Slim verwarmen: de Tado-thermostaat
In deze workshop gaan we ons huis slim verwarmen met een thermostaat van Tado. We leggen kort uit welke mogelijkheden er binnen het assortiment van de fabrikant zijn. Vervolgens gaan we een slimme thermostaat aansluiten en verbinden met het netwerk. Deze komt op de plek van de bestaande klokthermostaat. Ten slotte laten we zien hoe je deze verder kunt instellen met de app en welke slimme features je kunt benutten, om zo veel mogelijk energie te besparen.
In veel woningen hangt op één plek, meestal in de woonkamer, een thermostaat die de temperatuur in de ruimte meet en je cv-ketel aanstuurt via draadjes of in enkele gevallen draadloos. Moderne cv-ketels werken modulerend, in tegenstelling tot de wat oudere modellen met aan/uit-functie. Het zorgt in combinatie met een modulerende thermostaat voor een meer gelijkmatige verwarming van je huis met de laagst mogelijke temperatuur. Dit biedt meer comfort omdat er minder temperatuurschommelingen zijn en is bovendien energiebesparend. De aansturing van modulerende cv-ketels gebeurt meestal via het OpenTherm-protocol. Enkele fabrikanten hebben een eigen protocol. Bij het kopen van een slimme thermostaat is het verstandig om na te gaan of deze geschikt is voor jouw cv-ketel. De Tado die we hier gebruiken ondersteunt ongeveer 95 procent van de cv-ketels.
Wat gaan we doen
In deze workshop gaan we een bestaande thermostaat vervangen door een slim exemplaar van Tado. De thermostaat hangt centraal in het woongedeelte. Op basis van de hier gemeten temperatuur wordt de cv-ketel voor het hele huis aangestuurd. Eventueel kun je ter aanvulling slimme radiatorknoppen van Tado installeren in extra kamers die je vaak gebruikt. Bijvoorbeeld in je werkkamer en een slaapkamer. De temperatuur in de bewuste kamers laat je ofwel door de slimme radiatorknop zelf meten of door een apart verkrijgbare temperatuursensor. Met de radiatorknop, de temperatuursensor of de app kun je dan de (tijdelijke) temperatuur in die ruimte instellen. Ook kun je per ruimte een programma maken. De slimme radiatorknop kan zelf de kraan naar de radiator opendraaien als het te koud is of weer dichtknijpen zodra de gewenste temperatuur is bereikt.
©Andreas Berheide
Warmtevraag in kamers
Waar je goed op moet letten bij het uitbreiden van je systeem met slimme radiatorknoppen is dat Tado de cv-ketel aan zal zetten zodra er warmtevraag is in één van de extra kamers, óók als de woonkamer waar de thermostaat hangt al op temperatuur is. In het woongedeelte kan het daardoor warmer worden dan de daar ingestelde temperatuur. Stel dat je slaapkamer slecht is geïsoleerd, of de warmte verdwijnt door een openstaand raam, dan kan het zeker in een goed geïsoleerde woonkamer een sauna worden! Je kunt dit voorkomen door óók in de woonkamer een slimme radiatorknop te installeren. Dan zullen de radiatoren in de woonkamer dicht worden gezet zodra de gewenste temperatuur is bereikt op een moment dat de andere kamers mogelijk nog warmte aan het vragen zijn. Bij vloerverwarming in de woonkamer en eventueel enkele extra kamers is dat wat lastiger (zie kader).
Bij (op water gebaseerde) vloerverwarming is wat meer een uitdaging om deze vanuit je slimme thermostaat te besturen. De mooiste oplossing is de installatie van een zoneklep voor de verdeler van je vloerverwarming. Die kun je rechtstreeks via draden vanuit je slimme thermostaat aansturen. Je zou ook een slimme radiatorknop vóór de vloerverwarmingsverdeler kunnen (laten) installeren. Het is raadzaam om je verwarmingsmonteur om advies te vragen of in te schakelen als er aanpassingen moeten worden gedaan. Je kunt eventueel eerst kijken hoe het gaat zonder aanpassingen aan je vloerverwarmingsinstallatie.
Opties bij aanschaf
De oude thermostaat die we gaan vervangen is meestal via twee draden aangesloten. Daarom hebben we de Starterskit Bedrade Slimme Thermostaat V3+ (ongeveer €199) geselecteerd. Werkt jouw thermostaat draadloos dan heb je de draadloze variant nodig, ook wel Starterskit Draadloze Slimme Thermostaat V3+ (ongeveer €239) genoemd. Let er goed op dat je voor een starterskit kiest. Alleen dan ontvang je namelijk de vereiste internetbridge. Bedenk vooraf of je ook extra kamers wilt verwarmen. Hier zijn diverse opties voor (zie kader).
OPTIES BIJ MEERDERE KAMERS Wil je de temperatuur ook in één of meerdere extra kamers regelen dan kun je een starterskit inclusief twee slimme radiatorknoppen overwegen. Deze slimme radiatorknoppen zijn echter ook gewoon apart verkrijgbaar. De slimme radiatorknoppen kun je op een bestaande radiator monteren. Dat is bij moderne radiatorkranen heel eenvoudig: je kunt ze er direct opschroeven. De radiatorknop registreert zelf de temperatuur. Wil je de temperatuur echter op een specifieke plek in een kamer meten, dan kun je een los verkrijgbare temperatuursensor overwegen. Uitbreiden met een extra slimme thermostaat kan ook, deze zijn los verkrijgbaar. Dan kun je de temperatuur in de extra ruimte niet alleen meten (op de gewenste plek) maar ook meteen regelen op de unit zelf, zonder dat je de app hoeft te gebruiken.
Accessoires toevoegen
We raden je aan om als eerste de app van Tado te installeren. Deze is beschikbaar voor zowel Android als iPhone/iPad. Maak dan via de app een account aan en vul de gevraagde gegevens in, zoals je woonadres. De app is een uitstekende hulp bij de installatie. Het toevoegen van een accessoire van Tado gaat steeds op dezelfde manier. Je scant de qr-code op de verpakking en volgt dan stap voor stap de instructies. Zo voegen we de thermostaat toe nadat we deze van batterijen hebben voorzien en installeren de internetbridge in de meterkast. Je sluit deze via een netwerkkabel aan op je router of op een tussenliggende switch. De internetbridge zal zelf draadloos verbinding met je thermostaat maken via een eigen protocol op 868 MHz. Dit geeft over het algemeen een heel goede dekking en ook een goed bereik door muren en vloeren.
Thermostaat activeren
Om de thermostaat daadwerkelijk in gebruik te nemen kun je eenvoudigweg opgeven wat voor thermostaat je op dit moment gebruikt. In ons voorbeeld vervangen we een Honeywell T8851M-NL2. Zodra daarom wordt gevraagd schakel je de cv-ketel uit. Daarna haal je de oude thermostaat los van de muur. Bewaar deze goed, je kunt hem dan weer terughangen als je een keer tegen een probleem aanloopt of als je gaat verhuizen. Er zijn stickers met labeltjes bijgeleverd die het aansluiten extra makkelijk maken. Je kunt deze aan de bestaande draadjes vast maken zodat je na het bevestigen van het achterplaatje precies weet op welk kroonsteentje je ze moet schroeven. Het achterplaatje van de Tado schroef je vast aan de muur. Het past precies op de twee bestaande pluggen in de muur van de vorige thermostaat. Ten slotte kun je de thermostaat voorzichtig op dat achterplaatje klikken en de cv-ketel weer aanzetten. Daarmee zal de installatie zijn afgerond.
Slim schema
Je kunt de temperatuur op de unit zelf regelen maar dit kan helaas alleen per hele graad. Het voordeel is wel dat je de temperatuur ook kunt regelen als je internetverbinding uitvalt. Voor een nauwkeurigere temperatuurinstelling kun je de app gebruiken. Handmatig kun je de temperatuur via de app per halve graad instellen en in een slim schema kun je het zelfs per tiende graad instellen. We raden aan om als eerste zo’n slim schema te maken. Dat is een schema met de dagen van de week en de gewenste temperatuur per dagdeel. Precies zoals je dat van een klokthermostaat gewend bent. Als je meerdere kamers verwarmt kun je dit per ruimte doen. Je kunt daarna op elk moment afwijken van het schema en de temperatuur tijdelijk aanpassen via de unit of app.
Meer slimme features
Tado biedt diverse slimme features waar je in enkele gevallen gratis gebruik van kunt maken. Zo maakt Tado standaard gebruik van plaatselijke weersinformatie en past zich hierop aan om energie te besparen. De app geeft je bovendien mooie grafieken van de temperatuur en luchtvochtigheid en maakt een rapport over de luchtkwaliteit, met advies voor verbeteringen. Verder kan de app het detecteren als een raam is geopend. Je krijgt dan een notificatie om de verwarming uit te zetten. Als je een abonnement op Auto-Assist hebt (€2,99/maand of €24,99/jaar) kan Tado de verwarming automatisch voor je uitzetten gedurende een instelbare tijd. De feature kan overigens ook valse meldingen geven, omdat vooral wordt gekeken naar plotselinge veranderingen in temperatuur of vochtigheid.
Aanwezigheidsdetectie
Via de smartphones van gebruikers kan Tado, middels positiebepaling met gps, ook detecteren dat de laatste persoon het huis heeft verlaten. De feature heet Geolocatie. Je ontvangt dan een herinnering om naar de afwezigheidsmodus over te schakelen. Ook hier geldt dat dit met Auto-Assist automatisch gebeurt, waarbij tevens de verwarming weer automatisch kan worden aangezet als je bijna thuis bent. Gebruik je Home Assistant dan kun je vast allerlei slimme automatiseringen bedenken waardoor je het abonnement niet nodig hebt.
INTEGRATIE IN JE SLIMME HUIS Tado kun je uitstekend integreren met systemen als Apple HomeKit, Google Assistant en Amazon Alexa. Je kunt je verwarming daardoor met je stem bedienen en de thermostaat bijvoorbeeld in scènes opnemen. Er is voor Tado ook een prima integratie met Home Assistant beschikbaar, een flexibel softwarepakket voor thuisautomatisering. Daarmee kun je allerlei slimme automatiseringsregels maken voor bijvoorbeeld het regelen van de temperatuur of het aan- en uitzetten van de verwarming.
Interesse in een Tado-set voor thuis? Bij Bol.com hebben ze 'm!
