Fotograferen met je smartphone
De telefooncamera wordt steeds populairder, zelfs bij fotografen. Dankzij betere sensoren, lenzen en nieuwe apps kun je er echt goede foto's mee maken. Wat is precies het verschil tussen fotograferen met een telefoon en met een camera, en waar moet je bij smartphone-fotografie op letten?
Als iemand vijf jaar geleden gezegd had dat er ooit meer mensen met een telefoon zouden fotograferen dan met een camera, dan was hij recht in z'n gezicht uitgelachen. Toch is het een feit en mede oorzaak van de enorme terugloop in de verkoop van camera's (ruim -30%).
Er is in die vijf jaar een hoop veranderd. Weliswaar is de beeldkwaliteit van een 'echte' camera nog altijd beter en kun je met een smartphone niet echt zoomen; maar in de praktijk blijkt dat niet onoverkomelijk. De kleine camerasensoren van telefoons en de glazen lenselementen zijn zo verbeterd dat de kwaliteit meer dan voldoende is. Een telefoon heb je bovendien altijd bij je, omdat hij probleemloos in je broekzak past. Daarnaast heeft een smartphone ook enkele unieke voordelen.
Voordelen
Een van die voordelen is de ingebouwde gps, die je bij spiegelreflexcamera's nog zelden ziet. Dat betekent dat je bij elke foto precies kunt terugzien waar hij is gemaakt. Dat is handig voor jezelf om terug te kunnen kijken, en kan van pas komen als je foto's deelt. Je kunt je foto's dan bijvoorbeeld op een kaartje plaatsen, zodat je publiek precies ziet waar hij gemaakt is. Bij compactcamera's zien we overigens ook steeds vaker gps terug.
©PXimport
Een tweede technologie die de smartphone in het voordeel stelt is wifi. Camera's met wifi worden wel steeds gewoner, maar zijn nog allesbehalve standaard - en al helemaal niet bij spiegelreflexcamera's. Iedere smartphone beschikt over wifi en kan daardoor altijd op hoge snelheid contact maken met het internet, bijvoorbeeld om foto's te uploaden naar Facebook of Flickr. Daarnaast heb je bij een smartphone vaak ook een dataverbinding (3G of 4G), waardoor je niet afhankelijk bent van wifi om foto's te uploaden of door te sturen. Overigens kan nog geen enkele fotocamera verbinding via 3G/4G maken, met uitzondering van de recent verschenen Samsung Galaxy NX.
Een laatste voordeel van de smartphone zijn de vele beschikbare apps. Daarmee kun je functionaliteit toevoegen die niet standaard in de camera zit. Denk aan filters of een 360 graden panorama-app. Ook bestaan er heel veel apps waarmee je een foto uitgebreid kunt bewerken via het aanraakscherm.
Verschillen
Dankzij deze unieke pluspunten is het niet zo gek dat we steeds vaker de smartphone pakken voor foto en film. Toch blijven er nog genoeg redenen om je (spiegelreflex)camera te gebruiken. De kwaliteit is natuurlijk beter dankzij de veel grotere sensor en het grotere glaswerk. Dat zie je goed aan de detaillering, de scherpte en het ruisniveau (vooral bij slecht licht). Ook is er voor spiegelreflexcamera's een groot aanbod van zoomlenzen. Daarmee kun je in elke situatie spectaculaire effecten bereiken. En je kunt natuurlijk creatief spelen met beperkte scherptediepte en een scherp onderwerp tegen een onscherpe achtergrond fotograferen.
Ten slotte is een spiegelreflex vrijwel oneindig uit te breiden met accessoires, van statief tot externe flitser. Op die vlakken loopt de smartphone nog flink achter. Toch zijn er voldoende mogelijkheden om ook het maximale uit je telefoon te halen, ondanks deze nadelen.
Fotograaf
Bij fotografie is de techniek eigenlijk ondergeschikt aan de fotograaf. Als je als fotograaf goed te werk gaat, kun je ook met een smartphone mooie, bijzondere of interessante foto's maken. We geven hierna een aantal punten waar je op moet letten, waarbij we ons specifiek op smartphone-fotografie richten.
Creatief standpunt
Wil je op niveau fotograferen zodat het nauwelijks zichtbaar is dat je foto's met een smartphone zijn gemaakt? Ga dan net zo creatief te werk als je zou doen tijdens een shoot met een (compact)camera. Vermijd hapsnap-foto's waarbij je 'plat' fotografeert. Plat wil zeggen dat je pal voor het onderwerp staat, op dezelfde hoogte.
©PXimport
Ga op zoek naar afwijkende standpunten en laat je foto bestaan uit meerdere lagen zoals voorgrond, hoofdonderwerp en achtergrond. Je foto krijgt dan diepte. Fotografeer bijvoorbeeld door een paar takken heen, waarbij er best enkele op de voorgrond zichtbaar mogen zijn. Die diepte kun je eventueel achteraf nog versterken met een app met miniatuurfilter, waarbij je de voor- en achtergrond wat kunt vervagen. Bekijk ook of het mogelijk is om creatief met het perspectief te spelen, door bijvoorbeeld een heel laag of heel hoog standpunt te kiezen. Je foto valt daardoor meer op en het is direct duidelijk dat er veel aandacht aan de compositie is besteed.
Stevig vasthouden
Vrijwel geen enkele smartphone is standaard voorzien van een statiefaansluiting. Voor de beste resultaten, vooral bij slecht licht, is het belangrijk dat je de telefoon goed stilhoudt. Houd hem stevig met twee handen vast en probeer niet te bewegen als je de foto maakt. Houd het licht in de gaten en licht eventueel zelf bij met kunstlicht of fotografeer vlakbij een raam.
De telefoonflits is niet meer dan een zwak led-lampje. Die is alleen effectief als het onderwerp echt dichtbij is en dan nog is het zwakker dan een echte flitser. Simpele hulpmiddelen als een zaklamp kunnen dan net het verschil maken. Wil je toch graag een statief gebruiken, dan bestaan er speciale houders en hoesjes voor de populaire telefoons die wel beschikken over een statiefaansluiting.
©PXimport
Scherpstellen
Hoewel de kans dat je verkeerd scherpstelt met een smartphone kleiner is dan met een spiegelreflex (vanwege de kleinere sensor en grotere scherptediepte), is het wel aan te raden aandacht te besteden aan de scherpstelling. Laat dit niet over aan de telefoon, maar tik op de juiste positie op het scherm.
De camera stelt dan scherp op het onderwerp (je hoort in veel gevallen het bekende scherpstelgeluidje). Dankzij het aanraakgevoelige scherm werkt dat een stuk eenvoudiger dan bij een traditionele camera, dus maak daar vooral gebruik van.
Burst
Bij een spiegelreflexcamera moet je een speciale stand activeren om snel achter elkaar foto's te nemen in de zogeheten burst-stand. Bij de meeste smartphones is het simpelweg een kwestie van je vinger op de virtuele ontspanknop houden. Hij blijft dan foto's maken, soms tot wel tientallen beelden aan toe.
Zo'n burst is bijzonder handig bij actiefotografie, zoals sport en snel bewegende kinderen. Bij de meeste smartphones kun je achteraf de beste foto's uit de reeks selecteren en de rest weggooien.
Staand, liggend
Een camera houd je bijna altijd horizontaal vast, tenzij je een portretfoto maakt. Een smartphone is in eerste instantie een telefoon, die je meestal rechtop houdt. Als logisch gevolg fotograferen en filmen mensen ook vaak verticaal. Dat is echter niet aan te raden, zeker niet bij filmen. In de horizontale stand wordt de ruimte geheel benut, waardoor een foto het best tot z'n recht komt.
Verticaal wordt een foto zeer smal, waardoor de impact op het scherm veel minder groot is en de details minder goed zichtbaar zijn. Voor video is dat echt rampzalig, dan verschijnen er grote zwarte balken aan de zijkant met een dun reepje verticale film in het midden. Geen enkele film is verticaal, dus probeer dit altijd te voorkomen.
©PXimport
Niet zoomen
Probeer tijdens het maken van foto's met je smartphone zo min mogelijk in te zoomen. Natuurlijk kan zoomen handig zijn als je een onderwerp dichterbij wilt halen, maar het leidt onherroepelijk tot lagere beeldkwaliteit. In tegenstelling tot een echte camera bevat een smartphone geen optische zoom, maar een digitale.
Bij een digitale zoom worden pixels erbij bedacht of wordt er simpelweg een uitsnede van het totale beeldoppervlak gemaakt. Je verliest daardoor resolutie en de details worden grover. Het ziet er al snel niet meer mooi uit. Bovendien kun je net zo goed achteraf 'zoomen' door een deel van een foto uit te snijden. Het heeft hetzelfde eindresultaat en dan heb je tenminste nog de keus.
Scenes
De camera van een smartphone is niet zo uitgebreid als een spiegelreflex, waardoor iets als een P-, A-, S- of M-stand ontbreekt (of diep in het menu verborgen zit). In plaats daarvan zijn er wel creatieve standen. Daarmee kun je filters toepassen, zoals een bepaalde kleurstelling, een miniatuureffect of HDR.
©PXimport
Zo'n effect geeft je foto net even wat extra's, waardoor het resultaat er al snel spectaculair uitziet. Deze effecten kun je uiteraard ook achteraf toepassen, al dan niet met speciale apps.
Bewerken, delen
Het grote voordeel van een smartphone is dat je na het maken van foto's er direct van alles mee kunt doen. Allereerst kun je ze heel eenvoudig en vlot bewerken via de ingebouwde camera- en foto-app, maar vergeet vooral de talloze apps van derde partijen niet (zie kader). Na eventuele bewerkingen kun je je foto's direct delen met vrienden via social media. Vergeet ook een app als Dropbox niet.
Die kun je zo instellen dat foto's die je maakt automatisch geüpload worden. Eenmaal thuis zijn de vers gemaakte foto's dan direct te vinden in de Dropbox-map op je computer.
Conclusie
Technisch complexe foto's of bijzondere situaties kun je nog steeds het beste met een compact- of, nog beter, spiegelreflexcamera maken. Maar dankzij de toegenomen kwaliteit van de camera's van smartphones en de talloze apps, kun je ook met een telefoon een heel eind komen.
Zeker als je probeert zo creatief mogelijk te werk te gaan. Het is immers nog steeds de fotograaf die bepalend is voor een mooie foto en niet de camera.
Handige foto-apps
Photo Editor
Prijs: gratis
Geschikt voor: Android
Photo Editor kan met een druk op de knop automatisch een foto verbeteren, maar je kunt ook handmatige bewerkingen uitvoeren. Er zijn veel kleureffecten beschikbaar en ook standaard bewerkingen als bijsnijden, helderheid, contrast, saturatie, scherpte zijn aan te passen.
Snapseed
Prijs: gratis
Snapseed is in het Engels, maar bevat zeer veel mogelijkheden. Door met de vinger naar links of rechts te bewegen kun je het effect van een bepaalde bewerking bepalen. Ook een flinke hoeveelheid effecten en filters zijn present.
Photoshop Express
Prijs: gratis
Photoshop Express is een gratis Engelstalige app die de meest gebruikte bewerkingsopties biedt, zoals uitsnijden, de horizon rechtzetten, de belichting en het contrast en de verzadiging aanpassen. Retoucheren kan alleen met de betaalde Photoshop Touch-app (8,99 euro).
PhotoMate
Prijs: € 6,49
Geschikt voor: Android
Als je echt serieus wilt bewerken, dan is PhotoMate aan te raden. Deze app kan zelfs overweg met raw-bestanden en biedt geavanceerde hulpmiddelen als een histogram, steekwoorden en batchbewerkingen.
iPhoto
Prijs: € 4,49 (gratis bij nieuw toestel)
Geschikt voor: iOS
De mobiele versie van iPhoto kan alle denkbare standaardbewerkingen uitvoeren, zoals rechtzetten, uitsnijden en het aanpassen van het contrast en de helderheid. Daarnaast kun je ook lokale bewerkingen uitvoeren, waarbij je slechts een klein deel van de foto aanpast in plaats van het geheel.