ID.nl logo
Vertraging opgelopen tijdens een (internationale) treinreis? Zo kun je je geld terugkrijgen
© encierro
Zekerheid & gemak

Vertraging opgelopen tijdens een (internationale) treinreis? Zo kun je je geld terugkrijgen

Reis je door Europa en krijg je tijdens je reis te maken met vertraging en uitval van treinen? Dan kun je je geld (deels) terugkrijgen. Bij vertraging in Nederland doe je dat relatief eenvoudig bij de Nederlandse Spoorwegen of een van de andere vervoerders. Maar hoe werkt dat in het buitenland?

In dit artikel lees je: 🚉 Wanneer je geld terugkrijgt als je trein is vertraagd. 🚉 Wat je rechten zijn als je trein is geannuleerd. 🚉 Wat je moet doen om geld terug te krijgen.

De voorwaarden die spoorbedrijven hanteren voor het teruggeven van je geld zijn vastgelegd in EU-regels. Spoorbedrijven moeten zich aan deze regels houden. Maar compensatie of restitutie krijgen bij uitval en vertragingen in Europa werkt wel wat ingewikkelder dan bij vliegreizen. Daar meld je je gewoon bij de vliegtuigmaatschappij. Bij een treinreis kun je echter met meerdere vervoerders te maken hebben – en het kan dus vrij lastig zijn om compensatie te ontvangen als je niet direct weet waar je moet zijn. In dit artikel proberen we wat duidelijkheid te schappen.

Waar kun je wél terecht?

Waar je geld bij vertraging of geannuleerde trein kunt terugvragen, hangt af van waar je je ticket hebt gekocht. Is je treinticket direct bij de spoorwegmaatschappij gekocht, dan moet je de claim daar ook indienen. Maar ook dat hangt af van wat voor soort maatschappij is. NS Internationaal is zo'n voorbeeld. Dit is een onderdeel van de Nederlandse Spoorwegen waar je internationale treintickets kunt kopen. Heb je vertraging tijdens een reis waarvoor je het treinticket daar gekocht hebt, dan dien je de claim bij NS Internationaal in.

Losse tickets

Zijn je tickets gekocht bij een reisbureau als onderdeel van een pakketreis, dan ligt het eraan hoe de tickets zijn verkregen. Heb je losse tickets opgestuurd gekregen, dan kun je die tickets zelf insturen naar de spoorwegmaatschappij om restitutie te krijgen, afhankelijk voor welk deel van het traject de tickets gelden. Bestaat een reis namelijk uit meerdere (gereserveerde) treinen, dan krijg je voor elk deel vaak een apart ticket, omdat op het ticket ook de gereserveerde plaatsen vermeld staan. Bijvoorbeeld: je reist van Amersfoort Centraal naar naar Londen St. Pancras International en gebruikt daarvoor meerdere treinen:

• Amersfoort Centraal - Amsterdam Centraal - uitvoerder: NS
• Amsterdam Centraal - Brussel Zuid - uitvoerder: NS International
• Brussel Zuid - London St. Pancras International - uitvoerder: Eurostar

Heb je vertraging tussen Amersfoort Centraal en Amsterdam Centraal, dan dien je de claim in bij de Nederlandse Spoorwegen. Voor het traject Amsterdam Centraal naar Brussel doe je dat bij NS International en voor de trein van Brussel naar Londen moet je de claim indienen bij Eurostar.

Tip: installeer altijd een reisplanner-app
Je doet er goed aan om voor aanvang van je internationale reis een reisplanner-app te installeren. Dat is niet alleen handig voor het plannen van je reis, maar ook slim om bij vertragingen screenshots te kunnen maken van de vertraagde tijden, zodat je deze informatie later ook kunt gebruiken voor het terugvragen van je geld.

Interrail

Bij sommige reisbureaus, zoals Treinreiswinkel of Treinrondreis, krijg je een speciaal ticket waarmee je door heel Europa kunt reizen: Interrail. Heb je vertraging met een treinreis en heb je daarvoor je Interrail-kaart gebruikt, dan vraag je bij vertraging geld terug bij Interrail zelf. Voorwaarde is wel dat je alle reizen die je met Interrail maakt heb opgeslagen in de app of handmatig hebt genoteerd in het speciale boekje dat je bij je analoge ticket hebt gekregen. Verder moet je behoorlijk wat informatie meesturen, zoals screenshots uit de Interrail-app, maar ook screenshots van apps die hebben aangetoond dat je trein vertraging had. Flink wat papierwerk dus, maar op zich wel logisch omdat Interrail niet zelf kan controleren of jouw trein vertraging had, aangezien je met Interrail je eigen plan trekt en je reis niet van tevoren is vastgelegd.

©Antonioguillem

Interrailers trekken vaak hun eigen plan, waardoor je bij het indienen van een vertraging aardig wat gegevens moet indienen.

Wat krijg je terug bij vertraging?

Heb je tijdens je treinreis vertraging, dan kun je recht hebben op compensatie. De hoogte van de vertraging bepaalt hoeveel geld je terugkrijgt. We bespreken hier alleen de compensatiemogelijkheden met betrekking tot treinreizen in Europa en specifiek wanneer je naar het buitenland reist.


Op zoek naar de regels omtrent geld terug bij vertraging van de spoorwegbedrijven in Nederland? Klik op de onderstaande links:

NS
RRReis
Arriva
Breng
Blauwnet

De regels in Nederland zijn dat je alleen compensatie kunt aanvragen wanneer je meer dan 30 minuten vertraging hebt. Saillant detail: op de hogesnelheidslijn in Nederland (Schiphol Airport - Rotterdam Centraal) mag je al bij 15 minuten vertraging een claim indienen. In de rest van Europa geldt een compensatie vanaf 60 minuten.


©Caki Foto - André Muller

In Nederland krijg je bij een reis over de HSL Zuid ook al bij 15 minuten vertraging een deel van je geld terug.

In theorie zijn de regels voor compensatie bij treinreizen in Europa vergelijkbaar met die van de luchtvaart. Zeker met betrekking tot de rechten die je hebt als passagier tijdens de vertraging zelf. Bijvoorbeeld het stoppen van de reis als de vertraging dermate hoog is dat je niet meer op tijd op de bestemming kunt komen en je hierdoor geen vakantiegenot meer hebt of een belangrijke afspraak mist.

Maar dat is de theorie; in de praktijk zal dat vaak anders uitpakken. Want in tegenstelling tot vliegen mag je namelijk doorgaans zonder gedoe een andere trein nemen. Door die makkelijke toegankelijkheid zou je een eventuele vertraging dus kunnen inlopen, bijvoorbeeld wanneer een volgende trein een paar minuten later vertrekt, of juist een snellere trein is dan degene die je van plan was te nemen. Wel zijn er bepaalde treinen waar je niet zonder meer mag instappen, bijvoorbeeld slaaptreinen of hogesnelheidslijnen waarvoor een toeslag of reservering verplicht is.

Kijken we puur naar het bedrag dat je terugkrijgt, ervan uitgaande dat je uiteindelijk inderdaad 60 minuten of meer vertraging hebt opgelopen bij aankomst op je bestemming, dan gelden de volgende regels

Vertraging van 60 tot 120 minuten: Je krijgt 25 procent van de ticketprijs terug. Maar: teruggave geldt niet als je voor de aanschaf van het ticket al op de hoogte gebracht bent dat er vertraging kan optreden, bijvoorbeeld omdat je trein wordt omgeleid vanwege werkzaamheden en hierdoor dus langer onderweg is. Ook als de vertraging is ontstaan door buitengewone omstandigheden, zoals een extreme storm, kun je geen geld terugkrijgen. Stakingen vallen niet onder deze buitengewone omstandigheden: heb je vertraging door stakingen, dan kun je dus wel je geld terugvragen.

Vertraging van 120 minuten of meer: Je krijgt 50 procent van de ticketprijs terug. Ook hier geldt dat niet als er van tevoren al bekend was dat jouw trein vertraging zou hebben en er sprake is van overmacht door buitengewone omstandigheden.

In bovenstaande gevallen heb je overigens ook altijd het recht om je ticket te annuleren als je van de reis afziet als het door de vertraging niet meer mogelijk is om de rest van jouw reis te voltooien, bijvoorbeeld omdat je door de treinvertraging een vlucht mist. In die gevallen mag je dan altijd je geld terugvragen, en moet de treinmaatschappij ervoor zorgen dat je kosteloos weer naar het oorspronkelijke startpunt van je reis wordt teruggebracht.

©Leonid Andronov

💶 Nog meer geld terug? Lees dan ook: 🚌 Vertraging met de langafstandsbus ⛴️ Vertraging met de ferry ✈️ Vertraging met het vliegtuig

Wat gebeurt er bij een geannuleerde trein?

Is een trein geannuleerd en zou je hierdoor met meer dan 60 minuten te laat op je eindbesteming aankomen, dan heb je de keuze uit een van de drie mogelijkheden:

• Recht op terugbetaling van je ticket: dit moet binnen 30 dagen gebeurd zijn. Bovendien moet de spoorwegmaatschappij jou kosteloos terugbrengen naar het oorspronkelijke vetrekpunt.

• Recht om de reis kosteloos en onder vergelijkbare omstandigheden te vervolgen via een andere route, zonder extra kosten. Onder vergelijkbare omstandigheden wordt bijvoorbeeld verstaan hetzelfde comfort (1e of 2e klasse) maar kan ook het type trein omvatten (hogesnelheidstrein in plaats van een lokaal boemeltje)

• Recht om de reis op een latere datum van jouw keuze te vervolgen, met vergelijkbare voorwaarden en eventuele omleiding. Ook heb je recht op alternatief vervoer als blijkt dat het niet mogelijk is om de reis per trein voort te zetten.

In geval van geannuleerde treinen heb je altijd recht op extra zogeheten bijstand, bijvoorbeeld maaltijden en drinken en – indien de alternatieve reis een of meerdere dagen later vertrekt – ook recht op een overnachting op kosten van de treinmaatschappij.

Voor wie meer is van het

Spelen met treintjes

Alternatieven

Lukt het niet om je reis voort te zetten met de gekozen trein, dan mag je – met toestemming – eventueel zelf een andere reis maken met alternatief vervoer, per spoor of met een ander vervoermiddel, op kosten van de treinmaatschappij. Maar let op: dit mag in principe alleen na schriftelijk akkoord van de maatschappij. Anders kun je de kosten niet terugvragen.

Laat de spoorwegmaatschappij echter binnen 100 minuten na de geannuleerde trein niets van zich horen, dan mag je wél een andere reis plannen en die kosten terugvragen bij de treinmaatschappij. Maar je kunt beter altijd vragen om een schriftelijke bevestiging om eventuele welles-nietes-discussies later te voorkomen. En bewaar altijd screenshots van apps waarmee je treinreizen kunt plannen

©Adrien Chanut

Loopt de treinreis helemaal in de soep, dan mag je ook zelf een alternatieve reis maken, bijvoorbeeld per bus. Vraag bij voorkeur ook schriftelijke toestemming bij de treinmaatschappij.

Belangrijk: bewaar altijd al je tickets en probeer zoveel mogelijk screenshots van reisplanner-apps te bewaren. Die kun je eventueel later gebruiken om je geld terug te krijgen of wanneer de tegenpartij moeilijk doet over een ingediende claim. Voor Interrail doe je er sowieso goed aan om screenshots te maken. Maak ook foto's van digitale vertrekborden op stations waarop vertragingen zijn gemeld. Die kun je allemaal gebruiken om je geld terug te vragen. Hoe meer informatie je bewaart, des te beter!

▼ Volgende artikel
Review Samsung Galaxy Z Fold 7 – Praktischer dan ooit
© Wesley Akkerman
Huis

Review Samsung Galaxy Z Fold 7 – Praktischer dan ooit

Met een prijskaartje van minimaal 2100 euro is de opvouwbare Samsung Galaxy Z Fold 7 een van de duurste smartphones van dit moment. En daar waar de vorige edities een beetje 'meer van hetzelfde waren', voelt de Z Fold 7 wel degelijks anders door zijn sierlijke ontwerp. Heeft Samsung nog meer aangepast of veranderd? Je leest het in deze review.

Uitstekend
Conclusie

De Galaxy Z Fold 7 is een indrukwekkende opvolger van de Z Fold 6. Het dunnere, lichtere ontwerp en het bredere buitenscherm maken hem praktischer dan ooit. De schermen zijn prachtig, de prestaties top en de nieuwe 200MP-camera is een forse upgrade. De hoge prijs van 2100 euro is echter moeilijk te negeren, zeker gezien de matige 3x zoom en de batterij die geen uitblinker is. Bovendien verschilt de ervaring, op het ontwerp na, ook niet zo heel veel van het voorgaande model en heeft Samsung ook niet alle problemen van de voorganger aangepakt.

Plus- en minpunten
  • Bijzonder verfijnd ontwerp
  • Grotere schermen
  • Dichtgeklapt ook goed te gebruiken
  • Hoofdcamera van 200 megapixel
  • Dunner en lichter dan ooit
  • Goede prestaties
  • De prijs...
  • Batterijduur moet echt beter
  • Support voor S Pen verdwenen
  • Slechts 3x optische zoom

De aanpassingen die Samsung heeft doorgevoerd in de Galaxy Z Fold 7 zijn vooral praktisch van aard. Het voornaamste ontwerpverschil zit in de afmetingen en het gewicht: zo is het toestel merkbaar dunner en lichter dan de Z Fold 6. In dichtgeklapte toestand is de dikte gereduceerd van 12,1 mm naar 8,9 mm en opengevouwen van 5,6 mm naar 4,2 mm. Ook het gewicht is afgenomen, van 239 gram naar 215 gram. Op papier zijn dit misschien kleine verschillen, maar in de praktijk is de foldable vederlicht en haast papierachtig dun.

Daarnaast zijn de oled-schermen aangepast voor beter dagelijks gebruik. Het smalle 6,3-inch buitenscherm van de Z Fold 6 is vervangen door een breder 6,5-inch scherm met een iets meer conventionele beeldverhouding van 21:9. Dit zorgt ervoor dat je gemakkelijker typt en apps met één hand bedient, zonder dat je het toestel steeds open hoeft te klappen. Ook het binnenscherm is wat vergroot: van 7,6 inch naar een ruimer 8-inch paneel. De schermranden zijn daarbij iets dunner geworden, waardoor het geheel moderner oogt dan ooit.

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

Praktischer dan ooit

De Galaxy Z Fold 7 is duidelijk ontworpen om het vouwbare concept toegankelijker en praktischer te maken voor een breder publiek. Door het toestel dunner en lichter te maken en vooral het buitenscherm een normale beeldverhouding te geven, is de Z Fold 7 een smartphone die praktischer is dan zijn voorganger. Het is niet langer een niche-apparaat dat je moet openklappen voor basistaken. De combinatie van grotere schermen, een bijna onzichtbare vouw en een extreem hoge helderheid maakt het een indrukwekkend media- en multitasking-apparaat voor dagelijks gebruik.

De beeldkwaliteit van beide schermen is uitstekend. Met een piekhelderheid van meer dan 2000 nits zijn de displays zelfs in direct zonlicht perfect af te lezen. De kleuren zijn levendig en hebben iets meer verzadiging dan concurrerende modellen, waardoor beelden en kleuren echt van het scherm spatten. Beide panelen hebben een soepele 120Hz-verversingssnelheid, die zich automatisch aanpast om de batterij te sparen wanneer dat kan. Lees je een WhatsApp-bericht of artikel, dan gaat de snelheid omlaag om onnodig batterijverbruik te voorkomen.

10x

3x

2x

1x

Galaxy Z Fold 7 in de praktijk

De Galaxy Z Fold 7 profileert zich als een krachtpatser, dankzij een licht opgevoerde Snapdragon-processor (Snapdragon 8 Elite) en een ruime hoeveelheid werkgeheugen. Dit vertaalt zich in een soepele ervaring, of je nu zware games speelt of drie apps tegelijk draait met de Multi Window-functie. Hierdoor voelt het toestel als een echt productiviteits- en entertainmentapparaat dat is ontworpen voor de meest veeleisende gebruiker. Het toestel kan soms wel wat warm worden, maar dat komt meer door Qualcomm dan door Samsung.

In de praktijk levert de batterij genoeg stroom voor een volledige werkdag, al is-ie geen uitblinker bij intensief gebruik. Gelukkig laadt de batterij met de juiste adapter (niet meegeleverd) in een half uur voor de helft op. Het toestel is verder toekomstbestendig met support voor de nieuwste standaarden zoals wifi 7 en bluetooth 5.4, die zorgen voor snelle en stabiele verbindingen. De geïntegreerde AI is handig voor functies als Circle to Search, maar is daarnaast niet feilloos en maakt soms fouten, waardoor je er nog niet op kunt vertrouwen.

0,6x

0,6x

1x

2x

Forse camera-upgrade

De Galaxy Z Fold 7 heeft een forse camera-upgrade gekregen dankzij een nieuwe 200MP-hoofdsensor, vergelijkbaar met die in de S25 Ultra. Dit zorgt voor een kwaliteitsverbetering ten opzichte van de Fold 6. Het hoge aantal megapixels maakt het mogelijk om ver in te zoomen op een foto en hem bij te snijden veel zonder detailverlies. Overdag presteert de camera uitstekend met levendige en vooral warme kleuren die hun mannetje staan. Ook 's nachts blijven de foto's verrassend scherp, al doen 'gewone' smartphones het wellicht nog iets beter op dit gebied. Een unieke functie is verder de mogelijkheid om de krachtige 200MP-hoofdcamera te gebruiken voor selfies, waarbij je het coverscherm als zoeker benut.

Naast de hoofdsensor zijn er nog meer verbeteringen. De ultragroothoeklens heeft nu autofocus, waardoor je nu indrukwekkende macrofoto's van dichtbij kunt maken. Ook de selfiecamera's zijn merkbaar verbeterd, met een grotere kijkhoek voor groepsfoto's.

Niet alles is er echter op vooruitgegaan. De telelens blijft steken op 3x optische zoom en dat voelt inmiddels wat mager, zeker vergeleken met de 5x zoom die andere topmodellen bieden.

3x

10x

Macrostand.

Lange ondersteuning

De Galaxy Z Fold 7 draait op Android 16 met Samsungs One UI 8, dat vol zit met slimme AI-upgrades. Gemini Live is verbeterd en kan nu tegelijkertijd spraak, camera-input en scherminfo verwerken. Functies zoals Circle to Search zijn uitgebreid; zo kun je tijdens het gamen realtime tips krijgen. De exclusieve, geavanceerde video-editor benut het grote scherm volledig, waardoor je video's met meerdere lagen kunt bewerken. Het toestel wordt ondersteund met zeven jaar aan software- en beveiligingsupdates, waarmee Samsung samen met Google marktleider is.

Samsung Galaxy Z Fold 7 kopen?

De Galaxy Z Fold 7 is een indrukwekkende opvolger van de Z Fold 6. Het dunnere, lichtere ontwerp en het bredere buitenscherm maken hem praktischer dan ooit. De schermen zijn prachtig, de prestaties top en de nieuwe 200MP-camera is een forse upgrade. De hoge prijs van 2100 euro is echter moeilijk te negeren, zeker gezien de matige 3x zoom en de batterij die geen uitblinker is. Bovendien verschilt de ervaring, op het ontwerp na, ook niet zo heel veel van het voorgaande model en heeft Samsung ook niet alle problemen van de voorganger aangepakt.

▼ Volgende artikel
Dit is waarom No Frost eigenlijk onmisbaar is bij inbouw-vriezers
© Kirill Sirotiouk
Huis

Dit is waarom No Frost eigenlijk onmisbaar is bij inbouw-vriezers

Als je je vriezer wilt ontdooien, trek je eerst de stekker eruit. Laat je 'm aanstaan, dan blijft het apparaat koelen en smelt het ijs nauwelijks. Bij een vrijstaand model is dat zo gebeurd, maar bij een inbouw-vriezer ligt dat anders. De plint moet los, het apparaat moet naar voren, en pas dan kun je bij het stopcontact. Gedoe dus. Wil je een inbouw-vriezer, dan kun je dus het beste kiezen voor een model met No Frost. Maar wat is dat eigenlijk, en hoe werkt het?

In dit artikel lees je:
  • Wat No Frost precies doet
  • Waarom No Frost een must is, zeker bij inbouw-vriezers
  • Of er nadelen zitten aan No Frost
  • Wat het verschil is met Low Frost

Wat doet No Frost precies?

In een vriezer zonder No Frost ontstaat na verloop van tijd een ijslaag op de binnenwanden. Dat komt door vochtige lucht die binnenkomt elke keer dat je de deur opent. Daardoor gaan de lades minder soepel open en dicht, vriezen verpakkingen vast en stijgt het energieverbruik zonder dat je het meteen doorhebt.

No Frost voorkomt dat. In plaats van het vocht te laten condenseren en bevriezen, circuleert er droge, koude lucht door de vriezer dankzij een ingebouwde ventilator. Die onttrekt actief vocht aan de lucht in het vriesdeel, waardoor ijsvorming helemaal uitblijft. Alles in de vriezer blijft los van elkaar, zonder dat er zich een laag ijs vormt op lades of verpakkingen.

©Tolstoy | Prozorov Andrey

Waarom No Frost juist bij inbouw zo handig is

Dat je nooit meer hoeft te ontdooien is prettig, maar No Frost heeft nog een paar duidelijke voordelen. Een vriezer zonder ijslaag werkt efficiënter: zodra er ijs aan de binnenwanden ontstaat, moet de compressor meer moeite doen om alles op temperatuur te houden. Dat zie je terug op je energierekening.

Bij inbouw-vriezers speelt dat nog sterker. Omdat die vriezers in een kast zijn weggewerkt, is de luchtcirculatie rond het apparaat beperkter. Warmte die normaal via de zijkanten en achterkant wordt afgevoerd, blijft langer hangen. Daardoor neemt de kans op condensvorming en dus ijsopbouw toe bij modellen zonder No Frost. Als de vriezer daardoor harder moet werken, loopt het verbruik op en verslechtert de energieprestatie – zelfs als het label op papier zuinig lijkt. Met No Frost voorkom je dat, en blijft de vriezer goed werken, ook als hij is ingebouwd.

Beter voor je eten

Ook blijft door No Frost de kwaliteit van ingevroren eten beter behouden. IJskristallen op verpakkingen en producten ontstaan bij temperatuurwisselingen en vochtophoping. Met een No Frost-systeem blijft de lucht in het vriesvak stabiel en droog. Daardoor droogt je eten minder snel uit en blijft de kwaliteit beter behouden. 

Zijn er ook nadelen?

No Frost heeft geen echte nadelen, al zijn er wel een paar dingen om rekening mee te houden. Een No Frost-vriezer gebruikt in theorie iets meer stroom door het ventilatiesysteem. In de praktijk weegt dat ruimschoots op tegen het lagere verbruik dankzij het ontbreken van ijsvorming. Ook maakt de luchtcirculatie soms een zacht zoemend geluid. Bij inbouw hoor je daar meestal weinig van, omdat het apparaat in een kast is weggewerkt. Ook ligt de prijs vaak iets hoger dan bij standaard vriezers.

Hoe zit het met Low Frost bij inbouw-vriezers?

Niet alle vriezers zonder ijsvorming zijn automatisch No Frost. Er bestaan ook modellen met Low Frost. Die werken met verdampers in de wand, waardoor er veel minder snel ijs ontstaat. Helemaal ijsvrij blijft het vriesgedeelte niet, maar ontdooien hoeft nog maar één of twee keer per jaar. Bij een vrijstaand model kan dat prima, maar bij inbouw eigenlijk niet. Want één keer per jaar ontdooien is bij een ingebouwd apparaat nog steeds onhandig. Daarom is No Frost bij inbouw eigenlijk de enige keuze waarmee je het jezelf écht makkelijk maakt.

©qwartm - stock.adobe.com

No Frost is bij inbouw geen luxe, maar logica

Het allergrootste voordeel van No Frost bij een inbouw-vriezer is natuurlijk dat de rompslomp van ontdooien je bespaard blijft. Daarnaast zorgt No Frost ervoor dat de vriezer constant blijft presteren, ook in een krappe, slecht geventileerde nis. Het voorkomt ijsvorming, houdt het energieverbruik stabiel en zorgt dat je ingevroren etenswaren zo lang mogelijk hun kwaliteit behouden. Zeker bij een inbouwmodel is No Frost dus geen luxe, maar gewoon een slimme keuze.

Nog even dit

Vriezers hebben ruimte nodig om hun warmte kwijt te kunnen. Bij No Frost-modellen is dat extra belangrijk, omdat die werken met actieve luchtstroom. Bij een vrijstaande vriezer is voldoende ruimte meestal geen probleem, maar bij inbouw-modellen is het belangrijk dat ze niet te krap worden ingebouwd. Kijk dus niet alleen naar de afmetingen van het apparaat zelf, maar controleer ook altijd hoeveel extra ruimte de fabrikant adviseert voor ventilatie. Soms is er aan de achterkant, bovenkant of onder de vriezer nog luchtcirculatie nodig. Houd daar in je keukenontwerp rekening mee, zodat de vriezer goed blijft functioneren en het energieverbruik niet oploopt. Je kunt ook altijd advies vragen bij je keukenspecialist.