Heb je alleen maar meer opslagruimte nodig dan zijn er voldoende alternatieven voor de aanschaf van een nas. Wil je echter juist meer dan alleen bestanden bewaren, dan is de nas juist extra interessant. De nas is een prachtig veelzijdig apparaat en misschien wel het laatste bastion van de computerhobbyist. Welke NAS-toepassingen en extra functies zijn leuk en handig voor thuis, daar vertellen we je in dit artikel meer over.

De kwaliteit van een nas meet je af aan zijn hardware en het besturingssysteem, maar ook steeds meer de extra functies die je op de nas kunt installeren. Het aanbod aan deze apps en packages is zeker bij de grote nas-merken enorm, ook doordat behalve de nas-fabrikant zelf ook anderen dergelijke uitbreidingen aanbieden. De ruime keuze en het gemak waarmee je zo’n package installeert of weer verwijdert maakt dat je heel vrij kunt experimenteren tot je precies die packages hebt die jij gebruikt en handig vindt. Lees ook: Wat kun je precies met een NAS?

01. Werken met apps

Een uitbreiding installeren op een nas gaat net als het installeren van een app op de smartphone, via een app-winkel in het besturingssysteem van de nas. Bij Synology is dit de Package Center, bij QNAP AppCenter, bij Asustor AppCentral en bij Western Digital gewoon Apps. Om apps te installeren moet je wel eerst met een admin-account inloggen op de nas. Net als op de smartphone moeten ook de apps op een nas regelmatig geüpdatet worden. Je krijgt dan bij het inloggen een melding dat er updates zijn maar je kunt het zoals bij Synology via Package Center / Instellingen / Automatische updates ook automatisch laten gebeuren. Een uitbreiding verwijderen gaat veelal ook weer via de app-store. Selecteer de app en klik in het menu op Verwijderen.

©PXimport

Domoticz op de nas

02. Nas als domoticasysteem

Steeds meer apparatuur en schakelaars in huis zijn ‘slim’ en kun je met een app op de smartphone bedienen. Echt waardevol worden al die slimme apparaten echter pas als je ze in één domoticasysteem samenbrengt, dan kun je namelijk de output van de verschillende sensoren combineren. Bijvoorbeeld de klikaan-klikuitschakelaar de lamp laten inschakelen, wanneer de bewegingssensor een verandering waarneemt. Domoticafabrikanten weten dat ook en bieden bijna allemaal wel zo’n overkoepelend systeem. Helaas zijn dat altijd systemen voor hun eigen spullen en kun je er geen producten van andere merken onder hangen. Wil je voorkomen op deze manier helemaal afhankelijk te worden van één leverancier, dan is Domoticz een goed alternatief. Dit is een gratis open-source softwareplatform voor huisautomatisering, dat je kunt installeren op Windows, Max, Linux, Raspberry Pi, of op een nas.

©PXimport

03. Domoticz op Synology en Asustor

Wil je Domoticz op een nas draaien, dan ben je op dit moment beperkt tot de merken Asustor en Synology. Daarnaast wordt ook een Freenas-omgeving ondersteund. Asustor biedt het Domoticz-package direct in de appstore aan, klaar om te installeren. Synology niet, daarvoor moet een alternatieve bron voor installeerbare pakketten worden toegevoegd via Package Center / Instellingen / Pakketbronnen / Toevoegen. Er staat een Domoticz-package op de bekende website www.synocommunity.com, maar die is op het moment van schrijven verouderd. Open daarom eerst de webbrowser en ga naar www.jadahl.com. Klik onderaan de pagina bij Download op de meest recente Stable-versie voor de versie van DSM op jouw nas. Klik dan op de volgende pagina op het model Synology en kopieer dan de url in de rode balk. Schakel weer over naar de Synology en plak de url in het vak Locatie en klik op OK. Sluit de instellingen en klik in de PackageCenter op Gemeenschap. Hier staat nu de Domoticz package van jadahl.com.

©PXimport

04. Extra hardware

Het voordeel van de Jadahl-versie is dat deze meteen ook de benodigde OpenZwave-driver installeert. Deze is nodig om de nas te laten communiceren met de domotica-hardware via het Z-wave protocol. Hiervoor is nog wel een Z-wave compatibele transceiver nodig zoals de Aeotec Z-Stick Gen5 van Aeon Labs, maar ook andere RFXcom of RFLink-hardware wordt ondersteund. Belangrijk is dat de transceiver via usb op de nas aangesloten kan worden. Van deze opties kost de goedkoopste rond de 50 Euro, de andere modules zitten iets boven de 100 Euro.

©PXimport

Z-Wave, ZigBee, KAKU

©PXimport

05. Domoticz starten

Na de installatie staat Domoticz bij Asustor direct op de desktop, en Synology plaatst deze in het hoofdmenu. Klik op Domoticz en de nas opent een nieuwe webpagina, de webinterface van Domoticz op de nas. Wil je Domoticz liever op een smartphone of tablet gebruiken, dan kan dat ook. Open dan de url van de Domoticz-pagina op de smartphone of tablet. De HTML5-interface van Domoticz past zich naadloos aan bij het apparaat waarop het geopend wordt.

06. Transceiver aansluiten

Bij de eerste login geeft Domoticz aan dat er nog geen Hardware en Devices zijn verbonden. Dat klopt. Als eerste moet nu de Aeotec Z-Stick Gen5 in een vrije usb-poort op de nas worden gestoken. Gebruik bij voorkeur een usb-verlengkabel, je kunt dan de stick op of naast de nas kunt leggen en voorkomt dat deze defect raakt als je de nas eens verplaatst. Ook kun je dankzij de verlengkabel de stick juist verder van de nas wegleggen of zetten wanneer de nas bijvoorbeeld in de meterkast staat. Een goede plek voor de transceiver komt de kwaliteit van de communicatie ten goede. Heb je de stick geplaatst dan zie je onder Setup / Hardware nu de Z-stick als OpenZwave USB-device: de installatie is geslaagd.

©PXimport

07. Domoticahardware

Behalve de nas en de Z-Stick heb je ook domoticacomponenten nodig, in dit geval Z-Wave-compatibele hardware. Voor dit artikel gebruiken we hardware van Fibaro. Fibaro heeft een breed aanbod van onder meer een rookmelder, een bewegingsmelder, een vochtmelder, een openraammelder en de kleinste stopcontactadapter om van een standaard stopcontact een intelligent stopcontact te maken. Fibaro lijkt bij het ontwerp van zijn producten veel oog te hebben voor het design, wat resulteert in kleine en smaakvol vormgegeven producten. Om een domoticaproduct vindbaar te maken voor Domoticz op de nas moet het apparaat ingeschakeld worden en detecteerbaar zijn. De manier waarop dat gaat verschilt per onderdeel en kun je vinden in de handleiding die met ieder product wordt meegeleverd.

©PXimport

08. Hardware koppelen

Staat de domoticahardware klaar dan is het tijd om deze met Domoticz op de nas te verbinden. Klik in Domoticz op Setup / Node management / Include Node. Domoticz begint nu te zoeken naar domoticacomponenten. De meeste domoticaproducten - zoals in dit artikel de Fibaro-componenten - laten zich eenvoudig vinden en worden direct door Domoticz herkend.

©PXimport

09. Configureren

Om een component te configureren selecteer je deze in de lijst bij Nodes. Onderin het scherm staan dan de beschikbare opties. Eenmaal geconfigureerd komt de betreffende sensor automatisch op een van de tabbladen in Domoticz te staan. Direct eronder kun je kiezen voor Log, Aanpassen, Timers en Notificaties. Met de verschillende sensoren kun je een eigen dashboard bouwen op het gelijknamige tabblad door een sensor tot favoriet te maken, dit doe je door op het sterretje te klikken. Via Setup / Settings / Language kun je de taal van de Domoticz-interface wisselen tussen Nederlands en English. Op www.domoticz.com staat een Engelstalige handleiding die de belangrijkste opties van het gebruik van Domoticz toelicht.

©PXimport

Huisbeveiliging met een nas

10. Bewaken met ip-camera’s

Wil je graag op de hoogte blijven van het wel een wee in en om je huis dan is een ip-camera een interessante aanschaf. Elektriciteit, een netwerkverbinding en een app op de smartphone, meer is niet nodig om een oogje in het zeil te kunnen houden. Het toevoegen van een nas aan zo’n systeem heeft allerlei voordelen. De nas kan de beelden van de bewakingscamera’s opslaan en deze voor een veel langere tijd bewaren dan de camera zelf. Bovendien kan de nas dankzij de grotere rekenkracht slimme functies toevoegen, zoals het optimaliseren van de videobeelden voor meerdere resoluties, smart-recording waarbij alleen de tijd voor en na een gebeurtenis wordt bewaard, het combineren van beelden van meerdere camera’s in één overzichtsbeeld en nog veel meer. Zorg dat je de ip-camera afschermt om te voorkomen dat mensen van buitenaf de beelden ook kunnen bekijken. Vervang dus op zijn minst het standaard wachtwoord voor een sterk eigen wachtwoord.

©PXimport

11. Bewakingssoftware installeren

Gebruik als bewakingssysteem in combinatie met een of meer ip-camera’s was een van de eerste uitbreidingen van de nas en dit zie je ook duidelijk aan in de software die de verschillende nas-fabrikanten ervoor aanbieden. Die is zonder uitzondering van hoog niveau. Bij zowel Synology als QNAP heet de uitbreiding om de nas als bewakingssysteem te gebruiken Surveillance Station, en Asustor gebruikt de naam Surveillance Center. Dit zijn allemaal eigen uitbreidingen van deze nas-fabrikanten. WD heeft geen eigen package, maar levert MilestoneArcus. Dit is een goede oplossing, maar heeft niet hetzelfde niveau als de andere pakketten.

©PXimport

12. Ip-camera koppelen

Synology, Asustor en QNAP bieden de mogelijkheid het netwerk te scannen op de aanwezigheid van ip-camera’s, maar bij WD moet je het ip-adres weten en dit invoeren bij het koppelen van de camera. Belangrijk is ook het account om op de camera’s in te loggen, dit heeft de nas nodig om de beelden van de camera te kunnen gebruiken. Het is niet nodig dat met een admin-account te doen, je kunt het beste eerst op de camera een account aanmaken met beperkte rechten, een viewer of operator. De gegevens van dit account gebruik je vervolgens bij de configuratie van de camera op de nas. Afhankelijk van het merk nas wordt een bepaald merk en model ip-camera ‘native’ ondersteund. De nas kent in dat geval de kwaliteiten van de ip-camera en kan die optimaal benutten. Ontbreekt het model en mogelijk zelfs het merk, probeer dan ONVIF, het universele protocol voor de koppeling met ip-camera’s.

©PXimport

13. Beelden bewaren

Een belangrijke functie van de nas voor het bewakingssysteem is het bewaren van de camerabeelden. Je kunt hiervoor een apart volume op de nas maken als er nog schrijfruimte onbenut is, maar noodzakelijk is het niet. Het is wel aan te bevelen de camerabeelden in een aparte map te plaatsen zodat je altijd goed zicht houdt op de hoeveelheid ruimte die de camerabeelden in beslag nemen. Bij sommige surveillance-oplossingen wordt bij de eerste keer inloggen gevraagd waar je de beelden wilt bewaren, maar kijk anders bij de Instellingen, Opnamemap (QNAP), of Opname / Opslagruimte (Synology) of instellingen / Geavanceerd / Opname. Let ook op de maximale omvang van de opnames en hoe lang opnames bewaard moeten blijven. Je kunt ervoor kiezen een totaal maximum in te stellen voor alle bewakingsbeelden samen, maar het is ook mogelijk een maximum aantal dagen of GB’s per camera in te stellen.

©PXimport

14. Bewegingsdetectie

Met bewegingsdetectie wordt bedoeld dat de camera zelf de beelden analyseert en wanneer het beweging - of eigenlijk verandering - waarneemt, dat het dan een actie onderneemt. Dat kan zijn het starten van een opname maar ook het versturen van een waarschuwingsbericht. De bewegingsdetectie kun je laten uitvoeren door de camera of door de nas. Bewegingsdetectie is behoorlijk processorintensief en vergt continue aandacht van de nas. Daarom is het algemene advies het zo veel mogelijk door de ip-camera zelf te laten uitvoeren. Selecteer hiervoor de ip-camera en kies bij Synology Gebeurtenisdetectie / Detectiebron. Je kunt kiezen tussen Uitschakelen als je geen bewegingsdetectie wilt gebruiken, Doorcamera als je de camera de bewegingsdetectie wilt laten uitvoeren en DoorSurveillance Station als de nas dit klusje moet klaren. Bij QNAP vind je dit onder Instellingen / Gebeurtenis Actie Regels / Toevoegen. Selecteer als Gebeurtenisbron de Camera en bij VoorvalCamerabewegingsdetectie. Er zijn allerhande aanvullende opties zoals het detectiegebied, het deel van de opname dat je in bewaking wilt hebben, de gevoeligheid en de drempel en nog veel meer.

©PXimport

Cameralicenties

©PXimport

15. En … Actie!

Wil je ook dat er alarm geslagen wordt wanneer de bewegingsdetectie een verandering waarneemt, dan moet je die actie apart configureren. Dit kan opnieuw zowel op de ip-camera als op de nas. Hier loopt de werkwijze per nas wel erg uiteen, net als het aantal opties. QNAP maakt om het overzichtelijk te houden onderscheid tussen een Traditionele stand met de belangrijkste opties en een Geavanceerde stand met alle opties. Bij de laatste kun je behalve de bekende bewegingsdetectie ook alarm laten slaan als de nas de verbinding met de camera kwijt is of het opnemen mislukt.

©PXimport

De nas bewaakt je thuisnetwerk

16. Het thuisnetwerk bewaken

Behalve huis en haard bewaken kan een nas ook prima het thuisnetwerk in de gaten houden. Daar is het apparaat zelfs bij uitstek geschikt voor, het beschikt over voldoende geheugen en processorkracht en staat als een van de weinige apparaten ook nog eens bijna altijd aan. Een goede app om hiervoor te gebruiken is Domotz. Een verwarrende naam, want met domotica heeft het maar heel weinig te doen behalve dat het ZigBee-apparatuur kan monitoren en binnenkort ook Z-Wave. Domotz is niet gratis; na de 30 dagen proefperiode betaal je 36 euro per jaar voor het bewaken van een oneindig aantal netwerkapparaten in je netwerk. Installeer Domotz vanuit de app-store op de nas. Log daarna in en maak een account. Kies Start Free Trial als je eerst 30 dagen de toepassing wilt gebruiken.

©PXimport

17. Netwerk scannen

Ingelogd wil Domotz een aantal zaken weten zoals de naam van je netwerk, de locatie en of het een Home of Office netwerk betreft. Klik daarna op Activate your agent. Domotz start daarna een scan en inventariseert de apparaten in het thuisnetwerk. Klik op Done als de scan is afgerond. Domotz laat je nu een overzicht zien van de gevonden apparaten. Je kunt op elk apparaat doorklikken en aanvullende gegevens opgeven. Vul bij Name een logische naam in voor het apparaat, bij Location de ruimte in huis, en bij Zone de verdieping in huis. Ook kun je per apparaat aangeven hoe belangrijk deze is. De standaardinstelling is Indifferent voor apparaten met geen of minder belang. Kies bij apparaten die extra aandacht verdienen voor Important. De overige informatie wordt door Domotz automatisch verzameld en zal zich na enkele dagen steeds verder vullen. Elke verandering in de status van een apparaat wordt bijgehouden en is later terug te zien in Timeschanges en onder History.

©PXimport

18. Apparaten bewaken

Behalve dat Domotz alle veranderingen monitort, kun je ook een alert ontvangen van een wijziging van de status van een apparaat. Bijvoorbeeld als een apparaat aangaat of juist uit, of wanneer het de verbinding verliest. Hiervoor ga je naar Alerts. Er is een standaard profiel voor alle apparaten, dit kun je wijzigen via StandardAlerts. Wil je per apparaat beslissen, kies dan Custom& Service Alerts. Vink de opties aan, wil je de meldingen ontvangen op je smartphone of tablet kies dan voor Mobile, wil je liever een bericht per e-mail kies dan Email.

©PXimport

19. Meldingen ontvangen

Om de melding op je smartphone of tablet te ontvangen installeer je via de Apple App Store of Google Play Store de Domotz-app en logt daar in met dezelfde gebruikersnaam. Daarna is de app verbonden met de Domotz-webservice en kun je ook altijd live naar je netwerk kijken. Domotz scant alle apparaten ook op beschikbare diensten zoals SSH, Telnet en het Extern Bureaublad van Windows. Per apparaat vind je de beschikbare opties onder Connect. Via Connect in de rechterkantlijn van de Domotz-webinterface kun je vervolgens zo’n service gebruiken. Domotz biedt nog veel meer functionaliteit en is toch erg eenvoudig te gebruiken. Via de koppeling op de nas kun je altijd de Domotz-applicatie weer starten en ook aanvullende netwerkgegevens verzamelen, via RouteAnalysis de routering naar belangrijke webdiensten controleren, en via SpeedTest de snelheid van de internetverbinding checken.

Bij ID.nl zijn we gek op producten met een mooie prijs of die iets extra's of bijzonders te bieden hebben. Daarom gaan we een paar keer per week voor jullie op zoek naar leuke deals. Nu de avonden weer steeds vroeger donker worden en je vaker binnen zit, is lezen bij een leuke bezigheid. En met een mooie e-reader kan dat ook in kleur. Wij bekeken vijf betaalbare e-readers met kleurenscherm.

Kleuren‑e‑readers zijn relatief nieuw; ze combineren de batterijzuinigheid van elektronische inkt met een kleurenfilter dat magazines, strips en geïllustreerde kinderboeken tot leven brengt. Voor de Nederlandse markt zijn er nog niet heel veel modellen beschikbaar. Wij hebben vijf mooie exemplaren voor minder dan 250 euro op een rijtje gezet voor je.

Kobo Libra Colour - 7 inch

De Kobo Libra Colour is een 7 inch e‑reader met een E Ink Kaleido 3‑scherm. De zwart‑wit resolutie bedraagt 1264 × 1680 pixels en 300 ppi, terwijl kleuren worden weergegeven met 150 ppi. Je beschikt over 32 GB intern geheugen en een dual‑core processor van 2,0 GHz, waardoor pagina’s vlot worden ververst. Voor draadloze audioboeken of Bluetooth‑oortjes biedt de Libra Colour wifi (2,4 en 5 GHz) en Bluetooth 5.0, en bestanden worden geladen via USB‑C. Het apparaat is waterbestendig volgens IPX8 (tot 60 minuten op 2 m diepte). De geïntegreerde ComfortLight PRO‑verlichting heeft instelbare helderheid en kleurtemperatuur.

Dankzij de fysieke bladerknoppen heb je maar één hand nodig om te lezen en met de instelbare lettertypes en paginamarges pas je het leescomfort aan. De accu van 2050 mAh levert volgens Kobo een leestijd van enkele weken per lading. Het toestel meet 144,6 × 161 × 8,3 mm en weegt 199,5 g. Dankzij het kleurenscherm is dit model aantrekkelijk voor strips, tijdschriften en kleurrijke kinderboeken, terwijl hij ook standaard ePub‑, PDF‑ en audiobookbestanden ondersteunt.

Kobo Clara Colour - 6 inch

Zoek je een compacte kleurene‑reader, dan is de Kobo Clara Colour met een 6 inch E Ink Kaleido 3‑scherm interessant. Het scherm biedt een resolutie van 1448 × 1072 pixels met 300 ppi voor zwart‑wit en 150 ppi voor kleuren. Dankzij een dual‑core processor (2,0 GHz) en 16 GB opslagruimte is er genoeg vermogen om romans of stripboeken te laden. De reader ondersteunt wifi (dual band) en Bluetooth zodat je audioboeken kunt streamen, en hij gebruikt USB‑C om op te laden. Kobo past ComfortLight PRO toe met instelbare kleurtemperatuur, en de reader is waterdicht volgens IPX8 (tot 60 minuten op 2 m).

De accu heeft een capaciteit van 1 500 mAh en levert bij gemiddeld gebruik tot zes weken leestijd. Dankzij 13 lettertypen en verschillende lettergroottes pas je het scherm volledig aan. Met afmetingen van 112 × 160 × 9,2 mm en een gewicht van 174 g past de Clara Colour in een jaszak. Het apparaat ondersteunt onder meer EPUB, PDF, MOBI en CBZ/CBR en kan via Bluetooth naar audioboeken luisteren. Het kleurenscherm maakt hem geschikt voor geïllustreerde kinderboeken, kaarten en kookboeken terwijl het compacte formaat ideaal is voor onderweg.

PocketBook Verse Pro Color - 6 inch

PocketBook positioneert de Verse Pro Color als een robuuste kleuren‑e‑reader voor veel lezers. Het 6 inch E Ink Kaleido 3‑scherm beschikt over een grijstintenresolutie van 1072 × 1448 pixels en een kleurenlaag met 536 × 724 pixels. Daardoor krijgen stripillustraties en grafieken 4 096 kleuren te zien terwijl zwart‑wittekst scherp blijft met 300 ppi. De quad‑core processor (1,8 GHz) en 1 GB RAM zorgen voor soepele bladwisselingen, en met 16 GB opslagruimte kun je duizenden e‑books bewaren. Via de USB‑C‑poort en wifi en Bluetooth laad je gemakkelijk bestanden of luister je naar audioboeken.

PocketBook levert SMARTlight, een voorgrondverlichting waarmee je zowel helderheid als kleurtemperatuur aanpast. De reader draait op Linux en ondersteunt talloze formaten zoals ACSM, EPUB, PDF, DOCX en CBR/CBZ. Dankzij text‑to‑speech kun je boeken laten voorlezen. De 2100 mAh‑batterij biedt volgens PocketBook tot een maand leesplezier. De behuizing (108 × 156 × 7,6 mm, 182 g) is waterdicht volgens IPX8, zodat je bij het zwembad kunt lezen. Een G‑sensor draait pagina’s automatisch mee als je het apparaat kantelt. Kortom, de Verse Pro Color levert kleuren‑e‑ink in een handzaam formaat met brede bestands­ondersteuning.

PocketBook Era Color - 7 inch

Met een groter kleurenscherm en ingebouwde luidspreker richt de PocketBook Era Color zich op lezers die audioboeken willen luisteren zonder externe headset. Het 7 inch E Ink Kaleido 3‑display heeft een grijstintenresolutie van 1264 × 1680 pixels en een kleurresolutie van 632 × 840 pixels met 300/150 ppi. Dit zorgt voor scherpe tekst en kleurrijke afbeeldingen. De reader gebruikt een quad‑core processor (1,8 GHz) met 1 GB RAM en biedt 32 GB interne opslag. Het besturingssysteem is gebaseerd op Linux en ondersteunt een groot aantal ebook‑ en stripformaten.

Met dual‑band wifi, Bluetooth 5.4 en USB‑C met OTG‑functie koppel je eenvoudig draadloze hoofdtelefoons, luister je naar audioboeken of speel je muziek via de ingebouwde mono‑luidspreker. De SMARTlight‑voorgrondverlichting laat je zowel helderheid als kleurtemperatuur instellen. Dankzij de 2500 mAh accu en het efficiënte E‑Ink‑scherm is volgens PocketBook een maand gebruik mogelijk. Het apparaat is IPX8‑waterbestendig en uitgerust met een g‑sensor, coversensor en speakers. Met afmetingen van 134,3 × 155 × 7,8 mm en een gewicht van 235 g is de Era Color iets groter maar nog steeds draagbaar. De fysieke bladerknoppen zorgen voor comfortabel lezen, terwijl de ingebouwde spraakfunctie tekst kan voorlezen.

Tolino Vision Color - 7 inch

De Tolino Vision Color is een Duitse die dezelfde hardware heeft als de Kobo Libra Colour maar een eigen Android‑softwarelaag gebruikt. Volgens een productaankondiging biedt het apparaat een 7 inch E Ink Kaleido 3‑scherm met een zwart‑witresolutie van 1264 × 1680 pixels (300 ppi) en 150 ppi voor kleuren. De reader heeft fysieke bladerknoppen naast het aanraakscherm en gebruikt een MediaTek MT8113T‑dual‑core processor (2,0 GHz), 1 GB RAM en 32 GB interne opslag. Een 2050 mAh batterij voorziet de Vision Color van stroom, terwijl de ComfortLight PRO‑verlichting de kleurtemperatuur aanpast.

Het toestel biedt wifi en Bluetooth 5.0 zodat je audioboeken kunt streamen, en het is IPX8‑waterbestendig. Tolino gebruikt Android, waardoor je afhankelijk bent van de Tolino‑boekwinkel maar via de Tolino‑cloud kunt synchroniseren met diverse Duitse boekhandels. Een stylus is optioneel verkrijgbaar voor handschrift en aantekeningen. De Vision Color ondersteunt ePub, PDF en andere standaard‑e‑bookformaten en biedt toegang tot de HotSpots van Deutsche Telekom. Dit apparaat is in Nederland nog beperkt verkrijgbaar; een Duitse webwinkel verkoopt het voor ongeveer € 180,68 (incl. btw). Omdat Kieskeurig nog geen productpagina heeft, is het toestel alleen via buitenlandse winkels te vinden.

Om maar meteen met de deur in huis te vallen: ja en nee. Een iPhone wordt niet snel besmet met traditionele malware, maar dat betekent niet dat hij onkwetsbaar is voor hackers en cybercriminelen. En daarbij is het grootste risico niet iOS. Nee, het grootste risico ben je zelf…

Hoe raakt je iPhone besmet?

Een iPhone is goed beveiligd, maar niet tegen wat je zelf doet – en daar spelen kwaadwillenden op in. Het gaat vaak mis bij iets wat volkomen normaal lijkt: een link openen, een QR-code scannen of een agenda-uitnodiging accepteren kan al genoeg zijn om gegevens prijs te geven. Dit zijn de zes meest voorkomende manieren waarop je iPhone geïnfecteerd kan worden:

1: Zero-click en zero-day-aanvallen

De meest geavanceerde aanvallen gebruiken lekken in iOS die nog niet door Apple of beveiligingsonderzoekers zijn ontdekt. Via zo'n kwetsbaarheid kan spyware worden geïnstalleerd nog vóórdat er een update beschikbaar is.

Een zero-click-aanval gaat nog verder: jij hoeft niets aan te raken. Eén kwaadaardig iMessage-bericht of zelfs een gemiste FaceTime-oproep kan al genoeg zijn om toegang tot je toestel te krijgen.

De beste verdediging is simpel maar belangrijk: installeer updates direct zodra ze beschikbaar zijn (Instellingen > Algemeen > Software-update) en zet Automatische updates aan.

2: Quishing: malafide QR-codes

QR-codes worden soms vervangen door valse exemplaren die naar een nepsite met gemeentelogo of parkeerdienst leiden. Controleer altijd de link die de Camera-app toont voordat je op 'open' tikt, en laat dubieuze adressen desnoods scannen met een tool zoals Scamio.

Lees ook: Zo herken je verdachte QR-codes op parkeerautomaten en laadpalen

 3: Kwaadaardige configuratieprofielen

Een configuratieprofiel is een bestand waarmee instellingen op een iPhone of iPad in één keer kunnen worden aangepast. Zo'n profiel bepaalt bijvoorbeeld welke wifi-netwerken worden gebruikt, welke apps mogen worden geïnstalleerd of welke websites worden geblokkeerd. Bedrijven en scholen gebruiken configuratieprofielen vaak om meerdere toestellen tegelijk te beheren.

Ook kwaadwillenden kunnen zo'n profiel aanbieden, bijvoorbeeld via een link in een phishingbericht. Zodra je het installeert, krijgt de afzender toegang tot je netwerkverkeer of kan hij extra apps laten installeren. Controleer daarom altijd de herkomst voordat je een profiel accepteert, en verwijder onbekende profielen via Instellingen > Algemeen > VPN en apparaatbeheer.

4: Nagemaakte wifi-netwerken

Criminelen zetten daarnaast nepwifinetwerken op met namen als 'Airport_Free_WiFi' of 'NS_Gratis_Wifi_In_De_Trein'. Maak je daar verbinding mee, dan kan al je internetverkeer worden onderschept en kunnen je wachtwoorden of persoonlijke gegevens eenvoudig worden buitgemaakt. Gebruik op openbare wifi een VPN, bijvoorbeeld via Bitdefender Mobile Security, zodat je verbinding versleuteld blijft.

5: Malafide agenda-uitnodigingen

Krijg je een vreemde agenda-uitnodiging die je niet herkent? Verwijder die, want er zitten vaak phishinglinks in. De veiligste manier is om de hele ongewenste agenda te wissen zonder op links of knoppen in de afspraak te tikken. Druk ook niet op 'Weiger', want daarmee laat je de afzender weten dat je account actief is, wat juist tot meer spam leidt. Controleer bij twijfel onderaan in je agenda-instellingen welke kalenders zijn toegevoegd en verwijder alles wat je niet herkent.

6: AirDrop-spam

AirDrop is ideaal wanneer je snel en draadloos foto's, documenten, video's of zelfs wachtwoorden of passkeys wilt delen – of ontvangen. Voor hackers is dit ook een aantrekkelijke ingang in je iPhone. Stel, je hebt net iets gedeeld of ontvangen via AirDrop, bijvoorbeeld foto's tijdens een concert. Misschien heb je daarvoor in de instellingen Iedereen gedurende 10 minuten geselecteerd. Zet je dat na het delen of ontvangen niet uit, dan blijft je iPhone dus nog tien minuten zichtbaar voor iedereen. Beter is het om, vooral op drukke plekken, AirDrop in te stellen op Alleen contacten of zelfs te kiezen voor Ontvangen uit.

Zo merk je dat er iets mis is met je iPhone

Als je iPhone besmet of gehackt is, verschijnt er geen knipperende pop-up om je dat te vertellen. De signalen zijn subtiel – maar herkenbaar als je weet waar je op moet letten. Dit zijn de zeven meest voorkomende aanwijzingen dat je iPhone geïnfecteerd kan zijn.

1: De batterij raakt opvallend snel leeg

Malware kan continu draaien en daardoor veel stroom verbruiken. Controleer in Instellingen > Batterij welke apps dat doen. Let vooral op apps die veel actief zijn op de achtergrond, zeker als ze daar geen reden voor hebben. Een weerapp die acht uur blijft draaien terwijl je hem niet gebruikt, is bijvoorbeeld niet normaal.

2: Je dataverbruik schiet omhoog

Spyware stuurt ongemerkt gegevens door naar servers van aanvallers. Dat zie je vaak terug in Instellingen > Mobiel netwerk. Daar kun je, als je een stukje naar onder scrolt, bij Mobiele data zien of het dataverbruik ineens hoger ligt dan normaal. Let op opvallende pieken in datagebruik, onbekende apps of vreemde pictogrammen. Een simpele tool of een spel dat je zelden opent, hoort geen gigabytes aan data te verbruiken.

3: Apps crashen of lopen vast

Malware kan problemen geven met iOS of andere apps. Als apps vaak opnieuw opstarten of het toestel warm wordt, is dat verdacht.

4: Er verschijnen pop-ups of advertenties buiten Safari om

iOS hoort reclamevrij te zijn. Zie je ineens advertenties op je beginscherm of in instellingen, dan zit er waarschijnlijk adware achter.

5: Er staan onbekende apps of profielen op je toestel

Sommige aanvallers installeren via een lek of misleidende link een app die er betrouwbaar uitziet, maar in werkelijkheid data doorstuurt of instellingen wijzigt. Kijk daarom regelmatig in de Appbibliotheek of er iets tussen staat wat je niet kent. Verwijder verdachte apps meteen; op een iPhone worden daarmee ook de bijbehorende gegevens gewist. Heb je het toestel tweedehands gekocht of vertrouw je het niet helemaal, dan is een volledige fabrieksreset de veiligste keuze.

6: Je toestel is mogelijk gejailbreakt

Bij een jailbreak wordt een deel van Apple's beveiliging uitgezet om functies vrij te geven die normaal niet zijn toegestaan. Dat lijkt handig, maar maakt het systeem kwetsbaar voor apps met te veel rechten. Als je nooit bewust een jailbreak hebt uitgevoerd en toch apps als Cydia, Sileo, or Checkra1n ziet, is dat een teken dat iemand heeft geknoeid met je iPhone.

7: Je ziet vreemde uitgaande oproepen

Een gehackt toestel kan worden ingezet om spam te versturen of te bellen naar dure servicenummers. Kijk in je berichten en belgeschiedenis of er iets geks tussen staat.

Denk je dat je iPhone besmet is? Dit kun je doen

Merk je dat je iPhone zich vreemd gedraagt, begin dan met een eenvoudige reset van je browsergegevens. Open Instellingen > Apps > Safari en kies Wis geschiedenis en websitedata. Daarmee verwijder je tijdelijke bestanden en scripts die schadelijk kunnen zijn. Herstart daarna het toestel.

Blijven de problemen terugkomen, herstel dan een eerdere iCloud-reservekopie van vóór het moment waarop het misging. Helpt dat ook niet, dan is een fabrieksreset de veiligste manier om alle sporen van malware te verwijderen. Dat doe je via Instellingen > Algemeen > Stel opnieuw in > Wis alle inhoud en instellingen. Je iPhone wordt dan teruggezet naar de oorspronkelijke staat. Omdat alles gewist wordt, verdwijnt ook eventuele malware verdwijnt mee.

Zoals altijd geldt: voorkomen is beter dan genezen

De beste beveiliging blijft een combinatie van gezond verstand en actuele software. Zet automatische updates aan via Instellingen > Algemeen > Software-update > Automatische updates. Zo worden veiligheidslekken gedicht voordat ze misbruikt kunnen worden.

Gebruik op openbare netwerken altijd een VPN, en controleer verdachte links met een analyse-tool voordat je klikt. Wie extra zekerheid wil, kan een beveiligingsapp installeren die phishinglinks en onveilige wifi-verbindingen blokkeert.

Conclusie

Een iPhone is goed beveiligd, maar niet onschendbaar. De meeste risico's ontstaan niet door fouten in iOS, maar door wat jij doet: op een verkeerde link tikken, een uitnodiging openen of een netwerk gebruiken dat niet te vertrouwen is.

Wie zijn toestel up-to-date houdt, links kritisch bekijkt en een VPN gebruikt op openbare wifi, verkleint de kans op misbruik of datadiefstal aanzienlijk. iOS doet veel om je te beschermen, maar waakzaamheid blijft nodig.