dan krijg je nog steeds een helder en technisch antwoord, ook als je de empathische Luisteraar hebt ingesteld.

Betrouwbaarder en veiliger dan voorheen, maar...

Een veelgehoord punt van kritiek op AI-modellen zijn de zogenoemde hallucinaties: antwoorden die feitelijk niet kloppen. OpenAI belooft dat GPT-5 hier aanzienlijk minder last van heeft. Vooral in gevoelige domeinen, zoals medische en juridische vragen, zijn de antwoorden consistenter en zorgvuldiger. Tegelijkertijd zijn de veiligheidsfilters aangescherpt, zodat schadelijke of misleidende verzoeken vaker worden geweigerd.

In de praktijk merken veel gebruikers dat GPT-5 minder vaak de fout in gaat en betrouwbaarder aanvoelt, vooral bij complexe vragen waar eerdere versies nog weleens ontspoorden. Toch klinkt er ook de nodige scepsis: incidentele fouten en subtiele vooroordelen blijven voorkomen, waardoor kritische controle nodig blijft.

Meer dan een update...?

GPT-5 wordt wel omschreven als een verfijning, en geen echte revolutie. Toch zorgt juist die verfijning voor het verschil: de interactie voelt nu soepeler aan, de mogelijkheden zijn veelzijdiger en de ervaring is persoonlijker dan ooit. Je hoeft immers niet meer te wisselen tussen 4o, o3, o3-mini, 4.1 of 4.5 – het gebruik van al die verschillende modellen voelde op een gegeven moment toch een beetje rommelig aan. Het samengestelde model combineert snelheid met diepgang, denkt multimodaal, biedt personalisatie en levert bovendien (iets) betrouwbaardere antwoorden dan zijn voorgangers. Dus nee, misschien geen revolutionaire update, maar wel een heel prettige.