ID.nl logo
De perfecte foto op ieder feestje
© Reshift Digital
Huis

De perfecte foto op ieder feestje

Gasten die alle kanten opstuiven en je hun rug toekeren, gedempt licht dat ook nog eens snel wisselt. Op een feest is het voor veel smartphonegebruikers bijna onmogelijk om mooie foto's te maken. Wil je toch een aantal herinneringen vastleggen op een feestje? Lees dan verder.

De eigenaar van de feestzaal heeft het licht gedimd voor een lekker sfeertje. De dj draait z'n muziek en baadt de zaal voor wat extra sfeer in snel wisselende felle kleuren. De hapjes die zo mooi werden geserveerd zien er na twee minuten uit als een miniatuur-slagveld. Wie zegt dat fotograferen op een feest gemakkelijk is?

Ook als je nog nooit tijdens een feest gefotografeerd hebt, kun je je wel een beetje voorstellen wat de problemen zijn. Het gebrek aan licht is voor de meeste smartphones een flinke uitdaging. Ruis zal vrijwel meteen opduiken in je foto's. Bovendien is het vinden van een juiste compositie ook niet eenvoudig. Op feesten is het vaak druk, waardoor het beeld snel rommelig wordt. We helpen je in deze cursus op weg. Hierbij nemen we de smartphone als basis, maar maken we ook uitstapjes naar de compactcamera en de spiegelreflexcamera, waarmee nog meer mogelijk is.

Licht

De lichtomstandigheden op een feest stellen je voor twee uitdagingen: er is vaak maar weinig licht en de (wisselende) kleuren brengen de automatische witbalans van je telefoon al snel in de war. Als het mogelijk is om handmatig de instellingen op je telefoon aan te passen, dan kun je zelf het een en ander verbeteren. Je kiest een langere sluitertijd, een groot diafragma (klein diafragmagetal) en een hoge ISO-waarde. Hierdoor kun je bijna altijd een goed belichte foto maken, hoe slecht de lichtomstandigheden ook zijn. Het gebruik van deze uiterste waarden levert echter wel problemen op. Allereerst geeft een te lange sluitertijd namelijk bewogen beelden. Dit houdt in dat zowel de mensen die je fotografeert, maar ook jijzelf volledig stil moeten staan om bewegings-onscherpte te voorkomen.

©PXimport

En tijdens een feest staat niemand echt stil. Daarbij krijg je met een te groot diafragma, een te kleine scherptediepte. Dit houdt in dat er maar een zeer klein gebied van je foto scherp wordt. Zeker als je meerdere mensen in één opname wilt vangen, moet je voldoende scherptediepte hebben om iedereen scherp op de foto te krijgen. En het laatste probleem uit dit rijtje, is dat een te hoge ISO-waarde veel ruis oplevert. Dit is een probleem dat vooral door de relatief kleine sensor van je telefoon zeer snel zal opspelen. Gelukkig worden feestfoto's vooral op social media gedeeld, en dus op computers, tablets en smartphones bekeken. Een grote weergave of een afdruk komt dus niet vaak voor.

Balans vinden

Als je niet handmatig de instellingen van je camera kunt bepalen, zul je creatief aan de slag moeten tijdens het fotograferen. Houd hierbij de vorige drie problemen in de gaten en zoek telkens naar een goede balans.

Door scherp te stellen op donkere delen in je foto, zoals een donker silhouet, zal je camera automatisch een langere sluitertijd kiezen, waardoor je foto's beter belicht zijn. Andersom geldt ook dat je foto's donkerder worden wanneer je scherpstelt op lichtere objecten, zoals een lamp of reflecterend wit T-shirt. Daarnaast hebben een heleboel telefoons de optie om HDR-opnamen te maken. In dat geval maakt de camera kort achter elkaar meerdere foto's met verschillende sluitertijden en combineert de resultaten tot één beeld. Nadeel hieraan is dat de kans op bewegingsonscherpte zeer groot is omdat het langer duurt om één foto te maken.

Inzoomen

Een van de belangrijkste regels bij het fotograferen met een smartphone is dat je met je smartphone niet moet inzoomen. Je telefoon maakt namelijk gebruik van een digitale zoom, waardoor er veel kwaliteitsverlies optreedt. De ruis in de foto wordt nog beter zichtbaar en je verliest detaillering. Breng je onderwerp dus groter in beeld door een paar stappen naar voren te zetten.

©PXimport

Flitsen

Lukt het met de hiervoor genoemde instellingen niet om een goede foto te maken, dan rest er slechts één ding: licht toevoegen. Je kunt natuurlijk vragen of de tl-verlichting aan mag, maar de kans is klein dat je daar de feestgangers warm voor krijgt. Dus ben je aangewezen op de door velen gevreesde flitser. Je kunt de flitser in je telefoon niet gebruiken om een hele kamer uit te lichten. Daar is het kleine led-lampje simpelweg niet toe in staat. Je kunt het daarentegen wel gebruiken om kleine details bij te lichten zoals een gezicht, hapjes op een tafel of lege glazen. Bij flitslicht gaat het (wederom) om de juiste balans, dit maal tussen de flits en het aanwezige licht.

Zodra het flitslicht de overhand krijgt, zijn lelijke platte flitsfoto's het resultaat. Houd daarom voldoende afstand tot je onderwerp en probeer tegelijk zo veel mogelijk van het omgevingslicht te vangen. Zet je flitser continu aan zodat je ziet waar en hoe het licht valt. Liever iets te veel licht dan te weinig, overbelichting is namelijk eenvoudiger te corrigeren dan onderbelichting. Naast je eigen flitser kan je ook het led-lampje van een andere smartphone of een klein zaklampje gebruiken om je onderwerp uit te lichten.

Als het omgevingslicht voornamelijk afkomstig is van lampen die aan het plafond hangen dan kun je last krijgen van harde schaduwen. Gebruik in dat geval een wit papier onder je telefoon. Je flitslicht en het omgevingslicht zullen dan namelijk op het papier reflecteren waardoor de lelijke schaduw wat verzacht zal worden.

Onthoud wel dat flitsen niet erg bevorderlijk is voor de duur van je accu van je telefoon. Als je echt een avond en nacht wilt doorhalen met fotograferen, neem dan altijd een externe accu mee om je smartphone tussendoor bij te kunnen laden.

Kleurtemperatuur van flitslicht

Pas op met flitslicht. Dat heeft doorgaans een kleurtemperatuur van 5000 kelvin, net als het daglicht midden op de dag. In verhouding tot het meestal warme licht op een feest, is flitslicht dus vrij koel. Wanneer je iemand verlicht met een flitser, terwijl de mensen eromheen verlicht worden door kaarslicht, verschillen de gezichten nogal in kleurtemperatuur. Probeer dit eventueel te corrigeren in de nabewerking.

Witbalans

Mensen die weleens tijdens een concert geprobeerd hebben om een foto te maken met hun smartphone, kennen het witbalans-probleem ongetwijfeld al. Misschien niet van naam, maar wel van het resultaat. Door de flitsende lampen en de wisselende kleuren, bleken je foto's volledig uit en zal er niet meer te zien zijn dan een zweem rood, paars of blauw. Dit komt omdat de telefoon de witbalans bepaalt vóórdat de daadwerkelijke foto wordt gemaakt. De kans is dus groot dat er op het meetmoment een andere kleur lamp brandt dan tijdens het maken van de foto. Hier valt weinig tegen te doen. Er zijn echter twee manieren om toch nog redelijke resultaten te krijgen bij dit soort moeilijke omstandigheden. Ten eerste: speel in op het 'lampenritme'.

©PXimport

Het klinkt misschien gek, maar in al het bonte geflits en geflikker van de lampen, zit wel degelijk een herkenbaar patroon. Vooral tijdens concerten is er vaak per nummer een voorgeprogrammeerde lampen-routine. Na één minuut heb je deze meestal wel door en kun je, als je handmatig je witbalans kunt aanpassen, de juiste instellingen kiezen en wachten tot dezelfde lichtomstandigheden zich weer voordoen. Het vergt veel geduld maar zorgt wel voor mooi belichte resultaten. De tweede manier om betere resultaten te krijgen, is correctie in je nabewerking. Zelfs met simpele bewerkingsapps kun je je uitgebeten en verkleurde foto's aardig oplappen. Door het aanpassen van de tint, kun je de kleur aanzienlijk verbeteren. Hoewel het verleidelijk is, moet je nooit je belichting zomaar verhogen in de nabewerking. De hoeveelheid ruis zal namelijk exponentieel toenemen. Lukt het aanpassen van je kleuren niet? Kies dan voor een omzetting naar zwart-wit en verhoog het contrast.

Compositie

Op feesten is het vaak druk, waardoor je al snel rommelige foto's krijgt. Te veel onderwerpen in één opname levert zelden een mooie plaat op. Door mensen te isoleren, krijg je vaak aantrekkelijkere foto's. Dit kun je op verschillende manieren doen:

- Met flitslicht kun je ervoor kiezen om één persoon uit te lichten. De omgeving is dan een stuk donkerder en je onderwerp zal er echt 'uitspringen'. Dit kun je in de nabewerking verder benadrukken door te kiezen voor een donker vignet.

- Door te kiezen voor een groot diafragma (klein diafragmagetal) beperk je de scherptediepte. Je kunt je onderwerp dan isoleren door deze in het scherpteveld te plaatsen en alle overige storende elementen daarbuiten te zetten. Om hiermee te kunnen spelen moet er wel voldoende omgevingslicht zijn.

- In de nabewerking kun je nog handmatig selecteren welke gebieden je scherp en onscherp wilt hebben. Zorg echter wel voor soepele overgangen anders ziet het er al snel onverzorgd uit.

©PXimport

Groepsfoto's

Bij sommige feesten heb je het probleem dat je van veel mensen alleen de rug te zien krijgt. Het is afhankelijk van je stijl of je alleen registreert of ook regisseert. Als je niet bang bent om mensen aan te sturen, kun je vragen of dat groepje vrienden even wil poseren. Je kunt ze dan bijvoorbeeld net even iets draaien, zodat je een rustigere achtergrond krijgt, of je vraagt ze om iets dichterbij elkaar te gaan staan, zodat jij ook dichterbij kunt komen. Over het algemeen zullen mensen op een feest eerder geneigd zijn om te poseren dan in andere situaties. Sterker nog: vaak zal het initiatief om te poseren juist van de feestgangers komen. Houd daarbij in gedachten dat groepsfoto's het beste werken bij twee of drie personen.

Als je mensen niet laat poseren, moet je het vaak doen met wat je voor je camera krijgt. De kunst is om uit dat rommelige geheel toch beelden met een leuke compositie te halen. Om creatieve standpunten te krijgen, moet je oefenen én snel kunnen reageren.

©PXimport

Creatief

Als er één gelegenheid is om naar hartenlust te experimenteren met creatieve beelden, is het wel op een feest. Wees niet bang om gekke dingen te doen. Houd je camera schuin voor dynamische effecten. Wissel af tussen portretten en overzichtsfoto's. Neem een hoog of juist een laag standpunt in. Ga bijvoorbeeld eens in de hoek van een ruimte op een stoel staan, om een overzicht te kunnen maken van een grotere groep mensen. Bij feestfotografie zijn er maar weinig regels, dus experimenteer veel. Omdat er meestal veel foto's worden gemaakt, is de afwisseling van verschillende perspectieven aangenaam voor de kijker. Een belangrijke regel om wél in acht te nemen, is: fotografeer geen mensen die eten in hun mond stoppen! En: als mensen zitten, maak dan portretten. Bij staande mensen kun je het beeld wat ruimer nemen.

Observeer

Om mooie herinneringen tijdens een evenement te vereeuwigen, is het goed om de hele tijd alert te blijven en zelf niet te veel in het feestgedruis op te gaan. Er zullen zich altijd momenten voordoen die bijzonder zijn om te fotograferen. Een klein groepje mensen dat het uitschatert van het lachen. Mensen die bijzondere moves uitvoeren op de dansvloer. Vrienden die een toost uitbrengen. Schalen met lekkere hapjes die worden geserveerd. Zorg ervoor dat je deze momenten niet mist!

Emotie

Wat was jouw laatste feest? Het laatste feest waarbij je zelf feestganger was? Welk feest van de laatste jaren herinner je je? En wat herinner je je van dat feest? Negen van de tien keer zal het antwoord iets te maken hebben met een emotie of een gevoel. Het supergezellige feest met vrienden die je al jaren niet meer had gezien. De tranen van oma die op haar vijftigjarige bruiloft het cadeau van haar achterkleinkinderen kreeg. Of dat dansfeest waarbij je helemaal uit je dak ging op die meeslepende muziek.

Herinneringen zijn vaak gebaseerd op emoties en gevoelens. Dus focus je op emoties en uitingen van mensen. Het zijn juist deze elementen die je in je beelden moet zien te vangen.

Voorbereiden

Als je echt fanatiek bent en een hele rapportage van de avond wilt maken, zorg dan dat je vroeg aanwezig bent, zodat je tijd hebt om jezelf voor te bereiden. Je kunt alvast testopnames met de instellingen van camera en eventueel flitser maken. En je kunt kijken welke witbalans voor dit feest het beste is. Ook kun je de locatie verkennen voordat de mensen aanwezig zijn. Je hebt dan vaak een beter overzicht en je kunt bepalen waar je bijzondere standpunten kunt innemen. Als je vroeg aanwezig bent, kun je ook detailopnames maken die mooi in de reportage passen. Denk aan schalen met hapjes, die op dat moment nog geheel gevuld zijn. Misschien kun je zelfs mooie detailopnames maken van het bereiden van het eten.

©PXimport

Professioneel

Als je écht fanatiek bent in het maken van foto's tijdens feesten, overweeg dan om een systeem- of zelfs spiegelreflexcamera aan te schaffen. Het grote voordeel hiervan is dat de sensor bijna tien keer zo groot is. De camera kan daardoor onder veel moeilijkere lichtomstandigheden werken en zal aanzienlijk minder ruis veroorzaken in het beeld. Een ander groot voordeel is de mogelijkheid tot het fotograferen in raw-formaat. Met dit bestandstype blijft veel meer informatie bewaard en kun je achteraf nog grove instellingen veranderen zoals de witbalans. Een systeemcamera heeft nog een redelijk handzaam formaat en kan, in vergelijking tot een smartphone, veel meer instellingen handmatig doorvoeren. Ook kun je werken met een externe flitser, waardoor je mooiere resultaten krijgt. In de nabewerking valt er bij het gebruik van een systeem- of spiegelreflexcamera meer te verbeteren doordat de kwaliteit van de foto's stukken beter is. De beelden kunnen zonder problemen op groter formaat worden afgedrukt.

Oefenen

Zoals bij elke tak van fotografie geldt: ervaring is de beste leermeester. Je zult dus veel moeten fotograferen om het onder de knie te krijgen. Gelukkig zijn er altijd wel feestelijkheden om te oefenen. Dus is er een feestje waar je als gast heen gaat? Neem de camera mee en oefen een halfuurtje. Je zult zien dat jouw vaardigheden snel vooruit gaan. Feestfotografie is niet gemakkelijk, maar je kunt er vast heel veel plezier aan beleven!

©PXimport

▼ Volgende artikel
Review OnePlus 15 – Smartphone die je niet elke nacht hoeft op te laden
© Rens Blom
Huis

Review OnePlus 15 – Smartphone die je niet elke nacht hoeft op te laden

De OnePlus 15 is een premium smartphone met een megabatterij en dat merk je. Je kunt dit toestel bijna twee volle dagen gebruiken voordat je hem moet opladen, ook bij intensiever gebruik. Een mooi pluspunt, maar wat heeft de telefoon nog meer te bieden? Je leest het in deze OnePlus 15-review.

Uitstekend
Conclusie

De OnePlus 15 is een premium smartphone met iets minder goede camera's en een korter updatebeleid dan sommige concurrenten, maar zet daar een fantastische accuduur en bloedsnelle prestaties tegenover. De adviesprijs vanaf 949 euro vinden we voor een vlaggenschip sympathiek.

Plus- en minpunten
  • Fantastische accuduur
  • Bloedsnel
  • Goedkoper dan veel andere vlaggenschepen
  • Minder goede camera's
  • Korter updatebeleid
  • Snelladen alleen met OnePlus-gadgets

Het klopt dat er na de OnePlus 13 geen 14 is verschenen. Volgens OnePlus is de 15 niet één, maar twee generaties beter en heet hij daarom de 15. Dat is mooie marketingpraat, want het getal 14 is in thuisland China een ongeluksgetal en wordt daarom vermeden in hotels, adressen en dus ook smartphoneseries. De 15 is dus gewoon de opvolger van de 13, maar voert wel degelijk boeiende vernieuwingen door.

©Rens Blom

Enorme accu...

De reusachtige batterij springt het meest in het oog. De OnePlus 13 had al een bovengemiddeld grote accucapaciteit van 6000 mAh, maar in de 15 zit een 7300mAh-accu. De topsmartphone heeft daarmee ook een veel grotere accu dan de Apple iPhone 17 Pro Max (4823 mAh), Samsung Galaxy S25 Ultra (5000 mAh), Google Pixel 10 Pro XL (5200 mAh) en vrijwel alle andere vlaggenschepen. Enkel Oppo's nieuwe Find X9 Pro – die een adviesprijs heeft van 1299 euro – gaat met zijn 7500mAh-accu de OnePlus 15 voorbij.

Leidt die enorme accu in de OnePlus 15 ook tot een geweldige accuduur? Ja, gelukkig wel. Wij kunnen de smartphone zonder zorgen een hele lange dag intensief gebruiken en dan is hij zeker nog niet leeg als we naar bed gaan. Bij regulier gebruik kun je deze telefoon prima twee dagen gebruiken voordat je laat op de tweede avond een oplader nodig hebt.

... laadt ook snel op

Opladen kan via usb-c of draadloos. Beide methoden komen met een addertje onder het gras. Bedraad opladen kan namelijk met een duizelingwekkende 120 watt, maar alleen als je zelf de juiste OnePlus-adapter koopt. Via een andere goede usb-c-adapter is het laden beperkt tot 36 watt. Niet langzaam, maar ook niet indrukwekkend snel. Voor draadloos geldt hetzelfde. Met een draadloze OnePlus-lader kun je met 50 watt laden, met een andere moderne oplader langzamer. Let erop dat de smartphone geen magnetisch draadloos opladen ondersteunt, tenzij je een geschikt hoesje (met ingebouwde magneetring) koopt. Met zo'n hoesje, bijvoorbeeld van OnePlus zelf, kun je de OnePlus 15 wél aan een MagSafe-oplader hangen. Dat werkt prima, kunnen we uit ervaring zeggen.

©Rens Blom

Bloedsnelle hardware

In een nieuwe premium smartphone verwacht je de beste, nieuwste hardware. OnePlus maakt die belofte waar. De OnePlus 15 draait als een van de eerste telefoons op de Qualcomm Snapdragon 8 Elite Gen 5-processor en die is bloedsnel. Zeker in combinatie met 16 GB werkgeheugen en 512 GB opslagcapaciteit in ons testtoestel. Dit is overigens de duurdere configuratie (1099 euro). In de basisversie (949 euro) zit 12 GB en 256 GB – ook ruim voldoende.

©Rens Blom

Het ontwerp van de smartphone laat eveneens een fijne indruk achter. De OnePlus 15 houdt comfortabel vast, heeft een geweldige vingerafdrukscanner in het display en beschikt over een prachtig oledscherm. Het scherm is met 6,78 inch aan de grote kant, waardoor je het toestel moeilijk met één hand kunt gebruiken. Op de linkerzijkant zit een speciale knop om AI-functies te starten. Als je dat niets vindt, zit de knop niet in de weg.

©Rens Blom

Goede camera's

De OnePlus 15 heeft een hoofdcamera, groothoekcamera en zoomcamera, allemaal met 50megapixel-sensoren. De camera's zijn goed en veelzijdig, maar jammer genoeg niet echt beter dan die van de OnePlus 13. Het nieuwe vlaggenschip moet ook concurrenten als de iPhone 17 Pro en Google Pixel 10 Pro voor zich dulden, met name als het gaat om ver inzoomen en de groothoeklens. Storend? Naar onze mening niet, tenzij je de beste camerasmartphone van dit moment zoekt. Dan is de OnePlus 15 niet de topper voor jou.

Hieronder zetten we een paar fotoseries gemaakt met de OnePlus 15 op een rijtje.

©Rens Blom

©Rens Blom

Updatebeleid kan nog steeds beter

OnePlus heeft zijn updatebeleid voor dure smartphones in de afgelopen jaren verbeterd, maar kan met de OnePlus 15 nog steeds niet tippen aan sommige concurrenten. Het toestel krijgt vier jaar Android-upgrades en zes jaar beveiligingsupdates. Samsung, Apple en Google geven hun dure telefoons zeven jaar complete updates. Bijzonder is dat de Oppo Find X9 Pro vijf om zes jaar updates krijgt, terwijl Oppo en OnePlus zusterbedrijven zijn en dezelfde ColorOS-softwareschil gebruiken. Alhoewel, OnePlus noemt zijn schil OxygenOS. In de praktijk verschilt de software echter nauwelijks met de ColorOS-schil van de Oppo Find X9 Pro, die we na de OnePlus 15 getest hebben.

©Rens Blom

Conclusie: OnePlus 15 kopen?

De OnePlus 15 is een premium smartphone met iets minder goede camera's en een korter updatebeleid dan sommige concurrenten, maar zet daar een fantastische accuduur en bloedsnelle prestaties tegenover. De adviesprijs vanaf 949 euro vinden we voor een vlaggenschip sympathiek.

▼ Volgende artikel
MX, Elementary, Mint of Zorin: ken je deze Linux-alternatieven voor Windows al?
© ID.nl
Huis

MX, Elementary, Mint of Zorin: ken je deze Linux-alternatieven voor Windows al?

Nu de ondersteuning voor Windows 10 echt gestopt is, zul je binnenkort toch echt moeten overstappen. Maar wat nu als je hardware ontoereikend is voor Windows 11 of als je helemaal geen zin hebt in dat systeem? Met Linux kun je alle kanten uit, dus bespreken we de interessantste varianten.

Dit gaan we doen

We bekijken welke Linux-versies geschikt zijn nu Windows 10 niet langer wordt ondersteund. Je leest welke distributies soepel draaien op oudere computers, hoe je ze installeert en uitprobeert, en welke verschillen er zijn in uiterlijk, functies en systeemeisen. Ook laten we zien hoe je via Flathub extra software toevoegt en je Linux-omgeving naar wens inricht.

Lees ook: Het einde van Windows 10: wat zijn je opties?

Een groot voordeel van Linux zijn de acceptabele systeemeisen, waardoor je in de praktijk ook nog volop plezier kunt halen uit oudere computers. Met het recente afscheid van Windows 10 bedenk je nu mogelijk wat je met de computer of laptop kunt doen en hoe je niet afhankelijk bent van een eventuele overstap naar Windows 11.

MX Linux

We beginnen met MX Linux. Dit is een goed voorbeeld van een Linux-distributie die niet al te hoge eisen aan de hardware stelt: minimaal een dualcore-processor van minstens 2 GHz en zo'n 15 GB vrije schijfruimte. Een intern geheugen van 1 GB is al voldoende om MX Linux te draaien. Behalve een 64bit-versie is er ook een 32bit-uitvoering beschikbaar, prettig voor oudere computers. Dat wordt gewaardeerd: MX Linux is een van de populairste Linux-distributies op dit moment.

MX Linux stelt niet al te hoge eisen aan de computer.

Omgevingen

Verwacht niet te veel toeters en bellen op het gebied van gebruikersinterface. Dat heb je ook niet nodig voor alledaagse taken. Voor MX Linux zijn verschillende omgevingen beschikbaar. Ga je voor ultieme prestaties en functioneel gebruik, dan is Xfce een goede kandidaat. De omgeving heeft een eenvoudige opzet, maar stelt ook geen hoge eisen aan het systeem.

In de sectie MX Tools vind je een verzameling van handige programma's om de computer te onderhouden. Je kunt hier nieuwe gebruikers aanmaken en de opstartvolgorde van het systeem aanpassen, als je gebruikmaakt van meerdere besturingssystemen. Ook zijn er programma's waarmee je de computer kunt herstellen in geval van problemen. Via de sectie Setup installeer je aanvullende drivers en bijvoorbeeld codecs voor audio en video. 

Rijkere omgeving

Geef je de voorkeur aan een rijkere omgeving, dan kun je de KDE-omgeving gebruiken. Deze vertoont grote gelijkenis met een gemiddeld Windows-bureaubladomgeving en is relatief gebruiksvriendelijk. Ook is er veel ruimte voor het aanpassen van de omgeving aan je eigen smaak, bijvoorbeeld met aangepaste achtergronden en een pictogramset. Je kunt die zelf samenstellen of gebruikmaken van kant-en-klare thema's, wederom vergelijkbaar met Windows.

De derde omgeving – Fluxbox – combineert het beste van beide werelden: de snelheid van het eerder genoemde Xfce en de gebruiksvriendelijkheid van de KDE-omgeving. Dit maakt de omgeving geschikt voor iets oudere hardware, maar ook prima bruikbaar voor meer moderne hardware.

Stel de omgeving naar je eigen smaak in.

Standaardapps

MX Linux is standaard voorzien van een aantal apps waarmee je direct aan de slag kunt. Zo vinden we Firefox als browser en heeft MX Linux de Thunderbird-client voor e-mail. Ook is er een recente editie van het kantoorpakket LibreOffice vooraf geïnstalleerd. Voor het afspelen van audio en video hebben de makers het bekende VLC meegeleverd. Ook vind je Strawberry, een relatief uitgebreide muziekspeler, terug in de omgeving. Je kunt zelf aanvullende apps installeren via de MX Package Installer. De apps zijn onderverdeeld in verschillende categorieën, zoals Email, Games en Browser. Via het zoekvak bovenin kun je specifieke apps vinden.

Elementary OS

Visueel aantrekkelijk

Waar sommige Linux-distributies niet uitblinken in gebruiksvriendelijkheid of uiterlijk, onderscheidt Elementary OS zich van de rest. In onze ogen is dit een van de meest visueel aantrekkelijke Linux-versies op dit moment. Een deel van de omgeving doet sterk denken aan het uiterlijk van Apple-omgevingen. Zelf noemen de makers het de Pantheon-omgeving. Voor Elementary OS heb je een Intel Core i3 of vergelijkbare processor nodig, 4 GB intern geheugen en 32 GB vrije schijfruimte. Je kunt Elementary OS ook proberen zonder het eerst te installeren (zie ook het kader 'Probleemloos proberen' verderop in dit artikel).

Een Linux-installatie proberen zonder te installeren.

Extra veilige óf klassieke modus

Veel aandacht is besteed aan veiligheid en privacy. Dat merk je bijvoorbeeld met de Secure Session. Deze modus kun je activeren tijdens het aanmelden. Bij de Secure Session heeft elke app expliciet toestemming nodig om een taak uit te voeren, bijvoorbeeld toegang krijgen tot de fotomap of de camera. Dit is vergelijkbaar met de machtigingen die je op een mobiele telefoon per app kunt toekennen. Heb je hieraan geen behoefte en wil je de apps direct toegang geven tot 'alle' acties, dan kun je in Elementary OS ook nog kiezen voor de klassieke modus.

Elementary OS is gebruiksvriendelijk én ziet er overzichtelijk uit.

AppCenter

Standaard is in Elementary OS een volwassen set apps ingebouwd. Zo vind je onder meer apps voor het afspelen van audio en video, maar ook voor het werken met Office-documenten. Aanvullende apps installeer je via het onderdeel AppCenter. Handig is dat dit onderdeel ook toegang biedt tot de apps die je via Flathub kunt krijgen (over Flathub lees je elders in dit artikel).

Je kunt kiezen welke repository (bron) je wilt gebruiken: die van Elementary OS of Flathub. Ook in het AppCenter is de focus op veiligheid goed merkbaar: je leest welke rechten de app wil gebruiken (bijvoorbeeld het aanpassen van systeeminstellingen). Ook lees je op voorhand over eventuele compatibiliteitsproblemen of onderdelen die niet werken. Verder valt Elementary OS in positieve zin op qua toegankelijkheidsfuncties. Zo hebben de makers veel aandacht besteed aan navigatie met het toetsenbord (in plaats van afhankelijkheid van de muis) en screenreader-functionaliteit, waarbij de elementen op het scherm worden voorgelezen door een stem en je niet afhankelijk bent van het beeldscherm.

Meerdere omgevingen

Mogelijk gebruikte je in Windows verschillende bureaubladen, bijvoorbeeld om privé en werk gescheiden te houden. Die functionaliteit vinden we ook terug in de standaardomgeving van Elementary OS: voor elk type taak kun je een afgescheiden werkruimte met eigen bureaublad en pictogrammen maken. Ook biedt het een Niet storen-modus, die ervoor zorgt dat afleidende berichten tijdelijk worden gedempt. De omgeving beschikt ook over een beeld-in-beeldmodus, waarbij je bijvoorbeeld een video kunt afspelen terwijl je in Office een document aanpast.

Voor het gebruik van Elementary OS betaal je volgens de makers 'wat je ervoor kunt missen'. Op de website kun je een standaardbedrag (zoals 20 of 30 euro) of een aangepast bedrag opgeven.

Installeren maar!

Wil je aan de slag met een Linux-distributie, dan kun je deze relatief eenvoudig installeren. Je hebt hiervoor een usb-stick nodig. Gebruik een stick van minstens 4 GB. Download het installatiebestand van de website van de makers. Vaak gaat het hier om een iso-bestand. Vervolgens maak je van de usb-stick een opstartbaar medium. Een goed programma dat je hiervoor kunt gebruiken is Etcher. Klik eerst op Select Image en wijs het installatiebestand aan. Klik hierna op Select Drive en wijs de usb-stick aan. Klik op Flash om de stick te maken.

Usb-stick nodig

Voor je Linux-installatie?

Linux Mint

Interessante keuze

In de lijst met aantrekkelijke Linux-kandidaten mag Linux Mint niet ontbreken. Niet voor niets kun je bij ons regelmatig lezen over deze Linux-distributie. Zoek je bijvoorbeeld een opvolger voor Windows 10 en kun je door hardwarebeperkingen niet overstappen naar Windows 11, dan is Linux Mint een interessante keuze.

Het besturingssysteem stelt geen onredelijke eisen aan de computer: je hebt minimaal 2 GB werkgeheugen nodig (al is 4 GB aanbevolen) en kunt al aan de slag met 20 GB vrije schijfruimte (100 GB is aanbevolen). Prettig van Linux Mint is de lange ondersteuningsperiode. De meest recente versie van Linux Mint ('Xia') wordt tot 2029 ondersteund.

Net als bij het elders besproken MX Linux, kun je bij Linux Mint kiezen tussen verschillende omgevingen. Voor de beste ervaring kies je voor Cinnamon. Deze omgeving is het meest modern en kent een grote gelijkenis met Windows 10: handig voor de Windows-overstappers. Daarnaast kun je kiezen voor de Mate- en Xfce-omgeving. De omgeving Mate is beperkter en kent minder functies dan Cinnamon, vergt minder van de computer en is hierdoor geschikt voor oudere computers. Tot slot legt Xfce verreweg het minst beslag op de computer, maar biedt minder functies dan Mate en Cinnamon.

Linux Mint is een veelgebruikte vervanger voor Windows.

Naast Windows

Tijdens de installatie kun je ervoor kiezen om Linux Mint naast Windows te installeren (via de optie Installeer Linux Mint naast Windows Boot Manager) of juist een volledige overstap te maken (Wis schijf en installeer Linux Mint). Eenmaal geïnstalleerd, valt de gebruikersomgeving direct op: overzichtelijk en in veel opzichten vergelijkbaar met Windows. Ook valt het relatief grote aantal standaardapps op. Deze zijn toegankelijk via het Menu en ondergebracht in verschillende categorieën, bijvoorbeeld Kantoor voor Office-programma's en Geluid & Video voor audio- en videospelers.

Een belangrijk pluspunt van Linux Mint is de mogelijkheid om de gebruikersomgeving tot in detail naar je hand te zetten. Dat doe je via Menu, Voorkeuren. Bepaal hier onder meer het bureaublad, de pictogrammen en kies een thema, waarmee je het uiterlijk van Linux Mint in één keer aanpast, vergelijkbaar met Windows.

Je vindt veel aanpassingsmogelijkheden in Linux Mint.

Linux-software

Stap je van Windows over op Linux en ben je benieuwd welke Linux-programma's een goed alternatief zijn voor eerdere Windows-programma's? Hier vind je een overzicht van Linux-programma's die je Windows-software vervangen.

Zorin OS

Gebruiksvriendelijke optie

Zorin OS is ook een interessant alternatief voor Windows. De Linux-distributie biedt je een gebruiksvriendelijke omgeving en heeft wat betreft opzet veel weg van Windows 11. Er bestaan meerdere uitvoeringen van Zorin OS. Zorin OS Core mag je gratis gebruiken. Dit is een prima startpunt om te controleren of deze Linux-distributie je bevalt. Ben je tevreden, dan kom je echter al gauw uit bij het betaalde Zorin Pro. Je betaalt hiervoor een kleine 50 euro, maar krijgt met Pro toegang tot de eerdergenoemde Windows 11-achtige omgeving.

Als je op de website even doorklikt, kom je uit bij Zorin OS Lite. Zoals de naam al doet vermoeden, gaat het hier om een lichtgewicht uitvoering van het besturingssysteem, dat je kunt gebruiken op oudere hardware. Houd er wel rekening mee dat de Lite-versie verder niet meer wordt ontwikkeld. Voor de nieuwste versie van Zorin OS Core heb je een processor op 1 GHz, 1,5 GB intern geheugen en 15 GB schijfruimte nodig. Voldoet de computer aan deze minimale eisen, dan kies je voor het toekomstbestendige Core of de betaalde Pro-versie.

Zorin OS is beschikbaar in verschillende uitvoeringen.

Android-integratie

In Zorin OS vind je Zorin Connect. Met deze optie kun je je Android-telefoon nauw integreren met de computer. Er wordt hierbij een beveiligde verbinding opgezet tussen de computer en de telefoon. Vervolgens kun je bestanden uitwisselen en worden meldingen van de telefoon ook in Zorin OS getoond. Bovendien kun je de computer deels bedienen met de telefoon. Bijvoorbeeld bij het afspelen van muziek en video's.

Probleemloos proberen

Prettig aan een besturingssysteem zoals Linux Mint is de mogelijkheid om het in een live sessie te gebruiken. Je start hiermee het besturingssysteem op en kunt ermee werken, maar hoeft het niet permanent te installeren. Zo'n live sessie geeft je de mogelijkheid om de functies te verkennen en te bepalen of Linux in de smaak valt. Op het bureaublad van Linux Mint vind je de snelkoppeling Install Linux Mint. Gebruik deze om het besturingssysteem daadwerkelijk te installeren.

Appstore Flathub: meer software

Uiteraard wil je je computer voorzien van de nodige software. Een goed startpunt hiervoor is Flathub, een appstore voor Linux. Hoe je ermee aan de slag gaat, verschilt per distributie. In sommige distributies is de ondersteuning standaard ingebouwd, zoals in Linux Mint. In andere distributies moet je Flathub zelf instellen.

Ga naar https://flathub.org/setup en kies hier je Linux-versie. In het vak bovenin geef je de naam van de distributie op en klik je op het zoekresultaat voor verdere instructies. Ga hierna op zoek naar apps die je wilt installeren.

Prettig aan Flathub is dat je ziet wanneer een app door het platform is geverifieerd en je zeker weet uit welke bron de code afkomstig is. Elke pagina bevat aanvullende links zoals verwijzingen naar taalbestanden en veelgestelde vragen. Op de tab Statistics lees je hoe vaak de software is gedownload via Flathub.

Flathub is een rijke bron voor Linux-software.

P.S. Ook op een nieuwe laptop kun je natuurlijk Linux installeren. Op zoek naar een goedkope laptop? Op Kieskeurig.nl zie je de sterkste prijsdalers van het moment.