Laten we beginnen bij het meest voordehandliggende aspect: Hoe ziet Windows 10 er nou eigenlijk uit? Is het mooier dan Windows 7? Windows 8? Vista?

1. Inleiding

2. Het uiterlijk

3. Dagelijks gebruik

4. Het vernieuwde startmenu

5. Virtuele bureaubladen

6. Standaard-apps

7. Edge

8. Cortana

9. Store10. Conclusie

Windows 10 ziet er eindelijk weer uit zoals Windows eruit moet zien: Zonder verwarrende Metro-interface, met een bureaublad als centrale hub en een taakbalk met je programma's. Het grote verschil tussen de oude versie van Windows en Windows 10 is hoe veel programma's zijn opgepoetst en er net even wat moderner uit zien.

Nieuwe Windows

? Het 'nieuwe' Windows is al te zien bij het opstarten: Een moderner inlogscherm met een strak vormgegeven inlogbalk, en grote iconen (voor 'afsluiten' en 'assistentie bij inloggen') in de rechteronderhoek.

©CIDimport

De 'moderne' look zie je overal terug in Windows 10: In het startmenu, in standaardprogramma's zoals de Mail-app, in de taakbalk, in (sommige) instellingen... Het betekent in de praktijk vooral een gelikter systeem, een industriële look die vooral uit grote kale blokken bestaat. Dat komt deels door wat Microsoft met Windows 10 wil. Het besturingssysteem moet straks geschikt worden voor alle apparaten, dus niet alleen laptops en pc's maar ook smartphones en tablets. Daarvoor moet Windows zo consistent mogelijk blijven, maar ook aantrekkelijk voor beide soorten systemen. Dat betekent: Makkelijk te navigeren met toetsenbord en muis, maar ook makkelijk aan te bedienen door het met je vingers aan te raken.

Aanraakgevoelig

Die hybride vorm is goed gelukt, want nergens krijg je het idee dat het nieuwe design te veel van het goede is, of dat het geforceerd of overbodig is. Het 'Instellingen'-menu bijvoorbeeld bestaat uit grote blokken die je makkelijk kunt aanraken, en doordat de blokken met opties allemaal zo groot zijn weergegeven vind je ook snel welke optie je wil hebben.

Wel hebben iconen in veel menu's de bovenhand, en is tekst minder belangrijk geworden. Dat maakt het soms moeilijk om direct te vinden wat je zoekt: In het belangrijkste instellingen-menu zijn de privacy-opties een slotje, dat we meer met beveiliging associëren. Ook is er een icoontje om het systeem te personaliseren, dat bestaat uit een beeldscherm waarop geschreven wordt (wat van alles zou kunnen betekenen), terwijl de logischere optie (het getekende poppetje) juist staat voor gebruikers-accounts.

©CIDimport

Waarschijnlijk is dat gewoon een kwestie van wennen en veel gebruiken, en bovendien staat er nog steeds genoeg tekst bij de icoontjes waardoor je altijd nog kunt lezen welke optie je moet hebben.

In andere programma's

Niet alleen het instellingen-menu, maar ook andere menu's en opties in programma's zijn aangepast. Zou zijn drop-down-menu's groter geworden, en kun je makkelijker bij het minimaliseren of vergroten van programma's. Dat werkt echter alleen nog bij programma's die speciaal voor Windows 10 zijn gemaakt - oudere programma's hebben nog steeds de oude icoontjes.

Schuifjes vs. vinkjes

Windows 10 werkt ook steeds minder met blokjes die je kunt afvinken om opties in of uit te schakelen. Voor die blokjes zijn schuifjes in de plaats gekomen, vergelijkbaar met hoe opties tegenwoordig op mobiele besturingssystemen als Android en iOS worden afgehandeld. Ook Microsoft zelf gebruikt zulke opties in Windows Phone 8, maar op de desktop komen die onnatuurlijk over. Als je een optie aan moet zetten met je vinger, is een schuifje een logische keus - met een muis voelt dat raar en niet logisch. Je hoeft zulke schuifjes ook niet echt te schuiven; gewoon aanklikken is voldoende.

De eerste inconsistenties

Aan de andere kant zijn de schuifjes ook weer niet overal doorgevoerd, maar de inconsistentie ervan is verwarrend. Zo zitten in bepaalde 'oudere' instellingen-menu's zoals het klassieke configuratiescherm nog wel ouderwetse vinkjes, terwijl in specifieke Windows 10-apps (zoals de Edge-browser) alles is omgezet naar schuifjes. Bovendien zijn in sommige Windows 10-apps nog steeds vinkjes aanwezig, maar die zijn weer wel opgepoetst en groter gemaakt, en ze hebben een andere kleur (grijs) gekregen.

En om het geheel nog wat verwarrender te maken hebben sommige applicaties (zoals de Mail-app) beide opties onder elkaar staan, zoals hier:

©CIDimport

Toch valt er in de praktijk goed te werken met de verschillende menu-opties. Hoewel ze vanuit een ontwerp-oogpunt onlogisch zijn, is het wel duidelijk wat de knoppen doen. Je zult er niet snel van in de war raken.

Nog heel veel meer inconsistentie

Wat wel verwarrend is, is de inconsistentie van Windows 10. Die gaat namelijk van hot naar her en is een duidelijk bewijs dat het besturingssysteem nog ergens midden in de ontwikkelfase zit. De afgelopen maanden heeft het besturingssysteem meer vorm gekregen, en in iedere nieuwe Technical Preview was wel iets nieuws te merken aan de menu's. Die werden bijgeschaafd en soms helemaal overhoop gegooid, waardoor we veel hoop kregen dat Windows 10 later een mooi geheel zou worden.

Maar nu Windows 10 echt klaar is, hebben we onze twijfels.

We zijn bijvoorbeeld groot fan van het nieuwe Actiecentrum (die je kunt oproepen met een icoontje naast de kalender rechtsonder). Dat scherm is handig en biedt in één keer toegang tot je instellingen. Ook van dat instellingen-menu zijn we fan, want dat is duidelijk, helder, en hoewel over smaak niet te twisten valt durven we het ook mooi te noemen.

Verwarrende instellingen

Maar het instellingen-menu kan maar ongeveer een derde van alle mogelijke instellingen veranderen. Je kunt wat basis-dingen doen, zoals het opleuken van je profiel en het configureren van je draadloze netwerk, maar als je iets dieper op de opties in wilt gaan moet je het instellingen-menu weer verlaten.

Daarvoor is namelijk het oude 'Configuratiescherm' nog aanwezig, wat precies is zoals het er in Windows 7 en 8 uit zag. Als je eerst hebt gezocht door het moderne instellingen-menu voelt teruggaan naar het configuratiescherm als een koude douche, een deceptie die een door Microsoft vergeten noodzakelijk kwaad lijkt.

Niet sexy

Het Configuratiescherm laat je in oude (of zelfs ouderwetse) menu's dezelfde zaken regelen als in Windows 7 en 8, maar de menu's zijn er veel kleiner en statischer - dit is geen 'sexy' menu zoals de rest van Windows 10 dat wel is.

Aanvankelijk dachten we nog dat Microsoft het menu echt links liet liggen. Windows 10 wordt constant geüpdate, dus kun je redeneren dat alle opties uit het configuratiescherm uiteindelijk wel in de Instellingen worden geïntegreerd.

Het is daarom extra bizar dat het Configuratiescherm wél visueel is aangepast - al moet je goed zoeken voor je het ziet. Kijk maar eens naar de verschillen tussen de icoontjes in het startscherm:

©CIDimport

©CIDimport

Het configuratiescherm in Windows 8Het configuratiescherm in Windows 10

Je ziet daar dat de icoontjes wel zijn opgepoetst, weer om ze iets moderner te maken. Ook dieper in de menu's zijn de blokken minuscuul bijgeschaafd, en dat is heel vreemd want waarom krijgen niet alle blokken hetzelfde uiterlijk als de rest van de 'Instellingen'?

Om even extra duidelijk te maken hoe inconsistent Windows 10 is, is hier een goed voorbeeld: Het besturingssysteem heeft niet minder dan 6 verschillende UI's voor drop-down-menu's.

©CIDimport

Onlogisch

Ook zijn sommige menu-opties niet erg logisch gemaakt. Zo heb je verschillende manieren om 'Meer opties' te bekijken in apps zoals Mail of Foto's. De populairste daarvan zijn de drie puntjes naast elkaar. Dat is sowieso in alle apps de standaard-optie. Zo krijg je er bij Edge een dropdown-menu mee te zien waar je vervolgens ook op Instellingen kunt klikken, maar ook dit is niet overal hetzelfde. In de Foto's-app krijg je geen dropdown, maar verschijnt er weer een dunne balk over de hele lengte van de app, waar opties naast elkaar worden weergegeven.

Die drie puntjes zijn ook niet intuïtief, want sommige apps hebben ook Windows' eigen 'hamburgermenu'. Dat zijn drie streepjes onder elkaar, en alles in je schreeuwt ernaar dat dat de menu-opties zijn. In werkelijkheid betekent die knop in Mail of Kalender dat je er een zijbalk mee minimaliseert - wat weer iets anders is als het ene minnetje om een heel programma te minimaliseren.

En dan zijn er nog deze drie streepjes in Edge, die wéér wat anders betekenen: Het openen van de Favorieten-balk.

©CIDimport

Conclusie: Veel inconsistentie, maar wel mooi

Veel menu's in Windows hebben een visuele facelift gekregen. De instellingen zijn onherkenbaar veranderd, en zijn in één lijn gebracht met bijvoorbeeld de mobiele variant of met het nieuwe Office-pakket. Dat maakt dat Windows 10 er modern en schitterend uit ziet, en complexe menu's vaak versimpeld kan weergeven. Dat werkt erg prettig.

Toch snappen we van veel opties helemaal niks, want de inconsistentie in het uiterlijk van het OS is onnavolgbaar. Sommige menu-instellingen zijn helemaal overhoop gehaald, terwijl je andere opties hebt die precies hetzelfde zijn gebleven. En dan zijn er nog onderdelen zoals de Verkenner, die wel een heel klein beetje zijn aangepast, maar niet overduidelijk en die er daarom weer heel anders uit zien dan de rest van het systeem. Dat is jammer, want het voelt alsof Windows 10 nog niet af is. En hoewel Microsoft zegt dat Windows 10 updates blijft krijgen, is dit niet wat we hadden verwacht van zo'n grote update van het OS.

<- Vorige: InleidingVolgende: Dagelijks gebruik ->

Ben je op zoek naar een nieuwe televisie? Grote kans dat de afkortingen je om de oren vliegen. 4K, OLED, QLED... en dan ook nog die eindeloze lijst aan HDR-formaten. Vandaag zoomen we in op een specifieke term die je vaak op de doos ziet staan, vooral bij televisies van Samsung, Panasonic en Philips: HDR10+. Is het een marketingkreet of zie je het echt?

Het is een bekend scenario: je staat in de elektronicawinkel of scrolt door een webshop, en de specificatielijst van je droomtelevisie lijkt wel een geheimtaal. Fabrikanten beloven gouden bergen met termen die indrukwekkend klinken, maar waarvan de betekenis vaak vaag blijft. Toch is het zonde om deze termen zomaar te negeren, want achter die cryptische afkortingen gaan technieken schuil die je filmavond aanzienlijk kunnen upgraden. Het gaat tegenwoordig namelijk niet meer alleen om hoeveel pixels je scherm heeft, maar vooral om de kwaliteit van die pixels. Om te begrijpen waarom die plus in de naam HDR10+ zo belangrijk is, moeten we terug naar de basis.

Eerst even terug: Wat is HDR ook alweer?

HDR staat voor High Dynamic Range. Simpel gezegd zorgt deze techniek ervoor dat de beelden op je tv een groter contrast en meer kleuren hebben. Het zwart is dieper zwart en de felle lichten, zoals een explosie of de zon, knállen echt van je scherm zonder dat de rest van het beeld flets wordt. De standaardvorm hiervan heet HDR10. Dit is de basislaag die bijna elke moderne 4K-televisie ondersteunt. Maar HDR10 heeft één beperking: hij bepaalt aan het begin van de film de instellingen voor helderheid en contrast, en houdt die vervolgens de hele film vast.

©ER | ID.nl

De plus maakt het dynamisch

Hier komt HDR10+ om de hoek kijken. Die plus staat eigenlijk voor dynamische metadata. In plaats van één instelling voor de hele film, stuurt HDR10+ extra informatie mee naar je tv. Hierdoor kan de televisie het beeld scène voor scène of zelfs frame voor frame aanpassen. Zie het als een lichttechnicus die continu aan de knoppen draait om te zorgen dat elk specifiek shot er perfect uitziet, in plaats van dat hij het licht aan het begin instelt en daarna rustig koffie gaat drinken.

Wanneer zie je het verschil echt?

Klinkt goed op papier, maar merk je dit in de praktijk? Het antwoord is ja, vooral in films met veel wisselingen tussen licht en donker. Stel, je kijkt een film die begint met een scène in een zonovergoten woestijn, gevolgd door een scène in een pikdonkere grot. Bij standaard HDR10 stelt de tv zich in op het gemiddelde van de hele film. Omdat die woestijn zo fel is, kan de grot-scène er daarna wat te donker of dichtgelopen uitzien, waardoor details in de schaduw wegvallen.

Bij HDR10+ krijgt je tv, zodra de camera de grot in gaat, een seintje dat het donker wordt en het contrast moet worden aangepast. Hierdoor zie je opeens wél de details op de rotswanden en de texturen in de schaduw, terwijl de felle scènes nog steeds spathelder blijven. Kortom, HDR10+ haalt meer detail uit zowel de donkerste schaduwen als de felste hooglichten, precies op het moment dat het nodig is.

©Gorodenkoff - stock.adobe.com

Wat heb je nodig?

Om van HDR10+ te genieten, moeten alle schakels in de ketting kloppen. Allereerst heb je een geschikte televisie nodig. Vooral Samsung is de grote aanjager van HDR10+, maar ook merken als Panasonic, Philips en TCL ondersteunen het vaak. Let er wel op dat LG en Sony meestal kiezen voor de concurrent Dolby Vision.

Daarnaast moet de content (de film of serie die je kijkt) in HDR10+ geschoten zijn. Amazon Prime Video is de grootste aanbieder van HDR10+-materiaal op streaming-gebied, maar ook Apple TV+ en Google Play Movies bieden het aan. Netflix gebruikt helaas voornamelijk concurrent Dolby Vision. Tot slot ondersteunen veel 4K Ultra-HD Blu-rays het formaat ook als je liever fysieke schijfjes kijkt.

Direct aanschaffen dan maar...?

Is HDR10+ een reden om je huidige tv direct bij het grofvuil te zetten? Nee, dat niet. Maar sta je op het punt een nieuwe tv te kopen, bijvoorbeeld een Samsung, dan is het wel een hele fijne bonus. Het zorgt ervoor dat je films en series ziet zoals de regisseur ze bedoeld heeft: levendig, contrastrijk en vol detail. En ze hoeven tegenwoordig al helemaal niet meer de wereld te kosten.

Voor miljoenen gebruikers was Microsoft Paint de eerste stap richting digitale creativiteit. Kinderen tekenden er hun eerste computerkunstwerkjes in, volwassenen plakten er snel iets functioneels mee in elkaar. Sinds Windows 11 is Paint door de toevoeging van AI-functies en de ondersteuning van lagen veel slimmer geworden, zonder zijn eenvoud te verliezen.

Geen download, geen licentie en altijd beschikbaar … Paint is er al sinds de vroegste Windows-versies en het is er nog altijd. Hoewel de mogelijkheden beperkt zijn, blijft het geliefd om zijn eenvoud en simpele bediening of puur vanwege nostalgie. Zelfs wie zwaardere grafische software heeft, grijpt vaak terug naar Paint om snel iets te tekenen, een schermafbeelding bij te snijden of iets te markeren. Met de nieuwe functies groeit het programma uit tot meer dan een digitaal speeltje. 

Image Creator

Met Image Creator maak je in Paint rechtstreeks afbeeldingen door simpelweg te beschrijven wat je voor je ziet. De functie gebruikt het DALL·E-model van OpenAI voor tekst-naar-beeldgeneratie. Open Microsoft Paint en klik bovenaan op Copilot. Selecteer vervolgens Image Creator om het zijvenster te openen. In de interface van Cocreator verschijnt een tekstvak waarin je beschrijft wat je wilt zien en in welke stijl. Hoe preciezer en gedetailleerder je bent, hoe beter het resultaat aansluit bij je verwachtingen.

Kies vervolgens een stijl – bijvoorbeeld Houtskool, Ink Sketch, Anime, Fotorealistisch of een andere – en klik op Maken. Image Creator genereert telkens drie varianten van je afbeelding. Selecteer de versie die je het meest bevalt om die meteen op het canvas te plaatsen.

Achtergronden

Een veelvoorkomende taak in beeldbewerking is het isoleren van een onderwerp uit de achtergrond. Met de functie Achtergrond verwijderen wordt dat verrassend eenvoudig. Houd er wel rekening mee dat deze functie niet zo verfijnd werkt als in Photoshop. Bij fijne details zoals haartjes, takjes of kleine blaadjes kan Paints AI soms een wat grof resultaat opleveren.

Ook hier start je via het pictogram Copilot. Kies vervolgens Achtergrond verwijderen. Paint analyseert het beeld en probeert automatisch te bepalen wat het onderwerp is en wat tot de achtergrond behoort. Aan de rechterkant verschijnt een miniatuurvoorbeeld waarin de achtergrond vervangen is door een schaakbordpatroon. Dat is de standaardweergave voor transparantie.

Onderaan in de zijbalk staat een vierkant pictogram. Als je daarop klikt, verschijnt hetzelfde schaakbordpatroon ook in de grote afbeelding. Je kunt via dit pictogram ook een achtergrondkleur kiezen in plaats van transparantie. Wil je een afbeelding opslaan met transparantie (bijvoorbeeld nadat je een achtergrond hebt verwijderd), dan moet je een bestandsformaat gebruiken dat transparantie ondersteunt. Het veelgebruikte jpg-formaat doet dat niet. Kies in dat geval voor png, dat wel transparante achtergronden kan bewaren.

Generatief wissen

Je kunt ook het selectiegereedschap linksboven gebruiken om een object in de afbeelding te verwijderen. Kies hiervoor het gereedschap Rechthoekige selectie of Vrije vorm selectie. Zodra je een gebied hebt geselecteerd, verschijnt er een klein contextmenu naast de selectie. Kies daar de optie Generatief wissen.

Je vindt deze functie ook via de knop Copilot. Vervolgens zie je een blauwe rechthoekige animatie rond het geselecteerde object. Paint analyseert de omgeving en vervangt het object door een realistisch ogende achtergrond die past bij de rest van de afbeelding.

Lagen

Lagen: verwijderen

De nieuwe Microsoft Paint (vanaf versie 11.2306.30.0 op Windows 11) ondersteunt lagen. Dit is een belangrijke stap richting meer geavanceerde beeldbewerking. Lagen werken als transparante vellen met afzonderlijke elementen die je op elkaar stapelt. Elke laag kun je apart bewerken zonder de andere lagen te beïnvloeden. Dat biedt veel meer controle en flexibiliteit tijdens het creatieproces. We tonen dit met een voorbeeld.

We beginnen met een afbeelding van een meisje. Via Copilot / Achtergrond verwijderen halen we de achtergrond weg. Klik je vervolgens bovenaan op de knop Lagen, dan zie je dat de achtergrond is vervangen door het schaakbordpatroon.

Lagen: combineren

Achter het meisje willen we nu een nieuwe achtergrond plaatsen. Daarvoor klik je in bij Lagen op het plusteken, zodat er een tweede, transparante laag wordt toegevoegd. Klik op de miniatuur van deze nieuwe laag om die actief te maken. Vervolgens gebruik je de opdracht Bestand / Importeren naar canvas / Uit een bestand om een nieuwe afbeelding - de achtergrond - toe te voegen op deze tweede laag. Let op, als je vergeet eerst de juiste laag te selecteren vóór je importeert, wordt de laag met het meisje overschreven door de nieuwe afbeelding.

In Lagen kun je de laagvolgorde wijzigen door te slepen. Zorg ervoor dat de laag met het meisje boven de achtergrondlaag staat. Op die manier verschijnt het meisje op de voorgrond in een nieuwe omgeving. Wil je het meisje nog wat naar links of rechts verplaatsen? Druk dan op Ctrl+A om alles in de actieve laag te selecteren. Vervolgens verschijnt de verplaatsingshandgreep, waarmee je het onderwerp kunt verschuiven.

Lagen: manipuleren

Wanneer je met de rechtermuisknop op Lagen klikt, dan zie je zes mogelijkheden. Je kunt de laag verbergen. Dan verschijnt er in de rechterbovenhoek van de miniatuur een oogje dat doorstreept is. Als je op dit pictogram klikt, wordt deze verborgen laag opnieuw zichtbaar. Je kunt ook de opdracht Ctrl+H (met de H van hide) gebruiken om de geselecteerde laag te verbergen.

De opdracht Dubbele laag kies je als je een laag wilt dupliceren. De opdracht Samenvoegen naar beneden gebruik je wanneer je klaar bent, om alle laaginformatie te bundelen in één laag. Dat is vooral nuttig als je de afbeelding wilt opslaan in een formaat dat geen lagen ondersteunt. De opties Naar boven en Naar beneden gebruik je om lagen te verplaatsen. Persoonlijk slepen we de lagen liever in het deelvenster. En ten slotte is er de opdracht Laag verwijderen.

Lagen: tekst toevoegen

Je kunt ook tekst toevoegen op een aparte laag. Zorg er eerst voor dat je een nieuwe, lege laag aanmaakt via het plusteken in het lagenvenster voordat je het tekstgereedschap gebruikt. Zodra je met het tekstgereedschap op het canvas klikt, verschijnt er een extra werkbalk waarin je het lettertype, de lettergrootte en de stijl instelt. Via een schuifregelaar kies je een lettergrootte tussen 8 en 72 pt. Let wel: bij foto's blijkt zelfs 72 pt vaak te klein. Je kunt dit oplossen door handmatig een groter getal in te voeren in het veld voor lettergrootte.

In ons voorbeeld kozen we een lettergrootte van 800 pt. In de knoppenbalk bovenaan kun je zowel de tekstkleur als de achtergrondkleur van het tekstvak instellen. Klik op de bovenste grote kleurcirkel om de tekstkleur te kiezen via de kleurstalen of de kleurkiezer. Klik op de onderste kleurcirkel om een achtergrondkleur voor het tekstvak te selecteren. In de tekstwerkbalk moet je de optie Opvulling voor achtergrond activeren als je wilt dat de tekstachtergrondkleur zichtbaar moet zijn.

Paint is groot geworden

Kijk je naar de nieuwe mogelijkheden in Paint, dan kun je gerust zeggen dat het programma volwassen is geworden. Het is nog steeds even laagdrempelig als vroeger, maar inmiddels wel uitgerust met een AI-brein en een flink aantal nieuwe functies. Of je nu snel iets wilt knutselen of een slimme bewerking wilt uitvoeren met lagen en AI, Paint laat zien dat zelfs oude software prima meekan met de tijd. En het mooiste? Je hoeft niets te installeren of te betalen. Gewoon openen, klikken en creëren. Met of zonder AI-hulp, die keuze is aan jou!