De temperaturen dalen en de gasprijzen lopen weer op. Geen ideale combinatie, vooral niet met een dynamisch contract. Maar ook met een vast contract is het slim om bewuster om te gaan met je gasverbruik. In dit artikel lees je handige tips om te besparen op verwarmen, koken en douchen.

Lees ook: Energiezuinig ventileren in de winter, hoe doe je dat?

De NOS meldde recentelijk dat de gasprijs in Nederland het hoogst is in ruim een jaar en dat de gasvoorraad in Nederland harder terugloopt dan in de rest van Europa. Dat betekent dat de gasprijs op korte termijn waarschijnlijk zeker niet zal dalen. Heb je een dynamisch contract, dan is letten op je verbruik dus heel belangrijk. Maar dat geldt ook wanneer je een vast contract hebt: de vaste prijs geldt alleen voor de hoeveelheid gas die je verbruikt. Andere kosten, zoals vaste leveringskosten en netbeheerkosten, kunnen namelijk wel periodiek aangepast worden (en aanpassen betekent meestal stijgen). Bij netbeheerkosten is het bovendien zo dat er gewerkt wordt met verschillende tariefgroepen. Lukt het je om onder de 500 kubieke meter per jaar te komen, dan betaal je bijvoorbeeld minder dan een huishouden dat tussen de 500 en 4000 kubieke meter per jaar verbruikt. Overigens ligt het gemiddelde in Nederland volgens het NIBUD op 1.110 m3, maar dat is helemaal afhankelijk van het type woning waarin je woont en van je gezinsgrootte. Daarnaast zijn er nog overheidsheffingen en btw. Energiebelasting betaal je per kubieke meter; de btw betaal je over alle onderdelen van je rekening. Hoe meer gas je verbruikt, des te meer je dus moet afdragen. Het loont dus om gas te besparen. Maar hoe doe je dat?

Verwarming: warmte waar je het nodig hebt

De meeste gasrekeningen worden bepaald door de verwarming. Toch kun je met een paar eenvoudige maatregelen je verbruik flink verminderen. Begin met kritisch kijken naar de temperatuur in huis. Veel mensen stoken hun woning warmer dan nodig is. Zet de thermostaat eens een graad lager. Trek een trui aan en leg een fleece deken op de bank voor extra comfort. Voor de nacht en momenten dat je niet thuis bent, kun je de temperatuur terugbrengen naar zo'n 15 tot 16 graden. Hiermee voorkom je onnodig gasverbruik.

Naast het verlagen van de temperatuur, is het slim om warmteverlies te beperken. Radiatorfolie achter je radiatoren helpt bijvoorbeeld om warmte terug de kamer in te reflecteren, in plaats van dat het via de muur naar buiten verdwijnt. Houd ook deuren gesloten tussen verwarmde en onverwarmde kamers, zodat de warmte in de juiste ruimtes blijft. Gordijnen spelen een belangrijke rol bij het vasthouden van warmte. Sluit ze zodra het donker wordt, maar zorg ervoor dat ze niet over je radiatoren hangen, want dan blokkeren ze juist de warmte.

Lees ook: Meer warmte voor minder geld? Dit moet je weten over radiatorfolie

Overweeg een slimme thermostaat om je verwarming efficiënter te regelen. Zo'n apparaat past de temperatuur automatisch aan op basis van je leefritme. Als je bijvoorbeeld regelmatig vergeet om de verwarming lager te zetten als je naar bed gaat of de deur uit gaat, doet de thermostaat dit voor je. Een slimme thermostaat kan ook inzicht geven in je energieverbruik, zodat je nog beter kunt sturen op besparingen.

Koken: kleine aanpassingen, groot effect

Hoewel koken minder gas verbruikt dan verwarming, kun je ook hier verrassend veel besparen. Een simpele manier is het gebruik van een deksel op de pan. Hiermee blijft de warmte in de pan, waardoor het water sneller kookt en je minder lang hoeft te stoken. Kies ook een pan die qua formaat goed aansluit bij de pit waarop je kookt. Als de pan te klein is, gaat er veel warmte verloren langs de randen.

Bij koken kun je ook slim gebruik maken van restwarmte. Zet de gaspit bijvoorbeeld uit zodra je water aan de kook hebt gebracht, en laat je pasta, rijst of aardappelen garen op de resterende warmte. Dit is niet alleen zuiniger, maar voorkomt ook dat je eten te gaar wordt. Voor wie verder wil gaan, is inductie koken een optie. Hoewel de overstap naar een inductiekookplaat een investering vraagt, biedt het voordelen op lange termijn. Inductie is efficiënter dan gas, omdat vrijwel alle energie direct wordt omgezet in warmte in de pan. Daarnaast is koken op inductie veiliger en is een inductiekookplaat gemakkelijker schoon te maken.

Lees ook: Energiezuinig koken: 6 tips om je rekening te verlagen zonder in te leveren op smaak

Douchen: minder tijd, meer besparen

Douchen is heerlijk, maar de hoeveelheid gas die nodig is om water te verwarmen kan behoorlijk oplopen. Daarom is het slim om kritisch te kijken naar je douchetijd. Als je één minuut korter doucht, kun je al aanzienlijk besparen. Zet bijvoorbeeld een timer in de badkamer om jezelf eraan te herinneren niet te lang onder de warme straal te blijven staan.

Een andere slimme investering is een waterbesparende douchekop. Deze mengt lucht met water, waardoor je minder water gebruikt zonder dat je daar eigenlijk iets van merkt. Hiermee verbruik je niet alleen minder water, maar ook minder gas om dat water te verwarmen.

Wil je nog verder gaan, dan kun je overwegen om een warmtepompboiler te installeren. Dit is een duurzaam alternatief voor de traditionele boiler. Een warmtepompboiler gebruikt elektriciteit in plaats van gas om water te verwarmen, en haalt daarbij warmte uit de lucht. Hoewel dit een grotere investering is, kan het op lange termijn veel gas en kosten besparen.

Besparen op je verbruik, niet op je wooncomfort

Gas besparen hoeft niet te betekenen dat je inlevert op comfort. Door slimmer met je verwarming, koken en douchen om te gaan, kun je zowel je energierekening verlagen als bijdragen aan een duurzamer huishouden. Begin met kleine aanpassingen, zoals het verlagen van de thermostaat, korter douchen of een deksel op je pan gebruiken. Naarmate je merkt hoe gemakkelijk het is om gas te besparen, kun je grotere stappen overwegen, zoals de overstap naar inductie of de installatie van een warmtepompboiler. Uiteindelijk maken al deze veranderingen samen een groot verschil.

Met slimme stekkers verander je je huis eenvoudig in een smart home: steek ze in een gewoon stopcontact, sluit er lampen of je televisietoestel op aan en regel via een app of met je stem bijvoorbeeld dat ze automatisch worden uitgeschakeld. Zo voorkom je onnodig stroomverbruik doordat apparaten niet meer op stand-by blijven staan. Maar slimme stekkers gebruiken zélf ook stroom. Welke zijn zuinig genoeg om écht geld te besparen?

Ook lezen: Stroomvreters: deze apparaten in huis verbruiken meer energie dan je denkt

Slimme stekker of slim stopcontact?

De termen slimme stekker en slim stopcontact worden door elkaar gebruikt. Dat is een beetje verwarrend, maar wel begrijpelijk: het is een apparaat met aan de ene kant een stekker (voor je 'domme' stopcontact) en aan de andere kant een slim stopcontact. In dit artikel hanteren we de benaming slimme stekker.

Zo bespaart een slimme stekker stroom

Een slimme stekker helpt je stroom besparen door apparaten automatisch uit te schakelen, bijvoorbeeld 's nachts. Zo verbruikt je televisie geen stroom meer in de stand-bymodus. Je kunt instellen dat alle apparatuur op vaste tijden uitschakelt, bijvoorbeeld zodra je gaat slapen. Je kunt ook met één druk op de knop alle lampen en andere apparaten uitschakelen, zodat je niets vergeet. Slimme stekkers uit een hogere prijsklasse bieden bovendien inzicht in je stroomverbruik. Daardoor kun je gerichter energie besparen.

©Proxima Studio - stock.adobe.com

Verbruik van een slimme stekker

Tegenover de besparing staat het eigen stroomverbruik van slimme stekkers. Dat begint bij zo'n 0,3 watt en loopt op tot 2 watt. Niet veel, maar ze staan wel 24 uur per dag en 365 dagen per jaar aan. De zuinigste modellen verbruiken daardoor op jaarbasis 2,6 kWh (0,3 watt × 24 uur × 365 dagen ÷ 1000). Bij een stroomprijs van 0,30 euro per kWh komt dat neer op 0,79 euro per jaar. Een slimme stekker die 2 watt verbruikt kost op jaarbasis 5,26 euro. In een slim huis gebruik je al snel 10 slimme stekkers, waardoor je op jaarbasis aardig wat geld kunt besparen door de zuinigste modellen uit te kiezen.

Denk aan de compatibiliteit

Alleen letten op het stroomverbruik van een slimme stekker is niet genoeg. Het is minstens zo belangrijk dat de stekker goed samenwerkt met jouw slimme netwerk. De meeste modellen werken met Google Home en Amazon Alexa, terwijl Apple HomeKit selectiever is. Check daarom altijd de productbeschrijving om zeker te weten dat de slimme stekker bij jou thuis werkt.

Stroomverbruik en verbindingstype

Waar komt het grote verschil in stroomverbruik tussen slimme stekkers vandaan? Dat heeft alles te maken met de verbinding met je thuisnetwerk. De meeste stekkers gebruiken wifi om bereikbaar te blijven, zodat jij ze op afstand kunt bedienen. Maar wifi verbruikt relatief veel energie – het signaal is eigenlijk krachtiger dan nodig is voor dit soort toepassingen.

Een zuiniger alternatief is een hub die het wifisignaal omzet naar een lichter protocol, zoals Zigbee of Z-Wave. Die vormen een soort schakel tussen je netwerk en de slimme stekkers. Het grote voordeel: dit soort verbindingen verbruiken vaak minder dan 0,5 watt.

©Proxima Studio - stock.adobe.com

Zigbee en Z-Wave

De zuinige protocollen die gebruikt worden zijn Zigbee en Z-Wave en die werken allebei prima. Maar ze zijn niet verenigbaar met elkaar. Je zult dus één systeem moeten kiezen. Daarnaast heb je een centrale hub nodig om alles aan elkaar te koppelen. Dat is een kleine investering die zich, door de lagere stroomkosten, snel terugverdient.

Verbruik van hubs voor Zigbee en Z-Wave

Voor een compleet beeld moeten we ook kijken naar het stroomverbruik van een Zigbee- of Z-Wave-hub. Zigbee-hubs verbruiken doorgaans tussen de 0,5 en 3 watt. Sluit je meerdere slimme stekkers of andere apparaten aan, dan verdien je dat al snel terug ten opzichte van wifi. Z-Wave-hubs verbruiken wat meer, meestal tussen de 2 en 10 watt.

Ook qua veelzijdigheid zijn er verschillen. De Philips Hue Bridge (Zigbee) is bijvoorbeeld erg zuinig, met een verbruik tussen de 0,5 en 1 watt. Maar deze werkt uitsluitend met Philips Hue-apparaten.

Een slimme start is het halve werk

Zoals je ziet, zijn er heel wat factoren om rekening mee te houden. Breng daarom vooraf in kaart wat je nu nodig hebt én wat je in de toekomst verwacht te gebruiken. Zo voorkom je onnodige kosten en bespaar je op de lange termijn, vooral als je ook let op het energieverbruik per apparaat.

Nog meer energie besparen? ⤵️

De lucht om ons heen wordt steeds minder schoon – en dat is allang geen geheim meer. Tel daar gevoeligheid voor pollen bij op, plus schadelijke deeltjes en gassen die vrijkomen tijdens het koken, en je vraagt je af waarom niet iedereen een luchtreiniger zoals de Philips PureProtect Pro 4200 heeft.

Als je aan luchtreinigers denkt, dan denk je misschien niet meteen aan Philips. Ondanks de koppositie van Dyson (dat met de Purifier Big+Quiet Formaldehyde goed scoort) timmert de van oorsprong Nederlandse fabrikant al jaren stevig aan de weg in deze markt. De Philips PureProtect Pro 4200 Series Slimme luchtreiniger, zoals de hier besproken luchtreiniger voluit heet, is daar slechts het meest recente voorbeeld van. Hij heeft een adviesprijs van 429,99 euro.

In de basis heeft de luchtreiniger een aantal uitstekende kwaliteiten. Denk dan aan een dubbel ventilatorontwerp, waardoor hij tot anderhalf keer krachtiger is dan in grootte vergelijkbare soortgenoten. En met een Clean Air Delivery Rate (CADR) van 600 m³/u kan hij grote ruimtes tot 156 vierkante meter aan; een kamer van 20 vierkante meter kan hij in minder dan vijf minuten reinigen. Last van pollen? Geen probleem – met een paar minuten is die ergernis weg.

©Wesley Akkerman

L2 betekent dat er een verhoging in de gaswaarde is.

Viervoudig filtersysteem

De Philips PureProtect Pro 4200 beschikt daarnaast over een viervoudig filtersysteem, bestaande uit een voorfilter, een HEPA NanoProtect-filter en twee actieve koolstoffilters. Gezamenlijk moeten die tot 99,97 procent van alle kleine deeltjes, zo klein als 0,003 micron, uit de lucht kunnen halen. Ook is het systeem in staat tot 99,99 procent van door de lucht zwevende virussen en bacteriën te filteren (waaronder het H1N1-griepvirus en SARS-CoV-2).

Hoewel bij ons (nog) geen hooikoorts geconstateerd is, hebben we wel gemerkt dat we minder niezen en minder vaak jeukende ogen hebben sinds we deze luchtreiniger testen. Enkele symptomen die met de allergie te maken hebben, zoals vermoeidheid en een verstopte neus, waren daarnaast veel minder aanwezig. Het is ook weer niet zo dat alle klachten compleet verdwenen – maar het idee dat de Philips-luchtreiniger werkt, staat hier in elk geval als een huis.

©Wesley Akkerman

Als de led-ring rood kleurt, dan maakt het apparaat ook veel lawaai.

Effectief en geruisloos

De Philips PureProtect Pro 4200 reageert razendsnel op veranderingen in huis. Tijdens het koken kan de luchtreiniger aanspringen om te voorkomen dat schadelijk deeltjes verder verspreid worden. Daarnaast is een open raam, zeker in de lente, genoeg om de boel op scherp te zetten. Schoonmaken, even een lekker luchtje (op jezelf of in huis) verstuiven of stoffen; dergelijke zaken triggeren de 4200 om de lucht te zuiveren. En dat doet het apparaat effectief en vaak geruisloos.

In de slaapmodus maakt de Philips PureProtect Pro 4200 slechts 15 dB(A) aan lawaai, waardoor je er tijdens het slapen geen last van hebt. Daarnaast hoor je het systeem alleen hard loeien als de luchtkwaliteit boven een bepaalde waarde komt. Dat gebeurt, toegegeven, al vrij snel, waardoor je soms wel even de tv wat harder zou moeten zetten. Het reinigen neemt echter weinig tijd in beslag, waardoor je er ook weer niet zo heel veel last van ondervindt.

Personalisatie-opties binnen de app

Daarnaast kun je binnen de app allerlei zaken personaliseren. Zo is er een Fresh Wake-up-functie, waarmee je de zuiveringssnelheid –en daarmee het geluid – langzaamaan laat toenemen. Ook kun je werken met schema's of een Fresh Bedtime-stand, waardoor (bepaalde) ruimtes in huis altijd schoon zijn. Zeker voor in een slaapkamer kan dit handig zijn, omdat de luchtkwaliteit de slaapkwaliteit beïnvloedt. Zulke appfuncties zijn wat ons betreft daarom meer dan welkom.

Verder kun je werken met een aantal standaard modi, waardoor de Philips PureProtect Pro 4200 constant op eenzelfde snelheid draait. Maar je kunt ook Auto+ gebruiken. Die stand zorgt ervoor dat de luchtreiniger automatisch van modus wisselt wanneer dat nodig is. Sta je te koken? Dan kan hij ineens de snelheid verhogen. We hebben wel gemerkt dat de reiniger soms snel aanspringt, bij een kleine waardevermeerdering. Dat zou Philips wellicht beter kunnen afstellen.

©Wesley Akkerman

Je kunt de verlichting uitschakelen.

Informatie over je huis en de buurt

Daarnaast biedt de app een inkijkje in de luchtkwaliteit in huis en de omgeving. Je kunt altijd controleren hoe het gesteld is met schadelijke, inhaleerbare deeltjes (PM2.5), gas, pollen, stofmijt, schimmel en schilfers (bijvoorbeeld van huisdieren) en de vochtigheid. Die data geeft de app weer in een handige grafiek. Het apparaat slaat veel data op – en zolang het aanstaat kun je terugscrollen om te zien hoe de luchtkwaliteit op een bepaalde dag was.

De Dyson-concurrentie pakt daarnaast nog zaken als PM10, HCHO en vluchtige organische stoffen, maar daar betaal je ook aanzienlijk meer voor. Verder valt op dat de metingen van de temperatuur en vochtigheid in huis afwijken van de Tado-thermostaat. We hebben beide producten onder elkaar gepositioneerd om eventuele variabelen te voorkomen die de uitslagen kunnen veranderen. Maar in dit geval toont de Philips een afwijking ten opzichte van de metingen van de Tado.

©Wesley Akkerman

Het oog wil ook wat

Omdat de Philips PureProtect Pro 4200 een product is dat je eigenlijk redelijk prominent in huis plaatst, wil het oog ook wat. De Dyson-apparaten vallen op en gaan daardoor mogelijk minder snel op in het interieur. Daar heeft de Philips-luchtreiniger veel minder last van. Ten eerste omdat hij een stuk kleiner is, en ten tweede vanwege het veel subtielere ontwerp. Bovenop zit led-verlichting, maar als je daar last van hebt, dan kun je die gewoon uitschakelen.

Verder is het installeren geen probleem. Je stopt de stekker in het stopcontact, downloadt de app en volgt de instructies op. Binnen tien minuten, inclusief het uitpakken, zou de 4200 al de eerste ronde gedaan kunnen hebben. Je kunt het systeem overigens ook bedienen met de aanraakgevoelige omgeving bovenop. Daar zit zelfs een kinderslot op, zodat eventueel aanwezig kroost niet zomaar allerlei opties aanpast. Ook aan de kleine dingen zijn dus gedacht.

©Wesley Akkerman

Tot slot valt op hoe gemakkelijk het onderhoud van de Philips PureProtect Pro 4200 is. Daarmee bedoelen we bijvoorbeeld het verwisselen van de filters. Je opent het deurtje voorop moeiteloos en schuift daarna het filter er met één hand uit. De vervanger schuif je er met dezelfde hoeveelheid moeite in en dan doe je het deurtje weer dicht. Gemakkelijker kan haast niet. Dit doet Philips beter dan Dyson, waarbij je net even wat meer handelingen moet verrichten.

Philips PureProtect Pro 4200 kopen?

Een luchtreiniger van zo'n 430 euro is geen kleinigheid. Toch ben je met de Philips PureProtect Pro 4200 voordeliger uit dan bij de concurrent. Tijdens onze test viel op hoe accuraat en doeltreffend dit model de lucht zuivert – vooral pollen worden opvallend goed aangepakt – en hoe scherp hij de luchtkwaliteit in de gaten houdt. De filters zijn eenvoudig te vervangen, installeren is zo gedaan en de bediening spreekt voor zich. Een Dyson haalt misschien nóg wat meer deeltjes uit de lucht, maar voor deze prijs zit je verrassend goed.