Chromebooks zijn het stadium van goedkope netbookvervangers met te kleine afmetingen voorbij. Zo is Acers Chromebook Spin 513 uitgevoerd in een bruikbaar 13inch-formaat en voorzien van een full hd-scherm. Hoe prettig is de Spin 513 in gebruik?

De Acer Chromebook Spin 513 is een laptop met een zilverkleurige behuizing. Die blijkt van twee verschillende soorten materiaal te zijn gemaakt. De schermdeksel is afgewerkt met aluminium, de behuizing zelf is van kunststof. Qua kleur is het kunststof vrijwel hetzelfde als het aluminium waardoor het nauwelijks opvalt dat de behuizing uit twee materialen bestaat. Het kunststof gedeelte komt bovendien stevig over. De aluminium plaat op de achterkant van het scherm had wat mij betreft wat stijver gemogen. Daar zit namelijk wel wat beweging in. Met een gewicht van 1,29 kilo is de Spin 513 naast compact ook prettig licht.  Voor een relatief goedkope laptop ziet het er al met al netjes uit.

©PXimport

©CIDimport

Op het gebied van aansluitingen heeft Acer in tweemaal usb-c , usb-a en een 3,5mm-geluidsaansluiting voorzien. Prettig is dat beide usb-c-aansluitingen geschikt zijn voor laden en video-uitvoer en dat er aan beide zijden een usb-c-aansluiting geplaatst is. Handig, want zo kun je de meegeleverde usb-c-lader afhankelijk van de situatie aan beide kanten aansluiten.

©CIDimport

Specificaties

De Chromebook Spin 513 is voorzien van een Qualcomm Snapdragon 7c die gebruik maakt van de arm-architectuur. Deze chip is door Qualcomm ontworpen voor relatief goedkope laptops en is voorzien van acht cores. Twee cores zijn van een snellere variant terwijl de andere zes cores wat langzamer zijn. Ontworpen voor laptops klinkt misschien snel, maar dat geldt voor deze chip niet echt.  Deze Snapdragon 7c is qua configuratie vergelijkbaar met de in smartphones toegepaste Snapdragon 730 die je in middenklassers vindt. De processor wordt afhankelijk van de gekozen uitvoering bijgestaan door 4 of 8 GB ram en 64 GB eMMC-opslag. Wij hebben de 4GB-uitvoering getest.

De Snapdragon 7c maakt relatief goedkope laptops met een goede accucapaciteit mogelijk. Een ander voordeel van dit platform zou zijn dat het voor notebookfabrikanten relatief eenvoudig is om het apparaat van een 4G-modem te voorzien. De uitvoeringen van de Chromebook Spin 513 die in eerste instantie op de Nederlandse markt verschijnen zijn echter niet voorzien van 4G. Een 4G-variant is wel aangekondigd. De gebruikte wifi-chip is ook afkomstig van Qualcomm en ondersteunt wifi 5. Helaas geen wifi 6 dus, maar gelukkig wel een chip met ondersteuning voor twee datastromen. Heel erg is dat niet, het nut van wifi 6 op een Chromebook is beperkt.

Omklapbaar

De Acer Spin 513 is zoals de naam verraadt een apparaat met een opklapbaar scharnier. Je kunt het scherm helemaal naar achteren omklappen waarna je een forse tablet in handen hebt. Ook kun je de Spin 513 op verschillende manieren neerzetten, bijvoorbeeld als een ‘tentje’. Hiermee neemt het apparaat weinig oppervlakte in terwijl het scherm wel rechtop staat. Handig voor krappe situaties of als je met een los toetsenbord wilt werken. De scharnier is strak afgesteld, hierdoor beweegt het scherm vrijwel niet als je het scherm tijdens het werken aanraakt. Wel is het hierdoor onmogelijk om de laptop met één hand te openen. Helemaal omgeklapt blijkt er niet iets van een magneet in de Spin 513 te zitten om beide helften aan elkaar geplakt te laten. Hierdoor kleppert de achterkant van het scherm enigszins tegen de achterkant van de laptop, al hebben we het bij vergelijkbare form-factors erger gezien. 

©CIDimport

©CIDimport

Chrome OS

Chrome OS is Googles desktopbesturingssysteem dat ooit niet veel meer dan een webbrowser was, maar tegenwoordig voor allerlei lichte taken goed inzetbaar is. Ook kun je op een moderne Chromebook best veel doen zonder actieve internetverbinding. Googles eigen kantoorsoftware is offline te gebruiken en dat geldt ook voor sommige andere webgebaseerde toepassingen. Voor een echt groot offline aanbod kun je terecht in de Play Store waarmee je toegang krijgt tot het gros van het aanbod aan Android-apps. Android is tegenwoordig standaard geïntegreerd in Chrome OS en Android-apps die je installeert verschijnen naadloos in de Chrome OS-omgeving. De meeste apps werken goed, al geldt dat niet voor iedere app. De door Google gebruikte Android-versie in Chrome OS is Android 9, wel met de meeste recente veiligheidspatch. Daarnaast kun je ook aan de slag met Linux-software, al blijft dat voor de doelgroep van een Chromebook waarschijnlijk nog een beetje pionieren. Je moet hoe dan ook aan de slag met de shell om daar iets mee voor elkaar te krijgen. Het is daarom begrijpelijk dat de Linux-mogelijkheid nog altijd in beta is.

Chrome OS laat tegenwoordig zien tot wanneer een apparaat updates ontvangt en in het geval van de Chromebook Spin 513 verstrekt Google tot juni 2029 updates. 

Prettig werken

Tijdens het werken met de Spin 513 viel het toetsenbord in positieve zin op. De toetsen zijn dan wel van een enigszins goedkoop aanvoelend kunststof, ze hebben wel een prettige toetsaanslag en travel. Je kunt dus comfortabel typen op deze Chromebook. Het toetsenbord is bovendien voorzien van toetsverlichting, al is het bij een Chromebook altijd weer even nadenken hoe je dit instelt (alt + schermhelderheid). Je kunt kiezen uit vijf helderheidsstanden, meer dan je op veel andere laptops ziet. Onder het toetsenbord is een glazen touchpad geplaatst met een afmeting van 10,5 x 6,5 centimeter. Deze touchpad werkt goed en ook multitouchgebaren worden goed herkent. De basisfunctionaliteit van een laptop is kortom prima voor elkaar.

De Chromebook Spin 513 is voorzien van een 13,3inch-scherm met een resolutie van 1920 x 1080 pixels. Het paneel maakt gebruik van ips-technologie en is zeker voor wat deze laptop kost een goed scherm. De inkijkhoeken zijn goed en ook de helderheid is hoog genoeg. Gezien de form-factor gaat het uiteraard om een aanraakscherm en hierdoor is het scherm glanzend afgewerkt. Iets dat uiteraard niet in iedere situatie handig is. 

Prestaties

De Acer Chromebook draait zoals gezegd o peen arm-processor van Qualcomm. In d e benchmark  CrXPRT scoort deze Chromebook 101 punten. Dat is een flink stuk langzamer dan de Chromebooks met een Intel-processor. Zo scoort Acers eigen Chromebook 314 LTE die is voorzien van de op zich al niet heel indrukwekkende Intel Pentium Silver N5030 in dezelfde benchmark 162 punten. Wel is de Spin 513 in deze benchmark zo’n tien procent sneller dan de Lenovo IdeaPad Duet die van een MediaTek arm-processor is voorzien.

In Geekbench 5 scoort de laptop 539 punten in de single-core-test en 1583 punten in de multi-core-test, dat ligt zoals verwacht in lijn met de scores die de eerder genoemde smartphone-tegenhanger Snapdragon 730 neerzet.

De Snapdragon 7c is dus zeker geen heel krachtige processor. Echt erg is dat niet, want Chrome OS is een licht besturingssysteem en in de praktijk heb ik geen klachten bij het werken op de Spin 513. Chrome Os is van zichzelf vooral geschikt voor lichte kantoorwerkzaamheden en dat gaat prima op deze arm-processor. Acer belooft dat de accu met een capaciteit van 36 Wh een accuduur van 14 uur haalt. In de praktijk is zo’n 10 uur makkelijk haalbaar zodat je zonder tussendoor opladen heel de dag kunt werken.

Conclusie

Chromebooks zitten duidelijk in de lift en met de Chromebook Spin 513 bewijst Acer dat je in combinatie met Chrome OS voor 449 euro een prettig en bruikbaar voor typische kantoortaken apparaat in huis kunt hebben. De Spin 513 is licht, zit stevig in elkaar, tikt lekker en heeft een full hd-scherm dat je ook nog eens kunt aanraken. Je moet uiteraard wel om kunnen gaan met de beperkingen van Chrome OS zelf en bijvoorbeeld vooral gebruik willen maken van Googles kantoorsoftware. Dankzij Android-ondersteuning en een Linux-mogelijkheid die nog wel een beetje pionieren blijft kun je echter allerlei apps en software gebruiken. 

De Panasonic TV-55Z90BE6 is een premium OLED-tv, net onder het topmodel. Hij mikt op uitmuntende beeldkwaliteit en zal heel wat kijkers aantrekken, ongeacht wat hun favoriete kijkvoer is. Maar de concurrentie is zwaar en we vragen ons af of de tv iets extra te bieden heeft.

9

Fantastisch

Samenvatting

De Panasonic Z90B levert prachtige beelden dankzij het heldere Master OLED Pro-paneel en uitstekende kalibratie. De tv ondersteunt alle HDR-formaten en is met snelle HDMI 2.1-poorten ideaal voor gamers. Het geluid is prima en de draaivoet handig. Minpunten zijn het gebrek aan DTS en ontbrekende Belgische apps op Fire TV.

Plus- en minpunten

• Zeer goede piekhelderheid
• OLED-contrast en zeer goed schaduwdetail
• Goede kalibratie af fabrikant
• Goede bewegingsscherpte

• Gebrek aan lokale smart tv-apps voor België
• Geen ondersteuning voor DTS
• Hoge adviesprijs

Panasonic heeft nooit voor opvallende designs gekozen en dat is dit keer niet anders. Het zwarte toestel combineert een slank scherm met een relatief grote behuizing voor de elektronica en aansluitingen achteraan. De afwerking is piekfijn in orde. In tegenstelling tot veel concurrenten staat de Z90B op een draaivoet, een detail dat voor velen handig kan zijn. Opvallend is dat de Z90B voorwaarts gerichte luidsprekers heeft die in een balk onderaan het scherm zitten. Het toestel staat nauwelijks 2cm boven het meubel, maar wie een soundbar wil gebruiken kan die toch voor de tv zetten als de luidsprekerbalk in dat geval toch niet wordt gebruikt.

De aansluitingen staan allemaal zijwaarts of naar onder gericht zodat ze wandmontage niet bemoeilijken. De vier HDMI-poorten zijn onderverdeeld in twee HDMI 2.0-poorten en twee HDMI 2.1-poorten. Die laatste twee leveren 48Gbps bandbreedte en ondersteunen alle belangrijke gamerfuncties, ALLM, HDMI VRR, AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync en kunnen gebruikt worden voor gaming in 4K120 (consoles) of 4K144 (pc). Gamers genieten van een lage input-lag, 6,0ms in 2K120 en 10,5ms in 4K60. Verder vinden we drie usb-poorten, ethernet, WiFi 5, Bluetooth, een optische digitale audio-uitgang en hoofdtelefoonaansluiting. Die laatste is via het menu om te schakelen naar een subwoofer-uitgang. Voor live tv is er een dubbele tuner (DVB-T2/C/S2) met een CI+-slot. 

Referentie kalibratie en goede piekhelderheid

De Z90B is verder voorzien van een Master OLED Pro paneel, dat is hetzelfde of een gelijkwaardig paneel die we ook op de Philips OLED810 of LG C5 aantreft. Het paneel in ons testexemplaar toonde een bijzonder goede uniformiteit in heldere en donkere beelden, er is geen spoor van verticale strepen. De kijkhoek is zeer goed, zoals bij alle OLED-tv’s, en de anti-reflectielaag is degelijk, al blijft het van belang om sterke reflecties in het scherm te vermijden. Het toestel pakt uit met een bijzonder goede piekhelderheid. In HDR10 Filmmaker mode meten we 1316 nits op het 10%-venster, en 220 nits op het volledig wit scherm.

Lees ook: Zo testen we televisies voor ID.nl

Wat HDR-piekhelderheid betreft steekt de Z90B daarmee zelfs de LG C5 voorbij, al is het verschil klein. In SDR liggen de resultaten dichter bij elkaar, maar neem de LG C5 de leiding op het volledig wit veld waar hij 265 nits haalt, terwijl de Z90B op 202 nits zit. Voor SDR zal de C5 daardoor iets helderder lijken. Het kleurbereik van 98,3% P3 is wat we ondertussen al even gewend zijn van OLED-tv’s. Dat is zeer goed, en met die specificaties staat de Z90B uitstekend in de startblokken voor top HDR-beelden.

Veel hangt ook af van de kalibratie, en op dat vlak kunnen we de Z90B echt niets verwijten. We gebruiken graag Filmmaker Mode, in SDR is die erg donker ingesteld. Zet de Verlichtingssterkte op 70, en laat de lichtsensor aan en je bent klaar. De fouten die we meten zijn zo klein dat ze op een referentiemonitor niet zouden misstaan. Reken dan ook op mooie natuurlijke beelden, met veel kleurexpressie en goede schaduwdetails. Ook voor HDR10 is de Filmmaker Mode de beste keuze. De tv levert bijzonder goed schaduwdetail, zelfs in onze moeilijkste testscène, de strandscène uit House of Dragons.

Heb je iets meer detail nodig dan kan dat nog steeds door de ‘Dark Visibility’ instelling te gebruiken. Kleurweergave is erg goed, en heldere nuances blijven uitstekend bewaard. Enkel in de helderste tinten verliezen ze wat kleurintensiteit, dat is typisch voor W-OLED. De Z90B ondersteunt bovendien HDR10+ Adaptive en Dolby Vision IQ Precision Detail, voor de beste HDR-beeldkwaliteit. 

Beeldverwerking

De HCX Pro AI MkII processor die Panasonic ook in vorige modellen gebruikte levert bijzonder mooie prestaties. Deinterlacing van live tv (1080i) beeld en ruisonderdrukking scoren goed. Al dient gezegd dat Panasonic erg voorzichtig is met beeldverwerking. De ‘Min’ instelling is voor de meeste beeldverwerking een veilige keuze. Bevat de bron duidelijk ruis, dan zal dat vermoedelijk wat te voorzichtig zijn, de ‘Med’ instelling (voor ruisonderdrukking) levert dan betere resultaten. Upscaling zorgt voor mooie, scherpe beelden en met Resolutie Remasteren kan je zelfs wat extra accent leggen. Dat laat je echter best uitstaan bij erg oud (dvd-) beeldmateriaal, de processor accentueert immers ook ruis op dat soort bronnen.

In HDR was de processor erg goed in het vermijden van kleurstroken in zachte kleurovergangen. In SDR zien we nog wat ruimte voor verbetering op dat vlak. Zet ‘Vloeiende schakering’ op ‘Min’, eventueel kan je voor heel zware gevallen naar ‘Med’ schakelen. De processor vermijdt relatief goed dat er te veel detail verloren gaat. De bewegingsscherpte is uitstekend, en met Intelligent Frame Creation kan je de sportbeelden mooi vloeiend maken, of het schokken van het 24fps camerabewegingen in film wegwerken. 

Audiokwaliteit

De Z90B is uitgerust met een redelijk krachtige 2.1-audioconfiguratie van 60W. De stereoluidsprekers staan bovendien voorwaarts gericht, altijd een goed punt voor de audiokwaliteit. Hij ondersteunt Dolby Atmos, maar geen DTS. Voor wie de tv-luidsprekers gebruikt is dat geen belangrijk minpunt. Wie echter een soundbar of andere audio-oplossing gebruikt, moet weten dat de tv geen DTS-signalen doorgeeft via eARC/ARC. Sluit je bron in dat geval dan rechtstreeks aan op de soundbar. Onze filmfragmenten klonken vrij goed, met prima stereoscheiding en een vleugje surround. De woofermodule zorgt voor voldoende bas. De muziekpreset blies onze muziektesten wat extra leven in. De tv kan voldoende volume leveren, maar boven een bepaald niveau hoor je wel wat vervorming. 

Fire TV

Fire TV, het smart tv-systeem van Amazon, vervangt sinds vorig jaar het in huis ontwikkelde My Home Screen. De layout loopt gelijk met die andere smart tv-systemen. Op het Home-scherm neemt een content-caroussel de bovenste helft van het scherm in. Fire TV toont daar op dit moment enkel content-aanbevelingen, geen ongerelateerde reclame. We hopen dat dit zo blijft. Centraal in beeld vind je snelkoppelingen naar het ingelogde profiel, ingangen, bookmarks en de zoekfunctie. Daarnaast is er ruimte voor zes pictogrammen van favoriete apps. Heb je er meer, dan moet je even doorklikken. Verder naar onder zijn er talrijke rijen met aanbevelingen uit verschillende streamingdiensten al krijgt Prime Video duidelijk meer aandacht. De app-store bevat alle belangrijke internationale streamingdiensten, en ook Nederlandse lokale apps zijn vrij goed vertegenwoordigd. Belgische kijkers vinden helaas geen enkele lokale app, een onbegrijpelijk minpunt in 2025. Lees het artikel over Fire TV voor alle details.

De overstap naar Fire TV heeft Panasonic niet aangezet om voor een modernere afstandsbediening te kiezen. De grote afstandsbediening met afgeronde vorm ligt goed in de hand, en de aangename toetsen hebben een lichte aanslag met goede feedback. We zijn ook erg tevreden over de “My App”-toets die je zelf kunt toewijzen aan een app naar keuze, en de “Picture”-toets waarmee je snel van beeldmode verandert. Het ontwerp heeft echter ook nadelen. Door de afmetingen kan je niet alle toetsen bereiken zonder je hand te verplaatsen. En de veelheid aan toetsen is toch wat verouderd. Een compactere versie, met minder toetsen en een oplaadbare batterij zou beter scoren.

Conclusie

Dat de Panasonic TV-55Z90BE6 uitstekende beeldkwaliteit levert, daar mag je van op aan. Wat jammer dan dat de prijs zo hoog is, dat kost hem een half punt. Als we even vergelijken met concurrenten, dan is de Z90B zonder meer de duurste terwijl hij geen exclusieve features biedt. Minpunten zijn er vooral voor Belgische kijkers die geen enkele lokale app op Fire TV vinden. Het gebrek aan DTS-ondersteuning, daar tillen we minder zwaar aan. Deze tv levert prachtige beelden, zowel in SDR als HDR en hij ondersteunt dan ook nog eens alle belangrijke HDR-formaten. De audio-oplossing levert goede geluidskwaliteit en zorgt samen met de knappe beelden voor een hele mooie filmbeleving. Fire TV heeft alle internationale streaming-apps in huis. Gamers zullen deze televisie ook waarderen want ook voor hen heeft hij alle belangrijke features.

De Motorola Edge 70 volgt de recente trend van dunne, lichte smartphones, maar dan met een zachter prijskaartje van net geen 800 euro. Hoewel het geen directe concurrent is van vlaggenschepen als de S25 Edge, bewijst de Edge 70 dat een uniek premium ontwerp niet de hoofdprijs hoeft te kosten.

Met een dikte van nét iets minder dan 6 millimeter en een gewicht van slechts 159 gram is de Edge 70 een van de lichtste en slankste telefoons op de markt. Desondanks voelt het toestel niet goedkoop aan, en dat is te danken aan een stevig aluminium chassis en een op nylon geïnspireerde bekleding. De Edge 70 biedt bovendien uitstekende duurzaamheid: hij heeft een MIL-STD-810H-certificering (MIL staat voor military grade), IP68- en IP69-ratings én is voorzien van Gorilla Glass 7i.

Het 6,7-inch amoledscherm heeft een resolutie van 2712 bij 1220 pixels en een adaptieve verversingssnelheid van 1 tot 120 Hz. Het vlakke oledpaneel biedt daarnaast een hoog contrast. Vooral de levendige, licht verzadigde kleuren, mogelijk gemaakt door de Pantone-nabewerking, vallen positief op. Het enige nadeel aan het display is de laag geplaatste vingerafdrukscanner; om die te gebruiken moet je je duim in een oncomfortabele positie buigen.

©Wesley Akkerman

Uitstekende middenklasser

De Edge 70 wordt aangedreven door de middenklasse Qualcomm Snapdragon 7 Gen 4-processor, bijgestaan door 12 GB werkgeheugen en 256 GB aan opslagruimte. Vooral de cpu is op papier minder krachtig dan die van de duurdere vlaggenschepen, maar in de praktijk maakt dat weinig uit. Apps worden snel geopend en multitasking gaat het apparaat goed af. Een groot voordeel is dat de processor niet erg heet wordt onder hoge druk en zijn werk dus zonder morren doet.

Een ander voordeel is dat de 4800mAh-batterij het opvallend lang volhoudt; zelfs bij matig tot zwaar gebruik is dat al snel een volledige dag. Daarmee overtreft hij de duurdere concurrentie van Samsung en Apple. Opladen gaat eveneens vlot, met 68 W bedraad, waardoor je binnen 50 minuten weer een volledig opgeladen batterij hebt. Ook op dit punt scoort Motorola flink wat punten.

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

Typisch Motorola

Traditioneel doet Motorola het goed op het gebied van software dankzij de bijna stock Android 16-ervaring. Helaas treffen we deze keer behoorlijk wat bloatware aan en zijn er advertenties zichtbaar in de weerapp; dubieus voor een toestel van 800 euro. Tijdens de installatie word je bovendien meermaals gevraagd om voorgestelde apps te installeren. En als je daar nee op zegt, kom je alsnog applicaties tegen waar je niet om vroeg, zoals TikTok en Perplexity AI.

Wat betreft ondersteuning kan de Motorola Edge 70 rekenen op vier Android-upgrades (tot Android 20) en vijf jaar aan beveiligingspatches. Hoewel dat voldoende is voor een middenklasser, blijft het wel iets achter bij de langere support die Samsung en Google bieden. Daarnaast voelt Moto AI nog aan als een achtergesteld project. De functies werken niet allemaal in het Nederlands, waardoor de AI-knop op het toestel eigenlijk nog maar weinig waarde heeft.

Foto's maken gaat prima

Het camerasysteem bestaat uit een 50MP-hoofdcamera met optische beeldstabilisatie, een 50MP-ultragroothoeklens en een 50MP-selfiecamera. Bij voldoende licht leveren deze camera's prettig ogende foto's met een ruim dynamisch bereik. Vooral in het donker verrast het toestel: dankzij de grote sensoren blijven beelden helder en gedetailleerd. Jammer is wel dat de software kleuren soms te nadrukkelijk verzadigt, waardoor foto's iets minder natuurlijk overkomen. Voor gebruik op sociale media zijn ze echter meer dan prima.

Toch kent het camerasysteem duidelijke beperkingen. Video's kunnen slechts in 4K met 30 fps worden opgenomen, terwijl beeldstabilisatie alleen werkt bij 1080p en 30 fps. Daarnaast kan de handmatige scherpstelling onverwacht invloed hebben op de helderheid. En doordat er geen telelens aanwezig is, ben je volledig aangewezen op digitale zoom. Begrijpelijk gezien de slanke behuizing van de Edge 70, maar alsnog een teleurstellend compromis.

Motorola Edge 70 kopen?

De Motorola Edge 70 is een slimme aankoop als je een slank en licht toestel zoekt voor minder dan 1000 euro. De bouwkwaliteit, het scherm, de lange batterijduur en de robuustheid maken dit een fijne smartphone voor dagelijks gebruik. Ondanks de bloatware en de onvolwassen Moto AI bewijst dit toestel dat je geen duur vlaggenschip nodig hebt voor een vooruitstrevend ontwerp en vlotte prestaties.