Reis je door Europa en krijg je tijdens je reis te maken met vertraging en uitval van treinen? Dan kun je je geld (deels) terugkrijgen. Bij vertraging in Nederland doe je dat relatief eenvoudig bij de Nederlandse Spoorwegen of een van de andere vervoerders. Maar hoe werkt dat in het buitenland?

De voorwaarden die spoorbedrijven hanteren voor het teruggeven van je geld zijn vastgelegd in EU-regels. Spoorbedrijven moeten zich aan deze regels houden. Maar compensatie of restitutie krijgen bij uitval en vertragingen in Europa werkt wel wat ingewikkelder dan bij vliegreizen. Daar meld je je gewoon bij de vliegtuigmaatschappij. Bij een treinreis kun je echter met meerdere vervoerders te maken hebben – en het kan dus vrij lastig zijn om compensatie te ontvangen als je niet direct weet waar je moet zijn. In dit artikel proberen we wat duidelijkheid te schappen.

Waar kun je wél terecht?

Waar je geld bij vertraging of geannuleerde trein kunt terugvragen, hangt af van waar je je ticket hebt gekocht. Is je treinticket direct bij de spoorwegmaatschappij gekocht, dan moet je de claim daar ook indienen. Maar ook dat hangt af van wat voor soort maatschappij is. NS Internationaal is zo'n voorbeeld. Dit is een onderdeel van de Nederlandse Spoorwegen waar je internationale treintickets kunt kopen. Heb je vertraging tijdens een reis waarvoor je het treinticket daar gekocht hebt, dan dien je de claim bij NS Internationaal in.

Losse tickets

Zijn je tickets gekocht bij een reisbureau als onderdeel van een pakketreis, dan ligt het eraan hoe de tickets zijn verkregen. Heb je losse tickets opgestuurd gekregen, dan kun je die tickets zelf insturen naar de spoorwegmaatschappij om restitutie te krijgen, afhankelijk voor welk deel van het traject de tickets gelden. Bestaat een reis namelijk uit meerdere (gereserveerde) treinen, dan krijg je voor elk deel vaak een apart ticket, omdat op het ticket ook de gereserveerde plaatsen vermeld staan. Bijvoorbeeld: je reist van Amersfoort Centraal naar naar Londen St. Pancras International en gebruikt daarvoor meerdere treinen:

• Amersfoort Centraal - Amsterdam Centraal - uitvoerder: NS
• Amsterdam Centraal - Brussel Zuid - uitvoerder: NS International
• Brussel Zuid - London St. Pancras International - uitvoerder: Eurostar

Heb je vertraging tussen Amersfoort Centraal en Amsterdam Centraal, dan dien je de claim in bij de Nederlandse Spoorwegen. Voor het traject Amsterdam Centraal naar Brussel doe je dat bij NS International en voor de trein van Brussel naar Londen moet je de claim indienen bij Eurostar.

Interrail

Bij sommige reisbureaus, zoals Treinreiswinkel of Treinrondreis, krijg je een speciaal ticket waarmee je door heel Europa kunt reizen: Interrail. Heb je vertraging met een treinreis en heb je daarvoor je Interrail-kaart gebruikt, dan vraag je bij vertraging geld terug bij Interrail zelf. Voorwaarde is wel dat je alle reizen die je met Interrail maakt heb opgeslagen in de app of handmatig hebt genoteerd in het speciale boekje dat je bij je analoge ticket hebt gekregen. Verder moet je behoorlijk wat informatie meesturen, zoals screenshots uit de Interrail-app, maar ook screenshots van apps die hebben aangetoond dat je trein vertraging had. Flink wat papierwerk dus, maar op zich wel logisch omdat Interrail niet zelf kan controleren of jouw trein vertraging had, aangezien je met Interrail je eigen plan trekt en je reis niet van tevoren is vastgelegd.

©Antonioguillem

Wat krijg je terug bij vertraging?

Heb je tijdens je treinreis vertraging, dan kun je recht hebben op compensatie. De hoogte van de vertraging bepaalt hoeveel geld je terugkrijgt. We bespreken hier alleen de compensatiemogelijkheden met betrekking tot treinreizen in Europa en specifiek wanneer je naar het buitenland reist.

Op zoek naar de regels omtrent geld terug bij vertraging van de spoorwegbedrijven in Nederland? Klik op de onderstaande links:

• NS
• RRReis
• Arriva
• Breng
• Blauwnet

De regels in Nederland zijn dat je alleen compensatie kunt aanvragen wanneer je meer dan 30 minuten vertraging hebt. Saillant detail: op de hogesnelheidslijn in Nederland (Schiphol Airport - Rotterdam Centraal) mag je al bij 15 minuten vertraging een claim indienen. In de rest van Europa geldt een compensatie vanaf 60 minuten.

©Caki Foto - André Muller

In theorie zijn de regels voor compensatie bij treinreizen in Europa vergelijkbaar met die van de luchtvaart. Zeker met betrekking tot de rechten die je hebt als passagier tijdens de vertraging zelf. Bijvoorbeeld het stoppen van de reis als de vertraging dermate hoog is dat je niet meer op tijd op de bestemming kunt komen en je hierdoor geen vakantiegenot meer hebt of een belangrijke afspraak mist.

Maar dat is de theorie; in de praktijk zal dat vaak anders uitpakken. Want in tegenstelling tot vliegen mag je namelijk doorgaans zonder gedoe een andere trein nemen. Door die makkelijke toegankelijkheid zou je een eventuele vertraging dus kunnen inlopen, bijvoorbeeld wanneer een volgende trein een paar minuten later vertrekt, of juist een snellere trein is dan degene die je van plan was te nemen. Wel zijn er bepaalde treinen waar je niet zonder meer mag instappen, bijvoorbeeld slaaptreinen of hogesnelheidslijnen waarvoor een toeslag of reservering verplicht is.

Kijken we puur naar het bedrag dat je terugkrijgt, ervan uitgaande dat je uiteindelijk inderdaad 60 minuten of meer vertraging hebt opgelopen bij aankomst op je bestemming, dan gelden de volgende regels

• Vertraging van 60 tot 120 minuten: Je krijgt 25 procent van de ticketprijs terug. Maar: teruggave geldt niet als je voor de aanschaf van het ticket al op de hoogte gebracht bent dat er vertraging kan optreden, bijvoorbeeld omdat je trein wordt omgeleid vanwege werkzaamheden en hierdoor dus langer onderweg is. Ook als de vertraging is ontstaan door buitengewone omstandigheden, zoals een extreme storm, kun je geen geld terugkrijgen. Stakingen vallen niet onder deze buitengewone omstandigheden: heb je vertraging door stakingen, dan kun je dus wel je geld terugvragen.

• Vertraging van 120 minuten of meer: Je krijgt 50 procent van de ticketprijs terug. Ook hier geldt dat niet als er van tevoren al bekend was dat jouw trein vertraging zou hebben en er sprake is van overmacht door buitengewone omstandigheden.

In bovenstaande gevallen heb je overigens ook altijd het recht om je ticket te annuleren als je van de reis afziet als het door de vertraging niet meer mogelijk is om de rest van jouw reis te voltooien, bijvoorbeeld omdat je door de treinvertraging een vlucht mist. In die gevallen mag je dan altijd je geld terugvragen, en moet de treinmaatschappij ervoor zorgen dat je kosteloos weer naar het oorspronkelijke startpunt van je reis wordt teruggebracht.

©Leonid Andronov

Wat gebeurt er bij een geannuleerde trein?

Is een trein geannuleerd en zou je hierdoor met meer dan 60 minuten te laat op je eindbesteming aankomen, dan heb je de keuze uit een van de drie mogelijkheden:

• Recht op terugbetaling van je ticket: dit moet binnen 30 dagen gebeurd zijn. Bovendien moet de spoorwegmaatschappij jou kosteloos terugbrengen naar het oorspronkelijke vetrekpunt.

• Recht om de reis kosteloos en onder vergelijkbare omstandigheden te vervolgen via een andere route, zonder extra kosten. Onder vergelijkbare omstandigheden wordt bijvoorbeeld verstaan hetzelfde comfort (1e of 2e klasse) maar kan ook het type trein omvatten (hogesnelheidstrein in plaats van een lokaal boemeltje)

• Recht om de reis op een latere datum van jouw keuze te vervolgen, met vergelijkbare voorwaarden en eventuele omleiding. Ook heb je recht op alternatief vervoer als blijkt dat het niet mogelijk is om de reis per trein voort te zetten.

In geval van geannuleerde treinen heb je altijd recht op extra zogeheten bijstand, bijvoorbeeld maaltijden en drinken en – indien de alternatieve reis een of meerdere dagen later vertrekt – ook recht op een overnachting op kosten van de treinmaatschappij.

Alternatieven

Lukt het niet om je reis voort te zetten met de gekozen trein, dan mag je – met toestemming – eventueel zelf een andere reis maken met alternatief vervoer, per spoor of met een ander vervoermiddel, op kosten van de treinmaatschappij. Maar let op: dit mag in principe alleen na schriftelijk akkoord van de maatschappij. Anders kun je de kosten niet terugvragen.

Laat de spoorwegmaatschappij echter binnen 100 minuten na de geannuleerde trein niets van zich horen, dan mag je wél een andere reis plannen en die kosten terugvragen bij de treinmaatschappij. Maar je kunt beter altijd vragen om een schriftelijke bevestiging om eventuele welles-nietes-discussies later te voorkomen. En bewaar altijd screenshots van apps waarmee je treinreizen kunt plannen

©Adrien Chanut

Belangrijk: bewaar altijd al je tickets en probeer zoveel mogelijk screenshots van reisplanner-apps te bewaren. Die kun je eventueel later gebruiken om je geld terug te krijgen of wanneer de tegenpartij moeilijk doet over een ingediende claim. Voor Interrail doe je er sowieso goed aan om screenshots te maken. Maak ook foto's van digitale vertrekborden op stations waarop vertragingen zijn gemeld. Die kun je allemaal gebruiken om je geld terug te vragen. Hoe meer informatie je bewaart, des te beter!

WhatsApp heeft de afgelopen maanden een flinke make over ondergaan. Behalve het delen van live en motion foto's kun je nu je chats een heel eigen sfeer geven met thema's en achtergronden die door Meta AI worden gemaakt. Het voelt een beetje alsof je thuis een muur opnieuw schildert: met een paar woorden verander je saaie chatbubbels in een zeegezicht, een futuristische skyline of een knus boekenhoekje. Hoe je dat doet, lees je hier.

Generatieve AI heeft in 2025 zijn weg gevonden naar talloze sociale apps. Meta AI is de dienst van Meta – het moederbedrijf van WhatsApp – die ook in WhatsApp is geïntegreerd. Je kunt er vragen aan stellen, afbeeldingen laten genereren en zelfs de look van je chats aanpassen. De functies zijn niet overal beschikbaar en werken op dit moment vooral in talen als Engels, Arabisch, Frans en Duits. Nederlands wordt nog niet ondersteund, dus gebruik bij voorkeur een van de ondersteunde talen voor je verzoeken.

Alle chats een nieuw thema geven

Een chatthema combineert de achtergrond met de kleur van de chatbubbel. Je kunt met één ontwerp de uitstraling van al je gesprekken wijzigen. Dat doe je als volgt: open de instellingen van WhatsApp en ga naar Chats. Daar kies je voor Standaard chatthema. In dit menu vind je de optie Maken met AI. Tik hierop en omschrijf in het tekstveld welke sfeer je zoekt, bijvoorbeeld sunset by the sea of cosy book café. Je kunt ook een van de voorgestelde afbeeldingen kiezen. Nadat de AI vier varianten heeft gegenereerd, kun je met de knop Verversen nieuwe versies laten maken of via Wijzigingen maken je prompt aanpassen. Ben je tevreden, tik dan op Gereed. Vanaf nu krijgen al je chats de door jou gekozen stijl. Let op: jouw gesprekspartners zien deze verandering niet; het is een persoonlijke instelling.

Een specifieke chat een eigen thema geven

Wil je slechts één gesprek van een ander thema voorzien, dan kan dat ook. Open het betreffende gesprek en tik op de naam van de persoon of groep. Op Android vind je daarna onder de drie puntjes de optie Chatthema; op iOS staat deze knop in het infovenster van de chat. Kies opnieuw voor Maken met AI en typ je beschrijving. Net als bij de algemene instelling kun je doorlopend vernieuwen tot je een thema vindt dat bij het gesprek past. Nadat je op Gereed tikt, wordt het thema alleen op dit gesprek toegepast. Wil je terug naar het standaardontwerp, voer dan dezelfde stappen uit en kies een ander thema of verwijder het aangepaste ontwerp.

Een nieuwe achtergrond maken voor je chats

Soms wil je alleen de achtergrond van je chats veranderen zonder de bubbelkleuren te wijzigen. Ga dan in de instellingen weer naar Chats en open Standaard chatthema. Dit keer kies je voor Achtergrond en vervolgens voor Maken met AI. Omschrijf de afbeelding die je wilt laten maken en selecteer een van de voorgestelde opties. Met de knop Verversen kun je andere varianten bekijken; als je tevreden bent, tik je op Gereed. Deze achtergrond geldt nu voor al je gesprekken. Je kunt per chat echter ook een eigen achtergrond kiezen via het menu Chatthema > Achtergrond.

Privacy en beschikbaarheid

Hoewel de nieuwe AI‑functies leuk en creatief zijn, werken ze voorlopig nog niet overal. Meta rolt de mogelijkheden gefaseerd uit. Dat betekent dat je de optie Maken met AI misschien nog niet in je app ziet. Daarnaast reageert de AI het beste op prompts in de ondersteunde talen; Nederlandse verzoeken leveren vaak geen bruikbaar beeld op. Alleen de beschrijvingen die je invoert worden naar Meta verzonden; je gewone berichten blijven versleuteld en zijn niet leesbaar voor anderen.

Voorbeelden en tips

Als inspiratie hier enkele voorbeeldprompts. Een korte beschrijving als sunset by the sea levert meestal een warme zonsondergang op met roze en oranje tinten, ideaal voor een relaxte sfeer. Een prompt als cosy book café resulteert in een knus café met houten vloeren en boekenkasten tot het plafond. Wie meer levendigheid wil, kan kiezen voor festival lights: dat levert een beeld op vol kleurrijke slingers en een feestelijke sfeer. Laat vooral je verbeelding spreken. Denk aan een futuristische skyline met fonkelende neonlichten, of juist aan een rustiek huisje midden in het bos. Hoe concreter je beschrijving, hoe beter de AI de kleuren en details kan weergeven die jij voor ogen hebt.

Voor- en nadelen in het kort

De mogelijkheid om met een paar woorden een heel nieuwe chatomgeving te maken heeft duidelijke voordelen. Het geeft je gesprekken een persoonlijke uitstraling zonder dat je extra apps hoeft te installeren, en het wisselen tussen thema's is simpel. Het werkt intuïtief: een korte tekst is genoeg om een beeld te genereren. Tegelijk zijn er ook keerzijden. De functies zijn nog niet voor iedereen beschikbaar en werken voorlopig slechts in een paar talen. AI-beelden sluiten soms niet helemaal aan op wat je verwacht, en het experimenteren met thema's kan afleiden van het gesprek zelf.

Conclusie

Meta AI maakt je chats vooral persoonlijker. Met een korte beschrijving geef je een achtergrond of thema dat past bij je stemming of het onderwerp. Denk aan een tropische zonsondergang, een futuristische stad of een gezellig café: WhatsApp brengt het tot leven. De functies zijn nog in ontwikkeling en werken voorlopig vooral goed in het Engels. Maar wie graag wat kleur en fantasie toevoegt aan zijn gesprekken, vindt in de AI-generator een leuke manier om te experimenteren.

Je kent Netflix vooral van series en films, maar de streamingdienst waagde zich een paar jaar geleden al aan een eigen catalogus van mobiele games. Nu zet Netflix een volgende stap: het bedrijf test een manier om spellen rechtstreeks op je smart tv of via Netflix.com te streamen. Binnen een aantal landen, waaronder Nederland, zijn de eerste titels nu speelbaar. Hoe werkt dit, wat heb je nodig en welke games kun je verwachten?

Zo speel je games op je tv

Gamen op je tv werkt verrassend eenvoudig: je kiest een spel en scant vervolgens de QR‑code op het scherm met je telefoon. Via de link installeer je de Netflix‑app of de Netflix Game Controller‑app en log je in. Daarna gebruik je je telefoon als controller; je hoeft geen dure gameconsole of extra hardware aan te schaffen. De enige vereisten zijn een stabiele internetverbinding (bij voorkeur 10 Mbps of meer) en een ondersteunde smart‑tv (van bijvoorbeeld Samsung, Sony of LG) of streamingkastje zoals Amazon Fire TV of Chromecast met Google TV.

Wat kun je spelen?

Het huidige aanbod bestaat uit tien zeer uiteenlopende titels. Je kunt de rustige simulator Cozy Grove: Camp Spirit verkennen, waarbij je spookberen helpt, of de paranormale thriller Oxenfree spelen, waarin een groep tieners een geheimzinnig portaal ontdekt. Voor puzzelfans is er Link Twin, een hersenkraker waarbij een tweeling synchroon door levels beweegt. Ook leuk is Underwatermelon: Fruit Merge, een casual puzzelgame voor twee spelers. Liever ouderwetse actie? Dan zijn de moderne Atari‑remakes Centipede Recharged en Caverns of Mars Recharged beschikbaar.

©Netflix screenshot

Speciaal voor de feestdagen

Daar blijft het niet bij: Netflix heeft voor het komende feestseizoen een nieuwe reeks partygames aangekondigd. In LEGO Party! neem je het met vrienden op in minispellen en ga je op goudjacht in thematische Challenge Zones. Boggle Party is een woordspel waarin tot acht spelers in een race tegen de klok de langste woorden proberen te vinden. Pictionary: Game Night moeten de anderen raden wat je tekent. Tetris Time Warp voert je met de vertrouwde blokjes door verschillende tijdperken, van de originele versie uit 1984 tot de GameBoy‑variant. In Party Crashers: Fool Your Friends heeft één speler geen idee heeft waar de anderen het over hebben maar doet alsof hij het wél weet; het is aan de groep om deze speler te ontmaskeren. Al deze titels gebruik je met je telefoon als controller en zijn ontworpen voor meerdere spelers tegelijk. In de loop van de tijd zullen er meer games aan het aanbod worden toegevoegd.

©Netflix

Plussen en minnen

Deze tv‑games hebben duidelijke voordelen: je speelt zonder reclame of in‑app‑aankopen en je hoeft geen aparte console aan te schaffen. De bediening via je smartphone is laagdrempelig en al je voortgang wordt automatisch opgeslagen in de cloud. Er zijn ook nadelen: de resolutie is beperkt tot 720p en je moet telkens opnieuw een QR‑code scannen om te starten. Bovendien is de bèta-fase nog niet voor iedereen beschikbaar.

Meer dan streamen alleen

De stap naar games op tv maakt Netflix voor veel kijkers net wat veelzijdiger. Geen downloads, geen aparte hardware: gewoon spelen via je bestaande abonnement. Of je nu zin hebt in een snelle puzzel of een avondje lachen met vrienden, de kans is groot dat er straks iets voor jou tussen zit.