ID.nl logo
Zekerheid & gemak

10 supertips Windows 98

10 supertips voor Windows 98. Ookal is Windows 98 al ruim vijf jaar op de markt, er zijn nog voldoende mensen die naar tevredenheid werken met deze versie van het Windows-besturingssysteem. Werkt u ook nog met Windows 98, dan helpen deze supertips u om uw besturingssysteem optimaal te gebruiken.

"***1_startmenu.bmp Via het register wijzigt u de volgorde van zowel de programma's als de favorieten. 1. Startmenu sorteren Na het installeren van nieuwe software wordt uw startmenu steeds rommeliger, omdat nieuwe programma's standaard aan het einde van de lijst worden toegevoegd. Hoe krijgt u uw programma's weer in een nette (alfabetische) volgorde? U kunt op twee manieren alfabetisch sorteren. De eerste is het eenvoudigst: 1. Open het startmenu en klik met de rechtermuisknop in het menu. 2. Kies de optie Sorteren op naam om de items in alfabetische volgorde te sorteren. Wilt u dat de items in het startmenu altijd automatisch in alfabetische volgorde staan? Doe dan het volgende: 1. Ga naar de registereditor via Start, Uitvoeren, type regedit en klik op OK. 2. Ga naar HKEY_CURRENT_USER\Software\Microsoft\Windows\CurrentVersion\Explorer\MenuOrder\Start Menu\Menu 3. Verwijder in het rechtervenster de regel Order. 4. Sluit het venster. Op dezelfde manier kunt u uw favorieten sorteren. In het register kiest u dan HKEY_CURRENT_USER\Software\Microsoft\Windows\CurrentVersion\Explorer\MenuOrder\Favorites en verwijdert u de regel Order. In Windows 98 kunt u zelf de volgorde van de items in het startmenu kiezen. Dat gaat heel gemakkelijk: 1. Klik het item aan dat u wilt verplaatsen. 2. Houd de muis ingedrukt en sleep het item naar de gewenste plaats. *** 2_opstarten.bmp Om te voorkomen dat programma's automatisch opstarten, zorgt u dat de regels achter Run en Load in de systeemeditor leeg zijn. 2. Automatisch opstarten voorkomen Telkens wanneer u de computer aan zet, start een bepaald programma op. Hoe kunt u dat voorkomen? Kijk eerst of het programma in de groep Opstarten voorkomt: 1. Klik op Start, Programma's, Opstarten. 2. Komt het programma in de lijst voor, dan klikt u er met de rechtermuisknop op en kiest u de optie Verwijderen. Vindt u het programma niet onder Opstarten, dan kunt u in win.ini kijken: 1. Klik Start, Uitvoeren en type sysedit. 2. Ga naar het venster Win.ini 3. In het onderdeel [Windows] ziet u achter run= en load= welke programma's automatisch zullen starten wanneer u Windows 98 opstart. 4. Zet een puntkomma (;) voor de regel om te voorkomen dat de regel wordt uitgevoerd. U kunt ook in het register zoeken naar programma's die automatisch opstarten: 1. Klik Start, Uitvoeren en type regedit. 2. Ga naar HKEY_LOCAL_MACHINE\Software\Microsoft\Currentversion 3. Controleer de eventueel aanwezige mappen met benamingen als Run, RunOnce, RunServices en RunServicesOnce. *** 4_kopieermenu_aanpassen.bmp Met een nieuwe snelkoppeling in het kopieermenu stuurt u bestanden voortaan snel door naar elke gewenste toepassing. 3. Kopieermenu aanpassen Klikt u met de rechtermuisknop op een item in de Verkenner, dan kunt u met de optie Kopiëren Naar het item naar bijvoorbeeld een 3,5-inch diskette of een e-mailontvanger sturen. U kunt hieraan nieuwe opties toevoegen. Als u bijvoorbeeld uw html-pagina's in WordPad wilt bewerken, dan voegt u op de volgende manier WordPad aan het kopieermenu toe: 1. Open de Verkenner en ga naar C:\Windows\SendTo 2. Klik op Bestand, Nieuw, Snelkoppeling. 3. Klik op de knop Bladeren en zoek in C:\Windows naar het bestand Write.exe 4. Klik op Volgende, geeft de snelkoppeling een naam, klik op Volgende, kies een pictogram en klik op Voltooien. ***5_taakbalk.bmp (graag het gedeelte “Adres pcmweb.nl” benadrukken, bijv. door te omcirkelen) Vanuit de taakbalk opent u eenvoudig een website. 4. Website snel openen Kent u de Google Deskbar al? Elders in dit nummer leest u hoe u vanuit de Windows taakbalk een Google-zoekopdracht kunt starten. De Google Deskbar is ook geschikt voor Windows 98-gebruikers. Vanuit de taakbalk kunt u echter ook rechtstreeks een website openen, zonder dat u eerst de browser hoeft op te starten. 1. Klik met de rechtermuisknop op de taakbalk, kies Werkbalken. 2. Selecteer Adres. 3. Er verschijnt een invulvak in de taakbalk, waarin u elke koppeling kunt invullen. Dat kan de url van een website zijn, maar ook een schijfnaam of netwerkpad. In het eerste geval opent uw browser automatisch, in het tweede geval verschijnt in de Verkenner de inhoud van het ingetikte pad. *** 6_prestaties_verbeteren.bmp Met de systeemmonitor houdt u schijf-cache en omvang van het wisselbestand in de gaten. Op onze Windows 98-machine is de maximale schijf-cache ongeveer 24 MB. Dat is een gebruikelijke omvang bij een computer met 32 MB intern geheugen. ***6_prestaties verbeteren2.bmp In system.ini geeft u de minimale en maximale omvang van de schijf-cache aan. 5. Prestaties verbeteren Er zijn verschillende mogelijkheden om de performance van Windows 98 op te voeren door een aantal instellingen aan te passen. Bijvoorbeeld door het gebruik van virtueel geheugen (wisselbestand) te beperken. Dit doet u door de hoeveelheid geheugen die Windows aan de schijf-cache toewijst te verlagen. Op de volgende manier bekijkt u de hoeveelheid schijf-cache: 1. Klik op Start, Programma's, Bureau-accessoires, Systeemwerkset, Systeemmonitor. 2. Kies in het menu Bewerken de optie Item toevoegen. 3. Kies in de categorie Geheugenbeheer een van de volgende opties: Omvang van de schijf-cache, Minimumomvang van de schijf-cache en Maximumomvang van de schijf-cache. Geen systeemmonitor aanwezig op uw computer? Installeer deze dan op de volgende manier: 1. Klik op Start, Instellingen, Configuratiescherm, Software. 2. Ga naar het tabblad Windows Setup en selecteer Systeemwerkset. 3. Klik op Details en zorg dat Systeemmonitor is aangevinkt (dit neemt slechts 200 kB in beslag). 4. U vindt de Systeemmonitor vervolgens onder Programma's, Bureau-accessoires, Systeemwerkset. De omvang van de schijf-cache beperkt u in het bestand system.ini: 1. Klik op Start, Uitvoeren en tik sysedit. 2. Ga naar het venster system.ini en blader naar het onderdeel [vcache]. 3. Pas de volgende regels aan (of voeg ze toe, indien niet aanwezig): MinFileCache=1024 en MaxFileCache=8192. Door MaxFileCache te beperken tot 8 à 9 MB hebt u meer vrij geheugen beschikbaar. Een veelgebruikte vuistregel voor MaxFileCache is 25 procent van de hoeveelheid ram in uw computer. Dit geldt overigens alleen als u het fat16-bestandssysteem gebruikt. Bij fat32 kunt u vcache beter door het besturingssysteem zelf laten beheren, omdat Windows 98 in dat geval toepassingen vanuit de schijf-cache kan draaien. Het wisselbestand wordt ook door Windows 98 beheerd. Ook hier kunt u het beter niet zelf instellen. Gebruik voor de locatie van het wisselbestand de snelste schijf en de partitie met de grootst mogelijke clustergrootte (32 KB). ***7_register.bmp Overbodige regels uit uw register weghalen met RegClean 6. Het register opschonen In de loop van de tijd kan het register vervuild of zelfs corrupt raken, door de aanwezigheid van allerlei registersleutels van programma's die u inmiddels gede'nstalleerd hebt. Microsoft stelt hiervoor een gratis hulpmiddel ter beschikking: RegClean. U vindt versie 4.1a van dit programma op websites als www.download.com. RegClean analyseert de registersleutels in HKEY_CLASSES_ROOT en stelt u in staat om gevonden fouten te repareren. Mocht er tijdens dit proces iets misgaan, bijvoorbeeld wanneer RegClean onterecht een registersleutel heeft gewist, dan is er geen man overboord. Er wordt namelijk een bestand met de naam UNDO computernaam yyyymmddhhmmss.REG aangemaakt, waarmee u de acties van RegClean terugdraait. Vanaf Windows 98 kan het register automatisch bij een herstart worden gecomprimeerd als er teveel lege ruimte aanwezig is. Dit wordt geregeld door de regel Optimize=1 in het bestand scanreg.ini. Extra tip: Het wijzigen van registerinstellingen kan ook met het gratis meegeleverde tool TweakUI, dat u op de Windows 98 cd in de map \tools\reskit\powertoy vindt. ***8_fat32.bmp Overstappen op fat32: schijfruimte beter benutten. 7. Harde schijf converteren Heeft uw pc een kleine harde schijf, dan zult u zuinig met schijfruimte moeten omspringen. De File Allocation Table (fat) bepaalt hoe groot de clusters op (de partities van) uw harde schijf zijn. Hoe kleiner de clusters, hoe efficiënter uw geheugenruimte kan worden benut. Op veel oude computers vindt u nog het fat16-bestandssysteem, dat schijven van maximaal 2 GB ondersteunt. Een dergelijke schijf levert een clustergrootte van 32 KB op. Wilt u nu een klein bestand van bijvoorbeeld 6 KB opslaan, dan neemt dit toch een volledig 32 KB cluster in beslag. Een verlies dus van 26 KB, waarmee u niets meer kunt doen. In fat32 kan de clustergrootte veel kleiner zijn (minder dan 1 KB). Overstappen naar fat32 heeft drie belangrijke voordelen: efficiënter gebruik van de schijfruimte, programma's starten sneller op en u kunt voortaan partities of schijven van meer dan 2 GB gebruiken. Zo controleert u welk bestandstype uw Windows 98 computer gebruikt: 1. Dubbelklik op uw bureaublad op Deze computer. 2. Klik met de rechtermuisknop op de betreffende schijf, bijvoorbeeld C: en kies Eigenschappen. 3. Achter Bestandssysteem ziet u fat (dit is gelijk aan fat16) of fat32. Om uw schijf naar fat32 te converteren neemt u de volgende stappen: 1. Klik op Start, Programma's, Bureau-accessoires, Systeemwerkset. 2. Klik op Conversieprogramma fat32 en volg de instructies op het scherm. ***9_herstarten.bmp Herstarten zonder echt te herstarten 8. Windows opnieuw starten zonder te herstarten Soms veroorzaakt uw computer allerlei problemen en kunt u maar het beste herstarten. Maar dat kost tijd, terwijl u eigenlijk alleen wilt dat u met een schone Windows-sessie verder kunt gaan. Dat kan, zonder uw computer compleet te herstarten: 1. Houd de Shift-toets ingedrukt terwijl u de volgende stappen uitvoert. 2. Klik op Start, Afsluiten, vink de optie De computer opnieuw opstarten? aan en klik op OK. 3. Laat de Shift-toets los en Windows 98 wordt opnieuw gestart. ***10_afmelden.bmp Snel alle toepassingen sluiten door opnieuw in te loggen. 9. Snel alles sluiten Als u veel toepassingen hebt geopend hoeft u ze niet stuk voor stuk te sluiten. Het gaat veel sneller als u opnieuw onder dezelfde naam inlogt: 1. Klik Start, Afmelden in Windows. 2. Klik Ja en log aan met dezelfde gebruikersnaam. ***3_computer_snel_afsluiten.bmp (voorkeur) ***3_computer_snel_afsluiten2.bmp (optioneel) Een snelkoppeling op het bureaublad zorgt ervoor dat u de computer met één muisklik afsluit 10. De computer snel afsluiten Hebt u haast met het afsluiten van Windows 98, dan is het aanklikken van Start, Afsluiten, De computer uitschakelen, Ja, veel te omslachtig. De stekker eruit trekken is ook geen optie, want dan krijgt u bij opnieuw opstarten een melding dat Windows niet netjes is afgesloten. Er is een snellere manier, waarbij u alleen op een pictogram op het bureaublad hoeft te klikken. 1. Klik met de rechtermuisknop ergens op het bureaublad en kies Nieuw, Snelkoppeling. 2. Typ de opdracht RUNDLL32 USER,EXITWINDOWS (zonder spatie) en klik op Volgende. 3. Geef de snelkoppeling een naam, bijvoorbeeld Computer afsluiten en klik op Voltooien. 4. Klik op de snelkoppeling om de computer af te sluiten. ***kader: Alsnog overstappen naar Windows 98 Hebt u nog een oude pc met Windows 95 of 3.x staan? Een reden om alsnog over te stappen is dat er vanaf Windows 98 ook ondersteuning is voor wifi-netwerken. U kunt op twee manieren Windows 98 installeren: een compleet nieuwe installatie of een upgrade, waarbij u over de oude Windows-versie (3.x of 95) kopieert. Om conflicten met drivers en kaarten te voorkomen adviseren we u een compleet nieuwe installatie uit te voeren volgens dit stappenplan: 1. Begin met een schoon systeem met uitsluitend de videokaart en de cd-rom. 2. Installeer Windows 98 en installeer de laatste driver voor de videokaart. 3. Installeer de grafische kaart 4. Plaats de geluidskaart en laat Windows deze herkennen. 5. Plaats het modem en eventuele scsi-kaart en installeer de drivers. ***/kader "

▼ Volgende artikel
Broodroosters anno nu: veel meer dan een paar sneetjes toast
© Lightfield Studios - stock.adobe.com
Huis

Broodroosters anno nu: veel meer dan een paar sneetjes toast

Of je nu trek hebt in toast met avocado en een gepocheerd eitje of in een klassieke tosti met ham en kaas: met het moderne broodrooster kan het allemaal. Benieuwd wat broodroosters anno nu zo bijzonder maakt? We vertellen je er alles over.

In het kort: Moderne broodroosters zijn echte alleskunners: naast het roosteren van brood gebruik je ze ook voor het maken van tosti's, het opwarmen van croissants en het ontdooien van bevroren brood. En ze kunnen vaak nog veel meer dan dat. In dit artikel lees je wat moderne broodroosters allemaal kunnen en in welk opzicht ze verschillen van de meer traditionele modellen.

Lees ook: 🥪 Gezonde tosti's om de hele middag op door te gaan

'Ouderwetse' broodroosters doen precies wat ze moeten doen. Je doet er één of twee sneetjes brood in, wacht een paar minuten en plop: daar heb je je perfect gebruinde en knapperige toast. Deze modellen zijn dankzij hun eenvoudige werking nog altijd bij veel mensen in trek, maar er er is ook steeds meer vraag naar modellen die meer kunnen dan alleen brood roosteren. Van het maken van tosti's tot het roosteren van bagels en croissants: met de nieuwste modellen heb je je tosti-ijzer of oven haast niet meer nodig! Veel modellen zijn daarnaast voorzien van allerlei handige extra's, zoals een ontdooifunctie en speciale sleuven voor extra groot of klein brood. En dan hebben we het nog niet eens over de vele bruiningsstanden op moderne broodroosters.

Bruiningsstanden 

Traditionele broodroosters zitten vaak lekker simpel in elkaar, met een draaiknop die je keuze biedt uit drie tot hoogstens vijf standen. Maar het beperkte aantal opties op deze modellen heeft wel als nadeel dat je niet altijd evenveel controle hebt over hoe bruin je sneetjes brood worden. Moderne broodroosters beschikken vaak over veel meer bruiningsstanden, gemiddeld tussen de zes en negen. De lagere standen zijn ideaal voor het licht roosteren van dun of oud brood, terwijl de hogere standen perfect zijn om brood donkerbruin te krijgen of om zwaarder brood zoals volkoren of roggebrood te roosteren. Sommige modellen hebben zelfs slimme sensoren die de dikte van het brood detecteren en op basis daarvan de roostertijd aanpassen. Handig! 

Ontdooifunctie

Brood ontdooien kan best een gedoe zijn. Op het aanrecht duurt het lang, voor gelijkmatig ontdooien in de oven moet je maar net de juiste instellingen weten en in de magnetron wordt bevroren brood snel slap. In een broodrooster met ontdooifunctie wordt het een stuk eenvoudiger. Het enige wat je hoeft te doen, is de bevroren sneetjes brood in het rooster te plaatsen en de ontdooistand te selecteren. Het broodrooster past vervolgens automatisch de tijd en temperatuur aan, zodat je brood gelijkmatig ontdooit zonder dat het verbrandt. Deze functie werkt ook goed voor bevroren croissants of andere kleine broodjes.

©Goffkein - stock.adobe.com

Hoeveelheid sleuven

Voor grotere gezinnen is een broodrooster met maar twee sleuven niet altijd handig. Zeker als jullie gezellig samen aan tafel willen eten, is het niet ideaal om steeds op je beurt te moeten wachten. Gelukkig zijn broodroosters er tegenwoordig in allerlei soorten en maten, met bijvoorbeeld ruimte voor vier sneetjes brood of speciale sleuven voor extra lang brood (denk aan zuurdesem of stokbrood) of breed brood (zelf gesneden brood of croissants en bagels). Sommige modellen beschikken over sleuven met liftfunctie voor kleine sneetjes brood, zodat je je handen niet hoeft te branden. Er zijn ook modellen met een enkele brede sleuf waarin je meerdere sneetjes brood naast elkaar plaatst. 

Extra functies

Naast de ontdooistand hebben moderne broodroosters vaak nog veel meer handige functies. Zoals een opwarmstand die brood alleen opwarmt zonder het te roosteren: handig voor overgebleven croissants of andere afgebakken broodjes. Of een sneltoastfunctie, die brood snel en efficiënt roostert als je haast hebt. Een warmhoudrooster komt mooi van pas als je veel sneetjes brood achter elkaar wilt roosteren: deze houdt je brood tot wel vijftien minuten warm. 

Ook voor tosti's en bagels hebben moderne broodroosters vaak speciale standen. De tosti-stand zorgt ervoor dat het brood langzaam wordt verhit zodat ondertussen de kaas kan smelten. Eventuele meegeleverde tostiklemmen voorkomen dat het een knoeiboel wordt in je broodrooster. De bagelstand is speciaal ontworpen om bagels perfect te roosteren, met een zachte buitenkant en een krokante binnenkant. 

©morkovkapiy - stock.adobe.com

Design

Als je ook de uitstraling van je broodrooster belangrijk vindt, bieden moderne broodroosters je meer dan genoeg keus. Broodroosters anno nu zijn namelijk allang niet meer alleen maar basic zwart of zilver. Steeds meer fabrikanten bieden modellen in stijlvolle kleuren, zoals zachtroze, mintgroen of lichtblauw. Of wat dacht je van een opvallend retromodel in felrood? Gerenommeerde merken als Russell Hobbs, KitchenAid en Smeg verkopen verschillende kwalitatieve broodroosters in een origineel design. Misschien geef je niks om design en ga je liever voor functionaliteit. In dat geval is een broodrooster met transparante zijkanten misschien wat voor jou: hiermee hou je tijdens het roosteren precies bij hoe bruin je sneetjes kleuren.

▼ Volgende artikel
Zo bespaar je flink met groenten, fruit en kruiden uit eigen tuin*
© encierro - stock.adobe.com
Huis

Zo bespaar je flink met groenten, fruit en kruiden uit eigen tuin*

Groenten, fruit en kruiden uit eigen tuin kunnen een flinke besparing opleveren. Zeker als je kiest voor soorten die in de winkel duur zijn, weinig verzorging vragen en jaar na jaar opnieuw groeien. Je hoeft er geen groene vingers voor te hebben en ook geen grote tuin. In dit artikel lees je welke planten slim zijn om te kweken, hoe je begint en waar je op moet letten om zoveel mogelijk uit je oogst te halen.

* Of van je eigen balkon natuurlijk

In dit artikel lees je: • Waarom zelf kweken geld bespaartWelke groenten je makkelijk zelf kweekt, ook in pottenWelke fruitplanten jarenlang opbrengst gevenOf je beter kruiden kunt kopen of zelf zaaienWelke kruiden goed groeien in pottenWanneer je het beste kunt zaaien of plantenHoe je je oogst beschermt tegen slakken, rupsen en vogelsWaarom avocado's kweken in Nederland nauwelijks zin heeftHoe je eenvoudig begint, ook zonder moestuin

Lees ook: Ingemaakt! 4 manieren om zelf thuis voedsel te conserveren

Waarom zelf kweken loont

In de supermarkt kunnen verse bessen, kruiden en biologische groenten behoorlijk aantikken. Een klein bosje rozemarijn kost al snel meer dan een euro, terwijl een rozemarijnplantje je jarenlang voorziet als je 'm goed behandelt. Ook courgettes, cherrytomaatjes en paprika's zijn flink aan de prijs, terwijl je ze zelf makkelijk kweekt, zelfs in een pot.

Daarnaast scheelt het in verpakkingsmateriaal, voorkom je verspilling en smaakt alles verser dan vers. Zelfs op een balkon of klein terras kun je met een paar bakken al behoorlijk wat opbrengen.

Groenten: veel opbrengst, dus dat bespaart geld!

Voor deze groenten heb je weinig ruimte of moeite nodig, terwijl ze wel een goede opbrengst geven.

1. Courgette

Courgette groeit snel, vraagt weinig aandacht en geeft veel vruchten. Eén plant kan je wekenlang oogst opleveren. Toegegeven, in de zomermaanden zijn ze best betaalbaar in de winkel. Maar juist door de grote opbrengst kun je er makkelijk ook iemand anders blij mee maken en je kunt ze inmaken voor de winter.

  • Zaaien: april binnen, mei buiten

  • Zon: veel zon

  • Grond: luchtige, voedzame grond

  • Let op: geef genoeg water, vooral bij warm weer

  • Oogsten: juli t/m september; regelmatig plukken stimuleert nieuwe groei

2. Cherrytomaten

Perfect voor op het balkon. In pot of in de volle grond.

  • Zaaien: maart binnen, uitplanten in mei

  • Zon: volle zon, uit de wind

  • Grond: goed doorlatend en rijk aan voeding

  • Let op: bind ze op en haal regelmatig dieven (zijscheuten) weg

  • Oogsten: juli t/m september; regelmatig plukken stimuleert nieuwe groei

3. Prei

Prei is populair en veelzijdig. Je kunt het hele jaar door zaaien, afhankelijk van de soort (zomer- of winterprei).

  • Zaaien: februari tot juni

  • Zon: zon of halfschaduw

  • Grond: losse, voedzame grond

  • Let op: plant jonge prei diep, dat zorgt voor lange witte stelen

  • Oogsten: juli t/m september; regelmatig plukken stimuleert nieuwe groei

4. Paprika

Paprika's doen het goed in een pot op een zonnig balkon of in een kas. Ze vragen iets meer aandacht, maar zijn het waard.

  • Zaaien: februari binnen

  • Zon: veel zon, liefst beschut

  • Grond: voedselrijke potgrond

  • Let op: paprika's houden van warmte – een kas of warm hoekje helpt enorm

  • Oogsten: augustus t/m oktober; zodra paprika's volledig gekleurd zijn oogsten

5. Rucola

Korte groeicyclus, dus je kunt meerdere keren per seizoen zaaien.

  • Zaaien: maart tot september

  • Zon: liefst halfschaduw, anders wordt het snel bitter

  • Grond: normale tuingrond, niet te droog

  • Let op: jonge rucola is het lekkerst – wacht niet te lang met oogsten

  • Oogsten: mei tot oktober; al 4-6 weken na zaaien

©Brent Hofacker

Fruit: planten voor jarenlange opbrengst

Met fruitstruiken of -bomen leg je de basis voor een structurele besparing. Na het eerste jaar begint de oogst, en die wordt vaak elk jaar groter.

1. Blauwe bes

Duur in de winkel, maar als struik jarenlang opbrengst.

  • Planten: november tot maart

  • Zon: volle zon

  • Grond: zure grond (meng turf door de aarde)

  • Let op: geef bij droogte water met regenwater (geen kalkrijk kraanwater)

  • Oogsten: juli t/m september; vruchten regelmatig plukken als ze volledig blauw zijn

2. Framboos

Geeft snel oogst, kan ook in grote pot op balkon.

  • Planten: najaar of vroeg voorjaar

  • Zon: liefst veel zon

  • Grond: goed doorlatend, voedzaam

  • Let op: snoei oude takken na de oogst voor meer vruchtvorming

  • Oogsten: juni t/m oktober; afhankelijk van ras, pluk zodra rijp

3. Aardbeien

Makkelijk, ook in hangpotten.

  • Planten: maart of augustus

  • Zon: volle zon

  • Grond: luchtige aarde, niet te nat

  • Let op: verjong elk jaar door nieuwe stekken te planten

  • Oogsten: juni t/m september; direct oogsten zodra ze volledig rood zijn

4. Vijg (in pot)

Zelfs op een balkon kun je een vijgenboom houden.

  • Planten: voorjaar

  • Zon: volle zon, beschut plekje

  • Grond: voedzame, goed doorlatende grond

  • Let op: bescherm bij strenge vorst

  • Oogsten: augustus t/m oktober; vijgen oogsten als ze zacht en volledig gekleurd zijn

©Valery Sheiko | draw05 - stock.adobe.com

Kruiden: kopen of zaaien?


Kopen: sneller en makkelijker

Bij kruiden als rozemarijn, tijm, munt en bieslook is een plantje van het tuincentrum of zelfs de supermarkt vaak de handigste optie.

  • Je hebt direct een oogstbare plant

  • Je ziet meteen of de plant gezond is

  • Je bespaart tijd, want kiemen duurt bij sommige soorten weken

  • Vooral houtige kruiden (rozemarijn, tijm) groeien langzaam uit zaad

Belangrijk is wel dat je supermarktplantjes niet als wegwerpkruid gebruikt. Verpot ze in voedzame aarde, geef ze licht, en knip regelmatig bij. Zo gaan ze makkelijk maanden (soms jaren) mee.

Zaaien: zinvol bij snelle groeiers

Kruiden als basilicum, koriander, dille en peterselie kun je prima zaaien, vooral als je ze in grotere hoeveelheden gebruikt.

  • Goedkoop: één zakje zaad geeft veel planten

  • Leuk om te doen in de lente

  • Je kunt steeds nieuwe rondes opkweken

Maar ook hier geldt: zaaien vraagt aandacht. Je hebt een warme, lichte plek nodig en moet zorgen dat de kiemplantjes niet uitdrogen of omvallen.

Kruiden: altijd vers binnen handbereik

Verse kruiden zijn duur, terwijl een plantje vaak jarenlang meegaat. Deze soorten zijn eenvoudig in onderhoud en groeien goed in potten.

1. Rozemarijn

  • Zon: volle zon

  • Grond: droge, arme grond

  • Let op: geef weinig water, winterhard tot -10 °C, snoei regelmatig takjes om groei compact te houden

  • Oogsten: het hele jaar

2. Tijm

  • Zon: veel zon

  • Grond: doorlatend, kalkrijk

  • Let op: snoei regelmatig voor compacte groei, regelmatig toppen

  • Oogsten: hele jaar door

3. Munt

  • Zon: halfschaduw of zon

  • Grond: vochtig, niet te droog

  • Let op: woekert, dus altijd in pot houden

  • Oogsten: maart t/m november; jonge blaadjes smaken het beste

4. Bieslook

  • Zon: halfschaduw tot zon

  • Grond: voedzaam, vochtig

  • Let op: bloeit in zomer, maar dan kun je nog steeds de stengels oogsten

  • Oogsten: maart t/m oktober; knip regelmatig voor verse aanwas

©stockcreations

Wanneer zaaien of planten?

GewasBinnen zaaienBuiten zaaienPlantenOogsten vanaf
Courgetteaprilmeimeijuli–sept
Cherrytomaatmaartmeimeijuli–sept
Preifebruari–maartapril–juni-juli–dec
Paprikafebruari–maartmeimeijuli–sept
Rucola-maart–sept-april–okt
Blauwe bes--nov–maartjuli–aug
Framboos--okt–mrtjuni–aug
Aardbei--maart/augjuni–juli
Vijg--voorjaaraug–okt
Rozemarijn-maart–julimaart–meihet hele jaar
Tijm-maart–julimaart–meihet hele jaar
Munt-maart–julimaart–meihet hele jaar
Bieslook-maart–julimaart–meihet hele jaar
Basilicummaart–meimei–juli-juni–sept
Koriandermaart–aprilapril–juni-mei–aug
Dillemaart–aprilapril–juni-mei–aug
Peterseliefebruari–aprilmaart–juli-mei–okt

Wat te doen tegen slakken, rupsen en vogels?

Zodra het groen gaat groeien, ontdekken ook dieren je tuin. Met deze tips houd je de schade beperkt:

Slakken:

  • Leg koperen munten rond potten of bedden

  • Zet schuilplaatsen zoals omgekeerde bloempotten om ze weg te vangen

  • Kies planten die slakken minder lekker vinden (zoals rozemarijn of tijm)

  • Zet een schoteltje met bier neer

Rupsen:

  • Controleer planten regelmatig op eitjes (onder bladeren)

  • Plant afrikaantjes of dille tussen je groenten – die trekken natuurlijke vijanden aan

  • Gebruik fijnmazig net als je veel last hebt

Vogels:

  • Span vogelnetten over bessenstruiken

  • Hang oude cd's of glimmend lint op om ze af te schrikken

  • Zet een nep-roofvogel in de buurt van je fruit

©APISIT Wilaijit

Kun je zelf avocado's kweken? Hoewel avocado's duur zijn in de winkel, is het niet realistisch om ze zelf te kweken met het idee dat je er ooit van zult oogsten. Je kunt de pit laten kiemen – bijvoorbeeld in een glas water of direct in potgrond – en daar groeit met wat geduld een mooie plant uit. Maar een echte avocado-oogst? Die blijft in Nederland vrijwel altijd uit. De boom heeft jaren nodig om vrucht te dragen, meestal tussen de zeven en tien jaar, en stelt hoge eisen aan temperatuur en licht. Buiten overleeft hij onze winters niet. Zelfs in een kas is het lastig om genoeg warmte en luchtvochtigheid te bieden. Daarbij komt dat veel soorten alleen vruchten dragen als er een tweede, genetisch afwijkende boom in de buurt staat voor kruisbestuiving. Leuk dus als groene kamerplant, maar niet als serieuze manier om geld te besparen op avocado's.

Begin klein, groei vanzelf

Je hoeft niet meteen een hele moestuin aan te leggen. Begin met drie bakken op je balkon of een paar vaste planten in een zonnig hoekje. Kies soorten die je vaak gebruikt en die je veel geld schelen in de winkel. Na een eerste jaar weet je wat werkt en kun je stap voor stap uitbreiden.

 

Moestuinzaden?

Heel veel keus