ID.nl logo
Elektrische fiets kopen: tips voor de beste e-bike
Mobiliteit

Elektrische fiets kopen: tips voor de beste e-bike

Een elektrische fiets kopen is, met alle soorten en maten die er verkrijgbaar zijn, best een opgave. De prijs van een e-bike ligt doorgaans een stuk hoger dan bij ‘normale’ fietsen, en voor dat geld wil je uiteraard wel zeker zijn dat de fiets die je koopt de juiste is. Gelukkig is het maken van een keuze goed te doen als je de juiste informatie hebt en daar gaan we je bij helpen: met tips en informatie waarmee je zelf makkelijk elektrische fietsen vergelijken kunt.

Waarom een e-bike?

Nederland is een écht fietsland, maar dat wil niet zeggen dat we altijd zelf willen of kunnen trappen. Een elektrische fiets, ook wel e-bike genoemd, is een ideale vervoersmiddel voor iedereen die niet op eigen kracht kan of wil fietsen. De fiets is een uitkomst voor velen:  voor mensen die naar hun werk fietsen, voor mensen met een slechte conditie (of mensen die aan hun conditie willen werken) maar ook voor mensen die een zware lading (waaronder kinderen) moeten voortduwen of voor, bijvoorbeeld, ouderen. 

Ook mensen die niet in deze categorieën vallen kopen vaak een elektrische fiets – bijvoorbeeld omdat zij niet meer met de auto naar hun werk willen, maar de afstand voor een gewone fiets net wat te ver vinden. 

©PXimport

Bekijk en vergelijk elektrische fietsenLees veel meer artikelen over e-bikes

Hoe werkt een elektrische fiets?

Een elektrische fiets is een fiets met een elektromotor. Deze biedt ondersteuning als je zelf trapt. De elektrische motor haalt zijn energie uit een accu, die je na het fietsen van 1 of meerdere ritjes dan ook weer moet opladen als hij leeg is. De trapondersteuning die de elektromotor levert is normaal gesproken begrensd op 25 kilometer per uur, zodat je niet te snel gaat. Hoeveel ondersteuning je precies krijgt kun je vaak zelf instellen, en bij slimmere elektrische fietsen wordt dit vaak ook automatisch aangepast. Dan krijg je bijvoorbeeld wat extra ondersteuning als je een heuveltje op fietst.

Heb je een vraag over e-bikes? - Durf hem te stellen op de Kieskeurig.nl Community

Naar het forum!

Welke merken e-bikes zijn er?

Zoals bij elk product is het ook belangrijk dat je het merk kiest dat goed bij je past. Vrijwel alle grote merken die je kent van de ‘gewone’ fietsen, zul je ook terugvinden in de markt voor elektrische fietsen. Denk hierbij aan Gazelle, Sparta, Batavus, Cortina, Giant, Trek en Koga. Er zijn ook kleinere merken die desalniettemin goede elektrische fietsen maken, zoals: Multicycle, Merida, QWIC, Victoria, CUBE of DutchID. Of relatief nieuwe merken zoals Stella en Amslod, die de fiets bij je voor de deur afleveren. We gaan je uiteraard niet vertellen dat het ene merk beter is dan het andere, dat verschilt echt per fiets en rijder. Maar vaak is er een merk dat qua stijl goed bij je past, het is de moeite waard om dat te verkennen.

Bekijk en vergelijk elektrische fietsenBekijk de fietsmerken op Kieskeurig.nl

Slimme tips om de beste elektrische fiets te kiezen

Wanneer je alle eigenschappen op een rijtje zet, heb je wellicht nog niet direct een idee wat voor soort e-bike het beste bij je past. Dat hangt dan ook vooral af van je fietsgedrag. Ben je iemand die regelmatig fietst, maar wel vooral kleine afstanden, dan zal een elektrische stadsfiets goed bij je passen. Zoek je een elektrische fiets om je kinderen mee naar school te brengen, dan raden we je aan om een elektrische moederfiets te kopen, aangezien zo’n zware ‘lading’ een aanslag pleegt op je conditie.

Ben je van plan wat langere fietstochten te maken? Denk dan vooral aan een recreatieve e-bike, waarbij je goed moet letten op de actieradius, die bepaalt namelijk hoe ver je met elektrische ondersteuning kunt rijden. Bij zulke tochten zijn comfort en rijgemak ook van belang. Kijk daarom ook naar de plaatsing van de motor en de accu, die voor een deel je rijervaring bepalen. Extra opties zoals vering in de voorvork en zadelpen zijn hierbij ook prettig.

Kortom, het draait allemaal om nadenken over wat het beste bij je past. In het overzicht hieronder zetten we de soorten e-bikes voor je op een rij, zodat je zelf kunt vergelijken.

De tekst gaat verder onder de afbeelding.

©PXimport

Belangrijke eigenschappen van een elektrische fiets

Los van de vraag wélke elektrische fiets het beste voor je is, is het ook belangrijk om na te denken welke eigenschappen de fiets moet hebben. Wij zetten de belangrijkste eigenschappen voor je op een rij.

Wat is actieradius?
De actieradius van een elektrische fiets geeft aan hoeveel kilometer je er mee kunt fietsen op een volle accu. Die afstand zal in de praktijk wat lager uitvallen. Dat komt doordat er bij de berekening geen rekening gehouden wordt met zaken als bandenspanning, het gewicht van de fietser, de weersomstandigheden en andere externe factoren. Staar je hier dus niet blind op, maar hecht meer waarde aan de zwaarte van de accu in Wh.

Plaatsing van de motor:
Waar de elektrische motor van de fiets zich bevindt, bepaalt voor een groot gedeelte de rijeigenschappen van de fiets. Je komt daarbij de volgende varianten tegen:

**Elektrische fiets met voorwielmotor:**Dit type motor bevindt zich in de naaf van je voorwiel. Een voordelige techniek die vooral handig is in het dagelijks gebruik bij korte ritjes. Door de plaatsing van de motor word je als het ware voortgetrokken, waardoor je ook vlot wegrijdt. Een voorwielmotor reageert in de meeste gevallen op de rotatie van het voorwiel in plaats van de kracht die jij zet op de pedalen. Een voorwielmotor wordt steeds minder populair doordat de middenmotoren beter bereikbaar wordt voor elke portemonnee. Daarnaast maakt een voorwielmotor vaak iets meer geluid.

**Elektrische fiets met middenmotor:**Verreweg de populairste variant bij e-bikes is de middenmotor. Hierbij bevindt de motor zich in het midden van de fiets, bij de trapas. Het gewicht is daardoor goed verdeeld, wat voor een prettige rijervaring zorgt. Dit komt ook doordat een middenmotor gebruik maakt van een trapsensor. Hierdoor geeft de motor je de ondersteuning die je wenst aan de hand van de druk op de pedalen. Dit type motor wordt gecombineerd met verschillende versnellingstypes en komen je nu tegen op allerlei type fietsen. De prijs ligt echter wel wat hoger dan een voorwielmotor. 

**Elektrische fiets met achterwielmotor:**Sommige zweren hierbij en andere noemen het gedateerd. De achterwielmotor is voor liefhebbers die graag letterlijk een duw in rug krijgen. De achterwielmotor bevindt zich in de naaf van je achterwiel. Veel fietsers kiezen dit model om langere toertochten mee te fietsen. Doordat achterwielmotoren vaak in combinatie komen met derailleur versnellingen, kan dit de ideale motor voor je zijn in de heuvels of bergen. Fietsen met een achterwielmotor worden tegenwoordig wel steeds minder gemaakt, maar probeer het eens uit.

E-bikes met een voorwielmotorE-bikes met een middenmotorE-bikes met een achterwielmotor

Accu

Bij het kopen van een elektrische fiets is er ook wat de betreft de fietsaccu een aantal zaken om rekening mee te houden. Allereerst het type accu, die aangeeft wat je qua prestaties mag verwachten. De Li-Ion accu zien we op dit moment het meest, wat vooral komt door de hoge capaciteit en goede kwaliteit van de cellen.

Kijk daarnaast ook naar de plaatsing van de accu op de fiets. In veel gevallen bevindt die zich in de bagagedrager, maar steeds vaker zien we accu terug in het frame of op het frame. Hierdoor valt de accu veel minder op en is hij in veel gevallen gemakkelijk uit te nemen. Een accu die verwerkt is in het frame zorgt daarentegen weer voor een betere wegligging.

Sensor voor trapondersteuning

De mate van trapondersteuning wordt bepaalt door de sensor die is ingebouwd. Een trapkrachtsensor reageert op de kracht die jij op de trappers zet. Moet je op een helling wat harder trappen, dan schakelt de elektrische motor ook een tandje bij. Dit zorgt voor de meest natuurlijke fietservaring. Waarbij je natuurlijk zelf ook nog de keuze hebt uit diverse ondersteuningsstanden.
Bij een rotatiesensor doet de fiets vooral het werk. De motor reageert hierbij op de rotatie van het wiel. Hierbij kun je in mindere mate zelf kiezen hoeveel ondersteuning de motor geeft. Het is eigenlijk altijd vol gas, ook als je trappers even stil houdt in een bocht of voor een rotonde.

Versnellingen

Voor de ritjes in de stad of dorp heb je in de regel niet zoveel versnellingen nodig, maar als je veel lange toertochten maakt, wil je de versnelling wel zelf kunnen kiezen. De meest gebruikte variant is de naafversnelling, die in de naaf van het achterwiel is verwerkt en maximaal 8 versnellingen biedt. Voordeel is dat je er weinig onderhoud aan hebt, maar wel een klein bereik.
Bij een derailleur versnelling, zo een met die verschillende tandwielen, loopt dit op tot 27 versnellingen. Hiermee is werkelijk waar geen heuvel of berg te gek! Maar je hebt dan wel te maken met een open versnellingssysteem. Regen, zand en stof kunnen er dus makkelijker bij, waardoor het systeem meer liefde nodig heeft.
Tegenwoordig zie je ook op meer fietsen de automatische versnelling. Bijvoorbeeld die van Enviolo waarbij het versnellingssysteem zelf de juiste versnelling kiest op basis van jouw snelheid en trapkracht. Ook bij het type versnellingen geldt, probeer het uit en laat je erover informeren door meerdere specialisten. 

Framemaat

Eigen het belangrijkste! Kies de juiste framemaat. Een te kleine of te grote framemaat kan op de duur zorgen voor lichamelijke klachten en minder plezier in het fietsen. Om zeker te weten dat je prettig op de e-bike zit en goed bij de pedalen en het stuur kunt, kijk je naar de framemaat. Deze bereken je heel eenvoudig: vermenigvuldig je binnenbeenlengte in cm (afstand van de vloer tot het kruis) met 0,68 en je hebt je ideale framemaat. Als de framemaat tussen twee maten in komt, kies je bij sportieve fietsen voor de kleinste maat en bij toerfietsen voor de grootste maat. Laat je hierin door een specialist voorlichten of opmeten.

De tekst gaat verder onder de afbeelding.

©PXimport

Remtechniek

Omdat je op een e-bike makkelijk en vaak sneller fietst, is een goed remsysteem van groot belang. Hierdoor sta je op tijd stil en reageert de fiets op de urgentie van jouw remgedrag. Vergeet ook niet de banden. Uiteindelijk maakt de band contact met de ondergrond. Je kunt kiezen uit de volgende remsystemen:

V-brake: dit type rem kent eigenlijk iedereen wel. Dit werkt met twee remblokjes die op de velg drukken. Een licht en sterk systeem, maar de remblokjes zullen wel om de zoveel tijd vervangen moeten worden. Bij regen of viezigheid heb je kans op minder remvermogen.

Rollerbrakes: dit type handrem is vergelijkbaar met de trommelrem en komt veel voor bij elektrische fietsen. In plaats van remblokjes werkt deze met rollers die tegen de binnenkant van de trommel worden gedrukt. Het is daardoor minder gevoelig voor slijtage.

Schijfrem: dit type handrem werkt met een schijf op de naaf en een remklauw die op deze schijf drukt. Tegenwoordig zie je steeds meer e-bikes uitgerust met hydraulische remmen die werken op oliedruk. Zij zorgen onder alle condities voor goede remkracht.

Trommelrem: dit zie je eigenlijk niet meer bij e-bikes. Het werkt ook met remblokjes die van binnenuit tegen de trommel drukken. Door het gesloten systeem zijn de remmen minder gevoelig voor vocht en vuil en gaan langer mee.

Terugtraprem: het meest eenvoudige remsysteem. Dat werkt door een trommelrem op de achternaaf, die je activeert door terug te trappen. De remkracht is wel wat beperkter en dit systeem kom je niet tegen bij elektrische fietsen.

Extra comfort

Tot slot wil je natuurlijk wel lekker zitten, vooral als je veel gaat fietsen. Controleer of de voorvork en/of de zadelpen over vering beschikt, zodat je minder last hebt van hobbels op de weg. Dikkere banden dragen ook bij aan het comfort. Pomp ze dan niet té hard op, want dan verdwijnt de 'natuurlijke' demping. Heb je moeite met opstappen, kies dan voor een elektrische fiets met (extra) lage instap. Tot slot kun je ook nog kijken of de stuurpen verstelbaar is, zodat je makkelijk de ideale fietshouding instelt. 

Welke e-bikes komen het beste uit de test?

Goed, je wilt een e-bike kopen, maar welke elektrische fiets komt nu het beste uit de tests van dit jaar? En omdat er tegenwoordig zoveel fietstests zijn, hebben wij de resultaten van e-bike tests op een rijtje gezet in een artikel. De fietstests uit 2020 met resultaten lees je hier. Let wel op dat de meeste fietstesten een momentopname waren. De E-bike Duurtest van Kieskeurig.nl in 2021 geeft je een completer resultaat van de bevindingen bij elektrische fietsen die maar liefst 20 weken zijn getest! De bevindingen worden in het voorjaar van 2021 gepubliceerd.

Heb je een vraag over e-bikes? - Durf hem te stellen op de Kieskeurig.nl Community

Naar het forum!

Wat voor soorten e bikes zijn er?

Elektrische stadsfiets
Dit soort fietsen zijn zowel gemaakt voor de korte ritjes naar de supermarkt of andere bestemmingen vlak bij huis als wel voor een ontspannen fietstocht. Daar staat hij ook zeker zijn mannetje. Je hebt minder keuze uit het aantal versnellingen maar geeft je wel een comfortabele zithouding en veel mogelijkheden. Uiteraard zijn elektrische stadsfietsen zowel beschikbaar als damesfiets en als herenfiets.

Recreatieve elektrische fiets
Houd je ervan om mooie lange fietstochten te maken? Dan wil je het liefst een recreatieve e-bike, ook wel een elektrische tourfiets of hybride fiets genoemd. Belangrijke kenmerken zijn een grote actieradius, meer versnellingen en een sportieve zithouding.

Elektrische moederfiets
Dit type elektrische damesfiets is speciaal ontworpen om veilig en makkelijk met je kinderen te fietsen. Soms zijn er al standaard zitjes op de elektrische moederfiets geplaatst. Is dat niet het geval, dan is de fiets in ieder geval stevig genoeg ontworpen om deze alsnog met een gerust hart te plaatsen.

©PXimport

Elektrische bakfiets

Deze fiets lijkt in veel opzichten op de elektrische moederfiets, met als verschil dat deze e-bike geen zitjes heeft, maar een complete bak aan de voorkant, met ruimte tot soms wel vier kinderen. Je kunt je voorstellen dat daar bijna niet tegenop te trappen is, en de elektromotor biedt dan uitkomst.

Speed pedelec fiets

Met deze e-bike haal je snelheden tot wel 45 km/u, ideaal als je bijvoorbeeld snel op je werk wilt zijn, kortom, de racefiets onder de elektrische fietsen. Houd er wel rekening mee dat dit type e-bike voorzien moet zijn van een blauw kenteken, dat je een helm moet dragen en een bromfietsrijbewijs nodig hebt.

Bekijk en vergelijk elektrische fietsenLees veel meer artikelen over e-bikes

💡 Wil jij op groene stroom fietsen?
Overweeg zonnepanelen!

Vraag een offerte aan voor zonnepanelen:

▼ Volgende artikel
Review Sony ULT Field 3 – Krachtpatser op de achtergrond
© Wesley Akkerman
Huis

Review Sony ULT Field 3 – Krachtpatser op de achtergrond

De Sony ULT Field 3 lijkt op het eerste gezicht wat onopvallend, maar de reflecterende ULT-knop heeft een hoop te bieden. Die belooft een diepe, voelbare bas, wat samen met zijn robuuste, waterdichte bouw de belangrijkste beloftes van dit model zijn.

Goed
Conclusie

Voor 199 euro (online al voor minder te vinden) is de Sony ULT Field 3 zeker een aanrader. De speaker transformeert met de ULT-knop van een subtiele achtergrondspeler naar een krachtpatser met een diepe bas. Gecombineerd met zijn robuuste bouw, lange accuduur en handige multipoint-connectiviteit, biedt hij een zeer compleet pakket. Het voornaamste nadeel is de beperkte equalizer, die je dwingt te kiezen. De luidspreker is minder geschikt voor de audiofielen onder ons – maar voor alle andere mensen is dit echt geen verkeerde aankoop.

Plus- en minpunten
  • Robuust en waterdicht
  • Lekker vol geluid
  • Meegeleverde schouderband
  • Doet dienst als powerbank
  • Equalizer niet altijd te gebruiken
  • Zonder ULT-knop wat karig

De Sony ULT Field 3 is een compacte en draagbare bluetoothspeaker met een adviesprijs van 199 euro. Op het eerste gezicht is dit een onopvallende luidspreker, met twee opvallende elementen. Zowel het Sony-logo als de bijzondere ULT-knop zijn voorzien van reflecterend materiaal, waardoor die een andere kleur dan zilver laten zien wanneer het licht erop valt. We zien groene, blauwe, roze en gele tinten voorbijkomen, waardoor het model toch een unieke uitstraling heeft. Om die ULT-knop (ULT staat trouwens voor Ultimate) is overigens een hoop te doen: dit is namelijk een centraal element.

Sony ULT Field 3

Wanneer je die knop indrukt, dan activeer je volgens Sony een diepe en voelbare bas. Daar vertellen we verderop in deze recensie meer over. De speaker beschikt daarnaast over Sound Field Optimization, dat het geluid aanpast aan de omgeving. Ook daar zou dan een betere geluidservaring uit moeten komen. Via de gratis te downloaden Sony Music Connect-app kun je een zevenbands equalizer gebruiken. Dit kun je alleen doen wanneer je de ULT-modus niet geactiveerd hebt, aangezien die de muziekbeleving al grotendeels aanpast voor je.

©Wesley Akkerman

Je kunt de Sony ULT Field 3 zowel binnen als buiten gebruiken, dankzij het IP67-certificaat. Het apparaat is niet alleen stof- en waterdicht, maar ook schokbestendig en roestvrij. De accu gaat tot 24 uur mee, maar dat is mede afhankelijk van het volume en overige instellingen. Voor een dagje weg is de accuduur meer dan prima. Je kunt de speaker bovendien als powerbank inzetten, voor als je onderweg je smartphone moet opladen. Sony levert tot slot een schouderband mee, wat het draagbare karakter van de Field 3 verder benadrukt.

Tweedeling van het geluid

De geluidskwaliteit van de speaker draait om de tweedeling die de ULT-knop creëert. Zodra je die functie activeert, dan hoor je een behoorlijke basversterking en vollere middentonen, zonder dat de zang aan helderheid verliest. Zonder die modus klinkt de muziek gedetailleerd, maar ook merkbaar vlakker. Prima voor op de achtergrond, maar de audio mist dan wel wat impact. Bij sommige genres, zoals hiphop, kan de verhoogde bas de vocalen soms wat overstemmen. De equalizer biedt in die gevallen dan helaas ook niet altijd soelaas.

©Wesley Akkerman

Je kunt het apparaat zowel liggend als staand gebruiken, maar we hebben gemerkt dat horizontaal gebruik fijner klinkt. Het volume kan ook lekker hoog, zonder dat dit ten koste gaat van de kwaliteit, waardoor je deze speaker prima in een tuin zou kunnen gebruiken. Ondanks dat we ons nooit ondergedompeld voelen in het geluid, zijn we toch positief over de Sony ULT Field 3. Dit is typisch zo'n speaker die je onderweg meeneemt of ergens neerzet waar je geen andere speakers kunt installeren. Denk dan aan de badkamer of misschien wel een slaapkamer.

De speaker bedienen

Je bedient de Sony ULT Field 3 op twee manieren: via de Music Connect-app of via de strip bovenop. Binnen de applicatie regel je diverse instellingen, zoals de bluetoothkwaliteit en geluidsoptimalisatie. We hebben de optimalisatie op een gegeven moment uitgeschakeld en gemerkt dat de speaker dan beter klinkt dan voorheen. Verder is het zo dat je zowel die stand als de ULT-knop moet uitschakelen om de equalizer te kunnen gebruiken. Dat is best jammer, zeker in het geval van ULT. Je eigen instellingen evenaren die van de Sony-geluidsoptie namelijk niet.

©Wesley Akkerman

De meeste functies zijn gelukkig direct toegankelijk via de knoppenstrip bovenop het apparaat. Hier vind je de standaard bediening en de specifieke ULT-toets. Aan de achterzijde bevindt zich een handige usb-c-poort voor het opladen van zowel de speaker als je telefoon. Daarnaast beschikt dit model over bluetooth multipoint (waardoor je gemakkelijk twee apparaten aansluit) en Party Connect. Door die laatste functie sluit je de ULT Field 3 naadloos aan op andere Sony-speakers die over dezelfde functionaliteit beschikken (bijna honderd momenteel).

Sony ULT Field 3 kopen?

Voor 199 euro (online al voor minder te vinden) is de Sony ULT Field 3 zeker een aanrader. De speaker transformeert met de ULT-knop van een subtiele achtergrondspeler naar een krachtpatser met een diepe bas. Gecombineerd met zijn robuuste bouw, lange accuduur en handige multipoint-connectiviteit, biedt hij een zeer compleet pakket. Het voornaamste nadeel is de beperkte equalizer, die je dwingt te kiezen. De luidspreker is minder geschikt voor de audiofielen onder ons – maar voor alle andere mensen is dit echt geen verkeerde aankoop.

▼ Volgende artikel
Dicteren in Word: typen is zilver, spreken is goud
© natrot - stock.adobe.com
Huis

Dicteren in Word: typen is zilver, spreken is goud

Je stem gebruiken om supersnel te typen wordt steeds makkelijker en veelzijdiger! De dicteerfunctie in Microsoft Word is zowel beschikbaar in de desktop-, web- als mobiele versie. Bovendien kan deze toepassing een audio-opname transcriberen en samenvatten.

In dit artikel laten we zien hoe je met Microsoft Word spraak omzet in tekst:

  • Activeer de dicteerfunctie in Microsoft Word
  • Spreek leestekens in of laat Word deze automatisch toevoegen
  • Laat Word opgenomen bestanden omzetten naar tekst met de transcribeerfucntie, of maak live-opnamen
  • Gebruik Copilot om lange transcripties automatisch samen te vatten

Vaker je stem gebruiken? Geen toetsenbord meer nodig: laat je stem het werk doen

Microsoft Word luistert naar je. Letterlijk. Het programma kan de tekst die je uitspreekt direct uitschrijven. Ook kan het een opname van een monoloog of zelfs een gesprek tussen verschillende mensen uitwerken. De spraakherkenning maakt deel uit van Microsoft 365 voor Windows en macOS. Het werkt ook op Microsoft Word online en in de mobiele Word-app voor Android en voor de iPad en iPhone.

Start met dicteren

Start Microsoft Word en open een nieuw leeg document. In het tabblad Start in de groep Spraak klik je op Dicteren. Als je deze knop ingedrukt houdt, heb je de keuze tussen Dicteren en Transcriberen. Op die tweede optie komen we dadelijk terug. Nadat je Dicteren hebt geselecteerd, verschijnt er een werkbalkje waarin een pictogram van een microfoon staat. Klik op deze knop en begin met praten.

Belangrijk: spreek ook alle leestekens uit die je wilt toevoegen. Klik opnieuw op het pictogram van de microfoon als je klaar bent met dicteren. Het is tijdens het inspreken mogelijk om via het toetsenbord tekst te corrigeren of gewoon iets extra bij te typen. Dan moet je natuurlijk even zwijgen en als je klaar bent, plaats je de cursor op de plek waar je verder wilt gaan met dicteren.

Wanneer de microfoonknop blauw is, weet je dat de opname loopt.

Instellingen regelen

In het werkbalkje staat een tandwieltje waarmee je de instellingen van de dicteerfunctie regelt. Bovenaan selecteer je de Gesproken taal. De functie is standaard ingesteld in het Nederlands. Daaronder kies je de microfoon die je aanspreekt. In dit voorbeeld werken we bijvoorbeeld met een laptop, waarop we een externe microfoon hebben aangesloten. Wij hebben er in de instellingen voor gezorgd dat Word onze woorden via een goede externe microfoon opvangt en niet via de interne microfoon van de laptop.

Daaronder kun je de Automatische interpunctie inschakelen. Met automatische interpunctie hoef je de leestekens als punt en komma in principe niet uit te spreken. De interpunctie wordt dan bepaald door de pauzes tijdens het dicteren. De onderste functie, Gevoelige woordgroepen filteren, gebruik je om grof taalgebruik te censureren. Wanneer de spraakherkenning een grof woord waarneemt, wordt de gemaskeerde versie getypt. Als je bijvoorbeeld het F-woord uitspreekt, typt Word ****. Ook deze optie staat standaard ingeschakeld.

Let erop dat de juiste microfoon is ingesteld.

Interpunctie

Zelfs als je de Automatische interpunctie hebt ingeschakeld, kun je voor de duidelijkheid toch nog de leestekens uitspreken. Word begrijpt dat en plaatst deze niet dubbel. Bij het inspreken van leestekens moet je ervoor zorgen dat ze op een manier worden uitgesproken die past bij hoe de dicteerfunctie ze verwerkt. Als je bijvoorbeeld zegt: “Nu moet je een komma plaatsen”, dan schrijft de dicteerfunctie deze woorden letterlijk uit in plaats van dat er daadwerkelijk een komma wordt ingevoegd.

De dicteerfunctie begrijpt daarnaast diverse opdrachten, zoals nieuwe regel, nieuwe alinea, euroteken, apostrof s, enkel aanhalingsteken, afbreekstreepje, vierkante haak openen, vierkante haak sluiten, aanhalingsteken open en aanhalingsteken sluiten. Tekst opmaken in vet of cursief en woorden verwijderen lukten bij ons met de dicteerfunctie niet. Dat moesten we handmatig doen. Na het inspreken kun je de tekst ter controle nog even laten voorlezen door Word. Gebruik de toetscombinatie Ctrl+A om alles te selecteren. Daarna ga je naar het tabblad Controleren en je klikt op de knop Voorlezen.

De dicteerfunctie begrijpt ook speciale tekens.

Ook mobiel

De dicteerfunctie werkt ook in de Word-app op een iPhone, iPad of Android-apparaat. Open de app en start een nieuw document door op het plusteken te tikken. Daarna tik je op het pictogram van de microfoon. Soms kan het nodig zijn om op een willekeurige plek in het document te tikken om de microfoon zichtbaar te maken. Weer spreek je de tekst in terwijl je de leestekens ook uitspreekt. Ben je klaar, dan tik je opnieuw op de knop Dicteren.

Ook op een mobiel apparaat werkt de dicteerfunctie van Word uitstekend.

Opname voor transcriptie

Microsoft Word kan ook opnamen transcriberen. Transcriberen is alles wat wordt uitgesproken omzetten in tekst. Je kunt hiervoor een live-opname maken of een bestaand audiobestand importeren. Windows heeft voor het opnemen een uitstekende tool in het systeem zitten. In Windows 10 heet deze toepassing Voicerecorder, in Windows 11 heet de nieuwe versie Geluidsrecorder.

Plug een microfoon in en open de app. In de linkerbenedenhoek controleer je of Geluidsrecorder de juiste microfoon gebruikt. Vervolgens start je de opname met de rode knop onderaan of door de toetscombinatie Ctrl+R (met de R van record) in te drukken. Om de opname te pauzeren, gebruik je de Pauzeknop of druk je op Alt+P. Herhaal dit om de opname verder te zetten. Ben je klaar, dan druk je op de Stop-knop, of druk op Enter of Escape.

In de nieuwe versie van Geluidsrecorder wordt het geluid met een diagram weergegeven.

Geen computer bij de hand?

Een voicerecorder werkt net zo goed!

Benoemen en lokaliseren

In de linkerkolom van de app lees je de namen van de opname. Iedere opname krijgt standaard de naam Aan het opnemen gevolgd door de datum en tijd. Ook zie je hoelang de opname duurt. Geef het bestand dat je dadelijk wilt transcriberen een eigen naam door met de rechtermuisknop in de linkerkolom op het bestand te klikken. Selecteer vervolgens de opdracht Naam wijzigen. Typ een nieuwe naam en bevestig.

Alle opnamen worden samen opgeslagen. Klik met de rechtermuisknop op het geluidsbestand dat je nodig hebt en selecteer in het contextmenu de opdracht Weergeven in map. Windows Verkenner opent de juiste map. Eventueel kun je het bestand hier kopiëren om het bijvoorbeeld tijdelijk op je bureaublad te plaatsen.

Via de rechtermuisknop open je de locatie waar het geluidsbestand staat.

Transcriptie starten

Terug naar Microsoft Word waar je de opdracht Transcriberen onder de knop Dicteren terugvindt. Deze functie zit in de Windows-versie van Microsoft Word, maar niet in de macOS-variant. Wat die laatste betreft, geen nood. De Apple-club die deze functie toch wil gebruiken, kan net zo goed een beroep doen op de webversie van Word die minstens even goed werkt. Ga naar https://office.com en klik op de knop Aanmelden. Typ het e-mailadres en wachtwoord van je Microsoft-account en klik op Aanmelden.

Klik nu links op het Word-pictogram, open een nieuw leeg document en daarna vind je ook hier in het tabblad Start de knop Dicteren / Transcriberen. Het maakt niet uit of je de online- of desktop-versie gebruikt. Door op de knop Transcriberen te klikken, opent aan de rechterkant een zijbalk waar je eerst de taal selecteert voor de transcriptie. In het keuzemenu vind je de lijst van alle talen waaronder het Nederlands. Deze lijst is alfabetisch gerangschikt, maar Nederlands staat hier net onder Deens. Waarschijnlijk is dit een overblijfsel van de alfabetische rangschikking op basis van de term ‘Dutch’.

Selecteer de taal om het audiobestand te interpreteren en start de opname.

Live-opname starten

Wil je rechtstreeks gesproken tekst transcriberen? Klik dan op de blauwe knop Opname starten. Hiermee opent rechts het deelvenster Transcribe. Laat het deelvenster open tijdens de opname. Je ziet in het midden een blauwe microfoonknop. Als je daarop klikt, kun je de opname pauzeren. Klik er opnieuw op om door te gaan. Je kunt zo vaak starten en stoppen als je zelf wilt. Ondertussen loopt een teller die aangeeft hoelang de opname bezig is.

In tegenstelling tot bij de dicteerfunctie wordt tekst die je uitspreekt nog niet automatisch in het geopende Word-document toegevoegd. Alle geluidsopnamen die je op deze manier maakt, worden opgeslagen als wav-bestanden in de cloud in de map Onedrive / Documenten / Geluidsopnamen. Ben je klaar, dan gebruik je de knop Nu opslaan en een transcriptie maken. Zodra het bestand is geüpload, gaat Word aan de slag met het converteren van de gesproken tekst naar geschreven woorden. Voor langere opnamen kan het transcriberen echt even duren.

Tijdens de opname loopt een teller die de duur aangeeft.

Transcriptie invoegen

Het resultaat krijg je te zien in de rechterbalk. Bovenaan staan de besturingsknoppen om de audio te beluisteren. Daaronder lees je de transcriptie. Is de tekst door dezelfde persoon ingesproken, dan lees je naast iedere tijdstempel Spreker 1.

Het transcript wordt opgeslagen en je kunt dit deelvenster sluiten en later teruggaan. Om de transcriptie in het Word-document in te sluiten klik je op de knop Toevoegen aan het document. Daarmee verschijnt er een keuzemenu met vier opties: Alleen tekst, Met sprekers, Met tijdcodes en Met tijdscodes en sprekers. Geef aan wat je nodig hebt. In het Word-bestand staat bovenaan een link naar het wav-bestand met de opname en daaronder komt de uitgeschreven versie. Helemaal rechts onderaan in de zijbalk staat de knop om een Nieuwe transcriptie te starten.

Er zijn vier manieren om de transcriptie in de Word-tekst toe te voegen.

Aandachtspunten

Transcriberen kan zelfs helpen om vergaderingen te notuleren. Als het om lange vergaderingen gaat, dan kun je de opname het beste vastleggen in onderdelen of agendapunten. Op die manier duurt het maken van de transcriptie niet te lang. Zorg vooral voor een goede microfoon. De kwaliteit van de audio is belangrijk om de transcriptie zo nauwkeurig mogelijk te maken. Wanneer het gaat om een vergadering in een grote ruimte, is een opname met de dictafoon van je mobiele toestel of je laptop niet van voldoende kwaliteit. Uiteraard kunnen ook verschillende dialecten de nauwkeurigheid van de transcriptie beïnvloeden. Microsoft zegt dat de audio-opname niet op haar servers wordt bewaard. Toch moet je uitkijken wanneer er privacygevoelige of vertrouwelijke onderwerpen worden besproken om die op te nemen en te transcriberen. Ten slotte moet je de transcriptie altijd nog controleren op fouten.

Voor de opname start, waarschuwt Microsoft dat je toestemming moet vragen van alle sprekers.

Opname inladen

De functie werkt ook met audio-opnamen die je vooraf hebt gemaakt met Windows Geluidsrecorder zoals we eerder hebben uitgelegd. Op die manier maak je rustig de opname om die achteraf thuis te verwerken. Nadat je in het tabblad Start de opdracht Dicteren / Transcriberen hebt gekozen, selecteer je eerst weer de taal en daarna gebruik je de knop Audio uploaden.

Voor de gelegenheid hebben we een dialoog opgenomen tussen twee personen. Opnieuw verschijnt het geluidsbestand bovenaan en de transcriptie in de zijbalk. Deze keer zie je duidelijk wat Spreker 1 heeft gezegd en hoe Spreker 2 heeft gereageerd. Om duidelijker te maken wie wat gezegd heeft, ga je met de muisaanwijzer over Spreker 1 en gebruik je het potloodje dat verschijnt. Op die manier wijzig je ‘Spreker 1’ bijvoorbeeld in de naam van deze persoon. Vink daarbij de optie Alles wijzigen Spreker 1 aan, zodat de aanpassing in de volledige transcriptie wordt uitgevoerd. Wanneer je met de muisaanwijzer over zo’n stukje tekst gaat, zie je niet alleen het potloodje, maar ook een plusteken. Door daarop te klikken voeg je dit stukje tekst toe aan het document zonder de link naar het audiofragment. Doorloop de tekst in de rechterbalk. Zitten er nog fouten in de tekst, dan kun je die daar corrigeren voordat je de inhoud toevoegt aan het openstaande Word-document.

Het is mogelijk om de aanduiding ‘Spreker 1’ en ‘Spreker 2’ te vervangen door namen of persoonsaanduidingen.

Transcriptie samenvatten

Heb je op deze manier een transcriptie gemaakt van een vergadering, dan kan dit behoorlijk uit de klauwen lopen. Om de tekst samen te vatten, zodat de lezer van dit verslag niet alles woordelijk moet verwerken, kun je een beroep doen op de AI van Copilot. Klik in het tabblad Start op de knop Copilot en voer een prompt in. Een prompt is een geschreven opdracht. Geef bijvoorbeeld als prompt: Dit document samenvatten. Klik op Enter en laat AI het werk doen.

Je kunt altijd Copilot inschakelen om een transcriptieverslag te laten samenvatten.

Watch on YouTube