Sparen is altijd een goed idee, omdat je daarmee een buffer opbouwt voor onverwachte uitgaven. Maar als je al je spaargeld op een grote hoop gooit, geef je het misschien ook makkelijk aan iets anders uit. Wil je graag meer overzicht en wil je je spaardoelen ook echt halen? Gebruik dan online spaarpotjes. Bijna iedere bank heeft ze.

Ook interessant voor jou: Zo bespaar je op je boodschappen als je single bent

Online spaarpotjes helpen om meer overzicht te houden over je geld. Alle bekende Nederlandse banken bieden de mogelijkheid aan om één of meer spaarrekeningen te koppelen aan je betaalrekening. En bij al die banken kun je ook verschillende spaarpotjes maken. De aantallen lopen uiteen van tien tot veertig (!). Waarom is dat handig? 

Eén potje per spaardoel

Met verschillende potjes houd je een beter overzicht over je spaardoelen. Stel, je wilt sparen voor een buffer, voor je vakantie en voor verduurzaming van je eigen huis. Met verschillende potjes is het altijd duidelijk waar het geld nu eigenlijk voor bedoeld is. Bij de meeste banken kun je de potjes een eigen naam geven en er vaak ook een plaatje aan toevoegen. Soms hebben de potjes een eigen rekeningnummer (IBAN). Als dat zo is, kunnen ook anderen er geld naar overmaken. Meestal is de rekening alleen bedoeld voor jezelf. Je hebt dan in feite één spaarrekening die over verschillende spaarpotjes is verdeeld. 

Doel en spaarbedrag vaststellen

Weet je hoeveel je nodig hebt voor je spaardoel? En weet je wanneer je dit doel bereikt wilt hebben? Dan kun je uitrekenen hoeveel je per maand moet sparen. Je kunt het ook omkeren: wat kun je maandelijks opzijzetten voor dit doel? Als je dat weet, kun je uitrekenen hoe lang je moet sparen. Zorg wel dat je doelen haalbaar zijn, anders is het sparen moeilijk vol te houden.

©Dilok

Automatisch sparen

Het is slim om het bedrag dat je maandelijks wilt sparen automatisch te laten overboeken naar je verschillende spaarpotjes. Doe dat het liefst zo snel mogelijk nadat je je salaris hebt gekregen. Dan staat het geld ‘veilig’ voor impulsaankopen. Je kunt er wel bij, maar de drempel om het uit te geven is dan wel een stuk hoger. 

Motivatie behouden

Misschien kun je bij je bank een doelbedrag koppelen aan je online spaarpotje en misschien laat je bank je ook zien hoe ver je dit doel al genaderd bent. Dat kan erg motiverend werken als het sparen je zwaar valt. Want het gaat vast een keer gebeuren dat je in de bankapp zit te snuffelen op zoek naar geld dat beschikbaar is voor een overbodig luxe uitspatting. Maar als je dan ziet voor welk doel je ook al weer spaarde en hoe ver je al gekomen bent, is de kans groter dat je gedisciplineerd doorspaart. 

Twintig doelen

Maakt jouw bank het mogelijk om veertig verschillende doelen te stellen? Dat is wel wat veel. Maar weinig mensen hebben genoeg geld en discipline om voor veertig verschillende doelen een bedrag opzij te zetten. Daarom hierbij een bescheiden aantal van twintig doelen om je op ideeën te brengen.

1: Buffer voor huishoudelijke zaken. Deze buffer moet iedereen hebben om tegenvallers te kunnen opvangen, zoals een wasmachine of koelkast die stuk gaat of een e-bike die gestolen wordt.
2: Energierekening. Als je geen vast contract hebt, kan de energierekening sterk schommelen. Er is ook een kans dat je moet bijbetalen. Met een speciaal energiebuffertje achter de hand kun je dat altijd betalen.
3: Jaarpremie van verzekeringen. Wil je wel eens profiteren van die korting op jaarbetaling van je verzekeringspremies, maar heb je nooit genoeg geld? Spaar ervoor!
4: Eigen risico zorgverzekering. Denk je dat je door je eigen risico van 385 euro heen gaat? Zet vanaf januari maandelijks 32 euro opzij en je hebt dit bedrag bij elkaar. Hoef je het toch niet te betalen? Dan heb je een leuk extraatje.
5: Onderhoudskosten van je auto. Of je nu een nieuwe of een gebruikte auto hebt, onderhoudskosten zijn onvermijdelijk.
6: Onderhoudskosten van je huis. Dit is ook een noodzakelijk potje, waarmee je problemen en waardevermindering voor kunt zijn.
7: Eventuele doktersrekening van je huisdier. Een ziektekostenverzekering voor je huisdier is erg duur. Zelf sparen kan gunstiger zijn.
8. Vakantie: Zet je vakantiegeld in je vakantiespaarpotje en/of spaar zelf voor een reis om naar uit te kijken.
9. Bruiloft of ander feest: Een groot feest geven is typisch zo’n uitgave waar je nooit het geld voor hebt. Tenzij je ervoor spaart.
10. Eigen huis: Wil je graag een eigen huis, dan is sparen een must. Zonder eigen geld is kopen praktisch onmogelijk.

Een nieuwe wasmachine is nou typisch zoiets om een spaarpotje voor aan te maken

11: Verduurzaming van je eigen huis. Heb je al een eigen huis en wil je verduurzamen? Dan heb je veel geld nodig. Subsidie kun je pas achteraf aanvragen.
12: Toekomst van de kinderen. Ouders kunnen voor een minderjarig kind ook een spaarrekening openen op naam van het kind zelf, maar dan krijgt het kind het geld meteen op de achttiende verjaardag. Hou je liever iets langer grip op het geld, dan kun je sparen onder je eigen naam.
13: Buffer voor een terugval in inkomen. Ondernemers, maar ook werknemers, kunnen door het verlies van werk of door ziekte achteruitgaan in inkomen. Met een buffer kun je dit opvangen.
14: Eerder stoppen met werken. Duurt het nog lang voordat je met pensioen gaat? Misschien kun je toch iets eerder stoppen als je ervoor spaart.
15: Kleding. Geef jezelf kleedgeld en doe het in een apart spaarpotje. Dan heb je altijd iets achter de hand om mee te shoppen.
16: Nieuwe auto. Wil je zeker weten dat je een nieuwe auto kunt kopen als je auto stukgaat? Spaar ervoor!
17: Camper. Wie wil er geen huis op wielen om de wijde wereld mee in te trekken?
18: Belasting. Weet je al dat je belasting moet bijbetalen, bijvoorbeeld omdat je inkomsten onbelast hebt gekregen? Zet dan alvast een bedrag voor de belasting opzij.
19: Fooien. Heb je werk waarbij je fooi ontvangt? Het is leuk om daar een aparte spaarpot voor te maken en het geld alleen te gebruiken voor een bepaald doel.
20: Extraatjes. Heb je een belastingteruggave of een bonus ontvangen? Die kun je in één van je spaarpotjes stoppen, maar je kunt er ook een apart potje voor openen. 

Zo doe je het

Kijk in je app voor mobiel bankieren of log in op internetbankieren. Afhankelijk van je bank, vind je hier vrij makkelijk een manier om een online spaarrekening te openen en om verschillende potjes te maken. Klik of tik anders eerst op ‘Help’ of ‘Support’.

©sommart

En de rente?

De grote Nederlandse banken staan niet bekend om hun royale spaarrente. Anno 2023 ligt het percentage op vrij opneembare spaarrekeningen wel weer boven de nul, maar concurrerend kun je het niet noemen. Dat is jammer, want rente werkt erg motiverend als je wilt sparen. Je kunt overwegen om voor grotere spaardoelen een spaarrekening te openen bij een bank die een hogere rente biedt. Een overzicht van spaarrekeningen met relatief hoge rentes vind je bijvoorbeeld op Spaaronline.nl. Let erop of je spaargeld valt onder het depositogarantiestelsel. Dat betekent dat je maximaal 100.000 euro vergoed krijgt als de bank omvalt.

Lees ook: Rente op je spaargeld: bij deze banken krijg je de hoogste rentes (juli 2023)

Zet je geld opzij voor verduurzaming, bijvoorbeeld voor zonnepanelen? Vergelijk dan goed offertes, zo krijg je het meeste waard voor je geld

Je pakt je telefoon om even snel iets te bekijken – en ineens ben je zomaar een uur verder, omdat je niet kon stoppen met scrollen. En onderweg ben je meestal niet blijven hangen bij blije kattenfilmpjes, maar bij rampen, slecht nieuws en roddel. Of bij posts van mensen die allemaal mooier of rijker lijken dan jij. Doomscrolling dus. Slecht voor je humeur en zelfbeeld én zonde van je tijd. Maar gelukkig kun je er iets tegen doen.

Lees ook: Minder afleiding van je telefoon met deze 6 apps

Wat is doomscrolling?

Doomscrolling is eindeloos blijven scrollen door berichten, filmpjes en posts die je eigenlijk alleen maar onrustig maken. Dat begon ooit met nieuws, maar geldt tegenwoordig ook voor sociale media. Denk aan TikTok, Instagram of X waar je urenlang blijft scrollen, maar waar je zelden wijzer of rustiger van wordt. Het algoritme weet precies wat je aandacht trekt – en hoe het je blijft vasthouden.

De term ontstond rond 2020, tijdens de COVID-19-pandemie, toen mensen massaal thuis zaten en constant updates zochten over het virus. Maar het fenomeen heeft zich sindsdien uitgebreid naar alle vormen van nieuws of posts waar je je slechter van gaat voelen.

Waarom blijven we scrollen?

Apps zijn zo ontworpen dat ze je aandacht vasthouden. Elke swipe of nieuwe video geeft een kleine prikkel in je brein: een signaal dat er misschien iets interessants komt. Soms zit er iets tussen dat écht boeit, maar vaak blijft het bij vluchtige prikkels. Ondertussen raakt je hoofd vol, maar je krijgt er weinig voor terug.

Hoe weet je of je doomscrollt?

Er bestaat geen test waarmee je kunt checken of je een doemscroller bent. Maar er zijn wel duidelijke signalen. Je zit in de gevarenzone wanneer je:

🚩 Gedachteloos nieuws- of socialmedia-apps opent, vaak meerdere keren per dag
🚩 Je daarna leeg, onrustig of somber voelt
🚩 Moeite hebt om te stoppen, terwijl je eigenlijk wel weet dat het nergens toe leidt
🚩 's Avonds of 's ochtends lang op je telefoon zit zonder duidelijk doel
🚩 Niet toekomt aan andere dingen, of je gejaagd voelt als je niets checkt

Herkenbaar? Dan is het tijd om je scrollgedrag te doorbreken. Dat is niet makkelijk, maar het kan wel. Onderstaande tips helpen je op weg.

©Gorodenkoff

Wat kun je doen tegen doomscrolling?

1. Beperk je schermtijd en las schermvrije tijdstippen in

Geef jezelf vaste momenten waarop je iets mag checken. Bijvoorbeeld: 's ochtends 15 minuten nieuws, 's avonds 10 minuten social media. Stel een timer in, zodat je niet ongemerkt blijft hangen. Je kunt ook met jezelf afspreken dat je bijvoorbeeld één uur per dag niet op je scherm kijkt. Of in het weekend pas na twaalf uur 's middags je telefoon pakt. Ook is het mogelijk om tijdslimieten in te stellen voor bepaalde apps. Hieronder lees je hoe je dat doet op een iPhone en op een Android-toestel.

Scherm- en apptijd beperken op iPhone

Wil je op vaste tijden niet gestoord worden? Stel dan apparaatvrije tijd in op je iPhone. Tijdens die periodes zijn alleen telefoongesprekken, berichten en apps die je zelf toestaat beschikbaar. Ga naar Instellingen > Schermtijd, tik op App- en websiteactiviteit en schakel dit in als dat nog niet gebeurd is. Kies daarna voor Apparaatvrije tijd en stel via Gepland de begin- en eindtijd in. Je kunt kiezen voor elke dag hetzelfde tijdstip of per dag variëren. Vlak voor de ingestelde tijd krijg je een herinnering.

Ook kun je tijdslimieten instellen voor apps of hele categorieën, zoals sociale netwerken of games. Ga naar Instellingen > Schermtijd > Applimieten > Voeg limiet toe en selecteer de gewenste apps of categorieën. Tik op Volgende, stel de limiet in en gebruik eventueel Pas dagen aan voor verschillende limieten per dag. Rond af met Voeg toe.

Scherm- en apptijd beperken op je Android-telefoon

Rustmomenten op je Android-toestel stel je in via de Bedtijdmodus. Tijdens deze periodes worden je schermkleuren aangepast (bijvoorbeeld naar grijstinten) en kun je meldingen dempen of het scherm automatisch laten uitschakelen. Ga naar Instellingen > Digitaal welzijn en ouderlijk toezicht > Bedtijdmodus en stel in wanneer de modus moet starten en eindigen. Je kunt dit voor elke dag apart instellen of een vast schema kiezen.

Wil je appgebruik beperken? Ga dan naar Digitaal welzijn > Dashboard en kies de app die je wilt beperken. Tik op het zandlopertje naast de app en stel een dagelijkse limiet in. Zodra de limiet is bereikt, is de app de rest van die dag niet meer toegankelijk.

2. Zet meldingen uit

Pushmeldingen van nieuwsapps, sociale media of video-apps zorgen dat je telkens toch weer gaat kijken en scrollen. Zet ze uit. Wat je niet ziet, open je ook minder snel.

3. Richt je telefoon prikkelarmer in

Zet socialmedia- en nieuwsapps niet op je beginscherm. Of verwijder ze helemaal. Wil je ze toch echt bezoeken, dan kan dat via de browser. Dat is een extra handeling vergeleken met een app, maar juist daarom doe je het misschien minder vaak.  

Verder kun je er ook voor kiezen om de grijstintenmodus in te schakelen. Dat zorgt voor minder afleiding en een beeld dat rustiger is.

Op een iPhone ga je hiervoor naar Instellingen > Toegankelijkheid > Weergave en tekstgrootte > Kleurfilters en schakel je de optie in. Op een Android-smartphone ga je hiervoor naar Instellingen -> Toegankelijkheid -> Kleurfilters. Hier schakel je de optie Grijstinten in. Afhankelijk van je toestel kunnen deze menu-opties een iets andere naam hebben.

©ID.nl

4. Volg niet alles en iedereen

Kies één of twee betrouwbare nieuwsbronnen. Ontvolg accounts die vooral onrust of negativiteit brengen. Kies liever voor mensen of media die je inspireren, informeren of aan het denken zetten. Een account waar je geen energie van krijgt, maar dat je energie kost: dat kun je beter ontvolgen.

Stoppen met doom-scrolling? Het kan!

Doomscrolling gaat allang niet meer alleen over nieuws. Ook gedachteloos scrollen langs filmpjes, reacties of meningen op sociale media hoort erbij. Het lijkt onschuldig, maar kost tijd, energie en aandacht — en levert weinig op.

Het goede nieuws: je kunt ermee stoppen. Niet in één keer, maar stap voor stap. Door bewuster te kiezen wat je leest en wanneer. Door je telefoon minder het ritme van je dag te laten bepalen. En door ruimte te maken voor dingen die je echt iets opleveren.

Bij veel moderne stofzuigers kom je de term HEPA-filter tegen. Dat is niet voor niets: het speelt een grote rol in het filteren van kleine, schadelijke deeltjes uit de lucht. Maar wat doet zo'n uitblaasfilter precies, waar moet je op letten en is zo'n filter echt nodig?

Wat is een HEPA-filter?

HEPA staat voor High-Efficiency Particulate Air. Het is een type luchtfilter dat extreem kleine deeltjes uit de lucht kan halen. Deze filters werden in de jaren veertig ontwikkeld voor laboratoria en militaire toepassingen, oorspronkelijk om de verspreiding van radioactieve verontreinigingen via de lucht te voorkomen. Tegenwoordig worden ze vooral gebruikt voor het filteren van pollen, fijnstof, schimmelsporen, huisstofmijt, bacteriën en in sommige gevallen zelfs virussen.

Een filter krijgt het label HEPA alleen als het voldoet aan de Europese norm EN 1822. Die schrijft voor dat het filter minimaal 99,95% van alle deeltjes van 0,3 micrometer moet tegenhouden. Filters die daaraan voldoen, krijgen een H-waarde: hoe hoger deze waarde (bijvoorbeeld H13 of H14), hoe fijner het filter werkt.

Waarom is een HEPA-filter belangrijk in een stofzuiger?

Bij het stofzuigen komt onvermijdelijk lucht vrij. Zonder goed filter worden kleine stofdeeltjes en allergenen weer terug de kamer in geblazen. Met een HEPA-filter in je stofzuiger wordt juist die uitblaaslucht gezuiverd. Zo blijft het stof in de opvangbak, en adem je tijdens het schoonmaken geen ongezonde deeltjes in.

Voor mensen met astma, allergieën of hooikoorts is dat een groot voordeel. Maar ook wie geen klachten heeft, profiteert van schonere lucht in huis. Vooral in goed geïsoleerde woningen, waar lucht minder makkelijk circuleert, kan zo'n filter verschil maken.

Waar moet je op letten bij aankoop?

Bij stofzuigers is het niet alleen belangrijk dat er een HEPA-filter in zit, maar dat het ook goed geïntegreerd is in het ontwerp. Bij oudere of goedkope modellen lekt er soms nog lucht weg langs het filter, waardoor de werking niet optimaal is. Kies liever voor een model dat volledig luchtdicht is gebouwd en waarin het filter daadwerkelijk de volledige luchtstroom zuivert.

Let op de H-waarde van het filter. H13 is meestal de standaard bij huishoudelijke toepassingen. H14 biedt nog meer filtering, maar is vaak prijziger. In praktijk merk je het verschil vooral als je erg gevoelig bent voor allergenen.

Controleer of het filter wasbaar is . Kan dat niet, dan zul je om de zoveel tijd een nieuw filter moeten kopen ter vervanging. Spoel wasbare filters minstens één keer per maand schoon onder de kraan, met koud water. Laat ze daarna goed drogen (minstens 24 uur) voordat je ze terugplaatst. Niet-wasbare filters moet je meestal elke zes tot twaalf maanden vervangen, afhankelijk van hoe vaak je de stofzuiger gebruikt.

Hoe zit het met onderhoud?

Als het filter vol zit, kan de lucht minder goed doorstromen en neemt de zuigkracht af. Ook houdt het filter dan minder stofdeeltjes tegen. Controleer het daarom regelmatig. Zie je dat het vies is, verstopt raakt of merk je dat de stofzuiger minder goed werkt? Spoel het dan schoon of vervang het als dat nodig is.

©M. Shamil

Wanneer is een HEPA-filter écht nodig?

Voor mensen met een allergie, luchtwegproblemen of een gevoeligheid voor stof heeft een HEPA-filter echt nut. Het helpt klachten te verminderen en zorgt voor een merkbaar frissere lucht in huis. Maar ook zonder medische noodzaak kan het bijdragen aan een gezonder binnenklimaat. Zeker als je in een drukke stad woont of een huisdier hebt, loont het om te kiezen voor een apparaat met HEPA-filter.

Tot slot

Een HEPA-filter is geen luxe, maar een slimme manier om je leefomgeving schoner en gezonder te maken. Kies wel het juiste type, let op de inbouw en vergeet het onderhoud niet. Bij de meeste stofzuigerverkopers kun je bij de specificaties selecteren op de aanwezigheid van een HEPA-filter.