Dat het einde van Windows XP allerlei risico's met zich meebrengt als je het besturingssysteem blijft gebruiken, weet je waarschijnlijk al. Wij raden dus af XP nog te gebruiken. Wil je toch verder met Windows XP? Lees dan hier hoe je dit zo veilig mogelijk doet.

Hoewel XP niet meer door Microsoft ondersteund zal worden, blijft het wel mogelijk het besturingssysteem te gebruiken. Het grootste risico is dat beveiligingslekken niet meer worden gedicht, waardoor Windows XP nog kwetsbaarder wordt dan het besturingssysteem al was.

01 Zero day attack

Besturingssystemen en andere programmatuur bevat altijd kwetsbare plekken. Hierdoor kunnen beveiligingsproblemen ontstaan. Zodra een kwetsbaarheid bekend wordt in het Windows-besturingssysteem, wordt dit (meestal snel) verholpen via Windows Update. Als de tijd tussen het bekend worden van een lek en het uitbuiten ervan echt heel kort is, dan noemt men dat een 'zero day attack'.

Maar omdat Microsoft na 8 april stopt met het patchen van Windows XP, zal het besturingssysteem dus continu blootstaan aan allerlei aanvallen, 'zero day' of langer maakt dan niet meer uit, malwareschrijvers hebben vrij spel.

©PXimport

Gerichte aanvallen op je oude Windows XP-computer komen binnen via internet.

02 Risico's

Windows XP 'zo veilig mogelijk blijven gebruiken' is iets heel anders dan Windows XP 'veilig gebruiken'. Omdat het besturingssysteem niet meer wordt bijgewerkt, is de kans groot dat hackers en criminelen zich massaal storten op kwetsbaarheden in Windows XP, nog meer dan nu al gebeurt!

Als je geen afstand wil (of kunt) doen van je Windows XP-machine, dan is het goed om te weten waar het gevaar vandaan komt. Een samenvatting van de risico's: de computer wordt gehackt, gegevens worden gestolen, je raakt bestanden kwijt, het systeem wordt geïnjecteerd met virussen en/of je computer wordt onderdeel van een botnet. Zoals je leest komt het gevaar vooral uit één hoek: het internet.

©PXimport

Draait je computer met Windows XP ook nog over en jaar veilig en stabiel?

03 Internet uitschakelen

Omdat het grootste gevaar voor Windows van internet komt, ligt de oplossing ook voor de hand: koppel je Windows XP-computer los van internet. Gebruik het verouderde systeem alleen nog voor de meest essentiële dingen waarvoor je Windows XP niet kunt missen, bijvoorbeeld om een oud programma te draaien.

Bij een bedrade verbinding (ethernet) verwijder je simpelweg de netwerkkabel. Het is ook mogelijk om de verbinding softwarematig uit te schakelen. Dit is snelste slag als je een draadloos netwerk gebruikt. Klik met de rechtermuisknop op Deze Computer in je startmenu en kies Eigenschappen / Hardware / Apparaatbeheer. Open het onderdeel Netwerkadapter. Klik alle netwerkadapters één voor één aan en schakel ze uit via het menu Actie / Uitschakelen. Via Actie / Instakelen activeer je de adapter opnieuw.

©PXimport

De grootste stap op weg naar een veilige Windows XP-computer is het permanent uitschakelen van de internetverbinding.

04 Internet tijdelijk uitschakelen

Het is fijn dat internet altijd 24x7 beschikbaar is, maar niets is gevaarlijker voor een systeem waarvan de lekken niet meer gedicht worden. Als je de internetverbinding toch soms nodig hebt, kun je het tooltje InternetOFF overwegen. Hiermee schakel je de internetverbinding van je Windows XP-computer uit met de mogelijkheid om de verbinding tijdelijk te activeren.

InternetOFF toont een icoontje van een wereldbol in je systeemvak. Klik hierop en kies Turn off the internet. De internetverbinding wordt verbroken. Wil je internet weer activeren? Klik nogmaals op de wereldbol en kies Turn on for 5 min of Turn on for 30 min.

Zo kun je niet vergeten de verbinding weer uit te schakelen. Let op: zelfs vijf minuten op internet is niet zonder gevaar, maar altijd beter dan een permanent actieve verbinding.

©PXimport

InternetOFF schakelt de internetverbinding van je Windows XP-computer uit, met de optie om deze tijdelijk te activeren.

05 Externe opslag

Heb je je Windows XP-machine veilig van het internet afgesloten, blijf dan wel op je hoede. Je hebt je pc op deze manier wel beveiligd tegen hackers of spyware, maar virusbesmettingen kunnen zich ook nog op andere manieren voordoen, bijvoorbeeld via usb-opslagmedia, zoals externe harde schijven of usb-sticks.

Zo'n virus heeft vrij spel in een Windows XP-omgeving nu Windows XP-kwetsbaarheden niet meer verholpen worden en je virusscanner zich niet meer kan updaten zonder internetverbinding. Let daarom dus bijzonder goed op wat je via de usb-poort aansluit.

Updates tot 8 april 2014

Het is onduidelijk of (en zo ja: hoe lang) de Windows Update-functie na 8 april nog bereikbaar zal zijn voor Windows XP-gebruikers. Als het goed is, installeert je computer nu alle essentiële updates automatisch op een vast tijdstip.

Om er zeker van te zijn dat je alle updates hebt, is het aan te raden om voor 8 april een handmatig controle te doen en updates te installeren. Ga naar Start / Configuratiescherm / Windows Update en laat je systeem onderzoeken. Kies voor Snel om alleen de meest essentiële updates binnen te halen.

Met de optie Aangepast kun je zelf bepalen welke updates je installeert en tevens optionele updates installeren.

©PXimport

Zorg dat je alle updates voor Windows XP handmatig binnenhaalt en installeert voor 8 april 2014.

06 Bijgewerkte browser

Een verouderde browser is altijd een groot veiligheidsrisico. Websites worden soms gehackt en voorzien van malware of andere kwaadwillende programma's. Deze ellende wordt vervolgens automatisch geïnjecteerd als de site bekeken wordt met een verouderde browser.

Dit risico is groot als je over een jaar nog steeds Windows XP gebruikt met een verouderde versie Internet Explorer. Als je per se wil internetten op een Windows XP-computer, doe dit dan in ieder geval met een browser die bij de tijd is. Installeer bijvoorbeeld de browser Google Chrome of Mozilla Firefox.

Hoe lang deze browsers zullen blijven functioneren onder Windows XP is niet te zeggen, maar zolang dit werkt is het een veiligere keuze dan het verouderde Internet Explorer.

©PXimport

Een moderne browser maakt internetten met een Windows XP-computer iets veiliger.

07 Antivirus

Een virusscanner is nooit een overbodige luxe en zelfs essentieel als je een verouderd besturingssysteem blijft gebruiken dat verbonden is met internet. Als je nu Windows Security Essentials gebruikt op je Windows XP-computer, is het verstandig om tijdig over te stappen naar een andere beveiliger.

Dit hoeft geen commercieel programma te zijn waarvoor je jaarlijks abonnementsgeld moet betalen, er zijn goede gratis varianten.

©PXimport

Gebruik je Windows XP en Windows Security Essentials? Stap dan tijdig over naar andere beveiligingssoftware.

08 Firewall

Een compleet beveiligingsprogramma bestaat tenminste uit twee onderdelen: een virusscanner en firewall. Als je een losse virusscanner installeert, is het raadzaam om ook voor een goede firewall te kiezen. Een firewall op je computer controleert onder meer welke programma's verbinding proberen te maken met internet (zowel inkomend als uitgaand) en zal de toegang standaard blokkeren. Pas na je nadrukkelijke toestemming wordt de blokkade verwijderd.

De standaard firewallfunctie van Windows XP vind je bij Start / Configuratiescherm / Netwerk- en internetverbindingen / Windows Firewall. Helaas laat deze ingebouwde firewall veel te wensen over. Het is verstandiger om een goede gratis firewall te installeren, bijvoorbeeld Comodo Free Firewall of ZoneAlarm Free Firewall. Het is veiliger om Windows XP niet meer te gebruiken om te internetten, maar als je dat toch doet, heb je een goede firewall nodig.

©PXimport

Installeer een goede firewall, bijvoorbeeld Comodo Free Firewall of ZoneAlarm Free Firewall.

Werkt het nog?

Als je tegen alle adviezen toch Windows XP blijft gebruiken met een internetverbinding, is het raadzaam om je beveiligingsprogramma handmatig te inspecteren. Controleer regelmatig of de antivirussoftware nog werkt, voorzien is van recente updates en voer een volledige controle uit op alle bestanden.

Handig om te weten: veel malware en virussen pakken eerst de virusscanner aan en zetten deze buitenspel. Als de virusscanner dus plotseling zonder aanwijsbare reden niet meer functioneert, kan het zijn dat je computer is aangetast.

©PXimport

Controleer regelmatig handmatig of je virusscanner nog correct functioneert.

09 Programma's bijwerken

Een niet bijgewerkt besturingssysteem is slechts één van de gevaren waaraan je Windows XP-computer straks wordt blootgesteld. Het is altijd aan te raden om de rest van je programmatuur bij te werken naar de meest recente versie. Zo voorkom je dat je per ongeluk via een verouderde Java-versie wordt aangevallen of iets vervelends oploopt via een pdf-bestand.

Secunia Personal Software Inspector richt zich op bekende programma's waar regelmatig kwetsbaarheden in worden aangetroffen of waarbij het werken met een verouderde versie andere risico's met zich mee brengt. Secunia Personal Software Inspector controleert je computer op deze software, laat zien wat er verouderd is en kan dit direct voor je oplossen.

©PXimport

Secunia controleert op verouderde programma's waarna je de meest recente versie eenvoudig kunt installeren.

10 Persoonlijke tijdmachine

Nog een heel andere manier om een veiligere situatie te creëren is met Toolwiz Time Freeze. Dit is een enigszins merkwaardige oplossing die te maken heeft met het principe van een tijdmachine.

Klinkt vaag? Het werkt als volgt: Toolwiz Time Freeze maakt een momentopname van je computer. Zodra je je systeem herstart of Toolwiz Time Freeze uitschakelt, keer je automatisch terug naar dit moment. Als je systeem dus tussentijds wordt aangevallen of besmet, is een herstart voldoende om alles weer te herstellen naar die momentopname. De keerzijde is uiteraard dat het geen echte veiligheid biedt: je systeem kan weer besmet raken of een rootkitvirus nestelt zich dieper dan Windows zelf in het systeem.

De werking van Toolwiz Time Freeze is eenvoudig. Als je de optie Start hebt gekozen, is de tijdmachine actief. Je kunt Toolwiz Time Freeze automatisch laten starten en activeren met via Enable Time Freeze automatically when Windows start. Alles wat je met je computer doet, verdwijnt als sneeuw voor de zon bij de volgende herstart van je systeem. Omdat ook bestanden die je tussentijd aanmaakt worden gewist (denk ook aan data van programma's die je gebruikt!), kun je mappen uitsluiten van Toolwiz Time Freeze.

Activeer eerst de optie Enable folder exclusion when Time Freeze is on. Klik vervolgens op Add folder en wijs de map aan die je wil uitsluiten van de virtuele 'tijdmachine'. Wijzigingen in deze map blijven behouden, ook als Toolwiz Time Freeze je computer herstelt.

©PXimport

Wijs bij Add folder een of meerdere mappen aan die je wil uitsluiten van het herstelproces van Toolwiz Time Freeze.

11 Niet alleen Microsoft stopt

Het einde van de levenscyclus van een besturingssysteem wordt niet alleen ingelast door de makers het besturingssysteem. Het is te verwachten dat programmamakers de ondersteuning ook zullen gaan staken.

Wat kan dit in de toekomst betekenen? Nieuwe versies van programma's verschijnen niet meer voor Windows XP of kun je niet meer installeren. Dit hebben we eerder gezien bij het uitgefaseerde Windows 98. Als dit bij populaire programma's gebeurt, ontstaat er een beveiligingsrisico: niet alleen het besturingssysteem heeft onderhoud nodig, dit geldt ook voor programma's.

©PXimport

Hoe lang blijven de makers van populaire programma's Windows XP nog ondersteunen?

Microsoft Security Essentials

In januari maakte Microsoft bekend dat het de antivirustool Security Essentials nog tot juli 2015 blijft voorzien van updates om nieuwe virusbedreigingen te ontdekken en te verwijderen. In principe is dat een positief punt, maar verre van zaligmakend. Het is in principe alsof je een inbreker het huis uit gooit, maar de voordeur niet sluit.

Bovendien is uit een recente virusdetectietest van Dennis Technology Labs gebleken dat Security Essentials maar liefst 34 procent van alle virussen niet detecteerde.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Gek op Italiaans eten? Kijk dan eens naar een pizzarette: een elektrische tafeloven waarbij iedereen aan tafel zijn eigen mini-pizza's kan beleggen en bakken. Wij vonden er vijf voor je.

Een pizzarette is een elektrische tafeloven met een terracotta koepel, vergelijkbaar met gourmetten. Iedereen aan tafel belegt zijn eigen mini-pizza en schuift deze via openingen in de oven. Binnen enkele minuten heb je een versgebakken, krokante pizza. Het is een gezellige, sociale manier om samen te eten. Wij vonden vijf mooie modellen voor een gezellige avond voor minder dan 100 euro.

Emerio PO‑115848 Pizzarette

Dit model van Emerio is geschikt voor zes personen maar heeft een iets ander ontwerp. De terracottadom is gecombineerd met een stevige kunststof basis met antislipvoetjes. Het apparaat gebruikt ongeveer 1200 watt, wat betekent dat de pizzarette snel op temperatuur komt. De bakplaat is voorzien van een antiaanbaklaag waardoor deeg niet blijft plakken en je weinig tot geen olie nodig hebt. Je kunt de pizzarette niet alleen voor pizza gebruiken; met de zes bijgeleverde spatels maak je ook minipannenkoekjes of wraps. Bovenop de dom bevinden zich kleine openingen zodat stoom kan ontsnappen, wat een knapperige korst bevordert. Een controlelampje laat zien wanneer de oven klaar is voor gebruik.

Review.nlis hét testpanel-platform van Kieskeurig.nl waar je als consument de unieke kans krijgt om de nieuwste producten, zoals elektronica en huishoudelijke apparaten, uitgebreid thuis te proberen. Het concept is eenvoudig: je meldt je aan voor specifieke testacties die jou aanspreken. Word je geselecteerd, dan ontvang je het product om het enkele weken in je eigen omgeving te gebruiken.

In ruil voor deze ervaring deel je jouw ongezouten, eerlijke mening in een review om andere kopers te helpen. Na de testperiode is het zelfs soms mogelijk om het product met een mooie korting over te nemen.

Ariete 919 pizzaoven

Wat deze pizzarette uniek maakt, is de speciale 'Pre-Bake' functie op de platte bovenkant van de handgemaakte terracotta koepel. Hiermee bak je het deeg kort voor voordat je het belegt, wat garandeert dat je pizza’s een perfecte, krokante bodem krijgen en niet zompig worden door de tomatensaus. De poreuze terracotta koepel absorbeert bovendien vocht tijdens het bakken, wat bijdraagt aan die authentieke steenoven-smaak. Dankzij het krachtige vermogen van 1500 Watt zijn de creaties in slechts enkele minuten gaar en knapperig. De set is compleet uitgevoerd met acht geïsoleerde bakspatels en een handige deeguitsteker, zodat je direct aan de slag kunt. Of het nu voor een kinderfeestje is of een uitgebreid diner, met deze Emerio Pizzarette wordt samen eten een culinair feestje zonder gedoe.

Emerio PO‑115985 Pizzarette

Voor kleinere gezelschappen is er de Emerio PO‑115985. Deze compacte pizzarette is ontworpen voor vier personen en heeft een vermogen van 900 watt. Net als bij de andere modellen zorgt een terracottadom voor een gelijkmatige warmteverdeling. De bakplaat is voorzien van een antiaanbaklaag waardoor je deeg of andere ingrediënten eenvoudig omdraait. Het apparaat wordt geleverd met vier hittebestendige spatels en heeft ventilatieopeningen om overtollige stoom af te voeren. Met dit toestel bak je niet alleen pizza’s; je kunt er ook kleine broodjes of taartjes mee maken. Doordat het model compacter is, neemt het minder ruimte in op tafel.

Tristar PZ‑9160 Pizza Festa Gourmet

De Tristar PZ‑9160 onderscheidt zich doordat hij drie functies combineert: pizza’s bakken, raclette en gourmetten. Dit tafeltoestel van 1800 watt heeft een grote ronde bakplaat waarboven je een terracottadom plaatst voor pizza’s. Onder dezelfde kap kun je ook kleine pannetjes gebruiken voor kaas of vlees; ze zijn voorzien van een antiaanbaklaag en worden verlicht door een indicatielampje. De temperatuur stel je handmatig in via een draaiknop en een controlelampje geeft aan wanneer het toestel warm is. De set wordt geleverd met zes spatels, zodat je met zes personen kunt koken. Dankzij de antislipvoetjes blijft de unit stabiel op tafel. De PZ‑9160 is sinds 2021 verkrijgbaar.

Emerio Pizzarette PO‑1158471

De Emerio PO‑1158471 is de vierpersoonsversie van de bekende pizzarette. Dit apparaat verbruikt ongeveer 1100 watt en heeft een keramische bakplaat met een antiaanbaklaag, zodat pizza’s niet vastplakken. De terracottadom zorgt voor een gelijkmatige warmte en een knapperige korst. Openingen aan de bovenkant laten stoom ontsnappen en voorkomen dat de pizza te vochtig wordt. Bij de set krijg je vier spatels met geïsoleerde handvatten. Omdat dit model kleiner is, neemt het niet veel plaats in op tafel en is het ook geschikt voor kleinere huishoudens. De pizzarette is geschikt voor gebruik met kant‑en‑klare pizzabodems of zelfgemaakt deeg.

Hoewel wachtwoordloze technieken als toegangssleutels snel terrein winnen, doe je er voorlopig goed aan slim om te gaan met je huidige wachtwoorden. De tips en (gratis) tools in dit artikel helpen je bij het opzetten van degelijk wachtwoordbeheer.

Cloudbeheer

Telkens hetzelfde wachtwoord gebruiken voor meerdere apps en diensten is sterk af te raden, maar verschillende complexe wachtwoorden onthouden lukt haast niet zonder een wachtwoordbeheerder. Een degelijke, gratis optie is het opensource Bitwarden. Kies eerst een hoofdwachtwoord en installeer daarna de desktop-app, browserextensies (voor automatisch invullen) en/of de mobiele app. Je wachtwoordkluis wordt end-to-end versleuteld in de cloud bewaard en wordt via je account gesynchroniseerd. Kies bij voorkeur bitwarden.eu als serverlocatie. Je kunt ook creditcards en andere gevoelige gegevens in je kluis bewaren.

Lokaal beheer

Bitwarden is een uitstekende wachtwoordmanager, maar functies als TOTP-authenticatie (Time-based One-Time Password) zijn alleen beschikbaar in de betaalde versie. Misschien stoort het je ook dat je wachtwoordkluis in de cloud wordt opgeslagen. Een gratis, opensource-alternatief is KeePassXC. Deze bewaart alles lokaal in een versleuteld bestand, van wachtwoorden en creditcards tot notities. De app werkt volledig offline, ondersteunt ook TOTP-authenticatie en vult inloggegevens automatisch in via een browserextensie. Wil je toch synchronisatie, dan kun je de database delen via een cloudopslagdienst als Google Drive of Dropbox, of met Syncthing.

Algoritme

Bij wachtwoordbeheerders als Bitwarden en KeePassXC worden je wachtwoorden opgeslagen. LessPass pakt het anders aan. Deze bewaart niets, maar genereert je wachtwoorden telkens opnieuw via een algoritme op basis van je hoofdwachtwoord, gebruikersnaam en sitenaam. Uit veiligheidsoverwegingen gebruik je hiervoor liefst de browserextensie of mobiele app, zodat alles lokaal gebeurt. Omdat nergens iets wordt opgeslagen, is dit systeem veilig, maar je moet bij elke herberekening wel exact dezelfde gegevens ingeven. Automatisch invullen of ondersteuning voor notities ontbreekt helaas.

Browsers

Gebruik je bijna uitsluitend je browser voor allerlei aanmeldingen, dan kun je ook de ingebouwde wachtwoordbeheerfunctie gebruiken. Deze zit in de meeste Chromium-browsers en in Firefox. In Chrome ga je naar Instellingen / Jij en Google / Synchronisatie en Google-services. Schakel de functie in en zorg dat bij Beheren wat je synchroniseert ook Wachtwoorden en toegangssleutels is aangevinkt. Wil je liever niet synchroniseren, dan kun je wachtwoorden ook handmatig exporteren en importeren via Instellingen / Automatisch invullen en wachtwoorden / Google Wachtwoordmanager. Kies daar Instellingen en Wachtwoorden exporteren. Je kunt het opnieuw inladen via Wachtwoorden importeren. Verwijder eventueel het csv-bestand na gebruik. Firefox biedt vergelijkbare opties.

2FA

Zelfs met een degelijke wachtwoordbeheerder blijven wachtwoorden een zwakke schakel: ze zijn te eenvoudig, je vergeet of verliest ze, je geeft ze in op phishing-sites of malware onderschept ze. Daarom is het aangeraden om 2FA, oftewel tweestapsverificatie, te activeren. Daarbij is naast je wachtwoord een extra factor nodig, zoals een pincode, TOTP, sms, pushmelding, biometrie of een beveiligingssleutel. Een handig overzicht van sites en diensten die 2FA ondersteunen, met info over de gebruikte methoden en links naar de instelinstructies, vind je op https://2fawebsites.github.io en op de thematische https://2fa.directory.

Authenticator

Er bestaan meerdere verificatiemethoden voor 2FA, maar vrijwel alle diensten ondersteunen verificatie zowel via sms als via TOTP. Bij TOTP is geen internet of gsm-netwerk nodig, wat het minder kwetsbaar maakt voor onderschepping of sim-swapping. Om zulke codes te genereren heb je een TOTP-authenticator-app nodig. Goede gratis opties zijn Google Authenticator, Microsoft Authenticator (ondersteunt geen wachtwoordbeheer en autofill meer), Aegis Authenticator en Authy. Alle vier ondersteunen TOTP en bieden een back-upfunctie. Wil je je codes exporteren, dan lukt dit het best met Google of Aegis. Deze laatste is ook opensource, maar is enkel beschikbaar voor Android. Authy is veelzijdigst, want bruikbaar op Android, iOS, macOS en Windows.

Herstelcodes

De meeste diensten met 2FA laten je ook herstelcodes gebruiken. Deze bieden een uitweg als je tijdelijk geen toegang hebt tot andere aanmeldopties, bijvoorbeeld bij verlies van je smartphone. Bewaar deze herstelcodes tevens digitaal, zoals in het notitiegedeelte van je favoriete wachtwoordmanager, in een versleutelde VeraCrypt-container of in een versleuteld cloudbestand. Bij Google vind je tot 10 herstelcodes via https://myaccount.google.com/security, bij Back-upcodes. Bij Microsoft is dit beperkt tot één code: ga naar https://account.microsoft.com/security, klik op Beheren hoe ik me aanmeld en kies Een nieuwe code genereren.

Gehackt?

Het is verstandig om regelmatig te controleren of een van je login-id's al in een online datalek voorkomt. Dit kan via Have I Been Pwned. Hier vul je e-mailadres in en je ziet meteen hoeveel en welke datalekken er zijn. Klik bovenaan op Notify Me voor een gratis melding zodra je adres in een nieuw lek opduikt. Klik op Passwords om te controleren of een wachtwoord reeds voorkomt in een datalek.

In Chrome kun je via chrome://password-manager/checkup?start=true eveneens een wachtwoordcheck uitvoeren. Je ziet ook hoeveel wachtwoorden zwak zijn of worden hergebruikt.

Anti-phishing

Wachtwoorden bieden weinig bescherming tegen phishing-sites, dus zorg ervoor dat je hiertegen zo goed mogelijk beveiligd bent. In je browser, zoals Chrome, ga je naar Instellingen, kies Privacy en beveiliging / Beveiliging en activeer bij voorkeur Geoptimaliseerde beveiliging bij Safe Browsing, of anders Standaardbeveiliging. Daarnaast kun je via DNS phishing-sites al blokkeren voor ze laden. Een optie is het gebruik van de nieuwe Europese publieke DNS4EU-resolvers. Kies hier voor Protective resolution (86.54.11.1 en 86.54.11.201), eventueel aangevuld met kinderbescherming en/of advertentieblokkering. Op de site vind je stap-voor-stap-instructies.

E-mailadres

Veel diensten laten je een e-mailadres opgeven ingeval je je wachtwoord vergeet of je account wordt geblokkeerd. Je ontvangt dan een mail om je identiteit te bevestigen en een herstellink te krijgen. Gebruik hiervoor liefst niet je hoofdadres, want als iemand dat via een datalek bemachtigt, kan die herstelmails onderscheppen en je accounts via wachtwoordherstel overnemen. Je kiest dus beter een apart e-mailadres dat je nergens anders voor gebruikt. Bij Google kun je dit instellen op https://myaccount.google.com/security, bij Herstelmailadres.

Lees ook: Zo meld je phishing in Outlook en Gmail

Browserprofiel

Voor gevoelige accounts zoals online bankieren of je wachtwoordkluis kun je overwegen een apart browserprofiel te gebruiken. Malafide scripts of extensies uit je standaardprofiel worden zo niet geactiveerd. Zo beperk je ook tracering en fingerprinting, en voorkom je dat je per ongeluk ingelogd blijft, aangezien je in dat profiel geen andere sites bezoekt.

In Chrome maak je een nieuw profiel aan via het profielicoon rechtsboven. Kies Chrome-profiel toevoegen. Je kunt inloggen met een Google-account of klikken op Doorgaan zonder account. Kies een zoekmachine, vul een profielnaam in, selecteer een opvallend thema en klik op Klaar.

Aanmeldpogingen

Bij sommige diensten, zoals Google en Microsoft, ontvang je automatisch een e-mail of pushmelding zodra een nieuw apparaat of een nieuwe browser inlogt. Zo kun je snel ingrijpen, bijvoorbeeld door je wachtwoord aan te passen of verdachte sessies uit te loggen. Bij Google ga je naar https://myaccount.google.com/security. Scrol naar Je apparaten en klik op Apparaten beheren. Selecteer een sessie en kies Uitloggen. Bij Microsoft ga je naar https://account.microsoft.com/security en klik je op Mijn aanmeldactiviteiten weergeven.

Beveiligingssleutel

Je kunt een fysieke beveiligingssleutel (zoals de meeste YubiKeys) ook gebruiken om je wachtwoordkluis te openen in combinatie met je hoofdwachtwoord.

Installeer eerst Yubikey Manager en start dit programma. Ga naar Applications/OTP en klik op Configure bij een vrij slot. Kies Challenge-response en klik op Generate voor een geheime sleutel. Vink Require touch aan voor extra veiligheid. Bevestig met Finish.

Open vervolgens je database in KeePassXC en ga naar Database / Databasebeveiliging. Kies Aanvullende bescherming toevoegen / Challenge-Response toevoegen. Selecteer het juiste slot van je ingeplugde beveiligingssleutel en bevestig met OK.

Browserwachtwoorden

Gebruik je meerdere browsers en zoek je het wachtwoord van een specifieke site, wil je alle wachtwoorden exporteren voor import in een andere browser, of is je systeem gecrasht en wil je de wachtwoorden uit je browserprofielen halen? Dan kan het gratis WebBrowserPassView handig van pas komen (let op: je virusscanner kan een foutpositief geven). Pak het zip-bestand uit met het wachtwoord wbpv28821@ en start de portable app. Je krijgt een overzicht van alle gevonden sites en log-ins. Via Bestand / Geselecteerde items opslaan kun je exporteren naar diverse csv-formaten, zoals voor Chrome, KeePass en Firefox.

Toegangssleutels

Een mooie afsluiter lijkt ons een tip rond passkeys, oftewel toegangssleutels. Immers, steeds meer diensten (en wachtwoordmanagers) ondersteunen deze aanmeldmethode waarbij je geen wachtwoord meer hoeft in te voeren. Een passkey is een cryptografisch sleutelpaar: de publieke sleutel wordt bewaard bij de onlinedienst, terwijl de (afgeleide) private sleutel veilig op je toestel blijft, zoals je pc, smartphone of een fysieke beveiligingssleutel zoals een Yubikey.

Zo maak je een toegangssleutel aan bij Google. Ga naar https://g.co/passkeys en meld je aan. Klik twee keer op Toegangssleutel maken. Je toestel stelt nu een methode voor, zoals gezichtsherkenning, vingerafdruk of pincode. Bevestig de koppeling. Vanaf nu kun je je bij Google aanmelden vanaf dit toestel, zonder wachtwoord.