Je wilt je thuisnetwerk beter afschermen en beveiligen én je hebt nog ergens een oudere computer staan. Dat komt mooi uit, want dat is een ideale combinatie om met pfSense aan de slag te gaan. pfSense is namelijk een ijzersterke firewall, die tevens als router, draadloos toegangspunt, DMZ, DHCP- , DNS- en VPN-server – én meer – kan fungeren.

Je NAT-router zorgt weliswaar al voor enige afscherming van je netwerk en natuurlijk heb je ook een softwarematige firewall (al is het die van Windows) draaien op je pc’s en/of laptops. Maar als enthousiast computeraar heb je toch graag meer flexibiliteit en regel je alles het liefst zoveel mogelijk zelf. In dit artikel vertellen we je over pfSense en hoe je het installeert. In een tweede artikel nemen we de verschillende mogelijkheden van het programma met je door.

Wat is pfSense?

pfSense is een uitstekende beveiliging van je systeem, vooral omdat het een opensource-project is. Wat inhoudt dat iedereen de broncode kan inspecteren en er dus minder kans is op achterdeurtjes. Het pfSense-project is gestart in 2004 en intussen uitgegroeid tot erg populair pakket voor netwerkbeveiliging. 

Het begon als een afsplitsing van m0n0wall, een embedded firewall-distributie op basis van freeBSD. De ‘core business’ van pfSense draait ook nog steeds om ‘firewalling’ (de letters ‘pf’ staan trouwens voor packet filtering). De functionaliteit van het pakket is gaandeweg uitgebreid, zoals je kunt lezen op de site van pfSense. Bovendien is de tool met een pakketbeheerder uitgerust waarmee je moeiteloos allerlei externe modules kunt toevoegen. 

pfSense downloaden

Op het moment van schrijven is pfSense 2.3.2 de meest recente versie, en meteen ook één van de laatste die nog de 32bits-architectuur zal ondersteunen. Op pfsense.org/products kun je alvast terecht voor heel wat apparaten met een ingebouwde versie van pfSense, maar in deze workshop kiezen we voor de gratis community-editie van pfSense, die we op een wat oudere computer gaan installeren. 

De systeemeisen voor pfSense zijn erg laag

Voor je hiermee zelf aan de slag gaat, controleer eerst of je eigen hardware aan de systeemeisen voldoet. Maar met bescheiden aanbevelingen als een 1GHz-cpu, 1 GB RAM en 1 GB schijfruimte kan dat haast niet anders. In dit hele verhaal spelen de netwerkadapters natuurlijk ook een cruciale rol en de makers zelf adviseren netwerkadapters van Intel, hoewel dat niet noodzakelijk is.

Hier vind je de recente community-editie van pfSense, waar je het gewenste image via de uitklapmenu’s selecteert. Wij kozen hier Install, AMD64 (64-bit), Frankfurt als mirrorsite en dan de versie met memstick in de bestandsnaam. Maar je kunt ook kiezen voor een cd-image, kijk voor de details van wat de bestandsnamen inhouden onder het kopje Filename Guide op de downloadpagina.

pfSense installeren via usb

Ons downloadbestand, iets meer dan 300 MB groot, was een gz-archief dat zich snel liet uitpakken met een gratis tool als 7-Zip. Het resulterende img-bestand schrijf je naar je usb-stick (2 GB volstaat) met een gratis programma als Rufus of Imageusb. Selecteer in deze tool de juiste usb-stick, selecteer de optie Write image to USB drive en bevestig met de knop Write.

©PXimport

Stop je opstartmedium (cd/dvd of usb-stick) in je – oude – pc en start het toestel van dat medium op. Mogelijk moet je hiervoor het bootmenu van je systeem oproepen of desnoods de bootvolgorde aanpassen in het BIOS. Als alles goed is, verschijnt even later het installatiemenu van pfSense, waar je de eerste optie (Boot Multi User) selecteert.

Een venster verder zet je met de I-toets de installer in gang. Controleer vervolgens via Change Keymap of de toetsenbordindeling correct staat ingesteld, dat is bijvoorbeeld dutch.iso.acc.kbd of be.iso.acc.kbd. De opties Video Fonts en Screenmap mag je normaliter ongemoeid laten. Bevestig met Accept these Settings.

©PXimport

Vervolgens krijg je de keuze tussen Quick/Easy Install en Custom Install. Deze laatste is met name interessant wanneer je meerdere schijven of partities hebt. In ons geval mag pfSense onze (enige) schijf compleet in beslag nemen en dus kiezen we voor Quick/Easy Install. Nog een stap verder kies je voor Standard Kernel (en dus niet embedded).

Uiteindelijk rond je de installatie af met een herstart van het systeem. Zodra de pc is opgestart, kom je in het hoofdmenu van pdSense terecht. En dan begint de pret pas echt. Ga daarvoor door naar deel 2 van deze workshop: ip-adressen uitdelen en firewall instellen in pfSense.

Tekst: Toon van Daele

Een 'gewoon prima' smartphone hoeft echt geen vele honderden euro's te kosten, weten we inmiddels. De nieuwe Motorola Edge 60 Fusion is daar een mooi voorbeeld van, lees je in deze review. Voor een adviesprijs van 329 euro krijg je een telefoon die luxe oogt, fijne specificaties heeft en zes jaar updates ontvangt.

De Edge 60 Fusion is het goedkoopste model in Motorola's Edge 60-serie en verkrijgbaar in drie kleuren: blauw, roze en het geteste turquoise. Niet de meeste alledaagse kleuren voor een smartphone, en het veilige grijs, zwart en wit ontbreken. Wij kunnen dat wel waarderen.

Opvallend ontwerp

De Edge 60 Fusion valt lekker op in de saaie massa. Een hoesje kan handig zijn om de telefoon beter te beschermen, maar is niet nodig voor grip. De nepleren achterkant biedt namelijk veel grip. Motorola schermt bovendien met een MIL-STD-810H-certificering, die aangeeft dat de Edge 60 Fusion niet stuk zou moeten gaan door een val van maximaal 1,2 meter hoogte.

©Rens Blom

De Edge 60 Fusion valt lekker op.

De gebruikservaring van de Motorola-smartphone is uitstekend. Met 178 gram is het toestel relatief licht, door de gekromde randen aan de zijkanten heb je het idee dat je een hele dure telefoon in handen hebt en het 6,67 inch-oledscherm ziet ook heel goed uit. De verversingssnelheid is 120 Hz en de resolutie wat hoger dan Full-HD, waardoor het scherm scherp oogt.

Complete smartphone

We zijn ook blij dat Motorola de scherp geprijsde smartphone zo compleet heeft gemaakt. De Edge 60 Fusion is bijvoorbeeld waterbestendig, ondersteunt een e-sim en heeft lekker veel (256 GB) opslagcapaciteit. Ook het werkgeheugen is van gebruikelijke grootte (8 GB) en de gangbare accucapaciteit van 5200 mAh levert een meer dan prima accuduur op. Wij kunnen de smartphone bij redelijk intensief gebruik, ook buiten de deur, zeker een lange dag gebruiken. 's Avonds opladen kan, maar de volgende ochtend redt het toestel ook.

©Rens Blom

Het grote scherm ziet er goed uit

Je dient wel zelf een oplaadadapter te regelen, en het liefst een krachtige. Motorola levert – vanwege nieuwe EU-wetgeving – namelijk alleen een usb-c-kabel in de doos van de Edge 60 Fusion mee. Met de juiste adapter kan de smartphone overigens lekker rap opladen, namelijk met 68 watt. Wat dat zegt? Dat het drie kwartier duurt om de telefoon van 0 naar 100 procent te brengen.

Is de Edge 60 Fusion zonder compromissen? Nee. De gebruikte MediaTek-processor is niet zo snel, waardoor de telefoon ons af en toe niet kan bijhouden. Geen ramp, maar wel een aandachtspunt. Toestellen worden door de jaren heen namelijk wat trager door alle apps en bestanden die je erop hebt gezet, en de Edge 60 Fusion is dus vanaf dag één al niet de snelste in zijn segment.

©Rens Blom

Camera's

De camera's van de smartphone zijn wat verwarrend. Achterop lijken drie cameralenzen te zitten, aangevuld met een flitser. Er zijn echter maar twee camera's: een hoofdcamera en een groothoekcamera. De Edge 60 Fusion kan ook inzoomen, maar gebruikt daar zijn hoofdcamera voor. Hoewel de camera's prima zijn gelet op de prijs, merken we duidelijk dat duurdere smartphones betere kiekjes schieten. Een begrijpelijk compromis, en we zijn blij dat Motorola de groothoeklens voorzien heeft van een macrofunctie, om van heel dichtbij te fotograferen. Dat kunnen lang niet alle telefoons in dit prijssegment.

Hieronder zie je twee fotoseries met van links naar rechts de hoofdcamera, groothoekcamera en zoomfunctie (2x) aan het werk.

©Rens Blom

©Rens Blom

Zes jaar updates

Prettig aan de Motorola Edge 60 Fusion is dat de telefoon drie Android-upgrades en zes jaar beveiligingsupdates krijgt. Je kunt het toestel dus heel lang veilig gebruiken. Motorola installeert ook heel wat AI-functies op het toestel. Sommige functies zijn nuttig, andere niet. Vertrouwd prettig blijven de gebaren om de smartphone efficiënt te bedienen. Motorola's tijdlijn met artikelen in allerlei categorieën toont ons om onduidelijke redenen alleen Engelstalige content, aangevuld met advertenties. Google's nieuwsfeed blijft dus relevanter.

©Rens Blom

Sommige onderdelen van Motorola's software bevallen goed, andere delen minder.

Conclusie: Motorola Edge 60 Fusion kopen?

De Motorola Edge 60 Fusion is niet de snelste smartphone in zijn prijsklasse, maar scoort op alle andere belangrijke punten wel (erg) goed. We zijn ook blij met het updatebeleid van zes jaar. Voor iets meer dan 300 euro koop je zo een telefoon waar je veel plezier aan kunt beleven.

WhatsApp is de meest geïnstalleerde app op Nederlandse smartphones, gevolgd door Google Maps, DigiD en YouTube. Dat blijkt uit het Mobile App Trends Report 2025 van Framna. Voor dit rapport zijn 600 apps geanalyseerd en 9.000 gebruikers ondervraagd.

Praktisch wint het van nieuws

De Top 20 laat een duidelijke voorkeur zien voor praktische apps, zoals 9292, NS, PostNL en Buienradar. Ook supermarktapps als die van Albert Heijn en Lidl Plus zijn vertegenwoordigd; terwijl ook Marktplaats, Bol en Spotify populair zijn.Nieuwsapps van onder andere NU.nl, NOS en De Telegraaf ontbreken. Daarin verschilt Nederland bijvoorbeeld van Scandinavische landen als Zweden en Denemarken, waarin de categorie nieuwsapps sterker scoort.

Kijken we naar sociale media, dan staan Facebook, Instagram en LinkedIn wel in de Top 20, maar TikTok ontbreekt.

Hoge waardering ≠ (automatisch) vaak geïnstalleerd

Framna keek niet alleen naar hoeveel een app wordt geïnstalleerd, maar ook naar de mate van waardering. De zogeheten "App Pulse-score" is gebaseerd op tevredenheid, gebruikswaarde, relevantie en het imago van de aanbieder. Op basis van die score staan WhatsApp, Spotify en ChatGPT bovenaan. Opvallend: sommige apps met een hoge App Pulse-score – zoals ChatGPT en Teletekst – komen niet voor in de lijst van meest geïnstalleerde apps.

WhatsApp niet weg te denken

WhatsApp is met een gebruikspercentage van 97 procent met afstand de populairste app in Nederland. De app wordt zowel privé als zakelijk gebruikt, onder meer voor klantenservice, groepsgesprekken en afspraakherinneringen. Daarmee speelt WhatsApp een centrale rol in de digitale communicatie van veel Nederlanders.

DigiD en Tikkie onmisbaar geworden

Ook DigiD en Tikkie zijn breed ingeburgerd. DigiD is de standaard geworden voor online toegang tot overheidsdiensten en zorginstanties. Tikkie wordt veel gebruikt voor het eenvoudig terugbetalen van bedragen onderling. Beide apps combineren gebruiksgemak met een duidelijke functie, waardoor ze inmiddels voor veel gebruikers tot de vaste uitrusting van hun telefoon behoren.

Social media dagelijks het meest geopend

In het onderzoek is ook gekeken naar het daadwerkelijke gebruik van apps. Social media worden het vaakst dagelijks geopend (door 62 procent van de ondervraagden), gevolgd door nieuwsapps (61 procent), financiële apps (31 procent) en entertainmentapps (28 procent). Toch halen nieuwsapps de top 20 van meest gebruikte apps niet.

De 20 meest gedownloade apps in Nederland

1: WhatsApp

2: Google Maps

3: DigiD

4: YouTube

5: Facebook

6: Marktplaats

7: Instagram

8: Albert Heijn

9: Spotify

10: Bol

11: PostNL

12: Messenger

13: NS

14: Netflix

15: Buienradar

16: Tikkie

17: Lidl Plus

18: LinkedIn

19: 9292

20: ING