Zwoor Steve Jobs eerst nog dat Apple nooit een netbook uit zou brengen, de nieuwe MacBook Air heeft in de 11inch-versie verdacht veel weg van wat we netbook noemen. Toch zien we ook zaken die we op de gemiddelde netbook niet zo snel zullen aantreffen. De computer is geheel vervaardigd uit aluminium en heeft een SSD voor de opslag. Voegt Apple hiermee iets toe aan het productassortiment dat ze nog niet hadden?

We moeten eerst even iets rechtzetten uit het intro: met het predicaat netbook zouden we de MacBook Air tekort doen. Als processor wordt immers een Core 2 Duo gebruikt in plaats van een Atom en ook het 11,5inch-scherm is een stuk ruimer dan de 10inch-schermen die we in de gemiddelde netbook aantreffen. Tel daar bij op dat de gebruikte Core 2 Duo een energiezuinig model is. Onze conclusie is dat de MacBook Air een zogenaamde CULV-notebook (Consumer Ultra-Low Voltage) is.

Het eerste dat opvalt als we de MacBook Air 11 inch uit de verpakking halen is hoe licht en dun de machine is. Met een gewicht van slechts 1,06 kg is hij zelfs lichter dan de meeste netbooks. De behuizing van de MacBook Air is net als de vorige MacBook Air en de MacBook Pro een zogenaamd unibody-ontwerp. Dit houdt in dat Apple de behuizing uit één blok aluminium heeft gesneden. Het aluminium ziet er niet alleen prachtig uit, het zorgt ook voor een indrukwekkende bouwkwaliteit. Zelfs de onderkant is een gladde plaat aluminium die niet wordt onderbroken door ventilatiegaten. Die ventilatiegaten heeft Apple onzichtbaar weggewerkt in het scharnier van het scherm. Het resultaat is de strakste laptop die we ooit zagen.

©PXimport

De MacBook Air is er in zowel een 11- als 13inch-uitvoering.

In de door ons geteste uitvoering van de MacBook Air 11 inch is als processor de Intel Core 2 Duo SU9400 gebruikt, een dualcore-processor met een bescheiden kloksnelheid van 1,4 GHz. De processor wordt in de geteste uitvoering ondersteund door slechts 2 GB DDR3-geheugen. Dit vinden we tegenwoordig echt te weinig en daar komt nog bij dat het bij de MacBook Air onmogelijk is om het geheugen later zelf te vervangen.

Ondanks de bescheiden processor en geheugenomvang voelt de geteste MacBook Air toch niet aan als een langzame machine. Sterker nog, Mac OS X Snow Leopard wordt erg vloeiend op het scherm getoverd. Dat komt deels door de best krachtige NVIDIA GeForce 320M. Iets dat ook sterk bijdraagt aan de snelheid van de MacBook Air, is het gebruik van een SSD. De standaarduitvoering van 999 euro bevat een SSD met een capaciteit van 64 GB, terwijl de door ons geteste uitvoering een SSD heeft van 128 GB. Voor de SSD geldt eigenlijk hetzelfde verhaal als bij het intern geheugen: het is onmogelijk om de gekozen optie later te wijzigen, alhoewel het merk PhotoFast op het moment van schrijven al een alternatieve SSD voor de MacBook Air heeft aangekondigd. De prestaties van de SSD zijn niet snelste die we ooit zagen, maar het blijft een SSD en daarmee een stuk vlotter dan welke harde schijf dan ook.

De beloofde accuduur bedraagt op de 11inch-uitvoering vijf uur en deze wordt in de praktijk gehaald als u de helderheid van het scherm op ongeveer de helft zet. Nu is vijf uur best leuk, maar er zijn tegenwoordig notebooks die een stuk meer accuduur bieden. Al zijn die natuurlijk weer niet zo dun en licht als de MacBook Air.

Het 11,5inch-scherm heeft een resolutie van 1366 x 768 pixels en heeft hiermee dus een beeldverhouding van 16:9. De 11inch-uitvoering is hiermee tot nu toe de enige MacBook met een 16:9-beeldverhouding. De 13inch-uitvoering van de MacBook Air heeft een resolutie van 1440 x 900, wat een verhouding van 16:10 is. Ook de 13inch-uitvoeringen van de MacBook en MacBook Pro hebben een resolutie van 1280 x 800 wat een beeldverhouding van 16:10 maakt. We vinden het ontwerp van de Air in een 16:9 verhouding mooier ogen, maar we komen verticaal soms wel ruimte tekort. We zouden het dock daarom op verbergen zetten of naar links of rechts verplaatsen. Het scherm bevat een TN-paneel en gebruikt leds als verlichtingsbron. Wat opvalt is dat het scherm erg helder is.

©PXimport

De MacBook Air 11 inch is erg dun.

Weinig aansluitingen

Als u van uitbreiden en aansluitingen houdt, dan bent u bij de MacBook Air aan het verkeerde adres. Verder dan twee usb2.0-poorten, mini-DisplayPort en een hoofdtelefoonaansluiting komt het 11inch-model niet. Het 13inch-model voegt daar nog een SD-kaartlezer aan toe. We vinden het jammer dat de SD-kaartlezer ontbreekt op het geteste 11inch-model, dit lijkt ons een handige optie voor wie onderweg is en foto’s van zijn camera wil bekijken. U hebt dus slechts twee usb2.0-poorten ter beschikking om de MacBook Air uit te breiden. Voor de mini-DisplayPort-aansluiting verkoopt Apple adaptertjes naar DVI, VGA of duallink-DVI. U krijgt er geen adaptertje bij, dus u bent sowieso 29 euro kwijt om de MacBook Air op een beeldscherm aan te sluiten. Een poort die we echt missen en heel basaal vinden is een netwerkaansluiting. Kennelijk is Apple van mening dat u tegenwoordig genoeg hebt aan 802.11a/b/g/n om verbinding te maken met netwerken. Wie toch een netwerkaansluiting wenst, kan een usb-netwerkadapter kopen voor 29 euro. Bluetooth 2.1 is standaard aanwezig en maakt de MacBook Air op het gebied van draadloze communicatiemogelijkheden gelukkig wel helemaal af.

Invoer

Het toetsenbord is van het chiclet-type dat Apple op al zijn producten gebruikt en is een prima toetsenbord. De klik van de toetsen vinden we prettig en de toetsen zitten direct in de aluminium bovenkant. De stijfheid van het toetsenbord is hierdoor uitzonderlijk goed waarmee we bedoelen dat wanneer u een toets indrukt de toetsen er omheen niet meebuigen. Helaas heeft Apple geen kans gezien om in de nieuwe MacBook Air een verlicht toetsenbord in te bouwen. Dat is toch wel een nadeel vergeleken met andere laptops die Apple aanbiedt en een mogelijkheid die wel in de vorige uitvoering van de MacBook Air te vinden was. Apple heeft gelukkig wel het touchpad verbeterd en gebruikt op de MacBook Air nu ook het glazen multitouch-touchpad, dat bestaat uit een groot glazen touchpad waarbij het gehele oppervlak tevens de muisknop vormt. Hiermee is de Air nu in lijn met de rest van de MacBooks.

Conclusie

Met de vernieuwde MacBook Air breidt Apple zijn assortiment voor het eerst sinds lange tijd weer uit, en zelfs met een notebook die kleiner is dan 13 inch. De MacBook Air 11 inch voegt een product aan het assortiment toe, dat bij uitstek geschikt is voor wie veel onderweg is en daardoor behoefte heeft aan een licht en compact apparaat. In tegenstelling tot de meeste netbooks en zelfs CULV-notebooks heeft Apple kans gezien om een erg prettig toetsenbord in te bouwen. Apples aluminium unibody-ontwerp zorgt voor een verbazingwekkende stevigheid. Toch heeft de MacBook Air ook belangrijke nadelen. Het achteraf upgraden van intern geheugen of opslag is onmogelijk en ook andere uitbreidingsmogelijkheden zijn met slechts twee usb2.0-poorten beperkt. We vinden de MacBook Air hierdoor bij uitstek een tweede machine en dan is de instapprijs van 999 euro wel fors. Het 13inch-model begint zelfs bij 1299 euro. Daarvoor krijgt u wel de lichtste en stevigste compacte laptop die we ooit zagen en dat is best wat waard.

Apple MacBook Air 11 inch

Prijs vanaf € 999,-; Geteste uitvoering (met 128 GB SSD): € 1149,-

Garantie 1 jaar

Processor Intel Core 2 Duo SU9400 (1,4 GHz) of Intel Core 2 Duo SU9600 (1,6 GHz)

Geheugen 2 of 4 GB DDR3

Opslag 64 of 128 GB SSD

Scherm 11,5 inch (29,2 cm) (1366 x 768 pixels)

Aansluitingen Mini-DisplayPort, 2 x usb 2.0, geluidsuitgang

Draadloos 802.11a/b/g/n, Bluetooth 2.1

Webcam Ja (640 x 480 pixels)

Besturingsysteem Mac OS X 10.6 Snow Leopard

Afmetingen 29,95 x 19,2 x 0,3-1,7 cm (l x b x h)

Gewicht 1,06 kg

Oordeel 8/10

Pluspunten

Licht en stevig

SSD

Mooi scherm

Herstelsoftware op usb-stick

Minpunten

Geheugen en opslag niet zelf uitbreidbaar

Vrijwel geen uitbreidingspoorten

Geen verlicht toetsenbord meer

Goedkoop mini-DisplayPort-adaptertje

De adaptertjes die Apple verkoopt om een beeldscherm aan te sluiten op de mini-DisplayPort-aansluiting kosten 29 euro. Een forse prijs voor een min of meer verplicht adaptertje. Gelukkig kan het goedkoper: op de Chinese website DealExtreme vindt u een grote selectie aan geschikte adaptertjes voor prettige prijzen. Zo kost een adaptertje naar DVI bijvoorbeeld 10 dollar (7 euro) en rekent DealExtreme verder geen verzendkosten.

De OLED C-reeks van LG is inmiddels bijna een icoon. Het model situeert zich in de line-up net onder het topmodel, maar biedt nog steeds topprestaties voor games, films en sport. De C5 vertoont echter bijzonder veel gelijkenissen met de C4. Heeft deze LG C5 dan wel iets extra's te bieden?

8

Uitstekend

Samenvatting

De LG OLED65C5 bouwt voort op de C4 met hetzelfde design, betere piekhelderheid en uitstekende kalibratie. De tv biedt sterke gamefeatures, prima beeldverwerking en Dolby Atmos-audio, maar mist DTS. WebOS 25 is snel en uitgebreid, al bevat het storende reclame. Dankzij de goede prestaties, breed app-aanbod en vijf jaar updates blijft de C5 een goede keuze.

Plus- en minpunten

• Uitstekende piekhelderheid
• Prachtige HDR-beelden in HDR10 en Dolby Vision
• Goede kijkhoek en anti-reflectie
• Zeer goede gamer-ondersteuning, met vier HDMI 2.1-poorten

• Niet content-gerelateerd advertenties op het Home-scherm
• Geen ondersteuning voor HDR10+ en DTS
• Dynamische tonemapping maakt het beeld te helder

LG heeft voor de C5 heeft het ontwerp van de C4 overgenomen, maar daar hebben we geen bezwaar tegen; het is mooi en stijlvol. Het scherm heeft een dunne, metalen rand en aan de achterzijde zit de behuizing relatief diep achter het scherm. De structuur op de rug doet nog steeds aan stof of leder denken, alleen is deze nu grijs-zwart in plaats van bruin. Zonder voet is deze televisie 45mm diep, dus als hij aan de muur zou hangen ziet hij er fraai uit. Kies je voor een opstelling op tv-meubel, dan staat hij op een centrale voet. Veel ruimte onder het scherm heb je dan niet, de soundbar kan idealiter maar 5,5cm hoog zijn.

Aansluitingen

De C-reeks is al jaar en dag bijzonder goed uitgerust en zeker voor gamers heeft deze televisie flink wat te bieden. De vier HDMI-poorten ondersteunen allemaal de maximale 48Gbps bandbreedte van HDMI 2.1, en leveren ook ALLM, 4K144 (voor pc, gameconsoles zijn zelf beperkt tot 4K120) en VRR (AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync). Op poort 2 kan je ARC/eARC gebruiken. Met andere woorden: geen probleem om zowel een soundbar als meerdere high-end gamebronnen aan te sluiten. Dankzij de erg lage input-lag, 10,8ms voor 4K60 en 5,9ms voor 2K120, is een responsieve game-ervaring gegarandeerd. Er is een IR-blaster poort voorzien om tv's die uit het zicht staan te besturen met de LG-afstandsbediening, maar de IR-blaster zelf zit niet in de doos. De C5 ondersteunt WiFi 6 (802.11ax), terwijl op de C4 nog WiFi 5 werd toegepast. De WiSA-ondersteuning (Wireless Speaker and Audio Association) is geschrapt, maar dat is geen enorm verlies. Alle aansluitingen wijzen naar opzij zodat ze wandmontage niet storen. 

Premium piekhelderheid

Het nieuwe, helderste paneel blijft voorbehouden voor de G5, de C5 is nog steeds voorzien van een OLED evo paneel met Brightness Booster. LG vermeldt officieel geen verbetering, maar we meten een iets hogere piekhelderheid op het 10%-venster, die bedraagt nu 1214 nits. Op de C4 was dat nog 1060 nits. Het volledig wit beeld haalt 195 nits, dat is onveranderd, net als het kleurbereik dat nu 98,7% P3 haalt. Toch moet je van die 20% verbetering op het kleinere testvenster geen grote impact verwachten. De C5 staat daarmee wel in de top van het helderheidsklassement in zijn categorie, hij moet enkel de Samsung S90F voorlaten. En uiteraard mag je rekenen op een prima kijkhoek, en redelijke anti-reflectie. Ons testexemplaar had ook een goede uniformiteit.

We schakelen naar de Filmmaker Mode om de kalibratie te beoordelen, en die blijkt al snel bijzonder goed te zijn. De SDR-weergave is uitstekend, met goed schaduwdetail, accurate kleuren en natuurlijke huidtinten. In HDR ondersteunt de LG naast HDR10 en HLG ook Dolby Vision, en die laatste beelden zijn fantastisch. Maar ook met standaard HDR10 is het resultaat bijzonder knap. De kalibratie is ook hier uitstekend, met zeer mooie kleuren en goede witnuances. In de donkerste scènes is hij iets te donker, waardoor er nuance kan ontbreken. Gelukkig kun je dat met de ‘Dark Detail’-instelling verbeteren. De optionele dynamische tonemapping voor HDR10 lieten we uitgeschakeld staan. Deze maakt het beeld helderder en dat is niet goed voor de contrastperceptie. 

Goede beeldverwerking

Met zoveel verschillende contentformaten is goede beeldverwerking erg belangrijk om elke bron optimaal weer te geven. De Alpha 9 Gen 8-processor krijgt deze taak goed voor elkaar. De ruisonderdrukking en upscaling zorgen voor mooie, scherpe beelden, zelfs als je vertrekt van relatief lage kwaliteit als dvd. De beste resultaten krijg je weliswaar als er van HD-beelden wordt uitgegaan. Voor live tv-beelden (1080i) is deinterlacing een noodzakelijke stap. Op een van onze testpatronen zagen we iets meer karteling dan gebruikelijk op een bijna horizontale lijn, maar in echte content lijkt het gelukkig toch een zeldzaam probleem. Zijn er kleurstroken zichtbaar in zachte kleurgradiënten, dan kan je die met de optie 'Vloeiende gradatie' in de laagste stand vrij goed wegwerken.

Op de G5 ging het daar soms mis, maar dat probleem zagen we hier niet. In heel lastige donkere scènes kan die strookvorming wel zichtbaar blijven. De bewegingsscherpte is uitstekend, OLED-panelen scoren hier dankzij hun snelle responstijd altijd goed. Het is een prima troef voor sport en games. Het nadeel is wel dat de typische 24fps judder in films beter zichtbaar is. Je kan Trumotion gebruiken om dat weg te werken, al blijft het een kwestie van persoonlijke smaak. In de ‘Vloeiend’ stand elimineert dat bijna alle gestotter maar zijn er mogelijk wel beeldfouten zichtbaar tegen complexe achtergronden. Beweegt de camera erg snel, dan laat de processor gemakkelijker steken vallen en stottert het beeld nog steeds. 

Dolby Atmos, maar geen DTS meer

De 2.2-kanaals 40W audioconfiguratie is overgenomen van de C4, met een belangrijk verschil. De tv ondersteunt nog steeds Dolby Atmos, maar geen DTS meer. Dat zagen we ook al op de G5. Streamingdiensten gebruiken bijna altijd Dolby Atmos, het zijn vooral de eigenaars van een eigen (Ultra HD) Blu-ray-collectie die DTS zullen missen. Heb je een externe audio-oplossing, weet dan dat ook pass-through van DTS via eARC/ARC onmogelijk is.

Je moet je speler aansluiten op bijvoorbeeld je soundbar, en het beeldsignaal doorgeven aan de tv. De C5 heeft een rijke klank met mooie balans, en is goed genoeg om van zowel film als muziek te genieten. Er is redelijk wat bas te horen, dat ondersteunt de filmervaring goed. Hoogte-effecten ontbreken wel, maar je krijgt wel wat surroundgevoel. Experimenteer met de standaard-, muziek- of bioscooppreset afhankelijk van wat je kijkt of luistert, maar blijf weg van de AI Sound-modus die veel te scherp klinkt.

WebOS 25 en een nieuwe afstandsbediening

Een negatieve trend die we merken is de opkomst van niet-content gerelateerde reclame in smart-tv's. En helaas speelt LG webOS daar duidelijk op in. Zowel op het Home-scherm als in de screensaver, als in bepaalde banners verderop tussen de aanbevelingen kun je reclame tegenkomen. Wil je dat uitschakelen, lees dan in dit artikel hoe je reclame verwijdert.

Afgezien van dat minpunt heeft webOS heel wat te bieden. Het app-aanbod is erg uitgebreid, en de tv ondersteunt Google Cast en Apple Airplay2. Quick Cards op het Home-scherm groeperen bepaalde functies, en er is een rij met favoriete apps. Beide kan je customiseren door items die je niet interesseren te verbergen (of volledig te verwijderen). In dit overzichtsartikel (weliswaar nog van webOS23) vind je alle info over webOS. Dankzij vijf jaar gegarandeerde upgrades aan de nieuwste versie, blijft het smart-tv-systeem up-to-date.

De afstandsbediening is na vele jaren volledig vernieuwd. De aanwijsfunctie is gebleven, maar de vorm en lay-out zijn volledig aangepast. LG kiest net als veel andere fabrikanten voor een eenvoudigere afstandsbediening. De afgeronde vorm heeft nu plaats gemaakt voor een meer klassieke rechthoekig remote. Daarnaast is het cijferblok verdwenen en is er gekozen voor kanteltoetsen voor volume en kanaal. Op zich niets mis mee, maar er is ook een aantal twijfelachtige keuzes gemaakt. Zo is de ingangentoets vervangen door de Thuis Hub, al kan je de ingangen wel nog bereiken door lang op die toets te duwen. De mute-toets is weg, het geluid uitzetten doe je nu door de volumeknop naar beneden gedrukt te houden. Dat is echt onhandig. De microfoon is nu gelabeled als AI, totaal overbodig. En tot slot, de meeste toetsen vereisen te veel druk om ze in te drukken. Zeker bij de ok-toets die ook een scrollwiel is, leidt dat wel eens tot foute aanslagen. 

Conclusie

De LG OLED65C5 bevestigt andermaal zijn plaats als een uitstekende keuze in de subtop van OLED-tv’s. De gelijkenissen met de C4 zijn aanzienlijk, en dat toestel blijft zeker ook een goede keuze. Als we de C5 een minpunt zouden moeten geven, dan is dat het overmatig gebruik van niet-content gerelateerde reclame binnen webOS. Dat is onaanvaardbaar, maar gelukkig kun je het wel uitschakelen. Het verlies van DTS-ondersteuning en het uitblijven van HDR10+ rekenen we veel minder zwaar aan. De C5 levert prachtige prestaties voor film en sport, en is rijkelijk uitgerust voor gamers. De uitstekende kalibratie brengt topbeelden binnen handbereik. WebOS biedt vijf jaar updates, heeft een ruim app-aanbod en ondersteunt Google Cast en Apple Airplay2.

Black Friday bij Bemmel & Kroon betekent spectaculaire kortingen op topmerken. Ontdek de scherp geprijsde Liebherr-koelkasten en vriezers en profiteer tijdelijk van 10 procent extra korting op geselecteerde modellen.

Partnerbijdrage - in samenwerking met Bemmel & Kroon

Black Friday is hét moment om je keuken of bijkeuken een upgrade te geven. En waar kun je beter terecht dan bij Bemmel & Kroon, dé specialist in keuken- en witgoedapparatuur? Dit jaar pakken ze groots uit met een reeks aantrekkelijke aanbiedingen op koel- en vriesapparaten van Liebherr. Dat merk staat bekend om zijn Duitse degelijkheid, energiezuinige prestaties en slimme technologieën.

Of je nu op zoek bent naar een compacte vriezer, een ruime koel-vriescombinatie of een model met de nieuwste snufjes: Bemmel & Kroon heeft voor ieder wat wils. We lichten drie populaire Liebherr-modellen uit die nu extra scherp geprijsd zijn.

©Liebherr

Compact, krachtig en zuinig: Liebherr FCI 1624-20

Wil je gewoon een betrouwbare vriezer die doet wat hij moet doen, zonder poespas? Dan is de Liebherr FCI 1624-20 een uitstekende keuze. Dit vrijstaande model combineert een overzichtelijke indeling met een strak design en een verrassend stille werking. Ideaal voor in de bijkeuken, kelder of schuur, waar je graag wat extra ruimte hebt voor diepvriesproducten.

Liebherr staat bekend om zijn energiezuinige technologie, en ook dit model is ontworpen met efficiëntie in gedachten. Dankzij de NoFrost-techniek hoef je bovendien nooit meer te ontdooien; wel zo prettig. Tijdens Black Friday scoor je dit model bij Bemmel & Kroon met extra voordeel, en kun je rekenen op snelle levering én uitstekende service.

Meer info: Liebherr FCI 1624-20 bij Bemmel & Kroon

©Liebherr

Ruimte voor alles – Liebherr FNB 465I-22

Heb je een groter huishouden of gewoon altijd een goedgevulde vriezer? Dan is de Liebherr FNB 465I-22 jouw nieuwe beste vriend. Met zijn royale inhoud en doordachte indeling heb je altijd plek voor al je maaltijden, ijsjes en voorraadproducten. Dankzij de NoFrost-functie hoef je daarnaast nooit meer te schrapen of te ontdooien, en met het strakke bedieningsdisplay houd je alles perfect onder controle.

Wat dit model extra aantrekkelijk maakt, is zijn stille werking en luxe afwerking – precies wat je mag verwachten van Liebherr. De FNB 465I-22 is gebouwd voor jarenlang gebruik, en met de extra korting van Bemmel & Kroon wordt de stap naar een premium vrieskast wel heel verleidelijk.

Meer info: Liebherr FNB 465I-22 bij Bemmel & Kroon

©Liebherr

Slim koelen én vriezen – Liebherr CND 5203-22

De Liebherr CND 5203-22 is een moderne koel-vriescombinatie die alles in huis heeft voor een druk gezin of een goed uitgeruste keuken. Hij is niet alleen zuinig, maar ook slim: dankzij de functie DuoCooling blijven je verse producten langer goed, omdat het koel- en vriesgedeelte apart worden geregeld.

Het apparaat is voorzien van heldere ledverlichting, handige indeling en natuurlijk NoFrost, zodat je vriezer altijd ijsvrij blijft. Voeg daar de mogelijkheid van een SmartDeviceBox aan toe en je kunt zelfs op afstand via je smartphone meekijken of de deur nog openstaat. Kortom: een toekomstbestendige keuze met het comfort van nu!

Meer info: Liebherr CND 5203-22 bij Bemmel & Kroon

Waarom kopen bij Bemmel & Kroon?

Bij Bemmel & Kroon weet je precies waar je aan toe bent. Geen vage beloftes, maar gewoon scherpe prijzen, deskundig advies en een snelle levering. Bestel je op een doordeweekse dag vóór 22.00 uur, dan heb je je koelkast of vriezer de volgende dag al in huis. Bovendien kun je rekenen op betrouwbare installatie- en serviceopties, mocht je dat willen.

Liebherr en Bemmel & Kroon zijn samen een ijzersterke combinatie: Duitse kwaliteit met Nederlandse service. En met de extra Black Friday-korting is dit het perfecte moment om toe te slaan!