Google heeft een megaboete gekregen voor het uitbuiten van zijn concurrentiepositie. Het bedrijf moet maar liefst 2,4 miljard euro betalen aan de Europese Commissie. Niet mis, maar er speelt meer: critici denken dat Google té groot wordt - en dat dit slechts een eerste tegenvaller voor de internetgigant is.

Om te beginnen: wat is er nu precies gebeurd? De Europese Commissie is jaren bezig geweest met een onderzoek naar de concurrentiepositie van de zoekmachine, en heeft nu geconcludeerd dat Google die misbruikt om zijn eigen diensten, met name Google Shopping, voor te trekken. Daarom moet Google een boete betalen van 2,42 miljard euro. Het onderzoek werd geleid door Commissielid van Mededinging, Margrethe Vestager.

Stoppen met shoppen

Naast het betalen van de boete moet Google ook binnen 90 dagen stoppen met het bevooroordelen van zijn eigen prijsvergelijker. Doet het dat niet, dan moet er een boete betaald worden die kan oplopen tot wel 5% van de dagelijkse omzet van moederbedrijf Alphabet - dat zijn niet te misstane bedragen.

Prijsvergelijker

Het onderzoek richtte zich specifiek op Google Shopping, een prijsvergelijker die je bovenin de zoekresultaten ziet als je zoekt naar een specifiek product. Die prijsvergelijker, die in 2004 op de markt kwam onder de naam 'Froogle', werd in rap tempo de belangrijkste prijsvergelijker op internet. Het EC-onderzoek toont aan dat Google-gebruikers in 95% van de gevallen op de bovenste resultaten klikken, en vrijwel nooit op resultaten op pagina 2 bij een zoekopdracht.

Google zet zijn prijsvergelijker echter prominent bovenaan, waardoor andere prijsvergelijkers wegzakken in de zoekresultaten en daardoor significant minder verkeer krijgen.

Machtsmisbruik

De EC neemt daarbij ook mee dat Google oppermachtig is op internetgebied, en dat het in vrijwel ieder Europees land een 'dominante positie heeft in de internetzoekmarkt'. Conclusie: Google misbruikt die machtspositie om zijn eigen dienst (Shopping) voor te trekken op andere. En machtsmisbruik, dat wordt hard afgestraft.

Schijntje

2,4 miljard euro klinkt als veel geld, maar voor Google valt het mee. Het is de omzet van 10 dagen voor het bedrijf, of de winst van iets meer dan 2 maanden. Geen zakgeld, maar ook geen bedrag waar Google snel van tot de bedelstaf vervalt. Het probleem voor het bedrijf is dan ook niet zozeer financieel, maar groter van aard...

Ander onderzoek

Het huidige onderzoek is namelijk niet het enige onderzoek dat loopt naar Google. De Europese Commissie onderzoekt namelijk ook of Google zijn positie op de smartphonemarkt niet misbruikt. Het bedrijf verplicht fabrikanten van Android-toestellen namelijk bepaalde Google-apps (zoals Search en Chrome) vooraf te installeren. Gezien het feit dat er maar twee belangrijke mobiele besturingssystemen zijn is het niet ondenkbaar dat ook dat als machtsmisbruik wordt gezien - want wie gaat er nu vrijwillig Bing installeren?

Advertentiemarkt

Er loopt ook nog een inhoudelijk ingewikkeldere zaak die kijkt naar Googles advertentieplatform AdSense, waarin gekeken wordt naar speciale afspraken die Google heeft gemaakt met bepaalde klanten over advertenties die worden getoond in ingebouwde zoekmachines op websites.

Beide onderzoeken, in combinatie met de conclusie van het huidige onderzoek, geven een slecht beeld van Google dat als absolute monopolist heersend is op internet. Ook wie regelmatig op internet zit weet dat: zoeken doe je alleen via Google, Gmail is oppermachtig, Analytics en AdSense draaien op praktisch iedere website...

Monopolisten

De grootste techbedrijven van het moment lijken op monopolisten. Microsoft heeft met Windows nog steeds het overgrote merendeel van desktopbesturingssystemen in handen, Facebook drijft 77% van het mobiele social-verkeer, en Google heeft met Android en search een machtige positie. Maar of het ook echt monopolisten zijn wordt door sommige critici ook betwist. Is 'mobiel sociaal verkeer' een markt die je kunt monopoliseren? Mobiel adverteren misschien wel, en hoewel Google en Facebook daar ook groot in zijn is het al een minder significant. Hetzelfde geldt voor besturingssystemen, die inmiddels geen 'product' meer zijn dat je koopt naast je computer, maar een integraal onderdeel van een totaal systeem.

... of toch niet?

De vraag of grote techbedrijven zoals Google een monopolie zijn is een belangrijke, want monopolies zijn niet erg aantrekkelijk voor gebruikers. Er wordt daarom al jaren gesproken over de theoretische mogelijkheid om Google op te breken Zou je dat eens voor me willen kijken , zoals dat destijds ook gebeurde met de telecomsector.

Bell System breakup

Eind van de 19e eeuw waren er nog tientallen verschillende telefoonlijnen in steden, die allemaal door verschillende bedrijven werden beheerd en die niet onderling compatibel waren. Toen een bedrijf genaamd American Telephone and Telegraph, ook wel Bell Systems genoemd, al die bedrijven opkocht kwam er pas voor het eerst een algemeen telefoonsysteem. Maar de monopoliepositie die dat veroorzaakte moest ook weer gereguleerd worden door de overheid, omdat het bedrijf anders te machtig zou worden.

Nodig

Maar Europese politici zijn er niet heel happig op om bedrijven op te breken. Daarvoor moet er echt een belangrijke reden zijn. De case van ATT was anders, omdat de opkomst van het telefoonbedrijf gelijktijdig ging met de regulering van de telecomsector. Doordat ATT ineens een monopolie bleek te worden, was er een goede reden om de hele infrastructuur te reguleren. Is dat bij Google ook het geval? Zelfs als het bedrijf monopolistisch van aard is, betekent het dan dat er moet worden ingegrepen?

Beschermen van burgers

Voorstanders zien parallellen met de situatie van destijds, waarbij het opbreken van grote monopolies nodig is voor de bescherming van burgers. Destijds was het belangrijk om te reguleren dat alle telefoonlijnen hetzelfde werkten, nu is het om burgers te beschermen tegen allerhande problemen die techbedrijven met zich meebrengen. Privacyperikelen zijn bijvoorbeeld belangrijk, maar ook het feit dat Google en Facebook met hun algoritmes de publieke opinie hevig kunnen beïnvloeden wordt steeds belangrijker.

Het is ook niet voor niks dat uitgerekend Europa moest ingrijpen om te zorgen dat telecomproviders niet zelf mochten kiezen wat zij wel of niet blokkeerden. De wet op netneutraliteit is juist bedoeld om burgers te beschermen.

Toekomstmuziek

Op dit moment is het opbreken van de monopolies van techbedrijven nog ver weg, maar de eerste tekenen dat het niet zaligmakend is om alle openbare informatie via een handjevol partijen te laten lopen begint steeds meer weerstand op te wekken. De vraag blijft of dat gewoon een natuurlijke, gezonde manier van zakendoen is, of het onterecht kannibaliseren van de markt.

In de rubriek Waar voor je geld gaan we op zoek naar leuke aanbiedingen of producten met bijzondere eigenschappen. Dit keer hebben we een selectie van vijf 65-inch televisies voor je, met uiteenlopende prijzen van zo'n 800 tot 1.600 euro, voor ieder budget dus.

LG OLED65C46LA

Met de LG OLED65C46LA haal jij een televisie in huis die een groot 65‑inch scherm combineert met de uitstekende contrasten van OLED. Elke pixel kan individueel oplichten of uitstaan, zodat zwarte beelden echt donker worden en er geen achtergrondverlichting nodig is. In de praktijk levert dat scherp beeld en een prettige kijkhoek op, waardoor je zelfs vanuit de hoek van je woonkamer naar films of series kunt kijken. De 4K‑resolutie (3.840 × 2.160 pixels) zorgt ervoor dat ondertitels en fijne details bij natuurdocumentaires of sportwedstrijden scherp blijven.

Dankzij het 120 Hz‑paneel worden snelle bewegingen vloeiend weergegeven, wat vooral bij games of sport handig is. De tv draait op LG’s WebOS‑systeem; daarmee kun je eenvoudig navigeren tussen apps zoals Netflix, Disney+ en YouTube. Vier HDMI 2.1‑poorten bieden ruimte voor gameconsoles en randapparatuur. Ook beschikt de tv over eARC voor het doorgeven van geluid naar een externe soundbar.

Samsung QE65Q73D

Als je graag een groot scherm wilt met levendige kleuren, dan is de Samsung QE65Q73D een model om naar te kijken. Deze QLED‑televisie heeft eveneens een schermdiagonaal van 165 centimeter, maar maakt gebruik van een Quantum‑Dot laag om licht om te zetten in een breed kleurvolume. Hierdoor zijn kleuren uit films, series of games aanwezig zonder dat je zelf iets hoeft bij te stellen. Met een verversingssnelheid van 100 Hz worden bewegingen soepel weergegeven en dankzij de Motion Xcelerator 120 Hz‑functie profiteer je bij gameconsoles die hogere verversingsfrequenties ondersteunen.

De 4K AI‑upscaler in Samsungs Quantum‑processor schaalt beelden op tot de volledige Ultra‑HD‑resolutie, zodat je oudere HD‑films scherper ervaart. Het besturingssysteem Tizen biedt toegang tot apps en streamingdiensten en je kunt via SmartThings andere

slimme apparaten bedienen. Er zijn vier HDMI‑poorten en wifi aan boord en energieklasse E geeft aan dat het verbruik gemiddeld is voor een groot QLED‑scherm.

LG OLED65G45LW

De LG OLED65G45LW uit 2024 is een zogeheten Gallery‑model, bedoeld om strak tegen de muur te hangen. Het scherm is slechts enkele centimeters dik, zodat het toestel in je interieur opgaat. Binnenin zit een OLED evo‑paneel met 4K‑resolutie, waardoor elk beeldpunt individueel wordt aangestuurd en kleurenkrachtig zijn. De televisie ondersteunt een verversingssnelheid van 120 Hz en biedt daardoor vloeiende beelden bij sport of snel bewegende films.

Via vier HDMI‑2.1‑aansluitingen kun je gameconsoles aansluiten en profiteren van variabele refresh rates. WebOS 8 vormt de basis voor het smart‑platform; hiermee navigeer je door apps en diensten en kun je via spraakassistenten als Google Assistant of Amazon Alexa de tv bedienen. De set wordt geleverd met een wandbeugel, zodat hij strak tegen de muur bevestigd kan worden.

LG OLED65B42LA

In de B‑serie van LG vind je de OLED65B42LA, een toestel dat in 2024 op de markt kwam. Deze televisie biedt de voordelen van OLED – elk pixel kan apart aan of uit – maar in een iets betaalbaarder segment dan de G‑ of C‑series. Het 65‑inch scherm combineert een 4K‑resolutie met een verversingssnelheid van 120 Hz. Hierdoor zijn bewegingen bij games of sportprogramma’s soepel en blijven details scherp.

WebOS maakt het mogelijk om streamingapps en live‑tv makkelijk te combineren en je kunt de tv bedienen met de meegeleverde Magic Remote. De televisie heeft vier HDMI‑poorten voor randapparatuur en ondersteunt eARC voor lossless audiotransport naar een soundbar of receiver. Door het slanke ontwerp staat de tv op twee subtiele pootjes of kun je hem aan de muur hangen via een VESA‑beugel.

Sony XR‑65A80L

Sony’s XR‑65A80L combineert een 65‑inch OLED‑scherm met het Google TV‑platform. Hierdoor kun je eenvoudig door streamingapps scrollen en de tv koppelen aan je Google‑account. Het XR‑paneel gebruikt Sony’s Cognitive Processor XR, die beelden analyseert en optimaliseert voor contrast en kleur. Met een vernieuwingsfrequentie van 120 Hz en ondersteuning voor HDMI 2.1 zijn snelle games of films geen probleem; variabele refresh rates en Auto Low Latency worden ondersteund.

De luidsprekers zitten achter het scherm verwerkt zodat het geluid direct uit het beeld lijkt te komen; met ondersteuning voor Dolby Atmos sluit je ook eenvoudig een soundbar aan. Vier HDMI‑poorten, wifi en Bluetooth zorgen voor verbinding met randapparatuur, en via de ingebouwde microfoon kun je spraakopdrachten geven. Dankzij de ingebouwde standaard kun je de tv neerzetten of via VESA aan de muur hangen. Het 55-inch model van deze televisie is eerder door ID.nl getest.

Gezellig, zo'n avondje gourmetten. Maar na afloop blijft er op het gourmetstel vaak aangebakken vet, gesmolten kaas en saus achter. Logisch dat je niet meteen zin hebt om de boel schoon te maken. Als je het slim aanpakt, is alles binnen een half uurtje weer schoon!

Laten afkoelen, maar wacht niet te lang

Zet het gourmetstel na gebruik uit en trek de stekker uit het stopcontact. Laat het geheel afkoelen tot het handwarm is. Wacht je te lang, dan koeken vet en kaas vast en wordt schoonmaken lastiger. Haal losse onderdelen zoals pannetjes, spatels en bakplaatjes eraf voordat je begint met schoonmaken.

Losse onderdelen schoonmaken

Gourmetpannetjes en bakplaatjes hebben meestal een antiaanbaklaag. Die blijft het mooist als je ze niet hardhandig schoon schrobt. Leg ze in warm water met een beetje afwasmiddel en laat ze tien tot vijftien minuten weken. Aangekoekte resten laten dan vanzelf los. Gebruik daarna een zachte spons of borstel en spoel alles goed af. Controleer altijd even de handleiding: sommige onderdelen kun je in de vaatwasser doen, andere juist niet.

©Saskia van Weert

Zo maak je het elektrische deel veilig schoon

Terwijl de pannetjes, spatels en losse bakplaatjes staan te weken, ga je door met het verwarmingselement. Dat element zelf mag nooit nat worden. Zie je vetspetters of etensresten, veeg die dan weg met keukenpapier zodra het gourmetstel is afgekoeld. Voor hardnekkiger vuil gebruik je een licht vochtige doek met een klein beetje afwasmiddel. Knijp de doek goed uit en zorg dat er geen water bij het snoer of in openingen komt. Droog alles direct na met een schone doek.

De bak- of grillplaat weer vetvrij krijgen

Heeft je gourmetstel een losse bak- of grillplaat, haal dan eerst het overtollige vet weg met keukenpapier. Leg de plaat vervolgens in warm water, zodat aangekoekte resten kunnen losweken. Is de bakplaat vast onderdeel van het gourmetstel, dan kun je deze uiteraard niet in water onderdompelen. Neem in dat geval de plaat af met een licht vochtige doek zodra hij is afgekoeld, eventueel met een beetje afwasmiddel. Zo voorkom je dat vet tijdens het schoonmaken uitsmeert. Gebruik vooral geen schuursponsjes of schrapers om het vet weg te krijgen, want die beschadigen de coating en zorgen ervoor dat eten de volgende keer sneller blijft plakken. 

Vergeet je tafel niet!

Vetspetters en gemorste saus zijn bijna niet te voorkomen. Leg daarom vooraf een afwasbaar tafelkleed of gebruik een papieren tafelkleed. Dat kan na het gourmetten rechtstreeks de vuilnisbak in. Houd tijdens het eten keukenpapier of doekjes bij de hand om gemorste resten meteen weg te vegen. Is de tafel toch vies geworden, neem hem dan zo snel mogelijk af met warm water en een mild schoonmaakmiddel.

Schoon wegzetten voor de volgende keer

Laat alle onderdelen volledig drogen voordat je het gourmetstel opbergt. Berg je alles nog vochtig op in de doos of kast, dan kunnen er snel muffe geurtjes ontstaan. Bewaar pannetjes en platen apart van elkaar, eventueel met een vel keukenpapier ertussen. Berg pannetjes en platen apart op, eventueel met een velletje keukenpapier ertussen. Zo voorkom je krassen. Zo is het volgende keer alleen nog maar een kwestie van de boel weer tevoorschijn halen en lekker gaan eten. Veel gourmetplezier!