Als u de computer een tijdje niet nodig hebt, wilt u deze vast niet doelloos laten doordraaien, maar ook niet volledig uitschakelen. Windows kent daarom een aantal pauzestanden waarin er amper of geen energie verbruikt wordt en u de computer snel weer tot leven kunt wekken. Er bestaan meerdere manieren om een pc in slaap te brengen.

1 In slaap sukkelen

Er zijn grofweg twee manieren waarop u alle computeractiviteiten kunt laten pauzeren. Allereerst is er de slaapstand. Dit is een energiebesparende stand waarin alles wat op de pc draait tijdelijk wordt stilgezet. Een computer uit slaapstand halen gaat razendsnel, want alle gegevens zitten nog gewoon in het werkgeheugen. Valt tijdens slaapstand echter de stroom uit en heeft de computer geen accu, dan gaat al uw niet-opgeslagen werk verloren. Slaapstand kan via een toetsaanslag geactiveerd worden, maar het kan ook automatisch gebeuren zodra u de pc een tijdje niet gebruikt. Hoelang het duurt voordat de pc in slaap sukkelt, stelt u in via Start / Configuratiescherm / Hardware en geluiden / Energiebeheer. Klik op De schema-instellingen wijzigen achter het actieve energiebeheerschema, want dit kan per schema ingesteld worden. Daarnaast bestaat er nog de sluimerstand. Nu worden draaiende programma's en geopende documenten eerst op schijf bewaard en daarna wordt de computer volledig uitgeschakeld. Er wordt zodoende helemaal geen stroom meer gebruikt. Na inschakelen worden de gegevens van schijf gelezen en is het net of de pc nooit uit is geweest.

©PXimport

Geef voor zowel accu als netstroom op wanneer slaapstand ingeschakeld mag worden.

2 Van slaapstand naar sluimerstand

Ontwaken uit sluimerstand duurt wel wat langer dan wanneer slaapstand actief was, maar is nog altijd stukken sneller dan het opnieuw starten van Windows. Met als extra voordeel dat u meteen verder kunt waar u was gebleven. Op de meeste pc's bestaat ook nog een slimme variant van slaapstand, genaamd hybride slaapstand. Gegevens worden dan zowel in het geheugen als op schijf bewaard en het is daarmee een kruising tussen de gewone slaapstand en sluimerstand. In hybride slaapstand duurt ontwaken doorgaans maar enkele seconden. Tenzij de geheugeninhoud verloren is gegaan, omdat de stroom werd uitgeschakeld, dan duurt het vanwege het inladen vanaf schijf iets langer. Net als bij sluimerstand dus. Hybride slaapstand activeren doet u door zodra het energiebeheerschema uit stap 1 getoond wordt, op Geavanceerde energie-instellingen wijzigen te klikken en dan naar onderdeel Slaapstand te gaan. Overigens kan bij langdurige computerinactiviteit de (hybride) slaapstand automatisch overgaan in sluimerstand. Voor relatief korte onderbrekingen voldoet (hybride) slaapstand namelijk uitstekend, maar wilt u vele uren, een nacht, dagdeel, of nog langer overbruggen, dan is sluimerstand geschikter.

©PXimport

Slaapstand gaat na een tijdje vanzelf over in sluimerstand.

3 Dekselse knoppen

Zowel slaapstand als sluimerstand mag u ook handmatig activeren. Waarmee u dit doet, stelt u in via Start / Configuratiescherm /Hardware en geluiden / Energiebeheer. Klik daarna links op Het gedrag van de aan/uit-knoppen bepalen. Op dit scherm geeft u aan wat er moet gebeuren zodra u de aan/uit-knop, de slaapstandknop indrukt of het deksel van uw laptop of netbook dichtklapt. Dit geldt wel meteen voor alle energiebeheerschema's die uw pc kent. Individuele schema's aanpassen mag ook, u vindt eenzelfde optie in het venster uit stap 2. U kunt bij een knop of het deksel ook kiezen voor Geen actie ondernemen. Bijvoorbeeld omdat u het deksel van de laptop wilt kunnen sluiten, terwijl de laptop gewoon blijft doordraaien. Handig als de laptop langlopende taken moet uitvoeren, zoals het maken van zware berekeningen of het downloaden van grote (hoeveelheden) bestanden. Slaapstand of sluimerstand activeren kan ook nog via het snelmenu van Start / Afsluiten. Of door op een leeg gedeelte van het bureaublad te klikken en dan het snelmenu van toetsencombinatie Alt+F4 te gebruiken. Zodra hybride slaapstand is toegestaan, zal sluimerstand echter in deze beide snelmenu's ontbreken.

©PXimport

U bepaalt helemaal zelf hoe sluimer- en slaapstand geactiveerd worden.

Iedereen die met Windows werkt, kent het wel: ineens een blauw scherm, en dan… niets meer. Het beruchte Blue Screen of Death (BSOD) hoort al sinds de jaren 90 bij Windows als pindakaas bij brood. Maar daar komt nu verandering in: het blauwe scherm gaat verdwijnen.

Het Blue Screen of Death bestaat al sinds de jaren 90. In Windows NT verscheen het voor het eerst in zijn bekende vorm: witte foutcodes op een felblauw vlak. De melding verscheen bij serieuze systeemfouten, vaak veroorzaakt door een kapotte driver of instabiele hardware. In latere versies kwamen er ook een verdrietige emoticon :( bij en, sinds 2016, een QR-code die naar een informatiepagina leidde. Hoewel er weinig dingen zo frustrerend zijn als een BSOD, is-ie ook handig: de foutmelding en STOP-code* die erop staan, kunnen je namelijk helpen om te achterhalen wat er precies aan de hand is. Maar nu gaat het dus verdwijnen …
*Scrol naar beneden voor een overzicht met de meest voorkomende foutmeldingen/STOP-codes en hun betekenis.

©PXimport | Reshift Digital BV

Op zwart

Het is gelukkig iets minder dramatisch dan je denkt: Microsoft gaat het blauwe scherm vervangen door een zwarte variant. Het nieuwe ontwerp oogt rustiger, zonder QR-code of icoontjes, en toont direct de foutcode en de driver die mogelijk de oorzaak is. Handig voor wie het probleem wil opzoeken of oplossen.

De nieuwe interface is vanaf later deze zomer beschikbaar op alle computers die draaien op Windows 11 versie 24H2. Naast het zwarte scherm wordt ook het meldingsscherm dat je ziet bij onverwachte herstarts vernieuwd. Dat sluit beter aan op de rest van Windows 11, is overzichtelijker en verdwijnt vaak al binnen een paar seconden.

©Microsoft

Waarom deze verandering?

Volgens Microsoft draait het om duidelijkheid. Het scherm moet beter laten zien of het probleem in Windows zelf zit, of in een externe component. Dat scheelt tijd bij het zoeken naar de oorzaak. Zeker na de wereldwijde CrowdStrike-storing van vorig jaar – waarbij miljoenen computers vastliepen door een fout in beveiligingssoftware – wil Microsoft de foutafhandeling beter en sneller maken.

Quick Machine Recovery

Naast het nieuwe scherm introduceert Microsoft ook Quick Machine Recovery (QMR). Deze functie is bedoeld voor situaties waarin een pc helemaal niet meer opstart. Via de herstelomgeving van Windows kan het systeem dan automatisch reparaties uitvoeren, zonder dat je handmatig iets hoeft te doen of een expert hoeft in te schakelen.

QMR wordt later dit jaar beschikbaar op alle apparaten met Windows 11 versie 24H2. Op Home-edities staat het standaard aan. De functie wordt op dit moment al getest in het Beta Channel van het Windows Insider-programma, zodat Microsoft nog kan bijschaven waar nodig.

Wat merk jij ervan?

Voor de meeste mensen betekent dit vooral dat de foutmelding bij een crash er straks anders uitziet. Maar het belangrijkste verschil zit onder de motorkap: Windows toont duidelijker wat er misgaat en kan zichzelf sneller herstellen. In de volksmond zal er – denken wij – overigens weinig veranderen: Blue of Black, het zal een BSOD blijven.

Vanaf 7 juli krijgt Google Gemini toegang tot apps als WhatsApp, Telefoon en Berichten – zelfs als je dat niet expliciet hebt aangezet. Wat betekent dat voor je privacy? En hoe voorkom je dat de AI méér weet dan jij wilt? Dit moet je weten voordat de verandering ingaat.

Googles AI-assistent Gemini wordt komende maand verweven met een aantal nogal essentiële apps op je Android-toestel. Denk aan Telefoon, Berichten en zelfs WhatsApp. Dat blijkt uit een e-mail die Google eind juni verstuurde naar gebruikers van Gemini, meldt de website Android Authority. De toon van die boodschap riep meteen vragen op: helpt Gemini je straks óók als je tracking hebt uitgeschakeld? En wat betekent dat voor je privacy?

Ook interessant: Bezorgd over je privacy? Zo zet je Meta AI uit in je WhatsApp-chats

Vage communicatie zorgt voor onrust

In de e-mail staat dat Gemini binnenkort ondersteuning biedt bij basisfuncties zoals bellen en berichten versturen, óók als je de zogeheten Gemini Apps Activity uit hebt staan. Op papier klinkt dat als een handige extra, maar in de praktijk leidde het vooral tot verwarring. Want als Gemini kan helpen zonder dat die activiteit is ingeschakeld, betekent dat dan dat de AI toch nog steeds meeleest of gegevens opslaat?

De formulering was vaag, de impact onduidelijk, en aangezien onze privacy in combinatie met AI sowieso al een heet hangijzer is, ging het nieuws als een lopend vuurtje door de techcommunity. Al snel verschenen er bezorgde reacties op sociale media en in forums, waarin gebruikers zich afvroegen of ze straks ongemerkt data afstaan aan een AI-systeem dat ze zelf niet actief gebruiken.

©Andrea

Google stelt gerust, maar nuanceert niet alles

Gelukkig kwam Google snel met verduidelijking. De kernboodschap: al biedt Gemini straks hulp bij je apps, dat betekent níét dat je persoonlijke gegevens automatisch worden verzameld of opgeslagen. Als je Gemini Apps Activity uit hebt staan, worden je gesprekken niet opgeslagen, niet gebruikt om modellen te trainen en verdwijnen ze na korte tijd automatisch. De AI gebruikt die tijdelijke gegevens alleen om je direct te kunnen helpen, bijvoorbeeld als je zegt 'bel mama' of 'stuur een bericht naar Daan'.

Toch blijft er een nuance hangen. De toegang van Gemini tot deze apps wordt standaard ingeschakeld voor iedereen, tenzij je dat zelf dus actief uitschakelt. Dat betekent dat de AI wel degelijk macht krijgt over je telefoonfuncties, tenzij jij ingrijpt. En hoewel de data niet worden opgeslagen, is er technisch gezien wel sprake van toegang tot privé-interactie, al is het kortstondig en geanonimiseerd.

Ook interessant: Spraakberichten in WhatsApp lezen, zo werkt het

Gebruikers kunnen zelf de stekker eruit trekken

Voor wie zich niet prettig voelt bij deze mate van AI-integratie, is er goed nieuws: je kunt de toegang van Gemini tot je apps volledig intrekken. Dat doe je via de instellingen van de Gemini-app binnen Android of via de speciale webpagina gemini.google.com/apps. Daar bepaal je per app of je Gemini toestemming geeft om ermee te werken. Zet je die toegang uit, dan stopt de AI simpelweg met bellen, berichten sturen of andere app-interacties. Je behoudt dus altijd de controle – als je tenminste weet waar je moet kijken.

Wat belangrijk is om te onthouden: deze wijziging betekent niet dat Gemini een spion wordt op je telefoon. Het is eerder een uitbreiding van de Assistent-functie, zoals we die kennen van eerdere AI-integraties binnen Android. Maar doordat AI steeds meer verweven raakt met je dagelijkse digitale handelingen, is het goed om scherp te blijven op wat wel en niet wordt gedeeld.

©WEI ZHENG

Van slimme assistent naar app‑regisseur

De evolutie van Gemini laat zien waar het naartoe gaat met AI in Android: niet langer een slimme praatpaal in de marge, maar een behoorlijk dominante regisseur van je app-gebruik. Vergelijk het met Siri's vernieuwde integratie in iOS 18 of de opkomende app-functies in Android 16 – allemaal gericht op een AI die niet alleen antwoordt, maar ook handelt.

Die verschuiving is logisch, maar dwingt ontwikkelaars én gebruikers om na te denken over de ethiek van assistentie. Want hoe vriendelijk een AI ook oogt, als die steeds meer kan, moet je ook scherper kijken naar wat je precies weggeeft.

Wat betekent dat concreet voor jou?

Als gebruiker hoef je je voorlopig geen zorgen te maken dat Gemini heimelijk je gesprekken opslaat of meeluistert zonder toestemming. Maar het blijft belangrijk om je instellingen te checken, zeker nu de AI standaard meer bevoegdheden krijgt. De tools om die macht te beperken zijn er gelukkig, je moet ze alleen wel even opzoeken.

Wil je dus de voordelen van Gemini benutten zonder je privacy op het spel te zetten? Check dan vóór 7 juli je instellingen en bepaal zelf hoeveel zeggenschap je de AI geeft. Zo houd je het beste van twee werelden: slimme hulp, zonder ongewenste inmenging.