Vrijwel elke pc is uitgerust met een cd- of dvd-brander. Daar is veel meer mee te doen dan alleen af en toe een data-cd of -dvd te branden. Met de juiste brandsoftware krijgt u veel meer mogelijkheden en wordt schijfjes bakken een stuk leuker.Schijfjes nog niet afgeschreven. De beschrijfbare cd en dvd worden er niet populairder op.

Vrijwel elke pc is uitgerust met een cd- of dvd-brander. Daar is veel meer mee te doen dan alleen af en toe een data-cd of -dvd te branden. Met de juiste brandsoftware krijgt u veel meer mogelijkheden en wordt schijfjes bakken een stuk leuker.

Schijfjes nog niet afgeschreven

De beschrijfbare cd en dvd worden er niet populairder op. Vanwege hun 'beperkte' opslagcapaciteit van tussen de 650 MB (cdr) en 8,5 GB (dvd dual layer) hebben ze op dit moment last van twee concurrenten die niet alleen sneller maar ook prijstechnisch zeer gunstig zijn: de usb-stick (tot zo'n 32 GB) en de externe harde schijf (tot 1500 GB). Toch zijn branders nog lang niet afgeschreven. Met de juiste software bakt u er bijvoorbeeld een schijfje met foto's of films mee die met de dvd-speler op de tv zijn te bekijken.

Branden met Windows

Waarom zou u een brandprogramma kopen als Windows XP en Vista zelf al de mogelijkheid bieden om cd's en dvd's te branden? Wel, Windows XP kent zijn beperkingen.

Wanneer u geen extra software installeert kunt u met XP namelijk alleen cdr's en cdrw's beschrijven; geen dvd's. Vista weet daarentegen wel raad met dvd-schijfjes. Windows Vista Home Premium of Ultimate bevat de Windows DVD Maker, waarmee u zelfs een video-dvd kunt maken die in elke dvd-speler is af te spelen.

Naast het branden via Windows Verkenner beschikt Windows over nog meer programma's die een ingebouwde brandfunctie hebben. De duurdere Vista-versies hebben het Backupcentrum, waarmee u direct kopieën van belangrijke bestanden op een schijfje kunt branden.

Muziek-cd's kunt u in alle Windowsversies maken via Windows Media Player.

Commerciële software

In de winkel treft u doorgaans twee zeer populaire titels: Roxio Creator 2009 en Nero 9. Dit zijn echter allang geen programma's meer, maar complete softwarebundels, of suites, die veel meer kunnen dan alleen schijfjes bakken. Zo kunt u hiermee muziek-cd's rippen en branden, audio en video bewerken, foto-cd's maken en materiaal online plaatsen, film-dvd's inclusief menu's produceren, backups organiseren en nog heel veel meer. Kortom: alle toeters en bellen voor een prijs van rond de 75 euro.

Nieuwe brander? Inclusief software!

©CIDimport

LightScribe en Labelflash

Veel branders zijn voorzien van de aanduiding LightScribe of Labelflash. Dit zijn twee technieken waarmee u - in plaats van met een viltstift of een etiket - de laser van het apparaat gebruikt om uw schijfjes van een label te voorzien. U moet dan wel speciale LightScribe/Labelflash-schijfjes aanschaffen. Deze hebben een coating aan de bovenzijde. Nadat u de data hebt gebrand, gaat het schijfje omgekeerd terug in de brander. Als uw brandsoftware LightScribe of Labelflash ondersteunt, kunt u vervolgens gemakkelijk een opdrukje ontwerpen en als label op uw schijfje branden. Kijk voor meer informatie op www.lightscribe.com of labelflash.jp.

Koopt u een nieuwe brander, dan wordt daarbij in veel gevallen een zogeheten OEM-, LE- of Essentials-versie van één van deze programma's meegeleverd. Dat zijn altijd versies met minder mogelijkheden dan de volledige pakketten. Bovendien werken die vaak alleen samen met de gekochte speler.

Direct branden

Veel programma's voor het organiseren of bewerken van muziek, foto's of video's – denk aan programma's als Adobe Premiere Elements (videobewerking), Magix MP3 Maker (muziek) of ACDSee Photo Manager (foto's) - hebben zelf een onderdeel waarmee het resultaat direct kan worden gebrand.

Gratis sofware

En dan zijn er nog gratis programma's, die ook door een grote groep mensen wordt gebruikt. Vaak hebben deze programma's voldoende mogelijkheden in huis voor de doorsnee gebruiker; bovendien zijn ze een stuk 'lichter' dan de commerciële suites. Aardig om te weten in dit licht is dat Nero ooit populair werd als lichtgewicht alternatief voor Easy CD Creator en WinOnCD, maar inmiddels zijn populariteit verliest aan andere - gratis - programma's die deze positie van het tot reus uitgegroeide Nero hebben overgenomen.

Ook Nederlandstalig

Een mooi voorbeeld hiervan is CDBurnerXP. Dit Nederlandstalige programma is handig voor mensen die hoofdzakelijk audio- en data-cd's/dvd's branden. Ook Burn4Free is Nederlandstalig en met name geschikt voor audiofielen, omdat het veel audioformaten herkent. Jammer dat er ook een 'toolbar' wordt geïnstalleerd. Van het programma DeepBurner is ook een speciale Free-versie waarin de meest voorkomende brandtaken gratis zijn te gebruiken. Tot slot nog twee andere aanraders: InfraRecorder en DVD Flick.

Heel belangrijk: de codecs

Overigens vormen de meegeleverde codecs een belangrijk aspect bij het branden van audio en video. Een codec is nodig voor het afspelen van audio- en videobestanden. Gratis programma's gebruiken ook gratis codecs en deze blijven over het algemeen wat betreft prestaties en kwaliteit achter bij de commerciële codecs die zijn inbegrepen bij brandsoftware waarvoor u moet betalen. Zeker bij het maken van video-dvd's is dit iets om rekening mee te houden.

Moet ik op de formaten letten?

Schijfjes branden is soms best verwarrend. Wat betreft cd's en dvd's zijn er nogal wat typen in omloop zoals cd-r, cd-rw, dvd+r, dvd+rw, dvd+r DL, dvd-r, dvd-rw, dvd-ram, etc. Het is verstandig om eerst te kijken welk formaten uw brander ondersteunt, bijvoorbeeld met Nero InfoTool, daarna voor het meest populaire formaat te kiezen (meestal cd-r of dvd+r) en deze schijfjes te kopen. Deze worden door alle brandprogramma's ondersteund.

Denk om iso en cue!

Anders wordt het als het gaat om de manier waarop de schijfjes beschreven moeten worden. De meest bekende formaten als svcd, vcd, data-cd/dvd kunnen alle programmas wel bakken. Maar wat dacht u van avchd-dvd (gebruikt door Sony handycams), een opstart-cd/dvd of het branden van een imagebestand (iso of cue)? Controleer of het brandprogramma dat u wenst te gebruiken met deze wat minder bekende formaten overweg kan.

Blu-Ray of hd-dvd

Vrijwel alle commerciële programma's en ook een aantal gratis programma's ondersteunen het beschrijven van blu-ray- en hd-dvdschijfjes. Het laatstgenoemde formaat kunt u echter net zo goed vergeten, want dat is in de strijd om denieuwe standaard ten onder gegaan. Blu-ray-schijfjes zijn relatief duur. Dit geldt ook voor de blu-ray-branders. Beschikt u echter over zo'n brander of overweegt u er eentje aan te schaffen, controleer dan van te voren of de brandsoftware die u wilt gaan gebruiken ook met deze opvolger van de dvd overweg kan.

Gezellig, zo'n avondje gourmetten. Maar na afloop blijft er op het gourmetstel vaak aangebakken vet, gesmolten kaas en saus achter. Logisch dat je niet meteen zin hebt om de boel schoon te maken. Als je het slim aanpakt, is alles binnen een half uurtje weer schoon!

Laten afkoelen, maar wacht niet te lang

Zet het gourmetstel na gebruik uit en trek de stekker uit het stopcontact. Laat het geheel afkoelen tot het handwarm is. Wacht je te lang, dan koeken vet en kaas vast en wordt schoonmaken lastiger. Haal losse onderdelen zoals pannetjes, spatels en bakplaatjes eraf voordat je begint met schoonmaken.

Losse onderdelen schoonmaken

Gourmetpannetjes en bakplaatjes hebben meestal een antiaanbaklaag. Die blijft het mooist als je ze niet hardhandig schoon schrobt. Leg ze in warm water met een beetje afwasmiddel en laat ze tien tot vijftien minuten weken. Aangekoekte resten laten dan vanzelf los. Gebruik daarna een zachte spons of borstel en spoel alles goed af. Controleer altijd even de handleiding: sommige onderdelen kun je in de vaatwasser doen, andere juist niet.

©Saskia van Weert

Zo maak je het elektrische deel veilig schoon

Terwijl de pannetjes, spatels en losse bakplaatjes staan te weken, ga je door met het verwarmingselement. Dat element zelf mag nooit nat worden. Zie je vetspetters of etensresten, veeg die dan weg met keukenpapier zodra het gourmetstel is afgekoeld. Voor hardnekkiger vuil gebruik je een licht vochtige doek met een klein beetje afwasmiddel. Knijp de doek goed uit en zorg dat er geen water bij het snoer of in openingen komt. Droog alles direct na met een schone doek.

De bak- of grillplaat weer vetvrij krijgen

Heeft je gourmetstel een losse bak- of grillplaat, haal dan eerst het overtollige vet weg met keukenpapier. Leg de plaat vervolgens in warm water, zodat aangekoekte resten kunnen losweken. Is de bakplaat vast onderdeel van het gourmetstel, dan kun je deze uiteraard niet in water onderdompelen. Neem in dat geval de plaat af met een licht vochtige doek zodra hij is afgekoeld, eventueel met een beetje afwasmiddel. Zo voorkom je dat vet tijdens het schoonmaken uitsmeert. Gebruik vooral geen schuursponsjes of schrapers om het vet weg te krijgen, want die beschadigen de coating en zorgen ervoor dat eten de volgende keer sneller blijft plakken. 

Vergeet je tafel niet!

Vetspetters en gemorste saus zijn bijna niet te voorkomen. Leg daarom vooraf een afwasbaar tafelkleed of gebruik een papieren tafelkleed. Dat kan na het gourmetten rechtstreeks de vuilnisbak in. Houd tijdens het eten keukenpapier of doekjes bij de hand om gemorste resten meteen weg te vegen. Is de tafel toch vies geworden, neem hem dan zo snel mogelijk af met warm water en een mild schoonmaakmiddel.

Schoon wegzetten voor de volgende keer

Laat alle onderdelen volledig drogen voordat je het gourmetstel opbergt. Berg je alles nog vochtig op in de doos of kast, dan kunnen er snel muffe geurtjes ontstaan. Bewaar pannetjes en platen apart van elkaar, eventueel met een vel keukenpapier ertussen. Berg pannetjes en platen apart op, eventueel met een velletje keukenpapier ertussen. Zo voorkom je krassen. Zo is het volgende keer alleen nog maar een kwestie van de boel weer tevoorschijn halen en lekker gaan eten. Veel gourmetplezier!

Ben je op zoek naar een nieuwe televisie? Grote kans dat de afkortingen je om de oren vliegen. 4K, OLED, QLED... en dan ook nog die eindeloze lijst aan HDR-formaten. Vandaag zoomen we in op een specifieke term die je vaak op de doos ziet staan, vooral bij televisies van Samsung, Panasonic en Philips: HDR10+. Is het een marketingkreet of zie je het echt?

Het is een bekend scenario: je staat in de elektronicawinkel of scrolt door een webshop, en de specificatielijst van je droomtelevisie lijkt wel een geheimtaal. Fabrikanten beloven gouden bergen met termen die indrukwekkend klinken, maar waarvan de betekenis vaak vaag blijft. Toch is het zonde om deze termen zomaar te negeren, want achter die cryptische afkortingen gaan technieken schuil die je filmavond aanzienlijk kunnen upgraden. Het gaat tegenwoordig namelijk niet meer alleen om hoeveel pixels je scherm heeft, maar vooral om de kwaliteit van die pixels. Om te begrijpen waarom die plus in de naam HDR10+ zo belangrijk is, moeten we terug naar de basis.

Eerst even terug: Wat is HDR ook alweer?

HDR staat voor High Dynamic Range. Simpel gezegd zorgt deze techniek ervoor dat de beelden op je tv een groter contrast en meer kleuren hebben. Het zwart is dieper zwart en de felle lichten, zoals een explosie of de zon, knállen echt van je scherm zonder dat de rest van het beeld flets wordt. De standaardvorm hiervan heet HDR10. Dit is de basislaag die bijna elke moderne 4K-televisie ondersteunt. Maar HDR10 heeft één beperking: hij bepaalt aan het begin van de film de instellingen voor helderheid en contrast, en houdt die vervolgens de hele film vast.

©ER | ID.nl

De plus maakt het dynamisch

Hier komt HDR10+ om de hoek kijken. Die plus staat eigenlijk voor dynamische metadata. In plaats van één instelling voor de hele film, stuurt HDR10+ extra informatie mee naar je tv. Hierdoor kan de televisie het beeld scène voor scène of zelfs frame voor frame aanpassen. Zie het als een lichttechnicus die continu aan de knoppen draait om te zorgen dat elk specifiek shot er perfect uitziet, in plaats van dat hij het licht aan het begin instelt en daarna rustig koffie gaat drinken.

Wanneer zie je het verschil echt?

Klinkt goed op papier, maar merk je dit in de praktijk? Het antwoord is ja, vooral in films met veel wisselingen tussen licht en donker. Stel, je kijkt een film die begint met een scène in een zonovergoten woestijn, gevolgd door een scène in een pikdonkere grot. Bij standaard HDR10 stelt de tv zich in op het gemiddelde van de hele film. Omdat die woestijn zo fel is, kan de grot-scène er daarna wat te donker of dichtgelopen uitzien, waardoor details in de schaduw wegvallen.

Bij HDR10+ krijgt je tv, zodra de camera de grot in gaat, een seintje dat het donker wordt en het contrast moet worden aangepast. Hierdoor zie je opeens wél de details op de rotswanden en de texturen in de schaduw, terwijl de felle scènes nog steeds spathelder blijven. Kortom, HDR10+ haalt meer detail uit zowel de donkerste schaduwen als de felste hooglichten, precies op het moment dat het nodig is.

©Gorodenkoff - stock.adobe.com

Wat heb je nodig?

Om van HDR10+ te genieten, moeten alle schakels in de ketting kloppen. Allereerst heb je een geschikte televisie nodig. Vooral Samsung is de grote aanjager van HDR10+, maar ook merken als Panasonic, Philips en TCL ondersteunen het vaak. Let er wel op dat LG en Sony meestal kiezen voor de concurrent Dolby Vision.

Daarnaast moet de content (de film of serie die je kijkt) in HDR10+ geschoten zijn. Amazon Prime Video is de grootste aanbieder van HDR10+-materiaal op streaming-gebied, maar ook Apple TV+ en Google Play Movies bieden het aan. Netflix gebruikt helaas voornamelijk concurrent Dolby Vision. Tot slot ondersteunen veel 4K Ultra-HD Blu-rays het formaat ook als je liever fysieke schijfjes kijkt.

Direct aanschaffen dan maar...?

Is HDR10+ een reden om je huidige tv direct bij het grofvuil te zetten? Nee, dat niet. Maar sta je op het punt een nieuwe tv te kopen, bijvoorbeeld een Samsung, dan is het wel een hele fijne bonus. Het zorgt ervoor dat je films en series ziet zoals de regisseur ze bedoeld heeft: levendig, contrastrijk en vol detail. En ze hoeven tegenwoordig al helemaal niet meer de wereld te kosten.