Dat het einde van Windows XP allerlei risico's met zich meebrengt als je het besturingssysteem blijft gebruiken, weet je waarschijnlijk al. Wij raden dus af XP nog te gebruiken. Wil je toch verder met Windows XP? Lees dan hier hoe je dit zo veilig mogelijk doet.

Hoewel XP niet meer door Microsoft ondersteund zal worden, blijft het wel mogelijk het besturingssysteem te gebruiken. Het grootste risico is dat beveiligingslekken niet meer worden gedicht, waardoor Windows XP nog kwetsbaarder wordt dan het besturingssysteem al was.

01 Zero day attack

Besturingssystemen en andere programmatuur bevat altijd kwetsbare plekken. Hierdoor kunnen beveiligingsproblemen ontstaan. Zodra een kwetsbaarheid bekend wordt in het Windows-besturingssysteem, wordt dit (meestal snel) verholpen via Windows Update. Als de tijd tussen het bekend worden van een lek en het uitbuiten ervan echt heel kort is, dan noemt men dat een 'zero day attack'.

Maar omdat Microsoft na 8 april stopt met het patchen van Windows XP, zal het besturingssysteem dus continu blootstaan aan allerlei aanvallen, 'zero day' of langer maakt dan niet meer uit, malwareschrijvers hebben vrij spel.

©PXimport

Gerichte aanvallen op je oude Windows XP-computer komen binnen via internet.

02 Risico's

Windows XP 'zo veilig mogelijk blijven gebruiken' is iets heel anders dan Windows XP 'veilig gebruiken'. Omdat het besturingssysteem niet meer wordt bijgewerkt, is de kans groot dat hackers en criminelen zich massaal storten op kwetsbaarheden in Windows XP, nog meer dan nu al gebeurt!

Als je geen afstand wil (of kunt) doen van je Windows XP-machine, dan is het goed om te weten waar het gevaar vandaan komt. Een samenvatting van de risico's: de computer wordt gehackt, gegevens worden gestolen, je raakt bestanden kwijt, het systeem wordt geïnjecteerd met virussen en/of je computer wordt onderdeel van een botnet. Zoals je leest komt het gevaar vooral uit één hoek: het internet.

©PXimport

Draait je computer met Windows XP ook nog over en jaar veilig en stabiel?

03 Internet uitschakelen

Omdat het grootste gevaar voor Windows van internet komt, ligt de oplossing ook voor de hand: koppel je Windows XP-computer los van internet. Gebruik het verouderde systeem alleen nog voor de meest essentiële dingen waarvoor je Windows XP niet kunt missen, bijvoorbeeld om een oud programma te draaien.

Bij een bedrade verbinding (ethernet) verwijder je simpelweg de netwerkkabel. Het is ook mogelijk om de verbinding softwarematig uit te schakelen. Dit is snelste slag als je een draadloos netwerk gebruikt. Klik met de rechtermuisknop op Deze Computer in je startmenu en kies Eigenschappen / Hardware / Apparaatbeheer. Open het onderdeel Netwerkadapter. Klik alle netwerkadapters één voor één aan en schakel ze uit via het menu Actie / Uitschakelen. Via Actie / Instakelen activeer je de adapter opnieuw.

©PXimport

De grootste stap op weg naar een veilige Windows XP-computer is het permanent uitschakelen van de internetverbinding.

04 Internet tijdelijk uitschakelen

Het is fijn dat internet altijd 24x7 beschikbaar is, maar niets is gevaarlijker voor een systeem waarvan de lekken niet meer gedicht worden. Als je de internetverbinding toch soms nodig hebt, kun je het tooltje InternetOFF overwegen. Hiermee schakel je de internetverbinding van je Windows XP-computer uit met de mogelijkheid om de verbinding tijdelijk te activeren.

InternetOFF toont een icoontje van een wereldbol in je systeemvak. Klik hierop en kies Turn off the internet. De internetverbinding wordt verbroken. Wil je internet weer activeren? Klik nogmaals op de wereldbol en kies Turn on for 5 min of Turn on for 30 min.

Zo kun je niet vergeten de verbinding weer uit te schakelen. Let op: zelfs vijf minuten op internet is niet zonder gevaar, maar altijd beter dan een permanent actieve verbinding.

©PXimport

InternetOFF schakelt de internetverbinding van je Windows XP-computer uit, met de optie om deze tijdelijk te activeren.

05 Externe opslag

Heb je je Windows XP-machine veilig van het internet afgesloten, blijf dan wel op je hoede. Je hebt je pc op deze manier wel beveiligd tegen hackers of spyware, maar virusbesmettingen kunnen zich ook nog op andere manieren voordoen, bijvoorbeeld via usb-opslagmedia, zoals externe harde schijven of usb-sticks.

Zo'n virus heeft vrij spel in een Windows XP-omgeving nu Windows XP-kwetsbaarheden niet meer verholpen worden en je virusscanner zich niet meer kan updaten zonder internetverbinding. Let daarom dus bijzonder goed op wat je via de usb-poort aansluit.

Updates tot 8 april 2014

Het is onduidelijk of (en zo ja: hoe lang) de Windows Update-functie na 8 april nog bereikbaar zal zijn voor Windows XP-gebruikers. Als het goed is, installeert je computer nu alle essentiële updates automatisch op een vast tijdstip.

Om er zeker van te zijn dat je alle updates hebt, is het aan te raden om voor 8 april een handmatig controle te doen en updates te installeren. Ga naar Start / Configuratiescherm / Windows Update en laat je systeem onderzoeken. Kies voor Snel om alleen de meest essentiële updates binnen te halen.

Met de optie Aangepast kun je zelf bepalen welke updates je installeert en tevens optionele updates installeren.

©PXimport

Zorg dat je alle updates voor Windows XP handmatig binnenhaalt en installeert voor 8 april 2014.

06 Bijgewerkte browser

Een verouderde browser is altijd een groot veiligheidsrisico. Websites worden soms gehackt en voorzien van malware of andere kwaadwillende programma's. Deze ellende wordt vervolgens automatisch geïnjecteerd als de site bekeken wordt met een verouderde browser.

Dit risico is groot als je over een jaar nog steeds Windows XP gebruikt met een verouderde versie Internet Explorer. Als je per se wil internetten op een Windows XP-computer, doe dit dan in ieder geval met een browser die bij de tijd is. Installeer bijvoorbeeld de browser Google Chrome of Mozilla Firefox.

Hoe lang deze browsers zullen blijven functioneren onder Windows XP is niet te zeggen, maar zolang dit werkt is het een veiligere keuze dan het verouderde Internet Explorer.

©PXimport

Een moderne browser maakt internetten met een Windows XP-computer iets veiliger.

07 Antivirus

Een virusscanner is nooit een overbodige luxe en zelfs essentieel als je een verouderd besturingssysteem blijft gebruiken dat verbonden is met internet. Als je nu Windows Security Essentials gebruikt op je Windows XP-computer, is het verstandig om tijdig over te stappen naar een andere beveiliger.

Dit hoeft geen commercieel programma te zijn waarvoor je jaarlijks abonnementsgeld moet betalen, er zijn goede gratis varianten.

©PXimport

Gebruik je Windows XP en Windows Security Essentials? Stap dan tijdig over naar andere beveiligingssoftware.

08 Firewall

Een compleet beveiligingsprogramma bestaat tenminste uit twee onderdelen: een virusscanner en firewall. Als je een losse virusscanner installeert, is het raadzaam om ook voor een goede firewall te kiezen. Een firewall op je computer controleert onder meer welke programma's verbinding proberen te maken met internet (zowel inkomend als uitgaand) en zal de toegang standaard blokkeren. Pas na je nadrukkelijke toestemming wordt de blokkade verwijderd.

De standaard firewallfunctie van Windows XP vind je bij Start / Configuratiescherm / Netwerk- en internetverbindingen / Windows Firewall. Helaas laat deze ingebouwde firewall veel te wensen over. Het is verstandiger om een goede gratis firewall te installeren, bijvoorbeeld Comodo Free Firewall of ZoneAlarm Free Firewall. Het is veiliger om Windows XP niet meer te gebruiken om te internetten, maar als je dat toch doet, heb je een goede firewall nodig.

©PXimport

Installeer een goede firewall, bijvoorbeeld Comodo Free Firewall of ZoneAlarm Free Firewall.

Werkt het nog?

Als je tegen alle adviezen toch Windows XP blijft gebruiken met een internetverbinding, is het raadzaam om je beveiligingsprogramma handmatig te inspecteren. Controleer regelmatig of de antivirussoftware nog werkt, voorzien is van recente updates en voer een volledige controle uit op alle bestanden.

Handig om te weten: veel malware en virussen pakken eerst de virusscanner aan en zetten deze buitenspel. Als de virusscanner dus plotseling zonder aanwijsbare reden niet meer functioneert, kan het zijn dat je computer is aangetast.

©PXimport

Controleer regelmatig handmatig of je virusscanner nog correct functioneert.

09 Programma's bijwerken

Een niet bijgewerkt besturingssysteem is slechts één van de gevaren waaraan je Windows XP-computer straks wordt blootgesteld. Het is altijd aan te raden om de rest van je programmatuur bij te werken naar de meest recente versie. Zo voorkom je dat je per ongeluk via een verouderde Java-versie wordt aangevallen of iets vervelends oploopt via een pdf-bestand.

Secunia Personal Software Inspector richt zich op bekende programma's waar regelmatig kwetsbaarheden in worden aangetroffen of waarbij het werken met een verouderde versie andere risico's met zich mee brengt. Secunia Personal Software Inspector controleert je computer op deze software, laat zien wat er verouderd is en kan dit direct voor je oplossen.

©PXimport

Secunia controleert op verouderde programma's waarna je de meest recente versie eenvoudig kunt installeren.

10 Persoonlijke tijdmachine

Nog een heel andere manier om een veiligere situatie te creëren is met Toolwiz Time Freeze. Dit is een enigszins merkwaardige oplossing die te maken heeft met het principe van een tijdmachine.

Klinkt vaag? Het werkt als volgt: Toolwiz Time Freeze maakt een momentopname van je computer. Zodra je je systeem herstart of Toolwiz Time Freeze uitschakelt, keer je automatisch terug naar dit moment. Als je systeem dus tussentijds wordt aangevallen of besmet, is een herstart voldoende om alles weer te herstellen naar die momentopname. De keerzijde is uiteraard dat het geen echte veiligheid biedt: je systeem kan weer besmet raken of een rootkitvirus nestelt zich dieper dan Windows zelf in het systeem.

De werking van Toolwiz Time Freeze is eenvoudig. Als je de optie Start hebt gekozen, is de tijdmachine actief. Je kunt Toolwiz Time Freeze automatisch laten starten en activeren met via Enable Time Freeze automatically when Windows start. Alles wat je met je computer doet, verdwijnt als sneeuw voor de zon bij de volgende herstart van je systeem. Omdat ook bestanden die je tussentijd aanmaakt worden gewist (denk ook aan data van programma's die je gebruikt!), kun je mappen uitsluiten van Toolwiz Time Freeze.

Activeer eerst de optie Enable folder exclusion when Time Freeze is on. Klik vervolgens op Add folder en wijs de map aan die je wil uitsluiten van de virtuele 'tijdmachine'. Wijzigingen in deze map blijven behouden, ook als Toolwiz Time Freeze je computer herstelt.

©PXimport

Wijs bij Add folder een of meerdere mappen aan die je wil uitsluiten van het herstelproces van Toolwiz Time Freeze.

11 Niet alleen Microsoft stopt

Het einde van de levenscyclus van een besturingssysteem wordt niet alleen ingelast door de makers het besturingssysteem. Het is te verwachten dat programmamakers de ondersteuning ook zullen gaan staken.

Wat kan dit in de toekomst betekenen? Nieuwe versies van programma's verschijnen niet meer voor Windows XP of kun je niet meer installeren. Dit hebben we eerder gezien bij het uitgefaseerde Windows 98. Als dit bij populaire programma's gebeurt, ontstaat er een beveiligingsrisico: niet alleen het besturingssysteem heeft onderhoud nodig, dit geldt ook voor programma's.

©PXimport

Hoe lang blijven de makers van populaire programma's Windows XP nog ondersteunen?

Microsoft Security Essentials

In januari maakte Microsoft bekend dat het de antivirustool Security Essentials nog tot juli 2015 blijft voorzien van updates om nieuwe virusbedreigingen te ontdekken en te verwijderen. In principe is dat een positief punt, maar verre van zaligmakend. Het is in principe alsof je een inbreker het huis uit gooit, maar de voordeur niet sluit.

Bovendien is uit een recente virusdetectietest van Dennis Technology Labs gebleken dat Security Essentials maar liefst 34 procent van alle virussen niet detecteerde.

De reguliere Rockster Cross 2 van Teufel kwam afgelopen zomer op de markt. Onlangs bracht de Duitse audiospecialist in samenwerking met Fender een speciale uitvoering uit. Het fraaie 'gitaarversterkerdesign' komt grotendeels uit de koker van het bekende instrumentenmerk. Wat heeft deze bluetooth-speaker nog meer te bieden?

Wie weleens een gitaarversterker van Fender heeft gezien, weet meteen waar de vormgeving van de Fender x Teufel Rockster Cross 2 op is gebaseerd. Zo bevat het zilverkleurige speakergaas linksboven het sierlijke logo van de Amerikaanse producent. Dat is precies hoe Fender veel van zijn gitaarversterkers vormgeeft.

©Maikel Dijkhuizen

Zwaar, maar toch mobiel

Met een gewicht van 2,4 kilo is deze bluetooth-speaker bepaald geen lichtgewicht. Toch neem je de Rockster Cross 2 vrij eenvoudig mee. De achterzijde bevat namelijk twee handgrepen, waardoor je voldoende grip hebt. Een andere optie is om door middel van twee karabijnhaken de bijgesloten verstelbare draagriem te bevestigen. Het uiterlijk van deze riem lijkt trouwens sprekend op een gitaarband van Fender. Handig, want je draagt dit apparaat dus met je schouder.

De behuizing is zeer sterk en kan dus absoluut een stootje hebben. Het product voldoet aan de IPx5-norm, zodat het wel een spatje regen kan verdragen. Staat de Rockster Cross 2 eenmaal op zijn plek, dan zal de speaker niet zo gauw verschuiven. Het apparaat rust namelijk op vier lange antislipvoetjes. Een interessante optie is dat je de luidspreker ietwat achterover kunt laten hellen. Zet de behuizing dan schuin neer.

©Maikel Dijkhuizen

Aansluitingen

Dankzij de aanwezige bluetooth5.3-adapter verbind je vlot een smartphone of tablet. Het is bovendien mogelijk om gelijktijdig twee mobiele toestellen te koppelen. Voor oplaaddoeleinden zit er aan de achterkant een usb-c-poort met powerbankfunctie. Kortom, je laadt onderweg zo nodig jouw smartphone of smartwatch op. Achter hetzelfde klepje vind je trouwens ook een 3,5mm-geluidsingang. Hierop kun je eventueel een bekabelde audiobron aansluiten. Verder is er een behoorlijke accu ingebouwd. Teufel belooft namelijk een luistertijd van 38 uur bij een gemiddeld volumeniveau van 70 decibel. In de beschikbare ecomodus is dat zelfs naar verluidt 46(!) uur, maar dat gaat dan wel ten koste van de audiokwaliteit.

©Maikel Dijkhuizen

Stevige beats

Voor een adviesprijs van maar liefst 299,99 euro mag je natuurlijk een goede audiokwaliteit verwachten. Gelukkig is dat ook het geval, want deze bluetooth-speaker levert een natuurgetrouw geluid. Twee tweeters en een behoorlijke woofer zijn verantwoordelijk voor de audioweergave. Vanwege deze verschillende actieve drivers is er een duidelijke scheiding tussen de hoge en lage tonen te horen. De muziek klinkt hierdoor erg levendig. Gebruik de Rockster Cross 2 ook gerust om een feestje te bouwen. Hij kan namelijk zeer luid spelen, waarbij de bas zich duidelijk laat gelden.

De bovenzijde telt enkele fysieke knoppen. Daarmee koppel je een nieuwe bluetooth-bron, wijzig je het volume en pauzeer je de muziek. Daarnaast kun je tussen drie geluidsmodi switchen en een tweede Rockster Cross 2 draadloos koppelen. Met laatstgenoemde opstelling luister je naar echt stereogeluid. Je gebruikt jouw smartphone optioneel als veredelde afstandsbediening. Installeer hiervoor de Teufel Go-app, waarna je diverse geluidsinstellingen naar eigen wens aanpast.

©Maikel Dijkhuizen

Fender x Teufel Rockster Cross 2 kopen?

Zoek je een goed klinkende bluetooth-speaker met een origineel design? Wanneer het stevige prijskaartje van zo'n driehonderd euro geen bezwaar is, schaf je met de Fender x Teufel Rockster Cross 2 een prima exemplaar aan. Andere pluspunten zijn de comfortabele draagriem, powerbankfunctie en stevige constructie.

Wie overstapt naar een andere computer denkt meestal meteen aan het overzetten van programma's en bestanden zoals documenten en foto's. De vele persoonlijke instellingen en voorkeuren die zorgvuldig zijn opgebouwd, raken helaas vaak verloren. Hoe zorg je ervoor dat je je ook op het andere systeem meteen weer helemaal thuis voelt?

Synchronisatie via Windows-account

Windows biedt veel instellingen die je werkomgeving persoonlijker maken, zoals visuele thema's, spellingsvoorkeuren en meer. Sommige vereisen handmatig werk of externe tools, maar een aantal laat zich automatisch synchroniseren via je Microsoft-account. Laten we hiermee beginnen. Zorg dat je met zo'n account bent aangemeld bij Windows. Dit regel je via Instellingen / Accounts / Uw info. Klik daar op In plaats daarvan aanmelden met een Microsoft-account en volg de instructies.

Open daarna Accounts / Windows-back-up en druk op Beheren. Bevestig met Ja, synchroniseren / Gereed. Herstart de module Instellingen en open opnieuw Windows back-up. Schakel Mijn apps onthouden in als je op een andere pc met hetzelfde account dezelfde apps uit de Microsoft Store wilt gebruiken. Open Mijnvoorkeuren onthouden om aan te geven of je ook de onderdelen Accounts, WiFi-netwerken en wachtwoorden, Taalvoorkeuren en woordenlijst en diverse instellingen wilt synchroniseren.

Handmatige sync Windows

Zo'n accountsynchronisatie is handig, maar niet alle personalisatie-instellingen worden meegenomen. Dat geldt bijvoorbeeld voor geluidsschema's of muisaanwijzers. Of misschien meld je je liever helemaal niet aan met een Microsoft-account, of vertrouw je deze cloudsynchronisatie niet, ook al is er sprake van dataversleuteling. Dan kun je de migratie ook handmatig doen.

We beginnen met het overzetten van een Windows-thema, aangezien dat meerdere onderdelen omvat, zoals lokaal opgeslagen achtergronden, accent- en vensterkleuren, een geluidsschema en de muiscursorstijl. Ga naar Instellingen / Persoonlijke instellingen / Thema's. Dubbelklik op de miniatuur van het gewenste thema, of klik op Bladeren door thema's om er een nieuw te kiezen in de Microsoft Store. Bovenaan kun je het thema aanpassen via de opties Achtergrond, Kleur, Geluiden en Muiscursor. Gebruik telkens het pijltje linksboven om terug te keren. Sla daarna je aangepaste thema op met Opslaan en geef het een naam. Klik vervolgens met rechts op de miniatuur van dit geselecteerde thema en kies Thema voor delen opslaan. Bewaar het als .deskthemepack-bestand (dat eigenlijk een zip-bestand is) op een extern of gedeeld medium. Dubbelklik je op dit bestand in Verkenner van je andere systeem, dan wordt het automatisch uitgepakt en als Windows-thema geïnstalleerd.

Lettertypes en screensavers

Misschien heb je ook zelf een of meer extra lettertypes en screensavers geïnstalleerd, en wil je deze overzetten. Dit kan handmatig als volgt. Voor lettertypes typ je %windir%\fonts in de adresbalk van Verkenner. Selecteer met ingedrukte Ctrl-toets alle gewenste lettertypebestanden, klik er met rechts op en kies Kopiëren naar. Sla deze bestanden op een extern of gedeeld medium op. Op de andere pc selecteer je de bestanden, klik je er met rechts op en kies je Installeren (voor alle gebruikers).

Het overzetten van screensavers verloopt op vergelijkbare wijze. Open de mappen %windir%\System32 en %windir%\SysWOW64, selecteer de gewenste scr-bestanden en kopieer ze naar een geschikt medium. Plak ze op de andere pc in %windir%\System32 en bevestig de kopieeractie als administrator. Je installeert een screensaver door er met rechts op te klikken en Installeren te kiezen, of via Instellingen / Persoonlijke instellingen / Vergrendelingsscherm / Schermbeveiliging.

We hebben een PowerShell-script gemaakt dat dit grotendeels automatiseert. Download het bestand exporteer-extrafonts-ss.ps1 (dit is de downloadlink) op je nieuwe pc, klik er met rechts op en kies Run with PowerShell (als administrator). Je vindt de screensavers en de meeste lettertypes nu op je bureaublad (behalve enkele standaardfonts die je in het script kunt aanpassen bij Fonts uitgezonderd), in submappen van FontScreenSaverBackup.

Profielen

De makkelijkste manier om je Windows-account naar een andere pc over te zetten is via een Microsoft-account (zie paragraaf 1, Synchronisatie via Windows-account). Toch wordt het gebruikersprofiel niet volledig meegenomen. Onder meer lokale bestanden, programmavoorkeuren buiten de Microsoft Store en appdata-mappen, zoals macro's, sjablonen en scripts, blijven achter.

In afwachting van een (vernieuwde) migratietool die Microsoft binnenkort belooft, kun je TransWiz gebruiken. Met de gratis versie kun je één account tegelijk overzetten, maar je kunt dit gewoon herhalen voor andere profielen. Dit werkt ook bij profielen die aan een Microsoft-account zijn gekoppeld. Schakel desnoods tijdelijk over naar een lokaal account. Na de migratie op de andere pc koppel je het profiel opnieuw aan hetzelfde Microsoft-account via Instellingen / Accounts.

Download TransWiz. Installeer het msi-bestand op beide pc's. Start het programma op je oude pc. Kies I want to transfer data to another computer, klik op Volgende en selecteer het gewenste, niet-actieve account (meld je eventueel tijdelijk aan met een ander account). Klik op Volgende en kies een opslaglocatie voor het zip-bestand. Beveilig dit eventueel met een wachtwoord.

Start TransWiz op het andere systeem, kies I have data I want to transfer to this computer en verwijs naar het zip-bestand. Geef eventueel een andere accountnaam op, kies of dit een standaard- of administratoraccount wordt en stel het wachtwoord in. Na afloop zijn de gegevens overgezet en kun je je aanmelden met het nieuwe profiel.

Taalinstellingen

Taal en spelling zijn vaak afgestemd op je voorkeuren, dus waarschijnlijk wil je die ook overzetten. De meeste taalinstellingen binnen Windows worden automatisch gesynchroniseerd via je Microsoft-account, maar desnoods doe je dit handmatig, door dezelfde taalpakketten te installeren. Ga hiervoor naar Instellingen / Tijd en taal / Taal en regio en kies Een taal toevoegen.

De toetsenbordindeling is gekoppeld aan de taal, maar je kunt ook handmatig extra indelingen toevoegen. Klik op de drie puntjes naast je voorkeurstaal en kies Taalopties. Scrol naar Geïnstalleerde toetsenborden en klik op Een toetsenbord toevoegen om de gewenste indeling te kiezen. Met Windows-toets+Spatiebalk schakel je vervolgens snel tussen indelingen. Je kunt trouwens ook per app-venster een andere invoermethode instellen via Instellingen / Tijd en taal / Typen / Geavanceerde toetsenbordinstellingen, met de optie Laat me een andere invoermethode instellen voor elk app-venster.

Wanneer je in apps met spellingcontrole, zoals Kladblok, met rechts klikt op een rood onderstreept woord en kiest voor Aan woordenboek toevoegen of Spelling / Aanwoordenlijst toevoegen, dan wordt het woord in Windows toegevoegd aan een gebruikerswoordenboek. Dit vind je in de map %appdata%\Microsoft\Spelling, wellicht in de submap \neutral of in een taal-submap zoals \nl-NL, in het bestand default.dic of custom.dic. Je kunt dit bestand bekijken met een teksteditor en kopiëren naar dezelfde map op je andere toestel om deze woordenlijst(en) over te zetten.

Applicaties

Geïnstalleerde applicaties zomaar overzetten lukt meestal niet, dus zit er weinig anders op dan ze opnieuw te installeren. Voor volledig portable apps volstaat het vaak om de map waarin je ze plaatste te kopiëren.

Er bestaan handige tools waarmee je veel populaire gratis apps met enkele muisklikken op je nieuwe pc installeert. Bijvoorbeeld Ninite en een pakketbeheerder zoals UniGetUI (klik op deze GitHub-pagina in de rechterkolom onder Releases op Latest).

In UniGetUI kies je Pakkettenbundels en klik je op Pakketten toevoegen aan bundel. Gebruik Pakketten ontdekken om apps op te zoeken. Vink de gewenste pakketten aan en klik op Selectie toevoegen aan bundel. Herhaal dit tot je bundel compleet is. Sla deze op via Bundel opslaan als, open de bundel daarna via Bestaande bundel openen, selecteer alle pakketten en bevestig met Selectie installeren.

App-configuraties

Zo installeer je snel veel apps op je nieuwe pc, maar daarmee neem je je persoonlijke instellingen of configuraties nog niet mee. De gratis app CloneApp was hier prima geschikt voor, maar de ontwikkeling is al enkele jaren stopgezet. Je kunt deze nog steeds downloaden en gebruiken, maar weet dat instellingen van nieuwere apps mogelijk niet volledig meer worden meegenomen. De ontwikkelaar biedt intussen een alternatief aan, Appcopier, maar deze tool is vooralsnog beperkt en minder gebruiksvriendelijk.

Je kunt het eventueel handmatig proberen met een tool als FreeFileSync door de belangrijkste configuratiebestanden naar dezelfde maplocaties op je nieuwe pc te kopiëren. Veel van die bestanden zitten in app-specifieke submappen van mappen zoals %AppData%, %LocalAppData% en %ProgramData%, typisch met extensies zoals ini, cfg, conf, config, json, xml, yaml of yml. Het is het proberen waard, maar overschrijf niet zomaar bestaande bestanden op je nieuwe pc.

Codes en licenties

Als je op je nieuwe pc programma's installeert die ook al op je oude pc stonden, wil je natuurlijk de softwarelicentie overnemen. Hoe je dat doet, hangt af van de toepassingen zelf. Bij software die aan een account is gekoppeld, hoef je meestal alleen met hetzelfde gebruikersaccount op je nieuwe pc aan te melden. Soms moet je de licentie eerst deactiveren op je oude pc via de instellingen of via een webportaal.

Voor software met een klassieke activatiecode noteer je de licentiecode van de oude installatie. Die vind je vaak in je account, op het doosje of in een mail. Bij de installatie op je nieuwe pc voer je deze opnieuw in. Tools zoals Magical Jelly Bean Keyfinder (gratis beperkte versie) en NirSoft Produkey (gratis) kunnen codes van veel geïnstalleerde programma's uitlezen. Omdat deze tools methoden gebruiken die ook door malware gebruikt wordt, is het normaal dat je virusscanner hierbij een melding geeft.

Sommige apps gebruiken een licentiebestand, met een extensie als lic, dat, key of ini, dat je moet exporteren of kopiëren naar dezelfde locatie op je nieuwe pc. Vaak is opnieuw activeren dan ook nodig.

Lees ook: Technische toolkits voor computerproblemen: dit heb je nodig

Browsers

Je gebruikt waarschijnlijk een of meer browsers die gepersonaliseerd zijn met bijvoorbeeld eigen thema's, bladwijzers, geschiedenis, wachtwoorden en instellingen. De eenvoudigste manier om deze over te zetten, is door de ingebouwde synchronisatie te activeren.

We beginnen met Chrome. Log in met je Google-account (dat vind je rechtsboven), open Instellingen, klik op Jij en Google, ga naar Synchronisatie en Google-services en kies Synchronisatie aanzetten. Druk op de knop Instellingen, kies Beheren wat jesynchroniseert en vink de gewenste onderdelen aan via Synchronisatie aanpassen. Op je nieuwe pc meld je je aan met hetzelfde account en activeer je opnieuw de synchronisatie.

Voor Edge werkt dit op vrijwel dezelfde manier met je Microsoft-account, via Instellingen / Profielen / Synchroniseren. Bij Firefox kan het ook, als je een Mozilla-account hebt, via Instellingen / Synchronisatie.

Heb je geen account, dan wordt het iets omslachtiger. Wachtwoorden kun je exporteren en importeren via de ingebouwde wachtwoordmanager. Voor andere onderdelen gebruik je bijvoorbeeld een gratis tool zoals Hekasoft Backup & Restore (ook portable). Sluit je browsers, start de tool en selecteer de gewenste browser. De app ondersteunt circa 45 browsers. Je ziet meteen hoeveel data er geback-upt wordt. Zorg dat Backup is geselecteerd, klik op Start en kies een naam en locatie voor het back-upbestand (dat ook echt de extensie .backup heeft). Op je nieuwe pc installeer je dezelfde browser, sluit je deze en open je opnieuw de app. Kies Restore en verwijs naar het back-upbestand. Alles werkt netjes via lokale bestanden, zonder cloudverbinding.

Synchroniseren Office 365

De kans is groot dat je ook een kantoorpakket gebruikt, en wellicht is dit Microsoft 365 (voorheen Office 365). Persoonlijke instellingen worden dan automatisch gesynchroniseerd tussen systemen, op voorwaarde dat je een geldige licentie hebt en op elk apparaat met hetzelfde Microsoft-account bent aangemeld. Het gaat bijvoorbeeld om je Office-thema, aangepaste woordenlijst, Snelle toegang-werkbalk, Lint-aanpassingen, taalvoorkeuren en (via OneDrive) recente bestanden en persoonlijke sjablonen.

Controleer wel een paar instellingen. Meld je binnen de Office-apps aan met je Microsoft-account (klik desnoods op Aanmelden, rechtsboven). Ga in Windows naar Instellingen /Accounts / Windows-back-up, klik op Beheren bij Uw Microsoft-account synchroniseren met Windows en kies Ja, synchroniseren. Zet vervolgens de optie Mijn voorkeuren onthouden aan en vink bij voorkeur alle opties aan. Gebruik je een werk- of schoolaccount, dan kan je IT-beheerder wel bepaalde synchronisaties beperken (via groepsbeleid).

Handmatig overzetten Office 365

Je kunt ook specifieke Office-onderdelen handmatig overzetten. Voor sjablonen kopieer je bestanden met extensies als dotx, potx en xltx naar dezelfde map op je nieuwe pc. Deze staan normaal gesproken in C:\Users\<gebruikersnaam>\Documenten\Aangepaste Office-sjablonen. Ook eigen woordenboeken kun je meenemen. Het bestand Custom.dic staat in %AppData%\Microsoft\Uproof, default.dic of custom.dic in %AppData%\Microsoft\Spelling, in de submap \neutral of eventueel andere submappen.

Aanpassingen aan het Lint en werkbalken exporteer je via Bestand /Opties / Lint aanpassen. Klik rechtsonder op Importeren en Exporteren en kies Alle aanpassingen exporteren.

Wil je aangepaste stijlen, marges, regelafstand, macro's of eventueel extra opmaakelementen in Word overnemen, dan kopieer je ook het bestand Normal.dotm uit %AppData%\Microsoft\Templates. Extra macro's kun je ook los exporteren in de VBA-editor (Alt+F11), via Bestand / Bestand exporteren en later Bestand importeren.

Bepaalde Office-voorkeuren, zoals standaard bestandslocaties, zitten in het Windows-register. Een back-up maken kan via de Register-editor (druk op Windows-toets+R en voer regedit uit). Bij recente Word-versies zitten deze in de sleutel Computer\HKEY\_CURRENT\_USER\Software\Microsoft\Office\16.0\Word\Options. Klik met rechts op deze sleutel, kies Exporteren en bewaar het reg-bestand. Dubbelklik op dit bestand op je nieuwe systeem en bevestig tweemaal met Ja om de instellingen te importeren. Je maakt liefst eerst een systeemherstelpunt via Een herstelpunt maken in het Windows-startmenu.