ID.nl logo
Downloaden: Wat mag wel en wat niet?
© PXimport
Huis

Downloaden: Wat mag wel en wat niet?

ACHTERGROND - Het downloaden van films, series en muziek is nog steeds toegestaan. Maar je mag natuurlijk niet alles doen met auteursrechtelijk beschermd materiaal. Voordat je aan de slag gaat met downloaden is daarom nuttig te weten wat er precies is toegestaan.

Met het niet doorgaan van het downloadverbod geldt nog steeds dat downloaden in Nederland is toegestaan. Dat lijkt raar, maar het recht op het maken van een kopie is vastgelegd in de auteurswet. Iedereen die als auteur iets maakt, of het nu een tekst, muziek of een film is, heeft automatisch het auteursrecht op het vervaardigde werk.

In Nederland is het auteursrecht vastgelegd in de Auteurswet 1912. In de basis is hiermee het auteursrecht beschermd en is het bijvoorbeeld verboden om werk te kopiëren. Er zijn echter uitzonderingen, waardoor het wel toegestaan is om films en muziek te kopiëren. In de artikelen 16b en 16c wordt voor onder andere eigen oefening, studie of gebruik een uitzondering gemaakt. Hieruit voortvloeiend is ook downloaden voor eigen oefening, studie of gebruik toegestaan.

Het sleutelwoord hier is eigen, en het is dus alleen toegestaan om iets te kopiëren of te downloaden voor jezelf. Het is dus niet de bedoeling dat je iets downloadt of kopieert en dat vervolgens aan iemand geeft. Ook is het bijvoorbeeld niet toegestaan om muziek te downloaden en dit vervolgens op een feestje te gebruiken.

Software

Op basis van de auteurswet zou je misschien denken dat software ook voor eigen oefening, studie of gebruik gekopieerd of gedownload mag worden. Software is echter extra beschermd op basis van de Europese softwarerichtlijn. Het is dus verboden om commerciële software te downloaden. Uiteraard mag je software waarvan de auteur het toestaat dat je het downloadt (zoals freeware of opensource-software) wel gewoon downloaden.

E-books

Behalve films en muziek vind je op downloadnetwerken ook veel e-books. In tegenstelling tot films en muziek, lijkt het erop dat je boeken niet zomaar mag downloaden. In artikel 16b van de auteurswet wordt het kopiëren van volledige boeken verboden. Toch staat in artikel 16c dan weer dat het reproduceren van een werk op een voorwerp dat bestemd is om een werk te vertonen of weer te geven wel mag. In artikel 16c worden boeken niet specifiek uitgesloten en een e-reader of pc is een voorwerp om tekst weer te geven.

Auteurs van boeken vallen echter niet onder de thuiskopieregeling en van de billijke vergoeding die vereist is, is dus geen sprake. Kortom, het downloaden van auteursrecht beschermde boeken lijkt illegaal. Je kunt wel legaal e-books downloaden van boeken waarvan het auteursrecht verlopen is. Project Gutenberg (www.gutenberg.org) is een bekende website met gratis e-books.

Thuiskopieregeling

In de Nederlandse auteurswetgeving wordt in artikel 16c lid 2 vermeld dat er een billijke vergoeding tegenover de toegestane kopieën voor eigen gebruik moet staan. Deze billijke vergoeding is voor films en muziek uitgewerkt in de vorm van de thuiskopieregeling (www.thuiskopie.nl).

©PXimport

Boeken waarvan het auteursrecht is verlopen, mag je in tegenstelling tot beschermde boeken wel downloaden.

De thuiskopieregeling is een heffing op producten die gebruikt worden om kopieën van muziek of films op te slaan. In het verleden gold de heffing alleen voor blanco opslagmedia zoals cd's, dvd's en MiniDiscs. Omdat dit soort opslagmedia steeds minder gebruikt wordt, is de regeling sinds 1 januari dit jaar na het niet doorgaan van het downloadverbod uitgebreid met producten waarop tegenwoordig veel muziek en films worden opgeslagen, zoals pc's, notebooks, tablets, smartphones en mp3-spelers. Tegelijkertijd is de heffing op lege cd's, dvd's en blu-rays flink verlaagd. Vreemd is dat onder andere losse interne harde schijven, SSD's, spelcomputers en geheugenkaartjes zijn uitgesloten van de thuiskopieheffing.

In het geval van tablets, smartphones en mp3-spelers wordt de hoogte van de heffing bepaald door de aanwezige hoeveelheid opslaggeheugen. Bij een tablet tot en met 8 gigabyte geheugen wordt bijvoorbeeld 2,50 euro gerekend, voor een tablet met meer dan 8 gigabyte geheugen moet 5 euro betaald worden. Voor smartphones ligt deze grens op 16 gigabyte.

Bij smartphones is er echter een uitzondering, in het geval van een SD-kaartslot wordt uitgegaan van de maximale uitbreidbare capaciteit. Aangezien dit altijd boven de 16 gigabyte zal liggen, moet ook voor smartphones met minder dan 8 gigabyte geheugen maar mét een kaartslot, 5 euro heffing betaald worden.

Oppassen met uploaden!

Het downloaden van films en muziek is op basis van de wet toegestaan. Wat echter niet mag, is zelf auteursrechtelijk beschermd werk verspreiden. Voortvloeiend hieruit is ook het uploaden van films en muziek niet toegestaan. Een beetje vreemd, want je mag wel downloaden, maar het uploaden van datzelfde materiaal is dus niet toegestaan. De bestanden die je op downloadnetwerken tegenkomt zijn daar dus waarschijnlijk illegaal neergezet, maar dat maakt voor jou als downloader niet uit. Ook het downloaden vanuit illegale bron is namelijk toegestaan (zie bijvoorbeeld http://ct.link.ctw.nl/dil).

©PXimport

Downloaden met een bittorrentprogramma is dus toch niet legaal.

Je moet er bij het downloaden echter voor waken dat je zelf niets upload of deelt. Bij peer-to-peer-downloadprogramma's waaronder de diverse bittorrentprogramma's, worden volledig gedownloade bestanden vrijwel altijd automatisch gedeeld. Dit is nog wel te voorkomen, maar bittorrent is ook al tijdens het downloaden bezig met het verder delen van een bestand. Ook als je de volledig gedownloade bestanden niet deelt, is bittorrent dus toch niet legaal. Downloaden via het eveneens populaire usenet is eenrichtingsverkeer en is daarom wel legaal.

▼ Volgende artikel
Voorkom vakantiefraude en ga goed beschermd op reis!
© Studio Romantic
Huis

Voorkom vakantiefraude en ga goed beschermd op reis!

Of je nu een vlucht boekt, een visum aanvraagt of een vakantiehuis huurt: online liggen oplichters op de loer. In dit artikel lees je hoe je betrouwbare websites herkent, welke trucs veel worden gebruikt door fraudeurs en hoe je jezelf digitaal beschermt met slimme tools van Bitdefender. Zo vertrek je veilig en zorgeloos.

Partnerbijdrage - in samenwerking met Bitdefender

Een vakantie begint steeds vaker achter je laptop of smartphone: je boekt je vlucht, regelt je verblijf en vraagt eventueel een visum aan – allemaal online. Maar dat gemak kent ook een keerzijde. Het internet wemelt van de nepsites en digitale oplichters liggen op de loer om goedgelovige reizigers te misleiden. De Fraudehelpdesk waarschuwde onlangs nog voor nepwebsites rondom het Engelse ETA-visum, waarmee mensen onnodig geld kwijtraakten of privégegevens prijsgaven.

©Black Forest Labs

Zo herken je betrouwbare websites

Een vakantiedeal gevonden die nét iets te mooi lijkt om waar te zijn? Dan is dat vaak ook zo. Criminelen maken steeds geavanceerdere nepsites die sprekend lijken op bekende boekingsplatforms of luchtvaartmaatschappijen. Denk aan nagemaakte logo's, professioneel ogende foto's en zelfs nepbeoordelingen. Toch zijn er manieren om betrouwbaarheid te toetsen.

Controleer altijd het webadres: een officiële partij gebruikt doorgaans een herkenbare domeinnaam die begint met https en eindigt op een logische extensie, zoals .nl, .com of .gov.uk. Een vage of afwijkende URL – bijvoorbeeld met spelfouten of vreemde toevoegingen – is vaak een waarschuwingssignaal. Gebruik daarnaast een zoekmachine om de naam van de aanbieder op te zoeken in combinatie met woorden als 'ervaring', 'klacht' of 'fraude'. Reizigers zijn niet te beroerd om hun slechte ervaringen online te delen, en dat helpt jou om een val te vermijden.

💰 Check-check-dubbelcheck

Let ook op de betaalmethoden: betrouwbare sites bieden meerdere, goed beveiligde opties. Word je onder druk gezet om snel via een directe bankoverschrijving te betalen? Dan is de kans groot dat je te maken hebt met een malafide partij. Vertrouwen op je onderbuikgevoel kan ook geen kwaad: als iets niet helemaal pluis voelt, neem dan de tijd om dubbel te checken.

Visa, valse beloften en verborgen kosten

Steeds meer landen eisen een digitale toestemming of visum voor aankomst, zoals de ETA (Electronic Travel Authorisation) voor het Verenigd Koninkrijk of de ESTA (Electronic System for Travel Authorization) voor de Verenigde Staten. Op het eerste gezicht lijkt het aanvragen hiervan eenvoudig: je vult je gegevens in, rekent af en klaar. Maar juist dáár maken malafide tussenpersonen misbruik van. Ze bouwen websites die zich voordoen als officiële loketten, compleet met vlaggen, stempels en zogenaamd juridische taal. Vervolgens rekenen ze forse bedragen voor diensten die in werkelijkheid veel goedkoper of zelfs gratis zijn, en soms sturen ze helemaal niets op.

In sommige gevallen ontvang je wel een geldig document, maar betaal je daar vier keer te veel voor. In andere gevallen geef je zonder het te beseffen je paspoortgegevens of creditcardinformatie aan een criminele organisatie. Controleer daarom altijd of je op de officiële overheidswebsite van het betreffende land zit. Deze zijn meestal in het Engels beschikbaar en eindigen vaak op een .gov-domein. Twijfel je? Begin je aanvraag dan via de website van je eigen overheid, zoals Nederlandwereldwijd.nl – zij verwijzen altijd door naar de juiste instanties. Vertrouw bij voorkeur niet op links uit zoekadvertenties of social media; die leiden vaker naar commerciële of malafide aanbieders.

©tanaonte

Veelvoorkomende fraude: wees alert op deze signalen

Online reisfraude is helaas al lang geen uitzondering meer. Fraudeurs spelen slim in op de behoefte aan goedkope vakanties, last minutes en unieke accommodaties. Denk aan een prachtig vakantiehuis tegen een aantrekkelijke prijs, waarbij je gevraagd wordt om een aanbetaling over te maken buiten het reguliere boekingsplatform om. Of aan phishingmails van zogenaamd bekende luchtvaartmaatschappijen waarin je wordt gevraagd om je boeking te bevestigen via een link. Ook bestaan er valse apps die zich voordoen als officiële platforms voor vervoer, verblijf of sightseeing, maar in werkelijkheid malware verspreiden of je gegevens stelen.

Een klassiek trucje is ook het sturen van urgente meldingen: een ‘verloren bagagebericht’ via sms of een ‘laatste kans om je vlucht te bevestigen’ via e-mail. Deze berichten zijn ontworpen om paniek of haast op te roepen, zodat je zonder goed te kijken op de link klikt. Daarom is het cruciaal om altijd even stil te staan bij onverwachte meldingen en niet zomaar op elke link te tikken. Zeker op reis, wanneer je minder alert bent en afhankelijker van je telefoon, loont het om extra waakzaam te zijn.

Onmisbare tools voor vertrek

Je koffers inpakken is één ding, maar hoe zit het met je digitale uitrusting? Een goede voorbereiding begint bij je apparaten: je smartphone, laptop en tablet zijn onmisbare reisgenoten, maar ook kwetsbaar voor digitale dreigingen. Zorg daarom vóór vertrek dat je beveiliging op orde is. Installeer een betrouwbaar beveiligingspakket dat niet alleen virussen detecteert, maar ook bescherming biedt tegen phishing, valse websites en diefstal van persoonsgegevens. Gebruik daarnaast een VPN om veilig te internetten via openbare wifi-netwerken op luchthavens, in cafés of hotels. Tot slot is een wachtwoordmanager geen overbodige luxe: die helpt je om unieke, sterke wachtwoorden te gebruiken voor al je accounts, zonder dat je ze zelf hoeft te onthouden.

Bitdefender biedt met pakketten als Premium Security en Total Security complete oplossingen waarmee je jezelf digitaal wapent. Daarmee bescherm je je apparaten automatisch tegen risico’s, waar je ook bent – thuis, onderweg of op je vakantiebestemming.

Checklist: zo ga je veilig voorbereid op vakantie

☐ Boek je reis altijd via betrouwbare, goed gereviewde websites. ☐ Controleer visumaanvragen bij officiële instanties. ☐ Installeer vóór vertrek een beveiligingspakket, VPN en wachtwoordmanager. ☐ Vermijd openbare wifi zonder bescherming. ☐ Let op verdachte mails, aanbiedingen en meldingen.

▼ Volgende artikel
Review Tefal AeroSteam – Zuigfunctie maakt stomen makkelijker
© AK | ID.nl
Gezond leven

Review Tefal AeroSteam – Zuigfunctie maakt stomen makkelijker

Bij gewone kledingstomers moet je de stof met één hand straktrekken terwijl je met de andere hand stoomt. Dat betekent dat je kleding ergens moet ophangen – aan een deur, haak of kastknop. De Tefal AeroSteam werkt anders: dankzij de verstelbare zuigkracht wordt de stof automatisch strak getrokken. Hierdoor kun je hem overal gebruiken, ook op plekken waar niets is om je kleding aan op te hangen. Tijd voor een test.

Uitstekend
Conclusie

De Tefal AeroSteam hoort met zijn adviesprijs van 129,99 euro bij de duurdere kledingstomers. Zijn snelle opwarmtijd, drie verschillende standen, lange snoer en de zuigkracht maken de hogere prijs begrijpelijk. Over het algemeen haalt hij kreukels inderdaad snel en makkelijk weg, maar bij sommige stoffen, zoals linnen structuur, is het resultaat wat minder. Hij is erg makkelijk in gebruik; wel is het jammer dat het waterreservoir snel leeg is en dat je hem niet horizontaal kunt gebruiken.

Plus- en minpunten
  • Drie standen
  • Zuigfunctie
  • Gebruiksgemak
  • Erg snel opgewarmd
  • Lang snoer
  • Inhoud waterreservoir
  • Niet horizontaal te gebruiken

Wanneer grijp je naar een kledingstomer? Meestal is dat als je snel van de kreukels af wilt. Wat dat betreft verrast de Tefal AeroSteam met zijn opwarmtijd: heb je het waterreservoir gevuld en zet je hem aan, dan is hij in 30 seconden gebruiksklaar. Dat zie je (aan het blauwe lichtje dat niet meer knippert) en dat hoor je door een duidelijk geluidssignaal.

Gebruiksgemak

Op het apparaat zitten naast de aan-/uitknop nog twee knoppen: eentje die je indrukt om te beginnen met stomen en eentje waarmee je tussen de drie verschillende standen schakelt: alleen stoom, stoom met zachte zuigkracht en stoom met turbo zuigkracht. Op die zuigkracht komen we verderop nog terug.

Wat betreft de standen is de vuistregel dat hoe delicater de stof, hoe lager de stand die je kiest. Maar dat blijft een beetje uitproberen. Op ons testmateriaal (een kantoenen hemdje, een T-shirt, een overhemd en een linnen blouse) werkte de middelste stand (stoom + zachte zuigkracht) over het algemeen het meest effectief. Alleen bij de linnen blouse hebben we teruggeschakeld naar alleen stomen; doordat de stof van nature ongelijk is (linnenstructuur) vonden we de zuigkracht juist niet handig.

Erg fijn vonden we het lange snoer (2,6 meter), waardoor we genoeg bewegingsvrijheid hadden. Ook het gewicht (1,4 kilo) is prima: het is niet zo dat je na één kledingstuk al een lamme arm hebt van alleen het apparaat omhooghouden. De driehoekige vorm van de zoolplaat is ook prettig: dat maakt het makkelijk om bijvoorbeeld langs knoopjes te stomen.

©AK | ID.nl

Door de vorm van de zoolplaat kun je overal makkelijk bij.

Zuigkracht

Zoals gezegd is de Tefal AeroSteam uitgerust met zuigkracht. Schakel je een van de twee standen waarop dit werkt, dan hoef je in principe zelf de kleding niet meer strak te trekken; dat doet het apparaat dan automatisch. Daar komt wel wat geluid bij kijken, geluid dat in de verte – niet heel vreemd – aan een stofzuiger doet denken. Staat de zuigstand aan, dan zie je inderdaad hoe de stof tegen de zoolplaat wordt gezogen.

Voor het beste resultaat houd je in je vrije hand een hanger met het te stomen kledingstuk erop. Dat geeft je meer vrijheid dan wanneer het kledingstuk aan een hangertje aan de kast hangt. In principe werkt dit goed: je kunt het kledingstuk zo makkelijker draaien of even meer in het licht gaan staan om te kijken of de kreukels overal uit gaan. Daarbij wel een kleine kanttekening: dat geldt vooral voor kleding die niet te zwaar is, zoals een shirtje of een overhemd. Bij het stomen van een spijkerjasje vonden we het zelf toch makkelijker om de jas op de kapstok te laten hangen. Maar dat kan ook gelegen hebben aan ons gebrek aan spierballen…

©AK | ID.nl

Je schakelt makkelijk tussen de verschillende standen.

Resultaat

In totaal hebben we vijf kledingstukken aan de stoomtest onderwerpen: een katoenen hemdje, een dun T-shirt, een wat zwaarder overhemd, een linnen blouse en een spijkerjasje. De beste resultaten bereikten we op het hemdje en op het overhemd. De hardnekkige kreukels die daar in zaten, waren in een mum van tijd verdwenen. Het dunne T-shirt knapte ook behoorlijk op, maar de zuigstand veroorzaakte daar af en toe juist nieuwe kreukels (net zoals dat weleens gebeurt wanneer je aan het strijken bent). Het lukte ons niet om de linnen blouse kreukvrij te krijgen, maar dat heeft vooral te maken met de bobbelige structuur van de stof. Ook met een gewoon strijkijzer zou dit ons niet gelukt zijn.

Aangenaam verrast waren we over de resultaten op het spijkerjasje. Daar hoefden geen kreukels uit, maar omdat het veel gedragen wordt, kon het wel een opfrisbeurt gebruiken. Dat lukte prima, met de turbostand. Na afloop rook het jasje aanmerkelijk frisser dan vóór de behandeling.

©AK | ID.nl

Kleine minpuntjes

Een waterreservoir met een inhoud van 100 milliliter is redelijk gangbaar bij kledingstomers, maar er zijn er ook behoorlijk wat waarin je zo'n 200 milliliter kwijt kunt. Een voorbeeld daarvan is de Philips GC810/20), die qua prijs ongeveer een tientje meer kost dan de AeroSteam. Tefal heeft zelf ook 200 ml-modellen in het assortiment. Wij vinden het daarom jammer dat er bij de AeroSteam is gekozen voor een capaciteit van 100 milliliter. Dat zou volgens Tefal zelf genoeg moeten zijn voor het stomen van ongeveer drie overhemden of vier T-shirts, maar in onze test haalden wij dat niet. We moesten echt een paar keer bijvullen. Nu is het natuurlijk wel zo dat je in het dagelijks gebruik niet je hele was wilt wegwerken (daar heb je je strijkijzer voor), maar waarschijnlijk alleen net dat ene shirtje of jasje kreukvrij wilt maken; dan heb je er wel voldoende aan. Dat bijvullen gaat overigens heel makkelijk en het dopje sluit het reservoir vervolgens lekvrij af.

©AK | ID.nl

Het waterreservoir had wat ons betreft wel wat meer inhoud mogen hebben.

Ook hadden we het fijn gevonden als de AeroSteam ook horizontaal te gebruiken zou zijn (dat maakt het wegwerken van een kreukel soms net wat gemakkelijker), maar dit kan niet. Sterker nog: in de handleiding wordt zelfs expliciet benadrukt dat je de stomer nooit horizontaal mag gebruiken. Maar goed: het is dan ook geen strijkijzer, dus ook hier kunnen we overheen stappen.

Tefal AeroSteam kopen?

Al met al is de Tefal AeroSteam een prima kledingstomer, een mening die ook naar voren komt uit tientallen gebruikersreviews op Kieskeurig.nl.  Zijn snelle opwarmtijd, drie verschillende standen, lange snoer, de zuigkracht en het gebruiksgemak zijn echte pluspunten. Over het algemeen haalt hij kreukels inderdaad snel en makkelijk weg, hoewel bij sommige stoffen, zoals linnen structuur, het resultaat wat minder is. Enige minpunten zijn eigenlijk het feit dat het waterreservoir snel leeg is en dat je hem niet horizontaal kunt gebruiken. Maar dat weegt niet op tegen het gemak waarmee je er snel even een kledingstuk netjes mee maakt of opfrist.