De kogel is door de kerk: de EC beschuldigt Google van machtsmisbruik met Android. Net als eerder voor Microsoft dreigt er nu een lang slepende antitrustzaak. 4 vragen (en antwoorden) over de Android-zaak.

1: Hoe luidt de EU-beschuldiging?

Google is nog lang niet veroordeeld en formeel ook nog niet expliciet beschuldigd. De antitrustwaakhonden van de Europese Commissie (EC) hebben de Amerikaanse internetreus een formele verklaring gestuurd waarin een ‘voorlopige mening’ wordt geuit. Die mening is natuurlijk wel een onderbouwd stuk tekst met daarin een soortement oordeel. Maar dat is dus geen veroordeling en ook geen formele beschuldiging; het is een stap op weg.

De zogeheten ‘statement of objections’ die aan Google is gestuurd betreft het mobiele besturingssysteem Android en de daarop meekomende apps van Google zelf. De EC stelt daarin dat Google bewust een strategie voor mobiele apparaten heeft uitgevoerd ter bescherming en versterking van zijn dominante positie op het gebied van internetzoeken. Zo is allereerst Google Search standaard voorgeïnstalleerd én ingesteld als de standaard zoekmethode op Android.

Vervolgens lijkt deze werkwijze concurrerende zoekmachines de pas af te snijden; zij hebben geen toegang tot de mobiele markt, meent de EC. Terwijl dit dus om een kwestie van de IT- en internetindustrie lijkt te gaan, is het de marktbewakers van de EC ook te doen om de eindgebruikers.

Naast de twee bovenstaande punten kaart Eurocommissaris Margrethe Vestager ook aan dat deze strategie van Google consumenten schade lijkt te berokkenen: zij hebben met minder concurrentie ook minder keuze. Mogelijk beperkt dit ook weer innovatie in de bredere mobiele markt, wat uiteindelijk ook consumenten weer benadeelt.

©PXimport

2: Dit klinkt allemaal heel bekend?

Ja, veel van de nu geuite bezwaren tegen Google's strategie voor het tegenwoordig dominante Android doen direct denken aan de beschuldigingen die aan het adres van Microsoft zijn geuit. Toen ging het om de gratis in Windows meegeleverde webbrowser Internet Explorer, maar ook om de eveneens meekomende media-afspeelsoftware Windows Media Player.
 

Het heeft lang geduurd voor de dominante positie van Internet Explorer werd verstoten

Het heeft na vele jaren van IE-dominantie een radicale concurrentie vereist om de browsermarkt en daarmee ook de internetinnovatie weer op gang te krijgen. De toenmalige IE-hegemonie is na lange tijd doorbroken door de open source-browser Firefox die uit ideële overwegingen is ontwikkeld. Vervolgens heeft zoekreus Google zelf ook een gratis browser ontwikkeld. En daarna is de mobiele revolutie dankzij smartphones met touch-schermen begonnen. Met Apple’s iOS en Google’s Android als aanvoerders.
 

3: Wat betekent een positieve of negatieve uitspraak?

Deze belangrijke vraag is op dit moment heel lastig te beantwoorden. Er kan immers nog van alles gebeuren. Zo heeft Microsoft na een jarenlang gevecht uiteindelijk forse boetes en gedragsveranderingen opgelegd gekregen. Microsoft ging in beroep, waarbij de EC-opgelegde veranderingen wel werden doorgevoerd en gecontroleerd. Zo moest Microsoft een browserkeuzescherm inbouwen in Windows zodat pc-gebruikers bij de eerste keer starten zelf voor een browser konden kiezen.

Daarnaast is Microsoft ertoe gedwongen om in de Europese Unie varianten van zijn diverse Windows-uitvoeringen uit te brengen zónder de Windows Media Player. Deze zogeheten N Edition is nooit echt aangeslagen, mede omdat de EC geen verplichting had gesteld dat de mediaspelerloze Windows-varianten goedkoper moesten zijn. Pc-producenten en eindgebruikers betaalden bij de N-varianten dus hetzelfde voor minder functionaliteit.

Het is dus mogelijk dat Google hoge boetes krijgt opgelegd en dat het bijvoorbeeld in Android een keuzescherm moet inbouwen. Android-gebruikers zouden daarmee dan een menu voorgeschoteld krijgen van zoekmachines, maar eventueel ook standaardapps voor mail, agenda, online-video’s, en wie weet zelfs browsers?
 

Google ziet mogelijk een miljardenboete tegemoet

Aan de andere kant: de zaak kan ook met een sisser aflopen. Rond dezelfde tijd dat Microsoft eind vorige eeuw aan zijn antitrustgevecht in de Verenigde Staten begon, was er nog een IT-grootmacht die van monopoliemisbruik werd beschuldigd door de Amerikaanse antitrustwaakhonden. Dat was processorreus Intel, die toen vrij snel een schikking heeft getroffen. Enkele jaren later is Intel echter in het antitrustvizier van de EC gekomen, die uiteindelijk een hoge boete heeft opgelegd.
 

4: Wanneer merken we hier iets van?

Nu meteen. En misschien nog vele jaren. Dat lijkt een ontwijkend, of zelfs politiek antwoord op deze prangende vraag. Toch is het een echt antwoord. Allereerst merken we nu de aandacht van zowel de EC als de media voor deze zaak. Daarbij duiken diverse analyses op, met bijvoorbeeld argumenten dat ‘gratis’ toch goed is voor de consument. Dat kan weer reacties opleveren dat bij gratis de consument het eigenlijke product is, in de vorm van datavergaring en eventuele privacyschending om maar meer en beter gerichte ads te kunnen vertonen.
 

Het debat over privacy en het gebruik van persoonsgegevens kan radicaal veranderen

Vervolgens valt er de reactie van Google te verwachten, die mogelijk in twee stukken uiteen valt. Ten eerste zal er natuurlijk een formele, juridische reactie zijn tegenover de antitrustdivisie van de EC. Ongetwijfeld zal het Amerikaanse bedrijf daarin de nu officieel geuite bezwaren weerspreken.

Ten tweede kan er een gedragsaanpassing komen, wat zeker niet betekent dat Google wat voor schuld dan ook bekent. In het verleden heeft Microsoft ook al wijzigingen doorgevoerd en concessies gedaan in het licht van antitrustaandacht in Europa en in de Verenigde Staten.

En mogelijk dat we dus over enkele jaren nog iets definitievers merken van deze antitrustkwestie rondom Android. Indien de EC de zaak doorzet, Google zich verzet en uiteindelijk verliest, dan kunnen er flinke veranderingen komen. Bijvoorbeeld dat Google-apps niet langer verplicht of standaard zijn, en dus dat er een ware wildgroei van Android-uitvoeringen komt. De huidige fragmentatie van het mobiele besturingssysteem kan in dat licht bezien nog mild zijn. Of misschien is Android dan niet langer gratis, omdat toestelmakers de extra kosten dan moeten doorberekenen aan hun klanten.

Misschien heb je er wel een: een beveiligingscamera of videodeurbel waarmee je je woning via een online-verbinding in de gaten kunt houden. Dat kan handig zijn, maar er zijn ook privacyrisico's. Als je niet voorzichtig bent, kunnen onbevoegden namelijk toegang krijgen tot jouw camerabeelden. In dit artikel geven we wat tips om dat te voorkomen.

Kies een betrouwbaar merk

Er zijn natuurlijk heel veel soorten beveiligingscamera's voor consumenten, maar de privacyrisico's die wij bespreken spelen zich vooral af bij videodeurbellen en zogenoemde IP-camera's. Deze hebben als overeenkomst dat ze de opgenomen beelden online opslaan, zodat je via een website of app altijd toegang hebt tot de camerafeeds.

Mocht je op zoek zijn naar zo'n apparaat, zorg er dan voor dat het merk betrouwbaar en privacyvriendelijk is. Zo adviseren experts om op te passen met Chinese merken als Dahua en Hikvision, en Chinese smarthomeplatformen als Tuya (waar onder meer de camera's van Action, Woox en Marmitex gebruik van maken). Hoewel het niet is bewezen, is het goed mogelijk dat de software een achterdeurtje bevat waardoor de fabrikant met de beelden kan meekijken. De lokale wetgeving dwingt fabrikanten namelijk om data te verzamelen en af te staan aan de overheid.

Ook andere bekende merken hebben in het verleden te maken gehad met beveiligingsproblemen. Zo belandden in 2019 duizenden inloggegevens van Ring-klanten op het darkweb en hadden Amazon-medewerkers jarenlang toegang tot de camerafeeds. Verder kwam Wyze vorig jaar in opspraak doordat sommige klanten ineens de camerabeelden van anderen in hun app te zien kregen.

De LSC Smart Connect-beveiligingscamera van de Action maakt gebruik van Chinese software.

Stel een eigen wachtwoord in

Het klinkt misschien als een open deur, maar het niet instellen van een eigen wachtwoord is de meest voorkomende oorzaak waardoor onbevoegden kunnen meekijken met camerabeelden. Veel fabrikanten leveren hun camera’s met een standaardgebruikersnaam en -wachtwoord, zoals 'admin' of '1234'. Er bestaan zelfs complete websites waarop lijsten circuleren met de standaardinloggegevens van tientallen cameramerken.

Hoewel het niet legaal is, kunnen pottenkijkers zo met wat trial-and-error relatief makkelijk toegang krijgen tot camerabeelden. Er zijn zelfs websites die deze onbeveiligde feeds verzamelen en openbaar op hun website plaatsen. Een bekend voorbeeld hiervan is Insecam, die hier in 2014 wereldwijd het nieuws mee haalde.

Na alle ophef heeft die website alle privacy-schendende streams van bijvoorbeeld deurbelcamera's of webcams in woningen verwijderd, maar er zijn nog andere plekken online waarop zulke beelden wél te zien zijn. Toegegeven, deze websites zijn niet makkelijk te vinden (het delen van deze beelden is immers illegaal), maar als je een beetje weet waar je moet zoeken, kom je ze zeker tegen.

Er zijn gelukkig steeds meer camerafabrikanten die klanten verplichten een uniek wachtwoord te gebruiken, waaronder Panasonic, maar als dat niet het geval is, is het dus ten zeerste aan te raden om meteen een nieuw wachtwoord te verzinnen en (mits die mogelijkheid er is) tweestapsverificatie te activeren.

Insecam stond tien jaar geleden vol met links naar onbeveiligde webcams.

Voorkom hacks

Hoewel het veel minder vaak voorkomt, is het mogelijk om beveiligingscamera's te 'hacken' en op die manier bij de beelden te komen. Voor sommige IP-camera's moet je namelijk bepaalde TCP-poorten op je router/modem openzetten, zoals 80 of 443, om van buitenaf met deze camera's te kunnen verbinden.

Als je dat handmatig (en zorgvuldig) doet, hoeft dat geen probleem te zijn. Het wordt pas echt gevaarlijk als je de camera deze poorten zelfstandig laat openzetten via uPnP (Universal Plug and Play). Deze functie vereist geen enkele vorm van authenticatie. Onbevoegden kunnen met malware daardoor eenvoudig allerlei poorten openen. Je kunt dus beter ver uit de buurt van uPNP blijven.

Zorg er tot slot ook voor dat je de firmware van de camera regelmatig bijwerkt, voor het geval er een kritieke kwetsbaarheid is gedicht. Malware als Mirai heeft in het verleden veel schade aangericht door kwetsbaarheden van slecht beveiligde camera's te misbruiken. Het is daarom ook een risico om je camera's en deurbellen met het internet te (laten) verbinden als de fabrikant geen updates meer uitbrengt.

Nederlanders besteden elke dag gemiddeld bijna 3,5 uur aan hun telefoon. Daarmee kun je gerust stellen dat smartphones een heel belangrijk onderdeel zijn van het dagelijks leven. Door meer taken te automatiseren kun je jezelf mogelijk wat tijd besparen.

Als je merkt dat je veel tijd op je telefoon doorbrengt en minder afhankelijk wilt zijn, kun je schermtijd beperken, pushmeldingen verminderen en bewust telefoonvrije momenten in je routine inplannen. Gratis apps als StayFree kunnen je hierbij ondersteunen. In dit artikel focussen we op een andere aanpak: het automatiseren van taken met ingebouwde functies en tools, zodat je daar minder tijd aan kwijt bent. We bekijken de belangrijkste mogelijkheden binnen Android en iOS (iPhone).

Google Assistent instellen

In afwachting van het moment waarop Google Gemini alle functies van Google Assistent overneemt, laten we zien hoe je met Google Assistent meerdere acties kunt koppelen en deze met een stemcommando of op een bepaald tijdstip activeert. Google Assistent is beschikbaar voor Android en iOS en apparaten als Google Nest (Hub).

Open de app (de eerste keer) en spreek Assistent instellingen in, of ga naar Instellingen / Apps / Assistent. Bij Voice Match kun je de app trainen op je stem en de functie Hey Google inschakelen, zodat de app reageert zodra je Hey Google zegt. Bij Languages kun je meerdere talen selecteren die assistent moet ondersteunen. Met Lock Screen zorg je dat de app ook bij een vergrendeld scherm reageert op je stem. Je kunt bij deze instellingen trouwens ook altijd schakelen tussen Gemini en Google Assistent. Test de werking met instructies als Welk weer wordt het morgen, Speel mijn afspeellijst op Spotify of Wat staat er op mijn agenda.

Ga na of alle opties van Google Assistent optimaal zijn ingesteld.

Krachtige routines

Een krachtige functie van Google Assistent zijn routines, waarmee je met één gesproken instructie meerdere acties achter elkaar kunt activeren. Open de app, ga naar Instellingen en kies Routines. Hier vind je suggesties om direct uit te proberen. Wil je een eigen routine maken, tik dan op +Nieuw en selecteer Persoonlijk (alleen jij kunt details beheren) of Huishouden (gezinsleden kunnen details bekijken en aanpassen). Kies Huishouden bijvoorbeeld voor acties waar ook huisgenoten mee te maken hebben, zoals het inschakelen van de lamp bij de voordeur bij beweging of het aanpassen van de helderheid en kleur van smartlampen wanneer de televisie aangaat. Geef daarna je routine een naam, bijvoorbeeld Thuiskomen.

Geef je nieuwe routine een zinvolle naam.

Start … en actie

Tik op +Starter toevoegen en kies uit vier opties: Als ik het de Google Assistent vraag, Op een specifieke tijd, Bij zonsopkomst of zonsondergang, of Als ik aankom op een locatie of deze verlaat. Voor dit voorbeeld selecteren we de laatste optie. Je moet hierbij de voorgestelde machtigingen aan de Google-app geven, zoals Locatie: Altijd toestaan en Exacte locatie gebruiken. We beantwoorden de vraag Wil je een Hele dag-routine plannen met Ja. Tik vervolgens op Selecteer een locatie en kies een bestaande locatie uit Mijn plaatsen of voeg er een toe via +Nieuwe plaats toevoegen. Stel de Straal in (in meters) en bevestig met Starter toevoegen.

Ga daarna naar het tweede deel: +Actie toevoegen. Kies uit opties zoals Informatie en herinneringen, Media afspelen en bedienen, Telefooninstellingen aanpassen, Smarthome-apparaten beheren (zoals lampen, stekkers, thermostaten of Google Chromecast) en Je eigen opdrachten uitvoeren. Voeg één of meerdere acties toe, bevestig met Klaar en vervolgens Opslaan. De routine verschijnt nu bij Je routines, waar je deze kunt (de)activeren en bewerken. Let op dat routines beperkt kunnen worden door Digitaal welzijn, bijvoorbeeld via filters of via de functie Time-out of Niet storen.

Je kunt ook slimme apparaten aansturen met een Google Assistent-routine.

Andere automatiseringen

Android biedt nog wel enkele standaardfuncties om taken te automatiseren of minstens te versnellen. Zo kun je via Instellingen / Digitaal welzijn en ouderlijk toezicht (Android 15) specifieke apps blokkeren binnen bepaalde tijdstippen. Selecteer Focusmodus, kies de storende apps die je wilt verbergen en tik op +Een schema instellen om de modus automatisch te starten en te stoppen.

Via Snelle instellingen (veeg naar beneden en tik op het potloodicoon) kun je tegels voor specifieke acties toevoegen en positioneren voor directe toegang. Voorbeelden zijn Zaklamp, Niet storen, QR-code scannen, Batterijbesparing en andere circa vijftig opties.

Een kleine greep uit het beschikbare arsenaal aan snelle tegels in Android.

Voorbeelden van opdrachten

Vanaf iOS 12, iPadOS 13, macOS Monterey en watchOS 7 is de app Opdrachten (Shortcuts) beschikbaar. Hiermee kun je meerdere stappen in één taak automatiseren, vergelijkbaar met Google Assistent Routines. De app is standaard geïnstalleerd, maar indien nodig te downloaden via de App Store.

Bij het opstarten vind je al enkele voorbeeldopdrachten. Tik op de drie puntjes bij een voorbeeld om de onderliggende taakopbouw te bekijken. Elke opdracht bestaat namelijk uit een of meer taken. Zo bestaat de opdracht Stuur laatste afbeelding als tekstbericht uit: Haal nieuwste [1 foto] op, Inclusief schermafbeeldingen, Stuur [Laatste foto] naar [Ontvangers] en Toon bij Uitvoeren (om de ontvangers direct in te voeren).

De opdracht Neem een pauze is complexer. Deze vraagt invoer van een getal voor de minuten dat de niet-storen-functie actief moet blijven. Een als-dan-regel controleert of het getal kleiner is dan één. In dat geval vraagt de app opnieuw om invoer. Deze kennis komt wellicht goed van pas bij het maken van je eigen opdrachten.

De logica achter de standaardopdracht ‘Neem een pauze’, inclusief een voorwaardelijke actie.

Nieuwe opdrachten

Stel, je wilt een ingegeven tekst opslaan als herinnering en tevens naar jezelf sturen als bericht, bijvoorbeeld om een taak of idee niet te vergeten. Open de app Opdrachten en tik op het plusteken bij Starteropdrachten. Typ Vraag om invoer in de zoekbalk Zoek taken en selecteer deze actie. Tik op instructie en typ een tekst als Wat wil je opslaan en versturen? Het onderdeel Tekst kun je laten staan, omdat je geen specifiek type invoer nodig hebt, zoals getal, url, datum of tijd.

Zoek vervolgens Herinneringen in Zoek taken en kies Voeg nieuwe herinnering toe. Tik op Herinnering en veeg de optiebalk boven het toetsenbord naar links tot je Vraag om invoer ziet. Selecteer deze en tik op Gereed. Via het pijlknopje bij de taak kun je nog extra opties instellen, zoals de Prioriteit of een Vlag.

Typ daarna Berichten in de zoekbalk Zoek taken en kies Verstuur bericht. Pas indien nodig de inhoud aan door Vraag om invoer te selecteren. Tik op Ontvangers en zoek naar je eigen telefoonnummer of een andere gewenste ontvanger. Tik op Gereed en vervolgens op het pijlknopje bij deze taak. Schakel desgewenst Toon bij uitvoeren uit.

Tik op Gereed om de opdracht af te ronden. Wil je de taak hernoemen, tik dan op de drie puntjes, gevolgd door het pijlknopje naast de opdrachtnaam. Kies in het menu Wijzig naam of selecteer (ook) andere opties, zoals Kies symbool of Zet op beginscherm. Je kunt de opdracht ook starten via Siri door de naam uit te spreken, bijvoorbeeld: Hé Siri, onthoud dit!

Controleer de logica achter je opdrachten.

Focus-modi

Net als Android biedt Apple een flexibele focusfunctie. Ga naar Instellingen en open Focus. Kies een bestaande focus, zoals Werk, of tik op de plusknop om een eigen modus te maken. Bij een aangepaste focus kun je aangeven waarop je wilt focussen, zoals Lezen of Gamen, en deze een naam en kleur geven.

Stel vervolgens de focus naar wens in. Bepaal bijvoorbeeld van welke personen of apps je geen meldingen wilt ontvangen, hoe je toegangsscherm of beginscherm eruit moet zien en hoe specifieke apps of je systeem zich moeten gedragen. Zo kun je instellen welke inkomende mails je wilt zien in Mail, of je de energiebesparingsmodus wilt activeren enzovoort. Tot slot kun je een tijdsschema instellen voor automatische activering van de focusmodus.

Je kunt diverse focusfilters inschakelen.