Google heeft een megaboete gekregen voor het uitbuiten van zijn concurrentiepositie. Het bedrijf moet maar liefst 2,4 miljard euro betalen aan de Europese Commissie. Niet mis, maar er speelt meer: critici denken dat Google té groot wordt - en dat dit slechts een eerste tegenvaller voor de internetgigant is.

Om te beginnen: wat is er nu precies gebeurd? De Europese Commissie is jaren bezig geweest met een onderzoek naar de concurrentiepositie van de zoekmachine, en heeft nu geconcludeerd dat Google die misbruikt om zijn eigen diensten, met name Google Shopping, voor te trekken. Daarom moet Google een boete betalen van 2,42 miljard euro. Het onderzoek werd geleid door Commissielid van Mededinging, Margrethe Vestager.

Stoppen met shoppen

Naast het betalen van de boete moet Google ook binnen 90 dagen stoppen met het bevooroordelen van zijn eigen prijsvergelijker. Doet het dat niet, dan moet er een boete betaald worden die kan oplopen tot wel 5% van de dagelijkse omzet van moederbedrijf Alphabet - dat zijn niet te misstane bedragen.

Prijsvergelijker

Het onderzoek richtte zich specifiek op Google Shopping, een prijsvergelijker die je bovenin de zoekresultaten ziet als je zoekt naar een specifiek product. Die prijsvergelijker, die in 2004 op de markt kwam onder de naam 'Froogle', werd in rap tempo de belangrijkste prijsvergelijker op internet. Het EC-onderzoek toont aan dat Google-gebruikers in 95% van de gevallen op de bovenste resultaten klikken, en vrijwel nooit op resultaten op pagina 2 bij een zoekopdracht.

Google zet zijn prijsvergelijker echter prominent bovenaan, waardoor andere prijsvergelijkers wegzakken in de zoekresultaten en daardoor significant minder verkeer krijgen.

Machtsmisbruik

De EC neemt daarbij ook mee dat Google oppermachtig is op internetgebied, en dat het in vrijwel ieder Europees land een 'dominante positie heeft in de internetzoekmarkt'. Conclusie: Google misbruikt die machtspositie om zijn eigen dienst (Shopping) voor te trekken op andere. En machtsmisbruik, dat wordt hard afgestraft.

Schijntje

2,4 miljard euro klinkt als veel geld, maar voor Google valt het mee. Het is de omzet van 10 dagen voor het bedrijf, of de winst van iets meer dan 2 maanden. Geen zakgeld, maar ook geen bedrag waar Google snel van tot de bedelstaf vervalt. Het probleem voor het bedrijf is dan ook niet zozeer financieel, maar groter van aard...

Ander onderzoek

Het huidige onderzoek is namelijk niet het enige onderzoek dat loopt naar Google. De Europese Commissie onderzoekt namelijk ook of Google zijn positie op de smartphonemarkt niet misbruikt. Het bedrijf verplicht fabrikanten van Android-toestellen namelijk bepaalde Google-apps (zoals Search en Chrome) vooraf te installeren. Gezien het feit dat er maar twee belangrijke mobiele besturingssystemen zijn is het niet ondenkbaar dat ook dat als machtsmisbruik wordt gezien - want wie gaat er nu vrijwillig Bing installeren?

Advertentiemarkt

Er loopt ook nog een inhoudelijk ingewikkeldere zaak die kijkt naar Googles advertentieplatform AdSense, waarin gekeken wordt naar speciale afspraken die Google heeft gemaakt met bepaalde klanten over advertenties die worden getoond in ingebouwde zoekmachines op websites.

Beide onderzoeken, in combinatie met de conclusie van het huidige onderzoek, geven een slecht beeld van Google dat als absolute monopolist heersend is op internet. Ook wie regelmatig op internet zit weet dat: zoeken doe je alleen via Google, Gmail is oppermachtig, Analytics en AdSense draaien op praktisch iedere website...

Monopolisten

De grootste techbedrijven van het moment lijken op monopolisten. Microsoft heeft met Windows nog steeds het overgrote merendeel van desktopbesturingssystemen in handen, Facebook drijft 77% van het mobiele social-verkeer, en Google heeft met Android en search een machtige positie. Maar of het ook echt monopolisten zijn wordt door sommige critici ook betwist. Is 'mobiel sociaal verkeer' een markt die je kunt monopoliseren? Mobiel adverteren misschien wel, en hoewel Google en Facebook daar ook groot in zijn is het al een minder significant. Hetzelfde geldt voor besturingssystemen, die inmiddels geen 'product' meer zijn dat je koopt naast je computer, maar een integraal onderdeel van een totaal systeem.

... of toch niet?

De vraag of grote techbedrijven zoals Google een monopolie zijn is een belangrijke, want monopolies zijn niet erg aantrekkelijk voor gebruikers. Er wordt daarom al jaren gesproken over de theoretische mogelijkheid om Google op te breken Zou je dat eens voor me willen kijken , zoals dat destijds ook gebeurde met de telecomsector.

Bell System breakup

Eind van de 19e eeuw waren er nog tientallen verschillende telefoonlijnen in steden, die allemaal door verschillende bedrijven werden beheerd en die niet onderling compatibel waren. Toen een bedrijf genaamd American Telephone and Telegraph, ook wel Bell Systems genoemd, al die bedrijven opkocht kwam er pas voor het eerst een algemeen telefoonsysteem. Maar de monopoliepositie die dat veroorzaakte moest ook weer gereguleerd worden door de overheid, omdat het bedrijf anders te machtig zou worden.

Nodig

Maar Europese politici zijn er niet heel happig op om bedrijven op te breken. Daarvoor moet er echt een belangrijke reden zijn. De case van ATT was anders, omdat de opkomst van het telefoonbedrijf gelijktijdig ging met de regulering van de telecomsector. Doordat ATT ineens een monopolie bleek te worden, was er een goede reden om de hele infrastructuur te reguleren. Is dat bij Google ook het geval? Zelfs als het bedrijf monopolistisch van aard is, betekent het dan dat er moet worden ingegrepen?

Beschermen van burgers

Voorstanders zien parallellen met de situatie van destijds, waarbij het opbreken van grote monopolies nodig is voor de bescherming van burgers. Destijds was het belangrijk om te reguleren dat alle telefoonlijnen hetzelfde werkten, nu is het om burgers te beschermen tegen allerhande problemen die techbedrijven met zich meebrengen. Privacyperikelen zijn bijvoorbeeld belangrijk, maar ook het feit dat Google en Facebook met hun algoritmes de publieke opinie hevig kunnen beïnvloeden wordt steeds belangrijker.

Het is ook niet voor niks dat uitgerekend Europa moest ingrijpen om te zorgen dat telecomproviders niet zelf mochten kiezen wat zij wel of niet blokkeerden. De wet op netneutraliteit is juist bedoeld om burgers te beschermen.

Toekomstmuziek

Op dit moment is het opbreken van de monopolies van techbedrijven nog ver weg, maar de eerste tekenen dat het niet zaligmakend is om alle openbare informatie via een handjevol partijen te laten lopen begint steeds meer weerstand op te wekken. De vraag blijft of dat gewoon een natuurlijke, gezonde manier van zakendoen is, of het onterecht kannibaliseren van de markt.

Als je de specificatielijst van een moderne televisie of monitor bekijkt, zie je achter het kopje 'verversingssnelheid' vaak een getal staan gevolgd door 'Hz'. Jarenlang was 50 of 60 Hz de standaard, maar tegenwoordig pronken fabrikanten met 100, 120 of zelfs 144 Hz. Klinkt sneller, en sneller is meestal beter, maar wat betekent het nou eigenlijk voor jouw kijkervaring? Is het een noodzaak voor iedereen, of vooral leuk voor fanatieke gamers?

Om te begrijpen wat die Hertz (Hz) doet, moet je een televisie of monitor niet zien als een statisch schilderij, maar als een soort digitale flipbook. Het beeld dat je ziet, wordt immers continu opnieuw opgebouwd. Een standaard 60Hz-scherm ververst het beeld 60 keer per seconde. Dat is voor het menselijk oog snel genoeg om een vloeiende beweging waar te nemen bij normaal tv-kijken, zoals het nieuws of een dramaserie. Een 120Hz-scherm doet dat dus dubbel zo vaak: 120 keer per seconde.

©DC Studio

Waarom zou je meer beelden per seconde willen?

Het grootste voordeel van een hogere verversingssnelheid is soepelheid. Hoe meer beelden er per seconde worden getoond, hoe vloeiender bewegingen eruitzien. Bij 60 Hz kunnen snelle acties soms wat schokkerig ogen of last hebben van bewegingsonscherpte, ook wel 'motion blur' genoemd. Bij 120 Hz blijven details scherp, zelfs als de camera snel draait of als er bijvoorbeeld een raceauto voorbij raast. Daarnaast voelt de besturing van games directer aan. Tussen het moment dat je een knop indrukt en het moment dat je actie op het scherm ziet, zit minder tijd. Dat verschil in milliseconden lijkt verwaarloosbaar, maar je brein pikt het direct op als een responsievere ervaring.

Het verschil tussen 120 en 144 Hz (en hoger)

Terwijl 120 Hz de nieuwe gouden standaard is voor televisies, zie je bij computermonitors vaak getallen als 144 Hz, 165 Hz of zelfs 240 Hz en hoger. Het principe blijft hetzelfde, maar de toepassing verschilt. 120 Hz is de limiet voor de huidige generatie spelcomputers, zoals de PlayStation 5 en Xbox Series X. Televisies richten zich daarom specifiek op dat getal. Pc-gamers hebben echter vaak krachtiger videokaarten die nóg meer beelden per seconde kunnen produceren. Daarom zie je monitors met 144 Hz of meer.

Is het verschil tussen 120 en 144 Hz zichtbaar? Voor de gemiddelde gebruiker nauwelijks. Waar de stap van 60 naar 120 Hz een wereld van verschil is die bijna iedereen direct ziet, is de stap naar 144 Hz of hoger vooral voer voor professionele e-sporters die elke mogelijke fractie van een seconde winst nodig hebben. Voor de consument die een monitor zoekt voor thuisgebruik en gaming, is alles boven de 120 Hz doorgaans een uitstekende keuze.

©ER | ID.nl

Heb jij het nodig?

Het antwoord op die vraag hangt volledig af van wat je met je scherm doet; of dat nu een tv of een gamemonitor is. Kijk je voornamelijk lineaire televisie, films en series via streamingdiensten? Dan is een 120Hz-scherm geen harde noodzaak, aangezien films doorgaans in 24 beelden per seconde worden geschoten. Toch hebben 100/120Hz-panelen in televisies vaak wel een betere beeldkwaliteit en kunnen ze die films rustiger weergeven dan goedkopere 60Hz-panelen.

Ben je echter een gamer? Dan is het antwoord volmondig ja. De nieuwste spelcomputers en moderne videokaarten zijn gemaakt om die hoge snelheden te benutten. Games spelen soepeler, zien er scherper uit tijdens actiescènes en je reageert sneller op wat er gebeurt. Als je nu een nieuwe tv of monitor koopt met het oog op de toekomst en gaming, is 120 Hz of hoger eigenlijk een vereiste op je wensenlijstje. Let er bij televisies wel op dat je beschikt over een HDMI 2.1-aansluiting, want alleen die kabel kan de enorme hoeveelheid data van 4K-beeld met 120 Hz verwerken.

Drie tv's met 120 Hz of meer

De meeste high-end tv's van dit moment ondersteunen 120 Hz voor spelcomputers (PS5/Xbox Series X) en gaan zelfs tot 144 Hz als je ze aan een krachtige gaming-pc hangt.

Als we kijken naar de huidige generatie televisies, kunnen we niet om de LG OLED evo C5 heen. Dit is de gloednieuwe opvolger van de populaire C4 en wordt gezien als de standaard voor gamers en filmliefhebbers. Hij beschikt over vier HDMI 2.1-poorten die de volle 144 Hz ondersteunen, wat hem toekomstbestendig maakt voor pc-gamers, terwijl hij naadloos samenwerkt met de PlayStation 5 en Xbox Series X op 120 Hz. Het nieuwe paneel heeft een nog hogere helderheid dan zijn voorganger, waardoor HDR-beelden nog meer impact hebben.

Daarnaast is de Samsung OLED S95F een absolute blikvanger in de winkels. Waar Samsung vorig jaar hoge ogen gooide met de S95D, doet de F-serie er nog een schepje bovenop met een vernieuwde antireflectielaag die nog beter werkt in lichte kamers. Dit model combineert de diepe zwartwaarden van OLED met de intense kleuren van Quantum Dots. Ook dit scherm ondersteunt verversingssnelheden tot 144 Hz en beschikt over de uitgebreide Gaming Hub van Samsung, waarmee je zelfs zonder console games kunt streamen.

Voor wie liever geen OLED wil, is de Samsung Neo QLED QN90F de meest courante keuze in het high-end lcd-segment. Dit 2025-model maakt gebruik van geavanceerde Mini-LED-technologie, waardoor de helderheid veel hoger ligt dan bij OLED-schermen. Dat maakt hem ideaal voor een zonovergoten woonkamer. Met een verversingssnelheid die oploopt tot 144 Hz en een extreem lage invoervertraging, is dit voor veel competitieve gamers de favoriete keuze.

Drie monitors met 120 Hz of meer

Bij monitors ligt de standaard tegenwoordig al hoger dan 120 Hz, omdat snelheid de uitkomst van een potje schieten of racen bepaalt. Deze modellen zijn populair op Kieskeurig.

Op het gebied van monitoren zien we dat 240 Hz langzaam de nieuwe standaard wordt voor de serieuze gamer. Een model dat momenteel erg goed scoort op Kieskeurig is de LG UltraGear 27GR83Q. Dit is een 27-inch IPS-scherm met een razendsnelle verversingssnelheid van 240 Hz. In tegenstelling tot oudere modellen biedt dit scherm een extreem snelle responstijd van 1 milliseconde, waardoor je in snelle shooters geen last hebt van wazige beelden. Het is een van de meest complete monitoren van dit moment die zowel voor pc als console geschikt is.

Zoek je de absolute top in beeldkwaliteit, dan is de Samsung Odyssey G6 (G60SD) een model dat je veel ziet. Dit is een moderne OLED-monitor met een verversingssnelheid van maar liefst 360 Hz. Hoewel dat misschien overkill klinkt, zorgt de combinatie van de OLED-techniek en deze snelheid voor een ongekend vloeiende en scherpe ervaring. Het scherm heeft bovendien een nieuw koelsysteem waardoor de kans op inbranden – een angst bij oudere OLED-monitoren – aanzienlijk is verkleind.

Voor wie een beperkter budget heeft maar wel snelheid wil, is de MSI MAG 27CQ6F een actuele hardloper. Dit is een gebogen scherm (Curved) met een snelheid van 180 Hz, wat net dat beetje extra soepelheid geeft ten opzichte van de standaard 144 Hz-schermen. Het paneel biedt een hoog contrast en is daarmee een uitstekende instapper voor wie zijn game-ervaring wil upgraden zonder direct de hoofdprijs te betalen.

QD-OLED is steeds vaker terug te vinden in gamingmonitoren. Waar deze techniek eerst vooral was voorbehouden aan het hogere segment, zie je steeds vaker in modellen die voor een veel bredere groep gamers betaalbaar zijn. De vraag is natuurlijk of je dat verschil in beeldkwaliteit ook echt merkt tijdens het spelen. In dit artikel lees je hoe QD-OLED werkt en wanneer je het verschil in de praktijk merkt.

Wat QD-OLED anders maakt

Een traditioneel LCD-paneel werkt met achtergrondlicht dat door meerdere lagen heen moet voordat je een beeld ziet. Dat kost tijd en maakt dat zwart nooit volledig zwart wordt. QD-OLED laat die tussenlagen achterwege. Elke pixel geeft zelf licht en schakelt onafhankelijk van de rest. Daardoor reageert het beeld direct. De quantum-dot-laag zet het blauwe OLED-licht om in diepe en zuivere kleuren. Het voelt alsof je condens van een raam veegt: zodra de waas verdwijnt, zie je het beeld helder en zonder vertraging.

©ID.nl

Vloeiende beelden bij snelle actie

Die directe pixelreactie merk je vooral wanneer je snelle spellen speelt. Omdat pixels vrijwel meteen overschakelen naar een nieuwe kleurstand, blijven objecten die over het scherm vliegen scherp in beeld. In shooters, racespellen en andere games waarbij snelheid telt, bijvoorbeeld voetbalgames, ontstaat daardoor een rustiger beeld met minder bewegingsonscherpte. Je ogen hoeven zich minder vaak aan te passen. Daardoor raken ze minder snel vermoeid en houd je makkelijker overzicht, ook wanneer je langere tijd achter elkaar speelt.

©ID.nl

Zicht in donkere scènes

QD-OLED blinkt uit in donkere scènes. Pixels die geen licht hoeven te geven, staan volledig uit en leveren een diep zwart dat je bij LCD-panelen zelden ziet. Doordat heldere elementen hier direct naast kunnen staan zonder dat ze licht lekken, ontstaat een sterk contrast dat schaduwen en lichte accenten duidelijker scheidt. Daardoor verdwijnen grijze waasjes in schaduwhoeken en blijven contouren van objecten helder zichtbaar. Vooral in stealth-games, horrorspellen en shooters waarin je tegenstanders soms alleen als silhouet ziet, levert dat een tastbaar voordeel op.

©ID.nl

Kleurrijk zonder overdrijven

De quantum-dot-laag zorgt voor een breed kleurbereik waardoor lichteffecten, huidtinten en subtiele schaduwen goed zichtbaar blijven. Veel QD-OLED-monitoren tonen kleuren standaard wat verzadigd, vooral in de felste modi. In een sRGB- of filmmodus wordt het beeld zachter en natuurgetrouwer, wat beter aansluit bij fotobewerking en dagelijks gebruik. Zodra je de juiste modus gebruikt, lopen kleuren vloeiend in elkaar over en blijven ze gelijkmatig, terwijl uitgesproken elementen zoals neon en magie juist duidelijk opvallen. Dat merk je niet alleen in games, maar ook wanneer je foto's bewerkt of films kijkt.

Helderheid en HDR in perspectief

QD-OLED heeft op het gebied van helderheid flinke stappen gezet ten opzichte van eerdere OLED-generaties. In HDR-games kunnen lichte delen krachtig oplichten zonder dat fel zacht of dof oogt; explosies, glinsteringen op water en fel tegenlicht komen daardoor beter tot hun recht. Toch is het goed om te weten dat deze techniek niet alle beperkingen wegneemt. De helderheid van QD-OLED hangt sterk af van de schermvulling. Bij SDR (standaard dynamisch bereik, het normale helderheidsniveau voor dagelijkse pc-taken) op een volledig wit scherm ligt de helderheid meestal rond de 200 tot 250 nits. Bij kleinere, heldere onderdelen kan dit oplopen richting 400 tot 500 nits. In HDR kunnen pieken van 1000 tot 1300 nits worden bereikt, maar die waarden gelden vooral voor kleine accenten en niet voor het hele scherm. Mini-LED-monitoren houden hogere helderheidsniveaus langer vast, wat in fel verlichte kamers zichtbaar voordeel geeft in extreme highlights. QD-OLED compenseert veel daarvan met perfect zwart, waardoor het contrast wel krachtig blijft (zie ook kader QD-OLED versus Mini-LED) .

Reflecties in daglicht

De meeste QD-OLED-monitoren hebben een glanzende afwerking. Dat helpt bij de kleurweergave en het contrast, maar maakt het paneel gevoeliger voor reflecties bij daglicht. Daarnaast ontbreekt een polarisatiefilter. Daardoor kunnen zwartwaarden in fel licht een paarse of grijze waas krijgen: het diepe zwart wordt zichtbaar opgelicht, meer dan bij een gewone spiegeling. Dat drukt het contrast in een goed verlichte kamer en kan afleiden bij gamen. Gebruik je de monitor vooral in een donkere of gelijkmatig verlichte ruimte, dan speelt dit nauwelijks. In kamers met veel direct zonlicht of grote ramen komt een matte Mini-LED-monitor daarom vaak rustiger over.

©ID.nl

Minimale inputvertraging

Naast de snelle pixelreacties is ook de invoervertraging laag. Moderne QD-OLED-modellen reageren direct op elke muisbeweging en elke controlleractie. Vooral in competitieve shooters is dat een voordeel, omdat elke handeling zonder merkbare vertraging op het scherm verschijnt. 

Burn-in en levensduur

Burn-in blijft bij elke OLED-variant een punt van aandacht, al zijn moderne QD-OLED-schermen duidelijk verder dan eerdere generaties. Ze gebruiken meerdere beschermingsmechanismen die de belasting door statische beelden beperken. Voor normaal gamegebruik werkt dat in de praktijk goed en blijft het risico klein.

Dat neemt niet weg dat enige nuance op zijn plaats is. Gebruik je een monitor dagelijks vele uren voor taken met veel vaste elementen, zoals spreadsheets, fotobewerkingspanelen of het steeds terugkerende HUD van één game, dan is de kans op inbranden groter dan bij LCD- of Mini-LED-panelen. Afwisseling in wat je op het scherm toont en af en toe even pauze nemen helpt om het paneel langer in goede staat te houden. Even pauze nemen is ook voor jezelf goed trouwens!

Wat voor beschermingstechnieken kun je tegenkomen?

©AGON by AOC

Voorbeeld: bescherming in de praktijk

Veel QD-OLED-monitoren combineren verschillende beschermingsmechanismen om het risico op burn-in te beperken. In onderstaande tabel zie je bijvoorbeeld wat je kunt vinden in een aantal recente modellen uit de AGON PRO line-up van AOC. Je kunt al deze functies zelf in- en uitschakelen en je kunt de intensiteit ervan aanpassen. Dat betekent dat je zelf kunt bepalen hoe sterk de bescherming is.

Voor wie QD-OLED vooral interessant is

Gamers die veel snelle actie spelen, halen het meeste uit QD-OLED. De voordelen van de techniek zijn in elk genre zichtbaar, maar vallen vooral op in shooters en racespellen, waar tempo en directe reacties tellen. Ook filmische games die sterk leunen op licht-donkercontrasten winnen zichtbaar aan sfeer en detail.

Conclusie

QD-OLED combineert diepe zwartwaarden met snelle pixelreacties en een breed kleurbereik. Dat zorgt voor een vloeiend beeld in snelle games en meer overzicht in donkere scènes. HDR komt overtuigend tot zijn recht, al blijven Mini-LED-schermen beter overeind bij zeer hoge helderheid en fel daglicht. Inbranden blijft een punt van aandacht wanneer hetzelfde element lange tijd in beeld staat, maar moderne modellen beschikken over uitgebreide beschermingsmaatregelen. Voor veel gamers is QD-OLED daarmee een goede keuze: snel, sfeervol en klaar voor de komende jaren.