ID.nl logo
Downloaden: Wat mag wel en wat niet?
© PXimport
Huis

Downloaden: Wat mag wel en wat niet?

ACHTERGROND - Het downloaden van films, series en muziek is nog steeds toegestaan. Maar je mag natuurlijk niet alles doen met auteursrechtelijk beschermd materiaal. Voordat je aan de slag gaat met downloaden is daarom nuttig te weten wat er precies is toegestaan.

Met het niet doorgaan van het downloadverbod geldt nog steeds dat downloaden in Nederland is toegestaan. Dat lijkt raar, maar het recht op het maken van een kopie is vastgelegd in de auteurswet. Iedereen die als auteur iets maakt, of het nu een tekst, muziek of een film is, heeft automatisch het auteursrecht op het vervaardigde werk.

In Nederland is het auteursrecht vastgelegd in de Auteurswet 1912. In de basis is hiermee het auteursrecht beschermd en is het bijvoorbeeld verboden om werk te kopiëren. Er zijn echter uitzonderingen, waardoor het wel toegestaan is om films en muziek te kopiëren. In de artikelen 16b en 16c wordt voor onder andere eigen oefening, studie of gebruik een uitzondering gemaakt. Hieruit voortvloeiend is ook downloaden voor eigen oefening, studie of gebruik toegestaan.

Het sleutelwoord hier is eigen, en het is dus alleen toegestaan om iets te kopiëren of te downloaden voor jezelf. Het is dus niet de bedoeling dat je iets downloadt of kopieert en dat vervolgens aan iemand geeft. Ook is het bijvoorbeeld niet toegestaan om muziek te downloaden en dit vervolgens op een feestje te gebruiken.

Software

Op basis van de auteurswet zou je misschien denken dat software ook voor eigen oefening, studie of gebruik gekopieerd of gedownload mag worden. Software is echter extra beschermd op basis van de Europese softwarerichtlijn. Het is dus verboden om commerciële software te downloaden. Uiteraard mag je software waarvan de auteur het toestaat dat je het downloadt (zoals freeware of opensource-software) wel gewoon downloaden.

E-books

Behalve films en muziek vind je op downloadnetwerken ook veel e-books. In tegenstelling tot films en muziek, lijkt het erop dat je boeken niet zomaar mag downloaden. In artikel 16b van de auteurswet wordt het kopiëren van volledige boeken verboden. Toch staat in artikel 16c dan weer dat het reproduceren van een werk op een voorwerp dat bestemd is om een werk te vertonen of weer te geven wel mag. In artikel 16c worden boeken niet specifiek uitgesloten en een e-reader of pc is een voorwerp om tekst weer te geven.

Auteurs van boeken vallen echter niet onder de thuiskopieregeling en van de billijke vergoeding die vereist is, is dus geen sprake. Kortom, het downloaden van auteursrecht beschermde boeken lijkt illegaal. Je kunt wel legaal e-books downloaden van boeken waarvan het auteursrecht verlopen is. Project Gutenberg (www.gutenberg.org) is een bekende website met gratis e-books.

Thuiskopieregeling

In de Nederlandse auteurswetgeving wordt in artikel 16c lid 2 vermeld dat er een billijke vergoeding tegenover de toegestane kopieën voor eigen gebruik moet staan. Deze billijke vergoeding is voor films en muziek uitgewerkt in de vorm van de thuiskopieregeling (www.thuiskopie.nl).

©PXimport

Boeken waarvan het auteursrecht is verlopen, mag je in tegenstelling tot beschermde boeken wel downloaden.

De thuiskopieregeling is een heffing op producten die gebruikt worden om kopieën van muziek of films op te slaan. In het verleden gold de heffing alleen voor blanco opslagmedia zoals cd's, dvd's en MiniDiscs. Omdat dit soort opslagmedia steeds minder gebruikt wordt, is de regeling sinds 1 januari dit jaar na het niet doorgaan van het downloadverbod uitgebreid met producten waarop tegenwoordig veel muziek en films worden opgeslagen, zoals pc's, notebooks, tablets, smartphones en mp3-spelers. Tegelijkertijd is de heffing op lege cd's, dvd's en blu-rays flink verlaagd. Vreemd is dat onder andere losse interne harde schijven, SSD's, spelcomputers en geheugenkaartjes zijn uitgesloten van de thuiskopieheffing.

In het geval van tablets, smartphones en mp3-spelers wordt de hoogte van de heffing bepaald door de aanwezige hoeveelheid opslaggeheugen. Bij een tablet tot en met 8 gigabyte geheugen wordt bijvoorbeeld 2,50 euro gerekend, voor een tablet met meer dan 8 gigabyte geheugen moet 5 euro betaald worden. Voor smartphones ligt deze grens op 16 gigabyte.

Bij smartphones is er echter een uitzondering, in het geval van een SD-kaartslot wordt uitgegaan van de maximale uitbreidbare capaciteit. Aangezien dit altijd boven de 16 gigabyte zal liggen, moet ook voor smartphones met minder dan 8 gigabyte geheugen maar mét een kaartslot, 5 euro heffing betaald worden.

Oppassen met uploaden!

Het downloaden van films en muziek is op basis van de wet toegestaan. Wat echter niet mag, is zelf auteursrechtelijk beschermd werk verspreiden. Voortvloeiend hieruit is ook het uploaden van films en muziek niet toegestaan. Een beetje vreemd, want je mag wel downloaden, maar het uploaden van datzelfde materiaal is dus niet toegestaan. De bestanden die je op downloadnetwerken tegenkomt zijn daar dus waarschijnlijk illegaal neergezet, maar dat maakt voor jou als downloader niet uit. Ook het downloaden vanuit illegale bron is namelijk toegestaan (zie bijvoorbeeld http://ct.link.ctw.nl/dil).

©PXimport

Downloaden met een bittorrentprogramma is dus toch niet legaal.

Je moet er bij het downloaden echter voor waken dat je zelf niets upload of deelt. Bij peer-to-peer-downloadprogramma's waaronder de diverse bittorrentprogramma's, worden volledig gedownloade bestanden vrijwel altijd automatisch gedeeld. Dit is nog wel te voorkomen, maar bittorrent is ook al tijdens het downloaden bezig met het verder delen van een bestand. Ook als je de volledig gedownloade bestanden niet deelt, is bittorrent dus toch niet legaal. Downloaden via het eveneens populaire usenet is eenrichtingsverkeer en is daarom wel legaal.

▼ Volgende artikel
Wat je nog meer met wasverzachter kunt doen (en wat niet)
© africa-studio.com (Olga Yastremska and Leonid Yastremskiy) - stock.adobe.com
Huis

Wat je nog meer met wasverzachter kunt doen (en wat niet)

Wasverzachter gebruik je meestal om te zorgen dat je handdoeken of lakens lekker zacht worden en aangenaam gaan ruiken. Maar wist je dat je het spul ook op andere manieren in huis kunt gebruiken? Niet alles wat je online leest werkt of is veilig, maar er zijn wél een paar toepassingen die handig zijn. Deze kun je zonder zorgen uitproberen.

Wist je dat je wasverzachter ook kunt gebruiken: • Tegen muffe luchtjes • Als luchtverfrisser tijdens het stofzuigen • Om statische kleding te voorkomen • Om kunststof kozijnen en deurposten mee af te nemen

Ook interessant: Hier kun je vaatwastabletten óók voor gebruiken

Wil je wasverzachter vaker inzetten in huis? Dat kan, maar de mogelijkheden zijn niet enorm uitgebreid. Hieronder lees je waar dit goedje allemaal geschikt voor is.

Wattenbolletjes tegen muffe luchtjes

Heb je last van een muffe geur in je kledingkast, lade of schoenenkast? Drenk een watje in een klein beetje wasverzachter, laat het goed drogen en leg het ergens in de kast of lade neer. Het watje verspreidt subtiel geur zonder te overheersen.

Luchtverfrisser tijdens het stofzuigen

Tijdens het stofzuigen een frisse geur in huis verspreiden? Leg een gedroogd watje met wasverzachter in het stofreservoir of bij de filter van je stofzuiger. Let op: doe dit alleen als je een stofzuiger hebt zonder zak, en gebruik geen vloeibare wasverzachter direct in het apparaat.

Statische kleding voorkomen

Heb je vaak kledingstukken die knetteren als je ze aantrekt? Vul een plantenspuit met water en voeg een klein dopje wasverzachter toe. Even schudden en licht over de binnenkant van je kleding sprayen (test eerst op een onopvallende plek) helpt om de antistatische lading van je kleding snel te laten verdwijnen.

Lees ook: ⚡Sodeknetter: zo voorkom je statische elektriciteit in je kleding

Kunststof kozijnen en deurposten afnemen

Wasverzachter lost geen hardnekkig vuil op, maar je kunt er wel kunststof oppervlakken mee opfrissen. Denk aan vensterbanken, deurposten of lichtschakelaars. Meng een theelepel wasverzachter met een liter water, maak een doek licht vochtig en veeg ermee over het oppervlak. Het ruikt fris en laat een dun laagje achter dat stof een tijdje weert. Niet gebruiken op hout of natuursteen.

©sergeylapin

...En dit kun je er beter níet mee doen Op internet lees je vaak over andere toepassingen van wasverzachter, zoals badkamertegels of tapijt reinigen, pannen weken, statisch haar behandelen, of zelfs aan je badwater toevoegen voor een zachtere huid. Maar hier kun je juist beter géén wasverzachter voor gebruiken, want:

• Het is niet bedoeld voor contact met je huid of haar. De parfums en conserveermiddelen kunnen irritatie veroorzaken. • Het is niet voedselveilig. Gebruik het dus nooit in of op pannen, keukengerei of aanrechtbladen. • Het laat resten achter. Op tegels, tapijt of badkuipen ontstaat een vettig laagje dat vuil juist aantrekt of vlekken kan geven.

Gebruik wasverzachter dus met beleid, en alleen op plekken waar het geen schade aanricht of achterblijft op oppervlakken die je aanraakt.

Kan wel, maar let op

Sommige toepassingen zijn niet per se fout, maar vragen om wat meer voorzichtigheid. Zoals schoenen en vuilnisbakken opfrissen met wasverzachter.

Schoenen opfrissen

Een doek met verdunde wasverzachter gebruiken om de binnenkant van schoenen schoon te vegen kan geurtjes maskeren. Maar het reinigt niet écht en laat mogelijk geurstoffen of plakkerige resten achter. Dat is niet ideaal, zeker als je de schoenen zonder sokken draagt. Wil je het toch proberen? Gebruik een goed uitgewrongen doek en laat de schoenen daarna volledig drogen.

Vuilnisbak geurvrij maken

Een sopje met wat wasverzachter kan je vuilnisbak tijdelijk frisser laten ruiken. Het maskeert nare geurtjes, maar doodt geen bacteriën. Voor grondige reiniging blijft een oplossing met soda, azijn of allesreiniger effectiever. Wasverzachter is hier dus vooral geurdecoratie, geen echte schoonmaker.

ToepassingWél gebruiken?Toelichting
Wattenbolletjes in kast of lade✅ JaGeeft een subtiele geur zonder schade of risico. Wel laten drogen.
Wattenbolletje in stofzuiger✅ JaWerkt geurverspreidend, zolang je het droog toepast en niet in de motor.
Antistatisch spray voor kleding✅ JaVerdunnen met water, spaarzaam gebruiken, eerst testen op textiel.
Kunststof oppervlakken (kozijnen, schakelaars)✅ JaAlleen op gladde, niet-poreuze oppervlakken. Niet op hout of natuursteen.
Badkamertegels reinigen❌ NeeWerkt niet goed tegen kalkaanslag, laat vettig laagje achter.
Pannen weken met wasverzachter❌ NeeNiet voedselveilig, kans op chemische resten.
Statisch haar behandelen❌ NeeNiet huidveilig, kans op irritatie of allergie.
Wasverzachter in badwater❌ NeeNiet bedoeld voor huidcontact, zeker niet bij gevoelige huid.
Tapijt of stoffering opfrissen❌ NeeLaat resten achter, trekt vuil aan, kans op vlekken.
Schoenen van binnen reinigen⚠️ MogelijkMaskerende geur, maar geen echte reiniging. Risico op plaklaag en geurstoffen op de huid.
Vuilnisbak reinigen⚠️ MogelijkGeeft geur, maar desinfecteert niet. Beter alternatief: schoonmaken met azijn of soda.

Wasverzachter: handig, maar geen wondermiddel

Wasverzachter is dus best veelzijdig, maar niet het wondermiddeltje dat sommige blogs ervan maken. Als je het slim inzet – en altijd spaarzaam – kun je er net wat meer mee doen dan alleen gebruiken voor je was. Test wel altijd eerst op een klein stukje, en hou het bij oppervlakken waar het veilig is. Liever geen risico? Er zijn ook natuurlijke alternatieven, zoals azijn of etherische olie, die je op een vergelijkbare manier kunt gebruiken.

▼ Volgende artikel
Deze accessoires voor je hogedrukreiniger moet je hebben
© lara-sh
Huis

Deze accessoires voor je hogedrukreiniger moet je hebben

Een hogedrukreiniger is een krachtig hulpmiddel waarmee je snel en grondig allerlei oppervlakken rondom je huis schoonmaakt. Maar met de juiste accessoires haal je er nóg meer uit – en wordt schoonmaken niet alleen makkelijker, maar ook een stuk effectiever.

In dit artikel laten we zien welke accessoires onmisbaar zijn om optimaal gebruik te maken van je hogedrukreiniger en welke extra mogelijkheden ze bieden. Het nut van de volgende accessoires wordt besproken:

  • Vario-spuitlans
  • Terrasreiniger
  • Verlengslang
  • Schuimlans
  • Rioolontstoppingslans

Lees ook: Zo werkt een hogedrukreiniger

Let goed op dat niet elk accessoire op elke hogedrukreiniger past. Voordat je overgaat op de aanschaf van een accessoire, controleer dan goed de compatibiliteit met jouw hogedrukreiniger. Lees hier meer over in het artikel Praktische tips bij het gebruik van hogedrukreinigers.

Vario-spuitlans: veelzijdigheid troef

Een vario-spuitlans is eigenlijk onmisbaar als je het meest uit je hogedrukreiniger wilt halen. Met dit accessoire pas je in één handomdraai de spuithoek aan, zodat je de waterstraal precies kunt afstemmen op wat je schoonmaakt. Voor hardnekkig vuil zet je 'm op volle kracht, terwijl een zachtere straal ideaal is voor kwetsbare oppervlakken zoals ramen of andere glazen oppervlakken. Je hebt dus meerdere mogelijkheden in één handige lans.

©hedgehog94

Terrasreiniger: speciaal voor grotere oppervlakken

Een terrasreiniger is een handig hulpstuk in de vorm van een brede, ronde schijf met ronddraaiende spuitkoppen. Je bevestigt ’m aan je hogedrukreiniger en maakt er moeiteloos grotere oppervlakken mee schoon – denk aan je terras, oprit of zelfs muren. Doordat de waterstraal dicht bij het oppervlak blijft, reinig je extra effectief én verbruik je minder water. En het mooiste? Je hebt geen last van opspattend vuil of water, dus schoonmaken wordt een stuk comfortabeler.

Terrasreiniger kopen?

Bekijk nu de terrasreiniger die past bij jouw hogedrukreiniger

Verlengslang: vergroot je bereik

De meeste hogedrukreinigers worden geleverd met een slang van zo’n 5 tot 10 meter – vaak is dat genoeg, maar soms kom je nét iets te kort. Met een verlengslang vergroot je eenvoudig het bereik, zodat je ook moeilijker bereikbare plekken kunt schoonmaken zonder telkens het apparaat te hoeven verplaatsen. Verlengslangen zijn er in verschillende lengtes, dus er is altijd wel een variant die past bij jouw klus.

Schuimlans: effectieve reiniging met reinigingsmiddel

Soms is water alleen niet genoeg om hardnekkig vuil aan te pakken. Dan is een schuimlans dé oplossing. Hiermee breng je een dikke laag reinigingsschuim aan op het oppervlak. Het schuim blijft even zitten, zodat het schoonmaakmiddel goed kan inwerken en het vuil losweekt. Na een paar minuten spoel je alles gemakkelijk weg met de hogedrukreiniger. Perfect voor een grondige reiniging van bijvoorbeeld tuinmeubels, je auto of een schutting.

Alles spic en span

Extra schoon met deze speciale reiningsmiddelen

Rioolontstoppingslans: verstoppingen verhelpen

Een verstopte afvoer of riool is altijd vervelend, maar met een rioolontstoppingslans voor je hogedrukreiniger kun je het probleem vaak zelf oplossen, zonder meteen een loodgieter te hoeven bellen. De lange, flexibele lans schuif je eenvoudig in de afvoer. De krachtige waterstraal maakt vuil los en spoelt het direct weg. Zo is een verstopping vaak al binnen een paar minuten verholpen en heb je jezelf een vaak prijzig bezoekje van de loodgieter bespaard.

©BillionPhotos.com

Met de juiste accessoires wordt je hogedrukreiniger echt een alleskunner. Of je nu je terras weer spic en span wilt krijgen, je auto een wasbeurt gunt of een verstopte afvoer te lijf gaat – voor elke klus is er wel iets handigs te vinden. Begin met een paar basisaccessoires zoals een vario-spuitlans of een terrasreiniger, en breid daarna rustig uit met wat je nodig hebt. Zo ben je overal op voorbereid, zonder gedoe.

Vraag een offerte aan voor schoonmaak: