Gamen stelt andere eisen aan een scherm dan fotobewerking. Zo gaat een goede kleurweergave vaak samen met een hogere responstijd. Gamers hebben echter behoefte aan een lage responstijd. Wij testen acht schermen voor gamers met 3D-weergave.

Een interessante ontwikkeling die we zien opkomen, is de ondersteuning van 3D. Alle door ons geteste schermen hebben ondersteuning voor actieve of passieve 3D. Niet iedere gamer heeft behoefte aan 3D in zijn games, gelukkig biedt een aantal geteste schermen meer dan alleen 3D.

120 Hz

Een voordeel van beeldschermen met actieve 3D-ondersteuning, is dat ze doorgaans een 120Hz-refreshrate hebben. De refreshrate, ook wel verversingssnelheid, is de snelheid waarmee het beeld wordt vernieuwd. Een normaal beeldscherm heeft een verversingssnelheid van 60 Hz, waarbij het scherm 60 keer per seconden voorzien wordt van nieuwe pixels. Als een computer een krachtige grafische kaart heeft, kan het zijn dat een game met meer dan 60 frames per seconden (fps) wordt gerendeerd. Met een 60Hz-beeldscherm heeft dit geen voordeel, aangezien het scherm door de 60Hz-refreshrate nooit meer dan 60 keer per seconden een beeld kan weergeven. Het voordeel van een 120Hz-beeldscherm zit hem in de mogelijkheid om wel meer dan 60 fps per seconde weer te geven.

Meer dan 30 fps is voor het menselijk oog nauwelijks zichtbaar. De meeste films zijn slechts 24 fps. In games betekent fps echter meer dan wat u op het scherm ziet. Een game speelt een stuk soepeler met een hoog aantal beelden per seconde. 60 fps is doorgaans voldoende om een game prettig te spelen. Toch is er een groot aantal gamers dat liever nog meer fps heeft. Een halve seconde vertraging kan in een game het verschil maken tussen leven en dood. Een snelle grafische kaart is dan de eerste stap, een 120Hz-beeldscherm de tweede stap. Wellicht is dit niet voor iedere gamer een voordeel, maar de hardcore gamers die snelle shooters spelen, zullen de 120Hz-verversingssnelheid wel waarderen. Overigens wordt 120 Hz alleen weergegeven als de 3D-mogelijkheid niet gebruikt wordt.

De test

In onze test kijken we allereest hoe het scherm functioneert met 3D. Dit doen we met de games 'Crysis 2' en 'Batman: Arkham City'. Met name Batman heeft een uitstekende 3D-ondersteuning en is absoluut een aanrader. Daarnaast testen we de 3D blu-ray 'Drive Angry'. De test is uitgevoerd met de 3D-brillen die bij het scherm worden geleverd. We hebben daarnaast de schermen in 2D in games getest. Tot slot kijken wij naar de kleurreproductie van de schermen. Bij games van minder groot belang dan bij fotobewerking, maar gamers willen tenslotte ook dat hun games goed worden weergegeven. Wij kalibreren de schermen met een helderheid van 180 cd/m², kleurwarmte van 6500K en een gamma van 2.2. Een helderheid van 120 cd/m² is ideaal voor fotobewerking, maar voor games en helemaal voor gamen met actieve 3D, is een hogere helderheid gewenst. Verder worden de schermen getest op het contrast, de inkijkhoek en de zwartweergave.

NVIDIA 3D Vision 2

Van NVIDIA hebben wij de nieuwe 3D Vision 2-bril ontvangen, deze hebben wij getest bij alle beeldschermen die NVIDIA 3D Vision ondersteunen. De NVIDIA-brillen werken alleen met grafische kaarten met een gpu van NVIDIA, bijvoorbeeld de GeForce GTX 580 die wij gebruikt hebben in onze test. De nieuwe bril draagt comfortabeler dan de vorige generatie. Daarnaast zijn de brilglazen twintig procent groter, waardoor het 3D-effect beter overkomt. Een 3D Vision 2-bril kost ongeveer 90 euro. U moet dan wel over een beeldscherm beschikken met een ingebouwde infraroodzender die de bril ondersteunt, anders hebt u ook nog een usb-infraroodzender nodig. De nieuwe bril is zeker een vooruitgang ten opzichte van zijn voorganger, op dit moment wordt alleen de ASUS VG278H standaard met deze bril geleverd. Helaas kon ASUS dit scherm niet op tijd aanleveren voor de test.

©PXimport

De NVIDIA 3D Vision 2-bril is prettiger dan het vorige model. U hebt hier wel een grafische kaart voor nodig met een GeForce-gpu.

Krachtige grafische kaart

Als u gebruik wilt maken van 3D hebt u een krachtige grafische kaart nodig. Omdat bij zowel actieve als passieve 3D de beelden dubbel moeten worden weergegeven, vergt dit meer van de grafische kaart dan normaal. Wij hebben gebruikgemaakt van een Point of View GeForce GTX 580. Om in beeld te brengen wat de impact van 3D is, hebben wij twee games getest met actieve 3D via NVIDIA 3D Vision op een resolutie van 1920 x 1080. Zonder 3D behaalden wij in Crysis 2 gemiddeld 51 fps, met 3D ingeschakeld ging dit iets omlaag naar 46,6 fps. Bij Batman Arkham City was de performance-impact van 3D groter. Hier zakte de fps van 84 naar 54 fps toen we omschakelden naar 3D. Met de TriDef 3D-drivers mag u een ongeveer gelijke impact verwachten. Als u moderne games in 3D wilt spelen op een resolutie van 1920 x 1080, is het dus geen overbodige luxe om een krachtige grafische kaart aan te schaffen.

Verschillende 3D-technieken

Actief

Actieve 3D maakt gebruik van een bril met zogeheten 'shutter-glazen'. De bril is via een infrarood-signaal verbonden met de computer. De meeste schermen die actieve 3D ondersteunen, maken gebruik van een 120Hz-verversingssnelheid. Bij actieve 3D wordt om en om één frame van het beeld getoond op het scherm. Elk glas van de bril sluit en opent met dezelfde frequentie als dat de frames op het scherm worden getoond. Hier komt de naam 'shutter-glasses' vandaan. U ziet door het linkerglas één frame van het beeld en in het rechterglas nagenoeg hetzelfde frame, maar dan net iets verschoven. Het scherm laat deze beelden met een frequentie van 120 Hz zien en de bril doet dit met 60 Hz per brilglas. Dit resulteert in een haarscherp 3D-beeld op een Full HD-resolutie met een refreshrate van 60 Hz. Het nadeel van actieve 3D is dat het beeld wat u ziet, een stuk donkerder is dan zonder 3D. Dit komt doordat uw brillenglas elke keer heel even gesloten is, waardoor er minder licht wordt doorgelaten. Een ander probleem wat zich voordoet is 'crosstalk'. Dit treedt op als u in uw linkeroog nog het beeld ziet nagloeien wat voor het rechteroog bedoeld was. Met snel bewegende beelden kan het beeld hierdoor wat waziger worden. Om dit te verminderen moeten de 3D-schermen een erg hoge responstijd hebben. Ondanks de 2 a 3 milliseconden responstijd, hebben alle geteste actieve 3D-schermen hier in mindere mate last van. Ook nadelig is dat actieve 3D onrustiger aanvoelt, maar dit is erg persoonlijk. Tot slot zijn actieve 3D-brillen iets zwaarder dan passieve 3D-brillen, doordat er een infrarood-ontvanger en batterij in de bril verwerkt zit.

©PXimport

Bij actieve 3D worden de beelden voor het linker- en rechteroog om en om getoond.

Pasief

Passieve 3D maakt gebruik van gepolariseerde glazen. Met deze techniek wordt het beeld verdeeld over de beeldlijnen, waarbij de even beeldlijnen één frame laten zien en de oneven beeldlijnen hetzelfde frame alleen iets verschoven. Hierdoor wordt diepte gecreëerd. De bril toont in ieder glas één set beeldlijnen, waardoor u 3D-beeld ziet. De schermen uit onze test die gebruikmaken van passieve 3D zijn allemaal 60 Hz, omdat de techniek geen 120Hz-refreshrate nodig heeft. Het voordeel van passieve 3D is dat u geen last hebt van 'crosstalk' en dat het beeld helder is en rustiger oogt. Nadeel van deze techniek is dat u 3D ziet met een resolutie van 1920 x 540. De 1080 horizontale beeldlijnen worden tenslotte opgedeeld, om zo twee dezelfde frames weer te geven. Het eindresultaat is minder scherp dan bij actieve 3D. Met een 3D-televisie valt dit meestal niet op, maar bij een beeldscherm waar u op minder dan 1 meter afstand zit, is dit verschil in beeldkwaliteit wel te zien. Een ander nadeel is dat passieve 3D-schermen erg precies zijn in uw positionering. Bij actieve 3D is dit ook het geval, maar een stuk minder sterk. Als u bij passieve 3D niet recht voor het scherm zit en de juiste afstand neemt, wordt 3D niet goed weergegeven.

©PXimport

Bij passieve 3D worden de beelden voor het linker- en rechteroog tegelijkertijd getoond.

Welke 3D-techniek moet u kiezen?

De keuze voor de 3D-techniek is heel persoonlijk. Test voor aankoop het verschil eerst in een winkel. Als u gevoelig bent voor flikkering, is actieve 3D niet aan te raden. Actieve 3D is daarentegen scherper dan passieve 3D. Wij hebben passieve 3D als prettig ervaren voor het kijken van films, maar voor het spelen van games komt actieve 3D weer beter naar voren. Wanneer u games wilt spelen in 3D raden wij vooral NVIDIA 3D Vision aan, de ondersteuning voor deze techniek is beduidend beter dan die van TriDef 3D en andere 3D-software. Nadeel is wel dat u dan verplicht bent gebruik te maken van een grafische kaart met een NVIDIA-gpu. Meer info over NVIDIA 3D Vision vindt u via NVIDIA.com. Als u gebruikmaakt van een grafische kaart met een AMD-gpu zult u een scherm moeten kiezen die TriDef 3D-drivers meelevert. Meer informatie over AMD HD3D vindt u via AMD.com.

AOC e2352Phz

AOC maakt gebruik van passieve 3D. Er wordt netjes een gepolariseerde bril bij het scherm geleverd. Daarnaast vinden we een voorzetbril die op een gewone bril kan worden geklemd. 3D wordt bij het scherm aangestuurd met de meegeleverde TriDef 3D-software. Laten we maar direct met het grootste nadeel van het scherm beginnen: de slechte kleurreproductie. Wij resetten het scherm altijd naar de fabrieksinstellingen voordat wij onze metingen doen. Met de standaardinstellingen die u dan hebt, meten wij een Delta E van 17,4. Ook de andere instellingen bieden niet veel verbetering, de kleuren van het scherm zijn te warm. U kunt het scherm handmatig corrigeren, maar kalibratie is wel aan te raden.

De 3D-mogelijkheid van het scherm werkt goed. De 3D blu-ray via de PlayStation 3 verloopt vlekkeloos, hetzelfde geldt voor het afspelen van de film via de pc. Ook in games ziet 3D er goed uit. Batman Arkham City wordt niet ondersteund door de TriDef 3D-software, maar onze andere testgame wel. Crysis 2 ziet er uitstekend uit. Het scherm heeft wat last van lichtlekkage bovenaan en onderaan het scherm. Opvallend is dat AOC wel een HDMI-kabel bij het scherm levert, maar geen DVI-kabel. Het grootste voordeel van het scherm is de prijs, het is het goedkoopste 3D-scherm op de markt. Als een betaalbaar 3D-scherm zoekt en de kleurreproductie voor lief neemt, is dit scherm geen verkeerde keuze. Voor gamers kunnen we het scherm niet aanraden, daarvoor is de responstijd niet hoog genoeg.

©PXimport

AOC e2352Phz

Prijs € 229,-

Oordeel 6/10

Pluspunten

Prijs

Passieve 3D voor zowel AMD als NVIDIA geschikt

HDMI-kabel meegeleverd

Minpunten

Geen DVI-kabel meegeleverd

Slechte kleurreproductie

Inkijkhoek

Acer HN274Hbmiiid

Van Acer ontvangen wij een 27inch-scherm met een verversingssnelheid van 120 Hz en ondersteuning voor actieve 3D. Er wordt een NVIDIA 3D Vision-bril bij het scherm geleverd, die wordt aangestuurd met een ingebouwde infraroodzender. Het scherm is voorzien van maar liefst driemaal HDMI 1.4a. U kunt hierdoor meerdere apparaten met 3D-ondersteuning aansluiten. Handig, maar één HDMI minder en daar een DisplayPort voor in de plaats, was nog beter geweest. Het scherm heeft een resolutie van 1920 x 1080. De resolutie is hiermee gelijk aan dat van de kleinere schermen uit de test. Een resolutie van 2560 x 1560, die we op sommige duurdere 27inch-schermen terugzien, is op dit moment nog niet te combineren met 3D. Het voordeel van een 27inch-scherm, is dat wanneer u games in 3D speelt, u meer het gevoel hebt dat u er middenin zit. Nadeel van een groter paneel is dat de matige inkijkhoek van een TN-paneel eerder opvalt. De beeldkwaliteit van het scherm is goed, standaard heeft het scherm al een acceptabele kleurreproductie en een redelijk goed contrast. Het afspelen van de 3D blu-ray met de PlayStation 3 en de test-pc, verloopt zonder enig probleem. De film wordt goed in 3D weergegeven en het scherm is daarbij niet te donker. De Acer HN274H is een prima scherm voor gamers, en van de actieve 3D-schermen uit onze test is dit scherm het beste. Aangezien onze voorkeur uitgaat naar actieve 3D bij het spelen van games, krijgt de Acer HN274H het keurmerk Best Getest. Voor gamers die alleen een snel 120Hz-scherm zoeken en geen gebruik willen maken van 3D is het scherm wel wat aan de dure kant.

©PXimport

Acer HN274Hbmiiid

Prijs € 599,-

Oordeel 8/10

Pluspunten

Verversingssnelheid 120 Hz

27inch-scherm

Snelle responstijd

Minpunten

Prijs

Inkijkhoek

LG D2542P

Het scherm dat we van LG ontvangen maakt gebruik van passieve 3D. Er wordt een gepolariseerde bril meegeleverd en een clip-on die op een andere bril kan worden bevestigd. Omdat het scherm gebruikmaakt van passieve 3D, heeft het een verversingssnelheid van 60 Hz. Dit is geen probleem, alleen fanatieke gamers zullen het ontbreken van een 120Hz-refreshrate niet kunnen waarderen. Het scherm heeft een goed contrast, zowel in games als films. De D2542P heeft een prima zwartweergave en er is geen last van lichtlekkage. Ook het contrast van het scherm is goed. 3D in games verloopt met de meegeleverde TriDef 3D-software. De kwaliteit van 3D wisselt nogal, het is erg van belang dat u recht voor het scherm zit. Zowel Crysis 2 als de film Drive Angry zien er goed uit, maar hier en daar laat het 3D-effect een steekje vallen. Het aansluiten van externe 3D blu-ray-spelers is geen probleem. Onze test via HDMI 1.4a verloopt zonder problemen. De standaard kleurreproductie van het scherm is matig, dit is wellicht minder van belang voor gamers. Toch is het aan te raden om het scherm handmatig te corrigeren of te kalibreren. De LG D2542P kunnen we eigenlijk alleen aanraden aan mensen die een goed geprijsd passief 3D-scherm zoeken, en niet teveel eisen stellen. Voor alle andere doeleinden schiet het net wat tekort. Voordeel van de gebruikte 3D-techniek is dat het scherm geschikt is voor zowel grafische kaarten met een NVIDIA- als een AMD-gpu.

©PXimport

LG D2542P

Prijs € 309,-

Oordeel 6/10

Pluspunten

Goede zwartweergave

Goed contrast

Passieve 3D voor zowel AMD als NVIDIA geschikt

Minpunten

Inkijkhoek

3D-kwaliteit wisselt

Matige kleurreproductie

ViewSonic V3D231

ViewSonic heeft zowel een passief als actief 3D-scherm in zijn assortiment. Dit ViewSonic-scherm, de V3D231, ondersteunt passieve 3D. Het scherm wordt geleverd met een gepolariseerde bril en een clip-on voor op een andere bril. 3D-ondersteuning wordt aangestuurd met de Tridef 3D-drivers, waardoor het scherm geschikt is voor grafische kaarten met een NVIDIA- of AMD-gpu. Nadeel van het scherm is de matige kleurreproductie. Met de 'user color'-instellingen krijgen we iets beter resultaat, maar een Delta E van 8,7 is nog steeds matig. Na kalibratie is de kleurreproductie wel uitstekend. Het scherm heeft met een gemeten waarde van 729:1 een goede contrastratio. De 3D-weergave van het scherm is ook goed. De game Crysis 2 wordt met de in-game 3D-instellingen goed weergegeven. Hiervoor is TriDef 3D niet nodig. Weergave van de 3D blu-ray is ook erg goed. Ook bij dit scherm geldt dat passieve 3D er het beste uitziet als u precies op de goede afstand en recht voor het scherm zit. Het scherm is voorzien interne speakers die aangestuurd kunnen worden via HDMI of de audio-ingang. Het scherm heeft een goed responstijd, beter dan de andere passieve 3D-schermen uit de test. De responstijd is goed genoeg voor games, maar het scherm mist wel een 120Hz-verversingssnelheid. Als u daar geen waarde aan hecht en uw voorkeur uitgaat naar passieve 3D, is de ViewSonic V3D231 een aanrader. Als we het scherm alleen vergelijken met de andere passieve 3D-schermen uit de test, is dit scherm de beste keuze. Hij krijgt om die reden onze Redactie TIP.

©PXimport

ViewSonic V3D231

Prijs € 299,-

Oordeel 7/10

Pluspunten

Passieve 3D voor zowel AMD als NVIDIA geschikt

Snelle responstijd

Goed contrast

Minpunten

Inkijkhoek

Matige kleurreproductie

Dell Alienware OptX AW2310

Het merk Alienware is onderdeel van Dell. Het is gespecialiseerd in computers en randapparatuur voor gamers. Voor deze doelgroep is het Alienware OptX AW2310 beeldscherm ook bedoeld. Het scherm is voorzien van een 120Hz-refreshrate en een snelle responstijd. Ideaal voor gamers. Als u de 3D-mogelijkheden van het scherm wilt gebruiken, moet u apart een NVIDIA 3D Vision-set met usb-infraroodzender aanschaffen. Daarnaast ondersteunt het scherm alleen 3D over DVI. Het scherm heeft wel HDMI, maar dit is geen versie 1.4a. Hierdoor wordt 3D niet ondersteund en valt het aansluiten van een externe blu-ray-speler zoals een PlayStation 3 af. Het scherm heeft standaard een redelijke kleurreproductie. We raden de als beeldinstelling 'Costum (RGB)' aan voor de beste weergave. Het scherm van Alienware en het scherm van Acer zijn de enige twee schermen met een 1:1-pixelmapping-optie. Dit is prettig als u andere resoluties dan de standaardresolutie van 1920 x 1080 wilt weergeven op een schaal van 1:1. Het scherm zelf heeft een goede bouwkwaliteit. Het heeft een stevige voet, voelt degelijk aan, en is in hoogte verstelbaar. Ondanks dat het scherm uitstekend is voor gamers door zijn snelle responstijd en een verversingssnelheid van 120 Hz, is het niet onze eerste keuze. Alienware staat voor kwaliteit, maar de prijs is er ook naar. Door de relatief hoge prijs kiezen wij eerder voor de ViewSonic V3D245. Dat scherm is niet alleen goedkoper, maar levert ook nog eens NVIDIA 3D Vision. De OptX AW2310 is absoluut geen verkeerde keuze. Het is prima voor mensen die niet zo nodig 3D hoeven, maar wel een goed gamer-scherm met 120 Hz zoeken.

©PXimport

Dell Alienware OptX AW2310

Prijs € 449,-

Oordeel 7/10

Pluspunten

In hoogte verstelbaar

Snelle responstijd

Verversingssnelheid 120 Hz

Minpunten

Inkijkhoek

Prijs

Geen 3D over HDMI

Geen 3D-bril meegeleverd

ViewSonic V3D245

ViewSonic heeft een passief en een actief 3D-scherm in zijn assortiment. De V3D245 gebruikt actieve 3D en ondersteunt NVIDIA 3D ­Vision. Een bril van de eerste generatie wordt meegeleverd. Het 24inch-scherm scherm heeft een resolutie van 1920 x 1080 en beschikt over een 120Hz-refreshrate. Gecombineerd met de snelle responstijd maakt dit het scherm erg geschikt voor games. Wij meten een standaard­helderheid van 235 cd/m², dat is minder helder dan de andere beeldschermen die gebruikmaken van actieve 3D. Wel iets om rekening mee te houden als u voor actieve 3D een hoge helderheid wenst. Het afspelen van 3D blu-ray via de pc en de PlayStation 3 verloopt vlekkeloos en de beelden zien er goed uit. De kleurreproductie van het scherm is iets slechter dan dat van de ViewSonic V3D231. Standaard is het scherm te warm afgesteld, wij meten een waarde van 7400 Kelvin. We raden dan ook aan om bij deze V3D245 gebruik te maken van de 'user color'-instellingen en handmatig de roodwaarde te verminderen, of om het scherm te kalibreren. Het scherm heeft een goed contrast, wij meten een contrastratio van 725:1 na kalibratie. Games en films zien er goed uit. Het scherm heeft aan de onderkant een klein beetje lichtlekkage, dit valt gelukkig niet erg op. Het scherm van ViewSonic is uitstekend voor gamers. De prijs van bijna 400 euro is best hoog voor een 24inch-scherm. Daar staat tegenover dat u voor deze prijs wel NVIDIA 3D Vision krijgt meegeleverd. Ook het tweede scherm van ViewSonic krijgt onze Redactie TIP. Het scherm is de beste keuze als u een betaalbaar en goed gamer-scherm zoekt dat actieve 3D ondersteunt.

©PXimport

ViewSonic V3D245

Prijs € 399,-

Oordeel 7/10

Pluspunten

Verversingssnelheid 120 Hz

Snelle responstijd

Goed contrast

Minpunten

Prijs

Inkijkhoek

Kleuren standaard te warm

Philips 273G3DHSB

Philips levert ons een 27inch-beeldscherm met actieve 3D-ondersteuning. Philips heeft hiervoor zijn eigen actieve 3D-bril. Jammer genoeg is de infraroodzender niet ingebouwd, maar moet deze met een kabeltje aangesloten worden. 3D wordt ondersteund door middel van de meegeleverde TriDef 3D-software. Het scherm heeft een snelle responstijd. Vreemd genoeg heeft het scherm een 60Hz-verversingssnelheid in plaats van 120 Hz, wat gebruikelijker is bij actieve 3D. Dit is een groot nadeel ten opzichte van de andere beeldschermen. Het scherm is hierdoor beperkt tot 1280 x 720 (720p) met een verversingssnelheid van 60 Hz of 1920 x 1080 (1080p) met 24 Hz. Hierdoor zit u bij games met een lage resolutie of met laag aantal frames per seconde. Voor films is het niet zo heel erg, aangezien de meeste blu-ray's 1080p Full HD zijn met 24 fps. De PlayStation 3 speelt hierdoor probleemloos de 3D-films af. Op de pc is het allemaal wat lastiger, u zult de resolutie van het scherm naar 720p moeten zetten, of de software zo moeten afstellen dat de 1080p-films op 24 fps worden afgespeeld. Standaard is de kleurreproductie matig, maar dit is met de meegeleverde Smart Control-software eenvoudig te corrigeren. Het scherm heeft een matig contrast, ook na kalibratie en het aanpassen van diverse instellingen. Het scherm beschikt over tweemaal HDMI 1.4a en een analoge aansluiting, maar DVI ontbreekt. Daarnaast wordt er alleen een VGA-kabel geleverd, u zult dus zelf voor een HDMI-kabel moeten zorgen. We kunnen dit scherm eigenlijk alleen maar afraden: voor 3D is het scherm ondergeschikt aan de andere beeldschermen met actieve 3D. Voor alleen games is het scherm qua responstijd wel goed, maar gooit het matige contrast roet in het eten.

©PXimport

Phillips 273G3DHSB

Prijs € 459,-

Oordeel 4/10

Pluspunten

27inch-scherm

Snelle responstijd

Minpunten

Inkijkhoek

Matig contrast

Matige 3D-ondersteuning

Geen DVI

Samsung SyncMaster S27A950

Dit 27inch-scherm van Samsung wordt geleverd met een eigen actieve Samsung 3D-bril. De bril is licht en comfortabel en werkt met de meegeleverde TriDef 3D-software. De software zorgt ervoor dat de games worden opgestart in 3D. De ondersteuning van games met TriDef 3D is niet zo goed als met NVIDIA 3D Vision. Het voordeel is wel dat u niet direct vastzit aan een grafische kaart van GeForce, maar ook met een AMD Radeon in 3D kunt gamen. Het is wel mogelijk om gebruik te maken van NVIDIA 3D Vision, maar de ingebouwde IR-zender werkt hier niet mee. U hebt een losse usb-infraroodzender van NVIDIA nodig. Met behulp van PowerDVD 11 probeerden wij op onze pc een 3D blu-ray af te spelen. Dit kregen wij niet voor elkaar met dit scherm. Met de PlayStation 3 via HDMI 1.4a draaide de film wel direct in 3D. Het scherm heeft een opvallend ontwerp met erg dunne randen wat het scherm ook geschikt maakt voor opstellingen met meerdere monitoren. Nadeel van het ontwerp is dat wandmontage niet mogelijk is. De Samsung S27A950 is voorzien van duallink-DVI, HDMI 1.4a en DisplayPort. De beeldkwaliteit is goed, standaard heeft het scherm een goede kleurreproductie. Daarnaast zijn de zwartweergave en het contrast goed. Het scherm is voorzien van een reflecterende coating, dit is niet altijd even prettig. Vooral als u een lichtbron in de buurt hebt, kan dit storend zijn bij het kijken van films of bij het spelen van games. Het scherm is met zijn snelle responstijd en een verversingssnelheid van 120 Hz, uitstekend geschikt voor gamers.

©PXimport

Samsung SyncMaster S27A950

Prijs € 595,-

Oordeel 8/10

Pluspunten

27inch-scherm

Verversingssnelheid 120 Hz

DisplayPort

Snelle responstijd

Minpunten

Prijs

Inkijkhoek

Reflecterende coating

Conclusie

De meerwaarde van 3D in games of films is allereerst een kwestie van smaak. Daarnaast wisselt de kwaliteit van 3D erg bij games. Bij bijvoorbeeld Batman Arkham City voegt 3D wel degelijk wat toe, en vergroot het het spelplezier. Het andere uiterste is dat 3D een storende factor is, en uw prestatie in de game minder wordt. Wij vonden World of Warcraft in 3D helemaal niet prettig, en ook in strategiegames werkte het voor ons niet fijn. In veel shooters en racegames ziet 3D er wel weer zeer fraai uit. Actieve 3D is voor gamers de beste keuze en dit wordt met NVIDIA 3D Vision het beste ondersteund. Mede hierdoor is het scherm van Acer de beste keuze uit onze test. Daarnaast is dit scherm ook zonder 3D geweldig voor gamers. Het actieve scherm van ViewSonic, de V3D245, krijgt onze eerste Redactie TIP. Dit scherm is ook geschikt voor gamers die 3D niet zo belangrijk vinden en toch een snel 120Hz-scherm zoeken. Als u op zoek bent naar een scherm voor passieve 3D en ook games wilt spelen, dan kunnen wij de ViewSonic V3D231 aanraden.

©PXimport

Gebruikte apparatuur

Videokaart Point of View: GeForce GTX 580 + NVIDIA 3D Vision 2

Processor: Intel Core i7-965

Moederbord: ASUS Rampage II Gene (Intel X58-chipset)

Geheugen: Kingston 6 GB DDR3 1600 MHz

3D blu-ray intern: LG CH10LS20 blu-ray + PowerDVD 11

3D blu-ray extern: Sony PlayStation 3 via HDMI 1.4a-kabel

Energiemeter: Voltcraft Energy Monitor 3000

Kalibratie: Colorvision Spyder 3 Elite

Besturingssysteem: Windows 7 Home Premium SP1 (64 bit)

De Harman Kardon Onyx Studio 9 is een uitgebreide bluetoothspeaker, verkrijgbaar in de kleuren Classic Black en Stone Grey, en heeft een adviesprijs van net geen 250 euro. Het systeem beschikt onder meer over self-tuning-technologie – hoe klinkt dat in de praktijk?

De Harman Kardon Onyx Studio 9 is een eigentijdse doorontwikkeling van de bekende speaker, waarbij het iconische ronde ontwerp behouden is gebleven, maar de technologie erachter een flinke sprong voorwaarts maakt. Een van de grootste vernieuwingen is het Constant Sound Field-algoritme (CSF), dat het geluid over de drie interne kanalen verdeelt en via de tweeters verspreidt. Zo ontstaat een breder en consistenter geluidsbeeld. Dankzij Auracast koppel je de speaker eenvoudig aan een tweede Onyx Studio 9 of een andere compatibele Harman Kardon-luidspreker, waarmee je snel een stereoset of zelfs een hele multiroom-opstelling creëert.

De geluidsweergave past zich automatisch aan de ruimte aan dankzij ingebouwde self-tuning-technologie. Wie liever zelf de touwtjes in handen houdt, kan via de Harman Kardon One-app de equalizer gebruiken om het geluid naar eigen smaak af te stellen. De app is optioneel, maar wel handig voor wie net wat meer controle wil, bijvoorbeeld over het accuniveau. Dat is namelijk nergens op de speaker zelf duidelijk zichtbaar. Het strakke en stijlvolle ontwerp oogt daardoor extra clean, al levert dat wel wat in op het praktische gemak.

©Wesley Akkerman

Gemoderniseerd ontwerp

Het vernieuwde design blijft trouw aan de herkenbare ronde vorm, maar oogt tegelijkertijd frisser en functioneler. De geïntegreerde handgreep, aluminium standaard en een rij zachte siliconen knoppen maken de Onyx Studio 9 niet alleen mooier, maar ook gebruiksvriendelijker. Wat bovendien opvalt: je kunt de accu vervangen als dat nodig is. Handig, want zo hoef je niet meteen een nieuwe speaker aan te schaffen als de batterij na verloop van tijd minder presteert. Wel jammer dat Harman Kardon daar op de officiële website weinig over loslaat: over de prijs of verwachte levensduur van zo'n accu blijft het stil.

Doordat het voetstuk nu onderdeel is van de onderzijde, kun je de speaker flexibeler neerzetten. Bij de vorige generatie – de Onyx Studio 8 – moest de rand iets uitsteken om de speaker stabiel neer te kunnen zetten, en dat was niet overal praktisch. De huidige opstelling is daardoor een stuk eenvoudiger en veelzijdiger. Aan de achterkant vind je nog een aux-ingang voor wie liever een bekabelde verbinding gebruikt, en een usb-c-poort waarmee je bijvoorbeeld je telefoon kunt opladen. Functioneel, zonder het strakke ontwerp uit het oog te verliezen.

©Wesley Akkerman

Geen simpele bluetoothspeaker

Hoewel de Onyx Studio 9 in de basis een bluetoothspeaker is, betekent dat niet dat je beperkt bent in je mogelijkheden. Dankzij Auracast kun je bijvoorbeeld eenvoudig meerdere speakers koppelen of een stereopaar vormen. Daarnaast ondersteunt het apparaat multipoint-connectiviteit, waardoor je twee apparaten tegelijk kunt verbinden. Wisselen tussen bijvoorbeeld je laptop en je telefoon gaat dan razendsnel, zonder opnieuw te hoeven koppelen. Wel goed om te weten: bediening via wifi behoort niet tot de mogelijkheden; dat is iets voor een ander type speaker.

Voor de fijnproevers onder ons is er de Harman Kardon One-app. Daarmee stel je eenvoudig zaken in zoals Auracast-configuratie; de app loodst je daar soepel doorheen. We hebben geen tweede speaker kunnen testen, dus het vormen van een stereopaar hebben we niet zelf uitgeprobeerd. Toch lijkt dat proces dankzij de duidelijke interface weinig voeten in de aarde te hebben. Verder biedt de app een zevenbands-equalizer en diverse geluidsprofielen, waarmee je het geluid naar wens kunt tweaken. Wij lieten de speaker z'n eigen ding doen, en dat werkte prima.

©Wesley Akkerman

Self-tuning, hoe klinkt dat?

Zelfkalibrerende bluetoothspeakers zijn allang geen unicum meer, maar of het eindresultaat daadwerkelijk goed klinkt, blijft per merk en model verschillend. In het geval van de Onyx Studio 9 mogen we niet klagen: de speaker levert een volle, warme bas die nergens overheerst. Ook het midden en vooral de hoge tonen blijven netjes overeind, al zou het middengebied af en toe wat extra definitie kunnen gebruiken. Gelukkig kun je dat prima corrigeren via de equalizer in de bijbehorende Harman Kardon One-app.

Wel merk je dat de plaatsing in huis flinke invloed heeft op hoe de speaker klinkt. Zet je 'm midden op een tafel in een open ruimte, dan krijg je een ander geluidsbeeld dan wanneer je 'm op een kast tegen de muur zet. Vooral bij plaatsing vlak bij een wand of raam kan de bas wat te prominent worden, alsof de self-tuning daar nog niet helemaal op inspeelt. In zo'n geval biedt de app gelukkig uitkomst, maar telkens finetunen na een nieuwe plek voelt dan weer wat omslachtig.

©Wesley Akkerman

Bij de gratie van gebruikersgemak

Wat dat verplaatsen betreft: met zijn 3,3 kilo is de Onyx Studio 9 geen lichtgewicht speaker, maar dankzij de stevige, slim geplaatste handgreep bovenop til je hem moeiteloos van de ene naar de andere kamer. Zo heb je overal in huis meteen goed geluid bij de hand. Wat je alleen misschien een beetje mist, is een vaste oplaadbasis. Nu werk je met een losse voedingskabel die je steeds handmatig moet aansluiten en weer opbergen; functioneel, maar het had nét wat eleganter gekund.

Misschien valt dat onder de noemer 'luxeprobleem', maar juist bij dit soort producten draait alles om gebruiksgemak. En als dat nog net iets soepeler kan, waarom zou je daar dan niet voor gaan? De accuduur ligt officieel op 8 uur, al hangt dat natuurlijk af van hoe hard je de muziek afspeelt en of je onderweg ook een ander apparaat oplaadt via de usb-c-poort. Reken in de praktijk dus eerder op een uur of 6 à 7. Tot slot nog een belangrijke kanttekening: de Onyx Studio 9 is niet water- of stofbestendig, dus laat hem liever binnen staan.

©Wesley Akkerman

Onyx Studio 9 kopen?

De Harman Kardon Onyx Studio 9 is een bluetoothspeaker die vertrouwd oogt, maar op meerdere vlakken een stap vooruit zet. Het ronde ontwerp is gebleven, maar de nieuwe voet en geïntegreerde handgreep maken hem stabieler én makkelijker te verplaatsen. De automatische geluidsafstemming doet z'n werk goed, met warme bassen en kraakheldere hoge tonen. Staat hij dicht bij een muur, dan kan de bas wat overheersen, maar dat pas je snel aan via de equalizer in de app.

Qua mogelijkheden zit het ook wel snor. Je kunt meerdere apparaten koppelen via multipoint, een stereopaar vormen of gebruikmaken van Auracast. Toch zijn er wat kanttekeningen. Zo ontbreekt een zichtbare accustatus op de speaker zelf en zou een vaste oplaadbasis het gebruik net iets soepeler maken. De batterij houdt het zo'n zes tot acht uur vol, afhankelijk van hoe je 'm gebruikt. En hoewel hij er robuust uitziet, kun je hem beter binnen houden: tegen water of stof is hij namelijk niet bestand. Dat neemt niet weg dat de Onyx Studio 9 een stijlvolle speaker is met indrukwekkend geluid: ideaal voor wie een premium audio-ervaring zoekt in huis.

Je hebt nét je auto gewassen of je ramen gelapt… en dan is alles weer bedekt met een waas van stof. Vooral in de zomer is het vaak geen gewone luchtvervuiling, maar stuifmeel (pollen), Saharazand of een combinatie van beide. Hoe verwijder je dat spul snel én veilig, zonder krassen of vlekken?

Lees ook: Zonnepanelen onderhouden: moet dat?!

Een paar dozijn keer per jaar komt het voor, dat alles ineens onder een roodbruine of gelige stofwaas zit. Het eerste is Saharazand, dat ontstaat in de woestijn en door sterke luchtstromen duizenden kilometers wordt meegenomen. Het komt via regen of droge luchtstromen in Nederland terecht, vooral in het voorjaar (maart-juni) en in het najaar (oktober-november). Het geelgroene stof zijn pollen: stuifmeelkorrels van bomen, grassen en planten. In het voorjaar zijn elzen, berken en hazelaars actief. In de zomer en nazomer volgen grassen en kruiden. Pollen zijn licht en plakkerig, hechten zich makkelijk aan oppervlakken en zijn lastig te verwijderen. Voor zowel Saharazand als pollen geldt dat het geen kwestie is van gewoon even wegvegen. Onder de tabel lees je wat je wél moet doen.

*Met 'in de lak branden' wordt bedoeld dat Saharazand zich onder invloed van zonlicht en warmte kan hechten aan de lak van je auto. Dit gebeurt vooral wanneer het zand niet tijdig wordt verwijderd en de zon fel schijnt. Het resultaat zijn doffe plekken of vlekken die moeilijk te verwijderen zijn en soms alleen met polijsten kunnen worden hersteld. Dit effect is vergelijkbaar met wat er gebeurt bij vogelpoep of boomhars die te lang op de lak blijft zitten. Daarom is het belangrijk om Saharazand zo snel mogelijk en op de juiste manier van je auto te verwijderen.

Auto

Zowel Saharazand als stuifmeel zijn schurend. Veeg je het droog af, dan ontstaan microscopische krasjes in de lak of op het glas. En bij zon of regen kunnen er doffe vlekken ontstaan, omdat het vuil zich vastzet.

Laat de auto dus nooit alleen in de regen staan in de hoop dat het vanzelf wegspoelt. Spoel eerst royaal af met schoon water. Pas daarna gebruik je een spons, zachte borstel of microvezeldoek. Ga je naar de wasstraat? Kies dan een programma met voorwas en hogedruk. Overweeg ook een waxbehandeling: dat maakt de lak water- en vuilafstotend, waardoor vuil zich minder snel hecht.

©Kärcher

Ramen

Na een Saharazandbui blijft er vaak een bruinig stoflaagje achter op de ramen en kozijnen. Laat dit niet te lang zitten: zonlicht en regen kunnen het zand als het ware 'inbakken', met doffe plekken als gevolg. Spoel de ramen daarom altijd eerst ruim af met schoon water. Zo voorkom je dat het zand krassen maakt tijdens het zemen. Gebruik daarna een raamwisser of een snoerloze raamreiniger voor een streeploos resultaat. Ook buitenvensterbanken verdienen aandacht: daar hoopt het stof zich vaak in hoekjes op.

Pollen zijn minder zichtbaar dan zand, maar kunnen een plakkerige laag vormen op glas. Op ramen kunnen ze zich hechten aan condens of lichte verontreinigingen, waardoor je een doffe waas ziet. Binnenramen kun je het best afnemen met een licht vochtige doek. Hebben er ventilatieroosters open gestaan, dan is het slim ook die in de schoonmaak mee te nemen: pollen komen daar makkelijk door naar binnen.

Zonwering, parasols en rolluiken

Op textiel en kunststof mengt Saharazand zich met pollen, roet en stof tot een hardnekkige laag. Vooral zonneschermen, parasols, rolluiken en buitenjaloezieën raken snel vervuild. Stel schoonmaken niet uit: bij regen trekt het vuil in de vezels of ontstaan er vlekken.

Gebruik een zachte borstel of een opzetstuk van je hogedrukreiniger om het vuil voorzichtig los te weken. Werk van boven naar beneden. Spoel goed na en laat het doek volledig drogen, bij voorkeur uitgeklapt. Behandel textiel daarna met een impregneermiddel dat vuil en vocht afstoot. Zo blijft het langer schoon én beschermd.

Lees ook: Je zonnescherm schoonmaken doe je zo

Terras en tuinmeubels

Op je terras lijkt het zand of stuifmeel misschien onschuldig. Maar wie het laat liggen, loopt het al snel naar binnen. En dat kan krassen veroorzaken op parket, pvc of laminaat. Bovendien blijven fijne stofdeeltjes aan schoenen plakken.

Verwijder Saharazand en pollen met een zachte buitenbezem of een nat-droogzuiger. Daarna kun je het terras grondig reinigen met een hogedrukreiniger. Een terrasreiniger-opzetstuk verdeelt het water gelijkmatig, voorkomt opspattend vuil en zorgt voor een egaal resultaat zonder modderspetters tegen je gevel. Denk ook aan je tuinmeubels: hout of kunststof moet je direct afspoelen en zacht afborstelen om vlekvorming te voorkomen.

Zonnepanelen

Pollen en Saharazand laten een dunne laag achter die de lichtinval op zonnepanelen vermindert. Zeker na enkele droge dagen kan het rendement met meerdere procenten dalen. Je merkt dit vooral aan een lager opgewekt vermogen in je app of omvormerdisplay.

Spoel de panelen voorzichtig af met een tuinslang of zachte borstel met water. Vermijd schurende materialen of hogedruk, want die kunnen de coating beschadigen. Gebruik alleen een neutraal schoonmaakmiddel als dat écht nodig is. Zijn je panelen moeilijk bereikbaar? Laat dan een professioneel bedrijf langskomen. Zij reinigen de panelen veilig en controleren direct of alles nog goed werkt.

©Marina Lohrbach

Ook binnen kun je last hebben

Heb je ramen of deuren open gehad tijdens een stofwolk of stuifmeelperiode? Dan ligt er vaak een fijne laag op vensterbanken, vloeren en meubels. Gebruik een stofzuiger met HEPA-filter om te voorkomen dat het stof wordt rondgeblazen. Microvezeldoekjes (licht vochtig) zijn ideaal om het stof op te nemen. Droog afnemen heeft weinig effect en verspreidt het alleen maar. Heb je hooikoorts? Dan is grondig schoonmaken extra belangrijk. Fijnstof en pollen kunnen allergische klachten verergeren.

Minder last met de juiste voorbereiding

Wanneer er Saharazand wordt verwacht, hoor je dat vaak bij het weerbericht op radio, tv of online. En ook van pollen is redelijk bekend wanneer je er last van kunt hebben – omdat dat meestal seizoensgebonden is. Met een paar simpele maatregelen beperk je de overlast:

☐ Houd een tuinslang, zachte borstel en een paar microvezeldoeken binnen handbereik.

☐ Impregneer zonwering en parasoldoek elk voorjaar.

☐ Plan vaste schoonmaakmomenten in het voorjaar en na de zomer.

☐ Overweeg wax of coating voor je auto.

☐ Houd ramen gesloten tijdens droge, stoffige dagen – zeker als je gevoelig bent voor pollen.