ACHTERGROND - Het downloaden van films, series en muziek is nog steeds toegestaan. Maar je mag natuurlijk niet alles doen met auteursrechtelijk beschermd materiaal. Voordat je aan de slag gaat met downloaden is daarom nuttig te weten wat er precies is toegestaan.

Met het niet doorgaan van het downloadverbod geldt nog steeds dat downloaden in Nederland is toegestaan. Dat lijkt raar, maar het recht op het maken van een kopie is vastgelegd in de auteurswet. Iedereen die als auteur iets maakt, of het nu een tekst, muziek of een film is, heeft automatisch het auteursrecht op het vervaardigde werk.

In Nederland is het auteursrecht vastgelegd in de Auteurswet 1912. In de basis is hiermee het auteursrecht beschermd en is het bijvoorbeeld verboden om werk te kopiëren. Er zijn echter uitzonderingen, waardoor het wel toegestaan is om films en muziek te kopiëren. In de artikelen 16b en 16c wordt voor onder andere eigen oefening, studie of gebruik een uitzondering gemaakt. Hieruit voortvloeiend is ook downloaden voor eigen oefening, studie of gebruik toegestaan.

Het sleutelwoord hier is eigen, en het is dus alleen toegestaan om iets te kopiëren of te downloaden voor jezelf. Het is dus niet de bedoeling dat je iets downloadt of kopieert en dat vervolgens aan iemand geeft. Ook is het bijvoorbeeld niet toegestaan om muziek te downloaden en dit vervolgens op een feestje te gebruiken.

Software

Op basis van de auteurswet zou je misschien denken dat software ook voor eigen oefening, studie of gebruik gekopieerd of gedownload mag worden. Software is echter extra beschermd op basis van de Europese softwarerichtlijn. Het is dus verboden om commerciële software te downloaden. Uiteraard mag je software waarvan de auteur het toestaat dat je het downloadt (zoals freeware of opensource-software) wel gewoon downloaden.

E-books

Behalve films en muziek vind je op downloadnetwerken ook veel e-books. In tegenstelling tot films en muziek, lijkt het erop dat je boeken niet zomaar mag downloaden. In artikel 16b van de auteurswet wordt het kopiëren van volledige boeken verboden. Toch staat in artikel 16c dan weer dat het reproduceren van een werk op een voorwerp dat bestemd is om een werk te vertonen of weer te geven wel mag. In artikel 16c worden boeken niet specifiek uitgesloten en een e-reader of pc is een voorwerp om tekst weer te geven.

Auteurs van boeken vallen echter niet onder de thuiskopieregeling en van de billijke vergoeding die vereist is, is dus geen sprake. Kortom, het downloaden van auteursrecht beschermde boeken lijkt illegaal. Je kunt wel legaal e-books downloaden van boeken waarvan het auteursrecht verlopen is. Project Gutenberg (www.gutenberg.org) is een bekende website met gratis e-books.

Thuiskopieregeling

In de Nederlandse auteurswetgeving wordt in artikel 16c lid 2 vermeld dat er een billijke vergoeding tegenover de toegestane kopieën voor eigen gebruik moet staan. Deze billijke vergoeding is voor films en muziek uitgewerkt in de vorm van de thuiskopieregeling (www.thuiskopie.nl).

©PXimport

Boeken waarvan het auteursrecht is verlopen, mag je in tegenstelling tot beschermde boeken wel downloaden.

De thuiskopieregeling is een heffing op producten die gebruikt worden om kopieën van muziek of films op te slaan. In het verleden gold de heffing alleen voor blanco opslagmedia zoals cd's, dvd's en MiniDiscs. Omdat dit soort opslagmedia steeds minder gebruikt wordt, is de regeling sinds 1 januari dit jaar na het niet doorgaan van het downloadverbod uitgebreid met producten waarop tegenwoordig veel muziek en films worden opgeslagen, zoals pc's, notebooks, tablets, smartphones en mp3-spelers. Tegelijkertijd is de heffing op lege cd's, dvd's en blu-rays flink verlaagd. Vreemd is dat onder andere losse interne harde schijven, SSD's, spelcomputers en geheugenkaartjes zijn uitgesloten van de thuiskopieheffing.

In het geval van tablets, smartphones en mp3-spelers wordt de hoogte van de heffing bepaald door de aanwezige hoeveelheid opslaggeheugen. Bij een tablet tot en met 8 gigabyte geheugen wordt bijvoorbeeld 2,50 euro gerekend, voor een tablet met meer dan 8 gigabyte geheugen moet 5 euro betaald worden. Voor smartphones ligt deze grens op 16 gigabyte.

Bij smartphones is er echter een uitzondering, in het geval van een SD-kaartslot wordt uitgegaan van de maximale uitbreidbare capaciteit. Aangezien dit altijd boven de 16 gigabyte zal liggen, moet ook voor smartphones met minder dan 8 gigabyte geheugen maar mét een kaartslot, 5 euro heffing betaald worden.

Oppassen met uploaden!

Het downloaden van films en muziek is op basis van de wet toegestaan. Wat echter niet mag, is zelf auteursrechtelijk beschermd werk verspreiden. Voortvloeiend hieruit is ook het uploaden van films en muziek niet toegestaan. Een beetje vreemd, want je mag wel downloaden, maar het uploaden van datzelfde materiaal is dus niet toegestaan. De bestanden die je op downloadnetwerken tegenkomt zijn daar dus waarschijnlijk illegaal neergezet, maar dat maakt voor jou als downloader niet uit. Ook het downloaden vanuit illegale bron is namelijk toegestaan (zie bijvoorbeeld http://ct.link.ctw.nl/dil).

©PXimport

Downloaden met een bittorrentprogramma is dus toch niet legaal.

Je moet er bij het downloaden echter voor waken dat je zelf niets upload of deelt. Bij peer-to-peer-downloadprogramma's waaronder de diverse bittorrentprogramma's, worden volledig gedownloade bestanden vrijwel altijd automatisch gedeeld. Dit is nog wel te voorkomen, maar bittorrent is ook al tijdens het downloaden bezig met het verder delen van een bestand. Ook als je de volledig gedownloade bestanden niet deelt, is bittorrent dus toch niet legaal. Downloaden via het eveneens populaire usenet is eenrichtingsverkeer en is daarom wel legaal.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom speuren we een paar keer per week binnen een bepaald thema naar zulke deals. Een smartphone met een dunne schermrand was jaren geleden nogal prijzig, tegenwoordig vind je ze voor een schappelijke prijs. Wij hebben vijf randloze telefoons voor minder dan 350 euro voor je weten te vinden.

Ramdloze smartphones, ook wel toestellen met een zogeheten full-screen- of edge-to-edge- display genoemd, winnen de laatste jaren steeds meer aan populariteit – en dat is niet zonder reden. Door het minimaliseren van de schermranden hebben deze telefoons een strak en modern design, waarbij het scherm nagenoeg de volledige voorkant van het toestel beslaat. Dit zorgt voor een luxe uitstraling. Bovendien maken fabrikanten optimaal gebruik van de beschikbare ruimte, waardoor zelfs compacte toestellen een groter schermoppervlak kunnen bieden. Voor gebruikers betekent dit een betere balans tussen draagbaarheid en functionaliteit. Daarnaast zijn veel randloze smartphones uitgerust met moderne technologieën zoals in-display vingerafdrukscanners en geavanceerde gezichtsscanners.

Samsung Galaxy A35 5G

De Galaxy A35 5G is een middenklasse smartphone met een helder 6,6-inch Super AMOLED-scherm, een 50 MP hoofdcamera en een krachtige Exynos 1380-processor. Het toestel biedt 5G-connectiviteit en een batterijduur die gemakkelijk een dag meegaat. Met Samsung's One UI 6.1 en een strakke ontwerp is dit een uitstekende keuze voor gebruikers die op zoek zijn naar een betrouwbare en stijlvolle smartphone.

Motorola Edge 40

De Motorola Edge 40 beschikt over een 6,55-inch pOLED-scherm met een verversingssnelheid van 144 Hz, wat zorgt voor vloeiende beelden. Het toestel is uitgerust met een MediaTek Dimensity 8020-processor en een 50 MP hoofdcamera met optische beeldstabilisatie. Dankzij de 68W TurboPower-snellader is de 4400 mAh-batterij snel opgeladen. Het slanke, randloze ontwerp met afgeronde hoeken maakt dit een toestel met een premium uiterlijk.

Nothing Phone (2a)

De Nothing Phone (2a) valt op door zijn unieke, transparante ontwerp en LED-notificatieverlichting en de mogelijkheid om afzonderlijke onderdelen makkelijk te vervangen. Het toestel heeft een 6,7-inch AMOLED-scherm, een MediaTek Dimensity 7200 Pro-processor en een dubbele 50 MP camera-opstelling. Met een batterijcapaciteit van 5000 mAh en ondersteuning voor 45W snelladen biedt deze smartphone goede preraties.

Xiaomi Redmi Note 13 Pro+ 5G

De Redmi Note 13 Pro+ 5G van Xiaomi is uitgerust met een 6,67-inch AMOLED-scherm met een verversingssnelheid van 120 Hz en een resolutie van 1,5K. Het toestel beschikt over een 200 MP hoofdcamera, een MediaTek Dimensity 7200-Ultra-processor en een 5000 mAh-batterij die 120W snelladen ondersteunt. Door het randloze ontwerp en de krachtige specificaties is deze telefoon een uitstekende keuze voor fotografie-enthousiastelingen.

Google Pixel 7a

De Google Pixel 7a biedt een prettige Android-ervaring met regelmatige updates en een uitstekende camera. Het toestel heeft een 6,1-inch OLED-scherm, een Google Tensor G2-processor en een 64 MP hoofdcamera. Met functies zoals Real Tone en Night Sight levert de Pixel 7a indrukwekkende foto's, zelfs bij weinig licht. De telefoon heeft vooral aan de bovenzijde een smalle rand en de cameralens zit daarbij mooi in het display verwerkt. De compacte vormfactor maakt dit toestel ideaal voor gebruikers die een handzame smartphone zoeken.

Automatisch wasmiddel doseren is een functie die steeds vaker voorkomt op moderne wasmachines. Handig, want je hoeft niet meer zelf af te meten hoeveel wasmiddel je nodig hebt. Maar hoe werkt het precies, wat zijn de voordelen en waar moet je op letten?

Lees ook: Dit wil je weten over de wasprogramma's van je wasmachine

Wat is automatisch wasmiddel doseren?

Automatisch doseren betekent dat de wasmachine zelf bepaalt hoeveel wasmiddel en wasverzachter nodig is voor elke wasbeurt. Dit gebeurt met behulp van sensoren die onder meer kijken naar het gewicht van de was, de textielsoort en soms ook hoe vuil het wasgoed is. Je vult de reservoirs één keer met vloeibaar wasmiddel en eventueel wasverzachter. De machine gebruikt bij elke wasbeurt precies de hoeveelheid die nodig is. Je hoeft dus niet meer voor elke wasbeurt te meten of te gokken of met wasmiddel te knoeien.

Hoe goed werkt automatisch doseren?

In de praktijk werkt automatische dosering over het algemeen goed. Vooral bij normaal bevuilde was levert het een schone was op zonder overdosering. De sensoren stemmen de hoeveelheid nauwkeurig af op de lading. Wel zijn er verschillen tussen systemen. Bij sommige merken kun je bijvoorbeeld zelf de dosering nog bijstellen als je merkt dat de was niet fris genoeg wordt of dat er juist zeepresten achterblijven. Bij sterk bevuilde was of speciale stoffen (zoals sportkleding of babykleding) kan het zijn dat je alsnog handmatig wilt doseren of een ander type wasmiddel nodig hebt.

©AEG

AutoDose van AEG.

Voordelen van automatische dosering

Het grootste voordeel is gemak: je vult één keer het reservoir en daarna hoef je er wekenlang niet naar om te kijken. Daarnaast helpt automatische dosering bij het besparen van wasmiddel. Veel mensen gebruiken onbewust te veel, wat niet alleen slecht is voor het milieu, maar ook zorgt voor zeepresten in kleding en de machine. Verder voorkom je slijtage aan je kleding. Te veel wasmiddel kan stoffen aantasten en zorgt ervoor dat kleding minder lang mooi blijft.

Nadelen van automatische dosering

Niet alles is positief. Automatisch doseren werkt alleen met vloeibaar wasmiddel. Waspoeder of capsules kun je niet gebruiken. Daarnaast moet je erop letten dat je de juiste soort wasmiddel kiest. Sommige systemen werken niet goed met dikkere of schuimende middelen.

Een ander aandachtspunt is geur: omdat je het reservoir lang gebruikt, kan dat na verloop van tijd een muffe geur afgeven. Regelmatig schoonmaken en niet te lang wachten met bijvullen helpt dat voorkomen.

Bij sommige systemen kun je niet zelf bepalen welk vak je voor welk type wasmiddel gebruikt, of kun je geen speciaal wasmiddel apart instellen (bijvoorbeeld voor witte was of wol). Dat maakt je wat beperkter in je mogelijkheden.

©AEG

Hoe vaak moet je bijvullen?

Dat hangt af van de capaciteit van het reservoir en hoe vaak je wast. Gemiddeld gaat een volle tank tussen de 20 en 40 wasbeurten mee. Sommige machines geven een seintje als het wasmiddel bijna op is, bij andere moet je het zelf in de gaten houden.

Welk wasmiddel werkt het best?

Gebruik altijd vloeibaar wasmiddel. Veel fabrikanten raden hun eigen merk aan (zoals bijvoorbeeld Miele UltraPhase). In de praktijk werken veel gangbare A-merken ook goed, zolang ze niet te dik of sterk schuimend zijn. Vermijd ecologische of geconcentreerde wasmiddelen die speciaal zijn ontwikkeld voor handmatige dosering, tenzij het systeem ze aankan. Bij sommige merken slimme wasmachines (zoals Bosch en Siemens) kun je met de app de barcode op je eigen wasmiddelen scannen. De app stuurt dan informatie over de concentratie van je wasmiddel en de waterhardheid automatisch door naar de wasmachine, zodat echt altijd de juiste dosering wordt gebruikt.

Test een wasmiddel een tijdje en kijk hoe de machine reageert: blijft er schuim achter, wordt de was goed schoon, ruikt het fris? Zo ontdek je wat het beste werkt voor jouw situatie.

©Miele

Miele UltraPhase-flacons.

Van i-DOS tot SmartDosing

In onderstaande tabel zie je wat de benaming voor het automatisch-doseersysteem is bij de grootste wasmachine-merken.

Conclusie

Automatische dosering maakt wassen makkelijker en voorkomt verspilling van wasmiddel. Vooral bij regelmatig gebruik is het een handige functie die tijd bespaart en je kleding beschermt. De werking hangt af van het merk en type wasmiddel dat je gebruikt. Kies daarom een machine die bij jouw wasgedrag past (tip: bij (web)winkels die wasmachines verkopen kun je modellen makkelijk met elkaar vergelijken) en experimenteer met verschillende vloeibare wasmiddelen om de beste combinatie te vinden.