Veel apparaten zijn tegenwoordig DLNA-gecertificeerd, maar wat houdt dat nou precies in? Dankzij deze standaard laat u televisies, mediaspelers, gameconsoles en computers van verschillende merken vlekkeloos met elkaar communiceren. Het voordeel hiervan is dat u muziek en films op allerlei apparaten afspeelt, terwijl het niet uitmaakt waar deze mediabestanden binnen uw thuisnetwerk staan opgeslagen.

Anno 2012 telt een gemiddeld huishouden vele apparaten die muziek en films kunnen afspelen. Omdat we media tegenwoordig voornamelijk digitaal opslaan, is onderlinge communicatie wel zo handig. Om die reden besloot een aantal elektronicabedrijven in 2003 een algemene standaard te ontwikkelen. DLNA (Digital Living Network Alliance) werd geboren.

Kortgezegd maakt deze standaard het mogelijk om muziek en films tussen diverse apparaten te streamen. Hierbij is het niet nodig om ingewikkelde instellingen te wijzigen, want de apparaten zien elkaar vanzelf. Een voorwaarde is wel dat alles op hetzelfde (draadloze) thuisnetwerk is aangesloten.

DLNA maakt gebruik van zogeheten clients en servers. Op de server staat bijvoorbeeld uw volledige muziekcollectie opgeslagen. Meestal is dat een computer, NAS of mediaspeler. Een client maakt via het thuisnetwerk contact met de server en speelt de gewenste audiobestanden vervolgens af. Voorbeelden van clients zijn een televisie, spelcomputer, blu-ray-speler, smartphone, mediastreamer, tablet en receiver.

De mogelijkheden van DLNA zijn enorm. Stel dat u muziek op uw computer hebt staan, dan benadert u met bijvoorbeeld een PlayStation 3 deze bestanden. Op die manier streamt u mp3'tjes naar een aangesloten installatie, zonder dat u de bestanden hoeft te verplaatsen of te branden.

DLNA-apparatuur

Steeds meer fabrikanten begrijpen het nut van een algemene standaard voor de uitwisseling van mediabestanden. De meeste grote merken hebben zich dan ook aangesloten bij de DLNA-organisatie. Momenteel zijn dat er meer dan 230, waaronder Sony, Dell, LG, HTC, Philips, Samsung, Synology en Nokia.

Toch zijn lang niet alle apparaten momenteel voorzien van een DLNA-certificaat. Als u met deze standaard aan de slag wilt, is het natuurlijk handig om te weten welke apparaten u hiervoor kunt gebruiken. Controleer daarom op de originele productdoos of daar het logo 'dlna CERTIFIED' op staat vermeld. Als u de doos niet meer hebt, kunt u ook even op de website van de fabrikant kijken. Verder vindt u op www.dlna.org een compleet overzicht van producten die de standaard ondersteunen.

Zeker bij mediaspelers dient u goed op te letten, want vaak zijn ze niet gecertificeerd. Het gevolg is dat u de afspeelkastjes niet kunt inzetten als DLNA-server. Gelukkig werken ze dankzij UPnP-ondersteuning meestal wel als client. UPnP- en DLNA-apparaten kunnen met elkaar communiceren. De reden hiervoor is dat deze standaarden technisch gezien erg op elkaar lijken.

©PXimport

De WD TV Live Hub is één van de weinige mediaspelers die u kunt gebruiken als DLNA-server.

Server instellen

Als u muziek door uw volledige woning wil streamen, hebt u om te beginnen een DLNA-server nodig. U kunt uw computer of notebook hiervoor gebruiken. Daarnaast hebt u ook een geschikt programma nodig die muziek (en films) aan clients kan aanbieden. Hiervoor doet u een beroep op Windows Media Player.

In versie 12 van dit programma zet u de serverfunctie aan door achtereenvolgens te klikken op Streamen / Mediastreaming inschakelen. Vervolgens bevestigt u met Mediastreaming inschakelen en geeft u de server een toepasselijke naam. Klik daarna op Alles toestaan / Alle computers en media-apparaten toestaan. Mappen met audio en video die u aan Windows Media Player hebt toegevoegd, zijn nu ook beschikbaar op andere apparaten.

Een alternatief programma dat u als DLNA-server kunt inzetten, is TVersity (www.tversity.com). In tegenstelling tot Windows Media Player is deze applicatie in staat om mediabestanden zo nodig naar een ander formaat om te zetten (transcoderen). Mocht een client geen ondersteuning bieden aan een bepaalde codec, dan is het bestand dankzij deze technologie alsnog afspeelbaar op het apparaat. Een slimme oplossing, want niet iedere DLNA-client heeft namelijk een brede bestandscompatibiliteit aan boord.

©PXimport

Windows Media Player zet u simpel in als DLNA-server.

NAS als DLNA-server

Een DLNA-server zal in de praktijk vaak aanstaan. Vanwege het lage energieverbruik is een NAS met veel opslagruimte daarom beter geschikt als DLNA-server, vergeleken met een pc. Afhankelijk van de fabrikant is er binnen het besturingssysteem van het opslagapparaat speciale software beschikbaar. De bekende NAS-fabrikant Synology heeft bijvoorbeeld een eigen mediaserver ontwikkeld.

Nadat u die hebt ingeschakeld, verschijnen er gedeelde mappen op de NAS. U kunt hierin muziek en video's bewaren, zodat de bestanden ook op pakweg uw blu-ray-speler, receiver en tablet beschikbaar zijn. Kijk vooral ook naar de transcoder-instellingen. Hiermee breidt u de bestandscompatibiliteit eventueel uit. Op deze wijze speelt u bijvoorbeeld alsnog flac-bestanden af op een PlayStation 3, terwijl de spelcomputer dit audioformaat van zichzelf niet ondersteunt.

©PXimport

Op de meeste NAS-apparaten activeert u een mediaserver die overweg kan met DLNA. Let ook op de transcoder-instellingen!

PS3 Media Server

Een voorbeeld van een populaire DLNA-server is het programma PS3 Media Server (www.ps3mediaserver.org). Zoals de naam al doet vermoeden, streamt u hiermee mediabestanden vanaf een pc naar de PlayStation 3. Een voordeel is dat het programma muziek en video's kan transcoderen naar een ander formaat, zodat u alsnog mkv- en flac-bestanden afspeelt op de console. Een brede bestandscompatibiliteit is dus gegarandeerd! Het werkt simpel. U installeert de freeware, waarna het automatisch uw PlayStation 3 detecteert. Vervolgens geeft u aan welke mediamappen u wilt delen. Overigens gebruikt u PS3 Media Server ook voor andere clients, zoals een televisie of mediaspeler.

Client

Veel consumentenelektronica functioneert tegenwoordig probleemloos als DLNA-client. Een mooi voorbeeld hiervan is een blu-ray-speler met netwerkaansluiting. Als u dit apparaat op een receiver hebt aangesloten, luistert u naar muziek vanaf een pc of NAS op uw stereo-speakers in de woonkamer. Hiervoor is het niet nodig dat de receiver een DLNA-certificaat bevat, want de blu-ray-speler zorgt voor contact met de server.

Ook veel televisies hebben tegenwoordig een netwerkaansluiting. In de bronlijst kiest u de juiste mediaserver. Daarna bladert u op uw televisietoestel door de bestanden van een NAS of pc. Iedere beeldbuis gebruikt hiervoor een eigen menu. Handig is dat u op deze manier afspeellijsten met mp3'tjes weergeeft. Meestal zijn de bestanden onderverdeeld in de categorieën video's, foto's en muziek. Met de afstandsbediening bladert u door de liedjes en pauzeert u de weergave.

Ook een PlayStation 3 vervult prima de rol van DLNA-client. Bij deze spelcomputer vindt u in het hoofdmenu een overzicht van de bestanden. Kies uit Foto, Muziek of Video en selecteer de servernaam van bijvoorbeeld een pc of NAS. Zorg er wel voor dat bij het onderdeel Netwerkinstellingen de optie Mediaserver verbinding is ingeschakeld. Via een mediaspeler benadert u de bestanden van een DLNA-server in de meeste gevallen door UPnP als netwerkbron te selecteren.

Hoewel in de praktijk een pc of notebook meestal als DLNA-server wordt gebruikt, kunt u de rollen ook omdraaien. Door een pc als client in te zetten, streamt u muziek vanaf een NAS, notebook of geschikte mediaspeler naar uw desktop. In Windows Media Player zijn gedeelde mediabestanden van een DLNA-server in het linkerdeelvenster zichtbaar. De freeware XBMC (www.xbmc.org) functioneert eveneens uitstekend als client.

©PXimport

Het programma XBMC herkent gedeelde mappen op een DLNA-server.

Apps

Ook tablets en smartphones gebruikt u als DLNA-server of -client. Hebt u een Android-apparaat, dan kiest u uit verschillende apps. Probeer bijvoorbeeld MediaHouse eens uit (http://ct.link.ctw.nl/mh). Deze app pikt DLNA-servers in uw thuisnetwerk op en speelt de bestanden af. Wanneer u het Android-toestel liever als server inzet om media te delen, installeert u de app Media Server (http://ct.link.ctw.nl/ms).

Verder zijn er ook toepassingen die als tussenstation fungeren. Met BubbleUPnP (http://ct.link.ctw.nl/bb) selecteert u bijvoorbeeld muziek op een DLNA-server, waarna u de gewenste client selecteert om de nummers op af te spelen. Uw smartphone vervult dan de rol van 'controller'. U gebruikt de smartphone in dat geval min of meer als afstandsbediening om bestanden op uw televisie of mediaspeler af te spelen. Ook voor iOS-apparaten bestaan er handige apps. Probeer vooral media:connect eens uit (http://ct.link.ctw.nl/mn). Deze app werkt zonder problemen als server, client en controller.

Spotify en DLNA

Spotify heeft geen geïntegreerde DLNA-server. Jammer, want anders luistert u naar online muziek op allerlei apparaten binnen uw huis. Gelukkig streamt u via een omweg alsnog uw Spotify-bibliotheek naar DLNA-clients. U hebt hiervoor de software Jamcast nodig. U mag de testversie gratis veertien dagen gebruiken. Daarna betaalt u voor dit programma eenmalig 29,99 dollar (zo'n 24 euro). U moet een account aanmaken, voordat u de software kunt downloaden. Vervolgens start u Jamcast op en typt u de juiste inloggegevens. Schakel uw blu-ray-speler, PlayStation 3, receiver of mediaspeler in. Controleer onder tabblad Devices met Find of de software het apparaat herkent. Open Spotify en speel een willekeurige afspeellijst af. Zoek in het menu van uw DLNA-client de mediaserver van Jamcast op. Kies ten slotte voor Virtual Soundcard en wacht enkele seconden. Jamcast stuurt het audiosignaal naar de gewenste DLNA-client. Overigens past u dit trucje ook probleemloos toe bij andere streamingsdiensten, zoals Grooveshark, Deezer en Sony Music Unlimited.

Wanneer je Windows 11 (opnieuw) installeert, vereist Microsoft dat je je aanmeldt met een Microsoft-account of dat je er eentje aanmaakt. En dat terwijl je je voorheen in Windows 10 gewoon met een offline account kunt aanmelden. Wij laten je zien hoe je dat ook in Windows 11 doet, rechtstreeks tijdens de installatieprocedure.

Microsoft wil maar al te graag dat je een Microsoft-account hebt en deze ook gebruikt bij het aanmelden van Windows 11. Behalve dat je hiermee in geval van het vergeten van je installatiecode het besturingssysteem makkelijker opnieuw kunt activeren, biedt een Microsoft-account niet heel veel extra voordelen in Windows 11 zelf. Het enige wat met zo'n account makkelijker gaat is het instellen van e-mail en OneDrive, maar dat zijn ook diensten waar je je later bij kunt aanmelden.

Installatieprocedure

In een van de laatste stappen van de installatieprocedure, of wanneer je een Windows 11-laptop hebt gekocht, word je - om de laatste instellingen toe te passen - gevraagd om in te loggen bij een Microsoft-account, of er eentje aan te maken.

©MG | ID.nl

Wanneer je in bovenstaand scherm bent aangekomen, lijkt het alsof je hier niet meer uit kunt komen: je moet óf een account invullen, óf er eentje aanmaken, óf een stap terug gaan met de pijl rechtsboven in beeld. Toch kun je hier nog iets anders doen, namelijk een opdrachtprompt openen. En dat is handig, want met een opdrachtprompt tijdens de installatie van Windows 11 kun je alvast dingen regelen voordat Windows 11 zelf is opgestart. Het omzeilen van het aanmaken of invoeren van een Microsoft-account bijvoorbeeld. Om de opdrachtprompt te openen, moet je de volgende toetscombinatie intypen:

Shift+F10

Let op: bij sommige computers zoals laptops kan het zijn dat je ook de Functietoets Fn moet indrukken om de F10-knop te kunnen gebruiken. De opdracht wordt in dat geval dan:

Shift+Fn+F10

Na het indrukken van deze toetscombinatie wordt een zwart venster voor de opdrachtprompt geopend.

©MG | ID.nl

In dit scherm voor je een speciale opdracht in waarmee we de verplichte invoer voor een Microsoft-account gaan omzeilen. Zodra Windows 11 heeft gedetecteerd dat jouw computer een werkende verbinding heeft, blijf je op dat accountscherm hangen, maar ook wanneer er nog geen verbinding is gemaakt, wil Microsoft toch eerst dat je verbinding maakt en daarna alsnog met een Microsoft-account aan de slag gaat.

Nu de opdrachtprompt is geopend, schakelen we die online functie uit. Voer exact de volgende opdracht in:

start ms-cxh:localonly

Gevolgd door een druk op de Enter-toets. Dat zit eruit als hieronder:

©MG | ID.nl

Nadat je op Enter hebt gedrukt, verschijnt er een nieuw venster met de mogelijkheid om een lokaal account (dus zonder Microsoft-account) aan te maken. Goed om te weten: dit account is ook meteen een administrator-account.

©MG | ID.nl

Je kunt hier dus gewoon een normale (voor- en achter)naam opgeven, een e-mailadres is dan niet nodig. Je kunt ervoor kiezen om nu een wachtwoord in te vullen, maar als je dat doet, krijg je ook direct drie controlevragen die je moet opgeven; dat kun je niet skippen. Sla je het aanmaken van een wachtwoord nu over, dan kun je dat later in Windows 11 alsnog doen.

Nadat je de benodigde gegevens hebt ingevuld, worden de laatste installatiestappen voltooid, en wordt de computer nog een keertje opnieuw opgestart. Daarna kun je je aanmelden met het nieuwe account en voer je nog een aantal stappen uit met betrekking tot functies als locatie, diagnostische gegevens en handschriftherkenning.

Account aanpassen

Het account waarmee je je aanmeldt is een administrator-account. In dat geval doe je er goed aan om een wachtwoord in te stellen als je dat nog niet hebt gedaan in de hierboven uitgelegde stap. Om een wachtwoord in te stellen, klik je op de Startknop, en vervolgens op je accountnaam en kies je voor Mijn account beheren.

©MG | ID.nl

Je komt nu in het instellingenscherm terecht voor je account. Scroll naar de knop Aanmeldingsopties en daarna op Wachtwoord.

©MG | ID.nl

Nu kun je een wachtwoord naar wens opgeven, de eisen zijn hier niet streng, maar uiteraard kies je wel voor een lastig te raden wachtwoord. Wel ben je verplicht om een geheugensteuntje op te geven, maar dat is minder lastig dan drie extra beveiligingsvragen die je normaliter bij het installatiescherm moet opgeven. Bij de geheugensteun mag het wachtwoord (vanzelfsprekend) niet gebruikt worden .

©MG | ID.nl

Wachtwoord en geheugensteun ingevoerd? Dan ben je in principe klaar en kun je je systeem verder gaan configureren. Eventueel kun je nu ook nieuwe extra accounts aanmaken via het onderdeel Andere gebruikers in het instellingenscherm.

Je pakt je telefoon om even snel iets te bekijken – en ineens ben je zomaar een uur verder, omdat je niet kon stoppen met scrollen. En onderweg ben je meestal niet blijven hangen bij blije kattenfilmpjes, maar bij rampen, slecht nieuws en roddel. Of bij posts van mensen die allemaal mooier of rijker lijken dan jij. Doomscrolling dus. Slecht voor je humeur en zelfbeeld én zonde van je tijd. Maar gelukkig kun je er iets tegen doen.

Lees ook: Minder afleiding van je telefoon met deze 6 apps

Wat is doomscrolling?

Doomscrolling is eindeloos blijven scrollen door berichten, filmpjes en posts die je eigenlijk alleen maar onrustig maken. Dat begon ooit met nieuws, maar geldt tegenwoordig ook voor sociale media. Denk aan TikTok, Instagram of X waar je urenlang blijft scrollen, maar waar je zelden wijzer of rustiger van wordt. Het algoritme weet precies wat je aandacht trekt – en hoe het je blijft vasthouden.

De term ontstond rond 2020, tijdens de COVID-19-pandemie, toen mensen massaal thuis zaten en constant updates zochten over het virus. Maar het fenomeen heeft zich sindsdien uitgebreid naar alle vormen van nieuws of posts waar je je slechter van gaat voelen.

Waarom blijven we scrollen?

Apps zijn zo ontworpen dat ze je aandacht vasthouden. Elke swipe of nieuwe video geeft een kleine prikkel in je brein: een signaal dat er misschien iets interessants komt. Soms zit er iets tussen dat écht boeit, maar vaak blijft het bij vluchtige prikkels. Ondertussen raakt je hoofd vol, maar je krijgt er weinig voor terug.

Hoe weet je of je doomscrollt?

Er bestaat geen test waarmee je kunt checken of je een doemscroller bent. Maar er zijn wel duidelijke signalen. Je zit in de gevarenzone wanneer je:

🚩 Gedachteloos nieuws- of socialmedia-apps opent, vaak meerdere keren per dag
🚩 Je daarna leeg, onrustig of somber voelt
🚩 Moeite hebt om te stoppen, terwijl je eigenlijk wel weet dat het nergens toe leidt
🚩 's Avonds of 's ochtends lang op je telefoon zit zonder duidelijk doel
🚩 Niet toekomt aan andere dingen, of je gejaagd voelt als je niets checkt

Herkenbaar? Dan is het tijd om je scrollgedrag te doorbreken. Dat is niet makkelijk, maar het kan wel. Onderstaande tips helpen je op weg.

©Gorodenkoff

Wat kun je doen tegen doomscrolling?

1. Beperk je schermtijd en las schermvrije tijdstippen in

Geef jezelf vaste momenten waarop je iets mag checken. Bijvoorbeeld: 's ochtends 15 minuten nieuws, 's avonds 10 minuten social media. Stel een timer in, zodat je niet ongemerkt blijft hangen. Je kunt ook met jezelf afspreken dat je bijvoorbeeld één uur per dag niet op je scherm kijkt. Of in het weekend pas na twaalf uur 's middags je telefoon pakt. Ook is het mogelijk om tijdslimieten in te stellen voor bepaalde apps. Hieronder lees je hoe je dat doet op een iPhone en op een Android-toestel.

Scherm- en apptijd beperken op iPhone

Wil je op vaste tijden niet gestoord worden? Stel dan apparaatvrije tijd in op je iPhone. Tijdens die periodes zijn alleen telefoongesprekken, berichten en apps die je zelf toestaat beschikbaar. Ga naar Instellingen > Schermtijd, tik op App- en websiteactiviteit en schakel dit in als dat nog niet gebeurd is. Kies daarna voor Apparaatvrije tijd en stel via Gepland de begin- en eindtijd in. Je kunt kiezen voor elke dag hetzelfde tijdstip of per dag variëren. Vlak voor de ingestelde tijd krijg je een herinnering.

Ook kun je tijdslimieten instellen voor apps of hele categorieën, zoals sociale netwerken of games. Ga naar Instellingen > Schermtijd > Applimieten > Voeg limiet toe en selecteer de gewenste apps of categorieën. Tik op Volgende, stel de limiet in en gebruik eventueel Pas dagen aan voor verschillende limieten per dag. Rond af met Voeg toe.

Scherm- en apptijd beperken op je Android-telefoon

Rustmomenten op je Android-toestel stel je in via de Bedtijdmodus. Tijdens deze periodes worden je schermkleuren aangepast (bijvoorbeeld naar grijstinten) en kun je meldingen dempen of het scherm automatisch laten uitschakelen. Ga naar Instellingen > Digitaal welzijn en ouderlijk toezicht > Bedtijdmodus en stel in wanneer de modus moet starten en eindigen. Je kunt dit voor elke dag apart instellen of een vast schema kiezen.

Wil je appgebruik beperken? Ga dan naar Digitaal welzijn > Dashboard en kies de app die je wilt beperken. Tik op het zandlopertje naast de app en stel een dagelijkse limiet in. Zodra de limiet is bereikt, is de app de rest van die dag niet meer toegankelijk.

2. Zet meldingen uit

Pushmeldingen van nieuwsapps, sociale media of video-apps zorgen dat je telkens toch weer gaat kijken en scrollen. Zet ze uit. Wat je niet ziet, open je ook minder snel.

3. Richt je telefoon prikkelarmer in

Zet socialmedia- en nieuwsapps niet op je beginscherm. Of verwijder ze helemaal. Wil je ze toch echt bezoeken, dan kan dat via de browser. Dat is een extra handeling vergeleken met een app, maar juist daarom doe je het misschien minder vaak.  

Verder kun je er ook voor kiezen om de grijstintenmodus in te schakelen. Dat zorgt voor minder afleiding en een beeld dat rustiger is.

Op een iPhone ga je hiervoor naar Instellingen > Toegankelijkheid > Weergave en tekstgrootte > Kleurfilters en schakel je de optie in. Op een Android-smartphone ga je hiervoor naar Instellingen -> Toegankelijkheid -> Kleurfilters. Hier schakel je de optie Grijstinten in. Afhankelijk van je toestel kunnen deze menu-opties een iets andere naam hebben.

©ID.nl

4. Volg niet alles en iedereen

Kies één of twee betrouwbare nieuwsbronnen. Ontvolg accounts die vooral onrust of negativiteit brengen. Kies liever voor mensen of media die je inspireren, informeren of aan het denken zetten. Een account waar je geen energie van krijgt, maar dat je energie kost: dat kun je beter ontvolgen.

Stoppen met doom-scrolling? Het kan!

Doomscrolling gaat allang niet meer alleen over nieuws. Ook gedachteloos scrollen langs filmpjes, reacties of meningen op sociale media hoort erbij. Het lijkt onschuldig, maar kost tijd, energie en aandacht — en levert weinig op.

Het goede nieuws: je kunt ermee stoppen. Niet in één keer, maar stap voor stap. Door bewuster te kiezen wat je leest en wanneer. Door je telefoon minder het ritme van je dag te laten bepalen. En door ruimte te maken voor dingen die je echt iets opleveren.